Binnenlandsch. cdf'ieuvps
de Huiskamer
Voor
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
De film
HL
I
KUNST EN KENNIS
De expeditie van Andrfc
Zijn eerste rede als zoodanig
De Passiespelen te
'au
aan
Heropvoeringen In 1934?
Het Dr. Schaepmanfonds
ONDERWIJS
A
KERKNIEUWS
Pastoor D. van der Geest OJ*.
Mgr. J. Biermans
Land- en Tuinbon wonderwijs
LUCHTVAART
Kingsford Smith ziek
Instelling van eèn Wegenraad
De melk voorziening van Amsterdam
Koninklijk bezoek
Rotterdam
Inaugureels rede van prof. ir. J. C.
van Staveren
Geestdriftige begroeting van
Koningin, Prins en Prinses
Nieuwe kerk te Amsterdam
over het IJ
Afscheid Burgemeester
J. A. N. Patijn
De nieuwe voorzitter der
R.K. Staatspartij
-
De strafzaak tegen Ir. Sockarno c.s.
I
Na het conflict M| de K. L. M.
De riftesr
woort «fa»
den militairen gouverneur en na hei
zang van bet stod>rten-nrns sprak 1JE
nant-kolcne) 8c*iwed*ntxwr. die nre bü haf
vertrek van Andrto’s b-i’on ugenwoLdu
was geweest, een rede uit.
Het nieuwe stadhuis van
's-Gravenhage
Een herdenk) nrolechtfrheM
Het vertrek
bel
weer
TeleursteCend
De aankomst.
Architecten uitgenoodigd
Een commissie van ondersoek IngeateM
'j
Naar een gemengd bedrijf*
twaalf op
handen 11
Het lichtfeest
Een boottocht op de rivier, wier donkere
wateisp.e’el tal van helverlichte vaartuigen
droeg, was het besluit van het koninklijk be
zoek. Van de „Indrapoera," van den Rot ter -
dat
Krophol’er
dlgd een 01
Antwoord op de vragen van den
heer Mendels.
Tan aanriei
regeering een
vullen, mede
aan het
sprake
ker,
Ven
W.
terwijl
ltstalkasten ke-
>taan voor een
gedineerd had, begaven de koningin, de prins
en de prinses zich om kwart voor acht aan
boord van de „Stad Rotterdam," de boot van
de gemeente.
Een geheele vloot van verlichte vaartuigen,
waarvan sommige dd> vormen van dieren, als
zwanen en krokodillen, voorstelden, voeren
de koninklijke boot tegen.
Op stroom lagen tal van groote objecten
als bunkermachines, elevatoren, baggerma
chines en ook de groote bok „Titan" van
Wilton, die alle met lijnen van licht getooid
waren. De „Rotterdam" van de Holland
Amerika-Lijn had al haar patrijspoorten en
de dekken verlicht. De „Batavier V”, waarmee
de koningin onlangs naar Noorwegen reisde.
Gistermiddag gaf in het Groot Auditorium
aar het Domplein te Utrecht prof. ir. 3 C
van Staveren de openbare les. waarmede
hb rijn ambt als bijzond ?r hoogleeraar in de
elcctrotechniek aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht heeft aanvaard.
Spreker had tot onderwerp gekozen: „De
electriclteitsvoorzienlng van Nederland."
daarom verheugde hU zich over den begroo-
Op de vragen van het Eerste Kamerlid,
den heer Mendels, betreffende de behande
ling van de strafzaak tegen Ir. Soekamo ca.
voor den Landraad te Bandoeng, heeft de
Min ster van Koloniën geantwoord, dat hij
tot dusver alleen uit de Aneta-telejranunen
kennis beeft genomen van hetgeen verhandeld
'ia Op de terechtrittingen van den Land
raad te Bandoeng betreffende de behande
ling van de strafzaak tegen ir. Soekarno on
rijn medenekJaaecen.
Het is den Minister niet doenlijk, om op
grond van die korte telegrafische verslagen
zich een oordeel te vormen tn het algemeen
over de wijze van behandeling dezer straf-
verband met de bepaling in art. 137
der Indische Staatsregeling, waarbij alle
Z. D. H. Mgr. 3. Biermans ml op 11 Oc
tober as. per il JLquitanla" (Cunard Ujn)
van Southampton naar New-Tork vertrekken.
Z. D. B. zal zich vervolgens vla de V.
begeven naar de Phlllpptjnen, Britseh N-
Borneo, Sarawak en Nleuw-Zeeland, ter visi
tatie van de aldaar gevestigde Missiën van
Mill HUL
Eenige pregrampnnten
Daarna besprak spr eenige punten van
het program, naar welker verwezenlijking
met buitengewone kracht gestreefd moet wor
den.
Spr. noemde allereerst de bestrijding der
openbare onzedelijkheid. Heli is z.1. alleen te
verwachten van preventieve maatregelen en
De koninklijke gasten zijn met den trein
van 8.51, aan welken trein twee rijtuigen yan
<en koninklijken trem gekoppeld waren,-van
het station Maas vertrokken.
Reeds geruimen tijd vóór de aankomst vat.
de vorstelijke familie was het perfon afge
zet, terwijl ook de oprit voor het restaurant
was vrijgehouden. Vóór de loods van dp Hol
landAmerika-Lj. n stond de R. K. Zang-
vereeniglng ..De Vercenlgde Kerkzangers.”
Na deze zanghulde te hebben aangehoord.
Ujn de koningin de prins en de prinses naar
de wachtkamer gegaan, waar korten H)d
werd vertoefd. Op het perron heeft de ko
ninklijke familie afscheid genomen van den
"irgemee ter en de andere autoriteiten. Zoo-
dra de hooge gasten rich in den trein had
den begeven, reed deze onder luid hoera-ge
roep onder de kap uit.
De electrlciteitevweniening van
Nederland
Na een korte historische inleiding vestig
de prof. Van Staveren de aandacht op de
groote rol. die de elecblciteit in de heden-
daagsche samenleving speelt: het totaaiver-
mo-en der in de Nederlandzche centrales
opgestelde machines bedroeg in 1939 reeds
750.000 KW. of meer dan 1.000.000 PK. Spr.
belichtte voorts hoe de voordeelen. gelegen
in een concentratie der eiectridteltsproduc-
tie de oorzaak rijn geweest van de ontwik
keling der electriclteitsbedrijven. Naast de
economie speelt bij de electridteitsvoorzie-
nlng ook de bedrijfszekerheid een belangrijke
rol, waarbij spr. op het belang van koppe
ling van centralen de aandacht vestigde.
In het tweede gedeelte van zijn voordracht
merkte prof. Van Staveren op, dat samen
werking tusschen ben. die de bouwstoffen
leveren voor het gebouw der electriciteite-
voorrienlng. zooals generate:en, transforma
toren, oüeschakelaars. bovengrondsche leidin
gen enz. en hen, die den bouw lelden, de
electriclteitsbedrijven, noodzakelijk is. Prach
tig werk is er reeds voor de ontwikkeling
der e’ectrotechniek in de research laboratoria
der industrie verricht. Ook wees prof. Van
Staveren op het speurwerk der N. V. tot
Keuring van Flectrotechnische Materialen,
die te Arnhem is opgericht. Willen de re
search-laboratoria der industrie en der elec-
triciteitsbedrijven hun taak goed vervullen,
dan dient een behoorlijke samenwerking tus
schen deze en de zuivere wetenschap te be
staan.
Kaar wfj vernemen, ztjn voor het onder
zoek omtrent de rechtsoosttie van de vüeg-
tulgbestuurdo* der K. L. M. de volgende
heeren aanwwe’tn: Door den Raad van
Bestuur der K. L, M. Mr. L. H. SWema-
ambtenaar der maatschappij, door de
n'ring van Vlie»tatehest”vrders de heer
L O. A. Beekman door den Mhi’ster van
Waterstaat Mr. Dr. C. 3. H. Schepel, raads
heer in <fen Hooven Ra»d die ririi daartoe
vrijwillig beer*»”?|“"r heeft gesteld, en zich
met de leiding belast.
,<Je R K- Staatspartij wordt veel en
belangrijk werk verwacht. Een goede geest
is daarbij onontbeerlijk. Spr. vraagt geen jui
chende dankbaarheid, maar we] een erken
ning, dat het den gekozenen niet aan ernst
ontbreekt om te' doen wat verwacht moet
worden en goed is.
Noodzakelijk is dat wfj, met het mOlloen
destertste partij fa den lande, tempo en
leiding in handen hebben.
beschikking stelt van genoemde commissie?
Wil de minister zorg dragen, dat de werk-
zaamheden oer ToUencotamisaie voortesng
kunnen hebben?
In het stadhuis.
De koninklijke beeoekera werden in de bal
van bet stadhuis door de wethouders De
Groot en De Jong ontvangen namens het
gemeentebestuur. Toen de koningin de bur
gerzaal van het stadhuis betrad, zette het
orgel het Wilhelmus in.
De deuren van bet beloon werden geopend
en zoodra de koningin naar bulten trad
hief de menigte buiten een stormachtig ge
juich aan, dat echter verstomde toen mevr.
Grimberg—Huyser het podium beklom en
den dirigeerstok h*ef. De duizenden jonge
zangers zongen een welkomstlied ..Heil u,
landsvorstinne”. Nadat nog twee liederen
gezongen waren werd de aubade besloten met
het Wilhelmus. De koningin begaf zich
hierna weer in de burgerzaal, waar de leden
van den raad, uitgezonderd de soclaal-demo-
craten en communisten, zich hadden opge
steld.
culler initiatief
der terrein
van vereenigin&an.
tusschen den school
worden voor de hl
zinnen.
Het komt spr. voor, dat het aanbeveling
verdient, dat in een sfeer van een komende
lente eens besproken worde wat men met een
verzamelwoord tracht uit te drukken in:
kapitalisme. Trust- en kartelwezen is een
I onderwerp di en partljra d verdient
I behandeld te
schaarde rich als
de zijkanten, terwijl hun luid-
ikheid opeens verstomd
de nauwe spleet, die tus-
invlel. schreed
langzaam, het bleek gelaat beschaamd gebo
gen, «en jonge man. Aan weerszijden liep
een poUtie-agent, de ruwe vuist stevig ge
grepen in z’n schouder.
„Wat deed-le?" ging het als een Ijzig
fluisteren onder bet publiek. Maar men haal
de de schouders op en tuurde, onverschillig
heid veinzend, naar do drie personen.
„Wat hij deed?" riep plotseling een stem
uit do menigte. ,hU Het zich stiekum op
sluiten in een magazijn en wilde zoo rin slag
slaan.”
Een verontwaardigd gemompel steeg uit de
menschenmassa. .Zoo jong neg on al aw
doortrapt
Maar weldra verving medelijden hun ver-
Amsterdam, de Meca (veehouders),
het Melkcontróle-Bureau, de Meba
handel).
Aan de orde was de behandeling van het
derde concept, behelzende voorstellen, be
trekking hebbende op het doen van stappen
tot onderzoek van het dankbeeld, om een ge
mengd fpelkbedrijf, dat de melkvoorzieniug
Ain Amsterdam ter hand zal nemen, te ves
tigen. De gemeente zou daarbij voor een be
langrijk kapitaal worden geïnteresseerd.
Er werden ter vergadering over het con
cept nog eenige opmerkingen gemaakt, waar
mee zal rekening word on gehouden in het te
verschijnen vierde concept. Is daarover in
een nader bijeen te roepen vergadering over
eenstemming bereikt, dan zal het voorstel
aan het college van B. en W. worden voorge
legd met de bedoeling, dat den Raad wordt
voorgesteld het volgende te besluiten:
le. Een commissie van deskundigen te be
noemen, (géén politieke commissie) om te
onderzoeken in hoeverre de stichting van een
fhnengd melkbedrjjf met het boven om-
schreven doel, levensvatbaarheid heeft.
3a, Voor het onderzoek een crediet te ver-
leeBen van ten hoogste 10 000. Tevens zou
in de toelichting tot de voordracht worden
medegedeeld, dat B. en W. van oordeel zijn,
dat het rapport van dit onderzoek zóó tijdig
dient gereed te zjjn, dat het bij de behan
deling der gemeente-begroeting voor 1932
aan de orde kan worden gesteld.
ontwaanilging, medelijden met de neergebo
gen gestalte, die baast met lederen tred
scheen te wankelenmet het vaalbleeke
geteat, waaruit zooveel berouw sprak. En men
oogde het drietal na, totdat alleen nog het
nwl Jongenshoofd zichtbaar was tusschen de twee
‘,3» glinsterende helmen. Dan keerde weldra de
obde rumoerigheid in de nauwe straat te-
rjjg. Jongens joelden en schreeuwden met
elkander als voorheen en de menschenmassa
verspreidde zich lachend., al niet meer den
kend aan wat hen enkele oogenbllkken ge
leden zoo getroffen had. En de ril van het
wit bepleisterde bioscoopgebouw groeide met
iedere minuut aan, terwijl de man in de mooi
gekleurde uniform met beesebe stem riep:
„De vloek van het goud of bet noodlot van
een armen jongen, groot sense tiinneel drama
in vier bedrijven."
Daar klonk eensklaps boven het rumoer
dicht bij bet loket een verwarde mengeling
van jongenasternnmn. Het troepje was bet
onder elkaar niet lena.
„Zag je hem?"
„Nou. ’n mooie geschiedenis."
„Da’s nou je film."
„Wat zou dat? Mot-le-zelf weten."
„Ik zeg maar: hij beeft het zeker ergens
zien vertoonen, en zoo is-ie op t idee ge
komen."
Eenlgen lachten den laatsten spreker uit;
anderen zwegen.
„Zou je denken?" fluisterde er een, „t
kan toch wel."
„Ja, het kón zeker
„Jongens", riep eensklaps een krachtige,
heldere stem: „Als we het voorbeeld van dien
jongen niet wilen volgen, moeten we die sen-
satle-fllms met rust laten! Wie gaat er
mee?"
Hij keerde zich om.
Een spottend gelach weerklonk. Doch on
verschrokken zag de spreker rond en toen
hij bemerkte, dat er bijna niemand onder z’n
makkers was, die met z’n woorden instem
de. scheidde hij zich van z’n vrienden af. Een
volgde hem. De spottende op- en aanmer
kingen, die hun nageschreeuwd werden, lie
ten ze onbeantwoord. Voor altijd hadden ze
met die vriendjes en de sensatie-bioscopen
af gerekend. Toen ze snel eenige drukke stra
ten waren doorgegaan, «n ze in een stiller
gedeelte der stad gekomen waren, sprak op
eens de jongste:
.Jilerkte Je niet. Jaap, hoe wit ie zag?"
Jaap knikte ernstig, en terwijl hjj naden
kend doorstapte, zelde hjj:
„Me dunkt, dat we een mooie film gezien
hebben."
„Nou", grinnikte de andere, „en voor een
koopje ook."
De cemakbsto vaa ewdeneek.
Het Tweede Kamerlid de heer I. H. J.
Vos heeft aan den minister van Waterstaat
de volgende vragen gesteld:
is het een minister bekend, dat het feit,
nat de adviezen der Rtjksw egencommlssie
niet worden overgelegd aan de Kaspers der
Staten-GeneraaL nadeden met rièfa mee
brengt?
Acht de minister het niet gewenscht, die
adrieen tot haar recht te dcen komen door
de instelling van een Wegenraad. die de
Rljkswegenecmmlssle en de Wegencommissie
van den Rijkswaterstaat zal vervangen en
waardoor dus één advies aal worden uitge
bracht?
Is het den minister bekend, dat de TW-
lenoommissle nog niet tot activiteit is geko
men ten gevoig- van de omstandigheid, dat,
endarks den vaste telden begroot'ngepost,
de '••''ster van Financiën geen gelden ter
de defensieplannen betreft, merkte
- - - - - - - --- der Indische Staatsregerng. waarbij
tusschenkomst van de Regeering in zaken
van justitie, niet bij die' wet toezeetaan.
wordt verboden, zou dë Minister geen ter
men kunnen vinden om den ronvernew-
qeneraal' omtrent deze aangelegenheid op-
néldering te verzoeken.
Pastoor Dalmatius van der Geest OP. hteft
gistermorgen hersteld bet 8t. Franetoess-
Gasthuis te Rotterdam kunnen verlaten an te
Z Eerw. op de pastorie aan de Hoogatraal
aldaar, teruggekeerd.
Rorierelam is niet verwend met koninklijke
bezo’ken het vorige ofticleele bezoek ten
stadhuize viel in September 1924 maar als
de koningin In de rtad komt, is er stee- -------
vast mooi weer. Zoo was het ook Maandag, damschen Lloyd, waar het koninklijk gezin
't Was een troepje van tien,
geschoten jongens, die met de
de broodzakken en moe slependen tred 1
fabriek uitslenterden. Ze hadden meeMg
allen gore gezichten door het stof Oi
vuil, dat ze den langen dag bij de-'heetB^
machines hadden opgedaan. Donkere oogen
keken er brutaal uit rond. Hier fiuiteno.
daar pratend met schreeuwerige stemmen
kwamen ze den weg op, die naar de stad
voerde. De stad.... die hen al toelachte
met haar hel schitterend Jicht en druk*ia-
waaierig leven; de stad.... met haar vele
troebele genietingen waar ze hun uitspan
ning zochten na den vermoslenden dag; do
stadwaar ze bun zuurverdiende pen
nlngen zouden verteren in gevaarlijk genet
Hoe meer ze het woelige verkeer naderden,
des te vroolijker werd hun stemming
t Was of van hen allen een groot verlan
gen uitging naar de luidruchtige gezellig
heid. die in de nauwe straten heersebte.
Naar rechts en links, overal waar ze eeu
kennis ontwaarden, vlogen luide begroetin
gen. Eindelijk bleef het groepje
staan voor een bioscooptheater.
„Hierin?” vroegen ze elkander
zagen een oogenblik gretig naar 1
kleurde plaatwerk en de tt
het programma weergaven.
„Verderop te ie veel bet<
riep er een.
Loom bewogen ze zich n
ze bier en daar naar de 1
ken. Dan bleven
tweede
was eveneens fraai verlicht Verschillende f
gebouwen op den wal waren geïllumineerd
Hcog in de lucht spatte het vuurwerk, d„.
het Rotterdan» ch Comité voor Nationale
Belangen op den oever had laten ontsteken
uiteen en verlichtte de duizenden, die langs
de kade stonden geschaard.
Het was er tjokvol, en als de .jBtad-Rot-
terdam" af en toe den oever naderde, klon
ken er luide hoera s.
Voor de ponton van den havendienst
Spldo” stopte de koninklijke boot. .Jtotte's
Mannenkoor," dat op de ponton stond opge
steld, song onder lexling van Bernard Dia-
mat. BU het wegvaren van de boot, werd
het Wilhelmus aangeheven. Onder de WU-
’.emsbrvg door, waarop het zwart van men-
seben stond, voer de JBtad-Rotterdam” ten
slotte naar den steiger bij het Maasstation.
waar de komnklvke familie zich ontscheepte.
Onmlddellijk na het bezoek aan het stad
huis Is de rijtoer door de stad aangevangen,
begunstigd door stralend herfstweer. Langs
den weg stonden de menseben rijen dik, «n
de hoera s golfden met den stoet mee. Op
verscheidene plaatoen werden bloemen aan
geboden.
Langs den geheelen weg, welke het Ko
ninklijke gezin volgde, werd veel gevlagd;
het vorstelijk oranje, de nationale driekleur
en het stedelijk groen-wit-groen woel uit
van alle openbare gebouwen, van kerken
kantoorgebouwen.
Het middagmaal werd aan boord van de
„Indrapoera” in intiemen kring gebruikt en
daarna wq.rd een rondvkart over de rivier ge
maakt.
Gistermorgen heeft de Amsterdamsche
wethouder voor de Levensmiddelenvoorzie
ning vergaderd met de Commissie van Bij
stand voor de Levensmiddelenvoorziening en
de besturen van het Melkcontröle-Station
en van
(melk-
De minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft een commissie investeld,
welke tot taak zal hebben middelen te be
ramen om het lager land- er. tulnbouw-
onderwljs door cursussen meer dan tot dus-
vi onder het bereik der land- en tuinbouw-
arbeiders te brengen.
Lid. en voorzitter van dezen cursus te
mr. J. J. Wintermans, inspecteur van het
landbouwonderwijs te ’a-Gravenhagele
de i rijn: J. LJgerga. verte~enwoordl~er
ven den Ned. Bond van Arbeiders in het
Lanobouw-, Tuinbouw- en Zuivelbedrijf te
Utrecht; B. N.’ Loerakker, vertegenwoordiger
ven den Ned. R K. Landarbeidersbond te
Haarlem; J. van der Meer, secretaris van de
Frleschc Maatschappij van Landbouw te
Leeuwarden; ir. J. C. van der Molen, leeraar
azn de Midd. L .ndbouwschool en de R jks-
landbouwwlnterschool te Gron'n-’en; H
C „dekerk Hrn vertegenwoordiger van den
Ned. Chr. Landarbeldersbond te Utrecht:
Ir. J. M. Rletnand, rjjkstulnbouwconsulent
te Naaldwijk.
Als secretaris zal optreden de beer J. J.
We.er-, referendaris bij htt departement van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw, te
Voorburg.
Oproep tot jong Nederland.
Bij de Duiteche verkiezingen te alleen het
Centrum ongeschonden gebleven, heeft zelfs
nog iets gewonnen. Zonder een hechte fun-
deering kon men dat ook niet verwachten.
In het lage Nederland kent men wel zeer de
:enis van een goede fundeering! Jhr.
de Beerenbrouck heeft spr. toege-
wenacht. dat hjj het werk zou voortzetten,
met optlmtetischen moed. Aan optimisme ont
breekt het spr. geenszlrs. Jhr. Ruys heeft
hem ook toegerdepen: denk aan de jeugd!
Tot jong Nederland zegt spr.: Nederland
heeft recht op ui
De Passiespelen van 1930 behoocen
tot bet verleden. Gisteren rijn zij vote bet
laatst in dit «aar o—«srd. Oerammenau
kan als resultaat boeken, dat de opvMrta-
W van dit jaar door een geestdriftige tn
offervasrd'ge samenwerking vzn allen die
aan bet spel deelnamen -den roem van bet
dom ayer de heele wereld verbreid en be
vestigd hebben en dat Oberammeroau tn
BetJeren een leger van nieuwe vrienden ver-
werven hebben.
Fen bedevaart der Oberammergauen wr
het nahi>elevrn kl'xjrter Etui, waar m
venire da«en het feest van het 800-larfg
bestaan van de 4-or krizer Lodewiik v. Belle
ren restlcbte a*xl’« zal be*Hr>nen luidt. Mar
de Msb. meldt de Pasreirenelen van 1930
dankbaar en nlechtlg uit Ook de Passie
spelen te Otwremroervau staan voor een
«nbOemn. In 1934 ral het 300 Jaar geleden
rijn, dat de voorvaderen der inwoners, toen
ril reen ultkntnst sa ren. om aan de pest-
riekte te ontkomen d- reinere gp^-den cm
4e tien laren bet heilire snel on te voeren
Dver bet alvemeen wordt nu re»d. ah vast-
•tarnd aanernomAi. dat we in 1934 de vol-
»-nde opvoering der srelen zullen be'even.
Dit te echter niet zoo. De besihring op
welke wijre het h’bPMim vev’e-d ra! wor
den. ral volgens dé r»ret twee ja-
rèn daarvoor, dus In 1933, vallen.
Voteens het programma arriveerde het
koninklijk gezin met gevolg om 2 42 aan het
D. P. station, waar de koningin, de prins en
de prinses door burgemeester Droogleever
Fortuyn werden ontvangen.
Gezeten In een k la Daumont bespannen
calèche, die voorafgegaan werd door de rij
tuigen van den hoofd commissaris van politie
en den burgemeester, reed het koninklijk ge
zin naar het stadhuis. De straten langs den
Coolsingel waren met dichte hagen menschen
bezet Aan en om den Coolsingel was de
drukte overweldigend.
Door de Eerw. Paters Conventueelen zal
te Amsterdam bij bet woningcomplex der
woningbouwvereeniging „Zomers bulten"
aan den overkant van het IJ een nieuwe
kerk worden gesticht.
ze wi
bioscoop. Maar ook deze leek hun
niet en daarop begaven ze zich naar den
overkant, waar een man, in een schel uni
form gestoken, met heesctie stem het pro
gramma van den avond uitschreeuwde: „De
vloek van het goud, of 4iet noodlot van een
armen jongen; groot drama in vier bedrij
ven.”
Hier stonden ze stil. w> niet besluiteloos
meer, want de titel van het drama kwam
hun maar al te belangwekkend voor. „Dat
moeten we zien.” Opgewonden lazen ze bet
biljet, dat de min met de heesche stem hun
in de handen had gestopt Dan sloten ze ziel,
bjj de lange rij aan, die ongeduldig voor
het loket wachtte.
Er waren veel liefhebbers om het drama
te zien, zoodat de rij maar langzaam op
schoot. Van verveling was echter onder de
traag voortschuivende massa geen sprake.
De groote aanplakborden buiten aan den
wit bepleisterden gevri. de schel gekleurde
platen in de hal. t was alles aantrekken ik
genoeg om de aandacht van bet wachtende
publiek geruimen tijd bezit te houden Ook
het luidruchtige troepje hied zich thans
rustig. He» drama, dat zich zoo straks voor
hun ooven zotaafspelen. vervulde hen geheet
Ze aasden er reeds in stilte op. den ongeluk-
kigen jongeling te rien, wiens eerlijkheid voor
het lokkende goud. bezweken was. Ze ver
langden vurig naar het oogenblik. dat ze
hem de hand zouden zien uitstrekken om
zich van het geld, dat een ander toebehoorde,
meester te maken. Maar bovenal zag hun
verbeelding gretig uit naar het oogenblik,
dat hij op de misdaad betrapt werd en zich
in radeloozen angst een kogel door het hoofd
Joeg. Het zou een schitterend oogenblik rijn,
dat hun zenuwen zou doen trillen en waar
naar ze nu met de grgptste spanning uit
zagen.
Eensklaps echter werden hun gedachten
afgeleid door een plotselinge rumoerigheid,
die in de nauwe straten ontstond. De dichte
menigte splitste rich,
van zelf ntMt de
ruchtige - - froolljl
scheen.' Eri door
schen .de menschenmassa
De Australische vlieger Kingsford Smith
te genoodzaakt stjn vlucht naar AitetraUC,
om bot record van Hinkler te slaan, voor
onbepgalden tijd uit te stellen, omdat hl)
tofluerita beeft gekregen.
In de gistermiddag gehouden vergadering
van den gemeenteraad van ’s-Gravenhage
deelde de burgemeester J. A. N. Patijn mede,
de archltect?n Dudok. Staal, Luthman,
«1 ir. Rooeenburg zjjn uitgenoo-
irttwerp in te dienen voor bet
nieuwe stadhuis op het Alexanderveld.
Mr. J. A. N. Patijn te sinds gistermiddag
ambteloos borger van ’s-Oravenhage. In de
vergadering van gistermiddag heeft de heer
Patijn officieel afscheid van den gemeente
raad genomen, waarvoor zoowel op de gere
serveerde tribune als op de publieke tribune
vrij groote belangstelling bestond. Op de ge
reserveerde tribune waren o a. de eehtgenoo-
te van den burgemeester, de dames van
eenige wethouders. Verschillende afdelings
chefs ten stadhuize de kabinetschef en de'
sous-chef van het kabinet van den burge
meester, resp. de heeren Westerman en Ro
bin, en voorts o a. nog mevr. De Meester,
echtgenoote van het eenlgen tijd ’geled-n
overleden liberale raadslid generaal De
Meester.
Er zUn harte'ljke woorden gesproken, waar
voor de burgemeester dank heeft gezegd.
De berichten, die tot dusver binnenkomen
omtrent <le uitkomsten van het z.g. tlengul-
denplan ten behoeve van het Dr. Schaep
manfonds (elke vereenlging zou een gift van
f 10 storten), zijn teleurstellend.
Van de 1200 circulaires. In Gelderland rond
gezonden. zijn maar 100 teruggekomen, zoodat
de actie tot dusver slechts f 950 heeft onve-
bracht.
In den RiJkskieskrinj ’s-Hertogenbosch zitn
2000 circulaires uitgezonden. Daar zijn er 'n
500 teruggekomen en bedraagt de opbrengst
tot dusver circa f 50C0.
Zóó komt men niet aan de verwachte twee
toni
Dé NeMandsche Katholiekaa «g> politiek
gebied
Th een vergadering van den Bond van
R. K. 8tatenkieskring-organteatles in den
Rjjkakieskring 's-Hertogenbosch. heeft de
voteritter vaa de R K. Staatspartij, de heer
Mr. C. M. J. F. Goseling uit Amsterdam,
zijn’eerste rede gehouden na zijne verkiezing
als voorzitter. Zjjn rede was een beschou
wing over de positie, beteekente, invloed enz.
vén^dp Katholieken in Nederla^i op politiek
Spr. vroeg allereerst om een hartelUk en
herhaald gebed, want een eerste voorwaarde
ook ta de politiek, te dat de afeer goed en
utvér te. Wanneer zoo het Katholieke werk
geplaatst wordt in de juiste sfeer, dan be
staat er minder gevaar voor overschatting
der politiek en voor verkeerde doelstelling.
De politiek te een voornaam onderdeel van
het leven. Van eminent belang te het wie de
leiding heeft in het staatsbestuur en de po
litiek. Het doel der politiek te de stoffelijke
voorwaarden voor het bestaan der menschen
zoo te maken, dat zfj beter hun einddoel
bunnen bereiken. Daarheen moet het stre
ven steeds gericht rijn. Het specifiek Katho
lieke m ons werk te dat we immer het Ver
lossingswerk van Christus nemen a’s rich
ting en leiding. Hier vindt men ook het’prin-
clpieele verschil met andere politieke rich
tingen. Spr. memoreerde de woorden van den
Tweede Kamer-voorzitter Mr. van Schalk
bjj de opening der Kamer, dat de volksge
meenschap dringend behoefte heeft aan ge-
zamenlflken opbouwenden arbeid. Ons werk
in de politiek te een werit ten bate van de
geheele Nedrelandsche volksgemeenschap,
maar voorwaarde bij dat geaghenlljke op-
botrwende werk is, dat de letten scherp on
derkennen de lijnen waarheen het gaat bij
practteche samenwerking. Hel werk kan wor
den tot een waarlijk nationale politiek.
Daarin moet een voorname plaats toekomen
■’iholleke volksdeel. Er kan geen
-r- l Van een soort gepatenteerd na
tionalisme. Er kan alleen zijn een streven
ten bate van het opbouwende werit van het
Nederlandsche volk.
Spr. behandelde daarna de structuur van
het partii-apparaat. Be’angrljk zijn vooral
de aanwijzing der candldaten en het pro
gram. Daarnaast kan het noodig zijn een
verklaring af te leggen, zooals in October
1928 ten aanzien der samen wei king met an
dere partijen. Die verklaring werd eenstem
mig door het bestuur gegeven en spr. is ten
deze nog niet van meening veranderd. Het
is niet geweest de verklaring van het par
tijbestuur. die een rechtsche samenwerking
heeft doen eindigen. Br was in 1925 iets
gebeurd, waarin Katholieke ministers aan
leiding hadden gevonden om ontslag te ne
men.
Nadat tn die verklaring de voorkeur tot
samenwerking duidelijk is uitgesproken kan
het geen nut hebben het telkens te herha
len, tenzij men die voorkeur rou willen ver
anderd zien in onvoorwaardehike bereidheid.
Die verandering is er nleL Coljjn heeft in
Genève nog pas verklaard de verbreking der
samenwerking te betreuren, maar het niet
gewenscht te achten deze te foroeeren. Dat
geeft wel aan de mentaliteit, welke in an
dere rechtsche partijen bestaat. Zou het mis
schien geen overweging verdienen, vroeg
spr., dat het bestuur verklaringen over al
gemeen politiek beleid, zoo mogelijk aan den
Partijraad voorlegt, opdat die verklaringen
voor leder gaan overvloeien van duidelijk
heid? Het doelwit der bedoelde verklaring
is niet bereikt. In 1929 kwam een extra
parlementair kabinet, dat wilde steunen op
wat er leefde in de rechtsche partijen. Taak
en plicht blijft het de regeering en de frac
ties te wijzen op die punten, welke wij voor
al verwezenlijkt willen zien. De fracties zul
len hebben te oordeelen over de practteche
doorvoering van verschillende punten van t
program. De fracties hebben een zware ver
antwoordelijkheid. Zij hebben af te wegen
de eene tegen de andere gewichtige aasde.
ttogspost ten behoeve der recherche.
Wat de flnancleele Kwestie betreft, bier te
van overwegenden invloed de houding van
den minister van financiën en het zou van
buitengewoon belang zyn als we op die plaats
ook eens onzen Invloed konden doen gel
den.
Het is buitengewoon moeilijk in een be-
paald systeem veranderingen aan te bren
gen, omdat door een geringe wijziging de
heele zaak op losse schroeven kan worden
gebracht.
Spr. wijdde nog eenige beschouwingen «»n
de belastingen en de welvaartspoUtlek mede«^{
in verband njet de gezinspolitiek. De partij
raad overweegt of daaromtrent in de partij
nog eens in den breede gesproken kan wor
den, in aansluiting op wat tn de vergadering
van November aan de orde komt Die kwes
tie der gezinspolitiek zou in het voorjaar
van 1931 ter sprake kunnen komen. In 1931
zal ook dit punt internationaal behandeld
worden.
Wat c_ --
spr. op, dat wat nu hier te lande geschiedt
met een petitionnement heel wat anders te
dan hetgeen in Zwitserland door een refe
rendum mogeltfk te. Dit is hier een aanflui
ting. Het optreden van de partij, die hier
hen in ziet, te slechts als onjuist te quall-
flcézfnn
Na de kwestie van het onderhandellngs-
tarief en den landbouw te hebben aanijeroerd
kwam spr. tot de afdeellng arbeid. De Troon
rede noemt de kwestie der bedrjjfsorganim-
tie en het blndendverklaren der collectieve
arbeidsovereenkomsten. Spr. noemt als an
dere voorname onderdeden betere regeling
der ouderdomsverzekering en werkloosheids-
der volkshuisvesting heeft de
uiterst voorname taak te vw-
t In verbard met de gezinspoli
tiek en het zedelljkheidsvraagstuk. De ge
meentelijke overheid heeft in deze een be
langrijk aandeel te nemen. Voor het porU-
ef blijft er in deze een bijzon
open, b.v. door samenwerking
-pr. riet overeenkomsten
rt<d en wat gedaan moet
■vesting van groote ge-
Toen Zaterdagavond de kruiser Sven*
surd" te Gothenburg aankwam, beeft
een herinnering aan het feit dat 33
Tëtertm de expeditie Andrée utt Golhenta^
rertrok. een herdenkinvsplechtivbeid nreat.
brandden had rich een enorme
men'rte verzameld.
weifelend
af en ze
etifeel ge-
foto's de
dit
verd«
579. Toen zt) koffie hadden gedronken rchaarden rich allen
om bet vuur, de gevangenen «n de roovers, vertelden
menig avontuur. Ze rookten allen uit groote pijpen, al
leen Trljn wilde er niet aan. „Een ijsco zou me, zei ze.
meer bevallen, of een flikje stond me beter aan."
