FEUILLETON
ieuws
Een pauselijk decreet van Pius IX,
tachtig jaar geleden
De kleine Bekeerling
De Britsche
Rijksconferentie
EADIO-ONRQ^p
BRIEVEN UIT ENGELAND
Brieven-chaos
De toestand in Oost-Galicie
Bomaanslag op een katholieke kerk
De storm in Frankrijk
Zes en veertig slachtoffers
Het communisme in China
Duitsche kabinet
Benden plunderen dorpen en steden
Het Regeeringsprogramma
Noodlottige fabrieksbrand
Geschonken door Amerikaan
Explosie in een kolenmijn
Het Duitsche Rijksweer-
proces
Millioenengift aan
Engeland
Gemengde Buitenlandsche
Berichten
Groote woorden van een
Hitleriaansch leeraar
Weer een Amerlkaansch
Petroleumschandaal
De stakingsbeweging in Spanje
Het ontwerp-beslult Inzake de
ontwapenlngskwestie
De zaak-Boss in hooger
beroep
Van den Volkenbond
De opvolger van Lord Irwln
^Abt, meent ge, kind? Een vrome en ge»
Noodweer boven Toscane
Dr. Goebhcls vervolgd wegens
beleediglng
-
een
Mot
to.
BOSS
10.40
vier
Thomas over haar beteekenls
/I
groote veront-
THOMAS
NESSUNO.
Veertig dooden
Drie dooden, zes zwaar gewonden
IV.
MEINRADUS HELMPERGER.
als ge *t goed vind, ventje":
(Wordt vervolgd).
ge-
nog
de baljuw en
at er iemand
Een beschuldiging van het Ministerie
van Blnnenlandsche Zaken
In La Coruna en Pontevada is de algemee-
ne staking afgekondigd. Er gaan geruchten
als zou de staat van beleg worden afgekon-
dlgd In de provincie Oalicia.
Ordepriester van het klooster
te Cremsmünster'.
Lezir
Strij
New
wtf. die niet beter of
meer weten, temauwer-
leerde man; Alexander is zijn num."
„Ik had gehoopt, dat gij *t zoudt weeenl”
„Ik! Hoe komt ge er aan, kind, waarom
toch.”
„Daarom, omdat ge zoo lief zUt!”
De kleine, zachte hand lag weder In die
van den monnik. En het reine hartje dicht
bij het zijne.
......Welk een zaligheid!
WOENSDAG x OCTOBER
HUIZEN, Golflengte heden p
voor de volgende 3 maanden in
Uitsl. N.C.K.V.-uitz.
mofoon 10.30ii .00
der genade straffend.
Dit geestelijk bouwen van den abt beviel
voorzeker den protestantschen edellieden uit
den omtrek nog veel minder, dan alle nieuwe
gebouwen en aanbouwsels, waarmee hij het
klooster naar *t uitwendige uitbreidde. Het
minst van alles beviel hun de brandende
Ijver, waarmee hjj de evangelische predikan
ten tegenwerkte
Op een dag in October zat abt Alexander
met den prior in de pre la tuur; zij spraken
over den oogst en de wijnen, en over de orde
broeders, die buitenshuis vertoefden en nu
spoedig moesten thuiskomen pater Meln-
rad naar zijn scholieren, frater Petrus naar
zijn missalen, die hij zoo fraai te verluchten
wist.
Opeens hoorde men den grooten waak
hond die bü de zoogenaamde binnenpoort aan
den ketting lag, luide aanslaan Plotseling
ontstond er beweging In den stillen prelaten
hof. De kloosterknechts kwamen uit de deur
opening, de koorknapen uit de recreatiezaal;
en aan de vensters der thesaurie verschenen
klerken en zij vroegen
komen was.
Naar ons wordt medegedeeld, zal de Duit
sche delegatie zich van stemming onthouden
telijk crediet van mlllloen Mark beeft ver
strekt. Deze beschuldiging is echter minder
juist gebleken Daarentegen werd geconsta
teerd, dat de tunnelbouw van de bevoegde
autoriteiten tot stand Is gekomen. De eige
naar van het hótel, Elscbner, heeft voorts
groot aantal kunstvoorwerpen aan Böss
Volgens een bericht uit Tsingtau zijn bü
een brand In een tabaksfabriek aldaar 40
vrouweUjke arbeiders om het leven gekomen.
Tal van vrouwen en meisjes werden ge
wond.
De secretaris streelde het blonde kopje.
„Vaarwel Signorino! Niet weenen!”
„Ik ween ook niet,” zei het kind en drong
de opwellende tranen terug. „Groet mama
van ml) en mijn vader en geef Edith een
voor mij streelen.”
kus voor mU en den pony, dien moet ge
Valentin! is vertrokken. H(j heeft bet kort
gemaakt, wijl t hem zelf aan *t hart ging
zijn Signorino te verlaten en hij dit den
monnik niet wilde laten merken.
°ater Melnrad Is alleen met het kind.
Daar staat h(j nu en ziet het aan zoo
innig zoo innig.
Maar schuchter als een jonge bruidegom,
die voor de eerste maal met zijn geliefde
alleen is. Hij durft "t kind niet aanraken.
Doch als hij het de handen voor 't ge
laat ziet brengen en in hevig weenen hoort
uitbarsten, dan kan hü zich niet meer be
dwingen en slaat zijn armen om de bekoor
lijke, blonde verschijning.
„’t Is niet voor langen tijd, beste kind!”
troost hü met zachte stem.
„Ja In Februari komt mijn vader
hfj haalt ml) thuis naar Endoll-Hall. Tot
zoolang ach kom!”
Edwin drukt rijn tanden vast op elkaar
en schudt de lokken van zijn voorhoofd.
„Wanneer vertrekken wij naar uw kloos
ter?"
„Zaterdag,
Voor den 9den Senaat van het gerechts
hof Is In hooger beroep de zaak aangevangen
tegen den Berlijnschen Eersten Burgemees
ter Böss. In eersten aanleg werd Böss ver
oordeeld tot ontslag uit den dienst en kor
ting van zijn pensioen, waartegen hij appel
leerde.
De zaak werd met gesloten deuren behan
deld. Morgen is waarschijnlijk reeds het ar
rest van het Hof te verwachten.
In den Berlijnschen Gemeenteraad heeft
de rapportear-afgevaardigde Könnecke een
reeks besluiten voorgelezen van den open
baren aanklager Inzake het onderzoek tegen
den vroege ren Eersten Burgemeester Böss.
Hierin wordt om. gezegd, dat hü den
eigenaar van Hotel „Excelsior" een gemeen-
TBgen Vespertijd kwamen de gasten van
hun uitstapje thuis en meldden zich aan m
pater Metnrad’s ceL
Het kind was zeer goed geluimd.
„Raad eens,” riep het, „waar we vandaan
komen! Vit het keizerlijk tuighuis! Mod
nis *t daar is! Alles vol kanonnen en buk
sen en haakbussen, en In een afzonderlijk
vei trek is ook een hofrijtulg van een oude
keizerin te zien. Daarna zijn we bij de
marskramers geweest, daar heb ik dit ge
kocht Een blauwzijden halsdoekje voor
mama, wtjl blauw haar lievelingskleur is.
Een pop voor Edltha. t Is de mooiste die
de man te koop had! Voor mijn vader den
Dat uwe Genade mijne verschuldigde eer
biedsbetuiging overbrenge aan uwe door
luchtige vrouwe gemalin en mij altijd be-
schouwe als uwen onderdanigsten en zeer
toegenegen riten ssr
De Vijfde Commissie heeft haar goedkeu
ring gehecht aan het verslag inzake de be
strijding van den handel In verdoovende
middelen, terwijl de begrootlngscommlssle
nog beraadslaagt over enkele nagekomen cre-
dleten. Deze commissie besloot o.m. 20.000
Frs. toe te staan voor de bestudeerlng van
de kwestie van de Europeesche Unie. Leven
dige debatten haden voorts plaats met be
trekking tot het crediet inzake het instellen
van een onderzoek naar de oorzaken van de
economische wereldcrisis. De economische
commissie had een crediet van 100.000 Frs.
gevraagd, dat door de controlecommissie tot
f 50 000 Frs. besnoeid werd.
De meeste sprekers gaven den wensch te
kennen, dat het crediet, wegens de groote
beteekenls van het onderwerp In casu, op
bet oorspronkelijk bedrag gehandhaafd zou
blijven.
Het Rljkskablnet is voor den laatsten keer
bijeengekomen ter bespreking van bet regee-
ringsprogram. De beraadslagingen over den
inhoud zijn daarmede beëindigd. Rljkskanse-
lier Briining zal zich nadat nog enkele poli
tieke kwesties behandeld zijn, naar den Pre
sident der Republiek begeven, met wien hü
een bespreking zal hebben over de in bet
kabinet gevoerde gedachtenwisselingen.
In regeerlngskringen wordt aangenomen,
dat Von Hindenburg zich met het program
zal vereenlgen en BrUnlng de noodlge vol
machten zal verstrekken. Hierna zal BrUnlng
zich met de partijen van den Rijksdag In ver
binding stellen ten aanzien van de aanne
ming of verwerping van het program.
Onderhandellngen over détails of eventueele
wijzigingen in het program worden echter niet
overwogen. Zooals de zaken er thans voor
staan, wordt van den Rijksdag louter aan
neming zonder wijzigingen verlangd.
Direct In aansluiting op zijn bezoek aan
Von Hindenburg zal Briining waarschijnlijk
een onderhoud hebben met den Pruisischen
Minister-President Braun, dat in hoofdzaak
betrekking zal hebben op de kwestie, hoe
Pruisen zich in den Rijksraad zal gedragen
ten aanzien van het regeeringsprogram.
Aangezien de Pruisische Minister van Fi
nanciën in 1 Kabinet een zeer actief aan
deel heeft genomen aan de gedachten wisselin
gen over het program, neemt men aan, dat
Pruisen zich in den Rijksraad vóór het pro
gram zal verklaren.
overgedragen, terwijl het echtpaar Böss bo
vendien nog een 14-daagsch verblijf te
Berchtesgaden heeft genoten. In al deze ge
vallen is naar het oordeel van de Justitie
echter geen sprake van bepaalde corruptie,
Gebleken Is, dat Böss groote bedragen ge
spendeerd heeft aan het Bouwfonds.
Voorts wordt een opsomming gegeven van
firma’s waarmede Böss In connectie heeft
gestaan.
In gewoonlijk goed op de hoogte zijnde
kringen wordt de markies van Zetland, die
meer bekend als de Earl van Ronaldsay
gouverneur was van Bengalen, als vermoe
delijke opvolger van Lord Irwln, den onder
koning van Indlë, genoemd.
-mezzo-sopraan.
Catterall, viool, L. Kennedy, cello.
Symphonie-orkest 10.00 Berichten
10.15 Lezing 1
Concert. Orkest,
12.20 Dansmuziek.
betreffende het ontwerpbesluit Inzak» da ont-
wapenlngskwestle. aangezien zij van mee-
ning Is, dat dit ontwerp In tegenstelling met
het Duitsche yoorstel niet voorziet in een
bijeenroepen der algemeene ontwapenings
conferentie voor 1931. De hierdoor ont
staande mogelijkheid de ontwapeningsconfe
rentie nog verder uit te stellen geeft de
Duitsche delegatie aanleiding zich van stem
men te onthouden.
schop. In het klooster?*'
Naar gemeld wordt, heeft de Amerl-
kaansche spoorwegmagnaat Edward Hark
ness, wiens vader een van de eerste ven-
nooten was van Rockefeller, een groote
geldsom geschonken, die door bepaalde krin
gen geschat wordt op twee mlllloen pond
sterling.
De gift werd toevertrouwd aan een raad
van vijf administrateurs, die besloten heb
ben haar aan te wenden voor ieder werk, dat
op grond van de wet als liefdadig kan war
den gekwalificeerd.
In het voorwoord van de acte van doeia-
tie wordt gezegd, dat groot-Brittannlë tij
dens den oorlog zijn hulpmiddelen besteedde,
zonder rekening te houden met iets anders
dan het algemeen belang, en dat het sinds
den vrede, zonder klachten, op eervolle wij
ze den last draagt, die op het leven van zijn
volk drukt.
De gever hoopt tenslotte, dat de gift niet
alleen zal dienen om de huidige moeilijk
heden te boven te komen, maar er ook toe
bij zal dragen om het toekomstig welzijn
Van dit land te bevorderen.
is voorts de vraag in
hoeverre Braun In staat zal zijn de Rijks-
dagfractie van de socialistische partij te be
wegen met het program van de regeering-
Brijning mede te gaan. Dit program toch zou
volgens de uitlatingen van de sociaal-demo-
cratie slechts met zeer ernstige bedenkingen
aanneembaar zijn.
Wat ten slotte de vraag betreft of BrUnlng
zal moeten aftreden, indien de Rijksdag niet
met zijn program blijkt mede te gaan, deze
moet ontkennend beantwoord worden. BrU-
ning zal in dat geval niet aftreden, daar hl!
het volle vertrouwen van den President ge
niet.
In Oost-Gallcié hebben opnieuw terroris
tische daden plaats gehad. Te Darochouw
bü Lemberg hebben onbekende daders een
bom geworpen naar de Katholieke kerk; de
bom Is op het daarnaast gelegen Katholieke
kerkhof ontploft. Dertien personen zijn ge
wond! Twee verdachten zijn gearresteerd.
De arrestaties van verdachte Oekrainsche
elementen duren voort.
Het schoolcuratorium te Lemberg heeft
last gegeven, de Oekrainsche gymnasia te
Famopol en Rohatyn te sluiten. Het cura
torium beroept zich hierbij op de verorde
ning van den minister van eeredlenst van
24 September j.l.
De minister van eeredlensten kondigt In
een Interview, dat hjj aan een vertegen
woordiger van het Poolsch telegraafagent-
schap verleende, aan. dat alle Oekrainsche
scholen zullen worden gesloten, wier leer
lingen op eenigerlel wijze politieke actie heb
ben gevoerd.
Tevens meldt de Poolsche pers, dat op ver
schillende plaatsen wederom brandstichtin
gen en arrestaties hebben plaats gehad.
De pers der minderheden constateert, dat
de sluiting van de scholen der minderheden
in strijd is met de beginselen van het recht
der minderheden, temeer omdat vertegen
woordigers der minderheden gewoon!ijk op
grond van verklaringen van ambtenaren der
politieke politie worden veroordeeld.
In de kolenmijn „Avock” in Pennsyl
vania heeft zich een hevige explosie voorge
daan, tengevolge waarvan 3 mijnwerkers
werden gedood en 6 zwaar gewond.
„Ja” klonk het van beneden omhoog, „pa
ter Melnrad en canlssimus Petrus”. En nu
schoten ook reeds pater Melnrads scholieren,
de knaapjes van de principia. van alle kanten
toe en begroetten hem niet reverenter,
zooals het voorschrift luidde doch zeer on
stuimig.. Uit loutere genegenheid trokken W
herrfnii hfer dan daarheen en scheurden
bijna zijn scapulier.
Qp *t oogenblik dat hU den prelatenhof be
trad was hjj door zoo’n grooten zwerm kus-
pen, Ingesloten, dat de prior reden meende
■te hebben om san 't venster te gaan zien,
wat dat getier beteekende
„Wel drommels! Onze silentlarius!” riep
hjj. „Maar de trawanten, die hij heeft, zijn
nu juist geen silentiaril o. gij gespuis!”
„Ik heb hem reeds dikwijls gezegd, t
ongepast en hij moet het verbieden,” sprak
de abt. „De man Is op zijn seven en veertig
ste jaar nog een kind.”
Onderwijl was pater Melnrad met den klei
nen Mac EndoIl de prelatuur binnengegaan,
en stond nu op eerbiedigen afstand van den
abt, de handen gekruist op de borst.
„Goed dat gij eindelijk terugkomt, gij rij»
hier noodlg,” sprak abt Alexander afgeme
ten. „Is Petrus Mayrhofer daar ook? Wie
te dat kind?”
„Frater Petrus, hoogeerwaarde heer, ia
b»”*den, en het kind, dat is
Volgens berichten uit Peking is de provin
cie Honan in den nacht van Zondag op
Maandag door communistische rooverben-
den overvallen. Dorpen en steden werden
geplunderd. Talrijke meisjes en vrouwen
werden geroofd. Op verscheidene plaatsen
moet een verschrikkelijk bloedbad zijn aan
gericht. In het gebied van Joshien «ouder, in
totaal 48 dorpen geplunderd zijn. Het juiste
aantal dooden Is niet bekend, doch schijnt
zeer groot te zijn.
Ralph Kelley, chef van den algemeenen
dienst van het Land Office, beschuldigt het
departement van Blnnenlandsche Zaken
er van, dat het aan rijke petroleummaat-
schappüen, die het recht op uitgestrekte
petroleumvelden op openbaar terrein tot een
potentleele waarde van vier milliard dol
lar willen verwerven, heeft toegestaan, de
eischen der Amerikaansche mijnwetten te
ontduiken „door fraude en nalatigheid”.
Hevige onweders. gepaard gaande met
re,;en, hebben in Toscane groote schade
aangericht. De spoorweg Livomo--Rome is
11> Cecina over een afstand van ongeveer
8IX» M door hel water vi-soest. Het spoor
wegverkeer m.'xs' worden omge'.egd
Bij Cortona zijn tengevolge van dijkdoor
braken geweldige overstroomlngen ontstaan.
Voordat gisteren het verhoor der getui
gen In het proces te Leipzig tegen de drie
rijksweerofficieren werd hervat, nam de pre
sident van het Hof, dr. Baumgarten, het
woord om een verklaring af te leggen. HIJ
deelde mede, dat dagelijks talrijke brieven,
deels onderteekend, deels anoniem, aan de
rechters werden gezonden, waarin op min of
meer hartstochtelijke wijze voor of tegen de
beklaagden wordt gepleit en beproefd wordt
Invloed op de rechters uit te oefenen. Som
mige schrijvers verklaren, dat de beklaagden
natuurlijk moeten worden vrijgesproken, an
deren weer, dat rij veroordeeld behooren te
worden en dat de rechters zich niet van de
wijs moeten laten brengen. In een der brie
ven voorzien van een „Hakenkreuz”-teeken
wordt zelfs beweerd, dat hjj, de president,
blijkbaar een Jood is of een Jodenvriend, en
dat het derhalve zijn plicht is het president
schap af te staan aan Adolf Hitler. Waaraan
de president toevoegde, dat hij geen Jood Is
en dat de schrijver niet ernstig genomen kan
worden.
Al zulke brieven verhoogen echter maar de
toch al zoo zware dagtaak der rechters. Zij
bewijzen echter hoe subjectief en hartstoch
telijk een groot deel van het publiek stelling
neemt, een verschijnsel trouwens, hetwelk bjj
de behandeling van het proces herhaaldelijk
waar te nemen Is.
Ten slotte gaf de president de nadrukke-
Hjke verzekering, dat hij en zijn mederechters
met volkomen onpartijdigheid ingevolge de
.wet de waarheid trachten te zoeken, het
recht en anders niets, waarna hij verzocht
het schrijven van brieven verder na te laten,
daar zij nutteloos zün.
voorgangers, om zijn klooster naar t uit
wendige te verfraaien, maar hü bouwde het
vooral ook naar *t Inwendige op. In dezen
geest schreef hij zijn ordszonen als
plicht voor, meer dan in andere weten
schappen op de eerste plaats zich te "be
kwamen in zaken, het geloof betreffende
én hij waakte streng over hunne zeden,
het geringste vergrijp togen de regels zou-
geestelijken en pro
fessoren van de unlversltett, leden van de
Duitsche Vredesvereenlgtag, hebben een
open brief geschreven aan Mergenthaler,
waarin zij betreuren, dat nog wel een op
voeder van de Jeugd zulke dwaasheden
debuteert.
In een openbare vergadering te Nagold,
zoo meldt de correspondent van het „Bert.
Tag." te Stuttgart, heeft de nationaalsoc,
Landdagafgevaardlgde gymnasium-leeraar
Mergenthaler o. a. het volgende verklaard:
„Wij bevelen en de anderen hebben te ge
hoorzamen. Wie niet gehoorzaamt, wordt
tegen den muur gezet, in de eerste plaats
de pacifisten".
Deze woorden hebben
vaardlglng gewekt.
Vele personen, o.
De economische voorspoed van het ge-
meenebest hing, naar Thomas voorts be
toogde, In groote mate af van de krachts
inspanning van de Industrie zelf en een der
voornaamste taken zou zijn middelen te
vinden om die pogingen aan te moedigen en
te bewerken, dat zij vruchtdragend blijken.
De conferentie komt bijeen In een tijd, dat
de Internationale vooruitzichten donker kljn,
donkerder dan zjj geslachten lang geweest
zijn. Maar Juist omdat onze economische
moeilijkheden zoo ernstig zijn, aldus Thomas,
wordt de arbeid der conferentie met zooveel
verlangen tegemoet gezien en wordt er
zooveel van haar verwacht.
De minister voor de dominions Thomas
heeft gisteren, sprekende over de as. rijks
conferentie, gezegd dat bet geen conferentie
was met een van te voren bepaalde poli
tiek, welke tot lederen prijs moest worden
gevolgd met de gedachte, dat het welslagen
of de mislukking zou worden afgemeten naar
het succes al dan niet bij het volgen dier
politiek.
Londen. 30 September 1930.
_Oisteren was het tachtig jaren geleden, dat
Faos Ptus IX het decreet uitvaardigde, vol
gens hetwelk „de hiërarchie van admlnistree-
Bisschoppen, die hun titels ontleenen
**a hun bisdommen, volgens gebruikelijke
regelen der Kerk weder bloeien zal in het
■oninkrljk Engeland."
De Engelsche Katholiek is geneigd de be-
**^^*>te van h/et herstel der hiërarchie
7^*°^ ’riet opzettelijk te onderschatten, dan
toeti eenlgszlns voorbij te zien. Hiervoor kan
een verontachuldlglng worden aangevoerd, te
meer daar het geen gevolg is van onver-
schllligheid. In zijn historisch bewustzijn im-
mea neemt de emancipatie der Katholie
ken, welke één-en-twintig Jaren vroeger
plaats had, een overheerschende plaats In.
«n het gevolg hiervan is dat hjj al wat
daarna gebeurde als betrekkelijke Jüelnig-
Baden" beschouwde.
P» gedachtengang is begrijpelijk, of-
artwxxi onjuist. De emancipatie op zichzelf
had slechts de beteekenls. welke de Katho
lieken er aan zouden geven. Zij betrof vóór
•Bes de burgerlijke en politieke gelijkstelling
ofschoon niet volkomen van den Ka
tholiek. De uitzonderingsbepalingen waaraan
Bfl. op grond van zijn geloof, ondei woi pen
was, werden grootendeels opgeheven. Maar
de zedelijke kracht der Katholieken was
Jufet door eeuwenlange geloofsvervolging ver-
sterkt gewenden, en hun burgerlijke verhef-
ftag had een rellgie -ze Inzinking ten ge
volge kunnen hebben.
Maatschappelijk is bet Jaar 1829 voor de
m<etolie katholieken ongetwijfeld een groo-
ter jaar dan 1850; in kerkelijken zin daar
entegen was 1850 van veel grooter belang.
lllst dat het katholieke Engeland vóór
1860 zonder hoogere geestelijke leiding was.
De H. Stoei werd hier vertegenwoordigd door
Apostolische Vicarissen, wier rechtsgebied, an
der den naam van „district”, praktisch veel
overeenkomst vertoonde met een diocees. En
toch was aan den anderen kant het verschil
groot; Een Apostolisch Vicaris is een „stad
houder** geen kerkvorst die ander de „con
stitutie” van Rome zelfstandig regeert. Dat
de persoon, namens wien deze ..stadhouder”
het bewind voert, nl de Heilige Vader de
voile liefde en loyauteit heeft van de be-
ooiktng van het Vicariaat, verandert niets
••n het feit dat de banden tusschen een
Vicaris en het volk vaak minder hecht zul
len zijn dan die tusschen een bisschep en
diens dtocesanen. In het nationaal milieu is
het prestige dat een vicaris aan zijn ambt
ontleent, gering. HU is immers geen natio
naal kerkoverste, maar de ambtenaar van
een „vreemden heeracher,” zelfs wanneer hij
Bigelschman Is. Formeel werd het katholie
ke Engeland vóór 1850, via de Apostolische
Vicarissen, direct van Rome uit bestuurd. Op
dien grondslag ontwikkelde zich een natio-
naa]-katholiek leven uiterst moeilijk. De ka
thcilefce gemeenschap bleef, in de oogen der
andersdenkends meerderheid, ondanks alle
emancipatie, een vreemd element In het En-
geteche staatswezen, zonder nationaal-kerke-
HJke organisatie. Ehgelschen voelen zeer sterk
nationaal. en Engelsche katholieken zijn
hierop geen uitsondering. Een bestuur, dat
formeel direct van Rome uitging, zonder
belichaamd te zijn in een zelfstandige
nationaal-kailxdieke overheid, moest hen op
den duur een gevoel van minderwaardigheid
weven niet alleen ten opzichte van hun niet-
katholieke landgenooten. maar ook van hun
buitenlandsche geloofsgenooten. die hun ei
gen. door den staat erkend bisschoppen
iuhdden.
Maar MerbU kwam nog een andere, en
■eter niet minder belangrijke factor. Er wa
ren dn tarnden en duizenden Katholieken, die
bet geloof hunner vaderen veronachtzaamd
hadden en die voor de schijnbare katholici
teit der lïigelsche staatskerk ieder oogen
blik konden zwichten. Die schijnbare katho-
tidtett is tot op den dag van heden toe
voor de ontwikkeling der katholieke kerk In
Xbgeland van fnuikender Invloed gebleven
dan het meest puritelnsche protestantisme.
Tachtig Jaren geleden, toen zoovele katho
lieken rich hier voelden als leden van een
batten de nationale gemeenschap staande
kerk, was het gevaar veel grooter. Het werd
beramen toen door de weder-instelling der
hiërarchie een nationale katholieke kerk tn
hst teven geroepen werd. De grootsche tra
dities van Digelands katholieke Middeleeu-
wm, die in glorie door geen ander land over
troffen worden, werden opnieuw werkelijk
heid. nadat zU geslachten lang slechts legen
de waren geweest. Het zelfbewustzijn keerde 1
terug onder Engelands katholieken, en
schraagde bet geloof en de loyauteit jegens
Rötne Geestdrift voor het onvergelijkelijke
vetieden. waarvan de Katholieken van 1850
de onmiddellijke erfgenamen waren, vlamde 1
op, zelfs onder de wankel moedigen.
De groote prelaten, die de districten be
stuurd hadden als Apostolische Vicarissen,
werden niet grooter doordat zü bisschop
pen en aartsbisschoppen werden, maar wel
werd de band tusschen hen en het volk on-
noemelljk versterkt. Met hun formeel gezag
nam ook hun felteUfk en moreel gezag toe
De katholieken waren een zelf-besturende.
Engelsche gemeenschap geworden, en wat dit
De nationaal-socialistische Rijksdagafge
vaardigde dr. Goebbels had zich heden
voor het Schepengerecht Charlottenburg
te verantwoorden... wegens beleediglng van
een ambtenaar in functie, den commandant
van de Schupo, overste Helmannsberg, van
den voormallgen Pruisischen minister van
blnnenlandsche zaken Greszinskl, van den
commissaris der Berlijnsclie recherche Bus
dorf f en wegens beschimping van de Jood-
sche kerkgemeenschap.
Aangezien dr. Goebbels niet verschenen
was, maar een door een medicus geteekend
bewijs van verhindering had gezonden,
verzocht de officier van Justitie, een bevel
tot voorgeleiding tegen Goebbels uit te
vaardigen.
De Rechtbank oordeelde, dat het medisch
bewijsstuk waardeloos was en stelde de be
handeling van de zaak uit tot 13 October
a. s.. terwijl tegen dr. Goebbels een bevel
tot voorgeleiding werd uitgevaardigd.
Kremsmünster is een statig Benediktjj-
ner-klooster, gelegen niet ver van Wel op
een heuvel, aan welks voet het riviertje
stroomt, waaraan 1 klooster zjjn naam
ontleent.
Het vlek en het woud, de welden en ak
kers en gaarden, bijna alles, wat men van
uit *t klooster zien kan, behoort het kloos
ter. *t Is een rijk stift. Thassilo; hertog van
Beleren, heeft het in overoude tijden ge
sticht en vorstelUk beleend, en de Roorn-
sche Keizers, van Karei den Grooten af,
hebben het steeds met him gunst en met
menige schenking vereerd.
Zoo zijn dan ook de 'abten van Krems
münster na verloop van tijd groote,
vreesde heeren geworden, machtlger
dan de vofsten.
"L Ten Jare, waarin mijn verhaal aanvangt,
stond aan het hoofd van het convent
^la, goed.' Zaterdag Wie is daar bia«. Alexander Straszer, een rechtschapen man.
3 ïGloeiend van Uver voor t huls des Heeren,
beijverde hU tich niet slechts, zooals rijn
Roomschen keizer op een schimmel rijdend.
In koper gegraveerd.”
De kleine ledigde zjjn zakken en legde
genoemde schatten op pater Melnrad’s bld-
stoel en pater Melnrad bewonderde ze naar
behooren.
„Als ge te Endoll-Hall komt. Valentlnl,
dan deelt ge deze zaken uit, nietwaar?”
„Broeder! Is de brief, dien gU aan den
vrijheer hebt willen schrijven, klaar? Geef
hem hier; ik wil nu naar ,X>e Drie Raven”,
waar ons rijtuig staat; reis Ik vandaag af,
dan ben ik morgen in Pölten.”
„O, Valentlnl,” kreet Edwin.
„Waarom toch vandaag reeds?” stamelde
Melnrad, die zelf om wille van *t kind ver
schrok. ofschoon de secretaris hem zijn
voornemen reeds vroeger, na den maaltijd,
had medegedeeld.
„Mijn heer kan mij moeielUk missen,”
sprak Valentlnl. „En de dameIk geef
haar nu en dan les in t Itallaansch." Zijn
stem werd dof, hU hoéstte herhaalde malen.
„Signorino heeft mU verder niet noodlg
Hij is bU u goed bewaard. De brief?”
„Hier is hU.” Melnrad nam hem van de
tafel en overhandigde hem aan den secre
taris.
Deze haalde nu zijn leeren reistasch uit de
aangrenzende kamer, trok zijn handschoenen
aan en telde zijn geld na.
t Kind ng hem daarbij aan met oogen,
die grooter en grooter werden, terwijl zijn
roode lippen hevig beefden.
.Marla, Mario, toe, ga niet heen!'*
Volgens de Petit Parislen” bedraagt
het aantal slachtoffers onder de vlsschen,
die door den storm op de Franscbe kust
werden verrast, tot dusver zes en veertig.
Door den dood der vlsschers zijn 39
vrouwen weduwe en 80 kinderen vader
loos geworden.
Aangaande tien visschersvaartulgen Is nog
geen bericht Ingekomen.
Men vraagt zich af of deze booten rich
nog op zee bevinden of dat ze met man en
muls zijn ondergegaan.
beteekent kunneii 1
eigenlijk slechter -
nood bevroeden.
Ingesteld werden het Metropolltane dio
cees van Westminster en twaalf suffragaan-
dlocesen. Thans bellen Engeland en *W al es
achttien administreerende Aartsbisschoppen,
een aantal dat zeer groot Hjkt tegenover de
vjjf bisschoppen van Nederland met zijn on
geveer even sterke katholieke bevolking, maar
dat verklaard wordt door de veel grootere
uitgestrektheid van Engeland en de decen
tralisatie zijner katholieke bevolking. Boven
dien is de katholieke kerk In Engeland, be
halve helaas wat het aantal parochie-gees-
teljjken betreft, min of meer op den groei
gebouwd.
Aartsbisschop van Westminster werd dr.
Wiseman (later kardinaal) die Apostolisch
Vicaris van het district Londen geweest was.
Het herstel der hiërarchie deed een ge
weldigen storm opsteken. De emancipatie
van 1829 was een daad van rechtvaardig
heid ten opzichte van de Engelsche katho
lieken geweest en wel een mln of meer af
gedwongen daad, maar geenszins een bewijs
van verdraagzaamheid van hoogere orde. De
Eerste Minister. Lord John Russell, diende
een wetsontwerp tn. waarbij katholieke bis
schoppen. die de hun door den Paus ver
leende titels aannamen, strafbaar gesteld
werden. Het besluit van den H. Vader ken
schetste htj als een „onbeschaamden en ver
raderlijken aanval." Het was ook in dien
tUd. dat „Punch" die campagne van haat
tegen de katholieke prelaten en tegen Paus
Pius IX begon, welke eerst een einde nam
toen vier der beste en beroemd-geworden
medewerkers, die allen katholiek waren, ont
slag namen. Drie hunner lieten zich over
halen hun ontslag In te trekken onder
voorwaarde dat .Punch” nimmer tets zou
publlceeren dat krenkend was voor de katho
lieken. Tegen deze voorwaarde heeft het
weekblad nimmer meer gezondigd.
Kardinaal Wiseman gaf blijk volkomen te
gen de van boven af georganiseerde vijand
schap der massa opgewassen te zUn. Hij
deed een beroep op de liefde der Engelschen
voor „fair play” en een behoorlijke bejege
ning. Het publiek was hiervoor vatbaar. Het
begon rijn ongeluk In te zien. De storm
luwde. Wél werd Lord Russell’s wetsontwerp
tot wet verheven, maar het was zoo dwaas
dat het nooit tn werking trad en nooit in
bet ..Statute Bock” Ingeschreven werd.
Het Jaar 1850 was aldus, behalve van het
herstel der hiërarchie, getuige geweest van
de laatste groote uitbarsting van antl-Ka-
tholicis metn Ekigeland. Kleinere plaasetUk»
betoogtngen tegen de katholieke kerk at te
gen katholieke medeburgers hebben zich nog
herhaaldelijk voorgedaan (oju enkele weken
geleden te Liverpool), maar deze vertoon
den nooit een nationaal karakter en vonden
geen steun bU eenige overheid, laat staan
bü den Eersten Minister.
De Innerlijke kracht der kerk is in de
tachtig jaren. die achter ons liggen, onnoe
melijk toegenomen; haar numerieke kracht
Is In verhouding tot den berolkingsaanwas,
veel minder aangegroeld. Maar zü staat rots
vast te midden van de krakende en scheu
rende fracties der staatskerk; zU kan de
rots worden, waarop duizenden schipbreuke
lingen redding vinden.
Korte ziekend»™»
ii.00—11.30 Gramofoon ii-ao-uTZ
Orgelconcert door M. F. Jurjaanz
mo Solistenconcert (sopraan, piano
N.C.R.V.-dames koor 2.004.15 ConS?
F. Kloek, orgel. H. Kubbinga, bas. Men
I. v. Heloma, sopraan. d. pauze Cbr
lectuur 4.155.00 Gramofoon 5-Qo-l
6.00 Kinderuurtje 6.006.45
voor landbouwers 6.45—7.15 Lezing
Dr. G. Essclink 7.15 Cursus electro-
techniek 8.0010.00 Concert door dè
Chr. Oratorium-vereen. „Con Amore” tc
Leiden .Mevr. S. Both-Haas, sopraan, A
Smink, organist. Spreker Ds. A. D. Meeter
id.oo10.10 Persber. 10.10u.»>
Gramofoonpl.
DAVENTRY, 1554-4 M.
genwijding 11.05 Lezing 12.20 Granw.
foonpl. 1.20 Orkestconcert a.20 Zang.
M. Ferguson, sopraan, R. Poole, bariton 25a
Uita. voor scholen 3.15 Berichten
Lezing 3-50 Concert. S. Cropper, alt.
Strijkkwartet 5.05 Orgelspel door R
New 5.35 Kinderuurtje 6,ao Berichte»
Nieuwsber. 7.00 Orgelspel door
E. DTvry 7.20 Lezing 7.45 Lezing
8.05 Zang door R. Henderson, bariton
8.20 Concert, O. Haley, mezzo-sopraan.
A. Catterall, viool, L. Kennedy, cello.
10.30 Berichten
;est, G. Hall, sopraan n w>
PARIJS „RADÏÖ-PARIS**, 1725 M.
12.502.20 Gramofoonpl. 4.05 Concert,
Kwintet. 8.20 Concert. Orkest en solist
LANGF.NBERG, 473 M. 7.20-84»
Gramofoonpl. 10.35—11.35 Gramofoonpl
*11.4012.20 Muziekuitz. voor scholen
12.30 Gramofoonpl. 1.252.50 Orkest-
concert 5.506.50 Orkestconcert 8.20
Orkestconcert. Intermezzo Liederen bij de
luit. Na afloop tot 12.20Orkestconcert.
KALUNDBORG, 1153 M. 3.50—5.50
Orkestconcert en voordracht 8.50—2.30
Radio-Bal. j Jansnrkesteo.
BRUSSEL, 508.5 M. 5.20 Trio-
concert 6.50 Concert 8.35 Orgelconcert'
9.20 Concert. Orkest en solisten.
ZEESEN, 1635 M. 6.057.20 Lezingen
7.207.50 Gramofoonpl. 10.50lajc
Lezingen 12.201.15 Gramofoonpl.
1.152.20 Berichten 2.io2.50 Gram»
foonpl. 3.054.50 Lezingen 4-50—
5.50 Concert 5.508.50 Lezingen
8.50 Gramofoonpl. 9.30 Orkestconcert
Daarna tot 12.50Dansmuziek.