ONS BLAD L. Frankenberg—Alkmaar IS ONS ONDERWIJS DUUR? ■TURNER» Voornaamste cWieuws Tekort aan geld - i DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN DINSDAG 14 OCTOBER 1930 VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 241 HET PETITIONNEMENT enz. Onderwijs Eén doode en een gewonde Maalgebod De moord te Waddinxveen De aardbeving in Italië JOH. LAUWERS Telegrafisch Weerbericht i van Tegen verdachte 7 jaar geëischt Een oneerlijke bediende De overval op Curacao Meer dan een ton verduisterd ZwitserlandNederland H0 W.KERKMEER - ALKMAAR - i 2 I 1 De moord in de Faber van Riemsdijkstraat Woonwagen door een tram versplinterd Het conflict in de typografie Flinke vorderingen bij den wede opbouw van de verwoeste gebieden Kapitein Borren tot één dag gevangenisstraf veroordeeld Tusschenkomst van den Rijksbemiddelaar? De schrijver van de Staatkundige Brieven De Graaf Zeppelin komt boven ons land Mogen wij U eens de BARRETT schrijvende telmachine demonstreeren? Het verplicht U tot niets Verd. tot 10 jaar gevangenisstraf veroordeeld Kingsford Smith te Karachi Barometers Thermometers PAYGLOP 3 ALKMAAR Mr. S. van Houten overleden je waarde der schoolgebouwen, -terreinen, -meubelen, voor La&er AANGIFTE MOET OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL H 5 Hl NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD bij verlig vinger. of wij Op 18 October Dr „Graf Zeppelin” boven ons land. De post vluchten op Indie. Nieuw record van Kingsford Smith. SchouwbuiTcommissir or. priesterfeest van Mgr. r Bestuur der R. 1 het van MARTIN BERDEN. be- De Zuiderzeevisschers in den Haag bijeei. Leiden’s burgemeester naar den Haag? Besprekingen te Den Haag I naar Barometerstand 9 uur vjn.: 769 vooruit. de veroordeeld tot één dag gevan- i BC srtng daarin? exploitatie?” En hij schrijft: ALKMAAR N*. 433 1 Van vesting Kapitein Borren is tot ééh dag gevangenis straf veroordeeld. De twee in Seheveningen ontsnapte g< vangenen zijn aangehouden. Besprekingen met den minister van Bin nenlandsehe Zaken over een maalgebod. Overleden is de bekende Staatsman mr. S- van Houten. Door een aanvaring van een der ebdeurrr is de groote scheepvaart op het kanaal Gent- Terneuzen gestremd. LICHT OP. De lantaarns moeten morgei worden opgestoken om 5.35 uur. Hoogste barometerstand 772.0 te München Laagste barometerstand 743.6 te Vestma- noeur. Verwachting: Matige tot krachtigen, Zuid oostelüke tot Zuldwesteluken wind, zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring, waarschijn lijk regen, aanvankelijk zachter. De Australische Qceaanvlieger Kingsford Smith is gisteren te Karachi aangekomen. Hjj heeft den afstand LondenIndie in 6 dagen gevlogen, hetgeen een nieuw record op zijn naam is. schadeloos heden ver- VERKRIJGBAAR IK I’KIAS RUWIELZAKEN Catalogus op aanvraag De verdachte van den moord te Waddinx veen tot 10 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Sedert eenlgen tijd is een employé van de Rott. Melkinrichting in het Huis van Bewa ring te Rotterdam opgesloten, verdacht van verduisteringen ten nadeele van de R M. I. en van de Ver. Zulvelbereiders. welke belde ondernemingen in hetzelfde kantoorgebouw zijn gevestigd. Het verduisterde bedrag moet meer dan f 100.000 bedragen. f 40.- anderen Dat élke rjjksdaalder te klein is! De Kamer behandelt te veel theorie En is mij te weinig opbruisend. Want my, als rnjjn vrouwtje tenminste niet jokt. Ontbreken biljetten van duizend! Groote verduistering te Rotterdam. «s Vergadering Staatspartij. De opening van den Duitscben Rijksda- Relletjea te Berlijn. Stormachtige tooneelei Het Hoog Militair Gerechtshof heeft Ka pitein Borren. die tijdens den bekenden overval op Curacao commandant der troe pen was, i genlsstraf. En 1 Dr. van de Het was een lang citaat maar kor ter mochten wij ’t niet geven, wilden wij aan de begrijpelijkheid niet te kort doen. En over andere gegevens om te be rekenen, welk .kapitaal voor schoolge bouwen en -terreinen in ons Lager Onderwijs gestoken geacht kunnen wor den, beschikken wij nu eenmaal niet. Dank zij het fatale feit, dat de Regee ring verzuimde, een behoorlijke sta tistiek van een en ander te doen samen stellen, hoewel haar zulks heel gemak kelijk geweest zou zijn: zij had de betreffende staten van haar Rljksinspecteurs maar even behoe ven op te vragen! Bij Doesburg is een woonwagen door een tram versplinterd. Eén doode en een ge wonde. ADVERTENTIEPRIJS: Vzw 1—5 regels 1.25: elke regel meer 0.25. RECLAME per regel f 0.75 voor de eerste pagina: voor de overige pagina s f 0.50. RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD” b(j vooruitbetaling per plaatsing 0.60 per advertentie van 5 regels: iedere regel meer 0.12 Het internationaal Passage- en Reisbureau Laagland. Van Hengel en Co., dejlt ais agent der H ^P.A.G., afd. Luftfahrt. mede, dat toch een tocht met het luchtschip Graf Zeppelin over Nederland zal worden onder nomen. evenwel zonder tusschenlanding. Het programma luidt als volgt: 18 Oct. Friedrichshafen-Nederland-Mannheim. af vaart 17 October 24 uur te Friedrichshafen. 19 Oct. landing te Mannheim ca. 13 a 14 uur. Mannheim-Friedrichshafen, afvaart ca. 14.30 uur, landing te Friedrichshafen ca. 16 uur. Het Isère-dal door een wervelstorm geteis lerd. Groot* schade. af «ijzend geadviseerd. Zü ging denkbeeld tot S tadssehouwburg. Het 40- jarig Hopmans. Voor den landenwedstrljd Zwitserland Nederland, die op 2 November aLs. te Zürich wordt gehouden op het terrein van de F. C. Züricn, is als scheidsrechter aan gewezen de heer Carraro (Italië). Grensrechter voor Nederland is de heer Hazeu (Rotterdam). .Wanneer wij voor ons land een antwoord op deze vragen trachten te vinden, denken wij ons In de positie van den eigenaar van een fabriek, die zfjn bezit gaat verkoopen en de waarde daarvan tracht vast te stellen WU taxeeren dus de waarde der school gebouwen en terreinen. Deze taxatie wordt ons, wat het algemeen vormend lager onderwijs betreft, gemakkelU* lemaakt. Immers de regelingen, welke de LageronderwUswet 1920 heeft getroffen met betrekking tot de bijdragen, welke de be sturen der bijzondere scholen uit de gv- meentekas genieten voor de gebouwen en de inrichting daarvan, stellen ons als on bedoeld gevolg in staat om een taxatie te ■naken van de waarde der bijzondere scho len met haar inventarissen. Bedoelde regelingen betreffen a) de ge bouwen. welke op 1 Januari 1921 eigendom der besturen waren en b) den schoolbouw na genoemden datum. De beschrijf deze regelingen met een enkel voord en vermeld dan tegelijkertijd de ge gevens, welke wij daaraan danken. Het beginsel der financieele gelijkstelling T*n openbaar en bijzonder onderwijs bracht met zich mede, dat de kosten van de ge bouwen der bijzondere scholen en hare in richting zouden worden gedragen door de openbare kassen. Deze regeling kon echter biet meer worden toegepast op de scholen. «He vóór de inwerkingtreding der wet reeds ta gebruik of in aanbouw waren. Deze ge bouwen waren vaak met g.oote opofferingen door de voorstanders van het bijzonder on derwijs gesticht en niet zelden rustten daw- »P nog zware lasten: Daarom werd in de Lageronderwijswet 1920 (art, 205) bepaald dat de gemeenten jaarlijks aan de besturen der bijzondere scholen een bepaalde rente vergoeding zouden betalen, berekend over De strijd in China heeft 500.000 doode gekost. Op 93-jarigen leeftijd is te 's-Gravenhagr, overleden de bekende staatsman mr. S var Houten, die als Minister van Binnenlandscbe Zaken zitting had in het Ministerie Röell van Mei 1894 tot Juli 1897, en als zoodanig de toenmalige nieuwe kieswet tot stand bracht. Samuel van Houten werd in 1837 te Groningen geboren, promoveerde daar in 1859 en was op zeer jeugdigen leeftijd reeds gemeenteraadslid. daarna wethouder van Groningen. Van 1869 tot 1894 was hjj Tweede Kamerlid en na zijn ministerschap van 1904 tot 1907 lid van de Eerste Kamer. Van zijn hand verschenen tot voor kort de bekende Staatkundige Brieven. Van 1689 tot aan zijn dood was hjj president van den Raad van Toezicht van de Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland. Gistermiddag is in de Laraissezaal te Den Haag onder voorzitterschap van Minister Ruys de Beerenbrouck een vergadering ge houden met organisaties van belanghebben den bij een eventueel maalgebod ten aan zien van b.innemandsche tarwe. 12 organisa ties waren vertegenwoordigd. Door belanghebbenden werden bezwaren geopperd tegen en vragen gesteld met be trekking tot de toepassing van een maalge bod, zulks aan de hand van een door de re- geering verstrekte nota. Namens de zes organisaties van bakkers patroons werd aan belanghebbenden voor gesteld alsnog een poging te doen om langs den «-eg van het particulier initiatief te be werkstelligen hetgeen men zich voorstelt dat de regeering met een maalgebod wil be reiken. ons September hand biedt. Hij heeft allereerst ztch afgevraagd: .Wat is de (lagere) school economisch eigenlijk waard? Welk kapitaal steekt Wat zijn de kosten van haar De Kamer van Koophandel, zorgzaam als steeds. Heqft aan den Minister geschreven Om ons nog een bankbiljet, dat ons ontbreekt. En wel van vjjf gulden, te geven. 't Is waar, dat ontbreekt me. maar over de vraag Kijk ik toch een tikje verwonderd. Want mj) en misschien velen anderen ook. Ontbreken büjetten van honderd! Bescheidenlijk merkt ook de Kamer nog Dat onze rijksdaalder te gróót is. Een meening. waartegen ik luid protesteer. Omdat zij van waarheid ontbloot is. RÜksdaalders toch vliegen je zóó uit de han-J. Een Wetenschap, die niet slechts mijn Is. Maar iedere huisvrouw beweert, en terecht. De Schoowborgcommissie te Amsterdar. heeft op alle particuliere schouwt burgplanne: mee met hr! stichting van een tweede: ABONNEMENTSPRIJS: p^r kwartaal, voor Alkmaar 2.— Voor buiten Alkmaar 2.85 Met Geïllustreerd Zondagsblad ,4.60 hooger Amsterdamsche Hof vernietigde het vonnis der rechtbank op formeele gronden. Opnieuw rechtdoende nam het Hof den voorbedachten raad niet aan en sprak verd. vrij van den primair ten laste gelegden moord. Het Hof achtte den subs, ten laste geleg den doodslag bewezen en veroordeelde ver dachte tot een gevangenisstraf van tien jaren. De advocaat-generaal Mr. Harinxma Thoe Slooten had verd.'s veroordeeling wegens moord tot 15 jaar gevangenisstraf geëischt. Wanneer wij ons zetten tot beant woording van de vraag, of ons onder wijs duur is. moeten wij wel goed onder scheiden. Wij hebben In *t bijzonder het Lager onderwijs op het oog. en dit Lager On derwijs wordt gedeeltelijk betaald door het Rijk, gedeeltelijk door de gemeen ten. Over 't algemeen kan men zeggen, dat het Rijk de salarissen en gedeeltelijk de pensioenen van het onderwijzend perso neel, zoowel voor openbaar als bijzonder onderwijs, vergoedt, en dat de gemeen ten opdraaien voor heel de rest: annui- teitabetallngen der destijds „geschatte schoolgebouwen, nieuwbouw eh verbou wing van schoolgebouwen, „exploitatie van het Lager Onderwijs en betaling der boventallige leerkrachten. Wij maken zaak zuiver Naar wij vernemen zal de Rijksbemidde- laar de partijen, betrokken bij het conflict in de typografie, ontstaan naar aanleiding van het deze maand eindigend collectiet contract, uitnoodigen tot een bespreking ten einde te trachten een oplossing te ver krijgen. Bereids zijn reeds inlichtingen ingewon nen. dit onderscheid, om de te'stellen en om later te kunnen nagaan, wftkr het onderwijs te duur is (bij het Rijk bij de gemeen ten) en wiar dus Indien mogelijk de grootere of kleinere bezuiniging op onderwijs tot een feit zal moeten wor den. Den Nederlandschen belastingbetaler kan de kwestie In zóóverre koud laten, dat hU. te zamen met al zijn lotgenoo- ten, de totale onderwijskosten mget op brengen, om 1 even of het Rijk de gel den daartoe van 'hem afvordert', óf dat dit geschiedt door de gemeenten. t Is echter een groot verschil, of men woont In een gemeente, waar de gemeen teraad of (en) de schoolbesturen zuinig zijn op het onderwijs, óf meenen van den hoogen boom te mogen plukken, nu todh eenmaal de Lager Onderwijswet 1920 gelegenheid biedt tot groote royali teit, zoowel voor nieuwbouw en verbou wing van schoolgebouwen, als voor ex ploitatie. En daarom is t juist van zoo groot belang, dat er meer uniformiteit komt In de toepassing en uitvoering der Le xer Onderwijswet door gemeenten en tehoolbesturen. Maar dkArover later. wat een snellen ten goede A,k "^nBTvlhen verwLrr iJeJI?yr!1n,UV"?rW**rden f 300(1 Levensl.nke geheels ongeschiktheid tot werken door f TEfl bij een ongeval met f nen bij verlies vsn een hand. f 4 OE bij verlies van een f 50- bi’ een breuk van ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeringen: verlies van beide armen, beide beenen ot beide oonen doodeliiken afloop 25U.- jen voet ot een oog 1 duim ot wijsvinger 1 been of arm TelefoonAdministratie Redactie Na. «33 de. De totale onkosten keurde schadeloosstellingen 31 mlllioen. waarvan de staat 12% millloen voor zijn rekening neemt. Men is gereed gekomen met het span nen van draadbanen. wat den aan voer van materiaal en een snellen voortgang der werken zeer ten goede zal komen. Tot nu toe moest alles per lastdier de ber gen worden ingedraeen. Waar hier en daar dorpen en buurt schappen wegens een al te gevaarlijke ligging zijn verplaatst, heeft men nieuwe waterleidingen aangelegd. Men Is tevens begonnen met het maken van wegen om deze dorpen en buurtschappen met grootere verkeersaderen te verbinden. de getaxeerde waarde van de terreinen, ge bouwen en schoolmeubelen. welke op 1 Jan 1921 eigendom der schoolbesturen waren Deze vergoeding wordt betaald zoolang er. voorzoover de schoolgebouwen voor hun be stemming worden gebruikt. Als gevolg van deze wetsbepaling zijn in 1921 nagenoeg alle schoolgebouwen, welke bij het bijzonder onderwijs In gebruik waren geschat. Wij weten niet hoeveel het totaal van al die schattingen heeft bedragen Evenmin weten wij welk gedeelte van de toen getaxeerde schoolgebouwen thans noq bij het bijzonder onderwijs in gebruik is Maar wU kunnen het gezochte bedrag toen vrl) nauwkeurig benaderen doordat wij we ten, welke som de gemeenten thans jaarlyks krachtens art. 205 der Lageronderwijswet aan de schoolbesturen uitbetalen en wijl tevens het rente-percentage van de vergoe ding bekend Is. Het bedrag der totale ver goeding beloopt thans ongeveer f 6 millloen. het rentepercentage kan op 6 pet. worden gesteld. Een eenvoudige berekening leert ons. dat de totale waarde van de gebouwen der bijzondere scholen, die op 1 Januari 1921 eigendom der besturen waren en thans nog in gebruik zijn, derhalve op 100 millloen is geschat. WU zjjn met deze berekening evenwel nog niet geheel gereed. Op 1 Januari 1921 leef de men in een duren tijd, ook wat de bouw- prjjzen betreft. Wanneer men de schoolge bouwen toen geschat had naar de waarde op dien datum, zouden de taxaties abnor maal hoog zijn uitgevallen, in elk geval hooger dan ten tUde, waarop de scholen waren gebouwd. Daarom werd bepaald, dat als grondslag voor de schatting zou worden genomen, de waarde op I Juli 1914 of, In dian de school later was geopend, de waar de op den dag der opening. Sedert 1 Juli 1914 zfjn echter al weer 16 jaren verloopen. WU wenschen de waarde dezer gebouwen in 1930 te weten. Daarvoor moeten wij in de eerste plaats rekenir.’ houden met een afschrijving op dë gebouwen wegens slUtage en veroudering. WU stellet, deze op 2 pct. per jaar, een percentage. ia: ook de wet noemt in een bepaling (art. 20ö, 9e lid). Voorts moeten wij echter in aan merking nemen dat de bouwkosten sedert 1 Juli 1914 zeker met 100 pet. zUn gestegen Houden wU met beide factoren rekening dan stUgt het gevonden bedrag van ƒ100 mlllioen tot 136 mlllioen gulden. Dit geldt dus de oudere gebouwen van het bijzonder onderwUs. Sedert 1 Januari 1921 zijn evenwel op kos ten der gemeenten tal van nieuwe gebouwen gesticht. Statistische gegevens over het totale bedrag, dat gedurende de werking van de Lageronderwtyswet 1920 aan de bijzondere scholen voor schoolbouw is uitgekeerd, ont breken, maar er is weer een weg om het vrU nauwkeurig te berekenen Wanneer het bestuur van een bUzondere school geld ont vangt voor de stichting, uitbreiding, ver bouwing of verandering van Inrichting van een school, voor aanschaffing van nieuwe schoolmeubelen of leer- en hulpmiddelen, moet het 15 pct. van de kosten daarvan als waarborgsom In de gemeentekas storten Over deze waarborgsom betaalt de gemeen'.* een bepaalde rentevergoeding, welke varieert naar het jaar. waarin zjj werd gestort. Het totaal, dat de gemeenten jaarlUks als rente vergoeding over gestorte waarborgsommen uitbetalen, bedraagt ongeveer f 750.000. Stellen w(j nu het rentepercentage dezer vergoeding op gemiddeld 5 pet., dan kunnen wU berekenen, dat het totaal der waarborg sommen f 15 mlllioen bedraagt en derhalve het totale aan de büzondere scholen uitge keerde kapitaal 100/15 van dit bedrag d. 1. 100 mlllioen gulden. Zoo komen wU tot de verrassende uit komst, dat alle gebouwen alleen nog slechts van het bUzonder lager onda^ijs. «ude er. nieuwe samen, In totaal 236 mlllioen waard zün. Voor het openbaar lager onderwUs zün overeenkomstige becijferingen niet mogelü» Nu de financieele gelükstelling 16 jaar heeft gewerkt, mag men echter aannemen, dat oe huisvesting en Inrichting van openbaar en bUzonder onderwUs op gelijk peil zjjn geko men. De waarde der gebouwen en Inventaris sen voor openbare scholen In gebruik, zal per leerling die van de bUzondere scholen niet veel ontloopen. Volgens de laatste, offi- cleuse, gegevens verhoudt zich het aantal leerlingen van het bUzonder- tot dat van het openbaar onderwUs als 3 2. Het gevon den bedrag van 236 mlllioen correspon deert dus met 3/5 van de totale schooi ruimte, bU het lager onderwUs In gebrul* Ik bereken derhalve de waarde van alle lagere scholen met de Inventarissen op ruim 390 mUltoen." Het drama in de Faber van Riemsdijk straat te Den Haag. Tegen verdachte 7 Jaa geëischt. Het Amsterdamsche Gerechtshof deed he den uitspraak in de strafzaak tegen den 36- jarlgen houtbewerker A. K8ster, die op 10 Augustus 1929 te Waddinxveen zUn buur man H. A. Schotman, naar aanleiding van ee^ burenruzie over een heg. met een scheermes den hals afsneed. De rechtbank te Rotterdam veroordeelde K. op 11 Februari 1.1. tot een gevangenisstraf van acht jaren met aftrek der preventieve hechtenis. De eisch luidde 15 jaar gevange nisstraf. In hooger beroep werd verdachte door het Haagsche Hof conform den eisch van den advocaat-generaal tot 12 jaar ge vangenisstraf veroordeeld. In cassatie verwees de Hooge Raad Sc zaak op 25 Juli naar het Gerechtshof te Amsterdam. Het Gisteravond is de woonwagen van Koozen uit Enschede, nabü de 1 Doesburg dooi een goederentram aangere den en totaal versplinterd. Een jongetje van vier jaar werd terstond gedood. De drie andere Inzittenden kwamen nage noeg met den schrik vrü. De conducteur Hissink uit Terborg kwam verschillende verwondingen. Omtrent de oorzaak vernemen wU. dat ter plaatse de weg is opgebroken, waardoor de wagen in het mulle zand te dicht bij de tramlUn -is vastgereden, met het vermeld, noodlottig gevolg. Heden Is door de S. D. A. P. en het N. V. V.. evenals op 16 October 1923, den voorzitter van de Tweede Kamer een petitionnement aangeboden. Volgens de berichten In „Het Volk” komen er ruim anderhalf millloen handteekenlngen op voor. Om de waarde van het thans aan de Kamer gezonden petitionnement te kunnen nagaan, willen we het eens vergelijken met dat van 1923. Daartoe kunnen we niet beter doen dan er het meest zuivere socialistische oordeel over weer te geven. De heer Hugenholz, als eerste spreker op dien dag bij de aan de orde gestelde Vlootwet, ving zijn rede aan met een uiteenzetting over de tot standkoming van het petitionnement en de waarde daarvan. Begonnen is, zoo zei hij, met een groote demonstratie op 23 September te Amsterdam, waar 80.000 mannen en vrouwen uit alle deelen van het land bijeen gekomenwaren om hun protest tegen de vlootwet te doen hooren. Daar op is gevolgd een schier eindelooze reeks van openbare en van besloten vergade ringen, Waarin moties zijn aangenomen om de Kamer te verzoeken, deze vloot wet niet te aanvaarden. Daaronder is niet de minst belangrijke de vergadering van den R.K. Kieskring in Den Haag, waar een dergelijke motie met overwel digende meerderheid is aangenomen. En op dat alles is de kroon gezet door het petitionnement, dat zooeven aan u is overhandigd, namens 1.130.000 meerder jarige mannen en vrouwen uit Neder land, van alle politieke en godsdienstige richtingen, waarbij tal van onderteeke- ningen voorzien zijn van de letters R.K. (om aan te duiden, dat zij afkomstig zijn van Roomsch-Katholieken) of van de letters A.R. (om aan te dulden, dat zij afkomstig zijn van anti-revolution- nairen). Ik zal mij niet begeven In spe culatieve beschouwingen omtrent het aantal handteekeningen, dat onder dat petitionnement zou hebben gestaan, In- dlen niet twee belemmerende factoren aanwezig waren geweest voor een nog grooter aantal. Eenerzjjds heeft men dit geweldig werk moeten verrichten zonder eenige voorafgaande voorbereiding, in een tijd van slechts 2 weken, zoodat men lang niet allen heeft kunnen berei ken. Zonder gevaar van tegenspreken meende de afgevaardigde te mogen con- stateeren, dat achter dit leger van 1.130.000 mannen en vrouwen nog een ander leger zich bevond, dat evenzeer tegen deze vlootwet was, maar om de een of andere reden geen gelegenheid had gehad zich uit te spreken. Wie deze beoordeeling over het peti tionnement van 1923 aandachtig leest, zal toegeven, dat het resultaat van de laatste petltionnements-actie teleurstel lend mag genoemd worden ten spijt van de anderhalf millloen handteekeningen. Er is geen R.K. kieskring waar een mo tie tegen het vlootplan of de suppletoire begrooting is aangenomen. In 1923 mochten slechts teekenen meerderjarige mannen en vrouwen en In 1930 alle jon gens en meisjes van 18 jaar af. Dit heeft zeker een paar honderd duizend hand- teekeningefi meer opgeleverd. In 1923 was er twee weken voor ge werkt, zonder eenige voorafgaande voorbereiding en In 1930 Is er meer dan 4 weken gezwoegd, nadat alles te voren georganiseerd was op een wijze, welke den grootsten tegenstander respect moest afdwingen. In 1923 ging het tegen de vlootwet en thans zijn, dat weet iedereen, een groot aantal handteekeningen verkregen na beslist ^onjuiste voorlichting en onder vragen of men voor of tegen den oorlog Is. Een niet te ontkennen feit Is het In alle geval, dat er nu geen handteekenin gen meer te verkrijgen zijn. Het ander half millloen is huls aan huis opge haald. In 1923 beweerde de heer Hugenholz, dat achter het millloen, dat geteekend had, nog een leger stond, dat in die 14 dagen geen gelegenheid had gehad om te teekenen. Volgens zijn Inzicht zou het petitionnement van 1923 zeker de mee ning van het dubbele aantal ondertee- kenaars hebben weergegeven. Hiervan is thans geen sprake. Achter het ander half millloen staat geen leger meer, want praktisch gesproken heeft thans elke man en elke vrouw gelegenheid ge had zlcfi uit te spreken. Van het soclaal-democratlsch stand punt, door den heer Hugenholz in 1923 Ingenomen, het thans verkregen resul taat bekijkend, zal men moeten toege ven, dat er voor het vreugde-geroep, dat uit de roode pers opklinkt, geen reden bestaat. Vergelijking met 1923 toont aan, dat, ten spijt van het grootere aan tal, er eerder sprake is van teruggang dan vnn winst. De allervoornaamste vraag blijft in middels, of aan een dergelijk pe titionnement hetzij het dan in 1923, hetzij het in 1930 gehouden werd wel éénlge waarde toegekend mag wor den. Onze Romeinsche corresp. schrijft: Zooals te züner tüd bericht werd, heeft de Italiaansche regeering dadelük na de laatste catastrofale aardbeving den op bouw van het verwoeste gebied krachtig ter hand genomen. Betreffende de resul taten daarvan ontleenen we de volgende gegevens aan een officieel rapport van het Ministerie van Openbare Werken.: Het aantal arbeiders bU de herstellings werken bedroeg gemiddeld 18.500. met schommelingen tusschen de 16 en de 20 duizend. Momenteel zün het er 17.090, waarvan 13.374 voor rekening van den staat. De muilezeldrijvers, karrevoerders en los sers, welke den aanvoer van materialen verzorgen, (gallen'"niet onder deze cüfers. De gereed gekomen nieuwe huizen bie den plaats voor 760' gezinnen en zün voor het grootste gedeelte reeds bewoond. De bouw van aslsmische hulzen dat zün huizen, welke een krachtige aardbeving kunnen weerstaan en bij verwoesting geen gevaar opleveren voor de bewoners, vor dert snel. Glas- en waterdicht zün er 119; tot aan het dak voltooid 168. gedeelte- lük opgemetseld 206. met voltooide fun- deering 125; begonnen is met 45; 26 zullen dezer dagen begonnen worden. Opgemerkt zü. dat al deze huizen zün berekend voor vier gezinnen. Door den staat worden 1098 beschadigde huizen hersteld, terwijl aan 418 andere nog gewerkt wordt. Particulieren herstel den er 380 en werken nog aan het herstel van 849 andere. Het aantal aanvragen om stelling bedraagt 17.554. Tot leende de genie over 5034 gevallen advies, waarvan het ministerie er 4941 goedkeur- dezer goed ge- bedraagt ruim Voor het Gerechtshof te 's.Hertogenbosch werd heden voortgezet de behandeling der zaak tegen den koopman Mendel Becker, wonende aan de Faber van Riemsdijkstraat te ’s-Gravehhage. die door het Gerechtshof al daar veroordeeld was tot vüf ja.ar gevangenis straf terzake dat hij op 30 'Mei 1929 zün echtgenoote van het leven heeft beroofd. Hedenmorgen was het woord aan den advocaat-generaal mr. Couvée voor het nemen van zün requisitoir. Hij achtte het ten laste gelegde bewezen en vroeg veroordeeling van verdachte tot zeven jaar gevangenis straf. Is ons onderwijs en in t bijzonder ons Lager onderwijs duur? In een vorig artikel hebben wij reeds medegedeeld, dat men niet over de be- noodigde statistische gegevens beschik» om zich een oordeel te vormen over de wijze, waarop een eventueel-noodige bezuiniging zou moeten geschieden. De centrale in Den Haag, vanwaar toch de bezuiniging zal moeten uitgaan, weet b.v. niet, hoeveel scholen er sinds de pacificatie ver-bouwd of nleuw-ge- bouwd werden weet niet, hoeveel dat allemaal tot op heden gekost heeft weet niet, hoe het tot op heden staat met haar flnantieele verhouding tot de gemeenten ten aanzien van salarissen- vergoedingen, enz. Toch kunnen wij ons omtrent de kot ten van ons onderwijs wel eenlg denk beeld vormen. het is een allereerst deskundige Philip J. Idenburg de chet onderwijs-afdeellng van het Centraal Bureau voor de Statistiek, die in het „Haagsch Maandblad” van daartoe de behulpzame HOF

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1930 | | pagina 9