ONS BLAD
OVERGORDIJNEN
I— Frankenberg—Alkmaar
DE GEVAREN VAN DE RADIO
TE ALSDORF
r
DE VERSCHRIKKELIJKE MIJNRAMP
troep
SIDONIUS DE JONG
MIERT 19-ALKMAAR
JDE 1
dit nummer bestaat uit t^ee bladen
WOENSDAG 22 OCTOBER 1930
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG Nol 248
f 125
f 50
Alleenverkoop voor ALKMAAR van de MONT-BLANC- en CONKLIN- 4 VOORNAAMSTE C^flEUWS
£Door Pierre Lhande S. J (Paris)
het reddingswerk De ontzettende verwoesting
en drie
IVS
Klein luchtschip geëxplodeerd
VERZOEK
f
De vlucht van den heer Van Tyen
De postvluchten op Indië
Het eerste retourvliegtuig
5
co
Adverteerders
Een moord te Rotterdam
opgehelderd?
rk
*-
eb
sr-
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Vreeselijk auto-ongeluk
Twee dooden, één zwadr
licht gewonden
Vulpenhouders. Vraagt inlichtingen
Een gevaarlijke bende
gepakt
Het aantal dooden thans 105 Nadere bijzonderheden over
adi:eX'dn^°^tr f 3000.- f 750.- f 250.- f 125.- X^tiZZ f 50.- rfuk.’r» f 40
AAMGIFTE MOET OP STRAFFE VAN VERLIES VAR RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
De
directie
kan
nog niet met
de Vlootwet door de
in
Het dreigend conflict in de typografie.
uur
De verwoesting
irU»eld
Een opwekking tot spoed M> den arbeid
in
man
en de ventilatie rijn
Barometerstand 9 uur vm.: 700. Stilstand
Drie personen gewond.
Nog
te Weenen.
schade
f
Het derde postvliegtuig
uit Bagdad is vertrokken en te 10.40 uur te
DE DIRECTH
8.
wel aan boord. Heden wordt de reis voort- i
Ie
B
aan
oncert
ilseerd
den omtrek stroomen de
van
Geen heffing van een 10 pCL algemeen In
voerrecht in Engeland.
Een open brief van Groner aan Von Ol
denburg Januschau.
Benoemd tot hoogleeraar in de psychiairte
te Leiden dr. E. A. D. E. Carp.
Gepubliceerd is een voor-ontwerp van wet
tot instelling van bedryfsraden.
De mijnramp te Alsdorf. Hedennacht MO
waren 105 dooden geborgen.
der
dat
od,
ABONNEMENTSPRIJS»
Per kwartaal, voor Alkmaar f
Voor bulten Alkmaar 235
Mei' Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
De
achen
Condoléance van Von Hindenburg
Hindenburg heeft aan den Pruisi-
regeeringspresident te Aken bet na-
Een interpellatie
heeft in den Prulsi-
aanleidlng van het
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 5.18 uur.
Een aanklacht tegen ex-preaident Irigoyea
van Brazilië.
De Britsche politiek jegens Palestina door
het Amerikaanscbe Joodacbe Congres afge
keurd.
Een Amerikaanse!» klein-lucbtschlp uit el
kaar gesprongen: Drie gewonden.
De ledenvergjuiering van het Kaascontróle-
station Z.-Holland (volvet) verwerpt met alg.
stemmen de statutenwijziging uit hoofde der
nieuwe rijksvoorschriften.
Uitspraak Raad voor de Scheepvaart in
zake aanvaring van de Velserbrug.
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer over Hoofdstuk Lil (BuitenL
Zaken) der Rjjksbegrooting 1931.
New- |t
sterd. Ij
■ge- 1
I ge-
iee»iw
i zijn
lijven
nkerk
■vintlg
smeer
afgs-
el en
ure
ide
oor
ort
rer
iet
isr
Hij
en
ar
at
er
u
Von
schen
volgende telegram gezonden:
„Het bericht van het ontploffingsongeluk
in de mjjn Anna II bij Aken, heeft mij diep
getroffen. Hopelijk zal het gelukken de nog
ingesloten mijnwerkers te redden. Ik verzoek
den nagelaten betrekkingen der t>U den
ÏSlOOt
i een
loor-
vordt
der
M. -
estcon-
i solls-
izek
10 Gra-
10.40—
15—150
10—«05
Albert
Dans-
:roo-
dus-
*or-
i 24-
ver-
Het
een
lel
den.
Or-
t en
955-
Dans-
Voorstel van den Franschen ministerraad
tot oprichting van een gedenkzuil voor de
slachtofefrs van de R 10L
De bedrljfsraad gedood
Op het oogenbUk van de ontploffing hield
de bedrljfsraad juist zitting. Alle leden wer
den door de Instortende muren verpletterd.
Tot op heden heeft men slechts het lijk van
.den voorzitter kunnen bergen.
Ter bestrijding van de werkloosheid wordt
in Amerika vermindering van arbeidstijd
aanbevolen.
- s .00
ïb. Jong
Ml. 12.00
enuurtje.
-Bekke-
het
ren. 430
°r Joh.
Orgd-
Tiggen:
oconcert
So-
door L.
Concert,
t. Toe.
t. Man-
kestcon-
mofoon-
Kans op redding gei Inge»
In de laatste uren zijn nog dooden gebor
gen.
De kans op de redding der nog levenden
wordt steeds geringer.
Het aantal nog ingesloten personen wordt
op dit oogenbUk op ca. 140 geschat.
genomen om te voorkomen, dat er een
zoodanig gebruik van de radio wordt
gemaakt, dat het een gevaar oplevert
voor de luisteraars, door het verspreiden
van onzedeUJke of antl-godsdlenstige
begrippen. Over het algemeen zijn de
leiders van de verschillende omroepver-
eeniglngen der Europeesche zenders zich
ten volle bewust van hun zware verant
woordelijkheid. Ze zijn er van doordron
gen, dat zij een wapen in de hand heb
ben, dat even gevaarlijk is, ja misschien
nog veel gevaarlijker dan het zwaarste
vergif. ZIJ hebben ondervonden en be
grepen dat hun eigen belang hen dringt
In
werd
misdadige rsbende,
Noord.Duitschland
Indruk in Duitschlaud
De berichten van de ramp te Alsdorf heb
ben in heel Duitschland diepen indruk ge
maakt. Vanmiddag om half een vertrok een
vliegtuig met journalisten naar Alsdorf, dat
om half vier tér plaatse van de ramp aan
kwam.
Arrestatie van een Bisschep en priesters in
China. Twee Chineeache priesters veiinesrA.
arbeid verongelukten mjjn oprechte deelne
ming te betuigen en den gewonden mijn
beste wenseben voor een spoedig herstel te
doen toekomen."
Ook de Rijkskan-eller en de Rijksminlster
van Arbeid hebben aan de mijndirectie hun
deelneming betuigd.
De heer J. van Tyen, die met zjjn Pander-
vllegtuig op weg is naar Nederlandsch-Indië.
was voornemens Dinsdag zjjn vlucht voort te
zetten. Wegens mist is hij evenwel niet ver
trokken. De heer Van Tyen kon nog niet
meedeelen, wanneer hij zijn vlucht zal voort
zetten.
Het vervoer der gewonden.
Do geborgen gewonden sjjn voorloopig
naar het noodziekenhuis in Bardenberg en
naar de ziekenhuizen In de omliggende
plaatsen vervoerd.
Moeilijkheden bij het bergen der
slachtoffers.
Het bergen der dooden en gewonden wordt
ernstig bemoeilijkt door de beschadiging van
den kabel naar de electrisch gedreven blin
de schacht, die zich slechts tusschen 460 en
360 meter diepte bevindt. De beschad ging
was veroorzaakt door vallend ge teen te, doch
later kon de kabel worden hersteld.
Op zeker punt konden 14 man zichzelf
redden.
Tusschen een neergestort stuk steen had
den 15 man een opening met bun hielen
De berichten over de mijnramp in Als
dorf blijven toestroomen. Wekten de laatste
berichten gisteren den indruk dat de ramp
niet zoo ernstig was, latere berichten helaas
deden steeds meer Inzien, dat het hier een
groote ramp betrof, waarbij vele slachtoffers
zijn gevallen.
Volgens een offlcleele mededeeling is het
aantal der bjj de mijnramp te Alsdorf om
het leven gekomen personen tot 40 gestegen.
De helft daarvan is. in de mijn omgekomen,
terwijl de overigen bovengronds werden ge
dood.
Daar de contröle-inrichtlng bij de schacht
verwoest is, is het buitengewoon moeilijk
vast te stellen hoeveel mijnwerkers zich nog
in de mijn bevinden. In totaal waren in de
mijn „Anna n" gistermorgen 660 man naar
beneden gegaan.
Mededeeüngen der directie.
Volgens mededeellngen van de directie van
de Münbouwvereenlging te Eschweiler kon
den alle mijnwerkers, die in de schacht van
de mijn „Anna H" waren afgedaald, naar
boven gebracht worden, daar het reddings
werk in verband met den goeden aanleg van
de mijnlagen zeer vergemakkelijkt werd en
de mijnwerkers door andere schachten kon
den worden bereikt.
De mijn .Anna IT’ stond in verbinding
met de mijnen .Anna I” en „Adolf”.
Van de geborgen dooden was de helft in de
mijn en de helft boven de mijn om het leven
gekomen.
Volgens de laatste mededeellngen van de
reddingsbrigades zal het lot van nog slechts
weinig arbeiders onzeker zijn. Op de plaats
van de ramp waren spoedig groote reddings
brigades aangekomen. Ook waren hulpbrl-
gades uit het Nederlandsche mijngebled en
uit de Ruhr in Alsdorf aanwezig.
De omvang van de aangerichte
staat nog niet vast
NadePe bijzonderheden
Het bergingswerk wordt te Alsdorf met
onvermoeider» Ijver voortgeset. Eerste Hulp-
brigades, werklieden en brandweer lossen
elkaar den geheeten dag af.
Hat aantal dooden, dat tot vier uur gister
middag geborgen was, bedroeg 41. Ltreeg
Onder de puinhoopen bevinden zich zeer 'tin gen.
waarschijnlijk nog meer slachtoffers.
naburige mljnbouwondernemln-
zwarte vlaggen ten teeken van
Vreeselijk auto-ongeluk tusschen Ban
doeng en Pengriengan; twee dames gedood,
vier gewonden.
De doodsoorzaak.
Naar van bevoegde zijde werd medegedeeld,
zjjn de slachtoffers van de ramp niet door
gasverstikking om het leven gekomen. De
doodsoorzaak is meestal te wijten aan den
druk, die door de ontploffing is veroorzaakt,
of doordat de slachtoffers onder de puin
hoopen werden bedolven.
Hoewel vaststaat, dat de ontploffing heeft
plaats gehad, in de opslagplaats van spring
stoffen in de mfln, kon tot dusver nog niet
worden vastgesteld, wat de eigenlijke oor
zaak van de ontploffing is. Voor zoover be
kend waren de voorgeschreven veiligheids
maatregelen in de mijn genomen.
Bjj de K. L. M. is bericht binnengekomen,
dat het eerste retourvliegtuig de P H A G R
te 5.32 uur van Djask is vertrokken en te
15.17 uur te Bagdad is aangekomen. Alles is
Geen ontbinding van den Landdag
Lippen.
ft
bij verlies vaa *a
anderen vinger.
rgenwfj.
>PL 130
ickervig
COncert
'rgelspel
20 Le
tt ijk
Ps 730
Orkest
35 Ver
soenen.
den aanvang der maand September
te Aken gearresteerd een gevaarlijke
die als operatieterrein
en het aangrenzende
Nederland had gekozen. Gedurende de maand
September konden reeds zeventig misdrijven
worden opgehelderd. Uit het onderzoek
bleek, dat een moord met roof zich uitstrekt
tot Rotterdam. De misdadigers werdén door
de maréchaussée achtervolgd tot in Aken.
Eenlgen hunner werden gearresteerd. Onder
hen bevindt zich de 19-jarige Walter Leese
uit Bochum. Door zijn aanhouding kwam de
heele serie misdrijven aan het licht. Leese
zelf heeft reeds 104 diefstallen jnet braak en
beroovlngen bekend. In Mei van dit Jear
werd in de pastorie te Bardenberg bij Kerk,
rade ingebroken. De dieven maakten van hun
revolvers gebruik.
Leese heeft zich ook langen tijd in Neder
land opgehouden. Hem wordt ten laste ge
legd tezamen en in vereeniging met collega.
roovers te Rotterdam, een Sakser. die uit
Amerika was teruggekeerd, vermoord en van
17.000 te hebben beroofd.
Op de vraag waar het lijk gebleven Is
antwoordde Leese lachend: „Zoek maar rus
tig de Maas af."
Deelneming van België
De Belgische regeering heeft den Belgi
schen gezant te Berlijn opdracht gegeven,
om de RUksregeerlng haar deelneming bij
deze te betuigen.
3.-
8.15-630
lenst o. l
Gramo-
L P. Jiy.
kng, piano
het Con-e
verg, ter
taan der
F- Iden-
Kinder-
rtie door
re Jeugd,
Mrotectm
80 Zang,
kerkkoor
laas, so-
bariton.
Schad-
'30 Gr».
Het aantal dooden 105
Hedennacht slaagden de reddingscolonnes
er in door te dringen in de diepere lagen.
Tot 2 uur 20 waren 106 dooden geborgen.
Het aantal der in de ziekenhuizen onder
gebrachte gewonden is gestegen tot 98.
De oorzaak van de ramp nog onbekend
Zelfs omtrent de oorzaak van de ramp
tastte men gisteravond nog in het duister.
Men begon over te hellen tot de opvatting,
dat door een ?mijngas-ontplofflng in een
schacht ter diepte van 360 m. ook het dyna
miet magazijn in de lucht is gevlogen. De
uitwerking dezer ontzettende dubbele ont
ploffing moet vooral naar boven gewerkt
hebben. Een geweldige steekvlam is gezien,
er werd een ontzaglijke knal gehoord. Toen
na gerulmen tijd de dichte stofwolken op
trokken, lagen de gebouwen en de schacht
in puin. De ijzeren kolos, de schachttoren,
was omgebogen, en de kantoren waren een
bouwval.
In het dorp zelf, honderden meters in de
omgeving, was het eveneens treurig gesteld.
Geen ruit meer heel, deuren weggerukt, de
pannen van het dak. Het aantal personen,
dat verwondingen door glasscherven heeft
opgeloopen, hieronder vooral schoolkinderen,
is legio. Toch schijnen in het dorp wonder
boven wonder zelfs geen ernstig gekwetsten
te betreuren te zijn.
Onderzoek naar de ooraak
Reeds vroeg in den ochtend was het een
bedrijfsleider, later ook een beambte der
mijninspectie en een lid der directie gelukt,
van mijn Anna I naar Anna H te komen
en tot de schacht, waar de ramp heeft
plaats gehad, door te dringen. ZIJ kodden
echter geen aanwijzingen vinden betreffende
de oorzaak van de catastrofe. Alle veron
derstellingen over kolenstof en gasontbran
ding zijn tot nu toe louter vermoedens.
Van belang is dat de brandstofvoorraad op
30 meter «Mepte, die algemeen als de haard
der catastrofe wordt beschouwd nog onver
teerd aangetroffen is.
Beleefd verzoeken
medewerking van onze HA
Adverteerders mzau net
vroegtijdig toezenden van
de voor de Zaterdag-num-
merz bestemde advertentlën.
WJJ zulten het zeer op prijs
stellen tndten wfj de an
nonces. nestemc voo» Zater
dag. reeds des Donaerdags at
uiterlljk des Vrljdagsmorgens
ontvangen
Door het vroegtijdig maan
den van advertentlën kun
nen wQ ook aan de attwe-
rtng. dus aan net setter»
van de advertentie, meer
aandacht schenken, hetgeen
vanzelfsprekend de reclame-
waartte van dn annonce tan
goeds komt
Mede tn Uw eigen belang
vertrouwen wij op Uwe
medewerking inzake een en
ander te mogen rekenen,
waarvoor bl) voorbaat onsen
De slachtoffers
Het staat te vreezen, dat het getal der
dooden meer dan 180 zal bedragen, wellicht
zelfs boven de 200 zal gaan.
Het zijn vooral de ondergrondsche arbei
ders, die gevallen zijn, en het ontzettende
getal maakt deze catastrofe tot een der
grootste, die Europa in de laatste jaren te
betreuren had. De aard van de ramp her
innert nu ook meer aan die der groote
mijngasontploffingen, welke de mijnen in net
Ruhrgebled wel troffen, zoodat het meerg^n
meer waarschijnlijk wordt, dat een mijngas
ontploffing aan het explodeeren van het dy-
namtetmagnzjjn vooraf ging.
Het ,.Hbd." meldt nog:
Wie de foto’s zien zal van deze verwoes
ting, zal zich slechts een kleine voorstelling
kunnen maken van het geweld dezer waar
schijnlijk grootste ontploffing ter wereld,
zoo&ls er zelfs in den wereldoorlog nog nooit
een gezien is. Een enkele ontploffing die.
komend uit een mijnschacht, heel het ge
weldige gevaarte daarboven al die duizenden
tonnen machinerieën, den zwaren toren in
de lucht schoot, deed neerkwakken op het
aangrenzende gebouw, dat tegelijkertijd door
den luchtdruk uit elkaar gereten werd.
Wie heden de plaats des onhells naderde,
een beeld als dat der oorlogsverwoes-
Het verschil was alleen, dat deze
verwoesting niet aangericht werd door een
bombardement van vele dagen of weken,
uit honderden stukken geschut, maar met
één enkel schot, met de ontlading uit de
mijnschacht.
Van het reusachtige gebouw van deze mijn
staat nog slechts het voor-te gedeelte, dat
het verst verwijderd was van de schacht,
overeind.
Te 8 uur 60 dooden geborgen
Gisteravond 8 uur waren er 60 dooden
geborgen.
Nog een 150-tal arbeiders is in de onge-
luksgroeve Ingesloten. Onder hen bevinden
zich waarschijnlijk dooden. In de zieken
huizen zijn tot dusverre 75 man opgenomen.
Getracht wordt thans in een blinde
schacht een tijdelijke hijschkooi in te
richten, om het ingesloten gedeelte van de
groeve te kunnen bereiken.
De directie kan nog niet met zekerheid
verklaren, waar de mannen zich bevinden,
aangezlen de ramp het personeel in het
voorste deel van de schacht heeft overval
len.
De weg vandaar naar de plaats van den
arbeid duurt wel 40 minuten.
De oorzaak van de ramp is tot dusverre
nog niet opgehelderd.
Ook op de 250 Meter verdieping moet de
springstof in goede orde bevonden zjjn.
Rondom de groeve yerdrlngen zich reeds
urenlang de verwanten van de vermisten en
wachten op de laatste berichten. Toen de
schemering Inviel, stond er nog een groote
menigte.
Het opruimingswerk wordt met onver-
Qauwden ijver voortgezet.
dichtgestopt om het binnendringen van gas
sen te verhinderen. Van deze 15 kenden er
14 levend worden gered.
Volgens de geredden werd het reddings
werk bemoeilijkt, doordat de mijngangen op
vele punten zijn ingestort, zoodat deze eerst
moesten worden vrijgemaakt.
De getroffen schacht is de diepste van het
heele mijngebled.
Op 10 5 20 M. afstand van deze schacht
bevond zich een dynamietopslagplaats. Bij
de ontploffing was een steekvlam hoog bo
ven den mjjntoren zichtbaar.
Getracht wordt in een blinde schacht een
tijdelijke hy-chkooi in te richten om het
ingesloten gedeelte van de groeve te kunnen
bereiken. -----
zekerheid verklaren, waar de mannen zich
bevinden, aangezlen de ramp het personeel
het voorste deel van de schacht heeft
overvallen. De weg vandaar naar de plaats
van den arbeid is wel 40 minuten lang.
Tusschen den toren en het kantoor stond
de waschgelegenheld. die door den toren
eveneens volkomen is vernield. In dit ge
bouwtje bevonden zich vermoedeljjk nog
mannen van de nachtploeg, die hier in ver
band met overwerk of om andere redenen
waren achtergebleven.
Het kantoor was een modern en zeer groot
gebouw, thans is geen steen op den ander
gebleven.
De Dornler-vtiegbooC Zondag te Bebel
Mngwoude.
om op dit punt de grootste voorzichtig
heid in acht te nemen, In zooverre zij
daartoe nog niet door de wet gedwongen
worden. Want de ontvankelijkheid van
het gemoed van een gewoon luisteraar
is veel argeloozer dan bij het lezen van
een boek of het bewonen van een too-
neelspel. In sommige landen heeft men
al eens getracht ongodsdienstige revo-
lutlonnalre Ideeën te verspreiden of zelfs
gemeene obscene gesprekken voor de
mikrofoon te voeren, doch weldra bleek
dat het volk van zulk een radio-mis-
bruik niet gediend was.
Toen, onlangs in Frankrijk getracht
werd om gewaagde programma’s uit te
zenden, kwamen de protesten los van
alle kanten, van menschen van allerlei
gcxisdlenst en geestesrichting, maar in-
tusschen wijst een en ander er toch wel
oil dat de katholieken waakzaam moe
ten zijn.
centrum fractie
landdag naar
mijnongeluk een interpellatie ingediend. Zjj
vraagt o.a. of de oorzaak van de ramp is
opgehelderd. of een deskundig beambte het
toezicht had op alle ontplofbare stoffen en
of er afzonderlijke ruimten waren voor het
opslaan van patronen en ontplofbare stof
fen.
Te Tomsriver in den staat New-Jersey. is
gisteren door tot dusverre onbekende oorza
ken het kleine luchtschip van kap. Heinen
bij den start geëxplodeerd, waardoor het
volkomen vernield werd. Door de explosie
werden drie mechaniciens gewond. Het
luchtschip droeg den naam „Famllielucht-
jachU"
Treffende bijzonderheden
In het kantoorgebouw werd een employé,
die voor de open brandkast stond, met zulk
een kracht) tegen de deur van de kast ge
drukt, dat hij dood bleef liggen.
Nog op een af tand van 250 M. van de
Ontploffing werden dooden gezien, die ech
ter nog niet konden worden geborgen.
De mijn Anna was tot dusver slechts door
één ramp van eenlgen omvang getroffen,
nl. In 1927, toen 53 personen het leven ver
loren.
In een vlak in de nabijheid van den lift-
toren van de Wllhelmschacht gelegen mijn
gang werd een arbeider met zulk een kracht
tegen de bfflken geperst, dat zijn lichaam de
balken precies volgens den vorm van zijn
lichaam verschoof. Den arbeider werd het
hoofd geheel verpletterd. Op een andere
plaats vond een reddingsbrigade op ongeveer
300 meter afstand van de plaats der ramp
een enkele hand.
Te Alsdorf, vooral in de straten die naar
de mijn lelden, zijn daken en vensters ten
gevolge van den luchtdruk ingedrukt.
Lord Melchett legt zjjn functies in de Zio
nistische beweging neer.
Opening van de Vlaamse he universitett te
GenL
Van de
gen waaien
rouw.
Uit ver
nieuwsgieriger» toe en aan beide zijden
de ongeluksmjjn parkeeren honderden auto
mobielen.
Tal van mijndeskundigen, ook uit België
ep Nederland zijn op de plaats van de ramp
gearriveerd.
De straten zijn als het ware bezaaid met
glasscherven, dakpannen en andere voor
werpen.
Men is reeds bezig de materieele schade
zoo goed mogelijk te herstellen.
Op het baanvak StolbergHerzogenrath,
dat ozK>r de puinhoopen van het ingt, orte
directie^ebouw versperd was, is het ver
keer hervat.
Behandeling van
Tweede Kamer.
I
Behandeling interpellatie-Cramer in de
avondvergadering der Tweede Kamer.
Ieder publiek orgaan dat bestemd Is
om een Idee te verspreiden, kan een ge
vaar worden. Hoe machtiger en Invloed
rijker dat orgaan Is, des te zwaarwichtl-
ger zal ook het misbruik zijn, dat men
daarvan kan maken. De radio is bezig
zich te ontwikkelen tot het machtigste
en meest invloedrijke werktuig, om de
openbare meening te beïnvloeden, om
dat zij binnen het bereik ligt van lede
ren mensch. Het stelt onze groote den
kers, redenaars, dichters en musici In
staat om met een geringe moeite den
grootsten Invloed uit te oefenen op de
massa, zoowel in kunstzinnig als moreel
opzicht, zoowel in omvang als diepte. De
gedachte die een krant of boek tot uit
drukking wil brengen, blijft in haar uit
werking altijd beperkt door het getal
van de oplage waarin het boek of de
krant verschijnt. Die gedachte moet
moeilijkheden overwinnen en van de
luisteraars wordt geen enkele moeite
of inspanning gevorderd. Een idee door
de radio verbreid is vaak de eenige
welke bepaalde soorten van luisteraars
bereikt, die nooit een krant lezen of een
boek ter hand nemen. Ongeletterden,
armen, blinden, zieken en hulpbehoe
venden. *t zijn allemaal menschen en
groepen, die op een eigenaardige manier
door onzichtbare vangarmen van de
radio worden gegrepen. Menschen in
den regel, absoluut ontoegankelijk voor
den Invloed van boek of blad, van too-
neel of leerstoel.
Juist omdat de radio overal zoo ge-
makkelljk, zelfs tot de n^eest afgelegen
luisteraars doordringt, kan dit instru
ment wanneer het valsch wordt be
speeld zoo’n verderfelljken invloed op
de onafzienbare groote massa uitoefe
nen, zooals we op het oogenbUk in Rus
land zien gebeuren.
Wanneer de radio door onverantwoor
delijke elementen wordt beheerscht, dan
is de uitwerking veel verderfelijker dan
het misbruik van verdoovende middelen
en veel gevaarlijker dan de invloed van
gemeene brochuren>of vlugschriften. Nog
te meer, omdat de mikrofoon blind is
en haar stralen alle luisteraars treffen,
zonder onderscheid van rang of stand,
van geslacht of leeftijd.
En wat het gevaar, dat de radio kan
opleveren, nog grooter maakt, is het feit,
dat er voor de mikrofoon een spreker
kan staan die voorbestemd, als het ware
in de wieg gelegd is, om voor de mikro
foon te spreken: wiens stem en geluid,
manier van voordragen, zegging en spel
van dien aard zijn, dat de luisteraar ge
dwongen wordt, naar hem te luisteren,
onverschillig welke levensbeschouwing
of persoonlijke overtuiging hij ook moge
zijn toegedaan. Doch nog verderfelijker
is: zoo de spreker voor de mikrofoon de
zwakheid van zQd bewijsvoering en de
valschheid van zijn redeneering handig
weet te verdoezelen. De gewone luiste
raar, die meestal niet kritisch is aange
legd, is zoo gemakkelijk geneigd om een
dergelijken spreker gelijk te geven, want
al is de luisteraar in den beginne bij
voorbaat niet van plan om zich te laten
beïnvloeden door hetgeen door de radio
beweerd wordt, langzamerhand komt hij
onder de bekoring van de lokkende to
nen der muziek of de begeestering van
het gesproken woord, hetgeen nog ver
sterkt wordt door de omgeving, de at
mosfeer waarin de luisteraar hoort, die
er op berekend is om de volle aandacht
te schenken aan ieder woord dat uit den
luidspreker komt, zoodat alle afleiding
ontbreekt. De werking van de radio is
derhalve zoo gevaarlijk, omdat zij een
geweldig diepen indruk maakt, als men
de kunst verstaat om haar goed te ge
bruiken, omdat de spreker voor de
mikrofoon werkelijk in nauw contact
komt met de ziel van den ver verwijder
den luisteraar. En die ziel kan hij be
ïnvloeden: hij kan baar vergif of ge
neesmiddelen toedienen.
Dit zijn nog niet eens alle gevaren van
de radio. Ook dit heeft de radio nog
vóór op een boek of tijdschrift: zij voert
haar programma uit en Iaat geen sporen
achter. De ziel van het kind, van de
vrouw of den man kan door haar ver
giftigd worden zonder dat Iemand uit
den familiekring het bemerkt. Door een
enkelen handgreep, een omdraaien van
een knop in de afwezigheid der ouders,
kan een kind den luidspreker inschake
len. En wee dan. wanneer onstichtelijke
liederen of verderfelijke ideeën worden
uitgezonden!
Zonder dat de opvoeder daarvan een
vaag vermoeden heeft, kan in alle stilte
het werk der opvoeding verwoest wor
den.
In theorie is het gevaar van de radio
ongetwijfeld buitengewoon groot. En
niets kan haar beletten, haar verderfe-
HJken invloed uit te oefenen.
Maar in de praktijk is de zaak heel
anders, want tot nu toe hebben alle
landen, behalve Rusland, maatregelen
Het werk der reddingsbrigades.
Het werk der reddingsbrigades werd ten
zeerste bemoeilijkt, doordat de gangen, door
welke zij de plaats van de ramp moesten be
reiken, verwoest waren. Er werd evenwel met
alle macht gewerkt om de nog Ingesloten ar
beiders zoo spoedig mogelijk te bevrijden. Er
was later voldoende hulp aanwezig om gere
geld te kunnen doonrerken
Te half 5 gistermiddag waren er nog 200
arbeiders op 400 Meter diepte ingesloten.
Er zijn gisterochtend vroeg in totaal 667
werklieden afgedaald en van hen hebben
ri-h 400 naar de naburige schachten be
geven.
Aan het reddingswerk namen 200
deel.
Op de 360 Meter verdieping is men tot
bij de plaats van het ongeluk doorgedron
gen.
De daar aanwezige munltlevoorraad werd
in orde bevonden.
De waterregellng
des middags weer op gang gebracht.
BUREAUl hof c ALKMAAR
Telefoon: Administratie No. 433
Redactie Na. «33
Een Fiat, bestuurd door den heer A. F. W.
Freusberg, wnd. hoofd van de afd. labora
torium van het hoofdkantoor van den dienst
van den Mijnbouw te Bandoeng, is op den
weg naar Pengalengan in een diep ravijn ge
stort. Twee inzittende dames, mevr. Hulswit
en mevr. Freusberg, zijn kort na het ongeluk
in het Borromeusziekenhuis te Bandoeng
overleden. De heer Freusberg werd zwaar
gewond; de drie overige inzittenden nl. twee
kinderen van «ie familie Freusberg en de heer
N. E. Hulswit, werden licht gewond.
ADVERTENTIEPRIJK: Van 1—5
regels f 1.25: elke rr<el meer f »J5.
RECLAME V** «gel ë-75 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina’s f 0 50.
X RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bil vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer 6.12
De hnlpverieeoing
Tegen den avond werden gisteren vrijwil
ligers opgeroepen om in de schacht Anna n
neer te dalen, doch men nam alleen die
genen aan, die met «ie plaatselijke toestan
den op de hoogte waren.
Om 9 uur 's avonds werd bekend, dat in
de schacht Anna III dertig gewonden waren
gevonden, wier redding onmiddellijk ter hand
werd genomen.
Omstreeks kwart voor 11 waren in het zie
kenhuis te Bardenberg 94 gewonden opge
nomen.
De kwetsuren der des voormlddags aan
gebrachte personen bestonden vooral uit
beenbreuken, terwijl de later opgenomen ge
kwetsten hoofdzakelijk zware brandwonden
hadden opgeloopen of leden aan gasvergif
tiging.
In het riekenhuis te Eschweiler waren des
avonds 10 uur negen gewonden blnnenge-
bcacht. van wie één later ia overleden.
Bij de K. L. M. is bericht ingekomen, dat
het derde postvliegtuig op weg naar Neder-
landsch-lndlë, de PHA EN. gister te 537 u.
uit Bagdad is vertrokken en te 10.40 uur te
Bushir geland. Te 11.15 uur vertrok het toe
stel weer uit Bushir en arriveerde te 16.40
uur te Djask. Alles 1" wel aan boord. Heden
wordt de tocht voortgezet.
