■CINGs
PEPERMUNT
Minister Deckers over de vlootplannen
it.
TWEEDE KAMER
Oe interpellatie-Albarda over het toezicht op de radio-uitzendin&en
Kind gedood
Schending fabrieksgeheimen
GEMENGD NIEUWS
Een jongetje slikt carbid in
Hand af gesneden
Auto door een tram gegrepen
Tusschen perron en trein
Van het dak gevallen
De aanrijding bij Heerlen
RECHTSZAKEN
Afdreiging
Internationale bankoplicuters
Het motorongehik te Den Helder
Jongen overreden en gedood
LUCHTVAART
De vluel.t van den heer Van Tyen
Inbraak om een visum
voordeel
oen.
De
Aan inwendige verbranding
gestorven
Zwendel met gefingeerde
grondspeculatle
Mll’t-'lr vliegtuig door eer
gevallen
4
He
be
1
Ml
tl
W.
Rc
de:
PROVINCIAAL NIEUWS
Veerdienst EnkhuizenStavoren
Het M. „Helmuth” bij Lobith
gezonken
Avondvergadering
Radio-interpellatie
Vlootplan
HE1LOO
WAARLAND
MH pscste
waar
Vergadering van Donderdag
Aanklacht tegen drie beambten
een
van
1
i
Bestuurder licht verwond
Student vwaar gewond
Een der opvarenden vermist
65
op
Een schilder gedood
heel
kappersbediende
De slachtoffers voor 6 5 7 ton opgelicht
De oorzaak
Te Sofia
tUd
voldoende
nog een
Geneeskundige Dienst bracht hem
het R.K.. Ziekenhuis aan het West-
Olftennhtend H te Wprschan e
vliegtuig op een lo^omc»? venf-’b.
rii
b€
re
de
i
i
dt
ar
de
a
1
t
v
e
VI
4b
b<
vt
bi
di
te
to
le
da
ge
J
vo
1:
e
d
r
VI
tnko
D«
deie
•pral
feda
een.
«e
scl
eel
hu
gat
I
ari
aar
dee
Epi
het
r
is
tu&
C
mai
1
den
glni
H
den
heil
Bor
dlg<
wiel
H
Mix
aan
en
Dia
digi
gen)
al 1
D
tuil,
het
Ir
deel
moe
gen
V<
held
D.
«ge
en
den
dere
voel,
Ee
afd
bont
omd
wat
Dt
niet
prov
plaa
ties
merl
den.
nahi
de
CV
sd
ve
1
Contrtle en vrijheidszin
De heer ALBARDA vraagt, wanneer inder
daad In 1828 de bedoeling is geweest, ecu
preventieve censuur In het leven te roepen,
waarom dat dan niet positief In plaats van
facultatief In de wet Is neergelegd.
Dat de minister het buitenland aan zün
zijde beeft, kan spr. niet ontkennen, dojn
waar blijft dan onze klassieke vrijheidszin?
Beter is het, zich op dien vrijheidszin te be
roepen, dan den weg der preventieve cen
suur, op voorbeeld van het buitenland, te vol
gen. De radio-contrtlecommlsie heeft zich
niet ontzien om beoordeellng van het regee-
Bij het oversteken van den weg is te
Seleen bet 3-jarig dochtertje van de familie
v. Geelen door een vrachtauto overreden en
gedood
De heer Van Tyen is op zijn zakenvlucht
naar Nederlandsch-Indiè gistermorgen om
11JO uit Belgrado vertrokken en om 16.40 te
Sofia aangekomen.
bouw
het plan
wyi ta/lx
Gisterenavond te omstreeks 6 uur is te
Oegstgeest bjj Rtjnsburg een vrachtauto, be
stuurd door den 18-jarigen 8.. door een elec-
trlsche tram gegrepen en vervolgens tus
schen deze en een daarop volgende tram
terecht gekomen, waardoor de auto geheel
!n elkaar werd gereden.
De bestuurder Is er wonderlijk genoeg
slechts met een hoofd vonde afgekomen.
Het tramverkeer tusschen Leiden. Katwijk
en Noordwijk bad ongeveer een half uur
vertraging.
Hjk te voorkomen en zoo zij zich deson
danks mochten voordoen tot oplossing te
doen geraken?
Omtrent de oorzaak van het motorongeluk
te Den Helder, waarbij twee mTiciens gedood
werden, valt te vermelden, dat blijkens de
aanduidingen met zeer groote snelheid moet
zijn gereden, waardoor men de zich ter
plaatse in de straat bevindende bocht niet
heeft gezien. Belde jongelui werden met ver.
brijzelde schedels gevonden op verscheidene
meters afstand van hun motorrijwiel en dit
motorrijwiel lag eveneens op circa acht meter
afstand van de plaats der botsing. De be
stuurder had bovendien nog een gebroken
been en arm.
Gistermorgen is te Amsterdam een 65
jarige huisschilder, wonende In de Blanken-
straat, van het dak van een woning aan de
Saffier traat gevallen. Toen de man naar
het O. L. Vrouwe Gasthuis was overgebracht,
bleek aldaar, dat hij reeds was overleden.
Gisteren heeft de Amsterdamsche recht
bank voortgezet de zaak tegen de Interna
tionale bankoplichters.
Hst O. M mr. De Bléoourt, zeide in zijn
requisitoir, dat de belde verdachten bij hun
arrestatie voorgaven werklooze kantoorbe
dienden te zijn, die op Instlgnatie van ze
keren "Wl'-von naar Nederland gegaan waren
aangezien daar veel geld in de mijnen te
verdienen zou zijn! Deze Wilson, die in het
Victcria-Hotel logeerde, zou vervolgens tot
hen gezegd hebben: „ga er maar heen, doch
neem eerst op deze chèque een slordige
16000 dollars in ontvangst!” Op die ’erkle
ring zijn de verdachten teruggekomen na
wat achteraf gebleken is.
Voor spreker staat vast, dat de verdach
ten valschhcid m geschrifte in vereenlglng
hebben gepleegd. ZU zijn beiden naar hier
gekomen en gingen beiden naar de bank.
«s*r de een den wissel aanbood en de ander
het woord heeft gevoerd.
Wat de straf betreft, deze moet ernstig
zün Het is een feit, dat dcrgelljke heeren in
Amerika buitengewoon streng gestraft zou
den zijn, zoodat rij. in Amerika aangehou
den. er veel slechter san toe zouden zijn.
Elsch tegen leder vier jaar gevangenis
straf.
Uitspraak 6 November aa.
nen het licht aan was en iemand zich met
de zegels bezig hield. Zfj haalde een politie
agent, met wlen zü in de kanselarij van het
consulaat-generaal het jongmensen aantrof,
die juist een visum In zijn paspoort stempel
de. Hij gaf op, niet te hebben willen stelen,
doch wegens geldgebrek zich het visum op
deze manier te hebben willen verschaffen.
„Het Volk” berichtte onlangs, dat de ju’-
tltie zich is gaan bezig houden met een
groote zwendel-«f faire in gefingeerde
grondspeculatles van den ex-as uradeur R.
die vooral in den tabakshoek te Amsterdam
zoovele slachtoffers heeft gemaakt en dat
op haar last de polltie van het bureau Sin
gel een Informatorisch onderzoek begonnen
ia
Naar het Wad thans verneemt, is dit on
derzoek op het oogenbllk nagenoeg vol
tooid. Daarbij is de Jul theid van de inder
tijd door ons gepubliceerde feiten volledig
vastgesteld, waarbij tevens bevestigd is. dat
het totale bedrag, waarvoor tal van personen
uit handetekr ngen geslachtofferd zijn, stel
lig 6 A 700 000 bedraagt.
Tijdens dit politloneele onderzoek is te
vens gebleken, dat R. van wlen aanvankelijk
was aangenomen, dat hij voortvluchtig was.
sinds eenlge weken weer te Amsterdam
verblijf houdt.
R is door de politie gehoord.
Zocdra het onderzoek geheel voltooid is
sullen de processen-verbaal in handen van
den officier van justitie worden gerteld.
waarna over een al dan niet strafrechter
lijke vervolging besli t zal worden.
Gistermorgen is het achtjarig knaapje
Schreurs te Oeldrop, dat daar op weg naar de
school de straat overstak, door een vracht
auto uit Maarheeze overreden. Het knaapje
is enkele uren daarna aan de bekomen ver
wondingen overleden.
De VOORZITTER deelt mede, dat is in
gekomen een wetsvoorstel van den heer
Floris Vos tot aanvulling van de Registra-
tlewet-1817. Besloten wordt het voorstel near
de afdeelingen te verzenden.
De vijfde kamer der Haagsche rechtbank
deed gisteren uitspraak In de zaak van een
24-Jarigen en van een 37-jarigen man die
op 8 dezer terecht hadden gestaan wégens
het afdreigen van gelden Verd. hadden op
13 Juni JX aan het strand te Schevenlngen.
onder voorwendsel rechercheurs der zeden
politie te zijn, getracht van een heer geld af
te persen en hem daarbij zün portemonnaie
en een horlogeketting afgenomen. De offi
cier van justitie had tegen belde beklaagden,
die bjj de politie hoogst ongunstig bekend
stonden, vier jaren gevangenisstraf ge
dacht.
De rechtbank achtte de fetter, wettig en
overtuigend bewezen en wees vonnis con
form dezen elsch.
De man. die Dinsdagavond op den Sehaes-
ber-erweg te Heerlen door «en auto werd
aangereden en gedood, is gebleken te zün de
20-jarige kappersbediende uit Heerlen
Vjjggen.
Te Wagenlngen had de 15-jarige knecht
J Weg bij den slager G. Worp de onvoor
zichtigheid bU het worstmaken zijn rechter
arm in de machine te steken, als gevolg
waarvin de hand geheel werd af^esneden
De jongen is in Ziekenzorg opgenomen.
Aan de orde is de interpellatle-AIbarda
over het toezicht op de radlo-uitzendlngen.
men er mee verlegen zat.
Men zegt aldus spr. dat de vloot cor
rectief en repressief kan optreden tegen
kleine operaties. Dit is de misleiding. Ge
looft men, dat de vijand die Tandjong Priok
wil hebben, met een paar schepen komt? Zij
die voor dit ontwerp stemmen, weten dat
schepen warden gebouwd, die onvolwaardig
zijn.
De heer SLOTKMAKER De BRUINE
(C.-H.) wil tegenover het woord van den
heer Van der Heyde zijnerzijds een enkel
woord plaatsen, waarbij hjj niet vergeet, dat
dit woord in uiterst verwijderd verband staat
met de suppletoire begrootlng. Spr. laat ge-
i vraag terzijde, of de vloot wordt uit-
l. Maar het treffende is, dat het pe-
tiflonnëment van .Kerk en Vrede" niets te
maken beeft met dit ontwerp, doch dat het
elk jaar kan worden ingediend omdat het
gericht is tegen elke bewapening.
De tegenstand tegen den oorlog is gegrond
op afkeer van de ontaarding van den oorlog.
Doch spr. staat op het standpunt, dat ook
de vroegere oorlogen niet te aanvaarden
waren, ook is er principieel voor hét geweten
geen verschil tusschen het gebruik van gas
sen en van de bajonet.
Spr.’s overtuiging is, dat de kerken en de
christenen de roeping hebben uit de wereld
alle slechts te bannen wat den oorlog kan
bevorderen: nationalisme, chauvinisme.
In 1815 schreef een Oostenrtfksche dichter
een gebed, dat begon met: „Du, auch unsrer
Feinde Vater”. Dat is het, wat "t Christen
dom te doen beeft, deze gedachte uitdragen
in de wereld. Dan aal ook de oorlog over-
wonnen zijn.
De heer JOEKE8 (V. D betoogt, dat' de
Volkenbond niet zou toelaten, dat Nederland,
hetzij hier, hetzij in Indië onder den voet zou
worden geloopen. Nederland beeft daarvoor
geen militaire verplichtingen op zich geno
men. Spr. wjjst erop, dat zelfs Japan een
zoodanige macht ter zee heeft, dat er voor
ons niet aan te denken valt, daartegen ook
male eenigszins weerstand te bieden.
De vrüs -democraten zijn voor de handha
ving van de orde. Wat op Curasao is gebeurd
was een verstoring der orde. Maar daartegen
is het zenden van een schip als „De Arend”,
dat een oorlogsschip is genoemd, doch een
opiumjager is. voldoende.
Spr. betoogt verder, dat we t.o.v. Moskou
geen naar buiten gerichte oorlogsvloot moe
ten bouwen. Ontkend kan voorts niet wor
den. dat bet hier niet gaat om een reserve,
maar om uitbreiding.
Naar wjj vernemen, heeft de directie
de AKU een klacht ingediend tegen twee
en een
alsmede
geleden
betreft
aan
derden betreffende machines. Het feit werd
reeds erkend De beide geëmployeerden. die
nog in dienst zün, werden terstond ontsla
gen.
worden
gehee'.e
politiek voor de radio onder regeeringscen-
suur van een gemengde commissie wotdt
gebracht.
Spr. zal zich daartegen tot het alleruiterste
verzetten.
Bpr. dient de volgende motie tn:
„De Kamer, van oordeel dat het gewenscht
is het preventieve toezicht op den radlo-
cmroep af te schaffen, gaat over tot de
orde van den dag."
De hoer BOON <Ub.> constateert dat wij
ten opzichte van de radio tn ons land in een
unicum verkeeren; noch sprekers interpella
tie, noch die van den heer Albarda aouden
in een ander land noodig zijn geweest. Er
zijn met de beoordeellng van wat al of niet
tot bet algemeen programma kon behooren
rare dingen begaan zooaüs het weigeren van
beursberichten, jazz-muriek en zelfs is be
twijfeld of het Wilhelmus wel op het alge
meen programma mocht worden gebracht.
Dat Boutens een bekend dichter is. aal de
heer Albarda toch niet tegenspreken.
Van de andere omroepvereenlgin gen dan
den V. A. R A. is niets te vreezen dat
aanstoot wekt. BU de Bioscoopwet hebben
wU censuur aanvaard voor jeugdige perso
nen.
Voor de radio wtl spr. echter geen pre
ventieve censuur. Hier moet ieder huisvader
maar controle houden op «Un radio. Maar
wel moeten wjj represteve controle hebben
met een beroepsinstantie.
Spr. dient de volgende motie in:
.De Kamer van oordeel, dat de radia-
ultzendlng van politieke en daarmede ver
band houdende onderwerpen slechts in zeer
beperkte mate moet wonden toegestaan, noo-
dlgt den minister uit. daartoe de noodige
voorbereidends maatregelen te treffen."
De motie komt cnmiddellUk in behande-
ling. v
De heer TEULINGS (RXsluit zich bU
den minister aan en acht preventieve cen
suur noodzakelijk. WU moeten goed vasthou
den. zegt spr.. aan de wetteUjk vastgestelde
criteria, waarin de preventieve controle is
vervat. De samenstelling van de oontroie-
oommlssie en van de al gemeen-orogramma-
commlssie acht spr. echter minder velukMg
omdat voorzitter en secretaris van den Ra-
dloraad, tevens voorzitter en secretaris van
wdie cotnmlssie zijn. Het wU hem voorkomen,
laten wachten verder moellUkheden i dat ter wille van de zelfstandigheid en on-
preventieve toezicht zoo veel moge- I partijdigheid der navieren van <fen Radio
le wam in de machinekamer terecht,
zich juist verscheidene arbeiders bevonden
Vier hunner bekwamen ernstig letsel De
vliegenier werd dood onder de brokstukken
van zijn toestel te voorschUn gehaald.
Te Standaarbulten heeft het zoontje
van zekeren 8. spelenderwUze het busje van
een potlood, dat hij met carbid gevuld had.
tn geslikt.
Het ventje klaagde al spoedig over Inwen
dige pijn; inmiddels was geneeskundige hulp
ontboden, hetgeen echter niet meer mocht
baten. Voor de dokter ter plaatse verscheen
was het ventte, dat vier jaar oud was. reeds
aan Inwendige verbranding en verstikking
door gassen overleden.
De heer ALBARDA <8. D- A P.) dankt, dat
deze interpellatie zoo spoedig op de agenda
is gebracht.
Indien een wijziging, als in 1828 in de Te
legraaf- en Telefoon wet werd gebracht, thans
nog in de Kamer moest worden behandeld,
dan zou zjj zeer waarschjjnlUk geen meerder
heid hebben gevonden in dien vorm.
Er is wel aanleiding voor den minister om
de algemeene programma-commissie eens
eenlge wenken te geven, want er hebben zich
eer gevallen voorgedaan, waarbU bleek, dat
de comnu aie te ver was gegaan.
Doch erger is het, wanneer de radio-om-
roep-contróle-commiasie aan het verbieden
gaat, want dan is er geen enkele mogelijk
heid meer, om de uitzending op den om
roep te brengen.
Spr. acht het dwaas, dat iemand een re
devoering, die hU wil houden, te voren aan
een contrdle -commissie moet toezenden.
Trouwens dit zou eveneens iemand als mgr.
Nolens kunnen overkomen. Ook de minster,
wanneer hü voor de radio een rede wil
houden, staat daaraan bloot en zelfs de
koningin zou er niet aan kunnen ontkomen.
Politieke sprekers zjjn nu eenmaal geen
nutsredenaara die maanden te voren hun
rede hebben kunnen voorbereiden. ZU moe
ten soms vUf minuten van te voren na lezing
van een of ander blad hun voorgenomen rede
nog kunnen wUzlgen. Het is niet te ver
langen dat zjj nog wel in achtvoud al het
geen zU te zeggen hebben aan de omroep-
contrtle-comml sle toezenden.
De minister kan toch in elk geval wel zoo
veel invloed op de commissie oefenen, dat
zij zich onthoudt van ingrijpen tn gevallen
als door spreker werden geschetst.
Spr. stelt ten slotte de volgende vragen:
Is de minister niet van oordeel dat de
ervaring met de radio-omroep-contróle-
commissie van dien aard is, dat de onhoud
baarheid van het preventieve toezicht op de
radio-uitzerxUngen afdoende is gebleken?
Is de minister bereid tot de opheffing van
het bedoelde preventieve toezicht de noodige
stappen te doen of te bevorderen?
Is de minister niet van gevoelen, dat ar
tikel 3 ter van de Telegraaf- en Tele-
foonwet preventief toezicht op radio-uitzen
dingen wel mogelijk maakt, maar tot zooda
nig toezicht niet verplicht, zoodat dit toe
zicht zonder wetswijziging kan worden op
geheven.
Is de minister voornemens een zoodanige
herziening van hei radlo-contrtle-reglement
te bevorderen, dat het preventieve toezicht
wordt opgeheven?
Indien de minister om het in de overige
vragen beoogde doel wet wijziging noodig
acht, is hU dan bereid die wetswijziging ten
spoedigste te bevorderen?
Welke maatregel» denkt de minister te
nemen of te tevo. deren ten einde voor den
tijd gedurende welken herz ening van bet
radk>-contrtle-regl«nBnt of wetswijziging op
Tdch 1
met bet preventieve toezicht zoo veel moge
raad, de personen die In de uitvoerende oom
missies rittlng hebben, niet dezelfde mogen
zijn.
Een soepele toepassing van bet controle
apparaat zal een bevredigende oplossing van
de kwesties brengen. In de omroepbesturen
moet vertrouwen heerachen. Onjuist is. het
geen in de pers werd gemeld, dat de oem-
mlszles een soort weekdienst er op na h<Mi-
den. Haar beslissingen zUn niet geldig, wan
neer zU niet door ten minste drie leden zijn
genomen. De commissie voor bet algemeen
programma heeft echter ook redevoeringen
daarin geweigerd die te geleerd waren, of
die in een vreemde taal (Brland tn den Vol
kenbond werden gehouden De taak van
den secretaris van de commissie moet al
worden opgevat als die van een uitvoerder
niet als die van een mede-besUseende. WH
de minister het ooutrole-instltuut tn goede
banen leiden dan zal hU aan dervelUke be
zwaren moeten tegemoet komen.
De VOORZl'lT’KR zegt, dat nog verschil
lende sprekers het woord willen voeren. Met
het oog op het. late uur «middernacht) stelt
spr. voor de behandeling dezer interpellatie
voort te zetten op Donderdag 30 October,
des avonds acht uur. Hiertoe wordt beeloten.
De VOORZI ’1'1? R verdaagt de vergadering
tot hedenmorgen tien uur.
geëmployeerden. nJ. een technicus
administratief geëmployeerde,
tegen geëmployeerde, die kort
het bedrijf verliet. De klacht
het aanbieden van fabrieksgeheimen
Het sa ..Heïmuth” van de N. V. Vola
Transp MU. te Rotterdam, beladen met
stukgoed van Mannheim naar Rotterdam, is
gisterenavond omstreeks kwart voor acht
tengevolge van een aanvaring in de na
bijheid van Lobith gezonken Een der opva
renden wordt nog vermist.
wUst spreker er op, dat in het leger en de
werkplaatsen daarvoor ook soc.-democraten
«Un. Spreker meent er daarom recht op te
hebben te weten of de heer Albarda hand
haaft wat hU gezegd heeft, dat wanneer h
oorlog wordt ontketend, daartegen met alle’
toelaatbare midedlen .ook wanneer zjj ver
buiten de wettelUke liggen, zal worden
opgetreden.
Spr. gelooft, dat de heer Albarda
verklaring daarvan geven zal.
Spr. wijst er op. dat twee flottielje-
vaartiügen door Indië betaald worden. Wat
den levensduur van de onderzeebooten
betreft, heeft de Londensche conferentie
dertien jaar vastgesteld, terwUl spr. tot
vUftlen jaar gaat, hetgeen een belangrijk
verschil is. doch dit Is een gevolg van de
betrouwbaarheid van de motoren.
De vervanging van de torpedojagers
komt in 1841 aan de orde.
De onderzeebooten in Indië worden alle
vervangen op den normalen tijd maar de
o nd - -zeebooten v^or Nederland sullen eerst
in 1941. 1944 en 1945 kunnen worden ver
vangen in verband met den bouw van de
flottielje-leiders.
Spr. bestrijdt vervolgens de opmerkingen
van de heeren Brautigam. Marchant en
Braat, die hebben te kennen gegeven dat
de vloot voor Indië van te geringe betee-
kenis zou zijn.
Het doel van onze vloot in Indië is op te
treden bU neutralltelteschending. en te vol
doen aan de Volkenbondsverpllchtlngen. die
op ons rusten en op ons gelegd kunnen wor
den De neutraliteitsschender heeft een be
paald doel en de vloot moet trachten hem het
bereiken daarvan onmogelUk te maken. Het
doel zal altud. zijn bezetten van eenig ge
biedsdeel. Voor de overbrenging der bezet
ting zijn transportschepen noodig, dat is het
zwakke deel van elke neutraliteltsschending.
Daarop moet onze weermacht zün berekend.
Onderzeebooten zijn tegen de langzame
transportschepen de aangewezen middelen
Hieruit blijkt het bestaansrecht van een on-
derzeebootbasls. Voor een voortgezette onder-
zeebootactle zijn kruisers echter onmisbaar,
daar de onderzeeboot op zichzelf hulpeloos is.
De taak van kruisers en jagers wordt secun
dair. aoodra de taak van de onderzeebooten
begint. Kruisers, jagers en vliegtuigen moeten
de actie der onderzeebooten ondersteunen.
Het misverstand der critlek op den kruiser
is. dat men zich in Indië ten onrechte voor-
stelt een gevecht van kruiser tegen kruiser.
Overigens ontkent spr., dat er door de marine
een vernietigende critlek op den kruiser is ge
oefend.
De meening van den heer Brautigam, dat
de onderzeebooten uit de weermacht zullen
verdwijnen, is niet gemotiveerd Aangaande
de mogelUkheld van handhaving der neutra
liteit onder het Volkenbondspact sluit spr.
zich aan bU den heer Tllanus.
Den heer Schaepman antwoordt spr., dat
ingrijpende herstellingen en veranderingen
aan de vloot in Indië niet mogen geschieden
zonder spr.’s toestemming.
Spr. is bereid met zijn ambtgenoot van Ko
loniën overleg te plegen over de kostenver-
deellng en de Curafaosche staatsregeling. De
taak, die het voor de West bestemde schip
heeft, kan door het een of andere kleine schip
niet worden vervuld. Meer dan het gevraagde
schip zal spr. echter niet noodig hebben.
Spr. eindigt met de woorden van Struyc-
ken: „Overdreven idealisme, overdreven
scepticisme vindt men ook bU afwisseling in
de stroomlngen der publieke opinie ten on.-
zent. Maar als het noodig is zijn houding te
bepalen, laten volk en regeering zich toch Al
tijd leiden door practlsch, realistisch getint
idealisme.
De vergadering wordt geschorst tot des
avonds 8 uur 15.
Maandag jX beeft een 31-jarige schflderz-
':necht te Boedapest, een inbraak in het Ne-
.’..rlandsche consulaat-generaal te Boeda-
1 -est geplez'd. De man werd op heetenlaad
-etrapt. doordat een der vrouweljke be
dienden van bet Gezantschap naar het ooo-
sulaat-generaal wilde gaan en door de gla-
Minister Beymer antwoordt
De MINISTER VAN WATERSTAAT, mr.
Reymer. dankt den beer Albarda voor de
tudige toezending van de door hem thans
gestelde vragen.
In het ontwerp van wet, dat 8 Juni 1827
door sprekers ambtsvoorganger aan de Ka
mer werd aangeboden, werd o.m. voorgesteld
dat by algemeenen maatregel van bestuur
bepalingen in het leven kunnen worden ge
roepen ter controle van de radlo-uitréudin-
gen. die niet strijdig rijn met de goede orde
of zeden.
Een amendement-Suring is zonder hoof
deinde stemming aangenomen. Daarbij werd
vastgelegd, dat bjj algemeenen maatregel be
palingen omtrent preventieve controle kon
den worden uitgevaardigd. Ook het wets
ontwerp zelf is zonder stemm ng aangeno
men en noch in deze noch in de Eerste Ka
mer is eenig bezwaar tegen die censuur
gemaakt.
Na allee wat gebeurd Ls staat wel vast, dat
het systeem der preventieve controle wordt
geëischt.
Inderdaad ook heeft volgens de Grondwet
niemand vooralgaand verlof noodig om via
de drukpers een gedachte tot uiting te bren-
gen. Maar er >s prmclpieel verschil tusschen
drukpers en radio: de radio dringt tot elke
huiskamer door en naar spr. meent heeft
iedere argelooae lui leraar er recht op dat
hij daardoor niet in zün gevoelens wordt
gekwetst.
Meermalen bereiken mij brieven van men-
schen, die er hun teleurstelling of zelfs
schande over uitspreken, dat dit of dat op
de radio w erd toegelaten.
Spr. kan niet toegeven, dat wU hier in Ne
derland zoo n mal figuur slaan. Trouwens de
heer Albarda zal erkennen, dat In geen land
ter wereld de omroepvereenlglngen zoo vrij
zUn als bier te lande. In geen land ter we
reld hebben zU een macht als In Nederland.
Spr. leest voor hoe deze zaak In België is
geregeld, waar de radlo-oensuur preventief
wordt uitgeoefend door een college, dat voor
een derde door den koning, een derde door
den Senaat en een derde door de volksverte
genwoordiging is aangewezen. Ook In Dultsch-
land bestaat preventieve censuur zonder oe-
roep op de beslissingen van de controle
commissie. In Engeland zjjn redevoeringen
die politieke of godsdienstige geschillen be
handelen. voor de radio uitgesloten. In
Frankrijk kan evene*ns voorafgaande Inzage
van redevoeringen worden geëischt en eok tn
de andere Europeesche landen beslaat pre
ventieve controle, eveneens in Rusland, waar
die contrtle zeer scherp is. In Denemarken
mogen redevoeringen, die een politiek karak
ter hebben, niet door de radio worden ver
spreid.
Richtsnoeren voor de controle-commissie
zUn: de veiligheid van den Staat, de open
bare orde en de goede zeden. MoellUkheden
heeft zU tot nu toe niet gehad tav. de vei
ligheid van den Staat of van de goede zeden.
Wel is de openbare orde voor haar eenlge
malen het motief geweest om in te grijpen.
Dezelfde ratio als in de gemeentewet t.a.v
de openbare orde ligt, wordt In acht geno
men bU haar omrnepccntróle.
BU politieke redevoeringen kan gevaar
voor de goede orde of de veiligheid van den
Staat aanwezig zijn. In het door den heer
Albarda bedoelde geval nebben de heeren
eenvoudig geweigerd hun redevoeringen te
voren In te zenden. De commissie gaat on-
partüdig te werk.
Op het demonstratief congres is os. be
toogd, dat elk middel geoorloofd was, als het
er om ging den oorlog te bestrijden. Zulk een
pasage zou. als zijnde in strijd met de goede
orde, voor de radio zUn geschrapt.
Spr. beantwoordt de eerste vraag ontken
nend, evenals de tweede vraag. Wat de der
de vraag betreft, opheffing der preventieve
controle zou in strijd zUn met de letter en
de geschiedenis der wet. Vraag vier en vtjf
beantwoordt hü ontkennend. Ts.v. de zesde
antwoordt hü, dat preventief toezicht meer
ten goede zal komen aan de omroepvereenl-
gingen dan repressieve contrtle. HU is be
reid de instelling van een beroepsinstantie
verder te overwegen en tot de instelling daar
van over te gaan.
De minister aan bet woord.
De MINISTER VAN DEFENSIE, de heer
DECKERS, drukt er zün bijzonder leedwezen
over uit, dat de maatregelen, door hem ge
nomen om op tüd na de behandeling van de
Zuiderzeesteunwet hier te verschijnen, heb
ben gefaald. Hü biedt daarvoor zyn veront
schuldiging aan. Spr. zegt, dat hij aan de
Kamer een vlootplan heeft overgelegd In de
Memorie van Toelichting, omdat hü meende,
dat de Kamer er recht op had, te weten, wel
ke voornemens de regeering heeft. Hü meen
de, dat hü geen onderdeel kon vragen zon
der te toonen, In welk stelsel dit onderdeel
paste. Aan dit plan is de Kamer echter niet
gebonden en het heeft spr. verwonderd, dat
er in deze Kamer nog leden zün, die deze
ceriüke verklaring v.sn de regeering niet
aanvaarden.
Spreker heeft gezegd In de stukken, dat
hier geen sprake kan zün van uitbreiding
in den gewonen zin van het woord, waar-
bü de aanbouw wordt opgenomen in de
sterkte en bemand wordt. Dat is hier niet
het geval. Natuurlük krijgt men door dezen
een grooter aantal schepen. Maar
3 geldt ook voor Nederland en ter-
Indlë een vermeerdering komt, komt
er in Nederland een vermindering, zoodat
men niet van uitbreiding kan spreken.
De strekking van bet plan is natuurlük
om te komen tot een reserve en bat nood-
zakelüke van die reserve blükt voldoende
uit de feiten.
Met deze versterking heeft de regeering
niemand op het oog gehad, zü 1» niet spe
ciaal gericht tegen deze of gene en nie-
m'and beeft dat dan ook verondersteld,
bèhalve de heer De Visser, die meende, dat
zü gericht is tegen Rusland. Als zün ge
weten hem deze aanwijzing Ingaf, kan de
~»rf»ww4ng daarmee slechts haar voordeel
Regeering heeft slechts deftmateva
óógmerken.
Spreker betoogt, dat de weermacht van
Nederland een preventieve en daarna een
defensieve werking heeft. In dit verband
nngsbeleid of zelfs het beleid van een regee-
ringscommissle te belemmeren, dat gesclii-d-
de in haar leertijd. Hoe ral h» dan str
gaan, als de commissie volleerd
No. 4 24 Oct.
We hebben nu vernomen dat politieke re
devoeringen altüd te voren suilen
opgevraagd. Dat beteekent, dat de
Voortgezet wordt de behandeling van het
wetsontwerp tot verhooging van Hoofdstuk
Vin der RUksbegrootlng voor 1930 (kosten
voor een kruiser en van een flottieljevaar-
tuig).
De heer WIJNKOOP (C. Pbetoogt, dat
het leger In Rusland ten hoogste 500 000 a
600.000 man sterk is. Vergelükt men het met
legers van militalristische landen, dan moet
het zwak genoemd worden voor een land;
dat een zeede deel van de wereld groot Is
Spr. betoogt, dat de bewapening in Indië
ook tegen de Sovjet-republiek is gericht.
Spr. zegt, dat principieel een poliUevloot
voor Indië precies hetzelfde Is als een oor
logsvloot: zü dient evenzeer de kapitalisti
sche belangen.
De werkelüke beteekenls van de Vlootwet
blükt uit de rede van den heer Van Reedc
In het Ind. Genootschap over de strategische
beteekenls van de vloot In Indië Hü zeide
dat onze vloot het gewicht kan zün. dat de
schaal doet overslaan. WU zullen niet zelf
standig optreden, maar in verbinding met
anderen, en deze Katholieke minister doet
«Un kapltallstlschen plicht, dat ons smal
deel zoo sterk mogelük wordt.
De communisten willen alle middelen, ook
onwettige, gebruiken tegen den oorlog.
Belanghebbenden voor behoud van den
vee.xlienst Enkhuiaen-Stavoren, nadat d»
spoorlun zal zün gelegd over den afsluit
dijk. worden verzocht, schrtftelUk het be
lang uiteen te netten en dit te richten aan
den Burgemeester van Enkhuizen.
Vooral gegevens van vereenigingen. be
sturen. firma’s, zullen zeer op prijs wor
den gesteld.
Indien hiermede het belang
duldelük zal zün aangegeven, zal
vergadering van belanghebbenden worden
-ehouden In December a«„ uitgaande van
Burgemeester en Wethouders van Enk
huizen. waarvan nader bericht.
Katholieke Kring Donderdagavond^
werd in het Brunogebouw de jaarvergadering
gehouden van den Katholieken Kring.
De heer F. T. A. Cedee nam de voonit-
tersfunctie waar daar deze functie vacant
is wegens vertrek van den beer G. J. v. Kes-
teren.
De heer Cedee opende de vergadering met
den christelüken groet en heette allen wel
kom.
Hierna las de secretaris de notulen welke
onveranderd werden goedgekeurd.
De voorzitter deelde vervolgens mede, dat
ingekomen is een schrüven van den heer
v. Kenteren waarin deze mededeelt dat hü
ontslag nam als voorzitter wegens vertrek.
Den heer v. Kesteren is een schrijven ge
zonden om dezen te bedanken voor wat hü
tn de twee Jaren van bestaan van den Kring
hiervoor heeft gedaan.
Vervolgens deelde spr. het rüke program
voor den as winter mede.
In Nov zal een mlssiefllm gegeven worden
Op 11 December zal de heer A Laudy sjAv-
ken over „de Paradijsvloek".
15 Jan. zal de hoer Cedee spreken over
„De Invloed van het moderne leven op de
geestelijke volksgezondheid.''
In Februari zal de heer Cedee spreken over
de Maan.
In Maart zal Pater Otten OF. spreken
over de oorzaken van geloofsafval In of bul
ten de kerk.
De secretaris deelt hlerbü nog mede, dat
de mlssiefllm wel zeker zal komen, doch dat
het nog niet zeker is dat deze In November
zal plaats hebben.
Hierna leest de secretaris het jaarverslag
voor.
In dit Jaarverslag zegt de secretaris OK
dat de Katholieke Kring zich mag verheugen u
in de sympathie van de geheele parochie. De
Kring telde 271 leden doch door het üveren
van den heer Cedee is dit getal geklommen
tot 28Ö.-
Spr memoreert vervolgens de Krlng-avon-
den van het vorig seizoen, alles stemt tot te
vredenheid. Een slag heeft de vereenlgtng
echter getroffen door het vertrek van den
heer G J van Kesteren. die den Kring
een zeer warm hart toedraagt. Applaus van
de vergadering. Hierna leest de penning
meester. de heer F T. A. Cedee het jaarver
slag voor De totale ontvangsten bedroegen
f 220 34 de uitgaven f 320.12 zoodat er een
batig saldo is van 23 cent.
De commissie van onderzoek bestaande uit
de heeren C Borst en N Wessel advlseeren
na onderzoek tot goedkeuring, waartoe ver
volgens wordt besloten. Door den voorzitter
wordt namens het bestuur voorgesteld de
contributie te houden op 75 cent waartoe
"veneens besloten wordt.
Hierna komt aan de orde de verkiezing van t
2 bestuursleden, wegens periodiek aftreden
van de heeren Cedee en Tamis welke heeren
met overgroote meerderheid herkozen wer
den.
Hierna komt de verkiezing van een nieuw
’’estuurslld ter voorziening in de vacature
ontstaan door het vertrek van den heer G.
J. v Kesteren. Gekozen werd de héér De.
Barnhorn.
Hierna komt aan de orde de bespreking
over praatavonden. De voorzitter, de heer
Cedee. wdst er op. dat vorige winters weinig
belangstelling was. Spr. zou deze praat
avonden voorloopig willen laten rusten, of
schoon spr. zich steeds beschikbaar stelt.
Wordt besloten.
De Zeereerw. Heer Pastoor zegt, dat bet
”em vortgen winter speet, dat zün ZeerEerw.
wegens ongesteldheid de praatavonden niet
bon voortzetten. Spr. verklaart zich weder
bereid op dezelfde wüze met de praat-
- vonden te willen doorgaan. *De eerste praat-
avond zal dan na den eersten ontwikkellngs-
•xvond plaats hebben.
Ook hiertoe wordt besloten.
Hierna zegt de voorzitter aan het eind der
vergadering te zün gekomen en geeft het
woord aan den geestelijken adviseur, den
ZeerFerw. Heer Pastoor
De Z.Eerw. spreker begint met er op te
wijzen dat de Katholieke Kring een succes Is
en werkeliik uitstekend werkt. Er werd da-
dellik een flink bestuur gekozen, zoodat de
Kring er zün mag. De opkomst hedenavond
is wel niet zoo groot (40> maar zü die thuis
tebleven zün stemmen met de besluiten In.
Het aantal leden bedraagt nu 280. Spr.
'noort de aanwezigen aan [tropaganda voor
den Kring te maken, opdat spoedig het aan
tal over de driehonderd korne. Er zün nog
‘mei veel parochianen die nog geen lid zün.
Spr. verzocht allen pxrpagandist te rijn.
De WelEerw. Heer Kapelaan doet «en
voorstel om de praatavonden te veranderen
In een cursus. Spr meent dat naar aanlei-*'
ding van het gesprokene op den cursus,
waarin de grondslagen gelegd worden en den
hoorders stevigheid wordt gegeven in den
Godsdienst, vragen kunnen gesteld worden.
Dan zal veel meer nut van deae avonden
vltgaan.
De ZeerEerw. Heer Pastoor zegt, dat het
veel moeilljker is de menschen naar een cur-
-”S te kriigen dan naar een praatavond. Spr.
-ou het jammer vinden wanneer er veran
dering zou komen. Het vorig jaar waren de
praatavonden een succes.
Spr. wijst vervolgens op de groote moei
lijkheid om de op de avonden te behande
len vragen op ontwikkellngsavonden bekend
te maken. Spr. stelt voor de praatavonden
te laten zooals ze waren. Wordt besloten.
Hierna sluit de voorzitter de vergadering
met den christelüken groet.
Pe-ar F. Rüw'elc’trt» Naar wfl VW-
hsn.en. za'. Zondag 2 November aa. in d
raai van den heer C. v. Ophem een basa:
wo:den teho.den ten bate van de R. K.
- R'jwlelelub „St. Chr_stophorus", waarbü he*
Gisterochtend om half tien ging op het
Hollandsche Spoorstation te Den Haag een
20-jarlge student, wonende tn de Van
Blankenburgstraat en aan de Leid che unl-
versltelt studeerende, op dien tijd naar Lei
den. HU was echter laat en de trein was
reeds In beweging toen hü op het perron
kwam.
Toch rukte hü nog een der portieren open
en wilde tn den trein springen.
Hü struikelde echter en viel met zün
rechtervoet tusschen het perron en den
trein. Met zware Inwendige kneuzingen werd
hü opgenomen; het bleek dat zün rechter
voet geheel verbrijzeld was.
De Geneeskundige Dienst
naar
einde.
Incident
De VOORZITTER kan deae uitlating niet
toelaten
De heer WIJNKOOP verklaart, dat tegen
den oorlog alle middelen geoorloofd zün.
De VOORZITTER: JËr is nooit bezwaar
tegen gemaakt, dat iemand hier zün poli
tieke meening verkondigt, maar ik kan niet
toelaten, dat hier dingen gezegd worden, die
menschen buiten de Kamer of mogelük daar
binnen kunnen opruien tot onwettige han
delingen
De heer WIJNKOOP wenscht te zeggen
wat hü tot de massa te zeggen heeft.
De VOORZITTER hamert.
De heer VAN ZADELHOFF (SU.) wijst er
op, dat alle sprekers, die het ontwerp ver
dedigden. het hebben voorgesteld als van
geen beteekenls. Spr. kreeg den indruk alsof
Een Jongeman in Boedapest aang«hsndMi
