1
Voor de Huiskamer
Het gestolen Luchtballonnetje
OF DE GESCHIEDENIS VAN TWEE DEUGNIETEN
BINNENLANDSCHE ZAKEN
EN LANDBOUW
I
P
r
I
Drie herinneringen
aan Rusland
TWEEDE KAMER
KUNST EN KENNIS
over
Het steenzettersconflict
tes
Voortgezette behandeling
Pater Leopold Fonck SJ. f
VERKEER EN POSTERIJEN
Inleiding
I
4?
1
4
I
Arbeid, Handel en
Nijverheid
Gevraagd naar de beginselen, welke
den Minister van Arbeid, H. en N.
betreffende de economische politiek
zullen leiden
Luchtpost met de Dornier vliegbzoot
D.O. X
RECHTSZAKEN
Gedenkteeken
J. R. v. d. Lans
i
Beschouwingen over de ongeregeldheden te Maastricht
Critiek op het beleid van den minister inzake de landbouwcrisis
„Ja."
Onthuld op het R. K. Kerkhof te
Nijmegen
t
OM
reeds de
te Z».
van de getuigen 4 décharge
op
'A
lige
ging
I.
s
14
O
werd
1
L
o
jLC,
die
chu
rllfl
de
dl
n
a
i
1
v
Aan het Voorloopig Verslag over hoofd
stuk X (Arbeid, Handel en Nijverheid) van
de Rljksbegrootlng over het dienstjaar 1931,
Is het volgende ontleend:
is
proeven
den
Hij liet dit woord uit het diepst van zijn
boezem komen.... BUDIT.
Komt eens hier, kinderen en luistert goed:
Een nieuw verhaal heb ik weer gevonden.
De geschiedenis van een luchtballon.
Met avonturen daaraan verbonden.
Van twee straatjongens van Amsterdam,
Berucht om hun stoute streken.
Belhamels, die soms, als ze wilden.
Brave, beste jongens leken.
werd
regeling
De sUchter van het Paoseiyk Bijbel-
insUtmrt
Het is het verhaal van een groote reis.
Door een, tegen zijn wil. ondernomen.
Over vreemde landen, bergen en re,
Waarvan hü nimmer had durven droomen
t Is de geschiedenis van een vlucht.
Van een ander, moet je weten.
De eene jongen is Wlm genaamd,
d’Andere wordt Pim geheeten.
kok>-
s tot
1B-
B1
Op een moolen zomerschen dag. wat heet,
Stonden twee vrouwen wat te praten.
Ze waren de noeders van Wlm en Pim,
Die konden 't snoepen niet laten.
„Ik wou, dat ik had een stuk zoethout,"
Zeide Wlm tot Pim, zijn makker.
„Ik heb liever een ijsco in mijn kars,"
Zei Pim. die andere rakker.
En Wlm en Pim ze gingen cordaat.
Hun belde moeders wat vragen.
„Geef, moes, mij een duppie awieblieft,
Niet langer zal ik u plagen.”
,,’n Duppie, ben je van lotje getikt.
Moet je me daarom nou storen.
Als ik met buurvrouw een praatje meek
Laat ik jou niet meer hooren.”
zlcht-
Id van
en ge.
?eken"
daalde
lenten
unen
raad
Den
orde,
>pera
on
echt
de
L
ne
en
rak
het
“van
de
'lechts
w een
tomen
s zeer
i door
delltfk
op da
anwe-
s voor
acht
Un de
Parijs
ie
B-
1»
at
a
loor
1 de
nll-
be-
(■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■I
Na de revolutie I De uit bloed en geweld
gevlochten krans om den Wolga-oever was
vermeerderd....
Na de omwenteling van de Sowjet-regee-
ring moest ik voor een gewichtige aange
legenheid een bezoek aan Saratow brengen
Het wederzien van mijn oude vrienden
was ontzettend.
Een zwarte doek lag over het verleden.
Tijdens mijn wandeling over strgat hield
ik eensklaps halt. Wie was dat tocht Daar
ging een man, dien ik vroeger nog eens ergens
i den
naar
waar
slden.
teurs,
I aan
Dou-
Srden
aats-
eere-
van
rden
aise,
En
toe-
ede-
resl-
jou-
Het O. M. mr. Van Dullemen. noemt dit
geval er een van zeer ernstig terrorisme. Ge
tuige Ten Gate o.a. heeft verklaard, dat hjj al
gerulmen Ujd last met de steenzetters had,
klaarblijkelijk bestond er al lang een gespan
nen verhouding tusschen de R. K. en da
Synd. steenzetters. Door het dreigen van de
E. M O. S.-mannen heeft het werk acht we>
ken stil gelegen.
Spr. acht vast te staan, dat om. Piet Strube
beeft gezegd: „jullie moet eruit" en dergelfjke
en Gerrit Strube: ..gooi ze liever over straat.”
en wat dies meer zij. De geheele houding wijst
op geweld en intlmideeren. Reeds gerulmen
tijd moest de politie de R K. steenzetters be
schermen, waarvan spr. verschillende gevallen
uit polltie-rapporten van data vóór en ni N
Juni citeerde van conflicten tusschen E. M.
O. S - en E. M. M.-menschen. Vele van deaa
gevallen, evenals het gebeurde op 24 Juni.»
zelf, vindt spr. buitengewoon laf.
Wat verd. Zondervan betreft, van hem M
door ettelijke getuigen verklaard, dat hij met
steenen heeft gegooid. Ook hier acht spr. de
déharge niet afdoende. Van Piet Strube heb
ben zes getuigen verklaard, dat hjj gegooid
heeft. Dat Gerrit Strube den haak alleen
heeft gebruikt om de revolver uit Ten Gaten
hand te halen, en niet om te steken, is een
onderscheid, dat spr. niet kan maken.
Ter zake van openlijke geweldpleging tn
vereenlging, waardoor de openbare orde ern
stig is gestoord, elscht spr. tegen de vier ver
dachten de volgende straffen: tegen G. Strube
vier maanden gevangenisstraf, tegen elk der
anderen twee maanden.
Fk ideal
De verdediger mr. Mendels laakte, dat de
politierapporten, die de Officier geciteerd
heeft, niet ter kennis van de verdediging rijn
gebracht door ze bjj het dossier te voegen.
Wat de openlijke geweldpleging betreft, de
elementen hiervan acht pi. niet aanwezig, nj,
moedwillig opzet, geweld niet als middel maar
als doel.
PL geeft vervolgens zijn lezing van het ge
val. Volgens hem waren de .aangevallenen”
zwaar gewapend; de verdachten en de hunnen
daarentegen, waren ongewapend.
Mr. Mendels besloot zijn pleidooi, dat an
derhalf uur duurde, met het vragen van vrij
sprak voor alle vier de verdachten.
M. Benno J. Stokvis, zich hierbij aanslui
tende. verdedigde de gelijkenis tusschen dsn
schillenboer en verdachte Langerjjs een ge
lijkenis. die ook door de pers is geconstateerd.
ook in sommige katholieke bladen.
Na re- en dupliek van mr. Mendels en na
dat verdachten het laatste woord hadden ge
had, werd de uitspraak bepaald op 7 Novem
ber as.
De vierde Kamer der rechtbank te Amster
dam heeft -de behandeling der strafzaak
voortgezet tegen vier leden van de syndicalis
tische steenzettersfederatle E. M. O. 8. we
gens openlijke geweldpleging tegen leden van
den R. K. steenzetterbond E. M. M. in den
ochtend van 24 Juni U. op den Baarsjesweg
te Amsterdam.
Het verhoor
werd voortgezet.
Een steenzetter heeft bijgewoond, dat Ten
Cate begon te schieten en dat met roode Bel
gische steenen naar de schuit werd geworpen,
welke steenen van daar weer werden Mtw
gegooid. Toen er geschoten werd, jaagde PM
Strube het volk terug. Beesman kreeg een
schot in zijn beenen. Toen Gerrit Strube de
schuit op wilde, werd hij van daar terugge
trokken. Gerrit had geprobeerd met een haak
de revolver uit de handen te slaan van den
kraandrijver, die met scherp schoot; het was
aldus get. niet zijn bedoeling hem te
steken.
Algemeene beschouwingen
Sommige leden spraken hun ernstige te
leurstelling er over uit, dat op het gebied
van de sociale wetgeving, waarop nog altijd
een groote achterstand bestaat, m het af-
geioopen jaar zoo goed als niets tot stand
is gekomen.
Andere leden meenden, dat de financleele
toestand des lands eenerzjjds en de ge
drukte toestand van het bedrijfsleven an
derzijds, aan de Regeering gebiedend voor
schrijven ook op 't gebied der sociale wet
geving groote soberheid te betrachten Deze
leden waren van oordeel, dat de minister
met zijn sociale maatregelen te weinig re
kening houdt met de groote moellilkhden.
waarmede vrijwel bet geheele bedrijfsleven
beeft te kampen.
Opmerkingen van verschillenden aard.
Verscheidene leden wenschten te verne
men, welke de voornemens der Regeering
zUn ten aanzien van bet nog steeds bij de
Kamer aanhangige ontwerp-Zondagswet. Op
nieuw verklaarden verscheidene leden, het
onverdedigbaar te achten, dat de lijkver
branding. waarvan vaststaat, dat zij tn strijd
is met de Begraaf wet. door de Regeering oog
luikend wordt toegelaten.
Benige leden stelden de vraag, of de Com-
missle-De Ble in zake het dansvraagstuk
reeds haar rapport heeft uitgebracht.
De vraag werd gesteld, tot welke resulta
ten de minister is gekomen bij de overweging
van de ten vortgen jare bepleite wijzigingen
van de Kieswet, welke de vergrooting van
het aantal handteekenlngen voor de candl-
daatstelling van de leden der Tweede Kamer,
alsmede de verdeeling van het land in 4
kiesdistricten betroffen. Vrij algemeen oor
deelde men een wijziging van de Kieswet ge-
wenscht waarbij de bevoorrechting, welke
die kleine groepen thans boven de groote ge
nieten. wordt uitgesloten.
Verscheidene leden opperden wederom be
zwaar tegen het opnieuw voorkomen van
posten vooh vrijwillige burgerwachten, bijv,
vrijw. landstorm en militaire politie op de
begrootlng. Verschelden andere leden kwa
men evenals vroeger hiertegen op.
Gaarne zouden sommige leden vernemen,
of de minister bereid is. het initiatief te
nemen tot een wijziging van de Bioscoop
wet. welke het mogelljk maakt, dat niet al
leen de films, die in een bioscoop worden
vertoond aan controle worden onderworpen,
doch dat ook voor het agm. bltnrogramma
eenzelfde controle wordt ingasteld.
gezien had. Juist draaide hij zijn gezicht
naar mij toe. Ik was er mijn kapitein van
de Wolgastoomboot was het, zeven jaar
ouder.
Ook hij herkende mij direct, wij waren
na ons eerste gesprek nog dikwijls bij elkaar
geweest. Spoedig zaten wij tegenover elkaar
in een café, met een kop thee voor ons.
Wat hij van zijn leven vertelde was wel
droef, maar niet vertwijfelend.
„Gelooft u,” vroeg ik, „dat het eenmaal
anders zal worden
Zijn gezicht klaarde op. En in een verruk-
keüjken zin, dien ik al tot het verleden reken
de, antwoordde hij „BUDIT, het zal anders
worden.”
Nog een derde maai zag ik mijn kapitein.
In den vorigen winter was het. Hij stond
op de groote ijsvlakte te Nowgorod en wenkte
een slede.
Ik zag boven een harige pels zijn oud ge
rimpeld hoofd.
Ik wilde naar hem toesnellen, maar de
schrik hield mij terug...’.
Schrik
Ja, in dezen gebogen man zat niet meer de
hoop van vroeger.
....Hij kende geen BUDIT meer....
Daar kwam de slede.
Hij reed weg door den donkeren winter
avond, als wilde hij de bevroren Wolga
toeroepen: BUDIT.... BUDIT.... BU
DIT....
Toestand NnnemchipperU
Krachtig werd aangedrongen op de in
stelling van een Staatscommissie. welke zich
zal hebben bezig te houden met de bestu-
deering van de oorzaken en de gevolgen van
de tegenwoordige malaise in het binnen-
scheepvaartbedrijf. alsmede met het zoeken
naar middelen, welke jot een verbetering
van den toestand kunnen lelden.
Verscheidene leden meenden, dat de oor
aken van de malaise niet ver zijn te zoe
ken. De voornaamste dier oorzaken zijn ae-
ker wel tn de eerste plaats de concurrentie,
welke bultenlandsche schippers <fen Neder-
landscheu aandoen, terwijl de Nederlandsche
scheepvaart in het buitenland bemoeilijkt
wordt, en in de tweede plaats de hooge
sluis- en andere rechten, welke door dé
schippers moeten worden betaald. De leden,
hier aan het woord, drongen er op aan.
dat In den vervolge aan de gemeentebestu
ren in dezen de noodig ebeerklng zal wor
den opgelegd.
De landboww-crWw.
Zeer vele leden verklaarden zich onvol
daan over bet beleid van den minister, voor
zoover dat de afd. Landbouw van zijn de
partement betreft. In andere landen toonen
de Regeerlngspersonen, ook de Kabtnetslei-
ders. voor soortgelijke verschijnselen de groot
ste belangstelling. In Nederland schijnt de
Regeering tn dezen de leiding uit handen
te willen geven. De instelling van de oom-
mlssie-Lovink wekt althans allen indruk, dat
zulks het geval is.
De instelling dezer commissie kon bij de
meeste der hlerbedoelde leden weinig be
wondering wekken. Een commissie als deze,
waarin uiteraard verschillende elementen
van bet bedrijf vertegenwoordigd zijn, kan
niet anders dan Benige algemeens maatrege
len voorstellen.
Gaarne zouden de hier aan bet woord
zijnde leden intusschen vernemen, of het
juist is, dat de commissie-Lovink aan de
Regeering reeds verscheidene voorstellen
heeft gedaan, welke deze niet bereid is over
te nemen. Moch dit inderdaad het geval
zijn, dan zouden zij willen vragen, wat deze
voorstellen behelzen. Bjj hun critiek op de
instelling der commissie wilden deze leden
niet vnorb"-,en dat zij met voortvarendheid
he-ft «-kt.
v«—’’den verklss-den fri »ake de
v-f! e— «vt”k en vm- groote
wordt
j
briefkaarten t 2.20 en voor brieven f 3JO par
stuk (te voldoen door middel van Neder»
landsche frankeerzegels sn/of luchtpostze-
gels). Het gewone port moet uitsluitend met
Nederlandsche frankeerzegels worden ver
antwoord.
De correspondentie moet zoo tijdig gepost
worden, dat ulterlijk 30 October as. Frie
drichshafen wordt bereikt. Aldaar zullen de
stukken van ’n afdruk van den dagteekenlng-
stempel en van een bijzonderen stempel
..Erste Uberseeflug EuropaAmerika
Flugschlffs Do X" worden voorzien.
flS
Verscheidene leden waren van oordeel,
dat bij de uitbreiding van de bebouwde
kommen der gemeenten door de Regeering
onvoldoende medewerking wordt verleend
bij de pogingen, die worden aangewend tot
behoud van het natuurschoon.
Werkloosheidsverzekering en
arbeidsbemiddeling
Verscheidene leden spraken er hun leed
wezen over uit. dat de wettelijke regeling van
de werkloosheidsverzekering ook door dezen
minister weer naar den achtergrond is ge
schoven, waardoor de vrees gewettigd is.
dat zij in den naasten tijd niet tot stand
zal komen.
Andere leden spraken als hun meenlng
uit, dat de tijdsomstandigheden niet ver-
oorlooven nieuwe lasten op de industrie te-
leggen. De werkloosheid zou daardoor slechts
worden vergroot.
Verscheidene leden drongen er op aan
maatregelen te treffen met bet oog op de
omvangrijke werkloosheid. welke in den
komenden winter is te verwachten. ZU vroe
gen of de regeering bereid is om. indien de
bestaande werkloozenkassen onder den in
vloed van de crisis in moeilijkheden moch
ten geraken, te bevorderen, dat zij door het
toekennen van een hoogeren bijslag dan 100
pct. van Rijk en gemeenten op de bijdragen
der leden in staat worden gesteld haar
reglementaire verplichtingen na te komen.
Sommige leden vestigden de aandacht op
den noodtoestand, waarin een aantal Ne
derlandsche musici verkeeren. die, tenge
volge van de onbelemmerde toestroomlng
van bultenlandsche werkkrachten werkloos
Arbeid
Gevraagd werd of de minister reeds in
staat is een oordeel te geven over de wer
king van het Werktijdenbesluiten voor win
kels. Men had den Indruk, dat de uitvoe
ring eenlge leemten in bet besluit aan het
licht brengt en dat ook de toepassing niet
overal gelijk is.
Eenlge leden merkten op. dat van de Re
geering mag worden verwacht, dat zjj zelve
wat bare ambtenaren betreft, ten aanzien
van den arbeidsduur een voorbeeld geeft.
Dit is echter niet het geval. Voor verschei
dene groepen van het Rijkspersoneel is de
achturige arbeidsdag nog niet ingevoerd.
Opnieuw werd geklaagd en evenzeer
opnieuw hiertegen opgek: men over het
aantal ovirwerkve-gunnlngen. dat
trent den inhpxl en het lot van haar voor- I wordt verleend, over de lichtzinnigheid
stellen volkanen onverschillig te zQn. Ge- waarmede dit geschiedt en ovsr het entbrs-
zien den toestand, waarin de landbouw tham ken van voldoende overleg met alle daarbij
Verschenen is het Voort. Verslag der
Tweede Kamer over hoofdstuk V (Binnenl.
Zaken en Landbouw) der' RjjksbegrooUng
voor het dienstjaar 1931. Daaraan is het
volgende ontleend:
rrrkeert, behoort de Regeering ingrijpende
voorstellen aan de Staten-Generaal te doen.
Andere leden verzetten rich me*, klem te
gen de gedachte, dat het benoemen van de
commlssie-Ixwlnk een bewijs zou rijn van
een minder actieve persoonlijke bemoeiing
van den minister met de zaken van den
Landbouw.
Verscheidene leden vroegen of de minister
bereid is. te doen blijken van zijn inzicht
in de oorzaken -an 4e -risls alsmede an
zijn fyrdeel over elk der in het novenge-
noemde program vermelde punten, voor zoo
ver <Be aanstonds *e nemen maatregelen be-
treffen.
Sommige leden bleven tn een afzonderlijk
'iepsrtement van Landbouw een noodzake
lijke voorwaarde zien voor een rlohtlge be
hartiging van de belangen der velen, die bjj
dit bedrijf betrokken zijn. Andere ’eden zou
tten desnoods genoegen willen nemen met de
weder-aanstclling van een directeur-genersal
van den Landbouw.
Wat de aanstonds te nemen maatregelen
betreft, pleitten verscheidene leden krachtig
voor het verleen«n van steun aan graan
bouw. fabrieksaardappelverbouw en suiker
bieten verbouw.
Sommige leden die wezen op de groote
moeilijkheden welke sommige groepen van
totnbouwers ondervinden, drongen met klem
aan op het verstrekken van credleten uit de
schatkist aan deze groepen.
Verscheidene andere leden verklaarden
eaame a|le maatregelen te willen steunen,
welke tot hulp van den zoo bedreigden land
bouw zouden mogen worden genomen. ZIJ
meenden echter, dat zulke maatregelen in
zonderheid ten aanzien van den fabrieks
aardappel- en suikerbieten verbouw gewenscht
rijn. Het ag. Suikerwetje. dat tn den afge-
loopen romer is tot stand gekomen, heeft in
verband met de prijsdaling, welke sindsdien
nog heeft olaats gehad, slechts een zeer
onroldbenden steun geleverd.
Een aantal leden verklaarden in dit ver
band het te betreuren, dat op de begrootlng
niet een algemeene post voorkomt waaruit
de minister voor het toepasser van steun
maatregelen, indien toj die noodig acht, kan
putten.
's Ministers aandacht werd gevestigd
den aanvoer van enorme hoeveelheden graan
uit Sovjet-Rusland. waardoor de prijzen op
de Internationale magkt zeer worden ge
drukt. Naar het geruèht wil. sou lit ver
schijnsel minder een economische dan wel
eep politieke oorzaak hebben. Het nemen
van maatregelen hiertegen achtten de hier-
bedoelde leden nootzakelijk. Andere leden,
overtuigde tegenstanders van Invoerverboden
Qf beschermende rechten, sloten zich bij de
zen aandrang aan.
De vraag werd gesteld, of nog de Indie
ning van een wetsontwerp, houdende de
verplichting tot het gebruik van een be
paalde hoeveelheid mlandsche tarwe bij de
broodberekitng is te wachten.
Wederom werd gevraagd naar verlichting
van sociale lasten en belastingen voor den
landbmrw. Verscheidene leden gaven als hun
meenlng te kennen, dat het vóór alles ge-
wenscht is, den eorport van daarvoor m
aanmerking komende landbouwproducten
zooveel mogelljk te bevorderen.
Aangedrongen werd op het nemen van
strenge maatregelen tegen misbruiken bij
het vervoer van vee per vrachtauto.
Verscheidene leden, die uitbreiding van den
binnen- en bultenlandsche voorllch-tngen-
dlenst van zeer groot belang achtten, hadden
op dit artikel gaarne een grootere verhoo-
gtng toegepast gezien.
Sommige leden waren van oordeel, dat de
Jachtwet den landbouw nog steeds tn on
voldoende mate beschermt. Gepleit wend
voor een krachtlgm uitbouw van het bosch-
bedrijf In ons land: aangedrongen werd op
verhooglng van het bedrag, voor uitbreiding
van het Staatsboechbezit uitgetrokken
Men wenschte ruimere beschikbaarstelling
van serum togen mond- en klauwzeer. An
dere leden vroegen, of de minister bereid
onder strikt onbevooroordeelde leiding
te laten nemen met het middel
van den heer Van den Berg, genaamd
Matafto". opdat hier te lande eindelijk eens
officieel en afdoende worde geconstateerd,
of dit middel al dan niet als ondeugdeljjk
moet worden aangemerkt
De Dornier vliegboot D.O. X zaJSrermoede-
Ijjk begin November een vlucht naar
Amerika uitvoeren. De gelegenheid wordt
opengesteld om in Nederland ter post be
zorgde niet-aangeteekende briefkaarten en
brieven beneden 20 gram voor elke ge-
wenschte bestemming met de vliegboot te
doen vervoeren.
Op de stukken moet het volledig adres van
den afzender vermeld worden, een lucht-
postetiket worden geplakt en de aanwijzing
.jnit Flugschiff Do X nach Amerika" ge
steld worden. Het luchtrecht, dat verschul
digd is boven het gewone port, bedraagt voor
betrokken partijen. Ht vóór en tegen werd
ook bepleit van bet verleenen van vergun
ning tot het werken in twee ploegen
Verscheidene leden zouden willen aandrin
gen op een verbod van arbeid In fabrie
ken en werkplaatsen voor de gehuwde
vrouw.
Gevraagd werd of de spoedige indiening
van een ontwerp hulsarbeidswet kan worden
tegemoet gezien, nu de Hooge Raad van
Arbeid over een desbetreffend voor-ont-
werp een gunstig advies heeft uitgebracht.
De medewerking van den minister werd
door een aantal leden tngeroepen voor het
tot stand brengen van een bijzondere rege
ling van de rechtspositie van hoofdarbei
ders
Verscheidene leden betreurden, dat de
landarbeiders, in het bijzonder de in den
landbouw werkzame vrouwen en kinderen
nog geen wettelijke bescherming genieten
tegen overmatig lange arbeidstijden Andere
leden wezen er op, dat de tijd voor derge-
Ijjke maatregelen thans zeer ongelukkig is
gekozen.
Verscheidene leden drongen ook nu weder
aan op een wettelijke regeling van de
vacantle voor arbeiders. Echter wezen som
mige leden er op. dat deze tijd allerminst
geschikt is om nieuwe lasten op de industrie
te leggen.
De „Osservatore" wijdt een uitvoerig arti
kel aan de nagedachtenis An pater Leopold
Fonck. die In Weenen overleed en de eigen
lijke stichter en eerste voorzitter van het
pauselijk Bljbelinstltuut was, waaraan hij
tevens vele jaren professor was.
Aanvankelijk was hij professor In de exe
gese aan de unlversltelt van Innsbruck, tot
dat hij in 1908 naar Rome ward geroepen
en door Z. H. Paus Pius X met de oprich
ting van het pauselijk Bljbelinstltuut werd
belast. Z. H. Pius X had een buitengewone
waardeerlng voor pater Fonck.
Gedurende negen jaar was hij voorzitter
van dit Instituut, totdat hij btj het uitbre
ken van den wereldoorlog gedwongen werd
Rome te verlaten Later werd hij vice-presi
dent van het instituut.
In het afgeloopen jaar werd hij voor be
langrijken wetenschappelljken arbeid naar
Praag, gn Weenen gezonden.
Mijn reis ging van Nischny-Nowgorod
naar Astrachan.
Zelfs volgens Russische begrippen was
dit een lange weg. Maar in de Wolgaboot
met haar gemakkelijke, vroolijke cabines
en haar gezellig keuvelende passagiers, i^
bet een aangename verpoozing.
Het was in den ujd, toen de meerderheid
van het volk zich nog niet met de politieke
bewegingen in de wereld bemoeide, en de
zon haar stralen wierp op de vroolijke Wolga-
weiden, en op de met bosch begroeide
bergoevers en dat alles maakte als een won
dervol sprookje.
Op mijn Russische reis was mij die schit
terende Wolgaoever een welkome afwisse
ling.
Natuurlijk was het voor mijn reisgezel
schap niet zoo mooi.
Men at, kletste, maakte muziek, maakte
toilet, at weer, kortom, men omgaf zich in
deze romantische omgeving in een waas van
stedelijke genoegens.
Wilde ik gelegenheid zoeken, om mij aan
de gezelschapsplichten voor korten tijd te
onttrekken, dan behoefde ik mij slechts tot
den man op de Commandobrug te wenden
Ik benijdde hem om zijn prachtige plaats
op die brug, vanwaar hij een schitterend
uitzicht had op de beide oevers.
Graag zou ik naar hem toegestapt zijn.
Maar het was aan bet publiek streng ver
boden, zich op de brug op te houden.
Slechts den Tartaar was bet toegestaan,
zich op de brug te begeven voor het verrich
ten van zijn Mohammedaansche gebeden.
Op een laten avond zat ik alleen op het
promenadedek en droomde heerlijk van de
prachtige natuur.
Iemand kwam door de gang en
naast mij staan.
Het was de kapitein. Voor ons zagen wij
de schaduw van een matroos. Af en toe stak
hij een stang in het water, om dan eenige
wisselende getallen te roepen naar den man,
die zich op de brug bevond.
„Wat heeft dat te bettekenen T” vroeg de
kapitein.
„We zijn vlak bij den grond. Het water
is niet diep genoeg.”
„Had het dan niet met lichten geseind
kunnen worden
„Dat heeft geen waarde, de grond schijnt
te wandelen.”
„Zou het dan niet mogelijk zijn de stroo-
ming der rivier zoo te regelen, dat de scheep
vaart niet voor zulke gevaren komt te staan?”
vroeg ik.
„U bent zeker een Duitscher vroeg de
kapitein.
„Wanneer jullie onze Wolga in Duitsch-
land hadden, zouden jullie haar in banden
hebben liggen. Maar u zult wel gelooven,
dat ook wij daarmee zullen moeten beginnen.”
Nog lang spraken wij over de Wolga
Met de gedachte aan dezen stroom vonden
we vele maatregelen om de Wolga te be-
heerschen en de kapitein werd hoe langer
hoe geestdriftiger bij den overtuigingsvollen
zin „BUDIT, het zal anders worden."
In dit woord „BUDIT” lag zooveel uit
drukking, dat de rivier alleen op dit woord
al moest gehoorzamen....
Relletjes te Maastricht
Verscheidene leden brachten het gebeurde
ter gelegenheid van de staking aan de
ilnkwitfabriek te Maastricht in 1929 ter
sprake. Deze leden weren er op, dat thans
wel is komen vast te staan, ■'at van het
begin der staking af de vrijheid en vei
ligheid der werkwilligen zeer ernstag be
dreigd werden. De pobUe-autoriteiten zlin
in elk opzicht tn bun taak tekort gescho
ten. Elke leiding heeft ontbroken.
Met nadruk meenden de hier aan het
woord zijnde leden te moeten protasteeren
jegen de vele valsche voorstellingen, welke
tn een deel der pers ontrent het gebeurde
zijn gegeven. Om <fen schijn te wekken,
alsof de ongehoorde terreur in Maastricht
niet haar oorzaak sou vinden in bet gedrag
van de stakers en hun aanhang, doch in
tegendeel in de houding der werkwilligen en
bun beschermers, werden ernstige beschul
digingen geult tegen katholieke arbeidersor
ganisaties en katholieke priesters, tegen den
Rljksbemlddelaar, tegen het Roode Kruis,
tegen de katholieke poUUeagentenvereenlging
„St MlchaAl", tegen die justitie, en ten
slotte ook tegen de regeering. Al dere be
schuldigingen zijn volkomen onjuist geble
ken. Van het verhaal, dat een priester met
een crucifix voorop en zes knuppeldragende
geestelijken daarachter de werkwilligen naar
de fabriek zouden hebben geleld en zouden
hebben aangespoord tot maatregelen van ge
weld tegen de stakers, Is geen woord waar
gdbleken. Wel hebben eenlge priesters, als
zoovele anderen, op het nemen van strengere
maatregelen bij den commissaris van politie
aangedrongen. Hierin schuilt echter soo
betoogden dere leden in het minst geen
provocatie. Had men naar deren raad ge
luisterd, dan was waarschijnlijk hetgeen nu
gebeurd Is voorkomen.
Van andere zijde werd opgemerkt. dat ook
In de katholieke pers zelf groot verschil
van opvatting omtrent bijzonderheden van
het gebeurde aan den dag is getreden. Dat
de molestaties, welke in dit geval van de
ztfde der stakers plaats hadden, soon bij-
■onder karakter hadden en zoo bijzonder
groot tn aantal waren, kan naar de meenlng
dezer leden niet worden toegegeven. Boven
dien staat vast, dat van katholieke zijde op
bet uitoefenen van geweld is aangedrongen.
Zaterdagmiddag had op het R. K. Kerkhof
te Nijmegen in tegenwoordigheid van vele
belangstellenden de eenvoudige en toch ont
roerende plechtigheid plaats van de onthul
ling van het gedenkteeken op het graf van
wijlen J. R. v. d. Lans., letterkundige en jour
nalist.
Het graf was bedekt met een schat van
bloemen en versierd met palmen
Toen de aanwezigen zich om het graf had
den geschaard, sprak de heer J. B. Vesters
als voorzitter van het Comité Gedenkteeken
J. R. v. d. Lans een gedachtenisrede uit.
Vervolgens legde de heer L J. Stolwijk
namens het Comité een prachtigen lauwer
krans met geel-wltte bloemen en rood-wit
blauwe linten op het graf van den vereerden
litterator.
Dan werd het woord gevoerd door den heer
L. M. Weterings, die verklaarde, 'Hat het
bestuur der N. V. Drukkerij „De Spaarne-
stad" gaarne de uitnoodiging had aanvaard,
om bij het onthullen van dit gedenkteeken
tegenwoordig te zijn. Spr. memoreerde om.
de groote werkkracht en groote verdiensten
van den heer J. R. v. d. Lans voor de Kath.
Illustratie, welke thans in 130 000 gezinnen
gelezen wordt.
Namens de gemeente Nijmegen sprak de
wethouder van onderwijs, de heer Am.
Krootjes. die verklaarde dat Nijmegen den
grooten burger d. Lans niet zal vergeten.
Het kerkkoor van St. Franciscus, onder lei
ding van den heer Joe. Bartels zong vervol
gens het „Beatl Mortul” van Mendelssohn.
De heer mr. H. Cramer .uit Den Bosch
sprak vervolgens namens de familie een har-
telijk dankwoord.
Het monument Is in hardsteen opgetrok
ken en geflankeerd door twee engelenfiguren.
Het frontgedeelte bevat in brons het por
tret van Van der Lans, waarboven de H.
Geert zweeft In de gedaante van een duif.
Het benedengedeelte bevat de titels der
voornaamste werken van wijlen den heer
Van der Lans.
zUn geworden. De hier aan het woord zijnde
leden drongen wederom aan op maatrege
len om de werkgeleerenhe.d van Neder
landsche musici te beschermen.
Sommige leden vestigden de aandacht op
het groot aantal bultenlandsche dienst
meisjes, hier te lande werkzaam.
Handel en Nijverheid
Gevraagd werd naar de beginselen, welke
den minister bjj de te voeren economische
politiek zullen leiden en welke gedragslijn
hij ter ondersteuning van handel en nij
verheid In de moeilijke omstandigheden,
waarin deze verkeeren. voornemens Is te
volgen. In dit verband werd er bjj den
minister op aangedrongen vooral geen nieu
we lasten op het bedrijfsleven te leggen,
maar eerder naar vermindering van lasten
te streven.
Aangedrongen werd op maatregelen, ten
einde te bevorderen, dat het hier te lande
gewonnen vlas ook hier te lande kan worden
afeewerkt; thans geschiedt dit veelal in
België.
Gevqpagd werd of de minister
conclusies van de commissie tot onderzoek
van het cadeaustelsel heeft overwogen en.
zoo ja, tot welk resultaat dere overwegingen
hebben geleid. Wederom werd aangedron
gen op wijziging van de IJkwet.
Gevraagd werd hoe het staat met de
wettelijke regeling van het accountants-
wezen.
Met het oog op den huldigen toestand van
de binnenscheepvaart werd gevraagd, of de
minister bereid is te overwegen, dat worde
ingesteld een centrale Kamer van Koop
handel voor het Blnnenscheepvaartbedriïf
Ten aanzien van de tandtechnicl merk
ten vele leden op, dat voor het examen,
bedoeld in de wet van 18 Mei 1929 slechts
ongeveer 40 pet. der geëxamlneerden zijn
geslaagd De niet geslaagden mogen na
1 December 1930 hun bedrijf niet meer uit
oefenen. waaronder er voorkomen, die in
dertijd bevoegd zijn verklaard. Deze per
sonen zUn het slachtoffer geworden
slecht staatsbeleid. Daarom wenschen
hier aan het woord zijnde leden den bo
vengenoemden termijn b.v. met twee jaar
te verlengen.
Andere leden zouden er de voórkeur aan
geven, deze personen In de gelgenheld te
stellen, opnieuw examen te doen, waartoe
immers meestal de gelegenheid bestaat
voor hen. die voor de eerste maal niet voor
een examen zijn geslaagd.
Betoogd wordt, dat aan de huisvesting
van groote gezinnen meer aandacht moet
worden geschonken. Gevraagd werd, in
hoever de minister voornemens is. te dien
aanzien bijzondere maatregelen te treffen
