ONS BLAD i NAAR BEZUINIGING OP ONDERWIJS aangifte moet op straffe van verlies var réchten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig uren na het omgeval MAANDAG 3 NOVEMBER 1930 dit nummer bestaat uit twee bladen VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 258 Voornaamste cKieuws Belgisch militairisme De DO. X niet opgestegen Loten Paleis voor Voiksvliit Een recordachtige regenval Telegrafisch Weerbericht van Oeleningsreis Hr. Ms. Heemskerk Plechtigheid met praal en luister Tal van slachtoffers Hoeveel menschen er kwamen De schutsluis te Den Oever De post vluchten op Indic De zakenvhicht van den heer Van Tijen Een misdrijf op het Ambonplein te Amsterdam Knecht van het leven berooid teneinde een levensverzekering machtig te worden? JOH. LAUWERS Barometers Thermometers PAYGLOP 3 ALKMAAR De Keizerskroning Ras Tafari Noodlottige aardschuiving te Soekaboemi De houding der socialisten TABELLARISCHE BOEKEN voor elke administratie Wij hebben keuze van 3 tot 30 kolommen L. Frankenberg—Alkmaar Oberammergau en Antwerpen De zevenjarige leerplicht De leerlinèenschaal ■s NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD Ot De poatelaehten op Indië. Andrëe-expeditie de als grondwet van IMS te de van d e uniforme naar 48 zit nogal en de leerlingen- Barometerstand 9 uur ra.: 736 stilstand. 1114 m-M. in 39 regendagen Betaling van premiën demoDstratie- barometerstand739.8 te Den storm uit het Noord- verwacht (begroeting Te Kanla 7 November in gebruik DE LEERLINGENSCHAAL Te Cairo ongeveer acte delegaties in ontvangst, enx. ft en zijn, van De viootaalmoexenier-majoor J. A. 1». Albada Jelgersma maakt de reu meer Dreigende regeeringacrisia in Engeland, in verband met de werfctooaen-poliUek. Hoeveel memehen er te Oberammergan en te Antwerpen kwamen. Aardbeving ia Zweden. Paniek te Kopen hagen. Een aeldsaamMd. De Brariliaansche omwenteling. De plan nen van Vargas. Diefstal Berlijn. Wie er bU de Pangaloe-putsch betrokken rijn. maar welke Men wet men Te Den Oever is men bezig, een gedeelte van den omrtngdilk van den Sluisput door te baggeren, teneinde het water in de schut sluis toe te laten. Deze sluis zal. naar wij vernemen, op 7 November aj. officieel in ge bruik worden gestekt. Botsing bU Laren tusschen motorwagen* van de Gooisebe tram. Enkele lichtgewon den. De kroning van Bas Taffari. Enorme men schenmenigte. 48 6o 90 130 15° 180 aio 340 270 300 330 360 zouden gel- LICHT OP. De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om: 454 uur. ABONNEMENTSPRIJS) Per kwartaal, voor Alkmaar 2.— Voor bulten Alkmaar 2.85 Met Geïllustreerd Zondagsblad 1.60 hooger 30 «6 144 19a 340 388 336 384 432 480 538 57« I 33 73 116 160 aio 360 314 - 369 434 479 weten dus nu ook meteen waér wU twee heel belangrijke bezuinigings middelen kunnen vinden: herzie de leerplicht - Aantal leer krachten 1 3 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 en*. Door ZExc. den Minister vnn Defensie is de vloot-aalmoeifcrucr-ma.oor J. A. P. .Albada Jelgersma a»n<j»'j>;n om de a s oefenmgs- rels van Hr. Ms. Heemskerk mede te maken voor de behartiging van de geestelijke belan gen van het aan boord van dien bodem die nende Roomsch Katholiek marinepersoneel. De duur der reis is van 6 Nov.23 Dec. uJx). 1 t/m 34 41 71 100 130 - 160 190 - 330 350 - 380 310 Een nogal beduidend verschil in houding, als men nagaat, welke demagogische mid delen de Hollandsche 8. D. A. P. benut heeft bij haar agitatie tegen het vlootplan van Minister Deckers dat nota bene geen enkele uitbreiding inhield. Een misdrijf op het Ambonplein te Am sterdam; een leidekker-patroon gearrerteerd Wij zijn van meening, dat wij nooit nimmer uit de onderwljsduurte- geraken, als er in de geen wijziging wordt Bij de K. I* M. ia bericht ontvangen, dat het vierde postvliegtuig de PB.A r 7 gistermorgen om 630 uit Athene is vertrok ken en om 13.37 te Cairo 1* gearriveerd. Alles 1* wel aan boord. Heden wordt de reis voort, genet. g.Lo. 1 t/m 49 97 w 145 193 - 341 389 337 - 385 433 481 529 etu. bil veelte* van "a anderen vinmr In de Surinaamsche begroeting veer 1931 wordt een nieuw systeem van immi gratie voorgesteld. Men meldt uit Konla. in Turksch Kletn- Arië, dat de heer Van Tijen, met zijn Pander.vliegtuig „De Adelaar" op een mkenvlucht naar Nederlandsch-Indte, na een verblijf van ongeveer een week te Stam boel, gisteren zijn reis heeft voortgezet. Hij vertrok te 9.04 ur uit Bamboe! en landde juist 5 uur later te 14.04 uur te Konia. Bli een aardschuiving te Soekaboemi kwamen vermoedelijk 23 inlander* om het leven. In October JJ. viel, naar uit Padang ge meld wordt, een recordachtige regenval te constateeren van 1114 mM. In 30 regen dagen. De tegen gisteren vastgestelde vlucht van de Do X naar Amsterdam, moest tengevolge van den storm aan de Engelsche kust en bo ven Nederland, op advies van het offlcieele meteorologisch station worden iltgesteld. In tegenstelling jet andersluidende ge ruchten wordt medegedeeld, dat de vlucht naar Amsterdam niet beschouwd moet wor den als de start voor een vlucht naar Ameri ka. aangezien deze tocht te Lissabon zal aan vangen. Tevoren zullen nog eenige vluchten worden uitgevoerd. Het luchtschip blijft gereed tot het vertrek, dat plaats zal hebben zoodra betere weers omstandigheden zulks zullen loelaten. ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels f 1*5: elke regel meer 9 JS. RECLAME per regel f 0.7S voor de eerste pagina; voor de overige pagina'* «AS. RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD" bij vooruitbetaling per plaatsing 0,60 per advertentie van 5 regels: Iedere regel meer 9.12 veel grooter finantiéel belang is een wijziging der feerlingen- De laatste weken heeft men bij voort during kunnen lezen van de zwaar-mllital- ristlsche plannen, welke de Belgische regee- ring van zin is uit te voeren, natuurlijk op instigatie en onder warme aanmoediging van de Franse he militaire autoriteiten. Interessant in dit verband is natuurlijk de houding der socialisten ten opzichte van bedoelde militaire uitgaven te kennen. Vol gens den Brusselschen correspondent van de „Msb.” is deze nogal Pontius Pilatusachtig. En hij schrijft daaromtrent verder om.: T* Cahmtta RU te K L. M. is bericht binnengekomen, dat het tweede postvliegtuig op de retour vlucht, de P H.-AK.O., 2 November uit t-~ Bangkok is vertrokken «n te Calcutta te ge- 1 tand. herzie schaal. t Als men tenminste den noodzakelijken moed tot ware bezuiniging heeft! De vele sombere voorspellingen zijn in vervulling gegaan: wij hebben er al meermalen op gewezen, hoe na de opheffing der belde hier besproken be zuinigingsmaatregelen de kosten van ons Lager Onderwijs omhoog gevlogen zijn. Wij Het Is met de Intrekking van deze maatregelen een beetje zonderling toe gegaan. In en bulten de Kamer werd sinds 1924 voortdurend een felle strUd gevoerd tegen de van toen af geldende bezuini gingsmaatregelen; aanvankelijk wilde de regeerlng van geen wijken weten, doch onder drang van de Kamer (wU herinneren hier aan de motie-Gerhard en aan de motie-Suring) moest de re geerlng wel toegeven ten aanzien van de leerplichtwet, al hleid de regeerlng dan nok de eer aan zichzelf door de aangenomen motie-Suring niet uit te voeren en bU koninklUke boodschap van 25 Maart 1927 zelf met een wetsontwerp te komen; het duurde echter tot 24 Mei 1928, alvorens de wet (na wUziging van het oorspronkelijke regeeringsont- werp) werd vastgesteld. De zevenjarige leerplicht was hersteld. of te Impasse zullen leer lingensc haal aangebracht. Het parool zal wil men bezuinigen moeten luiden: Terug schaal! En nu behoeven wU nog niet terstond te pleiten voor een 48-leerlingenschaal, ofschoon ook deze schaal praktisch meestal lang zoo ongunstig niet Is als zU er uit ziet (in geval van 49 leerlingen toch krUgt men dan al terstond twee onderwijskrachten Maar tusschen 32 eenige speling. De regeerlng heeft IndertUd beweerd, dat een uniforme 44-leerlingenschaal, wat betreft de kosten, zoo ongeveer ge- UJk zou staan met de thans geldende schaal De regeerlng zal er nu wel niet meer zoo optimistisch over denken. Maar wij zouden al véél gewonnen achten, als men tot een uniforme schaal van 44 zou kunnen komen. Dat daardoor in het algemeen essen- tleele belangen van het onderwU* ge schaad zouden moeten worden, wil er bU ons niet in. Voor uitzonderingsgevallen uitzonderingsbepalingen kunnen den. Zooals men zich zal herinneren zijn de loten, welke bjj de seriëntrekking van 1 April 1911 en welke 1 Mei d. a. v. premie- trekking werden uitgeloot, indertijd niet betaald geworden, wegens ontoereikendheid van het waarborgfonds. Kortgeleden echter heeft de houder van een bU die trekking uitgelote premie po gingen aangewend om de premie uitbetaald te krijgen. waarin hU, na aanvankelijk verzet, ten slotte toch geslaagd Is. Dit. ter kennis gekomen van andere houders van uit gelote premies, had tengevolge, dat ook deze hun loten aanboden en eveneens be taling verkregen Ook restanten uit vorige trekkingen werden, naar de „Dag. Beurs courant” vernam, bij aanbieding voldaan. In tegenwoordigheid van talrijke buiten- landsche delegaties, waaronder de hertog van Gloucester, werd Ras Tafari gistermorgen met groote plechtigheid tot keizer van Abbes- sinlë gekroond. De keizer begaf rich naar en van de plech tigheid in de gouden koets van den Duit- schen ex-keizer, getrokken door ze* lichtge kleurde Oostenrijksche paarden. De plechtigheid was van korten duur. De aartsbisschop van Adoea plaatste op het hoofd des keizers de rijk met diamanten en smaragden versierde gouden kroon, die in bet land zelf voor iedere kroping opnieuw ge maakt wordt. Na de op de kroning volgende godsdien stige plechtigheid reed de keizer naar rijn paleis waar hij de felicitaties der verschil lende delegaties in ontvangst nam. Gistermorgen om half acht werd Ras Ta fari Makonnen. met niet te evenaren praal en pracht tot konlng der koningen (negus negulstii en keizer van Ethiopië gekroond. De kerk was tot aan den nok toe gevuld en een nog veel grootere menschenmassa woonde de kroningsplechtigheid buiten de kerk bU. Talrijke hooggeplaatste persoonlijk heden vertegenwoordigden de Europeezche regeeringen en staatshoofden Een half uur voor den aanvang der plech tigheid begaf rich Ras Tafari in een met zes paarden bespannen gouden koets naar de kerk. Deze was van binnen rijk met tapijten versierd. De priesters waren gekleed in kostbare fluweelen gewaden, waaroverbeen met goud draad beslikte mantels geworpen waren. De kroning zelf duurde korten tijd. Na het uitspreken der tradltioneele gebe den, plaatste de aartsbisschop de rijk met juweelen versierde kroon op het hoofd des keizers. Op de offlcieele kroningsplechtigheid volg de vervolgens een godsdienstige plechtigheid in de kathedraal. Daarna reed de keizer in den krooingswa- gen door de versierde straten en troenfbo- gen die onder zijn persoonlijke leiding ter gelegenheid van zijn kroning waren ópge trokken. Op zijn tocht wend hU door duizenden van zjjn uit alle deelen des lands toegestroomde onderdanen op enthousiaste wijze toege juicht In het paleis aangekomen nam de keizer „In hun bladen blazen zij natuurlijk hoog van den toren tegen elke uitgave voor militaire doeleinden; dat is voor de massa, het kiesvee. Roode kopstukken doen het in de partij-organen voorkomen, alsof men vooralsnog alleen maar met proefballons zou te doen hebben; zelf meenen zjj daar natuurlijk niets van. Men wil, zoo roepen zij uit, de bevolking ongerust maken door het spook van den oorlog weer eens naar voren te brengen. De opzet van dit optreden zou dan zijn: het in de war sturen der vredesgedachte en der internationale toe nadering. En dan vraagt men, op schijn heiligen en werkelijk dwazen toon, of de Katholieke en liberale kopstukken, die te Genève den internationalen vrede helpen opbouwen, mee zullen doen om de credle- ten, die voor hoogergenoemd doel door de regeerlng zullen gevraagd worden, goed te keuren? Doch zij trachten dan zooveel mogelijk te verdonkeremanen, dat rich in hun eigen roode gelederen mannen bevin den. die met klem opkomen tegen de nega tieve theorie, welke de socialisten er ten opzichte van de nationale verdediging op nahouden. Slechts enkele dagen geleden heeft een rood Kamerlid in een partljver- gadering een motie Ingediend, waarin hij ojm. zegt, dat hij in openbare meetings de socialistische federaties zal gaan tegen spreken, die andere principes zouden ver dedigen dan deze van de erkenning der nationale verdediging, welke verdediging dan moet worden waargenomen door een volks- of democratisch leger, met al de weerbare burgers onder de wapens.” 384000 personen naar de Passiespelen Zooals de Relchsbahn-dlrectie in Mün chen thans mededeelt, werden naar de 77 openbare Passiespelen in Oberammergau en terug rond 392000 personen met de spoor vervoerd, wat overeenkomt met de helft van dit aantal, dus 196000 bezoekers der spelen. Het aantal reizigers bedroeg gemiddeld in de eerste klasse 6 petin de tweede klasse 6m pet. en in de derde klasse 32 H pet. Daar het passiespel volgens utteindelUke statistiek van de spelleidlng door 384000 per sonen werd bezocht, vervoerden de spoor wegen 51 pet daarvan, terwijl 49 pet. ge bruik maakten van andere verkeersmidde len als auto's, omnibussen enz. Kamer zekerheid, bestond, dat het pleit beslist was ten gunste der schaal een Vóór 1929 Aantal leerlingen u.l.o. 1 t/m 31 61 n 9i 131 I5I l8l 311 341 271 - 301 331 - 6 miUioen menschen naar „d'expositie” Nu de wereldtentoonstelling te Antwer pen op het punt staat te worden gesloten, is men aan het rekenen gegaan ten einde de belangstelling van het publiek in cijfers te kunnen omzetten. Reeds is berekend dat er voor een bedrag van 30 millloen francs aan toegangskaar ten voor de tentoonstelling te verkocht, soodat het aantal bezoekers op ruim 6 mil lloen kan worden geschat, dat is twee mlllioen meer dan op de tentoonstel ling te Brussel in 1910. In die 30 mlllioen franc* zijn niet inbe grepen de 7 mlllioen francs, welke de 166.994 abonnementen opgebracht hebben. De ontvangsten van de afdeellng Vlaam- sebe Kunst hebben meer dan twee mlllioen beloopen. waaruit dus blijkt, dat deze ten toonstelling door zeven tot achtbonderddui- sond is beaoebt» Tengevolge van de in den taatsten tijd gevallen herige regens heeft in het Soeka- boemteche een aardschuiving plaats gehad. Door deze aardschuiving werden zestien tn- landsche woningen meegesleept, welke ten slotte in de eveneens door de hevige regens gezwollen rivier stortten. Hierbij werden acht mannen, acht vrouwen en negen kin deren. alle inheetnschen. eveneens meege sleurd. Twee hiervan werden gered. Drie lijken zijn gevonden, terwijl te anderen nog niet werden ontdekt. Er bestaat slechts weinig hoop, dat de nog niet gevonden slachtoffers alsnog ge borgen kunnen worden, daar het zeer waar, schljnlljk te, dat de lichamen dezer ougeluk- kigen door de ztroomlng der rivier naar zee rijn gevoerd. .Aangedrongen werd op een wijziging van de Leerplichtwet in dien zin, dat leerlingen, die de zeven leerjaren van de lagere school hebben docrloopen, ook leerplicht vrij zullen zijn; vooral ten plat- telande gevoelt men de bestaande rege ling als onbillijk. Anderen zouden ter oplos ing van de bovenbedoelde moeilijkheid, den leeftijd van toelating tot de lagere school op zes jaren willen zien gesteld: bU een leer verplichting van zeven jaren zou dan geen enkel kind vóór het einde van het 13e jaar de school kunnen verlaten en zouden vele onverkwikkelijke geschillen over de toepassing van de Leerplichtwet .van de baan zijn. Sommigen wenschten dat toegestaan zal worden het zevende leerjaar op een land- of tuinbouw-chool door te bren gen. zooals reeds ten aanzien van de nijverheidsscholen geldt. Indien kinderen ten plattelande zeven, soms acht jaren op aen gewone lagere school hebben moeten doorbrengen, kunnen de ouders ben niet meer missen in hun land- of tuinbouwbedrijf en is de tijd voorbij om het zoo nuttige land- en tulnbouwonder- wjjs te laten volgen." Leidekker gearresteerd Op 29 Maart van het vorige jaar geschied de op het Ambonplein te Amsterdam een ontzettend ongeluk: in den toren van dc kerk aldaar viel een leidekker uit de nok in een der ommegangen. De brandweer kwam er aan te pas om het vreeselijk ver minkt lichaam van den man naar den be- ganen grond te transporteeren en weldra gaf het slachtoffer den geest. Aanvankelijk dacht men aan niets anders dan aan een verschrikkelijk ongeval, doch langzamerhand begonnen er vreemde ge ruchten omtrent de droeve gebeurtenis te loopen en kwamen er speciaal ten aanzien van den patroon van den verongelukten lei dekker zeer bezwarende omstandigheden aan het licht. Zoo bleek os. dat die patroon op het leven van zijn om het leven gekomen knecht een levensverzekering van vijftig duizend gulden had gesloten, welk bedrag hem dan ook na het sterfgeval werd uitbe taald. Toen nu de patroon een nieuwen knecht in dienst nam, stelde hjj pogingen in het werk om op het leven van dezen man een verzekering van eenige honderdduizen den guldens af te sluiten. Deze pogmg mis lukte. een en ander kwam de justitie ter oore en zij droeg den commissaris van poli tie van het bureau Linnaeusstraat. den heer J. Reyinga, op terzake een onderzoek in te stellen De commissaris verzekerde rich ten deze de hulp van de centrale recherche en een uitgebreid onderzoek werd te Amster dam en in Den Haag, waar de leidekker- patroon woont, begonnen. Eerst een dezer dagen dus ruim anderhalf jaar nadat het geval op het Ambonplein plaats greep kon de politie tot een tweetal arrestaties overgaan. n.l. van den patroon en één van zijn knechts. Een reeks getuigen werd vonge week ter parkette door den subst. officier van justitie, mr. J. Versteeg, gehoord. Zater dag heeft ten slotte de aangehouden knecht zeer bezwarende verklaringen afgelegd tegen zjjn patroon, die zich op den bewusten 29en Maart 1929 te zamen met den verongelukten leidekker in den kerktoren moet hebben bevonden. Welk afschuwelijk drama zich daar in dien hoogen toren heeft afgespecld men kan t (leehta bevroeden. Inmiddels is op last van den rechter-oom- missaris de aanvankelijk aangehouden knecht in yrijheid en te gearresteerde pa troon in verzekerde bewaring gesteld. Het getuigenverhoor wordt deze week nog voort gezet, meer en meer hoopt rich het bezwa rend materiaal tegen den patroon op, zoo- dat verwacht mag worden, dat de strafzaak binnen niet te langen tijd naar de openbare zitting kan worden verwezen. Hoogste barometerstand: 765.9 te La Ot>- runa. Laagste Helder. Verwachting: Aanvankelijk nog storm achtige, later meest krachtige noordweste lijke tot westelijken wind, zwaar bewolkt, met regenbuien en opklaringen, iets kouder. 33 40 70 99 129 159 189 219 249 279 309 339 en*. STORMWAARSCHUWINGSDIENST Geseind van de Bilt heden te 855 uur aan de pasten van IJmuiden tot Nieuwe- sluis: Wordt westen. Filmmateriaal van gered. Thans Aantal leerlingen g.Lo. i t/m 33 73 117 161 au 361 315 370 425 480 534 535 589 De opheffing van de uniforme ieerlingenschaal van 48 leerlingen en de daarbU gevolgde invoering van de ge differentieerde schaal (de wet werd vastgesteld op 29 December 1928) was van grooter financieel belang en het is daarbij nog zonderlinger toege gaan dan bij het herstel van den zeven jarigen leerplicht. Men zal zich misschien nog herinne ren, dat op 20 Juni 1928 een voorstel- ZUlstra werd aangenomen, ertoe strek kend, dat weer een gedifferentieerde Ieerlingenschaal zou worden Ingevoerd (evenals bU de Ieerlingenschaal van 1923 zou bU 73 leerlingen de derde leerkracht komen, maar in tegenstelling met de eerste, welke het al deed bU 117, gaf de schaal-ZUlstra eerst bU 138 leerlin gen de vierde leerkracht). Het voorstel-ZUlstra werd echter niet tot wet: de Koningin weigerde goedkeu ring, maar wél kwam de regeerlng nog in hetzelfde Jaar met een eigen voor stel.... tot herstel van de vroegere, dure ieerlingenschaal. Groote verbazing allerwegen! Baron Van Wijnbergen sprak in „De Maasbode” van ..niet gelukkig" Pater dr. Cassianus Hentzen O.F.M., een uitnemend onderwijsdeskundige, schreef in hetzelfde blad een artikel „Onverant woord”, waarin hU de omzetting van de uniforme schaal van 1924 in de gedif ferentieerde van 1923 als onverant woord quaiiflceerde. TegelUkertUd noemde ,J)e Tijd” het regeeringsvoorstel verbUsterend ontwerp”, met als ondertitel „Slaapt Ho- merus-De Geer?" Het blad herinnerde er aan, hoe op aandringen van de Ka mer de regeerlng den zevenjarigen leer plicht herstelde, maar geen geld ver klaarde te hebben voor verbetering van de Ieerlingenschaal, doch thans opeens kwam met een ontwerp, dat nog veel duurder was dan het wetJe-ZUlstra. ..De indruk” aldus het blad „dien dat maakt, is verbUsterend." Ondanks al deze Kritiek werd bU wet ▼an 29 December 1928 niettemin de schaal van 1923 hersteld. Heel terecht schreef ,J)e Tijd” van 22 December 1928 (toen er na aanneming ▼an het rageeringsvoorstel in de Tweede Toen in 1924 gebleken was, dat de RUkskosten voor het Lager Onderwijs onbetaalbaar waren geworden (over 1923 bedroegen de RUksuitgaven 112.760.100.— tegen 73.139.200.— over 1919 en 91.910.500 over 1920), zUn in de periode-Colljn door de wet van 30 Juni 1924 twee heel belangrUke bezui nigingen ingevoerd. a. uitstel tot 1 Januari 1930 van den zevenjarigen leerplicht en b. invoering tot 1 Januari 1930 van de uniforme Ieerlingenschaal van 48 leerlingen per leerkracht in plaats van de gedifferentieerde schaal van 1923. (De verlaging der salarissen, welke van 1925 dateert, laten wU hier bulten beschouwing, omdat wU de salarissen, al zUn ze in 1928 ten gunste der onderwUs- krachten dan ook eenigszins herzien, niet wenschen te betrekken In den kring der bezuinigingsobjecten». De hierboven genoemde bezuinigingen lieten spoedig haar uitwerking in de fi nanciering van het Lager OnderwUs ge voelen. We hebben echter al aangetoond, hoe de laatste laren de Rijksonderwljskos- ten weer onrustbarend gestegen zUn en het ligt voor de hand, dat zulks voor het grootste deel het gevolg is van de in trekking der beide genoemde bezuini gingsmaatregelen, respect, anderhalf Jaar en één jaar vroeger dan 1‘Januari 1930, als wanneer deze bezuinigings maatregelen automatisch zouden komen te vervallen (wat echter geen wet van Meden en Perzen was). -« Van echter schaal. Wegenis de'-v^jkleinlng der klassen sinds Januari 1929 Is het aantal der wettelUk-verplichte (en dus door het Rijk te bezoldigen) leerkrachten zeer sterk toegenomen, hetgeen niet verwon dert, als we onderstaande tabel eens even bekijken. WU «ouden niet willen tornen aan den zevenjarigen leerplicht, hoeseer ook ernstige ziekten, volgens een Fransch spreekwoord, ernstige redemies wetti gen. Ja, noodzakelUk maken. Maar wél zouden wU willen verdedi gen den maatregel, dat na voleinding van het zevende leerjaar de Jeugd ook Inderdaad vrU van school zal zUn. Thans worden vele leerlingen, enkel alleen, omdat zU nog geen 13 jaar gedwongen, een jaar of een deel een jaar op school te bUJven nk beëindiging van het zevende leerjaar; zU krijgen dan een soort achtste klas, welke echter niets anders is dan een geestelooze doublure der zevende, en. handen vol geld kost. We herinneren hier aan het onlangs in den RUkskieskring-Helder behandelde voorstel-LutJebroek van de hlerbedoelde strekking, bU welke bespreking ons ka merlid Van de Bilt zich vóór een derge- lljke regeling verklaarde. Van belang is in dit verband hetgeen wU hieromtrent In het dezer dagen ver schenen Voorlooplg Verslag der Tweede Kamer (begrooting van OnderwUs) lezen: BUREAU: HOF 6. ALKMAAR Telefoon: Administratie No. 433 Redactie No. «33 De bezuinigingsmaatregel zou ten plattelande (zU het om andere dan be- zulnigingsoverwegingenj dus lang niet .oqwelkom zUn, vooral omdat vele kinde ren op dien leeftUd reeds heel geschikt lichten landarbeid kunnen verrichten. WU men daarentegen de Jeugd in industrle-gebleden (in verband met het feit, dat daar eerst op. 14-jarigen leeftUd arbeid verricht mag worden) niet al te vroeg aan zichzelf overlaten, dan zou de maatregel facultatief gesteld kunnen worden, ter beoordeeling van gemeente bestuur of RUk. In ieder geval zou de bezuiniging niet onbeduidend zUn. 3C= O.«n"^i«rvLl>Jn<,lverXker'dn f 3000 - ooumchlktheid tot werken door f TEft Mi Ma onsml Sm nr» bil verllee van een hand. f 4 OE Mi veritee van een f En M| een breuk van f Sfl tesen onsev.llen verzekerd voor Mn der reikende oitkeerinaen JUUU.- rertlal f ÏÖU.- doodeliiken .noen 250.- .«t o< een ooe 1 «e- duim o« wlirrinwr been et erm W van 1923) een artikeltje: „De Leerllngen- schaal. Het zaad der splitsing" waarin de drie voornaamste bezwaren: de kosten van 7 i 8 mlllioen op den duur per Jaar. de achterstelling van de meerderheid der kinderen (op de groote scholen) .en het spUtsingsgevaar nog eens naar voren gebracht werden. .Men aanvaardt" zoo schreef het blad dus con amorede gevolgen. Maar één ding zouden wU op dit oogenblik met de heeren optimisten in de Kamer toch willen afspreken; wanneer over enkele jaren de vaderlandsche pers nog eens begint te kankeren over „snert- schooltjes" het woord is, meenen wU. door de liberale „VrUheld” uitgevonden die als paddestoelen uit den grond oprijzen, dan moet het toch bU voorbaat vaststaan, dat de oorzaak van den „schoolbouwwaanzin" dit mooie woord is van de liberale J4. R- Crt." niet te zoeken is bij de finanv.eele gelijk stelling tusschen openbaar en bUzonder onderwUs. maar wél in de gedifferen tieerde leerUngenschaal, welke ook door Prof. Van GUn cs. zonder hoofdelUke stemming is aanvaard.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1930 | | pagina 9