ONS BLAD
Li
L. Frankenberg—Al kmaar
DRIE GROOTE PROBLEMEN DER
WERELDPOLITI EK
^FURNCR»,
VERKRIJGBAAR IM 1
W fff
s
I
DINSDAG 4 NOVEMBER 1930
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 25»
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
f 40
f 750.-
Voornaamste c^Cieuws
Aanvaring in volle zee
door Dr. I&naz Seipel
Een buit van f 20.000
Brutale overval onder Oss
Telegrafisch Weerbericht
Prof. dr. A. Smijers naar -Rome
Nog net gesnapt
r
Pastoor D. van der Geest OJ*.
De gevaarlijke luchtacrobatiek
Typhoon boven de Philippijncn
R. K. Universiteit
Het Voetbaldrama te Blokzijl
De postvluchten op Indië
De ramp der R 101
Benoemingen
W.KERKMEER -ALKMAAR
Brutale diefstal in een
juwelierszaak
Het noodweer boven
Europa
De ongelukkigste
uitlegging
Duitsche treiter geramd door
een stoomschip
In Engeland Fransche schoener
vergaan
De heer Albarda onder handen
genomep
Vijf bandieten dringen een boerderij
binnen
te-
*t)
•laud
den
pm
Oostenrijksch Minister van Buitenlandsche Zaken
»-
Vil
ere
m-
st-
ien
«*-
i. dte
i zijn
endar
Uide-
t van
Boa-
m.
er
1 480
UUn.
De staking in de Wieringermeer
geëindigd
Mogen wij U eens de BARRETT schrijvende telmachine demonstreeren?
Het verplicht U tot niets
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Slapte
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES
RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Een onderbond met de geredden
16e Diocesane Liturgische dag te Leiden.
I lijk vóór een toenadering zijn, ten ant-
rlofr Hit nllno
Brutale roofoverval te Oss.
Het drama in een toren te Amsterdam.
Tweede
Kamer
voor
man
misdaad
door
m-
Barometerstand 9 uur vjn.: 751. Vooruit.
barometerstand
765.6
mM. te
Ie
barometerstand
734.2
m.M. te
In opdracht der regeering
Ruim 5000 meegenomen
een studiereis
i
de
l
In Frankrijk
Drie dooden
Vele arbeiders niet bevredigd
NA DE REVOLUTIE IN BRAZILlë
Prof. Baumstark treedt af
Een veldwachter aangeklaagd
Het vierde postvliegtuig
zijn
werd
heden
het
Een soon van Dr. Borms
krankzinnig gemaakt.
ALKMAAR
No. 433
de
men
der
i
i
i
I
I
De Philipijnen znij door een hevigen ty
phoon geteisterd. De bevolking heeft hulp
gevraagd; het aantal slachtoffers moet vrij
groot zyn.
Nadere bijzonderheden ontbreken.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken oen: 4.52 uur.
Het communisme in China. 10.006
naar het Zuiden.
Prins Hendrik gaat voor eenigen tijd naar
Mecklenburg.
Weer een aardverschuiving in het Soeka-
boemische, vele slachtoffers.
Een Nederlandse he onderscheiding
den keizer van Ethiopië.
Een juwelier te 's-Gravenhage voor een
waarde van 20.000 bestolen.
Ot-
ep-
*n.
Nu
bo
de
wQ
Volgens bjj de K. L. M ingekomen bericht
is het vierde postvliegtuig gisteren te 535
uur uit Cairo vertrokken, te 7.55 uur teGasa
aangekomen, te 8.46 uur vandaal vertrokken
en te 15.17 uur te Bagdad gearriveerd.
Alles is wel aan boord. Heden verder.
Eervol ontslag verleend aan Prof. Baum
stark te Nijmegen.
Voorioopig Verslag der
Waterstaatsbegrooting.
P «n
inrol
om
len
rt-
Dit
ere
Vergadering Raad van afgevaardigden van
„St. Raphael."
Oprichting
ging.
n-
Kt
tl-
u>
te
te
m
it
n
3
nen
cul-
roor
»ee-
De
m-
om
redt
twee
(fat
oden
arte
kan
xw
rer-
*p-
■en-
«-
de
aar
tot
ook
arer
Mar
icht,
sen-
eurt*
de de boerin gerammel aan de deur, terwijl
een man vroeg om te worden binnengelaten
Zij weigerde zulks. Eenlge oogenblikken later
drongen aan den achterkant van het huis
vijf gemaskerde Kerels door den stal binnen
en grepen de boerin aan eischende. dat rij
zou zeggen waar het geld geborgen was.
Toen zij hierop geen antwoord wilde ge-
■T-
ABONNEMENTSPRIJS;
Per kwartaal, voor Alkmaar f 2.
Voor buiten Alkmaar 2.85
Mki Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
De staking onder de 158 arbeiders in den
Wierlngermeerpolder. werkzaam by de Ne
derlandsche Heidemaatschappij is geëindigd
Doordat de gevraagde loonsvertiooging niet
is toegestaan, heeft een groot gedeelte der
arbeiders het werk laten ligger, en is ver
trokken. terwijl de overigen het werk op de
oude voorwaarden hebben hervat.
bij een breuk van
of arm
VARGAS,
de nieuwe president van BrflOië, die
thans in functie te getreden en orde en
regel wil terugbrengen In de opataadige
repnbUek.
ging met de beide dames naar den tweeden
winkel, van waaruit men echter geen vol
doend overzicht op het eerste gedeelte neeft
De beide heeren bleven achter en zagen
kans om de étalage te ontsluiten en uit het
bakje de colliers weg te nemen. Daarop slo
ten zij de étalage weer, en vertrokken met de
dames, die waarschijnlijk van hen een .eeken
hadden gekregen, dat de slag geslagen pas.
Hoe de slag geslagen werd
Van de zijde der bestolen firma wordt nog
medegedeeld, dat er twee ineenloopenoe win
kels in betrokken zaak zijn. De 2 dam-is en 2
heeren kwamen den eersten winkel otnnen
en vroegen een in de étalage staand oakje
met colliers te mogen zien. Toen hierbij niets
van hun keuze was, verzochten zjj zilveren
Verken te toonen. De bediende sloot Jaarop
Een ernstige aanvaring op de Noordzee.
Zes menschen verdronken. Een onderhoud
met de geredden.
••KLAS RUWIELZAKEN
4
BU de N. V. motorenfabriek Thomassen te
De Steeg zal ingaande deze week de wer..-
week tot vier dagen worden verkort. Op
Maandag en Dinsdag zal niet gewerkt wor
den.
In verband met een verzoek der Leidsche
politie is op net station Staatsspoor te Den
Haag aangehouden het 17-jarige Duitsche
dienstmeisje E. W.. die verdacht wordt van
diefstal van twee koralen halskettingen te
Lelden gepleegd. Zij wilde Zondagmorgen
per eersten trein naar Dultschland vertrek
ken.
Door den aanhoudenden storm en regen
is de Dender bij Denderleeuw buiten haar
oevers getreden. Groote oppervlakten land
staan onder water; de scheepvaart op de ri
vier is gestremd. Bij Lebeeke zyn de wegen
en bruggen ernstig beschadigd. Ook in het
land van Waes is de toestand critiek.
Te Ostende is gisteren de visschersvloot
niet uitgevaren. Tengevolge van den storm
stortte te Ostende een huis in. Het telefoon
net langs de kust Is zwaar besenadigd.
Ook te Luik heeft de storm veel schade
aangericht. De Ingang van de Tentoonstel
ling is tendeele Ingewaaid.
Hoog water van de Moezel en
de Saar
De laatste dagen is het water in de ri
vieren Moezel en Saar opnieuw gestegen.
Zondagmiddag toonde het peil te Trier
nog een stand van 2.50 Meter; Maandag om
8 uur 's avonds bedroeg de stand reeds 453
Meter. Het water komt uit de Vogeezen,
waar ten gevolge van een temperatuur van
12 15 graden, sneeuwmassa’s zijn gesmol
ten.
De veren over den Moezel
weer gestaakt.
Een vliegtuig, dat acrobatische toeren
verrichtte is te Toronto van een hoogte van
150 M. neergestort. De inzittenden, een man
en twee vrouwen verkoo.den in tegenwoor
digheid van vele toeschouwers, die geen hulp
konden verleenen.
ji
De Zeereerw. Pater Dalmatius van der
Geest O.P.. pastoor van de St. Dominicun.
parochie te Rotterdam, heeft gisteren een
maag-operatie ondergaan. Deze operatie
is goed geslaagd.
De toestand van den pastee. is bevredigend.
De „Intransigeant" meldt dat de Grand
Morin bij Caulommiers bulten haar oevers
■s getreden. Bjj het aanbreken van den dag
had het water het peil van 1910 bereikt,
om acht uur 's ochtends reeds dat van 1876.
Tal van straten in de stad en de weg naar
Parijs zijn ondergeloopen.
De schade Is aanzienlijk, daar in verschei
dene fabrieken het water is binnengeloopen.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels 1.25: elke regel meer 6.25.
RECLAME per regel f 6.75 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina's 6.50.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bij vooruitbetaling per plaatsing
f 0.60 per advertentie van 5 regels:
iedere regel meer f 0.12
Alle «bonnes op dit blad zijn Ingevolge de verzekeringsvoorwaarden f Oflflfl
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen
oogpunt te beschouwen
groote Fransche revolutie
er zich aan gewend, het
democratie daarin te zien
vastgehouden, terwijl de drie anderen fle
kasten openbraken. Na eenig zoeken vonden
zij het geld een bedrag van ruim vijf dui
zend gulden in de linnenkast. Daarmee
waren de boeven blijkbaar tevreden, want
terstond daarop zijn zij. zonder de boerin
verder leed te doen, vertrokken.
Van de daders, die- ter plaatse bekend
moeten zijn geweest, is nog geen spoor ont
dekt.
Het onderzoek naar de oorzaken
Het Hof van Onderzoek naar de oorzaken
van den ondergang van de R 101, heeft
gist ren de Fransche getuigen uit Beauvais
gehoord.
Onder deze getuigen bevond zich ook Al
bert Rabouillet, de strooper, die vlak bij
was, toen het ongeluk geschiedde.
Het voornaamste punt van zijn getuige
nis was, dat het luchtschip, na tweemaal
gedoken te hebben, den grond raakte en
niet brak voor het op den grond terecht
kwam.
Gistermiddag te ongeveer half een is in
een groote juwelierszaak aan de Plaats te
Den Haag een brutale diefstal gepleegd. Op
dat uur kwamen twee dames en twee hee
ren den winkel binnen en vroegen aan den
bediende, die hen te woord stond, eenige
colliers te zien. Deze voldeed aan hun ver
langen en toonde hun een tableau met een
groot aantal colliers. De dames en heeren
zochten langen tijd Zjj konden echter geen
keus maken. De bediende legde het tableau
toen weer op zijn plaats. Op dat moment
vroeg een der heeren iets aan den bediende
en leidde diens aandacht enkele oogenblik-
ken af Direct daarop vertrokken alle vier.
Eenigen tijd later eerst bemerkte de be
diende. dat hij met dieven te doen had ge
had. want terwijl een der heeren de aan
dacht van den bediende afleidde, had de
ander kans gezien van het tableau vier
paarlencoMlers. twee losse briljanten en een
paar paarlen oorknoppen, in wit goud gevat,
tezamen vertegenwoordigende een waarde
van omstreeks f 20.000.te stelen.
De bediende kon niet nagaan hoe de dief
stal heeft plaatsgehad. De eenige mogelijk
heid is. dat zjj de sieraden van het tableau
hebben af genomen, terwijl hU met een
vierde persoon stond te praten. Slechts een
vaag signalement kon hy van de dieven
verstrekken. Zij waren allen van een donker
type en ongeveer 40 jaar oud. de dames iets
jonger. Zij spraken met een Duitsch accent.
De heeren waren gekleed in lange donkere
ulsters en droegen donkere deukhoeden; zij
hadden gladgeschoren gezichten.
De dames waren opvallend gepoederd en
hadden rood geverfde lippen.
De politie stelde dadelijk een onderzoek in,
dat tot nu toe nog niets heeft opgeleverd.
van een nienwe Reisvereenl-
Hoogste
Lacoruna.
Laagste
Skagen.
Verwachting: Matige tot krachtigen, later
afnemende, Noord-Westeiyke tot Westelijken
wind, afwisselende bewolking, aanvankelijk
nog regen- of hagelbuien en kouder.
Z D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
de volgende W.W. E.E. Heeren benoemd tot
Kapelaan:
te Helder (H.H Petrus en Paulus): fr. G.
Verhaar O .FM.;
Sassenheim: J. Velthuyse;
Dordrecht (H. Antonius van Padua): W.
Nijssen;
Noordwjjk: G. Heemskerk, die Kapelaan
was te Helder (HJL Petrus en Paulus).
„Dit
heden
ging,
geven.
Wat beteekent dit alles?
Waarom móet men bij de behandeling,
nota bene, van de vloot-uitbreiding. in- het
bijzonder voor Indonesië, een ongevraagd
votum van vertrouwen aan een burgerlijke
regeering geven juist t. o. v. het punt waar
op het diepste wantrouwen van den kant
der Nederlandsche socialistische arbeiders
beweging geboden is?
De Party heeft recht op een duidelijk ant
woord.
De Kamerfractie is voor een dergelyke uit
legging van haar houding in geval van oor
log verantwoording schuldig aan de Partij,
aan de Vakbeweging, aan de arbeidersklasse.
We staan opnieuw voor de jammerlijke
,.ja-noch-neen"-politiek van 1928.
Zullen wjj de Nederlandsche arbeidersklas
se in geval van mobilisatie in Nederland op
roepen om die mobilisatie te sabotteeren en
oorlog te verhinderen met alle middelen, wet
tige op onwettige, ja of neen?
Aan alle verwarring stichtende aarzeling
en halfslachtigheid op dit punt moet nu ein
delijk eens een einde komen.
Onze actie moet voor de Nederlandsche
bourgeoisie wél .gevaar beduiden
Da Party zal most— rtnan waf Albarda ,bet bakje met colliers wver in de étalage en
en de Kamerfractie verzuimden te doen: een
duideiyke uitspraak geven, die geen ruimte
voor eenig „misverstand" laat en tegeiyker-
tyd met alle ernst en kracht gaan werken aan
de voorbereiding van de resoluties van Rome
en Den Haag, waarby revolutionnaire acne
van de arbeidersklasse In geval van oorlog
wordt geëlscht."
De heer Albarda zal dus openlyk voor
den dag moeten komen. Zijn eigen partyge-
nooten zullen hem ertoe dwingen.
Een tweetal bezoekers van den nu be-
ruchten voetbalwedstrijd te Blokzijl, n.1. H.
Klinkert en B. Oosten, hebben by den offi
cier van justitie te Zwolle een aanklacht in
gediend tegen den gemeente-veldwachter te
Blokzyi. J. H
De eerste beschuldigt den veldwachter er
van. dat hy hem. toen hy, zonder eemgerlel
dreigende houding aan te nemen en met de
bedoeling op kalmte aan te dringen, het
De orkaan, die gisteren over Engeland
woedde, hield heden boven Wales aan.
In het Kanaal van Bristol heeft men
wrakstukken gevonden, die doen vreezen
dat de Fransche schoener „Commandant
Marchand" is vergaan, waarby de vyf leden
der bemanning zouden zyn omgekomen.
woord, dat dit alles heel nóooi en waai
is, maar dat de vrede een nog grooter
goed is. dan de rechtvaardigheid tegen
over de minderheden; en terwille van
den vrede kan men niet verder gaan
dan wat bij de vredesverdragen Is be
paald. Aan den anderen kant ziet man
na den wereldoorlog tenminste in. dai
er nu een aanhoudende vredesperlode
moet worden geschapen, omdat anders
noch het Europeesche statensysteem,
nóch de Europeesche economie verder
kunnen blijven bestaan. Uit dit inzieti-
zijn bij de, voor ons overwonnenen anders
wel heel onsympathieke, verdragen van
de voorsteden van Parijs hoofdstukken
toegevoegd, die ook wij moeten waar-
deeren: de hoofdstukken omtrent den
Volkenbond en den arbeid. Dit is ten
minste een begin van de toekomstige
verzekering des vredes; de Locarno-
verdragen en het Kellogg-pact zijn
hierop als verdere teekenen van goeden
wil gevolgd.
Geheel In dezelfde lijn ligt het, dat
men er In de wereldpolitiek nu ook mee
begint, de politieke verschijnselen in de
afzonderlijke staten onder een gemeen
schappelijk
Sedert
heeft
wezen
^lat de Individuen in de maatschappij
volkomen gelijk zijn. Nu begint men ook
ijn de Westelijke landen erover na te
denkén, of deze grondslag ook de juiste
is. Dat bij ons, in de landen met een
jonge, van buitenaf overgenomen dem->-
cratle, de kritiek scherper en stormach
tiger Is, is niet te verwonderen. Er ts
ook langzamerhand een ontnuchtering
Ingetreden, die daaruit blijkt, dat de
kwestie van den .staatsvorm niet meer
zóó belangrijk schijnt, dat er harts
tochtelijk om gestreden zou moeten
worden. We zijn in dit opzicht al vrijer
geworden en kunnen daarom nu weer
aandacht gaan wijden aan de werkelijk
grooter problemen.
In het Zevenbergsche Veld onder Oss
heeft in den vroegen morgen van Zondag
in de boerden) van H. K. een brutale roof
overval plaats gehad. Te ongeveer vyf uur.
haar man was Juist ter kerke gegaan, hoor-
bij verlies van "a
anderen vinger.
Naar het „Nieuwsblad van het Zuiden"
verneemt, zal de Zeereerwaarde Hoogge
leerde Professor dr. A. Smyers, buitenge
woon hoogleeraar aan de Universiteit te
Utrecht, de volgende week
narRome ondernemen.
Prof. Smyers heeft van de Nederlandsche
Regeering opdracht gekregen een onder
zoek in te stellen naar de zich te Rome
bevindende handschriften van componisten
uit de Dederlandsche school uit de 15c en
16e eeuw.
Proef Smyers zal ter voldoening aan
deze vereerende opdracht tot het einde van
dit jaar te Rome verblijven.
Het bestuur der St. Radboud-Stichting
heelt met ingang van 1 December 1930 aan
Baumstark op diens verzoek eervol
verleend als buitengewoon hoog-
kalmte aan te dringen, het
voetbalterrein betrad, met een klaarbiykelijk
viymscherp geslepen sabel een slag over den
rechterwang gaf, waardoor deze van
jukbeen tot den mond werd opgereten.
De tweede, die uit nieuwsgierigheid het
voetbalterrein was opgeloopen en rustig
stond toe te zien, beschuldigt den veldwach
ter er van. dat deze, onder de bedreiging:
„Ik sla je dood", hem een slag toediende op
den linkerarm, met het gevolg, dat door zijn
kleeren heen de arm zeer ernstig verwond
werd door het doorslaan van een pees en
het raken van een kleine slagader terwijl
zelfs het gebeente gedeeltelijk versplinterd
werd.
Een tweetal getuigen wordt in het request
aan den officier genoemd, bereid en in staat
de beschuldigingen te bevestigen.
De treiler Langeoog van de firma Beucker
te Wesennünde is eergisteren in den vroegen
morgen op de Noordzee aangevaren door
het ss „Wahehe" van de Woermannlinle.
De treiler Is onmlddeliyk gezonken. De ka
pitein. Ie en 2e machinist. 2e stuurman, kok
en een der matrozen zijn verdronken, zes
anderen konden worden gered.
De Wahehe is opgestoomd naar de Jobs-
haven te Rotterdam.
In een van de verblijven van de beman
ning hebben de zes geredden van de Lan
geoog het één en ander over de aanvaring
verteld.
Twee van hen. een stoker en een der
matrozen, bleken te zyn gewond; de stoker
had brandwonden aan b&ide armen, de ma
troos een gebroken arm opgeloopen.
De le stuurman, P. Netzmacher, vertelde
het volgende’
Wjj kwamen van Ijsland, waar wij had
den gevischt De Langeoog, die 250 ton meet,
had heel wat visch in en welgemoed voe
ren we hulstoe Er stond een vrij hooge
zee. de windkracht was 4/5 en met drie man
hielden we op de brug de wacht.
Te 5.07 uur zagen wé plotseling aan stuur
boord de lichten van een groot schip, dat
ook ons scheen op te merken, want het
gaf twee stooten op. de fluit. Ik dacht di
rect „Das geht nicht klar” en dat kwam
wel uit ook. want op hetzelfde oogenblik
werden we al geramd.
Het groote stoomschip, dat later de ..Wa
hehe” bleek te zjjn. trof ons in de mid
scheeps. ter hoogte van de machinekamer.
Het water golfde met groote kracht naar
binnen, de machinekamer stroomde het
eerst vol. de vuren werden gedoofd en de
ketel sprong met donderend geweld. Het
schip zonk spoedig en was binnen 2 of 3
minuten geheel verdwenen, wy, die op de
brug stonden, hebben luid om hulp geroepen
en zyn naar den bak gerend. Vandaar kon
den we op het anker van de „Wahehe”
overspringen en zoo werden we gered.
Vier anderen, die beneden waren, wisten
ook op het dek te komen en de zwemvesten
te bereiken.
De kapitein, de tweede machinist, de twee
de stuurman de kok en een der matrozen,
die in de kooien sliepen, zyn echter met
het schip in de golven verdwenen.
De vier mannen, die het dek bereikten,
sprongen met de zwemvesten om overboord
Een van hen is door de zuiging van het
schip meegetrokken en niet meer bovenge
komen. de andere drie, waarvan er twee ge
wend waren zyn weer boven gekomen en
na bijna twee our te hebben rondgedreven
door de „Wahehe” gered.
Dit schip heeft n.l. ondanks het ongun
stige weer een boot uitgezet om de omgeving
af te zoeken: de drie mannen, die zich aan
wrakhout nadden vastgeklemd, werden op
gepikt en met ons in een der verbiyven
ondergebracht.
De gewonde stoker W. Warenholz vertelde
nog. dat hl) met den machinist in de ma
chinekamer werkte, toen het schip werd
geramd. Het water overrompelde hen vol
komen. Er ontwikkelde zich een geweldige
stoomkolom. de ketel sprong en hy zag niets
dan een visioen van vlammen en watevf'HU
hoorde den machinist nog schreeuwen van
pijn, maar worstelde zelf door het aan-
stroomende water naar boven. ALs door een
wonder, zoo aeide de man, ben ik gered.
BUREAU* HOF 6.
Telefoon: Administratie
■edactie No. 633
prof,
ontslag
leeraar aan de R. K. Universiteit te Nljme.
gen.
In Anton Baumstark verliest de Carolina
een hoogleeraar van Europeesche vermaard
heid. Hy geldt voor den allerbesten kenner
der historische liturgie en heeft vooral naam
geaakt als Oriëntalist.
Anton Baumstark werd 4 Aug. 1872 te
Konstanz geboren. Na zyn voltooide studies
hij prlvaat.docent te Heidelberg en
leeraar van het Gymnasium aldaar tot 1896.
Van 1899 tot 1904 woonde hij te Rome,
waar hy hoog aanzien genoot. Daarna
maakte hy een reis door Palestina.
In 1905 werd hy (docent aan bet Instituut
van Mgr. Lendei te Sasbach. In 1920 werd
hy benoemd tot hoogleeraar aan de Univer
siteit te Bonn in de geschiedenis der litur
gie en de Semitische talen.
Naast zjjn hoogleeraarsfunctie te Bonn en
Ntmegen werd hem eenigen tyd geleden
ook een professoraat te Munster in Westfa
len opgedragen, waar hy reeds lang ver
toefde. Aanvankelijk werd nog verwacht,
dat hij zjjn colleges in de Semitische taal
en letterkunde en in de vergelykende litur-
gie-geschledenis aan de Nymeegsche Uni-
versiteit zou kunnen blijven geven.
De Carolina verliest in hem een grootan
geest en een typiseben hoogleeraar.
Bjj een blik op de wereld van ome
dagen dringt als het eerste groote feil
paar voren: de economische nood. Wan
neer men verschillende landen bereist,
gooals Hongarije, Dultschland. de eco
nomisch zoo goed onderlegde landen
van de Tsjechoslowaaksche Republiek,
Italië, Frankrijk, enz., dan hoort men.
dat het overal even slecht gaat In hei-
agrarische Hongarije zjjn de prijzen der
landbouwproducten nog slechter dan in
Oostenrijk. De voorraadschuren zjjn
overvol en een vooraanstaand staats
man van Hongarije heeft onlangs tegen
mij gezegd: We kunnen ons zelf niet
eens, zooals u, met beschermeivie rech
ten heljjen; we zjjn een export-land. In
Dultschland drijft in sommige streken
de nood van het landvolk al bijna tot
revolutionnaire bewegingen. En ai.j
Amerika zulke hooge beschermende
rechten invoerde, dat de heele wereld
ervan ontsteld was, dan was dit een ge
forceerde actie, om de kwijnende pros-
periteit te redden. Een uitstekend geld
man uit Londen zeide me in een gesprek
omtrent de noodlottige economische
situatie: Het kan niet goed worden, zoo
lang Rusland, China en nu ook Indie
uitgeschakeld zjjn van het internatio
nale verbruik. Dat zjjn minstens 800
millloen menschen. Hier ligt inderdaad
een der belangrijkste problemen der
wereldpolitiek. Zoolang er zóó’n gat in
de economische globe is, moet het slecht
gaan.
In ieder geval schreeuwt de econo
mische situatie naar een stabilisatie Lu
de politiek. Maar elke, ook slechts voor
loopige stabiliteit is altijd weer door een
groot gevaar bedreigd, zoolang het
bolsjewisme in Rusland bestaat. Dè
rechtsstaande politici in alle landen zlc.j
het bolsjewisten-gevaar steeds en overal
dreigen. Natuurlijk, de radenregeerin»
zal niet onmiddelhjk bij ons komen; ao
Russen zullen ook Bessarabië niet van de
Roemenen wegnemen en daardoor een
nieuwen oorlog doen ontbranden; maar
buitengewoon bedenkelijk is hun voort
durende woeierij zoowel in Europa als tn
Azië. Enkele jaren geleden, ter gelegen
heid van een bezoek aan Den Haag
vroeg me de toenmalige minister var.
buitenlandsche zaken naar mjjn mea
ning omtrent het bolsjewiken-gevaar
Hij was het volkomen met me eens. toen
ik den afweer van het bolsjewisme door
Oostenrijk, in den tijd, dat Bela Kun m
Hongarije woedde, met de prestatie van
onze voorvaderen in de Turken-oorlogen
vergeleek. Maar dan wees hjj me op net
bolsjewiken-gevaar, dat van het Oosten
dreigt. En met recht. Er heerschep
onder de staatslieden der Sowjetrepu-
bliek twee verschillende meeningen
Maar ze stemmen daarin overeen, dat
alleen de wereld-revolutie de laatste
redding van het bolsjewisme kan zijn
De poging, om deze aan te stichten, zal
dan ook heel zeker aan den ondergang
der radenrepubliek voorafgaan. Maar dij. -vëh. werd de vrouw door twee der mannen
eene richting staat, In tegenstelling tot
de andere, op het standpunt dat de
wereldrevolutie haar weg naar Europa
over het Oosten moet nemen en deze
richting schijnt de overhand te hebben
Den weg over het Oosten vreezen de
Hollanders, die over een reusachtlg
koloniaal rijk in Indië heerschen en van
daar hun rjjkdom putten. Misschien
komen we er eenmaal toe. de redding
voor het bolsjewisme den Chineezen te
danken. Wat ons nu een Chineesche
burgeroorlog schijnt, is in werkelijkheid
de reusachtige worsteling met het
"Bolsjewisme.
Eindelijk zien we in onzen tjjd, dat.
afgezien van het bolsjewistische gevaar
geen koloniaal rijk op den duur kan
worden gehandhaafd. De volkeren in ue
vreemde werelddeelen ontwaken en
worden geciviliseerd in Europeeschen
geest, en hierbij verliezen ze hun oude
cultuur. De wereldoorlog heeft hen -n
een stormpas op dezen weg verder ge
bracht. Het verlies der koloniale bezit
tingen zou natuurlijk voor Engeland of
Frankrijk heel wat minder beteekenen
dan bijvoorbeeld voor Holland, dat dau
ook in zijn economischen val aangren
zende economische gebieden zou mee -
slee pen.
Dit zjjn de drie groote problemen der
wereldpolitiek van onze dagen. Alle dne
vereischen ze de aaneensluiting van alle
cultuurvolken der wereld. Maar hoe
staat het hiermee? Een groot beletsel
is, dat de gedachte van een herziening
der vredesverdragen bjj de overwinnaar.*
niet wil doordringen. Het gaat hier ni*ï
om nationalistische of imperialistisch/
vooroordeelen er speelt een werkelijk
ernstige zorg mee. Toen ik in den loop
van een groote discussie over de min-
derheden-kwestie op de Volkenbond-ver-
gadering in Genève over dit onderwerp
sprak, kreeg ik van politici, die werke-
LevenalanKe «heele onoewhiklheid tot werken door 7Rfl bi’ w" on«cval met f OEfl Mi verliea van een hand, f 125 - Tcrllcs van een f 50.-
verliea van beide armen, beide beenen ol beide ooKen UV. doodlijken afloop Toct of «,n oog duim ot wijavfaKer 1 been
drafia
Geiyk bekend, beeft de heer Albarda in
de Tweede Kamer beproefd zyn dubbel
zinnig woord in een Haag&che rede:
„als de regeeringen de misdaad van een
nieuwen oorlog ontketenen, zal de arbei
dersklasse zich daartegen met leder doel
matig middel moeten verzetten, ook al
vallen ze ver bulten de wettelyk geoorloof
de", goed te praten met de bëwertng, dat
die uitspraak niet op ons land betrekking
had, aangezien de Nederlandsche regee-
rfrig er niet aan denkt een oorlog te ont
ketenen.
Met dezen uitleg wordt zoo maar geen
genoegen genomen en zoo schryft de „So
cialist” (het orgaan der linksohe S. D.
A. P.’ers) dan ook:
was onder de gegeven omstandlg-
toch wel de ongelukkigste ultleg-
die Albarda aan zijn woordef kon
