ONS BLAD I 1 L. Frankenberg—Alkmaar •NAAR BEZUINIGING OP ONDERWIJS ill WOENSDAG 5 NOVEMBER 1930 dit nummer bestaat uit twee bladen VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 26» f 40 f 750 f 50 f 125 Voornaamste cN^ieuws Hoog water De dader meldt zich aan Die van Maybach opgehelderd Noodlanding De vlucht van den heer Van Tijen De postvluchten op Indië Een nieuwe encyclopaedic Het compromis in de Ty pografie De ondergang van de R 101 VERZOEK De oorzaak der jongste mijnramp Adverteerder* Centr. Genootschap voor Kinder- hersteilings- en vacantiekolonies Kantoorboeken in elke liniatuur en dikte Wij voeren slechts één kwaliteit, de beste watersnood bereikt Te Amstelveen welhaast de hoogte tijdens den watersnood van 1927 Vooreen Vooreen school voor g. 1. o. meer dan 100.000 inwoners 100 50.000 t m. 100.000 inwoners 80 25.000 t'm. 49.999 inwoners minder dan 25.000 inw. JOH. LAUWERS Barometers Thermometers PAYGLOP 3 ALKMAAR Hoe de gemeenten zouden kunnen bezuinigen RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL oom bij ’n vechtpartij gedood /ff &5 fH AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAK VERLIES Mét tot RJfc rmtrawl SWW SIM I NOOR LLANDSCH DAGBLAD of Scholenbouw - Exploitatiekosten - Boventallige leerkrachten per feral be- Dienatbode overvallen te De Bilt. ran Varga*. den De opening van het Franscbe parlement, Scholenbouw Barometerstand 9 uur v.m. 7.60, vooruit. In een gemeente met et systeem. De F.H. I Werk ran katholieke geleerden te Gronmren vóór, Roermond en Venlo tegen Het onderzoek naar de oorzaken. NA DE REVOLUTIE IN BRAZILIË Nieuwe geneeskundige insperienr. «aak. DB DQUBOXIB aan onderwijszorg en Wil men de voornaamste oorzaak der ónnoodlge vrijheidsbeperking uit de wet het wet 60 40 De heer Van Tijen, die met zijn Pander- vliegtuig ..De Adelaar” een zakenvlucht naar Nederlandsch-Indië maakt, is Dinsdagmid dag te 13.03 uur te Aleppo aangekomen. Hij was gistermorgen te 8.10 uit Konia, waar hij Zondagmiddag was aangekomen, vertrokken. Het regeertngsprogram president van Brazilië. H®t ontwerp maal- en menggebod na vijf weken nog bij den Raad van State, die het weinig gunstig heeft ontvangen* invoering dit jaar onwaarschijnlijk. bij f A BONNEMENTSPRIJ s Per kwartaal, voor Alkmaar 2. Voor hutten Alkmaar 2A5 Met Geïllustreerd Zondagsblad #60 hooger VARGAS. de nieuwe prcaidLut van Brazilië, die thans in functie is getreden en orde en regel wfl terwgbrengen tn dn ipNinBg school voot u. 1. o. «0 48 36 24 Zou men dus overgaan tot verzwaring der voorwaarden tot het verkrijgen van bijzonder onderwijs, tot het verkrijgen van schoolgebouwen, dan zal naar even redigheid ook het openbaar onderwijs zich (in den geest der gelijkstelling) een belemmering moeten laten welgevallen. Is het ook niet al te mal, dat de ge meentebesturen ertoe gedwongen kun nen worden voor 8 leerlingen een school in stand te houden? Naar wij vernemen is bij de N.V. Uitge verij „Joost van den Vondel” te Amsterdam ter uitgave in voorbereiding een uitgebreide geïllustreerde Nederlandsche encyclopaedic, onder leiding van katholieke geleerden. Het is de bedoeling, het werk in 10 flinke deden te doen verschijnen. Het water van den Amstel is sinds gister ochtend nog weer zeven cM gestegen. Te Ouderkerk is de stand hooger dan bij het hoog water in October j 1 Op 800 meter ten noorden van de Ouderkerkerbrug loopt het met vrij veel geweld over den Amsteldijk. Het gemeente- en polderpersoneel. dat tot nog toe geen versterking noodig heeft, zou nieuwe bekistingen aanbrengen Eenige huizen onder den dijk staan thans ten deele onder water. De slooten van den polder en de Ringvaart kunnen het afstroo- mende water echter nog behoorlijk verwerken. Voor het vee dreigt geen gevaar daar dit reeds bij de vorige waterstand in veiligheid is gebracht. Gisteravond omstreeks zeven uur had het Amstelwater op twee c.M. na de hoogte be reikt die het had tijdens den watersnood in 1927. Verwacht werd dat het peil in den loop van den nacht nog eenige c.M. sou stijgen. Gevaar voor doorbraak acht men evenwel niet aanwezig. LICHT OP. De lantaarns moeten mocRat boven-4 Forten opgestoken om 451 uur. Het zijn gemeenten van de De Veebt b(j Maaraaen. Gistermorgen is de Vecht te Maarssen zoo danig gewassen dat zij bulten haar oevers is getreden. De Heerengracht staat geheel blank; het water staat tot aan de hulzen, terwijl langs het zandpad eenige bewoners geheel geïsoleerd zijn. Engelscbe Lagerhuis Het conaerra- tieve amendement verworpen. Levenslange seheele ongeschiktheid tot werken door f 7CI1 eeB °»Sevsl met f OEfl bij verlies van een hand. f 4 AC bij verlies van een EB bij een breuk tan veriiea van beide armen, beide beenen of beide oosen doodelijkdh afloop !e(> Toet of I lad.’ duim ot wijsvinger UU. been ot arm De Maas vraat. Men meldt uit Maastricht: De Maas is sedert gistermorgen nog 13 e.M géwassen. De stand om 4 uur gister middag was: 3.46 m. Nog 34 c.M. en aü is buiten haar oevers. In plaats van arts A. K Dijkhuizen, die wegens zijn benoeming tot directeur van den geneeskundigen dienst en tevens direc teur van het gemeentelijk ziekenhuis te Alkmaar op 1 November jJ. is afgetreden als geneeskundig inspecteur van het Cen traal Genootschap voor Kinderherstellings- en Vacantiekolonies, is door bet Hoofdbe stuur benoemd arts A. A. Koopal te Pa- terswolde. De heer Koonal hoopt 15 No vember as. bij het Centraal Geoootoctiap to dien» te traden. -- „Art. 195 van de grondwet bepaalt: „Het, onderwijs is een voorwerp van de aanhou dende zorg der Regeering." De zorg voor het onderwijs legt de grondwet alzoo op de Regeering d.i. de RÜksregeering. Dit sluit natuurlijk niet uit, dat de Regeering bij het vervullen Harer taak zich de medewerking verzekert van organen van lager orde, provincie- en ge meentebesturen. Zooals geschied is in de L.O.-wet 1920. Men dient echter niet uit het oog te verliezen, dat de taak, welke aldus aan die organen wordt opgedragen, het karakter heeft van „selfgovemment” en dat zij die niet vervullen krachtens provinciale of gemeentelijke autonomie. De Rijkswetgever beeft en houdt de volle den omvang van die taak de vervulling er van aan De beide vliegtuigen van den Indisebea Lucht postdienst, thans onderweg, zijn gis teren te Jask aangekomen. Volgens bij de K.L.M. ingekomen bericht is de PH-AEZ gisteren te 5.46 uur uit Bag dad vertrokken, te 10.49 uur te Bushir ge land, te 12.29 uur vandaar vertrokken en te 17.45 uur te Djask aangekomen. Dit is de eerste maal, dat twee vliegtuigen in één plaats zijn en daar tot den volgenden nacht blijven. Alles is wel aan boord. Heden verder. ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels 1.25: elke regel meer 0.25. RECLAME pér regel f 0.75 voor de eerste pagina; voor de overige pagina’s 0.50. RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD” vooruitbetaling per plaatsing ,M per advertentie van 5 regels: Iedere regel meer 9.12 bij verlies van anderen vinger. bevoegdheid, om te bepalen en wettelijke voorschriften te binden. EU. die telkens weer verkondigen, dat de vrijheid en de aatMpmle der gemeente besturen In ondetwusaangelegenheden ge ëerbiedigd moeten worden, toonen on de gemeentelijke taak in zake het onderwijs er een opvatting op na te houden, die juridisch niet houdbaar is. Wellicht is het ook deze onjuiste opvat ting geweest, die den L.O.-wetgever van 1920 de taak, voorheen aan Gedeputeerde Staten opgedragen, deed inperken en te- gelijk aan de gemeentebesturen een in menig opzicht bjjna onbeperkte macht deed toeken nen. Even goed als hij de aanspraken der bijzondere schoolbesturen op de vergoedin gen uit de publieke kassen met zorg afba kende had hij er voor moeten waken, dat de gemeentebesturen zich In het gebruiken der door alle burgers opgebrachte belastinggel den geen te groote vrijheid konden veroor loven ten bate van het openbare onderwijs. Qbt is echter niet giwhied In het orgaan der Federatie van werkge versorganisaties in het boekdrukkersbedrtjf wordt meegedeeld dat het district Groningen zich vereenigd heeft met het compromis, maar dat het district Roermond-Vento be sloten heeft zich te verzetten tegen het ac- coord en „eventueel stappen te doen, welke noodig zijn tot bescherming van eigen be drijf.” „Zoolang aan de gemeente de macht gelaten wordt, om naar believen over de door alle burgers opgebrachte belastingpen- ningen ten bate vifri het openbaar onder wijs te beschikken, zal er van die bezui nigingen niet veel komen. Daarom zal van die vrijwel onbeperkte macht een belang rijk deel moeten worden toegewezen aan een meer onpartijdig lichaam, zooals Ge deputeerde Staten der Provincie." Even eens zal ten opzichte van de instandhou- dingskosten de wet op sommige plaatsen tot meer bezuiniging en in andere tot betere verzorging moeten leiden. Dat zal neerkomen ook hier op inperking van ge meentelijke willekeur. „De omvang der hier bedoelde uitgaven zal wellicht op voor dracht der Gemeentebesturen ieder jaar voor het daarop volgend jaar. zoowel van openbaar als bijzonder onderwijs, moeten bepaald worden door Gedeputeerde Staten”. Daardoor zal de exploitatie der bijzondere school tevens belangrijk worden verge makkelijkt." Het is natuurlijk allereerst zaak, dat de scholenbouw tot het redelijkerwijze beslist nóódige wordt beperkt; en dan zouden, dunkt ons, de voorwaarden tot verkrijging van nieuwe scholen nu zoo langzamerhand verzwaard behooren te worden. Thans bedraagt het vereischte aantal leerlingen, waarvan uit de verklaring der ouders moet blijken, dat zij de te stichten school zullen gaan bezoeken: hebben huiszoekingen soc.-dem. bureaux 19 wapenen. Beleefd verzoeken wj) de medewerking van onae hw. Adverteerders inzake net vroegtijdig toeaenden ran de voor de Zaterd^-mim- mers bestemde sdvertentHn. WH sullen bet seer op prQs stellen indlen wü de an nonces, bestemd voor Zater dag, reeds des Donderdags of atterlQk des Vrfjdsgsmorgens ontvangen. Deer het vroegtijdig inaen- dan ran advertentita kun nen wfj eek aan de nltrae- rtng. dos een het netten ran de advertentie, meer ■■■taib« schenken, hetgeen vanzelfsprekend de rantamo- waarde van de annonce tan goede komt. Mods m Uw eigen tiitaiw vertronwen wfj op Uwe m«(tawnttng tnaake een en sndm te mogn rdim, Vergadering Raad van St. Raphael. Alle •bonne’» op dit blad zijn Inoevoloe de verzekerinnvoorwaarden f OHflfl tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkcerinxcnvUUU wil het onderwijs in zjjn eigen gemeente beter -hebben dan best in ieder geval beter dan in een andere ge meente en men begunstigt het open baar onderwijs met een aantal boven tallige leerkrachten. Maar dan meent het bijzonder onder wijs terecht, dat het niet ten achter mag blijven, en het gaat iwat wettelijk geoorloofd is) in dezelfde mate boven tallige leerkrachten aanstellen. Zoo werkt het stelsel in een gemeente twee- en drle-dubbel, daar iedere bij zondere schoolrlchting recht heeft op evenveel boventallige onderwijzers als het openbaar onderwijs. Ook hier is het openbaar onderwijs dus de promotor van de duurte. In alles, wat geld kost, geeft het open baar onderwijs het voorbeeld, heeft het openbaar onderwijs de veelal dwingende leiding. Te Helmond heeft een 28-jarige mnn hs een vechtpartij zijn oom gedood. Een belangrijke besparing op school gebouwen, en alles wat daarmee samen hangt, zou o. 1. ook verkregen» kunnen worden, als er op ruime schaal gebruik gemaakt werd van de gelegenheid tot het vervoer van leerlingen voor het be zoeken van scholen van de gewenschte richting op grooten afstand. Tot onze verbazing hebben wij in het onlangs verschenen Regeerings-onder- wjjsverslag over 1927 gelezen, dat de ge zamenlijke gemeenten van Nederland over genoemd jaar niet meer dan 33.223.tot dit doel hebben uitge geven. Hoe menige school zou er. vooral in de gehuchtstreken, uitgespaard kunnen worden, als gemeentebesturen hier en daar doelmatig autobusdiensten voor schoolkinderen invoerden. De miininspectie te Bonn heeft een uitvoe rig rapport gekregen over te ik^tmonp te Alsdorf. De hypothese, dat een ontploffing gronds heeft plaats gehad, als gevolg waar van de sch»ch*toren en het directiegebouw zijn vernietigd, kan nog niet op zij worden gezet. Mogehjk wordt nfet geacht de ontploffing van groote hoeveelheden springstoffen, van een benzinetankexplosie van de lampisterij of van gemorste brandstoffen. De ontploffing kan daarentegen wel door werkzaamheden me> een autogeen apparaat ontstaan zijn. Het onderzoek onder den grond is niet ge heel afgeloopen. Een ontploffing van mijngas schijnt uitgesloten te zitn. Tn de mijpgedeel- ten. waar de steenkool gedolven wordt, zijn geen ontplofflngsverschiinsclen waai geno men. Het wegruimen van puin is echter nog niet geëindigd .zoodat het onderzoek nog voortgezet moet worden f “De ..Frankf. Ztg. meldt dat de ontploffing lin de mjjn van Maybacr. te wijten is aan een efecte veiUgheidslatr.p. Er is namelijk zulk een lamp gevonden, waarvan de beschermende kap boven de me- taaldraadzeef was lo'geschroefd en nergens was terug te vinden. De zeef zelf vertoont plekken, waar het metaal is gaan gloeien. Hieruit wordt afgeleid, dat dew lamp de ontploffing veroorzaakt heeft. Onderwijs en Opvoeding zijn wij van meening, dat Gedeputeerde Staten het best deze „hoogere en meer neutrale/in stantie” zullen kunnen vormen. Met het stellen van al te algetneene normen, waarbij het openbaar onder wijs, door de gemeenten vaak vertroe teld, den toon aangeeft, komt men er niet. Ieder geval zal meer keken moeten worden. Wat beslist noodig is, moet toegestaan worden; wat niet meer noodig is. moet worden geweigerd. Men ziet dus, dat er bezuinigings- mogelijkheid te óver is. Zoowel voor het Rijk als voor de gemeenten. En nu wachten wij vol belangstelling af, wat de Staatscommissie-Rutgers te vertellen zal hebben en welke van de in onze artikelen genoemde bezuini gingsmogelijkheden zij zal hebben, aan gegrepen Gistermiddag moest het militaire vliegtuig Fokker C I no. 518. dat te kwart over 2 uur te Soesterberg was Opgestegen tot het maken van een oriëntatievlucht WageningenTlel— Soesterberg op een uiterwaard aan den Rijn, aan de overzijde der rivier tegenover Wape ningen, te pl m. 3 uur een noodlanding^ maken, aangezien door een gebrek aan de*<’1 koelinrichting het koelwater was wegge- loopen. De bemanning van ’t vliegtuig bestond uit den sergeant-vlieger Rijntjes en den waar nemer soldaat Akkerman. De landing verliep vlot. Het vliegtuig Weef onbeschadigd. Het kon echter noet meer opstijgen. Vermoedelijk aal het van een nieuwen motor moeten wor den voorzien of ter plaatse worden gedemon teerd. Deze aantallen zullen nu een verhoo- glng moeten ondergaan, en principieel bezwaar zal daartegen niet aangevoerd kunnen worden: ten aanzien van de eerbiediging van „den wil der ouders” maakt een „iets méér of minder” geen principieel verschil uit. En van gelijkstelling tusschen open baar en bijzonder onderwijs Is er in dit opzicht tóch geen sprake: de gemeenten immers houden voor een minimum-aantal van 8 leerlingen openbare scholen in stand en indien voor 12 of meer' leerlingen openbaar onderwijs verlangd wordt» dan voorziet daarin de gemeente; en een en ander is niet eens aan een vrije beslissing van gemeentebestuur overgelaten: de (Art. 19 L. O.) gebiedt zulks uit drukkelijk. Instellingen voor bijzonder onderwijs mogen eerst een L. O.-school stichten, wanneer er 40 leerlingen voor wegnemen, dan zal men in wed eraan- aangemeld zjjn, sluiting bij de wet van 1878 in eerste Instantie door Gedeputeerde Staten niet alleen de Rijks-, maar ook de gemeente- vergoedingen moetep laten vaststellen, aldus het Bureau. Het Bureau adviseert dit voorstel juri disch aldus: Wat bij de bespreking der bezuini- glngsmogelijkheden ook niet vergeten mag worden, is de groote royaliteit, welke gemeentebesturen en schoolbestu ren zich vaak veroorloven bij het bou wen en inrichten van nieuwe scholen. In meerdere school-inspecties komt over ’t algemeen weinig of geen bezui- nigings-revisie op eenmaal ingediende bouwplannen voor; vandaar In vele dor pen schoolpaleizen Minder luxe ware in vele gevallen ge- wenscht en, in het nationaal belang, noodzakelijk. Frissche, ruime lokalen zijn noodig, voor het kind, voor den onderwijzer en het onderwijs, maar geen monumentale bouwwerken met glas-in-lood, enz. Als er bezuinigd moet worden, dan ook geen lokalen voor bioskoop, voor gymnastiek (althans niet meer dan absoluut onmisbaar is) en voor handen arbeid. Waren de resultaten van het Lager Onderwijs <en daar kijmt het toch maar op aan!) ’n twintig, ’ll dertig jaar ge leden zooveel minder, toen en omdat men gebruik moest maken van over t algemeen heel bescheiden schoolge- bausiexLl Inbraak In een timmermanawerkplMte te Rotterdam. Exploitatiekosten De vergoeding voor exploitatiekosten van het Lager Onderwijs (Art. 101) is ook een niet geringe duurtefactor. Ook hier gaan de gemeenten, bij de bekostiging van het openbaar Lager Onderwijs, vóór in duurte-betrachting. En aangezien het bijzonder onderwijs per leerling evenveel mag besteden als het openbaar onderwijs, wordt het bij zonder onderwijs als het ware uitge- noodigd, ja, ertoe gedwongen, groote exploitatiekosten te maken. Het openbaar onderwijs, door de ai te autonome gemeentebesturen over ’t algemeen sterk begunstigd, exploiteert heel duur, juist doordat het ’t bijzonder onderwijs de loef afsteken wil. Maar daardoor krijgt datzelfde bij zondere onderwijs het recht, ja, vaak den plicht, het openbaar onderwijs in duurte te volgen: de bijzondere school besturen mogen immers niet toestaan, dat het openbaar onderwijs, door betere outilleering, het bijzonder onderwijs gaat overvleugelen. Het is duidelijk, dat het systeem hiér niet deugt: wat het openbaar onderwijs per leer ling aan exploitatiekosten besteedt, is geen juist kriterium: het kan te veel, maar het kan ook te weinig zijn. Een oude openbare school, welke veel kleine herstellingen behoeft en slechts 160 leerlingen heeft, exploiteert veel duurder dan een gloednieuwe bijzondere school met 200 leerlingen, maar het omgekeerde (een oude bijzondere school met 100 leerlingen tegenover een nieuwe openbare school met 200 kinderen) :s eveneens mogelijk. We willen maar zeggen: het systeem, het kriterium deugt niet; bij het thans geldende stelsel kan de vergoeding der exploitatiekosten te veel en te weinig zijn. De eenigste remedie is: vergoeding der exploitatiekosten naar de werkelijke behoefte. Waarover een hoogere instantie oor deelt. In Oostenrijk pteate gehad b(j Mama - inbeilarna me De wetgever gaf aan het gemeentebe stuur het beheer van het openbaar onder wijs en aan het schoolbestuur 'dat van het bijzonder. Waar in dit opzicht dus ge meente- en schoolbesturen eikaars con currenten zijn, was het verkeerd gezien, de sleutels van de gemeentekas, waarin zoowel de voorstanders van het openbaar als van het bijzonder onderwijs hun be lasting storten, ter bekostiging van beide takken van onderwijs aan één der concur renten over te laten. Daardoor dreigt de voorstanders van bijzonder onderwijs nog altijd als voorheen gevaar, dat hun met hun eigen geld concurrentie wordt aange daan. De wetgever zou. de vrijheid gelijk matiger verdeeld, verwaarloozing eenerzvds en vertroeteling anderzijds meer afdoende voorkomen, en den schoolvrede krachtig bevorderd hebben, wanneer hij evenmin aan de gemeentebesturen als aan de schoolbesturen de vrije beschikking over de gemeentegelden ten bate van het on derwijs had toevertrouwd aan een bui ten de partijen staand lichaam als Gede puteerde Staten had opgedragen, volgens in de wet neergelegde regelen te bepalen, waarover ieder beschikken kon. ..Wanneer de L.O.-wet 1920 in dezen geest gewijzigd werd zoo eind' rt het Advies ..zou dat de oplossing beteekenen van tal van problemen, die thans de onder wijswereld bezig houden." van Afgevaardigde* Wil men bezuiniging op het Lager Onderwijs over de geheele linie (en wij xljn ervan overtuigd, dat zulks een nationaal belang van groote urgentie is), dan zal de Lager Onderwijswet-1920 ook in dier voege gewijzigd moeten worden, dat er paal en perk gesteld wordt aan de gemeentelijke uitgaven voor dit onderwijs: dan zal men den scholenbouw, enz., tot het hoogst-redelijke moeten beper ken en daarbij een verstandige sober heid moeten betrachten dan zal men de exploitatiekosten om laag moeten drukken dan zal men zich moeten matigen in het aanstellen van boventallige onder wijskrachten. Van de hierbedoelde bezuinigingsmo- geljjkheden zal echter In de werkelijk heid weinig of niets terechtkomen, zoo lang de gemeentebesturen de bevoegd- heifl hebben vrijwel onbeperkt uitgaven te doen voor onderwijsdoeleinden. Of wij dus in dit opzicht aan de veel geroemde gemeentelijke autonomie ge raakt zouden willen zien? Ofschoon wij weten, dat wij daardoor het heilige huisje van velen te na komen, meenen wij deze vraag toch met een krachtig „Ja!” te mogen en te moe ten beantwoorden. Ten Rijks- tweede Het verhoor van de overlevenden en getui gen van den ondergang van de R. 101 is thans beëindigd. Gisteren is men overge gaan tot een onderzoek van de weersom standigheden ten tijde van de catastrophe. Ambtenaren van het meteorologisch departe ment van het ministerie van luchtvaart ga ven de desbetreflende inlichtingen, waaruit bleek, dat de voorbereidingen op den grond zeer zorgvuldig waren geweest. Dr. Simpson de directeur van de meteorologisch afdeeling zeide. dat de R. 101 gewaarschuwd was waar schijnlijk hooge winden en regen boven het Noorden van Frankrijk te zullen ontmoeten. De weersomstandigheden in den nacht van de vlucht waren echter niet van dien aard, dat ongerustheid kon worden verwekt. Simpson was van meening, dat de regen geen invloed heeft gehad op de navigatie van het schip en geen belangrijke factor is geweest bij den ondergang. Vier uur later zou het luchtschip nog veel erger weersom standigheden te wachten hebben gehad. De zaak der Wormerveeriche brandstich ting voor het Amsterdamache Gerechtehaf. Aan dit alles kan een einde komen, als er een hoogere, een meer neutrals instantie gesteld wordt boven de ge meenten. Of er ook een einde gesteld kan wor den aan het feit, dat (ingevolge den hoogen rentestandaard van 1920) zeer hooge annuïteits-uitkeeringen plaats hebben voor het gebruik van scholen, welke vóór 1920 alreeds eigendom van bijzondere instellingen waren, kunnen wij niet beoordeelen. Maar een groote bezuiniging zou op de gemeentelijke uitgaven voor het Lager Onderwijs verkregen worden, als ten aanzien van scholenbouw, exploita tie en boventallige leerkrachten een hoogere, en meer neutrale instantie dan het gemeentebestuur oordeelde en be sliste. Natuurlijk met beroep op de Kroon. Wij zijn het hiermede volmaakt eens maar nu moeten de middelen tot bezuiniging op gemeente-uitgaven ook nader aangeduid worden. Boventallige leerkrachten i enorme bedragen, welke de i jaarlijks aan bezoldiging z.g. boventallige leerkrachten (uitgaande boven het wettelijk gestelde maximum, door het Rijk te betalen) be steden. De zucht der gemeenten (der gróóte gemeenten vooral) om boven de Rijks- schaal uit te gaan, speelt hier een groote rol. Men BUREAU: HOF ALKMAAR Telefoon: Administratie No. 433 Redactie Ne. 533 eerste is onderwijszorg meer dan gemeente-zaak, en ten hebben de gemeentebesturen in de laatste tien jaren metterdaad ge toond, dat zij een hoogere macht noodig hebben, welke in staat is, hen in toom te houden bij het voteeren van gelden voor het onderwijs. Wij staan in deze meening niet alleen. Toen de Staatscommissie-Rutgers nu ruim vier jaar .geleden was ge ïnstalleerd, is zij haar taak begonnen, met advies te vragen aan tal van pu- Miekrechtelijke lichamen, organisaties en instellingen, die met het Lager Onderwijs te maken hebben; ook ons R. X. Centraal Bureau voor onderwijs en opvoeding te Den Haag bracht advies uit, en bij de bespreking van den scho lenbouw b v. zei het Bureau in zijn advies: Bü de politie te Helmond heeft zich gis termiddag aangemeld de 28-jartge M. Theu- nissen uit Llerop. die mededeelde zijn oom C. v. d. Heyde met een schop op het hoofd te hebben geslagen, waardoor de man zoo ernstig getroffen, zou zijn, dat hij, naar zijn meening, w’el dood zou zijn. Naar wij vernamen is C. v. d. H. inder daad overleden. M. Th. vertelde de politie dat hjj bij zun oom, waar hü werkzaam was. inwoonde. C. v. d. H. was. volgens Th. zeer lastig, reden waarom hij een anderen dienst zocht. Gistermorgen was de knecht met een zoon van zijn oom op het land werkzgam. Toen zijn oom verscheen, begon deze tegen M. 171. uit te vallen, terwijl hü nem met een spade aanviel, waarop tusschen belden een gevecht ontstond. Toen de steel van de schop van v. d. H. brak, bleef hü toch aanvallen. Theu- nissen raakte zün oom toen zoo hevig op f het hoofd, dat deze ineenzeeg. ^Tb. zou toen otuniddellük naar de pastorie zün gegaan, waar hü geestelijken bijstand heeft ingeroepen, waarna hü zich naar Hel mond begaf, waar hü bü de politie aangifte deed van het voorgevallene De commissaris van politie te Helmond heeft Th. gisteravond naar Lierop doen overbrengen, waar hü ter beschikking van de politie-autoriteiten is gesteld. Th. heeft verklaard uit zelfverdediging te hebben gehandeld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1930 | | pagina 1