Van Alles en van Overal
N
WASSCHERIJ
JORRITSMA
Maypole VERFZEEP
VRIESIA” v.h. JAN DE VRIES
TWEEDE BLAD
BLADZIJDE 1
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1930
Rijwiel te bekomen
Gevonden voorwerpen
De DO X
PROVINCIAAL NIEUWS
HOORN
LEGER EN VLOOT
ALKMAAR
RECHTSZAKEN
Bescherming tegen luchtaanvallen
Twee nieuwe zaken op de tyient
WASCHT en VERF 1
Maakt oude kleuren als nieuw
Uitspraak in het
Steenzettersconflict
Twee verdachten tot een maand
gevangenisstraf veroordeeld; de
beide anderen vrijgesproken
WENSCHT U HELDER
WASCHGOED
VOORMEER 3 IS DAN UW ADRES
in alle kleuren
rtn«
M. KATER
ALKMAAB
M I&NT2V
EINDELIJK ANTWOORD
Van Protestanten en
Katholieken
V
het
Van
is
=1
5
DE NIEUWE WETHOUDER.
1
I
rW-
•K
TELEFOON 324
De Indische Jaarbeurs, die &een
Jaarbeurs is geworden
ondeugend
Albarda
een reisje met dit aller-
vllegtulg een waar genot
zetmogelijkheden,
buitenland enz.
Bij den Raad van
R.K. M. U. L. O.-school De heer A. C.
Kagenaars zal binnenkort om gezondheids
redenen als hoofd van de R.K. M. U. L. O
het onderwijs met pensioen verlaten.
I
I
heer H- Klaver, die door oen /MKxuaar-
schen Gemeenteraad gistermiddag benoemd
werd tot wethouder.
Gewetensgeld Bjj den ontvanger der
directe belastingen alhier is f 91.40 ingeko
men wegens over vorige jaren te weinig be
taalde belastingen.
De zaak, voorheen alleen in meubelen, Is
thans een comnlete woninginrichting gewor
den; zoowel voor kantoor als salon, voor
woonkamer als slaapkamer is alles in rui
me mate aanwezig. In de bovenzalen wor
den monsterzalen in gereedheid gebracht.
De verbouwing is van den heer PUkes; de
electrische verlichting van den heer Gene-
faas en het schilderwerk van den heer J.
Langenberg, alhier.
maar zijn preeken waren niet aan te hooren
vt .vege de ledigheid aan Inhoud. Had hij
niet beter gedaan met zijn geest te verrijken
door de gestadige lezing van Gods woord in
den grondtekst en van een ernstig studie
boek
In het R. K. apologetische maandschrift
..Het SchUd” neemt prof. J. P. Verhaar deze
en andere passages van het artikel van dr. G.
over en voegt er aan toe:
-Aan het slot maakt Gunning zijn excuus,
dat hij zoo openhartig Is durven wezen. Maar
hij meent, dat het toch geoorloofd is. om.
met erkenning van eigen tekortkomingen, m
liefde en ootmoed zijn medebroeders te mo
gen vermanen en waarschuwen.
In elk geval is het voor ons interessant* en
leerzaam, om van deze vermaningen en
waarschuwingen kennis te nemen en er zelfs
ons voordeel mee te doen. Wij zouden er ten
slotte aan toe willen voegen, dat een verge
lijking met de kathlieke zielzorgers (al zijn
ook wij menschen met fouten en tekortko-
mln> zeker vèr in ons voordeel zou uitvallen,
gelijk trouwens ds. Gunning zelf schijnt toe
te geven, waar hij wijst op Katholieke voor
beelden of zijn verlangen naar ’n kerkelijk
gezag uitspreekt, ’t Moge ons allen een aan
sporing zijn, om door een Intense zorg voor
t heil onzer eigen zielen een lichtend voor
beeld te wezen voor onze andersdenkende broe
ders en zusters. Ook dit Is een verheven
apostolaat!"
De ministerieel» „Aanwijzingen" ten
behoeve van den hichtbeschern>irgsdien«t
in de gemeenten
die verholpen konden en zouden worden
warmeer de predikanten niet gewoonljjk de
i wa
de
Complete Woninginrichting T. Poor
ter v.h. fa. Znt
In perceel Mlent 7, schuin tegenover de
Langestraat.waarin voorheen de fa Hou-
wlng haar zaak gevestigd had, opent heden
avond om 5 uur de neer T. Poorter zijn ver
plaatste zaak, welke tot dusverre onder den
naam fa. Zut op de Zaadmarkt gevestigd
was.
Men heeft hier de beschikking gekregen
over een ruimen winkel van 17 bij 6 M.; het
interieur is in zijn voonjeel veranderd, de
wanden zjjn betenge ld, aaü’ het nieuwe pla
fond zijn niet minder dan 18 lichtpunten,
zoodat de cllënteele des avonds een goeden
kijk krijgt op de uitgebrelde collecties meu
belen.
De pul heeft een ander aanzien gekregen,
doordat de twee oude ramen door één groot
zijn vervangen, waarvan rechts de deur is
aangebracht. De pul is heel aardig beschil
derd.
slechtsverzorgden van alle christenen
ren", enz. Sch. beantwoordde tot slot
vraag wat er tegen dat alles te doen was en
hij schreef oun.:
„Allereerst, de voorganger zij trouw In de
Aanwezig aan het Bureau van politie
rangestraat en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen 11 en 1 uur, de navol
gende voorwerpen als gevonden gedeponeerd
op: 3. 4. S en 8 November 1930: Dames
handschoen, sleutels, colbertje, ijzeren bout,
actetasch. boekje en pak inh. kranten.
Aanwezig en te bevragen bij de navolgende
ingezetenen, onderstaande voorwerpen, ais
gevonden aangqgeven op: 3. 4. 5 en 6 No-
oember 1930: Portemonnaietje en rozenkrans
in étui, J- Wokke. Westerweg 312; Bel. merk.
Feken, Rltsevoort 26; Dameshandschoen. E.
Klünnen, Laat 148; Dameshoedje, J. Boojj
Kinheimstraat 23; Portemonnaie met inh.,
C. Bussen, Tuindw.-straat 3; Jas, J. de Jong,
le Kabelstr. 29; Bel. merk. H. de Groot Ged
Baansloot 18; Dameshandschoen, R. Gene-
faas, Verdr- Oord 57; Idem, L Medder, Over-
diestraat 29; Ring, P. de Groot, Vlasweg 13
Bergen; Zakkammetje in étui. Postkantoor;
Bel. merk. N. de Vries, St. Anthoniusstr. Per-
gen; Rozenkarns, M. Beemsterboer, Ho’str.
20: Onderjurk, mej. C. Dekker, Westerburg-
straat 6; Rozenkrans in étui. F. Vermeulen.
Westerweg 82; Portemonnaie met inh. L-
Plas, Payglop 15; Insigne. G. Spanjaard,
Langestraat; Rozenkrans. G. N. Me ij roos.
Laat 123; RJjwteltasch. Koeman, Dijkgraaf-
straat 30; Hoes v. autoband, P. den Otter.
Zuiderhoutlaan 19; Klnderportemonnale m
inh., A. Blokdijk, Gashouderstr. 1; Bankbil
jet, Koetsveld. Houttll 30; Gummibal, P.
Kalb. le Landdwarsstraat 28; Muntstuk, W
Smit. Molenstr. 8; Portemonnaie met inhoud
K. Bloedjes, Klein Dorregeest, Uitgeest; Ro
zenkrans In beursje. Ranzjjn, Luttik-Oudorp
No. 74.
Wanneer men weder In het bezit Is Van
net verloren voorwerp, wordt men verzocht
hiervan kenls te geven aan het Bureau van
politie.
Eindelijk is de heer Ir. 3. W. Albarda,
voorzitter der S. D. A. P.’sche Tweede
Kamerfractie, ertoe overgegaan, ant
woord te geven op de hem van verschil
lende zijden gestelde vragen, naar aan
leiding van zijn op 13 September te Den
Haag gehouden Congres-rede, welke de
houding der S. D. A. P. In geval van
mobilisatie en oorlog zal zijn.
In zijn antwoord in „Het Volk” verwijt
de roode leider allereerst de militaire
specialiteiten der rechtsche partijen at-
leidingsstrategie, maar wij hebben een
vermoeden, dat de heer
door deze bewering uit te
spreken zich zelf aan „afleidingsstra-
tegie” schuldig maakt.
Vervolgens put de heer Albarda zich
uit in motiveeringen: waarom hij zoo
lang met zijn antwoord wachtte.
Maar dan krijgen we de kern van zjjn
betoog:
bidkamertje hebben. Ik
toor bezoeken, maar
door zijn huishoudster
eenvoudige woord, dat voor haar blijkbaar
het einde van al mijn tegenspreken beduid
de: „meneer pastoor bidt." Kunnen onze
..huishoudsters.” onze dienstboden. onze
hulsgenooten In oprechtheid getuigen, dat t
gebed onze liefste en heiligste werkzaam
heid is? Wat is vaak de geregelde lectuur
van vele voorgangers? Ik heb een leeraar
eener groote gemeente gekend, die nooit Iets
anders las dan zijn Bijbel en zijn plaatselijk
dagblad. Zijn Bijbel s morgens aan t ont
bijt en na het eten, en zijn dagblad 5 avonds,
zoowat den heelen avond. De man Is lang ter
ziele, en ik twijfel niet: ook in den hemel.
Sigarenmagazijn Jan Hui be ris Jr.
In perceel Mlent 18 opent de heer Jan
Hulberts Jr. gisteravond een nieuwen siga
renwinkel „De Mient".
Voorheen was in dit perceel een heeren-
modewlnkel gevestigd; men kent thans ech
ter de oude zaak niet meer terug, de winkel
is als 't ware verkleind en heeft daardoor
aan gezelligheid en Intimiteit gewonnen,
hetgeen voor een sigarenzaak noodig is.
Aardige kasten en een aardige toonbank,
en verder een goede, stofvrije etalage
zorgen voor de berging van de uitgebreide
collectie rookmateriaal. In een aardige tint
is het Interieur geschilderd; een en ander
lokt uit tot een bezoek.
Dr. J. H. Gunning I.Hzn. heeft onlangs
in „Pnïël” een stuk geschreven over „De
predikant tn zijn ziel’ waarin hij de aan t
predikambt verbonden gevaren uiteenzette,
het gevaat van intellectualisme, dat van ja-
louzie, van ..standsverwaandheld" van „ver-
boerlng’enz. Bij deze laatste rubriek -laak
te 8ch. de verzuch’irz: ..O padden wij toch
eer. Kerkdijk Ger- lat met ie'df en broe
derlijke teerheid d; zwakke broeders ver
maande en aanspoorde w>t een meer ge-
eleveerde opvatting van hun roeping en dat
in staat zoovele gebreken te verhelpen
Groote belangstelling op de tribune
AMSTERDAM. 7 November. De Vierde
Kamer der Amsterdamsche Rechtbank deed
heden uitspraak in de strafzaak tegen de I
vier leden der syndicalistische steenzetters-
federatie E. M. O. S. (Eendracht Maakt Ons
Sterk i die terecht hadden gestaan wegens
openlijke geweldpleging in den ochtend van
24 Juni op den Baarsjesweg tegen leden
van den R K. Steenzettersbond E. M. M.
(Eendracht Maakt Macht).
Het O. M. elschte tegen- verd. G. S. vier
maanden gevangenisstraf en tegen verd. P.
8.. G. L. en W. z„ leder twee maanden -1
gevangenisstraf,
De rechtbank achtte het ten laste gelegde
ten opzichte van G. L. en W. Z. niet be
wezen en sprak hen vrij.
Verd. G. S en P. S. werden leder tot één
maand gevangenisstraf veroordeeld.
Het beroep van deze verdachten op nood
weer ging volgens de rechtbank niet op.
Volgens verdachten werd er geschoten en
met steenen gegooid toen zij bjj de kraan
en de schuit kwamen.
G. S zou een haak ter hand hebben ge-
nomen om daarmee bet pistool uit handen
van Kershaver te slaan. Doch van noodweer
kan tn dit geval niet worden gesproken.
Voor de personen op den wal. de E. M.
O. S.-leden. was het niet noodzakelijk ge
weest te blijven staan; zij hadden daar niets
te maken en hadden weg kunnen gaan Hun 1
houding had daarom ook meer van een aan
val dan een noodweer.
De Rechtbank nam aan dat verd. P. S.
met steenen heeft gegooid, hoewel hij ook
getracht zou hebben de ruzie te sussen.
De Rechtbank overwoog bij het opleggen
van de straffen, dat de feiten zeer ernstig
waren, doch hield rekening met de houding
sder E. M M -mannen.
N.V. DROGISTERIJ EN CHEMICALIENHANDEL
Zooals thans wel algemeen bekend zal
zijn, heeft de Minister van Defensie eenigen
tijd geleden aan de gemeenten „Aanwij
zingen" verstrekt ten behoeve van den
luchtbeschermingsd enst In die gemeenten.
De voorbereiding en uitvoering van de in
deze „Aanwijzingen" genoemde maatregelen
is overgel#ten aan de gemeente-autorlteiten.
Teneinde die voorbereiding en u tvoerlng
van den luchtbeschermingsdienst naar be-
hooren te kunnen behartigen, verdient het
volgens die „Aanwijzingen" in elk geval
aanbeveling, dat elke gemeente daarvoor
een autoriteit of ambtenaar als hoofd van
den luchtbeschermingsdienst ter plaatse
aanwjjst.
Een eerste vraag die zich nu bij de in
richting van een gemeentelijken luchtbe
schermingsdienst voordoet is, hoe de ge
meente tijdig voor een naderend luchtgevaar
wordt gewaar chuwd Daartoe verleent de
ten behoeve van de luchtverdediging, van
militaire zijde ingestelde luchtv/achtdienst
zijn medewerking. De luchtwachtdienst heeft
namelijk over het geheele land een net van
luchtwachtposten uitgespreid, die de nade
ring van vijandelijke vliegtuigen onmiddel-
lijk telefonisch melden aan de daarvoor
aangewezen luchtwachtbureaux.
Nu spreekt het wel van zelf, dat de lucht
wachtdienst niet waarschuwt voor elk vlieg
tuig. dat de grens poseert, omdat dan het
geheele. land aanhoudend gealarmeerd zou
worden en het alarm op die wijze zijn be-
teekenis zou verliezen. Neen, de luchtwacht
dienst waarschuwt alleen, wanneer een
groot aantal vliegtuigen, dan wel zware
bombardementsvliegtuigen, over de grens
komen, omdat slechts in dit geval het land
met een ernstigen luchtaanval wordt be
dreigd en een waarschuwing dkn op haar
plaate is.
Ook zal het den luchtwachtdienst in den
regel niet mogelijk zijn, uit het overkomen
van vijandelijke vliegtuigen Cbpclusies te
trekken, waar de vijand een luchtartbgal zal
ondernemen. De waarschuwing vanlten
luchtwachtdienst, dat vUandeljjke vliegtuig
tegendeel bereikt zou worden van hetgeen
bedoeld en gehoopt werd. Met de opvatting
van meerderheid vereenigde zich de re-
geering, waardoor dus tevens het Idee „Jaar
beurs" verviel en alleen overbleef een
demonstratie, die geven moet:
lo. een collectie monsters van buitenland-
sche fabrikaten, welke een voorname rol
spelen op de Indische markt;
2. een verzameling statistische gegevens
wat betreft den omvang der handelsbewe-
ging, aan de hand waarvan de oezoekers
zich een denkbeeld kunnen vormen van de
mogelijkheden voor de Nederlandsche In
dustrie ten opzichte van de concurrentie
met andere landen:
3o. de gelegenheid om persoonlUk ojj den
heer van Goor zaakkundige voorlichting te
ontvangen omtrent al datgene, wat een
Nederlandsch fabrikant moet weten, zoo
wel wat betreft de elschen der Indische
markt als wat aangaat de mogelijkheid om
voor zijn artikel plaatsing te vinden op de
Indische markt.
Wat ik hierboven allemaal vertelde is
meerendeels ontleend aan een rede, die de
bekende secretaris van ons Nederlandsche
Jaarbeurswezen gisteren voor de vertegen
woordigers der pers heeft gehouden en nadat
ook nog de heer Th. Llgthart. oud-directeur
der Javasche Bank nog een voordracht had
gehouden over „Den exporthandel op Ned.
Indlë,” waarin hU voor fabrikanten die even
tueel een afzetgebied In Indlë zouden willen
trachten te veroveren, wetenswaardige din
gen vertelde, maar waarvan ik hier niet na
der zal gewagen, omdat toch lederen bezoe
ker der'„Demonstratie," leder dus. die er wer
kelijk belang In blUkt te stellen, een afdruk
van deze rede zal worden ter hand gesteld,
hebben de aanwezige journalisten de verza
meling in oogenschouw genomen.
Merkwaardig, wat de heer van Goor alle
maal heeft weten bUeen te brengen, merk
waardig óók. hoe uit deze verzameling blijkt,
hoezeer de bultenlandsche fabrikant een be
ter Inzicht heeft in wat de bewoners van
onze koloniën verlangen, dan wU dan
onze fabrikanten zelf dit hebben
Het gaat natuurlijk niet aan, alles op te
sommen wat hier is bijeengebracht en het
zou ook weinig nut hebben, al was het al-
1 op
Si. Jans Gasthuis Naar we vernemen
is als voorzorg aanbesteed het bouwen van
een lokaal tn den tuin van het 8t. Jans-
Gasthuis. Dit In verband met het nieuw te
bouwen Gasthuis, om daardoor gedurende
den bouw alle patiënten te kunnen opne
men.
Zielszorg, trouw tegenover de zielen, die hem
aanbevolen zjjn. Hij meene niet langer dat
met een „goede”, een „zuivere" een .ge
trouwe” prediking, al of niet gepaard met
ernstige ..studie." de zaak voor God in orde
is. De weg daartoe?
„Het gebed: Daarin worden wU net eerst
en het gemakkehjkst nalatig. En dal mocht
toch nooit gebeuren. Een prediker moest zyn
moest eens een pas-
werd onverbiddelijk
afgewezen met het
Aan het bureau van Politie, Langestraat,
alhier, bevindt zich een op 28 October jJ. op
den openbaren weg in deze gemeente, onbe
heerd aangetroffen, oud, zwart gelakt hee-
renrUwiel, voorzien van celluloid stuur en
rljwieltaschje. Den rechtmatlgen eigenaar
wordt verzocht bedoeld rijwiel af te halen.
Bij den Raad van Beheer rees toen het
denkbeeld of niet een eerste stap tot ver
betering van den bestaanden toestand ge
daan zou kunnen worden docr het organl-
seeren eener demonstratie, welke een
tweeledig doel zou hebben
ten eerste: aan de Nederlandsche
industrie te toonen. welke artikelen in Ned.-
Indië gebruikt worden met zooveel mogelijk
volledige voorlichting omtrent omzet, prijs,
kwaliteit, marktconditles, verpakking, leve
ringsvoorwaarden, enz. en
ten tweede een overzicht te geven
van wat de Nederlandsche nUverheld in
staat was naar Indlë te exporteeren en de
gelegenheid te openen de Nederlandsche
fabrikanten In nauwer, persoonlijk contact
te brengen met de importeurs en mkooperj-
kringen voor Indlë.
De regeering nam het plan over en bjj
Koninklijk Besluit werd een commissie be
noemd, om een nader onderzoek in te stel
len. Uitdrukkehjk vermeldde dit Kon. Be
sluit als doelstelling dezer commissie: „de
organl atie van de in 1930 te Utrecht te
houden Koloniale Jaarbeurs”.
Zoover zou het echter niet komen. Terwijl
de heer J. van Goor voor de commissie in
Indtë vertoefde, om daar een verzameling
monsters en de noodige gegevens bijeen te
verzamelen, bleek evenwel, dat er van de
zijde van vele fabrikanten bezwaar tegen
bestond dat ook monsters van reeds in In
die ingevoerde Nederlandsche waren zouden
worden tentoonge-teld, omdat daardoor
nooit de Nederlandsche invoer vergroot kon
worden, doch hoogstens een verplaatsing
naar nieuwe fabrikanten, die het nu ook wel
eens zouden willen probeeren, ten koste van
reeds ingevoerde. Nog een tweede bezwaar
kwam tot uiting: men wilde de monster-
verzamel.ng niet voor iedereen ter bezich
tiging gesteld zien. De meerderheid der
commissie ging uit van de gedachte, dat
deze demon-tratie beschouwd moest worden
als een poging van de Nederlandsche regee
ring om steun te verleenen aan de Neder
landsche industrie en dat derhalve deze
demonstratie ook uitsluitend ten dienste
moest zjjn van de Nederlandsche Industrie;
men vreemde door ook het buitenland in de
gelegenheid te stellen te proflteeren van de
voorlichting, welke er van deze demonstratie
aal uitgaan, het paard van Troje te zul-
Ur btanfinh&iesi eti dtó (tamd^v juist bta
Wat er eigenlijk In Utrecht te doen was?
Van 10 November tot en met 4 December zal
er in het Jaarbeursgebouw een verzameling
monsters worden tentoongesteld van bul-
tenlandscne fabrikaten, welke op de Indi
sche markt een voorname rol spelen en nv
was de pers ultgenocdlgd, die verzameling
vooraf te komen bekUken.
Ik heb in de „Van-alles-en-van-
overalletjes” die ik geregeld tweemaal per
jaar over de Nederlandsche Jaarbeurs schrlif,
al eens verteld, dat er plannen bestonden
voor een Indische Jaarbeurs, beoogende
naast een overzicht van wat de Nederland
sche industrie in concurrentie met het bui
tenland in staat was of in staat zou
kunnen zijn om naar Indlë te exporteeren.
een nauwer persoonlijk contact tusschen de
Nederlandsche fabrikanten en de inkoopers-
kringen voor Indlë, waardoor het mogelijk
zou worden beide partUen nader en ver-
trouwelUker tot elkander te brengen. Dit
denkbeeld werd door den Raad van Be
heer van de Nederlandsche Jaarbeurs in
studie genomen en het resultaat van zijn
onderzoek was, dat duidelUk bleek, hoe Ne
derlands aandeel in den Nederlandsch-
Indlschen invoer, bij een stijging weliswaar
van de absolute handelscUfers, in
relatieven zin vergeleken dus met
andere landen een ernstige daling vertoonde.
Bedroeg in 1913 het aandeel van Nederland
in den totaal-invoer in Ned.-Indië nog 33
pCt., in 1923 was dit cijfer reeds gedaald tot
21. in 1924 tot 19.5 in 1925 tot 18.3, in 1926
tot 17.8 pCt. een achteruitgang, deels
gevolg van de snelle industrialisatie van het
Oosten (Japan, Noord-China en Indlë zelf,
bijv, de inheemsche sigarenindustrie op
Midden-Java) deels van de toenemende
concurrentie van Europeesche landen.
Australië en Amerika, waarbij vel d i 8 het
bedenkelUke was, dat Europeesche landen,
welke toch niet in gunstiger omstandighe
den verkeerden dan Nederland, zooals
Dultschland, Frankrijk, België en Italië,
Zweden en Zwitserland, hun export naar
onze Nederlandsch-Indische gewesten in re
latieven zin w e 1 vermeerderden. De abso
lute invoercljfers toonen aan, om welke
bedragen het hier gaat: de waarde van den
Invoer uit Nederland steeg van 1913 tot 1926
van 145 mlllioen tot 152 millioen, een voor
uitgang dus met slechts 7 millioen gulden,
terwijl in dltzefde tijdvak de waarde van
den invoer uit Engeand steeg van 77 mil
lioen tot 107 millioen, dus een stijging van
30 millioen, van uit Dultschland van 29 tot
78 millioen, dus een vooruitgang van 49
millioen, van uit FrankrUk 3 tot 9 millioen.
dus een stijging tot het drievoudige van het
bedrag in 1913, van uit België een stijging
van 6 millioen op 12 mlllioen en van Italië
en Zwitserland een stUging van 5 op 28
millioen. dus bUna tot het zesvoudige van
den Invoer in 1913.
Het resultaat van daarop gevoerde be
sprekingen met ruim 200 Nederland che
fabrikanten was, dat er groote onbekend
heid bleek te bestaan met de Ned.-Indi che
markt, met de daar gestelde elschen, d? af-
de concurrentie uit het
gen naderen, moet dan ook slechts worden
beschouwd als een „weest op uw hoede"»
sein, waarvan alle gemeenten kunnen pro
flteeren om de voor hun gemeente noodig*
maatregelen te nemen.
Op welke wUze neemt nu de gemeente
kennis van de waarschuwingen van den
lucntwachtdiènst? Hierbij verleent een
radiostation goede d.ensten. De waarapnu-
wlngsseinen van dit station worden, volgens
nader mee te deelen code, met een golf
lengte van 600 M. gedempt uitgezonden. Op
deze manier kunnen alle gemeenten op het
zelfde oogenblik gewaarschuwd worden, dat
een ernstige luchtaanval ons land bedreigt,
dan wel. dat de vUandelüke vliegtuigen op
den terugtocht zUn. In het laat te geval
wordt geseind „luchtgevaar geweken", waar*
op de genomen bescherm ngsmaatregelea
weer kunnen worden opgeheven.
Teneinde de seinen van het radiostation
te kannen opnemen, is bet noodig. dat de
gemeente een ontvan i lon heeft *nge-
richt Voor geen enkele gemeente zai
In den tegenwoordlgen tijd meer een be
zwaar zijn een dergelUk station in te rich
ten. Van het grootste belang is het, dit
ontvang tation nabij de telefooncentrale of
de alarmcentrale van de brandweer op te
stellen, opdat de verschillende hulpdiensten
zoo veel mogelijk kunnen worden gewaar
schuwd.
Of intusschen de vUandelUke luchtaanval
een bepaalde gemeente zelf bedreigt, kan
slechts ter plaatse worden beoordeeld. Daar
om zal de gemeente er goed aan doen, na
ontvang van de waarschuwing van den
luchtwachtdienst overdag een of meer uit
kijkposten te plaatsen en 's nachts luister
posten Deze blijven voor hun gemeente
waarnemen, totdat de luchtwachtdienst
meldt, dat het gevaar voor een luchtaanval
is geweken, waarmede de posten kunnen
worden Ingetrokken. -
Blijkt echter, dat de gemeente gevaar
loopt, dan moet een alarmsy teem in wer
king gesteld k innen worden, dat het hoofd
van den luchtbeschermingsdienst van te
voren moet hebbén ontvangen. De daarvoor
noodigeseinen kunnen worden gegeven door
middel van kerkklokken, sirenen, en stoom
fluiten van fabrieken en schepen, van speci
aal voor dit doel opgestelde alarmklokken,
luchtdruksirenen, handsirenen. enz.
Ziet of hoort een uitgezette uitkijk- ot
luisterpost vliegtuigen naderen, dan waar
schuwt hij direct het hoofd van den lucht
beschermingsdienst. Op deze waarschuwing
doet het hoofd overdag doormiddel van zUn
alarmsysteem onmiddellUk het alarmsein ge
ven „Een vijandehjke luchtaanval dreigt”.
Verdwijnen daarna de vliegtuigen zonder
een aanval op de gemeente te hebben uit
gevoerd. dan laat hij het sein geven; „Het
gevaar voor gemelden luchtaanval is ge
weken”.
's Nachts zal de bevolking alleen gealar
meerd worden, wanneer het voor haar vei
ligheid bepaald noodig Is. zooals het geval
kan zUn in gemeenten, die door hun lig
ging bijzonder aan luchtaanvallen zijn bloot
gesteld. Op het eerste teeken, dat er op
wjjst. dat de vijandelijke vliegtuigen een
aanval op de gemeente gaan uitvoeren, moe
ten echter ook in niet-blootgestelde gemeen
ten de alarmseinen worden gegeven.
Behalve bovengenoemde seinen moeten in
gemeenten, die 's nacht, geen voortdurende
seinen vastgesteld worden voor; „volledige
verduistering instellen" en „de vojledlge
verduistering Is opgeheven". Laatstgenoemd
sein; „Volledige verduistering instellen”,
treedt reeeds in werking, wanneer de aan
wezigheid van vijandelijke vliegtuigen boven
ons land door den luchtwachtdienat is ge
meld.
1 Was een mooi tochtje, dat ik Donderdag
met de „Holland" gemaakt heb van Am
sterdam naar Schelllngwoude, om daar de
groote vllegboot Do X te bezichtigen, die
er den vorigen dag tegen den avond als een
reusachtige meeuw «was neergestreken op
het water.
Twee groote booten brachten de ongeveer
700 genoodlgden van de Maatschappij voor
Vliegtuigbouw „Avlolanda" te Papendrecbt
en de Dornier Metalbauten te Friedrichsha
fen. die zU in Holland vertegenwoordigt
naar den reuzen-watervogel, die daar met
zijn twaalf motoren hoog boven den vleu
gel, op het water voor anker lag.
Het was bjj het mooie, zonnige weer een
heerlUk tochtje, waarop je Amsterdam weer
eens op z’n mooist kon zien, van de water-
zljde, ennlemand had er spüt van, dat door
het oponthoud in de Oranjesluizen de tocht
betrekkelijk lang duurde.
Niemand, behalve ik, die 's middags in
Utrecht moest wezen voor de demonstratie
in het Jaarbeurs-gebouw der Commissie tot
bevordering van den Nederlandschen Uit
voer naar Nederlandsch-Indlë.
Want het liep al hard tegen twaalven,
toen we daar bU de groote vllegboot aan
kwamen en de kans om tijdig in Amsterdam
terug te zUn, leek me al heel gering.
Intusschen lagen we vlak voor de Do X
geankerd.
Wat een indrukwekkend gezicht, die groo
te gevleugelde metalen boot met haar lange
rij patrijspoortjes op bet water, beschenen
door de zon. zoodat romp en vleugels als
zilver schitterden!
Een echte boot, die er ultzlet alsof ze best
een golfslagje verdragen kan, zooals ze daar
lag met den achtersteven, de staart, met het
luchtroer, koket uit het water omhoog ge
stoken, als een vogel, pronkend met zijn
veeren.
En boven
ren motor*
leen maar, omdat de verzanftellng niet
volledigheid" aanspraak maakt. Van meer
waarde is. er hier op te wijzen, dat de gege
vens die de heer v. Goor heeft meegebracht,
wél volledig zUn en dat dus iedere fabri
kant, ook de fabrikant van artikelen die
hier niet aanwezig zUn. de uitgebreidste in
lichtingen over zUn artikel kan krijgen: meer
nog dan het zien der artikelen.zal het hoo
ren van hetgeen de heer van Goor er over
te vertellen heeft, den belanghebbende weg
wijs kunnen maken, om, met groote kans op
succes den Invoer van zjjn speciaal artikel
ter hand te nemen.
Wat de bultenlandsche Industrie kan. kan
de Nederlandsche toch ook. en al zal het een
feit blijven, dat de concurrentie met landen
met goedkoope werkkracht ooals bUvoor-
beeld Japan. moeilelUk zal v. „-en. dat de in
voer in onze koloniën van een land met zulke
uitermate dure werkkrachten als bUvoor-
beeld Australië toeneemt waar onze eigen
invoer afneemt behoeven onze Nederland
sche fabrikanten toch werkelUk niet over
hun karit te laten gaan.
En daarom is het een verblUdend ver
schijnsel, dat de zaak nu eens krachtig en
met steun der Regeering is aangepakt door
mannen, die het goed meenen met onze va-
derlandsche industrie en die ter bevordering
daarvan al hun krachten Inspannen.
ARTHUR TERVOOREN.
Het betoog vari den heer Albarda
komt dus hierop neer, dat hij wel dege
lijk een uitzondering maakt voor „de
handelingen, die noodzakelijk kunnen
worden, als eenmaal een oorlog is los
gebroken.”
In geval van een verdedigingsoorlog
zullen wij ons dus, ook volgens den heer
Albarda, niet aan onzen verweerpllcht
kunnen onttrekken.
Dat Is een heel voorname erkenning
Na de krasse woorden, welke de heer
Albarda echter ten Congresse en In de
Kamer hieromtrent gesproken heeft,
moet hij zijn „dapperheid" nog wei
eventjes volhouden.
Dapper klinkt het wel: „WU zouden
niet mogen aarzelen tegen een Neder
landsche regeering op te treden"
maar hU laat er terstond op volgen
„Maar het zou dwaasheid zUn te ont
kennen, dat zulke plannen aan de
tegenwoordige regeering vreemd zUn."
Albarda’s dappere taal was dus gericht
tegen een zuivere fictie, welke ook tn
de toekomst dat weet de heer Albarda
heel goed een fictie blUven zal.
Op dit- moment heeft de bedreiging
van Albarda, voor zoover zU ook tegen
de Nederlandsche regeering gericht was.
in ieder geval geen zin gehad.
Dat erkent de heer Albarda zelf.
Toch is de nadere verklaring van den
heer Albarda niet heel en al ongevaar-
Ujk; hU handhaaft nog de revolutlon-
nalre zinsnede: „ook al valt het (doel
matig middel tegen den oorlog) ver bul
ten het wettelUk geoorloofde".
Maar, allons! ’n tikje revolutlonnal-
righeid moeten we Albarda gunnen. HIJ
heeft het tegenover de linkschen in zijn
party en tegen de communisten zoo
broodnoodlgl
..Mijn woorden van het Haagsche con
gres bestreken niet net geheele gebied van
het vraagstuk. ZU hadden slechts betrek
king op den strUd ter voorkoming of ter
verhindering van den oorlog; niet op de
handelingen, die n<—>dzakeiyk kannen
worden, als eenmaal een oorlog is losge
broken. „Wanneer de regeeringen de mis
daad van een oorlog zouden ontketenen,
Is daartegen elk doelmatig middel geoor
loofd, ook al valt liet ver bulten het wet
telUk geoorloofde,” zoo heb ik op 13 Sep
tember gezegd. Van die woorden nam ik
ia de Kamer en neem ik ook hier geen
letter terug. ZU drukken mijn diepe over-,
tuiging uit en zU rijn bovendien In over
eenstemming met de besluiten, door de
congressen van Londen, Rome. Amsterdam
en Hamburg en laatstelUk door dat van
Brussel, in Augustus 1928. genomen. Tegen
het betoog, waarmee Ik mijn ultspraax
rechtvaardigde, heeft in de Kamer en in
de pers niemand iets ingébracht Indien
hieruit mocht worden afgeleid, dat onze
tegenstanders de juistheid van dat betoog
erkennen en men hopen mocht, dat hun
bultenlandsche geloofsgenooten en geest
verwanten dat gevoelen deelen en daar
naar willen handelen, dan zou de vrede
in Europa veiliger zUn dan hU nu is!
Maar al tastten mUn bestrijders het be
toog zelf niet aan, zU spaarden mU hun
aanmerkingen niet.
Het was in de eerste plaats noodig in de
Kamer er aan te herinneren, dat de
woorden, die zooveel aanstoot hadden ge
geven, ontleend waren aan dat gedeelte
mUner redevoering, waarin de internatio
nale toestand, het nieuwe oorlogstoerusten
en de .ileuwe oorlogsgevaren werden be
handeld. Die woorden waren dus niet in
het bijzonder tegen de Nederlandsche
regeering gericht. ZU hadden een alge-
meene strekking en wie ze als een bedrei
ging verstaat, kan ze slechts een bedrei
ging achten voor een regeering, die oor
logsplannen koestert. Het was noodig
daaraan te herinneren, omdat minister
Deckers blUk gaf van de neiging, om mijn
woorden aan te grijpen als een voorwend
sel tot het zuiveren van het rijkspersoneel
van socialistische elementen.
De opvatting, dat tegen regeeringen, die
een oorlog zouden ontketenen, elk doelma
tig verzet geoorloofd is. verlaat ons niet,
indien een Nederlandsche regeering zich
aan die misdaad zou schuldig maken. De
Nederlandsche’ sociaal-democraten hopen
niet alleen, dat hun bultenlandsche partU-
genooten de oorlogsmisdaad zullen kunnen
-- en willen verhinderen, als die elders
mocht worden beraamd of ondernomen
zU aanvaarden ook voor hun eigen
partU den plicht, in den strijd tegen den
oorlog het alleruiterste te doen. Maar de
strUd tegen den oorlog kan en mag niet
in den blinde worden gevoerd. Wie den
ernst der zaak beseft, moet goed onder
scheiden. WU mógen niet uit het oog ver
liezen, dat de haarden van het oorlogs
gevaar zich nu in Nederland niet bevin
den. WU zouden niet mogen aarzelen
tegen een Nederlandsche regeering op te
treden, als deze oorlogsplannen vormde.
Maar het zou dwaadheld zUn te ontken
nen, dat zulke plannen aan de tegenwoor
dige regeering vreemd zUn.”
den vleugel de rij van 6 pa
die een indruk gaven van
kracht en die alleen het begrUpeljjk maak
ten, dat zulk een gevaarte zich in de lucht
kon verheffen.
NauwelUks lagen we met onze „Holland”
voor anker, of watertaxi's kwamen op ons
af, om de genoodlgden bU groepjes van vijf
tien naar de vllegboot te brengen, ten einde
die ook van binnen te bezichtigen.
Het was voor mU, wilde ik ook nog maar
eenlgszlns kans hebben. tUdlg in Utrecht te
zUn, nu maar zaak te zien, dat ik tot een
der eerste groepen van 15 behoorde en het
lukte: met de eerste watertaxi, die vertrok,
ging ik van boord.
Even daarna wandelde ik over den on
dersten bakboord-vleugel, waarover netjes
een looper gelegd was, de vllegboot binnen.
Wa' een verrassing! De officier, die ons
ontving.leidde ons allereerst in een keurig
salonnetje met gemakkeljjke fauteuils, rie
rooksalon, zoo Iets als de eerste-klasse coupé-
den in dnze electrische treinen, in het voor
schip, waarna we achterin in den grooten,
knussen salon kwamen; in het geheel zijn
er 66 plaatsen voor passagiers, alle even ge-
rlefelijk. zoodat
merkwaardigste
moet zijn.
Maar er is meer dan deze passagiers-
babines. die op het middendek gelegen zUn.
evenals de kleine keuken en de toiletten.
Vóór den rooksalon Is anders nog de bar
gelegen, die echter nu weggebroken was, om
plaats te maken voor de radlo-peil-lnrichting.
die voor de plaatsbepaling op den Oceaan
tUdens de a.s. vlucht naar Amerika nood-
zakelUk is. Heelemaal vooraan ligt de kabel
van het 180 KG. wegende anker. In dpn
staart bevindt zich het bagageruim.
Boven dit dek bevindt zich een ander, het
dienstdek. Vooraan de met glas afgesloten
commandobrug, daarachter de lEhartenkamer
en vervolgens de ruimte waaruit centraal de
motoren bediend worden. die echter ook
door de bestuurders van hun plaats yit,
zoo noodig afgezet kunnen worden.
Het benedendek wordt in hoofdzaak ge
bruikt voor berging van de noodige bjjzlne.
Nu had ik gezien, waarvoor ik gekomen
was en het zou me nu maar het allerliefste
zijn, als ik zoo spoedig mogelUk aan bet
Centraal Station was, om naar Utrecht te
kunnen komen.
Maar jawel, als Ik weer in de watertaxi
stapte, dan zou die me naar de groote boot
terugbrengen, waar nog een paar honderd
menschen op een beurt wachtten, om ook
naar de vllegboot gebracht te worden en het
zou dus zeker nog wel een heelen tUd duren,
eer de „Holland” weer naar de stad terug
ging. Als ik maar aan den wal kon komen
dan zou ik misschien het bootje dat een
geregelden dienst tusschen Amsterdam en
Schelllngwoude onderhoudt nog wel kunnen
halen, maar de Do X lag midden op het
water en verbinding met den wal was er
niet. Er kwam evenwel redding. Een heer
In een motorbootje, die de vllegboot wat
dicht naderde om er eens een goed gericht
op te hebben, zag blUkbaar mUn hulpeloos
rondküken en riep me toe of ik soms naar
den wal moest en op mUn bevestigend ant
woord zei hU: ..Nou. stapt u dan maar in,
dan breng ik er u wel even”.
Zoo kwam ik aan den wal en op een hol
letje naar het havenbootje, dat om het uur
naar de stad vaart, om hetjuist voor
m'n neus te zien wegvaren. Een uur wach
ten dus. Dan maar probeeren het loopende
te halen en juist wilde ik op stap gaan, toen
ik achter me iemand zeggen: „Toch we;
handig, dat ze voor vandaag den uurdiens’
in een twlntig-minutendlenst hebben ver
anderd, anders zouden we hier nu een vol
uur moeten wachten”. Ik stemde natuurlijk
van ganscher harte met den geachten vori
gen spreker in, wachtte samen met hem
twintig minuten en kwam meer dan vroeg
genoeg aan het Centraal Station voor m'n
trein naar Utrecht»
