ONS BLAD
I
L. Frankenberg—Alkmaar
VRIJDAG 14 NOVEMBER 1930
Voornaamste cJCieuws
NOG EENS: BOEKEN DAG
aangifte moet op straffe van verlies van rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig uren na het ohgeval
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 268
f 40
CONCLUSIE
TJWS
Invoer van Russisch graan
Verduistering met schepen
Geldschieters voor tonnen benadeeld
OST
len
Sodalitas Medicorum
Auto door trein aangereden
De Theresia-kapel te Bolnes
Ons vee naar België
Meer dan 100 dooden
Het vijfde postvliegtuig
R. K. Staatspartij
De aardstortingsramp
te Lyon
Studiecommissie voor een
„Sociale Kamer”
Mogen wij U eens de BARRETT schrijvende telmachine demonstreeren?
Het verplicht U tot niets
Achterstelling van
Nederlandsch Fabrikaat
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
Handboek voor den Roomschen
Kerkzanger
Een Nationale Dambond in België
Wethouder verbaliseerd
5
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
De Duit^che vliejbooi DO-S in ons land.
adm-
regeering
van dezelfde soort vervaardigd
4
m valt
1 Teko
Bestuurder ernstig gewond
rledni
beko*
Barometerstand 9 uur v.m.t 774 sttMau*.
Bezoek van Z. D. H. Mgr.
D. J. Aengenent
Een uiteenzetting van den minister.
De radio- telegrafische verbinding.
De Luchtvaartdienst, van het Departement
op
ft.
De Regeering overweetg geen maatreneten
tegen de Russische graandumping.
abonnementsprijs.
Per kwartaal, voor Alkmaar 2
Voor bulten Alkmaar 2.85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
Geen maatregelen van de regeering
in overweging
Nog weinig zekerheid omtrent het aantal
dooden bij de ramp te lyon.
De stand van werkzaamheden in den Wie-
ringermecrpolder.
In 1931 een wekeljjksche luchtvaartdienst
op Indië?
De door het Partijbestuur ingestelde sta-
diecommi'sie voor een „Sdeiale Kamer".
et den
iet een
a deze
nscha-
Alle Hbonne’o or dit niad zfin
tegen ongevallen verzekerd
Twee
sendaal.
Igenge.
ikomea.
artoe ti
rhavige
t gede-
ihriftsn
met
een
Optanten-obligaties voor zoutbad.
Voorstel liquidatie
tusschen
der
na te),
ia met
n Is op
te Na
irn trent
mede-
rrde la
zendaal
an U-
ts alles
J dezer
in den
rgwek-
evena-
ond.
r later
le zich
polltie-
i naam
tig be
dde de
indle-
i, doch
ay den
ie ste-
ienvol-
genten
Bouis-
‘„I; -1 de Kamer aan de
ernstig getroffen bevolking van Lyon.
is
Kernachtige rede van Briand in de Fnos>
sche Kamer.
Te Dordrecht is een rees verduisteringen
aan het licht gekomen, die in totaal in de
tonnen loopen.
Voorstellen der Britsch-Indische regeertag
ter Ronde Ta/el-conferentie.
Tegen de inbrekers, wier poging
inbraak bij de firma Julien te Amsterdam
werd verijdeld door het alarmsignaal is
twee en een half jaar gevangenisstraf
geëischt.
Aan de by het reddingswerk om het le
ven gekomen brandweerlieden en agenten is
nog dóe gouden reddingsmedaille toegekend.
verijdeld
en een
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—S
regels f 1-25: elkr regel meer OM.
RECLAME per regel f 6.75 voor
de eerste pagina: voor de overige
pagina's f 0.50.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD
bij vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels:
iedere regel meer 0.12
De Dorotsche rechtbank heeft Woensdag
een handelaar in schepen. J. C. L. aldaar op
zijn verzoek failliet verklaard.
L. heeft zich daarop bij de pSlitie aan
gemeld onder mededeeltng, dat hij zich
heeft schuldig gemaakt aan verschillende
verduisteringen. Hij liet in Nederland
schepen bouwen en nam daarop hypotheek,
waarna hij ze naar België en Frankrijk
bracht, nadat hij de namen had verwijderd
en door nieuwe vervangen Hij had de
schepen opnieuw laten branden en in de
Belgische of Fransche registers onder
nieuwen naam laten inschrijven, waarbij hij
ze als onbezwaard had verkocht.
Deze practyken duren reeds eenige jaren
en het op deze wijze verduisterde bedrag
moet eeniee tonnen belcopen.
Verscheidene Nederlandsche instellingen,
die zich belasten met het verstrekken van
geld op schepen, zyn. slachtoffers van deze
handelingen geworden.
De justitie heeft thans het onderzoek in
handen.
Licht op. De lantaarns moeten mov0BB
worden opgestoken om 4 36 uur.
bij verlies van
anderen vianee.
WIJ BREIEN en REPAREEREN alle soorten
wollen kleeding, kousen en sokken; ook de
allerfijnste.
JAAP SNOR - Zuidstraat 15 - Den HeMar.
Let op den gelen winkel.
Voor Alkmaar en omgeving:
Mej. V. DIEST, Oudegr. a 216.
Voor Schagen en omgeving:
Mej. C. DE MOEL - Noord.
Overige plaatsen met den vrarhtrQBer.
400 meter
lengte en 200 meter breedte is op den heu
vel losgeraakt en in beweging gekomen. Alle
huizen op dit gedeelte zyn ingestort of min
<rf meer beschadigd, behalve een kerk, die
<M> een rots gebouwd was.
Van onder de puinhoopen hoort men nog
Steeds het gekreun van bedolvenen.
De algemeene beschouwingen
ryksbegrooting voortgezet.
het vliegtuig bleef onderhouden
vliegtuig op het vliegveld te Boedapest
den grond stond.
Heden worden de proeven voortgezet
het traject Boedapest-Athene.
Bij Wolter HatUnk Gregoriaansche Mu
ziekhandel „Cantate Domino s-Graven-
hage, verscheen: Handboek van den Room
schen Kerkzanger, door Dom. J. van Gen
nep. Benedictijn van de St. Paulusabdij te
Oosterhout. bevattende een volledige be
spreking van alle wisselende gezangen van
het Kerkelük Jaar. met bij elk gezang toe
geveegde notities omtrent uitvoering. tekst
opvatting. enz. Deel 1. Advent- en Kerst
tijd, waarin opgenomen: Het Gemeenschap
pelijke der Heiligen en Feesteigen van De-
cember-Januari.
De Eerw. schrijver heeft zich tot taak
gesteld de Gregoriaansche meiodiefcunst by
onze kerkzangers beter begrepen, en voor
al meer bemind te doen worden.
In zeer bevattelijke, eenvoudige en toch
degelijke bestudeertngen worden de wisselen
de gezangen één voor één behandeld, op
dat aldus deze zang meer moge gaan spre-
M COBB MgM deta meer osaotanB
Ernstige klachten van de
Rijkscommissie Werkverruiming
Naar de „Volkskr.” verneemt, is het Par
tijbestuur gereed met de nieuwe samen
stelling van de studie-commissie voor een
«Sociale Kamer.”
De samenstelling luidt aldus: de heeren
C. J. Kuiper, lid van de Tweede Kamer,
voorzitter; prof. mr. J. van der Grinten,
prof mr. Ch. Raaymakers S. J., mr. P. L.
M. Steenberghe, dr. J. van Beurden. Ord.
Praem., Mgr. dr. H. Poels en mr. H. van
Haastert.
Als secretaris van de commissie zal optre
den mr. H. Kolfschoten. 2e secretaris van
de R. K. Staatsparty, daarin bijgestaan door
•ca nader te benoemen adjunct-secretaris.
Uit Antwerpen me’.dt men ons. dat al-
daar een commissie is gesticht uit de ver
schillende Vlaamsche damvereenlgingen om
te geraken tot de stichting van een natlo-
nalen dambond in België.
Voorzitter dezer commissie is de bekende
propagandist Max Bodeman te Antwerpen.
mogen worden aangenomen, dat by de uit
vaardiging van het Belgische besluit tot
wering van den invoer van Russisch graan
reeds varende schepen althans ten deele nog
in de Belgische havens zullen worden toege
laten. Welke gedragsiyn verder door de
Belgische regeering ter zake zal worden ge
volgd. is thans nog niet bekend.
De aanbiedingen van Russisch graan tegen
lage prijzen, hebben mede invloed geoefend
op den voor de graanproducenten nadeell-
gen loop van de graanpryzen.
De voorstelling, alsof speciaal de invoer
van Russisch graan hier te lande een direct
dreigend gevaar veroorzaakt, is niet geheel
met de feiten in overeenstemming. Maatre
gelen m het bijzonder daartegen gericht, zyn
dan ook thans niét in overweging. In dit
verband worde echter gewezen op het wets
ontwerp, houdende bepalingen in het belang
van de inheemsche tarweteelt, waarvan hulp
voor den tarweverbouwer te wachten is.
van Waterstaat deelt mede:
Gedurende de eerste uren van de vlucht
van de PH.-A.G.A., werkte het vliegtuig
radlo-telegrafisch met de grondstations in
Nederland en Duitschland op de normale
golflengte voor dc luchtvaart van 900 M.
Na 10 uur voormiddag werd door Schip
hol op kortegolf verbinding met het vlieg
tuig verkregen, welke verbinding met korte
onderbrekingen wegens andere werkzaamhe
den van den radio-telegrafist, aan boord van
tot het
op
Op de vragen van het Tweede-Kamerlid
den heer Fleskens, betreffende den invoer
van Russisch graan hier te lande, heeft de
minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw geantwoord:
Het is den minister bekend, dat de uitvoer
van graan uit Rusland, vergeleken met de
sedert den oorlog verloopen jaren in den
laatsten tijd sterk is toegenomen en mede
daardoor de reeds lage pryzen dezer artike
len nog verder zijn gedaald.
Behalve de recente door Frankrijk en
België genomen maatregelen, die de moge
lijkheid openen den Invoer van graan en
andere producten uit Rusland te belemme
ren. is. voor zoover tot nu bekend, slechts
Hongarije overgegaan tot het nemen van een
dergelijken maarregel ten opzichte van den
invoer van lym.
Opgemerkt wordt dat eenige aan Rusland
grenzende landen, zooals Roemenië, sedert
geruimen tijd den Invoer van Russische pro
ducten verbieden.
Volgens de laatste berichten schijnt te
By het begin van dc Kamerzitting be
tuigde de voorzitter van de Kamer, Boui -
son, de deelneming van de Kamer aan de
zoo ernstig getroffen bevolking van Lyon.
Minister-preaidmt Tardieu sloot zich uit
naam va nde regeering bij deze woorden
aan.
Het gevaar voor verdere aardverschui
vingen is nog niet geweken, zoodat het
readings- en opruimingswerk slechts lang
zaam opschiet.
Een oppervlakte van ongeveer
X’Ol“^.7rtTker‘n‘“v<«rw..r<ien f 3000 - Leven»,anBC «ehcclc ongeschiktheid tot werken door f 7 Cf) bil een ongeval met f OCR bil verlies van een hand, f IOC bii verlies van een 4 EA bij een breul/van
o Ken e uit cerincco verlies van beide armen, beide beenen ol beide ooitcn doodeliiken afloop XOU.” cen voet ©f oen OOK IZv.- duim ot wiisvinKer vU," been of arm
Z. D. H. Mgr. J. D J. Aengenent zal. wan
neer Z. D. H. te Rotterdam zal vertoeven In
verband met de toediening van het H
Vormsel, een bezoek brengen aan de St.
Theresia-kapel te Bolnes.
Dit bezoek zal Woensdag as. plaats heb
ben.
Propaganda voor het boek is goed, maar
laten we het doel niet voorbij schieten.
Omtrent de Ujatortingsramp te Lyon kan
nog nader gemeld worden, dat bijna een heel
stadsdeel door de neervallende aardmassa’s
bedolven is. Afgezien van de 24 ingesloten
brandweerlieden en politieagenten kan gere
kend worden op meer dan 100 dooden. Het
bergings- en ruimingswerk vordert slechts
langzaam, daar men bevreesd is voor nieuwe
aardstortingen.
In de nabyheid van dc plaats van de ca
tastrophe spelen zich hartverscheurende too-
neelen af. Van onder de puinhoopen weer
klinkt onafgebroken het gesteun der gewon
den.
Voor de geredden wordt een barak inge-
richL
Op de vraag van het Tweede-Kamerlid
den heer Lovink betreffende de plotselinge
sluiting van den Invoer van vee uit Neder
land In België, heeft de minister van Bin
nenlandsche Zaken en Landbouw geant
woord:
De bijzondere omstandigheden, waaraan
de plotselinge sluiting vail den invoer van
vee uit Nederland in België welk verbod
van invoer reeds is opgeheven is toe te
schrijven, bestaan in de onderstelde waarne
ming van een ambtenaar van den Belgischen
veeartsenijkundigen dienst van een geval
van mond- en klauwzeer by een rund, dat
by de keuring vóór den uitvoer hier te lan
de geheel gezond bevonden was. De betref
fende dieren, waarvan toelating in België ge
weigerd werd, zijn naar Nederland terugge
zonden en te bestemder plaatse met de
meeste nauwgezetheid stuk voor stuk onder
zocht, waarby het niet is mógen gelukken
ook maar één verdacht of ziek dier aan te
treffen.
Verder werden met bovenbedoeld vge tege
lijkertijd teruggezonden twee wagons met
vee, afkomstig uit Rotterdam, niet wegens
ziekte, maar omdat de grensveearts klaar
blijkelijk uit Rotterdam bericht had ont
vangen, dat mond- en klauwzeer op de vee
markt aldaar was geconstateerd en de des-
betreffende dieren derhalve als verdacht
moesten worden beschouwd. Afgezien van de
mogelijkheid, dat deze dieren niet ter markt
waren geweest, is het onjuist, dat op de be
doelde markt een geval van mond- en
klauwzeer zich had voorgedaan.
Het vriendschappeiyke overleg
de veeartsenukundige diensten der beide
landen heeft intusschen tot een bevredi
gende oplossing geleid
De heer Albarda zal zich in ”t ver
volg nog wel eens een keertje, bedenken,
alvorens hij zich In zóó n wespennest
steekt!
Zijn revolutionnaire uitlating op het
jongste roode congres betreffende de
houding der 8. D. A. P. by een even
tueel mobilisatie-bevel (want daar komt
de kwestie eigenlijk op neer), heeft hem
heel wat last bezorgd en hem in een
zeer netelige positie gebracht.
Uit die positie heeft hij zich nu
trachten te redden door in de socialis
tische pers een serie artikelen te schrij
ven en daar in de Kamer het woord
over te voeren.
Door al dit in- en uitpraten zijn we
echter nog maar weinig wijzer gewor
den, en dat blijkt nu ook juist Albar-
da’s bedoeling geweest te zijn:
hij w i 1 ons niet wijzer maken, hij w 11
niet met een positief ja of neen ant
woorden op de vraag, of de S. D. A. P.
in geval van mobilisatie voor de natie
en de wettig zetelende regeering be
trouwbaar zal zijn.
Kort en goedi?) heeft hij het nu in
de Kamer gezegd:
,Jk laat mij ook thans niet pressen
tot waardelooze uitspraken, doch be
houd voor mij zelf en voor mijn partij
het recht voor om naar gelang van om
standigheden en machtsverhoudingen
mijn verantwoordelijke beslissing te
nemen”.
De heer Albarda verwees hierbij naar
de „duidelijke” uitspraak, welke het
congres der S. D. A. P. In April 1928 te
Utrecht hieromtrent gegeven heeft;
daarbij werd gezegd, dat er vragen zijn,
waarop de 8. D. A. P. thans geen ant
woord kan geven, daar zij zich moet
voorbehouden in elk geval haar stand
punt te bepalen.
Wie dus na lezing van Albarda’s eer
ste twee artikelen in de roode pers ge-”
meend mocht hebben, dat de 8. D. A. P.
zich in geval van nood niet jtan de
noodzakelijke landsverdediging zou ont
trekken, komt bedrogen uit.
De heer Albarda kan en wil zooiets
heelemaal niet beloven; we moeten
maar afwachten, of de 8. D. A. P. In
geval van mobilisatie of oorlog aan na
tie en regeering getrouw zal zijn. of
zij geen verraad zal plegen aan de na
tionale zaak, of zij geen burgeroorlog
zal veroorzaken.
Allen, die dit aangaat, mogen hier
van goede nota nemen!
En de verantwoordelijke autoriteiten
mogen maatregelen treffen, opdat zij
in de ure des gevaars niet onvoorbereid
zal stuiten op onbetrouwbare elementen
op verantwoordelijke posten.
als kerkelijke hoogstaande muziek, in Inni
ger samenhang met den te vertolken tekst.
Voor de meer gevorderden is hierby ge
voegd: een overzicht van de voornaamste
moeilijkheden en detail-schakeeringen tn eik
stuk, daarbij niet zelden een aanvulling en
vertolking der Vaticana. gegrondvest op de
oudste rhythmlsche handschriften.
Zoodoende wil dit boek een vraagbaak
zijn voor vederen kerkzanger en vóór alles:
een openbaring van de Gregoriaansche
schoonheid, ojxiat allen, /zangers en direc
teuren. niet alleen uit plichtbesef, maar met
ware geestdrift hun kerfelyke gezangboeken
gaan openslaan en zich verdiepen in die
echte en zuivere Roonrsche kunst, dien zang
van de eerste eeuwen der Christenheid.
Een toenemende belangstelling, boeiende
en interessante koor-rei>etities. een alom op
levende liefde voor de Roomsche Kerkge
zangen zullen er het gevolg van zijn.
Moge dit eerste deel van dit Gregoriaan-
sche .Kerkzanger.-jaar” spoedig door de an
dere gevolgd worden, hetgeen wel voor een
groot deel zal afhangen van de verspreiding
van dit eerste deel.
Aan het voorwoord van den Eecw. Schrij
ver ontleenen we:
..Dit werk bedoelt den band te versterken
tusschen den kerkzanger en zijn zang. Zoo
langen tijd reeds en als gevolg van slechte
en onbegrijpelijk geworden uitgaven is men
het Gregoriaansch gaan beschouwen als een
dorre levenlooze formule, waann de artfe-
tieke weergave tot een minimum werd ge
reduceerd en die tengevolge daarvan voor de
behoeften onzer zangers niet voldoende was.
Reeds sedert eenigen tijd weten we beter.
Maar het innige contact, het contact dat
leven wekt en dat alleen kan voortspnliten
uit een volkomen begrijpen van tekst en
melodie, is er nog niet. De uitdrukkings
kracht dezer zeer oude melodie-kunst wordt
nog niet voldoende begrepen. Zu. <fte haar
eenmaal hebben aangevoeld, bezitten haar
voor t leven. Hun aantal moet toenemen, moet
niet tot enkelingen beperkt blyven. Immers
de Gregoriaansche zang, ak ware .Katho-
lieke” kunst is vóór alles een sociale kunst,
een schoonheid, bedoeld voor allen. Maar'
er zyn schoonheden van een meer verheven
orde, welke niet aanstonds spreken (niet
..pakken zooals het heet), welke uitleg en
verklaring behoeven. In dit opzicht zouden
we de Gregoriaansche schoonheid willen
vergelijken met die van de H. Mis zelve:
die wonderlijk schoone schepping van den
H. Geest, maar die toch ook haar verkla
ring behoeft. Dit is echter geen onvolmaakt.,
heid van den kant van het kunstwerk maar
veeleer van die van ons. die zulk een ver-
schoonheid niet dadfeiyk kunnen aansebou-
heven schoonheid niet dadelijk kunnen n-
schouwen.'’
Het boek, een werk van ruim 500 blad
zijden. is van een handig formaat mat
dMdeluk gedn*fc
eerder heeft de Commissie er op
dat in bestekken met name een
van bultenlandschen oorsprong
boekwinkel van eenige importantie te vin
den is en dat gesloten huizen als zoodanig
moeten fungeeren. gelijk kerken In tijden
van vervolging.
Maar evenals de palm onder den druk
groeit (wat nog niet identiek is met „bloeit")
zoo ook het R. K. boekbedrijf. Anderen ont
staken hun lichten aan de stervende vlam
der ontvallen fakkel en zy hebben den Ma
rathonloop voortgezet.
Katholieken, laat deze boekendag u iets
geleerd hebben. Ge hebt geld over voor bios
coop, tooneel, sigaren, wyn enz. Best, maar
koopt nu ook een boek bij tijd en wijle, het
koat u minder, het geeft u meer. Koopt by
voorkeur boeken van R. K. uitgevers en be
stelt ze in den regelmatlgen R K. boekhan
del. Natuurlijk is er niets op tegen dat u
goede boeken ven niet-Katholieke uitgevers
koopt, maar laat u niet opwarmen door over
dreven reclame voor modeboeken. Ook bij
katholieke uitgevers vindt u te kust en te
keur op allerlei gebied, wetenschap, kunst;
'u vindt er roman» van litteraire waarde.
aardige ontspanningslectuur, kinderboeken
enz. enz.
Koopt, tndien u zich op reis van lectuur
wilt voorzien, uitsluitend die boeken, waar
van u zeker weet dat zy in ieder opzicht on
schuldig zyn. Een zeer groot gedeelte van
wat de kiosken in bonte verleideiykheid aan
bieden is allesbehalve onschuldig. Het is
merkwaard g, dat alhoewel wy de uitgaven
van bepaalde niet-katholieke uitgevers meer
malen in tienvoud geëtaleerd vinden, de
boeken van onze R K. uitgevers ten eenen-
male ontbreken. Let u maar eens op, zelden
of nooit vindt u daar een boek geëtaleerd
byv. van J. J Romen, Roermond H. van
Munster. Amsterdam Paul Brand, Hilver
sum Het Nederlandsche Boekhuis. Tilburg
enz. Deze firma's brengen toch ook romans,
sommige zelfs heele reeksen boeiende on
schuldige ontspanningslectuur, in een uitvoe
ring en tegen een noteering die een verge
lijking met de producten der concurreerende
neutrale zaken grandioos kan doorstaan.
Waar wfj toch moeilik kunnen aannemen
dat het manco by onze R. K. uitgevers ligt,
die er alle belang by hebben, dat hun boe
ken onder de aandacht komen van het groote
publiek, signaleeren wij hier dit hoogst
merkwaardige feit voorloopig verder zonder
meer.
en
haar
heeft,
Reeds
gewezen,
product
wordt genoemd, terwijl ook hier te lande
producten
worden.
Niettegenstaande komt dat euvel nog
voor, zoodat de Nederlandsche fabrieken
dan van mededinging zyn uitgeschakeld.
Tot haar spyt heeft de Commissie dit nóg
onlangs t. a. v. een bestek van de gemeente1
Utrecht moeten vaststellen.
Mededeeling was ontvangen dat een
Nederlandsche fabriek, welke een bepaald
artikel maakt, n.l. rioleeringsbuizen en
hulpstukken tengevolge van dumping heelt
moeten besluiten de fabricage van die pro
ducten te staken en tot ontslag aan de
daarvoor benoodigde arbeiders over te gaan
Besloten werd hierover een schrijven te
richten aan den Minister van Arbeid. Han
del en Nyverheid.
In eenige Nederlandsche ondernemingen
is 'de regeering door regeeringscommissa-
rissen vertegenwoordigd. Van die onderne
mingen kan de commissie niet getuigen dat
zy. in het bijzonder bij het geven van op
drachten de belangen van de Nederlandsche
Nijverheid onder de tegenwoordige moel-
lyke economische omstandigheden in het
oog houden. Besloten werd daarom aan die
Ministers die bedoelde legeeringscommissa-
rissen benoemen, een schrijven over deze
aangelegenheid te richten.
Mededeeling werd gedaan van een groot
aantal gevallen, waarin de bemiddeling van
de commissie werd ingeroepen teneinde te
bevorderen dat een opdracht n de Neder
landsche Nyverheid ten goede zou komen.
In menig geval had deze bemiddeling suc
ces. Toch moet het worden vastgesteld, dat
de Nederlandsche opdrachtgevers niettegen
staande de tegenwoordige zoo moeiiyke om
standigheden voor de Nederlandsche onder
nemingen vaak alleen letten op den prijs
en op grond hiervan de bestelling in het
buitenland plaatsen, terwyi zy niet door
drongen zyn van een gevoel van saamhoo-
righeid en samenhang tusschen de verschil
lende Nederlandsche industrieën en zy. door
anderen te steunen, vaak zichzelf zullen
schaden.
De .Magyarorszag bericht, dat, behalve
graaf Karécsonyl, ook baron Zoitan Banffy
optanten-obligaties voor het zoutbad heelt
aangeboden. Verder hebben 2 banken voor
gesteld de liquidatie uit te voeren, waarby
het de bedoeling is den tot het bad behoo
renden grond te verkavelen en dit zelf voor
eene bepaalde som 's jaars in pocht te
geven.
Enkele dagen geleden vierde een Kamer
van Koophandel en Fabrieken in het zui
den des lands haar verhuizing naar haar
mooie nieuwe gebouw met een officieel di
ner. Tot de invites behoorde oa. het col
lege van B. en W. dier zeer groote werk
stad. En omdat het een werkstad is, moe
ten er de menschen om 12 uur naar bed
en de cafe's dus dicht.
Geen wonder dus, dat het hoofd der
feestvierende gemeente ook tegen het nood
lottige uur opstond om liet voorbeeld te
geven, zooals dit betaamt. Maar niet alle
goede voorbeelden vinden navolging en zoo
kaartten b.v. de wethouders van deze groo
te 'stad in het zuiden nog erg gezellig een
uurtje na.
Maar toen verscheen, o schrik, een poli
tieman in de feestzaal, die zyn eigen auto
riteiten verbaliseerde wegens het over
schrijden van het politie-uur.
Gelukkig zyn de wetsovertreders er met
een reprimande van het hoofd der meer
genoemde gemeente in 't geheim afgeko
men.
Dezer dagen vergaderde de Rijkscommis
sie „Werkverruimingonder presidium van
haar voorzitter, prof.-dr. W. H. Nolens.
Besloten werd, in samenwerking met an
deren. na te gaan, wat gedaan kan worden
om in bepaalde gevallen opdrachten aan de
Nederlandsche industrie te verstrekken.
De commissie nam met leedwezen kennis
van het feit, dat de directie der Nederland
sche Spoorwegen in menig geval biyk geeft
niet te begrijpen, dat het voor het behoud
van verschillende ondernemingen, ten ;e-
volge van den zeer bijzonderen ec^nomi-
schen toestand, noodzakelijk is orders hier
te lande te plaatsen en dit zelfs by gering
prijsverschil.
Besloten werd een conferentie te beleggen
met producenten van een bepaald fabrikaat
een Nederlandsche fabriek, welke voor
voortbestaan dat fabrikaat noodig
hoteldievrn aangehouden te Roo-
In zijn Weltstadt-Notizen schreef de emi
nente Beiiynsche priester Dr. Carl Sonnen-
scliein over iemand, die aan een sta-
tionsloket, met het wisselgeld n 5 Markbll-
jet ontving wearop met inkt was genoteerd:
„Voor jou gaf ik mün onschuld. 1.4.20.'' .Dat
is alles.-' vervolgt hy, „maar is het geen ver
schrikkelijke roman. Voor 5 Mark de on
schuld verkocht. In een ellendig hotel? In ”n
donkeren hoek? Een smerig kamertje? 5
Mark!” En hij vraagt wie er voor aanspra-
kelijk is: „Wie gaf dit biljet!!”
Denkt aan uwe groote verantwoordelijk
heid, indien u zich boeken aanschaft. Laat
met uw penningen de onschuld niet worden
verkocht. De boeken die men lichtzinnig
koopt, in het wilde weg. maken medeplichti
gen van afschuwelijker massamoord dan die
te Bethlehem: de moord der zielen. Door
dergelijke boeken te koopen steunt men die
uitgaven, men maakt ze mogeiyk, men be
vordert ze en zoo niet voor u (zyt ge sterker
dan David en .wijzer dan Salomon?) zoo
zijn ze voor anderen dikwijls de prijs der
deugd. Ze dragen het merk der zonde niet
openlijk, maar verbergen onder de bloemen
van hun verhaaltrant een stil zedeiyk ver-
<?if- Een ijzeren noodlot neemt er de plaats
in van de Voorzienigheid, de misdaad is een
beminnelijke zwakheid, de deugd een dwaze
conventie, verraders zyn hglden. echtgenoo-
ten bedrietren elkander lén pseudo-weten-
schap vervangt het gelqéf en een gevoels-
godsdfenst het dienen van God.
Onder het mom van ..kunst” worden on
telbare uitgaven gepousseerd welke pervers
of pornografisch biyken. producten van zie
kelijke of slechte verbeelding. Wat zal er
van de wereld worden als een schijn van
schoonheid in de plaats komt van de mo
raal? Reeds wemelt de maatschappy van
mijmerende, sentimenteele droomers, on
bruikbare voor hun tyd versleten indivi
duen. Hun valsche idealen worden gretig
aangenomen daar waar het zoogenaamd
neutrale of het zedelooze boek zyn invloed
heeft doen gelden en de godsdienst als iets
overbodigs heeft verklaard Want wanneer
ten gevolge van zedelooze lectuur, het ge
voel der zedehikheid in het hart van den
mensch is verdoofd, dan zal het licht des
geloots ook weldra opgehouden hebben te
schijnen. Op de ruinen der zedelijkheid flad
dert. tusschen de vaandels der revolutie, de
zwarte nachtvogel des ongeloofs.
Derhalve katholieken, koopt goede lectuur!
DM ia de meest daadwerkeiyke strijd tegen
de slechte! Dat is inderdaad een missiewerk,
een hftmenlandache missie, een apostelwerk.
want zt» zegt de bekende Dultsche Jezulten-
peter Rok: „Wie goede lectuur helpt, ver-
«■Mm ia een epoetaU”
Naar aanleiding van het vyftigjarig be
staan van den Neutralen Nedtrlandschen i
Uitgeversbond wordt grootscheeps propa
ganda gemaakt voor het boek. Neem een
boek!” zoo heet het. „Nieuw is elk boek
dat ge nog niet gelezen hebt!” Die leuze
is kort en krachtig, maa- heeft dit met
kernachtige leuzen gemeen, dat ze eenige
toelichting behoeft. Het tweede gedeelte
kunnen wij volkomen aanvaarden, de zucht
naar het „allernieuwste'' boek is een ken-
teeken van armoedig acuut snobisme.
Het eerste gedeelte echter vereischt :en
aanvulling: „Neem een goed boek!” Goed
is ieder boek dat u beter maakt, nuttig
ontwikkelt, onschuldig ontspant.
Het lezen is heden ten dage voor aser
velen een levensbehoefte geworden.” schreef
destyds pater L. Franke S.J. .Alen kan er
moeilijk meer buiten. By de ontbijttafel
behoort het morgenblad; in de huiskamer
heeft het geïllustreerde tijdschrift een veste
plaats; in de vrije ooqenbllkken en de langs,
winteravonden wordt de roman ter hand
genomen. De boeken verschijnen met tien
tallen tegeUjk en de catalogen van uitge
vers en boekverkoopers nemen telkenjare
zienderoogen in omvang toe.
De wet van vraag en aanbod wijst met
onmiskenbare zekerheid uit, dat de tijd
voorbij is dat men zich tevreden stelde
met by bel en evangelieboek en den scha-
melen voorraad familieboeken van vader op
zoon cvergeleverd.
De grootere verstandeiyke ontwikkeling,
de uitgave van volksedities, de krant en Let
geïllustreerde weekblad hebben ieder het
hunne er toe bijgedragen om de zucht naar
lezen aan te wakkeren en de ontspannings
lectuur heeft maar al te dikwijls by bel en
evangelieboek verdrongen. Men leest om
zich te ontsjMinnen; ten koste van verstand
en hart moet de verbeelding worden gevoed
en het sterk geprikkelde verhemelte vindt
geen smaak meer in gezonde, krachtige
spys. Men heeft geproefd van de vrucht
van den boom van kennis, de appetijt is
opgewekt; gretig steekt men de handen un
om de nieuwe begeerte te voldoen en de
boekenmarkt wordt overstroomd om den
grager, koopers het gezochte genotmiddel
le verschaffen.
.Jiiet alles, wat ter lezing, wordt aange
beden, is zonder gevaar. Vooral op het ge
bied der ontspanningslef uur dient men
behoedzaam voort-te gaan.Aiauwlettend om
zich heen te zien en den grond met overleg
te verkennen, om niet plotseling weg te
z-nken in een moeras dat oogenschijnhjk
een groene weide scheen met malsch gras
en kleurige bloemen. De roman is een ge
ducht strijdwapen geworden, dat in onzen-
modernen tyd ontelbare slachtoffers maakt,
wonden toebrengt die moeilijk meer heelen,
gave zielen besmet, schuldeloozen eenvoud
misleidt, sterken van geloof langzaam on-
dennljnt, de jeugd vermoordt en met voor
bedachten rade onsterfelijke zielen den
doodsteek tcebrehgt.”
Hcevele van deze romans zijn er al op de
wereldmarkt gebracht, hoevele worden er
in allerlei vertalingen en honderd dpizend-
tal’an uitgegeven en hoe ontzettend veel
slachtoffers zyn er door gevallen en vallen
nog dagehjks.
„Het is inderdaad onbegrijpelijk zegt La-
cordaire ..hoe de wereld nog kan bestaan bij
den zondvloed van slechte boeken, die ons
overstroomt” en Paus Leo XIII brandmerkt
de slechte lectuur als „een langzaam wer
kend vergif, hetwelk de mensch indrinkt en
dat vroeg of laat zijn heillooze moordende
werking doet gevoelen en geest en hart oe-
derft.”
Wu zouden er ons in kunnen verdiepen
oi de uitvinding van de boekdrukkunst de
menschheid inderdaad wel zoo ten zegen is
geweest als men pleegt voor te stellen, maar
laten we ons bepalen tot de nuchtere feiten.
Hoe verhouden wij katholieken ons in ”t
algemeen ten opzichte van het boek, het
goede en het slechte?
Wu katholieken, wy hebben een uitste
kend geoutilleerde R. K. pers, uitmuntende
scholen, vele groote charitatieve instellingen
enz., maar het is jammer het te moeten
constateeren voor onze R K. boekhandel
en uitgeverij, hebben wy tot op heden weinig
of niets gedaan. In dit opzicht zyn wy ver
ten achter bfj de sociaal-democraten, die
hun uitstekend geoutilleerd boekbedrijf, met
winkels, verspreid over het geheele land,
voortdurend kunnen uitbreiden en daardoor
bluk geven van een gezonden kyk op de
groote beteekenis vkn het boek in de maat
schappij.
Veel "eld. veel energie is er door idealis
tische pioniers, aan het R. K boekbedrijf
reeds verspild. De Roomsche hand is royaal,
zu geeft graag en veel, maar het R. K. boek
bedrijf, dat geen giften vroeg, doch, doch
daadwerkeiyke sympathie: „Koopt by ons!"
is beknibbeld ten doode toe!
Is het niet diep treurig dat in steden als
Amsterdam en Botterdam niet één elgenJUke
BUREAU: HOF 6. ALKMAAR
Telefoon: Administratie No. 433
Bedartie No. 633
Donderdagmiddag oifcstreeks drie uur
werd de vrachtauto van den heer Hees uit
Goes aangereden door den locaaltrein We-
meldlnge-Goes op den onbewaakten overweg
tusschen Capeile en Kloetinge. De auto
werd van voren geheel vernield, maar de
trein kon de reis voortzetten. De heer Van
Hees, die den auto bestuurde, kreeg ern
stig® verwondingen aan hoofd en rug en is
direct naar het ziekenhuis te Goes ver
voerd. Een juist passeerende dokter uit Vlis-
singen en de wykverpleegster uit Wemel-
dinge. welke laatste in den trein zat, hebben
geneeskundige hulp verleend, ter plaatse.
Naar men mededeelt, reed de auto met zeer
groote snelheid.
Begroeting Baitenlandsche Zaken in- 4e
Tweede Kamer.
4
r
o>
