ONS BLAD S. KROM 20 pCL korting op alle stoou- ei «erfgoederen <FHRNER> L. Frankenberg—Alkmaar Voornaamste cKieuws STOOMERIJ EN VERVERIJ VAN aamgifte moet op straffe van verlies van DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN DINSDAG 18 NOVEMBER 1930 VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 271 f 750.- DE ONDERWIJSKOSTEN Fransche Ministerie Een jongeman overreden De Minister van Justitie afgetreden Hoog water De DO X De Riiksmiddelen Welkom vreemdeling Zich roekeloos op de rails gewaagd Vliegmachine drukt een muur in De ambtenaars-salarlssen Een gestolen auto Auto-botsing De vlucht van den heer Van Tijen Nieuwe Inbraak te Tilburg Zitting van bet Olympische Comité Brand te Arnhem De Rijksweg VelsenAlkmaar Vznjf beden W.KERKMEER - ALKMAAR EEN BELANGRIJKE FACTOR WAT „HET KATHOLIEKE SCHOOLBLAD” ER VAN ZEGT De Zesde Limburgsche Sociale Studieweek Handels- en Landbouwbank staakt betalingen De Nederlandsche Katholiekendag in 1931 3 JOH. LAUWERS Barometers Thermometers PAYGLOP 3 ALKMAAR fan. lar, de Onderwerp: „Het Christelijk famiüe- „UdAdf Kinderspelen - Gezelschap spelen brengen wij in ongeëvenaarde collectie -J RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL MEDE TOT BEZUINIGING OP ONDERWIJS NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD de foto’i van Ab- over De auto reed door Chéron opvolger becrooUng Einduitslag der Poolache verUezingen. Zullen de motoren veranderd worden? een CHERON. den. Naar men weet werd hem verweten, dat Opbrengst over October 1930 De was Barometerstand 9 uur vm.: 773. Voort®. Een noodlanding met hindernissen Commissie voor G. O. bQeengeroepea Gistermiddag te 2 uur landde op het vlleg- .o<r Maar weer teruggevonden t te nu Heden de kantoren gesloten Huldigingen te Medan en Batavia Een ruwe maar ook rustige inbreker genoemd. t t te) De Minister van finantien in het Fransche Kabinet afgetredenChéron opvolger. De heer A. C. A. van Vuuren in Grooto- gen gehuldigd. n n voor hoe dan beweerd Naar de ,.Volkrkr." uit parlementairen kring verneemt, is Zaterdag de in het Georgani seerd Overleg voor de uitvoering van het Be zoldigingsbesluit bestaande subcommissie met speed bijeengeroepen voor eene gisteren te houden vergadering. ZOO weg PK Rolls Debat in het Lagerhuis over de PaFruliiw kwestie. oef md L t. n e f V van Jongeman op het slatten te Leiden door een trein gegrepen Te Rijen is een vliegtuig tegen een kuis gevlogen. Te Terwlnselen is gisteravond een acht tienjarige jongeman door een auto overre den. In sorgwekkenden toestand werd het slachtoffer naar het ziekenhuis te Heerlen vervoerd. De 'auto is zonder te stoppen door gereden. Bijzonderheden drée’s expeditie. C5 N) ik et en ie, at ABONNEMENTSPRIJS Per kwartaal, voor Alkmaar f 2- Voor bulten Alkmaar UK Met Geïllustreerd Zondagsblad j 9.60 hoogrr VERKRIJGBAAR IN rKLAS RUWIELZAMEN Foor oest ter ant aid, die zen, per en roor de n, ld ff n r it r it e e 3 van loo itus we den den rijn er- De :tie ten te dat ide eet é- op u- Itp ht iel ie rd er :n Alle a bonne’» or dit blad simXnoevoloe de vcrzckering»voor waarden ff Ofinn tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uit keer in Ren vUUU. Zondag vond te Berlijn een bijeenkomst plaats van het Duitsche Olympische Comité, waarin de financiering en de voorbereidin gen voor een Duitsche deelneming aan de Olympische Spelen in 1932 werden besproken. Aan het einde van de bijeenkomst werd met algemeene stemmen het volgende be sluit genomen: Het Duitsche Olympische Comité keurt het voorstel van het bestuur goed, waarbij een derde der kosten voor de deelneming aan de Olympische Spelen te Log Angelos in 1932. die 1000 Mark per persoon bedragen, door de Bonden zelf moeten worden opgebracht. Uit zonderingen kunnen niet worden toegestaan. Te Rangoon. De heer van Tijen is op zijn zakenvlucht naar Nederlandsch-Indlé Maandag te 6 2? uur uit Akyab vertrokken en te 1150 uur te Rangoon aangekomen. ongelukken kwamen, sooals gemeld, niet voor. Het vllevtulg, type C I, is gedetacheerd Den Helder. Mogen wij nog méér artikelen van De B. tegemoet zien? Er zjjn immers nog veel meer besuinl- gingsmogelij kheden Van de Zesde Limburgsche Sociale Stu dieweek, die van 3 lot 5 Augustus 1930 te Rolduc gehouden is, is bij de drukkerij Llm- burgsch Dagblad te Heerlen een verslagboek .Vrraeheww, waarin wilg tijdens die week uit gesproken redevoeringen letterlijk zjjn op genomen. Gisternacht omstreeks 1 uur zijn op den nieuwen Rijksweg tusschen Delft en Rijswijk twee personen.auto e, een uit Rotterdam en een andere uit Den Haag, met groote, snel heid tegen elkaar gereden. Een dame In den auto van Den Haag werd door de voorruit geslingerd en ernstig aan het hoofd gewond. Na in het gasthuis te Delft te zijn verbonden, is zjj naar haar woning vervoerd. De Heide auto's zijn vernield en de wrakken met behulp van een berglngrwagen opgeruimd. Ziehier wat grootte schrijft: Te/ Rotterdam installeerde Mgr. Aeng»- nent het 1090ste lid der R.K. Middenstands- verecnigiiig. Wetsontwerp tot wijziging Wegenfonds 1929 ingediend. hij de Bank op ontoelaatbare wijze zou heb ben gesteund. Daar de instructie Inzake de Oustric Bank nog steeds voorduurt, achtte hij het gewenscht zich terug te trekken om niet de verdenking te wekken, dat et onder koek door hem beïnvloed wordt. De Minister van Justitie heeft in de Kamer de tegen hem Ingebrachte beschuldigingen ten stelligste tegengesproken Hij zal worden opgevolgd door den vioege- ren Minister van Financiën Chéron. Als de tocht van den heer van Tijen voorspoedig blijft verloopen als op den van Konstantlnopel naar Akyab (in Calcutta moest hij een dag blUven voor zaken) dan kan hij Zaterdag of Zondag in Batavia ver wacht worden In Medan zal hij wel een dag oponthoud hebben, want de De lianen bereiden een fees telijke ontvangst voor. Dat mag hij dan ook wel hebben na zUn laatste moeliUke étappe over de 180 K.M. breede Straat van Malakka. Ook in Batavia is een comité van ont vangst samengesteld om den modernen za kenman te huldigen. X Is natuurlijk een kwestie van appre ciatie, of men van ons onderwijs zegt, „dat het een betrekkelijk hooge som kost,” of dat men het zooate wij zonder omslag „ontzettend duur” noemr. De erkenning van de onderwljsduurtc is er in elk geval dus kan er verder gepraat worden over middelen tót be strijding dier duurte. Hiertoe gaat redacteur De B. in het jongste nummer van „Het Katholieke Schoolblad” over. De schrijver herinnert eraan, dat hij in zijn vorig artikel betoogd heeft, „dat aike onderwijswet-herziening in bet tea- ken stond van het eenmaal bestaand stelsel of met het oog op het perspec tief der gelijkstelling” en dan ver volgt hij: bil verlies vaat anderen rlspr, Té MadriiF werd de arbeid hervat. Alg. staking in Barcelona. In een winkelhuis aan de Wïelakkenstraat te Arnhem, waar een zaak in ongeregelde goederen, militaire kleedlngstukken. enz. wordt gedreven, ontstond Maandagmiddag brand. Op de eerste verdieping van het huis werd een partU goede en door het vuur ver nield. Naar het schijnt zijn eenige klecding- 3* ukken in aanraking gekomen met een brandende kachel en is zoo de brand ont staan. Door tijdig optreden van de brand weer werd verdere uitbreiding voorkonten. Zoowel door de recherche als door den subst. officier van justitie mr. Casonder en den ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels f L25: elke regel meer 0.25. RECLAME per regel 9.75 voor de eerste pagina; voor de overige pagina's 9JR RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD" bij vooruitbetaling per plaatsing f 0.60 per advertentie van 5 regels; iedere regel meer 9.12 ap dien dag b.v. in het Stadion, begroetingsavond van de leden derlandschen Katholiekendag. Dinsdag 26 Mei: stille H. Mis op het Be gijnhof; 11 uur opening in de aula van het LICHT OP. De lantaarns moeten motsen worden opgestoken om: 491 uur. De rijks middelen brachten over de afgdeo^ pen maand ruim drie millioen gulden minder op dan over Oct. 1929; over de eerste tteh maanden ruim drie millioen meer dan e*er dezelfde periode van het Vorige jaar. ’g- 38- bij en, :en en, len en die ele ■an re- lan ras tte Tt- De waarnemend hoofdingenfeur-directeur van den Rijkswaterstaat in de directie Noordholland brengt ter openbare kennis, dat het wegvak van K. M. 22 800 tot K. M. 23.730 (Zuid Kerkelaan-Molenweg)onder de gemeente Limmen, zal gesloten zjjn voor alle doorgaand verkeer met motorrijtuigen en andere voertuigen (rijwielen uitgezonderd) komende uit de richting Haarlem, gedurende een tijdvak van ongeveer 14 dagen, op werk dagen en. zoo noodig, ook op Zon- en feest- Ook „Het Katholieke Schoolblaji” is beschouwingen gaan wijden aan de kos ten van ons onderwijs en het ver heugt ons te mogen constateeren, dat de schrijver dezer beschouwingen. Redac teur De B., al terstond erkent, dat ons onderwijs duur is. Zondagavond kreeg de pclitle te Deventer uit Hengelo (O.) telefonisch bericht, dat van een parkee: terrein aldaar een nog nieuwe auto was gestolen. In verband hiermee werden de toegangswegen tot de stad zorgvuldig be waakt en aan den Snlppellngsdijk trachtten twee agenten een tamelijk langzaam nade renden auto aan te houden. Toen de wagen echter tot op ongeveer tien meter genaderd was. gaf de bestuurder plotseling vol gas, zoodat de politieagenten overhaast op zijde moesten springen. Per rijwiel werd de auto achtervolgd en eenlgen tijd later vond men hem verlaten aan de Handelskade staan. Naar de inzittenden heeft men den geheelen nacht gezocht, tot nu toe echter zonder resultaat. De auto werd in bewaring geno men en later door den eigenaar herkend. „Nu mogen we a priori aanvaarden," zegt De B„ „dat de gelijkstelling een beginsel is, dat geld kost. Dat is niet erg. Daaraan heb ben wU katholieken geen schuld. De verst? oorsprong van den hoogen onderwijsprijs ligt bU t jaartal 1517! Maar het is nl< t zeker, dat. met behoud van het beginsel der gelUkstelling niet een lager elndeUfer voor onderwUs Is te bereiken. Daartoe zou noodig zijn een betere kennis van het onderwUs In Europa BU ons weten is maar tweemaal in de laatste tien Jaren de blik naar het bui tenland gewend: In 1923 bU den opzet naar Ingrijpende bezuiniging rapport-Labau); in 1929 toen ds. Lingbeek zUn bekende vragen tot den Minister richtte over de salarieering Men meent te weten, dat de DC X haar tocht over den AtBintlschen Oceaan pas zal beginnen, wanneer haar 12 motoren van 600 elk vervangen zullen zUn door acht Royce motoren van 900 P.K. elk. plaats gehad van de directeuren der bijkan- Koloniaal Instituut; 's middags sectie-verga- toren en de commissarissen en vertegen- woordlgers van ae Noord-Atnerikaansche Hypotheekbank, welke conferentie tot re sultaat moet hebben gehad, dat de deuren der verschillende kantoren van de Handels- en Landbouwbank heden gesloten zullen zijn. De dlrecteur-generaal der Handels- en Landbouwbank. de heer J. W. Mekking. die ook directeur is van de Noord-Amerikaan- sch Hypotheekbank, was niet op deze verga dering aanwezig. Gisteravond om ongeveer zes uur wilde de 22;jarige varensgezel C. A. K. uit Umui- den, die zich onder den invloed van sterken drank bevond, op het stat.on Leiden de ralLv oversteken (hetgeen voor het publiek is verboden) juist op het oogenblik, dat een trein van het eerste perron af in de rich ting Haarlem vei trok. K. kwam tusschen den electrischen trein en het perron te recht HU kreeg vrU ernstige kwetsuren aan het linkerbeen en werd niet emstg aan het onderlijf gewond. Na voorloopig te zjjn ver bonden, is hU naar het academisch zieken huis overgebracht. Uit Tlel meld men: De waterstand op de Waal is thans weer zooveel lager geworden, dat Zondagmiddag de glerpont weer kon worden gelegd. De verbinding met het Land van Maas eti Waal is nu weer normaaal. Het water blijft vallen. De anti-fascistische voor het gerecht. Tijdens de Ingebroken 1 Het dageluksch bestuur van het Amster- damsche Plaatse!Uk Comité ter voorbereiding van den Nederlandschen Katholiekendag tn 1931, is als volgt door het hoofdbestuur van den Katholieken Dag samengesteld: mr. C. M. J. F. Goseling, voorzitter; mr. L. W. M. Overes, ondervoorzitter; G. J. B. de Boer Jr„ penningmeester, mej. mr. L. Koch en mr W. J. Vroom. Verder is er een groot plaatse lijk cmolté, tezamen ongeveer 40 leden tel lend. waaruit dit dageiyksch bestuur is saam- gesteld. Het dagelijkse!) bestuur heeft nu het groote comité onderverdeeld in een zestal werkconunissies. Het ontwerp-programma is als volgt dacht: Maandag 25 Mei: De mogelijkheid wordt overwogen van een groote volksdemonstratte 's Avonds van den Ne- dering. 's Avonds om 8 uur: vergadering to de groote zaal van Bellevue of R.A.I.-ge bouw; om 10.30 gezellig samenzUn. Woensdag 27 Mei: 's morgens H. Mis van Requiem op het Begijnhof. 11 uur vergade ring Koloniaal ^pstituut. 's Middags gelegen heid voor neven-vergaderingen. Om 4 uur sluiting. Diner. Donderdag 28 Mei: Excursie naar Heiloo (8t. Willibrodus en O. L. Vrouw ter NkxMD. alwaar pontificaal Lof door Mgr. Aengenent, en naar Egmond (Stat Adelbert). Het onderwerp van bespreking ter vrrw- dering en in de secties zal zjjn „Het Chrte telUk Famille-leven meer leerplichtige kinderen de bestaande openbare school bezoeken (Art. 19, le en Je lid). Anderzijds moet een voor RUksvergoedlng in aanmerking komende bUzondere school aan zware oprichtlngseischen voldoen. De „verklaring" dat onderwUs gegeven zal wor den. moet betrekking hebben op resp minstens 100, minstens 80, minstens 80. minstens 40 kinderen, al naar het betreft gemeenten resp.. met meer dan 100.000. van 50.000 tot en met 100.000, van 25.000 tot 50.000. of minder dan 25.000 ingezetenen. Men ziet: er Is een grievende ongelUkheid. die geld Post en niet gerechtvaardigd wordt door de feiten. Twaalf „openbare” ouders hebben een recht, dat twaalf „bUzondere" ouders niet bezitten. De liberale pers is UselUk voor bezuiniging. Dit object snUdt ze niet aan. Conaekwent? BU een verloopend getU verzet men de bakens. Dat kan ook hier geschieden. Het ietwat pUnlUke voor de openbare ouders by hooger leerlingennormen bestaat nu ook voor de bUzondere ouders. Overal ter wereld moe ten kleine minderheden zich schikken nair groote meerderheden. Waarom ook hier niet? Historie is een mooi ding. Maar men moet ook het heden zijn rechten geven, als de tijdsomstandigheden dit vragen. Op dit terrein Is bezuiniging voor Rijk en Gemeenten nog zeer wel mogelük." Gistermiddag werd uit Assen gemeld, dat het aldaar gevestigde bijkantoor van de Handels- en Landbouwbank. welke bank haar hoofdkwartier beeft aan den Oude Scheven ngscheweg te Den Haag, zijn be talingen gestaakt heeft. De „Telegraaf verneemt thans, dat gistermiddag op het kantoor te Den Haag een vergadering heeft Le enslanae vehotie oiureat hiktbeid tor werken door t TEft bb «en ongeval met X OCfl bil verlies van een hand. f 4 OE .Mi «arlies van een f Eft biJ ee” brH1k T’n f 3fl erliea van belde armen, beide hemen of beide oozen doodelliken afloop m o< aep oog I Zö." dnlm ot wltavlnger been of arm „Een komende wUziglng, die uitgaat van de bestaande wet, zal dan ook slechts par tieel werk kunnen verrichten, dat waar- te krUgen. of het kosten-element al of niet in dood spoor is geloopen: onderzoek naar kwantiteit en kwaliteit van het volksonder- tn het buitenland, daarbij natuurlijk aan het beginsel der gelUk- „WU wUzen hier op een ander punt, waar aan te weinig aandacht is geschonken. Daar is namelUk de kwestie der scholen- grootte, een kwestie, die nauw samenhangt met de prioriteit, welke het openbaar lager onderwUs wetteUJk geniet. Die voorrang be staat niet in de NUverheldsonderwUswet. welke to art. 5 de NUverheidsscholen onder scheidt in BIJZONDERE en OPENBARE. Let wel: de bUzondere school wordt het eerst Een amendement-Gerhard, dat de volgorde bedoelde om te keeren, werd in getrokken. omdat aanneming ervan het wetsontwerp zou hebben doen stranden! In de Lager-OnderwUswet is de volgorde der soorten scholen een historisch gewor- dene. Eerbied voor de historie behoeft even wel de eenige gids niet te blUven, behoeft niet te blUven leiden tot een bevoorrechting van een soort scholen, zooals nu het geval is. Men zie artikel 19 Juncto artikel 73 der LageronderwUswet. De bUzondere school is thans zeker in didactisch oogpunt gelUkwaardlg aan de openbare. Dit sta voorop. Dat betwist ook niemand meer. EenerzUds zien wU nu, dat overal openbaar lager onderwUs gegeven moet worden. Als ouders, voogden of verzorgers van twaalf of meer leerplichtige kinderen blijk geven, dat zij openbaar onderwijs verlangen, moet i afwezigheid der jwwoners is in de villa van den heer E. Swagemakers aan den Bredaschen weg te Tilburg. Dior middel ëen valschen sleutel is de Ir breker de woning binnenge treden. Geld aordt niet- vermirt. maar wel een aantal gouden sieraden. BU het onder zoek is de Inbreker zeer ruw te werk ge gaan, zoodat verschillende meubelen zwaar beschadigd of vernield zUn. Van den dader die na afloop van zUn werkzaamheden blijkbaar rustig een sigaret heeft zitten rooken, geen spoor. De Minister van Justitie heeft zijn ontslag ingediend, hetwelk door den Minister-Presi dent aanvaard werd. De oorzaak van dit plotselinge aftreden moet gezogd worden in de aanvallen, die tij dens de kamerdebatten over de Oustric Bank tegen den Minister ondernomen wer- der religieuzen in de naburige landen. Ons onderwUs is gegroeid onder rationale verhoudingen, zonder dat het buitenland «n zake financiering of systeem een wegwUzer is geweest. Waar nu vaststaat, dat ons onderwijs betrekkelijk hooge som kost, hooger vermoe- delUk dan in menig land. terwUl moeilUk kan beweerd worden, dat de resultaten ervan b.v. In Dultschland en de Scandina vische landen minder zUn. daar is het de moeite waard, dat door een gezet onderzoek uttgemaakt worde, of misschien door veran dering van systeem niet een oplossing te vinden ware, die nu ontbreekt.” wUs vasthoudend stelling. De vraag, die ons hier bezighoudt, is van overwegend belang. Men moet wel ziende blind zUn, om niet te weten, dat de menta liteit van ons volk door het elndeUfer van Hoofdstuk V niet gunstiger wordt voor de oplossing van allerlei ernstige problemen, waaronder het vraagstuk der afdoende sala rieering. Reaalpolitiek gebiedt, dat de on- derwUzers de oogen voor dit verschünsel niet sluiten." Het verheugt ons buitengewoon, In dezen deskundigen schrijver een mede stander gevonden te hebben ten aanzien van bezuiniging op nieuwe en In stand te houden kleine scholen. De schrijver durft zelfs nog verder dan wij gaan: hij schijnt in dit opzicht bijzonder en openbaar onderwijs geheel gelijk te willen stellen; wij pleitten slachts voor een gelijkmatige verzwaring der eischen voor nieuwe en in stand ,e houden scholen wat betreft de minimaal vereischte aantallen leerlingen, gelijk matig voor bijzonder en openbaar on derwijs, doch met dien verstande, dat de b^taande verhouding (waarbij het openbaar onderwijs inderdaad bevoor deeld is) mln of meer behouden zou blijven. Ons advies lijkt ons wel eenigsztns voorzichtiger dan dat van den redacteur van .Het Katholieke Schoolblad”. vliegtuig F 8. De machine vertrok te 2.50 uur met bestemming naar Den Helder, doch kort daarop moest wegens een motordefect te Rijen een noodlanding worden gemaakt. De piloot probeerde op een welland te landen, doch de machine had te veel vaart en botste tegen een huis In de Glllesstruat. Het huls werd ernstig beschadigd en de machine werd vrUwel vernield. De bestuurder sergeant-vlieger Jacobs en de mecanicien Mager kwamen wonder bo ven wonder met den schrik vrU. Het toestel is onder bewaking gesteld van de militaire politie. Nader katl^nog worden gemeld, dat het toestel een dienstreis maakte van Den Hel der naar Tilburg en terug. VermoedelUk ont stond er een defect in de benzineleiding, waardoor de vlieger gedwongen was te da len. Het huis, waarmede het vliegtuig bU zijn onfortulnlUke landing in aanraking kwam, werd bewoond door den heer Raay- makers. De machine vloog tegen den zijmuur, die vrUwel werd Ingedrukt. Toen de bestuurder uit de cockpit stapte bevond hU zich in de huiskamer. terwtJl de mecanicien In den tuin opr den beganen grond stapte. Persoon! Uke rijksmiddelen hebben over de maand October 1930 opgebracht 41 064.505 32. ter wijl geraamd was een opbrengst van f 40382.916.66. De opbrengst over de maand October van het vorig jaar was 44.225.836 82. De eerste 10 maanden van 1930 hebben een bedrag van f 421.374 976.30 opgeleverd, welk bedrag over denzelfden tUd van 1929 was 418.005947.73, BUREAU l HOF 6. ALKMAAR Telefoon: Administratie No. 433 Redartle No. 633 Ook de Pers zoekt naar uitwegen, zegt De B., en hij releveert dan terloops onze artikelen over deze materie. Twee der door ons aangewezen bezui- niglngsmogelljkheden de vergrootlng der klassen en de opheffing van het verplichte zevende leerjaar kunnen blijkbaar niet veel genade vinden in de oogen van De B. (Wij maken er attent op. dat wij geen opheffing van genoemd leerjaar bepleitten, doch den leerlingen de vrijheid wilden geven, na beëindiging van dit leerjaar de school te verlaten, zoodat het officieuze achtste leerjaar ▼oor velen zou komen te vervallen). Toen De B. dit artikel schreef, had hl) blijkbaar nog geen kennis genomen van onze beide laatste artikelen o9er „Naar bezuiniging op onderwijs”; hierin toch hebben wij uitvoerig de kwestie der scholen-grootte besproken en er ons advies aan vast geknoopt. De B. over de scholen- Tn vorige nummers van dit blad wer den uitvoerige en zaakkundige beschou wingen gegeven over de betrekkelijke duurte van ons onderwijs. Die duurte Is *n voldongen feit; er wordt jaarlijks 'n te groot gedeelte onzer belastlngpennlngen besteed aan onder wijsuitgaven In diverse vormen. Het Katholiek Schoolblad stelt voor *n commissie te benoemen, die in *t buiten land zal gaan bestudeeren, hoeveel daar 1 onderwijs wordt uitgegeven «n die uitgaven zijn verdeeld; waar over die commissie dan na verloop vau tijd nauwkeurig verslag zal uitbrengen OJ. blijven we daarmee in 'n kringetje ronddraaien: commissies kdSten geld en ’t resultaat?? Beter dunkt 't ons, den reeds Ingesla gen weg te volgen: over de geheele lime die posten naar vc- ->n te brengen, waar op bezuinigd zou kunnen worden. Zoo dat, na belichting van verschillende zijden, voorstellen tot wetswijziging kunnen Ingediend worden, die dê be langen van 1 onderwijs niet schaden en die men als billijk kan accepteeren. Als zoodanig erkennen wij 'n even- tueele wijziging van artikel 101, die zou bewerken, dat niet de Openbare L. S de norm aangeeft van de gemeente lijke ultkeerlng (waarover men n.b. drie jaar na dato pas zekerheid krijgt!) maar dat elk jaar 'n billijk bedrag p?r leerling worde vastgesteld, waaraan d„> scholen zich X volgend dienstjaar heb ben te houden. Verder noopt ons dit, Ti lans te bre ken voor gedifferentieerde alpien bij X L. O., en wel op een Ietwat goedkoope- ren grondslag dan in de oorspronkelijke Wet van 1920. Daar lezen wj) (art. 134 en 135). dat er 2 examens kunnen worden afgelegd X Examen B„ dat bevoegdheid verleent tot X geven van onderwijs In alle leer jaren der L. S.; en X examen A., dat die bevoegdheid slechts uitstrekt tot Je eerste twee leerjaren. Deze indeellng berust op de zeer juist" beschouwing, dat men zoowel aan ken nis als in handhaving der tucht tn ae laagste leerjaren met minder kan vol staan dan jn de hoogere. Er behoeft minder gepraesteerd te worden, ergo zullen de salarissen dier onderwljskracn- ten lager gesteld kunnen worden, mus ook In den aanvang zoo hoog, dat n persoon daarvan bestaan kan. Uit den aard der zaak is die akte A. enkel te be halen door onderwijzeressen, in den regel dus ongehuwde personen, waar door vanzelf de moeilijkheid vervalt, dal van zoo'n salaris Ti gezin moet onder houden worden. Door Ti directe invoering dezer exa mens zou zeker 'n merkbare bezuiniging verkregen worden, vooral wanneer deze gepaard ging met Ti minder groot- scheepsche en kortere opleiding dan Je oorspronkelijke opzet te verwachten geeft. De bezwaren aan 'n dergelijken maat regel verbonden, worden doorgaans overschat. Sommigen voeren aan, dat het dan dikwijls onmogelijk wordt, n onderwijzeres van de eerste klasse te verplaatsen, laat zeggen naar de zesde. Menschen, die met twee beenen In de praktijk staan, weten heel goed, dat zulks in X algemeen dus ook zonder de akte A. als beletsel zelden mogelijk Is. Ti Onderwijzeres, buitengewoon ge schikt voor de lagere klassen, zal dik wijls slecht voldoen In de hoogere, en omgekeerd. Wij houden ons overtuigd, dat de in voering dier akte X onderwijs noodwen dig ten goede moet komen en wel on psychische gronden. Immers de leeftijn van 5 tot 8 jaren omsluit 'n afzonder lijke ontwikkelingsphase van X kind, die bij de tegenwoordige indeellng van ons L. O. veel te weinig tot haar recht komt Het onderwijs in die jaren moest veel minder Intellectueel zijn, veel meer aan sluiten bij X Vo:rbereidend onderwijs dan nu X geval is. Bij Ti expresse op leiding voor deze leerjaren zou dat on derwijs zeker doelmatiger worden inge- rlcht. Anderen werpen op: men heeft dan aan dezelfde school verschillende graden in X onderwijzend parsoneel, het gevaar bestaat, dat de A. aktes door de anderen als minderwaardig zullen warden be schouwd en men op hen zal neerzien. Dit gevaar is voor 'n groot deel denk beeldig. In alle organisaties onderscheidt men hoogere en lagere rangen. Het streven van onzen tijd om afles te nivel- leeren, bewerkt niets anders dan Ti ver- grootlng van de maatschappelijke wan orde. Ook zal er niets zijn, dat de A.-onder- wijzeressen in den weg staat om verder voor de B.-akte te studeeren, tenzij persoonlijke beletselen. Wij sluiten deze beschouwing met de bemerking, dat ongetwijfeld ook in de opleiding der onderwijskrachten belang rijke bezuiniging kan worden betracht, waarover *n anderen keer.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1930 | | pagina 1