ONS BLAD
S. KROM
O
20pCL korting
L. Frankenberg—Al kmaar
«TURNER»
STOOMERIJ EN VERVERIJ
VAN
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
DINSDAG 18 NOVEMBER 1930
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 271
f 40.
I
DE ONDERWIJSKOSTEN
VOORNAAMSTE C^ClEUWS
Vanaf heden
op alle stoom- en «erfgoederen
Fransche Ministerie
De Minister van Justitie afgetreden
Welkom vreemdeling
van
Vliegmachine drukt een muur in
Telegrafisch Weerbericht
De ambtenaars-salarissen
Vroege koude in Engeland
Door een auto aangereden
De staking in Barcelona
De Rijksmiddelen
De B. over de scholen-
Op Cuba wordt het rustig
W.KERKMEER - ALKMAAR
Afschuwelijk drama
te Cheribon
De Nederlandsche
Katholiekendag in 1931
Vreeselijke medische
vergissing
Diebel contra
Konnersreuth
WAT ..HET KATHOLIEKE
SCHOOLBLAD" ER VAN ZEGT
Onderwerp: „Hst Christelijk familie
leven"
Verduistering
150.000.-
Kinderen met dlpbtheritls-serum
ingeënt
Bankdirecteur meldt zich bil de
politie
Staking van betalingen door 30
banken
De Oceaanvlieger Levine
gearresteerd
Kinderspelen - Gezelschap spelen
brengen wU in ongeëvenaarde collectie
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
f
Vader schiet zijn 3 kinderen dood en
pleegt daarna zelfmoord
De vlucht van effen heer Van Tijen
-
schoot hem met eea windbuks een pijltje in' bruikt in plaats van anUtoxine,
AANGIFTE MOET OP STRAFFE VAN VERUES VAN RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL
Waartoe „De Dageraad" zich leent
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
de foto’s v*n A»-
over
Te Rften is een vliegtuig tegen een buis
begroeting
Einduitslag der Poolsche verkiezingen.
I
ge-
Afschuwelfjk drama te Cheribon.
CHERON.
Barometerstand 9 uur vjn.: 773. Vooruit.
Fransche munten nagemaakt?
Een noodlanding met hindernissen
barometerstand
772.6 m.M. te
Commissie voor G. O. bijeengeroepen
barometerstand
746.6 mM. te
Reeds vrij strenge vorst
t«d
Wat de arbeiden verlangen
ook
Huldigingen te Medan en Batavia
Opbrengst over October 193»
van
Reeds 1» dooden
genoemd.
dan
beweerd
LICHT OP, De lantaarns moeten monge*
worden opgestoken om: 4 31 uur.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar f 2.—
Voor buiten Alkmaar ZM
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
Debat In het Lagerhuis over de Patesthm-
kwestie.
De heer A. C. A. van Vuuren in Gronin
gen gehuldigd.
Bijzonderheden
drée’s expeditie.
Oponthoud
De heer Van Tijen wordt te Rangoon op
gehouden. De oorzaak van de vertraging m
de voortaeUlng van de vlucht Is een detect
door den vioege-
C^iéron.
3
o
te i
VERKRIJGBAAR IN
I9KLAS RUW1ELZAKEN
De rijksmiddelen brachten over de afgetoe-.
pen maand ruim drie miliioen gulden minder
op dan over OeL 1929; over de eerste tien
maanden ruim drie miliioen meer dan over
dezelfde periode van het vorige jaar.
De Minister van flnsntiën in het Fraauebe
Kabinet afgetredenChéron opvolger.
Te Madrid werd de arbeid hervat. Alge
meen* staking te Barcelona.
was tnw-
i iedereen
Een oppasser de schuldige?
Omtrent de vergissing in bet ziekenhuis te
Medelln wordt nader gemeld, dat twee
vooraanstaande geneesheeren zich naar het
ziekenhuis hebben begeven om te trachten
de 33 kinderen te redden.
De ziekenoppasser, die de vergissing heeft
begaan, is gek geworden.
Als de tocht van den heer van Tijen zoo
voorspoedig blijft verloopen als op den weg
van Kon tantlnopel naar Akyab «in Calcutta
moest hU een dag blijven voor zaken) dan
kan hU Zaterdag ol Zondag In Batavia ver
wacht worden.
In Medan zal hU wel een dag oponthoud
hebben, want de Dellanen bereiden een fees
telijke ontvangst voor. Dat mag hjj dan ook
wel hebben na zijn laatste moeilijke étappe
over de 180 KM. breede Straat van Malakka
Ook in Batavia Is een comité van ont
vangst samenTeste’d om den modernen xa-
'tenman te huldigen.
i acht
door-
Reden van de daad onbekend
Een Europeesch Ingezetene van Cheribon
Uhlenbusch, schoot Maandagmorgen met
een pistool zijn 3-jarlg zoontje en twee doch
tertjes van circa 10 en 14 jaar dood, waarna
hU zelfmoord pleegde.
De reden is onbekend.
Te Rangoon.
De heer van Tijen Is op zijn zakenvlucht
naar Nederlandsch-Indlë Maandag te 6 2C
uur uit Akyab vertrokken en te 11J0 uur te
Rangoon aangekomen.
Wetsontwerp tot wijziging
Wegenfonds 1929 ingediend.
Het slachtoffer overleden
Gisterenavond is onder NoordwljkerlxxK de
58-jarige timmerman J. Burgers, wonende
Leidschevaart te HUlegom, door een auto
aangereden. Zwaar gewond werd htj naar
het Academisch Ziekenhuis te Leiden ver
voerd, waar hjj bij aankomst bleek te zijn
overleden.
De anti-fascistische
voor het gerecht.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels f 1.25: elke regel meer 9.25.
RECLAME per regel f «.75 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina's 4 50
RUBRIEK .VRAAG EN AANBOÖ"
bij vooruitbetaling per plaatsing
OM per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer f 4.12
Een Haagsche bankdirecteur heeft ver
duistering tot een bedrag van f 150.000 ge
pleegd.
Te Rotterdam installeerde Mgr. Aenge-
nent bet 1000ste lid der R.K. Middenstands
vereeniging.
Naar de „Volkskr.” uit parlementairen kring
verneemt, is Zaterdag de in het Georgani
seerd Overleg voor de uitvoering van het Be
zoldigingsbesluit bestaande subcommissie met
spoed bijeengeroepen voor eene gisteren te
houden vergadering.
De toestand ernstiger
De toestand wordt ernstiger; bij onlusten
werden vier per onen ernstig en een groot
aantal licht gewond.
Cavalerie patrouilleert door de straten; de
gouverneur heeft de sluiting van den zetel
van den grafischen bond gelast.
In een manifest wordt verklaard, dat de
bonden hun houding zullen handhaven, tot
dat zU door de patroons en de regeering zul-
'en zijn erkend.
Handhaving van dc prohibitie-wetgevinr in
Amerika?
*t Is natuurlijk een kwestie van appre -
ciatie, of men van ons onderwijs zegl
„dat het een betrekkelijk hooge som
kost,” of dat men het zooals wij
zonder omslag „ontzett-nd duur” noen»
De erkenning van de onderwljsduuile
is er In elk geval dus kan er verder
gepradt worden over middelen tot be
strijding dier duurte.
Hiertoe gaat redacteur De B. in het
Jongste nummer van „Het Katholieke
Schoolblad” over.
De schrijver herinnert eraan, dat hij
In zijn vorig artikel betoogd heeft, „dat
elke onderwijswet-herzienlng in het tee-
ken stond van het eenmaal bestaand
stelsel of met het, oog op het perspec
tief der gelijkstelling” en dan ver
volgt hij:
I» den Amerikaanschen staat Kentucky
Utt Louisville wordt gemeld, dat 30 banken
behoorende tot één combinatie, in den staat
Kentucky, haar betalingen hebben gestaokt
Ook de „National Bank of Kentucky" beeft
baar betalingen gestaakt.
In een ziekenhuis te Medellin in den
Amerikaanschen staat Columbia, heeft een
medicus een vreeselijke vergissing begaan.
In plaats van een aantal kinderen met
een geneeskrachtig serum in te enten, ge
bruikte de arts een diphteritis serum, waar
mee 49 kinderen werden ingeënt. Reeds zijn
19 kinderen aan de gevolgen overleden, ter
wijl men vreest, dat ook de overige kinde
ren aan de gevolgen zullen bezwijken.
De politie moet het hospitaal bewaken,
daar de ouders dreigen het te bestormen en
den dokter te lynchen.
De arts had bet diphtherttte-serum ge-
bij verlies van
anderen vinger.
In Engeland heerscht een yoor
van het jaar opvallend strenge ko
Het meteorologisch instituut te Green
wich heeft temperaturen van 3 graden Cel
sius geregistreerd.
In den Amerikaanschen staat Kentucky
hebben 30 banken haar betalingen gestaakt.
Door een medische vergissing' zijn te Me
delin in den Amerikaanschen staat Columbia
kinderen met diphtheritfe-serum t-jr ër»
Reeds 19 dooden.
Ook de Pers zoekt naar uitwegen, zegt
De B., en hij releveert dan terloops ome
artikelen over deze materie.
Twee der door ons aangewezen bezui-
nigingsmogelijkheden de vergrootlng
der klassen en de opheffing van het
verplichte zevende leerjaar!?) kunnen
blijkbaar niet veel genade vinden In de
oogen van De B. (Wij maken er attent
op, dat wij geen opheffing van genoemd
leerjaar bepleitten, doch den leerlingen
de vrü’ield wilden geven, na beëindiging
van dit leerjaar de school te verlaten
zoodat het officieuze achtste leerjaar
voor velen zou komen te vervallen).
Toen De B. dit artikel schreef, had hl)
blijkbaar nog geen kennis genomen van
onze belde laatste artikelen „Naar be
zuiniging op onderwijs
De B. laat het immers voorkomen
alsof hij, de kwestie der scbolen-grootte
(het minimaal vereischt aantal leerlin
gen) aanroerende, een zaak te berde
brengt, waaraan nog hoegenaamd geen
aandacht is geschonken.
Terwijl wij in een der laatste artikc
len onder het opschrift ..Naar bezulni-
onderwijs", de hier bedoelde
juist heel in
en er ons
zijn lichaam en bij plakte zijn tong aan bet
gehemelte vast.
Het is niet tot ons doorgedrongen, wat dit
deel van het experiment met Konnersreuth
te maken heeft.
Wel weten wij, dat wij- in het oude Flora
wel eens kunstjes hebben gezien, die even on
smakelijk waren als de experimenten van den
heer Diebel. Ook toen werd het wetenschap
pelijke van het geval ons niet duidelijk En
nu dit nummer onder auspiciën van .De Da
geraad” geëxploiteerd wordt, zijn wU nog
even ver.
Ons denken schijnt nog niet geheel „vrij”
te zijn
De Oceaanvlieger Charles Levine is te
Weenen door eenige rechercheurs in het
openbaar gearresteerd
Deze arrestatie had plaats omdat Levine
vernacht wordt In samenwerking met een
Weensch graveur Fransche munten te hebben
stillen maken. Hjj wordt voorloopig in hech
tenis gehouden.
mark per avond,
evenwel van^door
tweede manager had hem contractueel
plicht om op het tooneel alles te doen, wat
van hem verlangd werd Deze liet hem
uur achtereen op een troon zitten met i
boorde handen en voeten Om aan deze mar
teling te ontsnappen, had hl) een leugen ver
zonnen en een volkomen valsche uitlegging
gegeven van de bloedlngsverschUnselen...
Toen onze katholieke collega, aldus het
blad, nog eenige vragen stelde, gedroeg het
publiek zich vrij onhebbelijk. Het floot en
joelde zonder dat de voorzitter hiertegen op
trad en ook zonder dat de steller der vragen
eenige aanleiding tot een dergelijke onheu-
sche manifestatie g*f.
De leiding van de bijeenkomst
wens vrij slap. Op het podium liep
door elkaar en hinderde men de pers bij het
rustige waarnemen der experimenten.
Diebel liet vervolgens bloed uit zijn been
komen en twee medici constateerden na een
vluchtig onderzoek geen enkele verwonding
Het eenige. dat nog met stigmatisatie ver
band hield was een roode. kruisvormige vlek,
die zich op Dlebel's borst vertoonde.
Overigens werden niets anders dan de af
gezaagde faklrkunstjes uitgehaald. Men sloeg
een pen door de hand van den jongeman.
Hoogste
München.
Laagste
Vardö.
Verwachting: Matige, tjjdelUk toenemende.
Zuidelijke tot Zuidwestelijken wind, zwaar
bewolkt tot betrokken, later waarschijn)^
regen, zachter.
De rijksmiddelen hebben over de moonri
October 1930 opgebracht 41064506 32. ter
wijl geraamd was een opbrengst wan
40 382 916.66.
De opbrengst over de maand October
het vorig jaar was 44 225 836 82.
De eerste 10 maanden van 1930 hebben
een bedrag van f 421.374.976.30 opgeleverd,
welk bedrag over denzelfden tijd «an 1090
was f 418006.947.78^
2^’^" ^”r".ker1,Ut*',",n**,'r<,eO f 3000 - Lc’e»«**OBr «ri.erieoaw.bU.hrid tot werken door f vrn Mi een onaev.l met f oen M« rerlle. wan een hand, f 4 0q bl. ver lie. ran een f En bi) een breuk van
teaen onaev.llen verzekerd voor een der vn.cende ni.kwrlnaen CWUU-” mrlie. van beide armen belde hemen <H belde ooden 'O0-- doodeüiken rfloop 250.- «n oog 1 1Z5.- duimri winvlncer ÖU.’ „f „m
BIJ de Justitie te 's-Gravenhage heeft zteh
gisteren gemeld de 56-jarige J. W. M..
direr tïur van de Handels- en Landbouw-
bank, aldaar, die tevens de d'reeteursfunctle
bekleedt in de Holland-Noord-Amerika Hy
potheekbank te Gorlnchem..
HU bekende, gelden ve dulsterd je hebben
tot een bedrag van f 150 000 en dt bedrag
voor privé doeleinden te hebben gebruikt.
De verduistering Is gepleegd ten nadëele
van genoemde Hypotheekbank; over de
gestie der Handels- en Landbouwbank is b(j
de politie geen klacht ingekomen.
M. bevindt zich thans in bewaring.
den. Naar men weet werd hem verweten, dat
hij de Bank op ontoelaatbare wijze zou heb
ben gesteund. Daar de Instructie inzake de
Oustric Bank nog steeds voorduurt, achtte
hjj het gewenscht zich terug te trekken om
niet de verdenking te wekken, dat et onder
zoek door hem beïnvloed wordt. De Minister
van Justitie heeft in de Kkuner de tegen Mm.
ingebrachte beschuldigingen ten stelligste
tegengesproken.
Hl; zal worden opge'
ren Minister van Pina
ging op
bezuinigin gsm ©gelijkheid
*t bijzonder behandelden
advies aan vastknoopten.
Ziehier wat
grootte schrijft:
„Wij wijzen hier op een ander punt, waar
aan te weinig aanoacht Is geschonken.
Daar is namelijk de kwestie der scholen-
grootte, een Kwestie, die nauw samenhanst
met de prioriteit, welke het openbaar lager
onderwijs wetteltfk geniet. Die voorrang be
staat niet In de Nljverheidsonderwijswet
welke In art. 5 de' Nijverheidsscholen onder
scheidt In BIJZONDERE en OPENBARL
Let wel: de bijzondere school wordt het eerst
Een amendement-Gerhard. dar
de volgorde bedoelde om te keeren. werd in
getrokken, omdat aanneming ervan bet
wetsontwerp zou hebben doen stranden!
In de Lager-Onderwijswet is de volgorde
der soorten scholen een hutorlsch gewor
dene. Eerbied voor de historie behoeft even
wel de eenige gids niet te blijven, behoeft
niet te blijven lelden tot een bevoorrechting
van ten soo-t scholen, zocals nu het geval
la. Men zie artikel 19 juncto artikel 73 der
Lageronderwijswet.
Mn den carburator van zijn machtna.
Gistermiddag te 3 uur landde op het vlieg
terrein Molenheide te Gilze het militaire
vliegtuig P 8 De machine vertrok te 3.50
uur met bestemming naar Den Helder doch
kort daarop moest wegens een motordefect
te Rijen een noodlanding worden gemaakt.
De piloot probeerde op een welland te
landen doch de machine had te veel vaart
en botste tegen een huis in de Gillesstraat.
Het nuis werd ernstig beschadigd en de
machine werd vrijwel vernield.
De bestuurder sergeant-vlieger Jacobs en
de mecanicien Mager kwamen wonder bo
ven wonder met den schrik vrij.
Het toestel is onder bewaking gesteld van
de militaire politie.
Nader kan nog worden gemeld, dat het
toestel een dienstreis maakte van Den Hel
der naar Tilburg en terug. Vermoedelijk ont
stond er eer defect In de benzineleiding,
waardoor de vlieger gedwongen was te da
len. Het buis, waarmede het vliegtuig bij
zijn onfortulnlijke landing m aanraking
kwam, werd bewoond door den beer Raay-
makers.
De machine vloog tegen den zijmuur, die
vrijwel werd Ingedrukt.
Toen de bestuurder uit de cockpit stapte
bevond hl) zich in de huiskamer, terwijl de
mecanicien In den tuin op den beganen
grond stapte.
Persoonlijke ongelukken kwamen, zooals
gemeld, niet voor.
Het v'le-tulg, type O L te gedetacheerd te
Den Helder.
Een opzienbarende zelfontmaskering
Reeds in October 1927, een paar maanden,
nadat de merkwaardige gebeurtenissen te
Konnersreuth voor het eerst bekend waren,
lazen wi) In buitenlandsche bladen, hoe een
zekere Paul Diebel. afkomstig uit het dis
trict Waldenburg in Silezië. vroeger mijn
werker. na den oorlog schoenmaker en ver
volgens varlété-artist, de wereld wist te ver
bluffen door het volgende verhaal:
Als Dultsch soldaat geraakte hij In 1915
tn Russische krijgsgevangenschap. In 1917
gelukte het hem. in Russische uniform te
ontvluchten. In Minsk werd hl) echter ont
dekt en als Dultsche spion gearresteerd. Hl)
zou gefussilleerd worden.
In den nacht voor zijn terechtstelling deed
hl) een zelfmoordpoging. HU sloeg nameljk
het venster zUner gevangeniscel in en sneed
zich met een glasscherf de polsaderen door
t Toen het bloed uit de aderen spoot, kreeg
hij doodsangst. Eën nieuwe wil om te leven
begon in hem te ontwaken en deze wil werd
zoo sterk, dat hU. reeds In half-bewusteloo-
zen toestand verkeerend, den bloedstroom
tot staan bracht.
Intusschen hadden de Russen, die hem
voor dood hielden, hem naar buiten ge
bracht, waar hU uit zijn bewusteloosheid
ontwaakte en eerst toen pas zijn wonde af
bond.
Na den oorlog in zijn vaderland -terugge
keerd. lanceerde hU dit ongelcofelUk verhaal
in zUn woonplaats, waar men hem ultlachre.
Dit bracht hem ertoe, altUd volgens de
verhalen, steeds meer zUn wil in de eenmaal
beproefde richting te oefenen en zoo ont
popte hl) zich als een „apostel”, die. onder
den naam .Bln Dolor” optredend, de taak
aanvaardde het ..raadsel van Konnersreuth”
door zijn demonstraties van al zijn raadsel
achtigheid te berooven.
Alleen door de akte van zijn wil. zoo heet
te het. kon hU niet alleen bloedingen tot
staan brengen, maar ook op sommige plaat
sen van zijn lichaam bloedingen verwekken,
kortom aan stigmatisatie verwante ver
schijnselen teweeg te brengen.
Ook wist hij bloedige tranen te schreien.
Zoo kwam hU ertoe, als varlété-artist op
te treden, eerst In Silezië en Zwitserland,
later in Dultschland, Oostenrijk en cider»
HterbU zij echter opgemerkt, dat de MJ de
proeven aanwezige artsen vaststelden, dal
alle ctoor Diebel vertoonde experimenten
slechts als varlété-trucs waren te beschou
wen, gelük de niet-Katholieke ..Prager Pres-
se” van 11 Februari 1928 meldde.
Het „Berl. Tagebl.” van 5 April 1923 bracht
onder den titel ..Het onthulde geheim” bet
relaas der zelf-ontmaskering van Diebel.
In moeilijkheden gebracht, had hU aan
eenige journalisten de „techniek" van zUn
truc verklaard. Deze bestond daarin, dat bU
één of twee uren vóór de voorstelling met
een hard, kantig voorwerp, een Uneaal ot
een potlood, twee in den vorm van een kruis
snijdende groeven In de huid maakte. BU een
cirkel gebruikte hU den rand van een glas
Na eenlgen tijd verdween de/aldus verkregen
indruk voor het oog, doch onzichtbaar bleef
die Indruk bestaan.
De eigenlijke '-.unst van Diebel bestond nu
In niets anders, dan door splersamentrek-
klng bloed naar het gebied van den buld-
indruk te doen stroomen en dit bloed daar
op te hoopen.
Daardoor werd de indruk dieprood zicht
baar. Werd dezelfde indruk vaak herhaald,
dan gelukte het ten slotte, het bloed door
de huid naar bulten te persen. Het weenen
van bloedige tranen berustte op een soort
gelijke truc en werd door voorafgaande be
handeling met een scherp voorwerp teweeg
gebracht.
Gisteravond nu heeft de vrijden kersver-
egplglng „De Dageraad" dezen Diebel in het
concertgebouw te Amsterdam laten optreden,
om z.g. aan te toonem dat de stigmatisaties
van het Romersreuthsche boerenmeisje
Thérése Neumann niet door bovennatuur
lijke middelen tot stand komen.
Welken indruk dit optreden op de aan
wezigen gemaakt heeft, laat zich het best
beoordeelen door het verslag, dat zelfs een
blad als „Het Volk” van de vertooning
geeft en waaraan wU het volgende ontlee-
nen:
,JIet is een vrU onsmakelijke vertooning
geworden. Paul Diebel presenteerde zich aan
het publiek met een niets zeggend toespraak
je. Daarna hield J. Hoving een beschouwing
over „wonderen."
Daarna begon de heer Diebel zijn experi
menten. HU zou bloedtranen weenen. Inder
daad kwam er na ongeveer vUf mlnüt?n
een paar klebie bloeddroppeltjes utt den oui-
tensten ooghoek. Een collega van de .Maas
bode” verzocht den heer Diebel toen ophelde
ring over het bericht In het „Berliner Tage-
blatt” van 5 April 1928.
Diebel legde de volgende verklaring af:
HU verdiende aanvankelUk met zUn experi
menten tot 1200 /mark per avond. ZUn im-
pressario ging er evenwel van^door en een
ver-
De staat van beleg te Havanna en tn
eenige andere deelen van Cuba duurt nog
steeds voort. Aangezien de toestand echter
reeds verscheidene dagen rustig Is, zUn ver
schillende troependeelen teruggeroepen en
wordt Ir de straten van Havanna niet meer
door militaire patrouilles gerarveiUami^
Het dagelUksch bestuur van het Amster-
damsche PlaatselUk Comité ter voorbereiding
van den Nederlandschen Katholiekendag in
1931 is als volgt door het hoofdbestuur van
den Katholiekendag samengesteld: tnr. C
M. J. F. Ooseling. v«jorzitter; mr. L W M.
Oveers ondervoorzitter; G. J. B de Boer en
mr. L. P. M. Loeff, secretaris.. ,A Bruggen Jr
penningmeester, mej. mr. L. Koch en mr.
W. J. Vroom Verder is er een groot plaatse-
lUk comité, tezamen ongeveer 40 leden tel
lend. waaruit dit dagelUksch bestuur is saam-
gesteld. Het dagelUksch bestuur heeft nu
het groote comité onderverdeeld in jen zestal
werkcommlssles.
Het ontwerp-programma is als volgt
dacht:
Maandag 25 Mei: De mogelUkheid wordt
overwogen van een groote volksdemonstratie
op dien dag b.v. in het Stadion, 's Avonds
begroetlngsavond van de leden van den Ne
derlandschen Katholiekendag.
Dinsdag 26 Mei: stille H. Mis op het Be-
gUnhof; 11 uur opening in de aula van het
Koloniaal Instituut: ’s middags 'ectle-verga-
deringen. Avonds om 8 uur: vergadering in
de groote zaal van Bellevue of R.A.I.-ge-
bouw; om 10.30 gezellig samenzün.
Woensdag 27 Mei: 's morgens H Mis van
Requiem op het BegUnhof. 11 uur vergade
ring Koloniaal Instituut, 's Middags -elegen-
held voor neven-vergaderingen. Om 4 uur
sluiting. Diner.
Donderdag 28 Mei: Excursie naar Heiloo
-iSt. WlUlbrordus en O. L. Vrouw ter Nood),
alwaar pontificaal Lof door Mgr Aengenent,
en naar Egmond <8int Adelbert).
Het onderwerp van bespreking ter verga
dering en in de secties zal zUn: „Het Chrls-
telUk Famille-leven.”
Chéron opvolger
De Minister van Justitie heeft zjjn ontslag
ingediend, hetwelk door den Minister-Presi
dent aanvaard werd.
De oorzaak van dit plotselinge aftreden
moet gezocht worden in de aanvallen, die tij
dens de kamerdebatten over de Oustric
Bank tegen den Minister ondernomen wer-
„Nu mogen we a priori aanvaarden." zegt
De B.. ..dat de gelijkstelling een beginsel is.
dat geld kost. Dat is niet erg. Daaraan heo-
ben wU katholieken geen schuld. De verste
oorsprong van den hoogen onderwJsprU»
ligt bü 't jaartal 1517! Maar het is nlrt
zeker, dat. met behoud van het beginsel der
gelUkstelllng niet een lager elndcUfer voor
onderwijs is te bereiken. Daartoe zou noodig
zUn een betere kennis van het onderwijs In
Europa. BU ons weten is maar tweemaal m
de laatste tien jaren de blik naar het bui
tenland gewend: in 1923 bU den opzet naar
ingrijpende bezuiniging (rapport-Labau); in
1929 toen ds. Llngbeek zün bekende vragen
tot den Minister richtte over de salarleering
der religieuzen In de naburige landen.
Ons onderwUs is gegroeid onder .jitlonak-
verhoudingen, zonder dat het buitenland
zake financiering of systeem een wegwUzer
Is geweest.
Waar nu vaststaat, dat ons onderwUs een
betrekkelijk hooge som kost, hooger vermoe-
delUk dan In menig land. terwUl moeilijk
kan beweerd worden, dat de resultaten
ervan b.v. in Dultschland en de Scandlna
viache landen minder zUn. daar is het de
moeite waard, dat door een gezet onderzoek
uitgemaakt worde, of misschien door veran
dering van systeem niet een oplossing »e
vinden ware, die nu ontbreekt.”
Het verheugt ons buitengewoon, tn
dezen deskundigen schrijver een mede
stander gevonden te hebben ten aanzien
van bezuiniging op nieuwe en in stand
te houden (kleine) scholen.
De schrijver durft zelfs nog verder
gaan dan wij: hij schijnt In dit opzicht
bijzonder en openbaar onderwijs geheel
gelijk te willen stellen; wij pleitten
slechts voor een gelijkmatige verzwaring
der eischen voor nieuwe en In stand
houden scholen wat betreft de minimaal
verelschte aantallen leerlingen, gelijk
matig voor bijzonder en openbaar on
derwijs, doch met dien verstande, dat
de bestaande verhouding (waarbij het
openbaar onderwijs inderdaad bevoor
deeld is) min of meer behouden zou
blijven.
Ons advies lijkt ons wel eenigszins
voorzichtiger das dat van den redacteur
van „Het Katholieke Schoolblad'.
Mogen wij nog méér artikelen van De
B. tegemoet zien?
Er zijn immers nog veel meer bezuini-
gingsmogelijkheden.
De bUzondere school is thans zeker tn
didactisch oogpunt gelUkwaardlg aan de
openbare. Dit sta voorop. Dat betwist ook
niemand meer.
Eenerzijds zien wU nu, dat overal openbaar
lager onderwUs gegeven moet worden. Als
ouders, voogden of verzorgers van twaalf
of meer lee.pllchtige kinderen blyk geven,
dat zU ipenbaar onderwUs verlangen, moet
de gemeente voor een school zorgen. Ze mag
niet opgeheven worden, zoolang nog acht o,
meer leerplichtige kinderen de bestaande
openbare school bezoeken (Art. 19, le en 2c
lid).
AnderzUds moet een voor RUksvergoediug
in aanmerking komende bUzondere schoo.
aan zware o^richtingrelschen voldoen. De
„verklaring” dat onderwUs gegeven zal wor
den. moet betrekking hebben op reap
minstens 100, minstens 80. minstens 60.
minstens 40 kinderen, al naar het betreft
gemeenten resp. met meer dan 100.000. van
50.000 tot en met 100.000, van 25.000 tot
50.000, of minder dan 25.000 Ingezetenen.
Men ziet: er is. een grievende ongelUkheid
die geld kost en niet gerechtvaardigd wordt
door de feiten. Twaalf „openbare" ouders
hebben een recht; dat twaalf „bUzondere’
ouders niet bezitten.
De liberale pers is Ijselijk voor bezuiniging
Dit object snUdt ze niet aan. Consekwen'. 1
BU een verloopend getU verzet men 21a
bakens. Dat kan ook hier geschieden. Het
ietwat pUnlUke voor de openbare ouders bij
hooger leerlingennormen bestaat nu ook voor
de bUzondere ouders. Overal ter wereld moe
ten kleine minderheden zich schikken nair
groote meerderheden. Waarom ook hier
niet? Historie is een mooi ding. Maar men
moet ook het heden zUn rechten geven,
als de tijdsomstandigheden dit vragen.
Op dit terrein is bezuiniging voor RUk
en Gemeenten nog zeer wel mogelUk."
De algemeene staking heeft zich nu
uitgestrekt over de tram, taxi's, autobussen
en dagbladen.
Geen enkel bedrijf werkt.
Behalve enkele kleinere botsingen in de
voorsteden, worden er geen onlusten ge
meld. 7
Het voornaamste verlangen van de werk
lieden is de erkenning door de patroons en
den staat van de bonden, onafhankelijk van
de politieke partijen.
Ook „Het Katholieke Schoolblad” is
beschouwingen gaan wijden aan de kos
ten van ons onderwijs en het ver
heugt ons te mogen constateeren. dat dé
schrijver dezer beschouwingen. Redac
teur De B.. al terstond erkent, dat ons
onderwijs duur Is.
BUREAU: HOF 8. ALKMAAR
Telefoon: Administratie No. 433
Redactie No. «33
.Ben komende wUriging, die uitgaat van
de bestaande wet, zal dan ook slechts pat-
Llecl werk kunnen verrichten, dat waar-
schUnlUk geen merkbare bezuiniging brengt.
WU gaven een weg aan, om de overtuiging
te krijgen, of het kosten-element al of niet
in dood spoor is geloopen: onderzoek naar
kwantiteit en kwaliteit van het volksonder
wijs in het buitenland. daarbU natuurlijk
vasthoudend aan het beginsel der gelUK-
stelling.
De vraag, die ons hier bezighoudt, is van
overwegend belang. Men moet wel ziende
blind zUn, om niet te weten, dat de menta
liteit van ons volk door het elndcUfer van
Hoofdstuk V niet gunstiger wordt voor de
oplossing van allerlei ernstige problemen,
waaronder het vraagstuk der afdoende sala-
rieering. Reaalpolitiek gebiedt, dat de on-
derwUzers de oogen voor dit verschijnsel niet
sluiten.”
