ONS BLAD
S. KROM
I
li
20 pCL korting
L. Frankenberg Alkmaar
Voornaamste qJCieuws
En.... reed dóór....
STOOMERIJ EN VERVERIJ
VAN
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1930
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
TWINTIGSTE JAARGANG No. 272
VIER EN
f 40
WELKOM. VREEMDELING!
Nadere bijzonderheden
De toestand in Spanje
Broeder doodt zijn zuster
15-jarig meisje vermoord
De „Palembang” gestrand
Vliegongeluk in Indie
Eén doode
J. J. G. baron van Voorst tot Voorst
Verscheidene zeelieden verdronken
Vaart bedel
op alle stooa- en verfgoederer
VRAGEN VAN EEN
FASCISTISCH KAMERLID
Berenguer ziet den toestand niet
duister In. Revolutie niet waar
schijnlijk. Maar als zij komt, zal
haar de kop worden ingedrukt
tö
Massa-inbraak té Castricum
LEDERWAREN EN REISARTIKELEN
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Viering 40sten verjaardag
„Rerum Novarum”
Storm boven de
Ionische zee
AANGIFTE non OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
De verduistering van
150.000.—
NOORD-HOUANDSCH DAGBLAD
Nóg wel
4
zijn
Romeinsche correspondent "schrijft
luw
partijen
Internationaal comité gevormd
is
houde er terdege reke-
f 400 gestolen
waardevolle
Verder wordt tot nu toe niets
Barometerstand 9 uur vjn.: 756 achteruit.
op.
liet vijfde postvliegtuig
Josephine
o
trachten
Weer vlot
Onlusten te Barcelona.
Een noodlottige samenloop van ongevallen
Bet einde eerlang te wachten
Alles weer rustig te Madrid.
valt niet te ontkennen dat do X*n- mlts de directeur wenschte af te treden,
opvoeder”
volle
werk -
OVER DE ACTIE" DER SLAVISCHE
GEESTELIJKHEID
8e-
ze
Sa. ..Patembang" in den mond van dea
Waterweg aan den grond gevaren en weer
vlot gekomen.
Meisje te Bljjerheide door
vermoord.
Een mot ie-Ling beek inzake de salarissen
der onderwjjaers-kloosteriingen.
Berenguer verklaart in een interview, dat
een revolutie, als Uj komt, waaraan hij ech
ter niet gelooft, onverwijld de kop aal war*
den ingedrukt.
De Fransche regeering beperkt den ta-
voer van Nederiandsch fokvee.
Het tekort bjj de Handels- en I andhonw-
bank te Den Haag wordt op meer dan een
millioen geschat.
zette
de
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar Z.
Voor bulten Alkmaar 1 t-AS
Met Geïllustreerd Zondagsblad
«.60 hoogrr
De regeeringsverklaring van Jasper.
Aanzienlijke vermindering van de salaris
sen van het staatspersoneel als gevolg van
het tekort op de lts Hes nsche begroeting.
Het aftreden van Raoni Féret als minister
van justitie zou op aandrang van president
Doumergue zijn geschied.
De Twr.de Kamer
de behandeling van
Buitenl. Zaken voort.
De met het oog op de wanordelijkheden
der laatste dagen gesloten scholen en uni
versitaire cursussen te Madrid hebben het
werk weer hervat. Alles is vottotnm rustig.
toestand:
leger ons
gedwongen
Protest vergadering van den Ned. Bood
van Graan- en Meelhandelaren te Utrecht
tegen bet maal- en menggebod.
Deficit boven een millioen?
Het onderzoek der politie naar de verduis-
In Lederwaren hebben wij de grootste sorteertng hier ter stede
Uitsluitend kwaliteltsartikelen
Nader wordt gemeld:
Het vrachtschip .Palembang” is tn den
loop van den avond vlot gekomen en heeft
zijn reis vervolgd.
Bü een vliegongeluk in Ned. Indte Is cos
adjudant-onderofficier gedood. j
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 430 uur.
Deze wilde echter hier niet op in gaan.
Van eventueels verduisteringen door den
heer M. wist toen nog niemand iets. Hoe de
verduistering zou zijn gepleegd, weet men op
het oogenblik nog niet, evenmin als vast
staat, welke maatschappij het meest door den
heer M benadeeld is. Een accountantsonder
zoek zal een en ander moeten uitmaken.
Alleen kan nog medegedeeld worden, dat
de déconfiture, waarin de Handels- en Land-
bouwbank moet verkeeren. slechts voor een
deel te wjjten kan zijn aan de gestie van den
heer M die een rekening bü zijn bank had
loopen.
Voor het overige moet de huidige toestand
het gevolg zijn van aanzienlijke verliezen op
het gebied van landbouwcredleten.
Ondanks de hoopvolle berichten van de
vorige week is sinds Zondagavond in den top-
stand van het Eerste Kamerlid J J. G. baron
van Voorst tot Voorst een algemeene ver
zwakking ingetreden, zoodat het einde eer
lang Ie tegemoet te zien.
Surséance van betaling aangevraagd -
In de vergadering van cvxnifiissarissen
van de Handels- en Landbouwbank is gis.
terenmiddag het beslu't genomen surseance
van betaling aan te vragen.
bestuurd door den
der infanterie, gede.
luchtvaartafdeeling te
T. J. W. F. M Supheert.
bii eerllss van *n
anderen vinpee.
tering heeft uitgewezen dat de heer Mekklng
zich inderdaad ruim een ton onrechtmatig
heeft toegeëigend. Een voorloopig onderzoek
in de boeken der bank heeft aan het licht
gebracht, dat de heer Mekklng gedurende
langen tijd telkens kleine en groote bedragen,
die aan de bank toebehoorden, voor privé-
doeleinden heeft gebezigd. Hoe de verduiste
ringen hebben plaats gehad, weet men op het
oogenblik nog niet. Dit zal eerst door een
accountantsonderzoek kunnen blijken Ook
wordt nagegaan in hoeverre de verschillende
christelijke instellingen, waarvan de heer
Mekklng penningmeester was. zijn benadeeld
Zoolang het politie-onderzoek duurt wordt
de heer Mekklng in arrest gehouden. Daarna
zal het van het oordeel van den rechter
commissaris afhangen of de heer Mekklng in
verzekerde bewaring zal worden gehouden.
Wat de deconfiture der Handels- en Land
bouwbank betreft, kan worden medegedeeld,
dat de crisis, die speciaal het land- en
tuinbouwbedrijf, waaraan de bank de meeste
barer credleten verstrekte, teistert, blijkt de
oorzaak van de débécle te zijn.
Het deficit der bank moet, naar de „Tele
graaf meldt, het bedrag van een millioen
gulden overschrijden. Er Is nog niet geble
ken wie de dupe hiervan zullen worden, na
melijk de aandeelhouders of de vele christe
lijke instellingen en particulieren, wier geld
zaken door de bank werden geregeld. Er
schijnt grond te zijn voor de vrees, dat ook
de cliënten der bank ernstige schade zullen
Hjden.
Curtiss-jager,
luitenant
bij de
gisterenavond
begroeting van
Rome is een intematy>naal comité ge
vormd. met voorlooplge goedkeuring der ker-
kelijke autoriteiten, tot viering van den
40sten verjaardag van de uitvaardiging der
Encycliek .Rerum Novarum." Deze viering
zal geschieden door een internationale bede
vaart op den datum van den verjaardag: 15
Mei 1931.
Voorzitter van het comité is de advocaat
commendatore Pericoli. Voor Nederland
lid: B. Eras.
Dc bedevaart zal bestaan uit werkgevers en
werknemers.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels 1.25: elke regel meer f «35.
RECLAME per regel «.75 voor
de eerste pagina; voor de overig»
pagina's f •.59.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bij vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels;
tedere regel meer «12
De koningskwestie in Hongarije. Ea
communiqué van het ex-koninklijk hals.
^U*_*>O*T*^.?_<** ■wwteinawnm. f 3000 Lm*uta‘»K eebeele onuo blktheid tot werken door f wen bb een onaevnl met f oen M< rerlte. van een bend, f 1 25 verlie. ven een EQ_ Mi een breuk von
teren onge en vu^kerd voor een der volaradr nltkeerlnaro dUUU. ,erlirt beid, ,rmco belde ,x<(.n I 75U.~ aftooo I 250.- m een and dnlmoi wiwvfnaer been ot arm
Een Internationaal comité voor de 46e
herdenking van den -Meten verjaardag der
..Rerum Novarum".
tig jaar vestingstraf; amnestie;
het militaire huis des konftigs:
adelstand verheven; thans dictator.
Ik rust uit wanneer ik werk, zeide Beren
guer. Op het oogenblik leven wij in een
overgangsperiode tusschen de dictatuur en
den normalen toestand. We moeten de din
gen weer op hun gewone plaats zetten,
doch dit voorzichtig doen. Wij gaan met
vastberaden pas op het grondwettel|jk nor
male aan. en over eenigen tijd zal iedereen
tevreden zjjn. Het einde van de dictatuur
van Primo de Rivera was het begin eener
agressieve reactie; zü. die gedurende de
dictatoriale periode hadden gezwegen, kwamen
in hevige beroering Zij eischten vrijheden,
zooals er nog geen hadden gehad. Het lijdt
geen twijfel ot ze hebben volgelingen
maakt, maar stellig niet zooveel als
En ik vrees, dat hun op
goeden dag een ernstige teleurstelling
De toestand van baron Van Voorst tot
Voorst is seer achteruitgaande.
een gonjezak is een ruit van het
s ingedrukt en hier heeft men alles
gehaald. Op het oogenblik is
Boven de Ionische Zee beeft gedurende
48 uur een hevige storm gewoed, die ox te
Syracuse groote schade heeft aangericht.
In de haven werden tal van schepen ver
nield. Een aantal uwe lie den is door imklii
king om het leven gekomen Ook de te velde
staande gewassen hebben ernstig te lijden
«ebnd. l
van den
naar
te
zware
binnen te komen.
In de kamer, achter het buffet gelegen,
werd uit een bureau een geldkistje. Inhou
dende ongeveer 300weggenomen, ter-
een naast het buffet staand zakje
hetwelk gisterenavond u't het buffet
genomen, van zijn zilveren Inhoud
ontdaan. In totaal hebben de tnbre.
Hedennacht is in het dorp Oastricum op
vier verschillende plaatsen ingeb:oken
Gelukkig is slechts bü één van hen, zooals
tot nog toe gebleken is, gestolen. Het
schünt. dat de dieft ven het uisluitend op
geld hadden gemunt, daar andere voor het
grijpen zijnde waardevolle voorwerpen
onaangeroerd zün gelaten.
Allereerst is bü ..De Rustende Jager" een
bezoek gebracht
Hier is men door het verbrijueten van de
spiegelruit van de voordeur weten
Te Karachi
ingekomen.
Het vrachtschip „Palembang"
Rotterdamschen Lloyd, op de uitreis
Neder landscb-Indië, is gisteravond
7.45 uur. bü bet verlaten van den Waterweg,
tusschen Rood I en Rood n, bü laag wa
ter aan den grond geraakt.
De sleepbooten ..Hudson” en .Blanken
burg" bevinden zich in de nabüheid.
Het schip heeft te kennen gegeven voor
loopig geen sleepboothulp te aanvaarden, om
met hoog water dat gisternacht te 3 utlr
opkwam op eigen kracht te
vlot te komen.
Er bestaat geenerlei gevaar.
zich verbeelden,
een
wacht.
Berenguer wees er op. dat de actie der
vakorganisaties niet zoo dreigend is als zü
wel lijkt Ge weet zoo betoogde hü
dat de Spanjaarden charmante lieden zün,
maar een ware neiging tot overdrijving be
zitten. Wanneer een fabriek haar deuren
sluit, zien zü een „groote staking"; een
onweer in Andalusië doet hen zeggen, dat
de gebee'.e streek is weggevaagd en wan
neer zü zien, dat de arena's vol zün met
lieden, die zijn gekomen om naar republi-
keinsche sprekers te luisteren, concludeeren
zü, dat binnen acht dagen de republiek
zal worden uitgeroepen;
Nadat Berenguer had verzekerd, dat de
verkiezingen wel degelijk zullen worden ge
houden uren weet, dat de datum intus
schen is vastgesteld: begin Maart», ze'de
bü, dat bet geen twrijfel lijdt of zü zullen
in de Cortes een meerderheid voor de mo
narchisten op'everen.
Toen de interviewer schuchter opmerkte
dat men overal over een revolutie in
Spanje spreekt, weerk’onk een lulde lach
De revolutie? Zü leeft in de verbeelding
der Spanjaarden Hoe wilt ge dat men re
volutie zal maken, daartoe is immers de
steun van het leger noodlg. En dat leger
is den koning innig toegewijd. Er zün
weliswaar republikelnsche officieren, buiten
bet kader, maar zü hebben niet den min
sten Invloed op het geregede leger.
En als de revolutie desondanks komt?
Dan zal haar onmlddellijk de kop wor
den ingedrukt, daar kunt ge van op aan
verzekerde Berenguer. Een politieke revo
lutie Is in Spanje niet mogelük; een sociale
misschien, indien Europa er in vo'hardt zich
niet te organiseeren. En dan nog dan
zal Spanje het laatst door &e ramp worden
getroffen.
wijl
geld,
was
werd
kars in De Rustende Jager f 400 bult
BClOAaKt.
vermist.
Ook Is óe wonittf van <U Van Poelgeest
beaecht, waartoe men rich toegang ver
schaft heeft door een ruit in de achter
kamer in te drukken en een raam op te
schuiven.
Hier wordt echter niets virrmist
Van de firma Heideman hebben de in
brekers het woonhuis en den daar tegenover
llgr-nden winkel tot operatle-terreln geko.
sen.
Met
woonhi
overhoi
echter nog niets vermist.
Den winkel is men binnengekomen door
een ruit aan de achterzijde te vernielen.
Waarschünlük is ook hier niets weggehaald.
De Castricumsche politic, die van de
daders nog geen spoor ontdekt heeft, zet
het onderzoek üverig voort.
Verklaring van den beer Albania te Re
Tweede Kamer.
Dader meldt rich bü de Justitie.
Het 15-jarig Duitsche meisje Joeepbine
Lünen, dat den latsten tüd te Bleverheide
in de gemeente Kerkrade woonde, is in den
nacht van Maandag op Dinsdag door haar
22-jarigen broer 8. vermoord. Hü had sinds
eenigen tijd het voornemen zün zuster te
dooden, vermoedelük daar hjj zich ergerde
aan haar lichtzinnige leefwijze.
Omstreeks elf uur Maandagavond begaf
hü zich per fiets naar Blejjcrhelde, waar hjj
zün zuster dwong met hem terug te keeren
naar Wurselen, even over de Nederlandsebe
grens gelegen. Daar heeft hjj het meisje
met haar halsdoek geworgd en haar daar
na een prop in den mond geduwd, omdat,
hü er niet zeker van was, dat de dood reeds
was mgetreden. Hü heeft het Ujk op een
weiland nabü zün woning laten liggen.
Dinsdagmorgen heeft S. L. aangifte bü de
justitie gedaan.
Uit niets bleek, meldt de „Telegraaf”, dat
L. berouw van zün daad had; integendeel,
glimlachend deelde hü mede het meisje
vermoord te hebben en het lichaam in een
welland te hebben gesleept. Het was be
kend. dat zü" zuster den laatsten tüd on
danks haar leeftijd omgang met een jon
gen Duitscher had. Reeds meerdere malen
had zü met haar familieleden daarover
oneenigheid gehad.
De justitie te Aken heeft zich gisteren naar
de plaats des misdryls begeven en het UJK
in beslag genomen. L., die ook nog ge
tracht had. gelukkig zonder resultaat, den
geliefde van zün zuster te veBnoorden, te In
verzekerde bewaring gesteld.
Onze
ons:
Eugenio Coselschi directeur en hoofdredac
teur van het schunnige weekblaadje „Vo-
IcntA d'Italla" en aanvoerder In den strijd
tegen Joego-Slavlë om het bezit van Dal
matte zal tn de Kamerzitting van 26 No
vember aan dej- Minister van Binnenland-
sche Zaken, Mussolini, eenlge vragen stellen
omtrent de actie der Slavische geestelijkheid
in Istrië. Deze heer met zün. ofschoon ver-
itallaanschten. typisch Sloveenschen naam,
wenscht te weten
„welke maatregelen er genomen zün om
„de voortdurende antl-Ttallaansche propa-
ganda der Slavische priesters in Istrlé waar-
„van de gevolgen onlangs bleken door den
„moord met voorbedachten rade op een aller-
„edelsten opvoeder te Görz. tegen te gaan;
„en of <ft> Minister er ook aan denkt om,
krachtens den geest welke tot de gebeur-
„tenls der verzoening leidde, de aandacht
„der hoogste kerkelüke autoriteiten te rich-
„ten op de noodzakelijkheid van een spoe-
„dlge en spontane medewerking hunner-
„zljds voor de nationale rust, niet zoozeer
„om onduldbare misbruiken tegen te gaan,
„dan wel om die. met hooghoud ing van de
..heiligheid der priesterlijke zending, tijdig
„te voorkmen. door de onverbeterltike 81a-
„vische politicasters te vervangen door vro-
„me Ita'laansche geestelijken." ’’’nz.
Het telt dat deze vragen gesteld kunnen
worden t en maar liefst rechtstreeks aan
Mussolini, zegt natuurlijk zeer veel in Ita
lic, waar de Kamerleden het wel uit hun
hoofd zullen laten om zoo maar lukraak in
lichtingen te verzoeken. Dat bovendien Mus
solini reeds bü voorbaat de beantwoording
van zich a.'veschoven en aan den onder
minister Arplnat! verzocht heeft om in zijn
naam de opvatting der regeering uiteen te
zetten, schijnt er op te wijzen, dat men er
niet aan denkt den ondervrager met een
kluitje in het riet te sturen.
Het gaat dus om het vrijwel geheel door
Slovenen bewoonde Istrië dat na den oorlog
van Oostenrijk werd afgesneden en aan Ita
lië kwam. De Slavische priesters zouden daar
een voortdurende anti-Itallaansche actie
voeren, waarvan bii voorbeeld, de moord op
een opvoeder te Oörz het gevolg was.
Nemen we dezen moord het eenlge
genoemde bewijs even onder de loupe.
Te VlplgUano. bü Görz, werd een maand ge
leden de schoolmeester Sottoszuiti vanuit
een hinderlaag op den drempel zijner wo
ning neergeechoten Ongetwüfeld is dat een
moord welken wjj niet zullen probeeren goed
te prat
Maar
„alleredelste opvoeder” dezen moord zelf
krachtig heeft uitgelokt. De Biclliaan Sotto-
santl toch is een paar japen geleden straat
arm naar Istrië getrokken en heeft zich
daar aangeboden om de Slovenen te Italla-
nlseeren Zijn werkzaamheid voor de fas
cisten had o.a ten gevolge dat hü den laat
sten tijd een villa bewoonde.
Als onderwijzer duldde hü niet dat zHJz»
leerlingen, ook buiten de school. Sloveensch
spraken of zich Slovenen toonden Wanneer
een kind zich niet in perfect Italiaansch
wist uit te drukken of per ongeluk een Slo
veensch woerd gebruikte was het zün ge
woonte om dat kind te dwingen den mond
te openen, opdat hij er in sjmwen kon om
zoo dien „besmetten" mond te reinigen.
Zijn actie was er vooral op gericht om
den meisjes wat „veredelend en beschavend
Latünsch bloed" bü te brengen Te dien
einde nam hü ze mee naar huis met weinig
edele bedoelingen. Z|jn vrouw stond hem ter
rijde tn de keuze zijner slachtoffers.
Hoe ver de justitie afgezakt is in tstrië,
bewijst een rekest dat tegen deze schand
daden bü de autoriteiten werd Ingediend. Het
protest durfde men alleen baseeren op de
overweging datSpttoaanti zwaar tuber
culeus was
Wat nu de hetze tegen de Slavische gees
telijkheid betreft welke na dezen moord weer
heviger dan te voren is opgelaaid, schünt
het dat de pastoor van VlplgUano den on-
gehoorden moed had om Sottosanti op het
satanische van zün gedrag te w|jzrn en hem
eens of meermalen de H. Sacramenten te
weigeren. De fascistische militie arresteerde
dezen pastoor onder groot lawaai onmld-
dellük na het misdrijf onder beschuldiging
van er de aanstichter van te zün en van
Sottosanti. toen deze stervende was. zün
geestelijken bijstand geweigerd te hebben.
Talrijke getuigen echter hebben bevestigd
dat de pastoor zich oogenbllkkelljk naar de
plaats van bet misdrijf begaf en de Gene
rale Absolutie verleende- Ook het Vatlcaan
heeft rich in de zaak gemengd en de pas
toor is weer in vrijheid gesteld.
Niettemin blijkt uit de vragen van Oosel-
schi dat de groep, wier leider hü te, een
nieuwen aanslag wil plegen op Istrië, en dat
nog wel met de hulp der Overeenkomst van
Lateranen welke juist dit laatste beetje vrij
heid garandeert. De kwestie toch is dat deze
Overeenkomst aan de nationale minderheden
van Italië het recht toekent, zün godsdienst
te belijden en onderrichting van zijn gods
dienst te ontvangen in de landstaal.
Want daarop is heel het streven van Co
selschi cs gericht: het Sloveensch en de
Slovenen moeten worden uitgeroeidEu de
vervanging der .onverbeterltike Slavische po-
Utlcastera door vrome Itallaansche nriesters"
zou een groote stap in die richting zijn,
doordat de Itallaansche geestelijkheid tn het
algemeen vanzelf geen Sloveensch spreekt
of verstaat.
Het moet niet ónmogelijk worden geacht
dat uit dit relletje vru ernstige gevolgen
voortvloeien Te meer omdat het Vatlcaan.
door midcfel der „Qfeervatore Romano",
reeds eenlge malen g^oond heeft hier ge
heel aan de zijde der onderdrukte Slovenen
te staan.
In het Palacio de Buenavista te Madrid
heeft generaal Berenguer, de Spaansche
minister-president, een medewerker ont
vangen van ,4’Aml du Peuple”, het door
de „Figaro" uitgegeven antl-soclalistische
volksblad
D« Interviewer, die verzekert, dat de ge
neraal een buitengewoon opgewekt man js,
die zün glimlach alleen maar prijs geeft om
te schaterlachen, herinnert aan zün merk
waardige loopbaan opperbevelhebber in Ma
rokko; gearresteerd; veroordeeld tot twin-
chef van
in den
Naar gemeld wornt hebben in het Zuiden
van Barcelona in Spanje botsingen plaats
gehad tusschen arbeiders en politl«. In het
havenkwartier ontstond een geregeld vuur
gevecht tusschen beide partijen, waarbü 2
arbeiders gedood en 3 gewond werden.
Naarmate Jan en Alleman
In onzen zeer verwenden tüd
Steeds meer en meer en met aplomb
In allerlei soort auto's rijdt.
Groeft ook het ongelukken-tal.
Dat daaglüks langs den weg geschiedt.
Respect toch voor den medemensch
Groeit in datzelfde tempo niet!
En meer en meer komt tn de krant
Een zinnetje, zoo schunnig, voor.
Ni de vermelding van het feit:
De autcrrobllist reed dóór1
Men rijdt een mensch dus overhoop
En drukt dan op het gas-pedaal
En juist als een sluipmoordenaar
Gaat dan de lafaard aan den haal!
Kijk, dat Is juist zoo ordinair.
Want is het wél of niet zün schuld
Het is en blijft toch een gebod.
Dat hü zün menschen-plicht vervult
En daarom walgt men van den vent.
Die zóó fatsoensbegrip*en mist
En recht heeft op een ind ren naam
Dan dien van automobilist!
MARTIN BERDEN
Een
eersten
tacheerd
Bandoeng, T. 3. WF. M. Supheert, is
tijdens een vlucht neergestort. Het toestel
werd beschadigd. Luitenant Supheert bleef
ongedeerd.
Een tweede Chirtlss-toestel, hetwelk boven
bet gevallen vliegtuig cirkelde, raakte,
zeer laag vliegend, met een vleugel dan
grond. Het toestel groef rich In den mod
der, De bestuurder van het tweede toestel,
de adjudant-onderpdicjer ScbmeU, werd
hierbij gedood.
Bü de K. L. M. is bericht
dat het rijfde postvliegtuig, op weg naar
Nederlandsch-Indlë, de P. H. A. G. A„
Dinsdag te 4.50 uur uit Bushlr is vertrok
ken en te 1013 uur te Djaak is geland.
Vandaar vertrok het toestel te 11 18 uur en
arriveerde te 18.02 te Karachi.
Alles is wel aan boord. Heden wordt de
reis voortgezet.
Door de nieuwste verklaring van den
heer Albarda is oJ, een ernstige toe
stand geschapen.
Wanneer ons volk ook geheel bul
ten zijn schuld rich met dood en
verderf bedreigt riet, dan zal de 8. D.
A. P. het parool doorgeven:
..Handen In de zakken!”
en beide oorlogvoerende
zullen met onze arme bevolking kunnen
doen wat zü willen, wat zü in haar
voordeel rekenen.
En dat zegt de heer Albarda nu al
reeds bü voorbaat!
Als ware het een invitatie:
„Welkom, vreemdeling!"
De 8. D. A. P. toont zich niet alleen
nationaal onbetrouwbaar, maar ook
positief staatsgevaarlük.
Onze weerlooze bevolking weet nu,
wat Vü In oorlogsnood van de 8. D. A.
P. te verwachten heeft.
De 8. D. A. P. zal haar aan haar lot
overlaten.
De burgerü
ning mee.
Concludeerden wü de vorige week
naar aanleiding van Albania's desbe
treffende verklaringen In de Kamer, dat
de 8. D. A. P. in geval van oorlogsge
vaar voor de regeering onbetrouwbaar
zou rijn door de uiterst pertinente
vragen van den minister-president na“.
dien nog erger In het nauw gedreven,
heeft de heer Albarda zich gisterenmid
dag In de Kamer nog duidelüker moe
ten uitdrukken; en na 's heeren Albar-
da's nieuwe verklaring Is onomstootelük
komen vast te staan, dat de 8. D. A. P.
dreigend oorlogsgevaar niet alleen
een onzekere, dus onbetrouwbare
is te beschouwen, doch zonder
als staatsgevaarlijk is te quallfl-
Omtrent de verduistering van f 150.000.
waarvan wü reeds melding hebben gemaakt.
In verband waarmede de heer 3. W M.. di
recteur der Handels- en Landbouwbank te
den Haag, rich bü de politie heeft aangege-
ven, kan nog gemeld worden, dat in de krin
gen van den heer M. groote ontroering te
gewekt, toen bekend werd, dst deze zich bü
de justitie had aangemeld.
De heer M. was In Gereformeerdekringen
een zeer geziene persoonlijkheid en genoot
aller achting. Hü had in verschillende bestu
ren zitting en was lid van diverse comité’s.
Bü zün vrienden was van de flnancieeie
moeilükheden van den heer M. niets bekend
Wel was van algemeene bekendheid, dat de
Handels- en Landbouwbank in den laat ten
tüd niet liquide was Men schreef dit echter
toe aan den algemeenen slechten economi
scher) toestand. De bank had hieronder wel
zeer in het bijzonder te lijden, daar rij haar
credleten grootendeels op landbouwgebied
verstrekt had.
Eenige dagen geleden heeft er een büeen-
komst plaats gehad van belanghebbenden bü
de Handels- en Landbouwbank. Er was toen
een bepaalde strooming in deze vergadering,
welke bereid was de bank weer liquide te ma-
BUREAU: HOF ALKMAAR
Telefoon: Administratie No. 433
Redactie Ra. 633
nationale zelfstandigheid”.
„met volle overtuiging".
bü
als
factor
meer
ceeren.
Op de eerste vraag van den minister
president, of de 8. D. A. P. een mobili
satie* van de landsverdediging afkeurt,
heeft de heer Albarda geantwoord, dat
de 8. D. A. P. de gewapende
landsverdediging Inderdaad
afkeurt en dut een moblliaa-
tie daartoe niet zal goedkeu
ren.
Op de tweede vraag, of de S. D A. p.
al dan niet haar medewerking zal ver-
leenen bü een mobilisatie, gaf de heer
Albarda ten antwoord:
De 8. D. A. P. is met
overtuiging bereid,
saam te zijn tot behoud van
de nationale zelfstandig
heid; zij acht gewapende
landsverdediging echter
zelfmoord en zou haar mede
werking daaraan dus niet
verleenen.
Bet la nu duidelijk genoeg.
Alleen over de vormen van een ac
tie der 8T4P. tegenover een mobilisa
tie bü dreigend oorlogsgevaar, dus a
fortiori tegenover een bevel tot gewa
pende landsverdediging, heeft de heer
Albarda zich niet nader kunnen uit
spreken: JD9 vorm van iedere actie
hangt af van de omstandigheden en
men zal ons,” zoo zeide hü. „tot een
verklaring daarover niet kunnen bren
gen".
Albania’s nieuwe verklaring betee-
voor ons land en volk iets heel
ernstigs.
Het behoeft ons verder niet meer te
interesseeren, welke vormen van ac
tie de 8JJ.AJ». ingeval van mobUlsatle-
bevel, enz. zal kiezen: in ons wettig ge
kozen parlement, tegenover een wettig-
zetelende regeering, heeft de heer Al
barda verklaard, dat de 8DA-P. bü
dreigend oorlogsgevaar, natuurlijk on
danks het bevel der wettige regeering,
niet zal medewerken tot gewapende
landsverdediging.
Ook niet als wü ons nationaal ver
dedigen moeten naar het oordeel
der wettige regeering.
De heer Albarda heeft zün partü
hiermede gekenmerkt als een eventueel-
revolutlonnalre, als een staatsgevaar-
lüke partü-
Hiermede zullen onze autoriteiten van
stonde aan rekening hebben te houden.
De S.DAT. zal zich in de ure des
gevaars niet nationaal gedragen; zü wil
ons land weerloos overleveren aan den
eersten den besten indringer en daar
door de kans vergrooten, dat juist ons
land het terrein van den strijd wordt
(men lette eens op het Fransch-Belgi-
sche streven, bü *n komenden Fransch-
Dultschen oorlog niet België maar N e-
d e r 1 a n d tot gevechtsterrein te doen
worden: d&artoe worden de Fransche en
Belgische grenzen aan de Duitsche zü-
de „hermetisch” afgesloten, daArtoe is
bü Antwerpen extra spoorwegenaanleg
noodlg in de richting van Nederland
Realiseeren wü ons den
wanneer een bultenlandsch
land bedreigt en wü ons
zullen zien tot afweer, èn uit hoofde van
internationale verplichtingen èn uit
hoofde van onzen plicht, Nederland niet
tot gevechtsterrein te doen worden en
vrouw en kind te beschermen, dan zal
de 8. D. A. P. weigeren, den nationalen
plicht te vervullen; de regeeringsge-
trouwe partijen zullen haar plicht ech
ter wél begrijpen en hoogstwaarschijn
lijk zal de buitenlandsche vijand een
door burgeroorlog tot machteloosheid
gedoemd land kunnen binnendringen en
verwoesten. En de buitenlandsche vüand
zal sterk zün, dank zü mede de buiten
landsche socialisten, die niet eenzijdig
ontwapenen willen. Wat er dan van ons
arme volk terecht komen zal?!
De heer Albarda heeft verklaard, dat
de 8, D. A. P. wel bereid is, werkzaam te
zijn tot behoud van de nationale zelf
standigheid, maar hij heeft er terstond
aan toegevoegd, dat de 8. D. A. P. die
zelfstandigheid niet door middel van ge
wapende landsverdediging wil trachten
te behouden.
Hü zegt dus openlük tot het buiten
land: ,Xom maar gerust op met uw
legers, wij zullen geen verzet bieden!"
Op die wijze dmkt de heer Albarda
werkzaam te zijn wt^ behead van de
