£4
ofi
a
Voor de Huiskamer
Het gestolen Luchtballonnetje
OF DE GESCHIEDENIS VAN TWEE DEUGNIETEN
■■■■■■■■■■■MMeaaeoeoaeeeeaeoeoeeoeeoaeeoeaaaaaaaaeaaaeeaweaww
NIÉMÉUER'S' ‘l
f
TWEEDE KAMER
S
van
en
verworpen met 5829 stemmen
R.
Carnegle-stichting
BINNENLANDSCH NIEUWS
Paul
KERKNIEUWS
Z. D. H. Mgr. H. van de Wetering t
„Het Oranje Kruis”
ONZE OOST
Chineesche bandletenoverval
LEGER EN VLOOT
SOCIAAL LEVEN
Kapitein ter zee J- F. Oosten
A
43
n
r
i
Afbraak van 24000 woningen te
Amsterdam
K. Vrouwenbond in het bisdom
Haarlem
DiebeFs optreden in Arnhem
verboden
s
lm respectable lui rijn onafhankelijk/’
7-T* jd
en van iedereen I Ze verhuren
m-
23
te
23
Het landelijk collectief contract In
het bouwbedrijf
Wat noemt men in
Engeland „respectable”
Minister Ruys te&en den heer Albarda: „De re^eerinè zal uit de
houdinè van de S. D. A. P. haar conclusies trekken, de Rijks-
wetten doen eerbiedigen en de opvolèm& van ene wetten verlangen
De motie-Van den Tempel
Rflajen. directeur van den G. O. D. te Zaan
dam.
K.
ider-
Kasten dertig milMoen gulden
derd
Een anti-oorlogsprlte
De (ronden van het vetted
ij
vrljdenkersvereenlglng ,J3e Dageraad"
Pontificaal Jaargetijde
Eerste hulpbrignde* langs drukke wegen
N.
den
Ingang van het kerkgebouw
besproken worden met den nieuwen inspec-
teur-generaal. t
De kampong tat rep en roer
de
er
d.
tas'
over
52
A
De
i
de
l
s
V
44
in
.W
i al*
man
uun-
be-
pre-
den
6 de
«el-
t en
i
I
L
Dit
tegen
i en
ige-
43. Dat een ongeluk niet alleen komt,
Dat ondervonden alle vier.
Die in den auto waren gezeten.
En waarlijk niet voor hun p'.elzter.
Eerst was de agent omver geworpen.
Nu reed men tegen een winkelruit.
Toen men op een hoek wilde keeren.
De juffrouw schreeuwde haar woede uit
De besprekingen over de vei uit a wing
aangevangen
44. „En zie je,” zei de dame verder.
„Let goed op wat je voortaan doet,
t Kan gebeuren," cel de lieve dame,
„Dat JU weer een als ik ontmoet.
Ik heb je nog heel goed behandeld.
*k Heb anders nooit zooveel geduld.
Mijn paraplule is ook in tweeën.
En dat is eigenlijk ook jou schuld."
ver
wedt.
het
nen
n
t
i
van
sch-
leer
irk-
ide,
de
ife-
san
den
J0
er
:n
s.
)e
1-
ver-
hrte-
enda
.zav
nis
iln.
G.
en
er-
I.
H.
>t-
53
tje
Ito
us
it.
>r.
er
Men,
ar-
irac-
llen,
ar
il, en W. meenen het tijdvak voor de sa
neering noodlg op ongeveer tien jaar te kun
nen stellen.
Voor de ontelgenlngsplannen van de Joden
Houttuinen en omgeving. Foellestraat en om
geving en Jordaan I schatten B en W. de
kosten resp. f 3.087.000 en f 4.760 000. Voor
het overige deel van de Jordaan en voor de
Oostelijke en Westelijke eilanden worden de
kosten globaal geraamd op f 22.240 000.
De kosten van de geheele saneering zullen
na verloop van tien jaar naar schatting ruim
f 30.000 000 hebben bedragen.
Voorts vragen B. en W. den raad prind-
pleele goedkeuring voor den bouw van 8000
woningen voor de gezinnen uit de woningen,
die zullen verdwijnen, te verhuren tegen ge
middeld f 4 20 per week. De kosten zullen
hiervoor bedragen f 27200 000 vermeerderd
met plm. f 110.000 voor aanleg van tuinen.
De motle-Van den Tempel ver
worpen.
motle-v. d. Tempel wordt verworpen
met 58 tegen 29 stemmen. Voor: de soc.-dem.,
de vrijs. -denx, de heer Floris Voa en
communisten.
10 -10 cents per half ons I
VOOR FIJNPROEVERS J
Een bende van ongeveer zeven Chineesen
drong des nachts een kadeh binnen van
een Maletochen agent van de Singer Maat
schappij in kampong Soengei Boeloeng, op de
grens tusschen bet Serdangsche en Tebing-
sche, waarbij de deuren van een kast met
bijlslagen werden vernield. Vele Maleteche
omwonenden snelden toe, waarop de Op
wacht staande rampokker revolverschoten
loste. Er werden geen personen gewond. De
bende trok af, nadat een Chineesche taukeh-
mas met een automatisch pistool de
schoten beantwoordde. Een onderzoek werd
ingesteld, de daders zijn niet gepakt.
Eergisteren werd de eerste conferentie ge
houden voor de vernieuwing van de landelijke
collectieve overeenkomst voor het bouwbe
drijf. De conferentie vond plaats in het ge
bouw van de Patroons voor de bouwbedrijven
Haarlem en werd voorgezeten door den
iZ UK
De kapitein ter zee J. F. Oosten, die deeer
dagen ter besch kking is gesteld, zal bin
nenkort, naar vernomen wordt, zijn bevor
dering tot schout bij nacht kunnen tege
moet zien. Naar verluidt, zou kolonel Oos
ten in dien nieuwen rang bestemd worden
om te zijner tijd vlce-admiraal A. ten
Broecke Hoekstra op te volgen als com
mandant van de zeemacht tn Ned. Indié.
Eergisteren werd te ’*-Hertogenbosch de
21e Bondsvergadering van den Kon. Nat.
Bond voor Reddlngsweaen en Eerste Hulp bij
Ongelukken „Het Oranje Kruis” gehouden.
De heer P. Lommen trad periodiek af al*
bestuurslid, terwijl mr. A. Gerritsen en mr.
dr. O. Schoch bedankt hadden. Als bestuurs
leden werden in bun plaatsen gekozen dr. H.
H. T. Bekenkamp, voorzitter van het GroninJ
ger Groene Kruis, dr. L. W. H. Tjeenk Wil
link, secretaris van de Ned. Vereeniging van
Spoorwegartaen te Zeist en dr. P. H. van
heer Van Eesteren, voorzitter van den
noemden patroonsbond.
Ook de R. K. Bond van Bouwpatroons nam
ean deze conferentie deel.
Deze conferentie, wedce om 10 uur aanving
en om half vijf werd beëindigd, werd vrijwel
uitsluitend benut voor het houden van alge-
meene beschouwingen welke van arbeiders
zijde werden gehouden door de heeren Van
der Wal. Andriessen en Terweij. In deze be
schouwingen waarbij tevens sommige kern
punten van de voorstellen werden besproken
werd betoogd dat de huidige toestand in
geen enkel opzicht verslechtering wettigde,
en dat in de van arbeiderszijde gelanceerde
voorstellen een zoodanige soberheid was be
tracht, dat ae ook nu konden worden verwe
zenlijkt.
Ook de patroonslelders traden in beschou
wingen over den huldigen toestand naar
aanleiding van de van arbeiderszijde gehou
den betoogen waarna'nog uitvoerige repliek
volgde.
In een volgende conferentie zullen de we
derzijds gedane voorstellen in bespreking ko
men.
Die conferentie is vastgesteld op Donderdag
4 December en wordt wederom te Haarlem
gehouden.
Wegen* bedanken der provinciale vertegen
woordiger* in Zuid-Holland en Noord-Bra-
baijt, de heeren D. Bakker, Den Haag en Jhr.
mr. E. van Meeuwen. Den Bosch, werden in
ban plaste gekozen de heeren D. Brocx, arte
te Den Haag en mi. F. Baron van Hugen-
poth tot den Beerenclaauw, Den Bosch.
Aan het bestuur werd machtiging verleend
om een regeling vast te stellen voor de van
Bondswege gesubsidieerde Eerste Hulpbri-
gade*. Op een vraag van mr. Mommers ant
woordde dr. Mijnlieff, dat bij het vormen van
hulpbrigades langs de drukke wegen ook
rekening zal worden gehouden met bet zwem
mend redden. In de betrokken commis'ie zul
len ook Vertegenwoordigers van den Bond tot
het redden van drenkelingen worden opge
nomen.
„Och kom I Zie eens Mistress Mixpickle,
wij kennen lier een minister, die zijn ver
stand, een advokaat, die zijn geweten, een
generaal, die zijn degen en een dame, die
maar genoeg zijt gij zelf niet een hoogst
respectable vrouw en zoudt ge daarom geen
kamers verhuren V'
„Ja, maar de zaak is eigenlijk ik verhuur
alleen maar aan respectable lui."
Des avonds in het café, ontmoette ik pro
fessor Boekwurm, die de Times las.
„Zeg eens mijnheer de professor," zeide
ik, „welke definitie geeft u van het woord
respectable F’
..Respectable T Bedoelt gij een respectabel
blad Tr
„Welnu ja.”
„Dat is zeer eenvoudig een respectabel
blad moet zoo geschreven zijn, dat het
op de toilettafel van elke respectable dame
,A1 wel, ik dank u, mijnheer de pro
fessor.”
Thuis gekomen gingen wij aan onze schrijf
tafel zitten om den respectablen lezer ons
philologisch leed te klagen, en zoo ontstond
deze, naar ik hoop ..respectable” taalstudie.
De vrljdenkersvereeniging ,.r> Dageraad"
wilde een zaal van Musis Sacrum te Arnhem
huren om het onsmakelijk optreden van
Paul Diebel daar te doen plaat* hebben.
Maar Arnhem’* burgemeester, mr. B. J. R.
de Monchy, stak daar een stokje voor. Hij
verbood kortweg het optreden van Paul Die
bel. Niet alleen omdat In de pachtvoorwaar-
den van Mu is Sacrum een bepaling voor
komt, krachtens welke In dit gemeentelijk
gebouw geen splritlsche séances of vertoonin-
gen, die daarmede gelijk te stellen zijn, mo
gen worden gehouden.
De burgemeester nam zijn besluit ook op
andere gronden.
Het medisch advies over de Diebel-vertoo-
nlngen luidde, dat dergelijke bijeenkomsten
schadelijk zijn voor het zenuwgestel vooral
van onevenwichtige personen.
En aangezien de burgemeester van oordeel
was, dat onevenwichtige personen juist tot
bezoeken van dergelijke gelegenheden warden
aangetrokken, nam hij bet wjjs en verstandig
besluit om het optreden van Diebel te verbie
den.
HOOFDSTUK X (Arbeid, Handel en
.Nijverheid.)
Aan de orde 1* Hoofdstuk X der Rjjksbe-
grootlng voor 1931.
Bjj ae afd. Arbeid bespreekt de heer KU-
PERS (S. D.) de werkloosheid. Loonsverla
ging beteekent vermindering van koopkracht
en werkt werkloosheid in de hand. Dat de
prijzen van den kleinhandel zoo weinig zjjn
gedaald, ligt aan de kartels en de slechte
distributie. Het verheugt spr., dat ook de re-
geering wil optreden tegen de moderne be-
drijfsconcentratie.
De minister voere In den kortst mogelUken
tijd voor alle arbeiders den 8-urendag in.
Ook dient de conventie van Washington ge
ratificeerd.
Ook de particuliere chauffeurs dienen
onder de Arbeidswet te worden gebracht
Spr. betreurt zeer het uitstel van de invoe
ring van de Arbeidswet voor de kantoorbe
dienden. Verbindendverklaring van de col
lectieve contracten mag niet worden afhan
kelijk gesteld van de aanneming van de Be-
drljfsradenwet, doch moet daaraan vooraf
gaan, terwijl aan de regeling der Bedrnfs-
raden moet voorafgaan de regeling van de
medezeggenschap in ondernemingen.
Mejuffrouw GROENEWEG (8. D.) bepleit
een vakantieregeling voor jeugdige arbeiders
en spoedige indiening van bet wetsontwerp
tot regeling van de huisindustrie.
De minister bevordere, dat een afdeellng
Inzake jeugdzorg en jeugdbelangen met gel-
delljken steun van bet Rijk tot stand komt.
Mevrouw VAN ITALLIE— VAN EMBDEN
(V. D.) dringt aan op meer inspectrlces, wier
ra.arisporitle verbeterd dient te worden, op
dat men over de meest geschikte krachten
kunne beschikken. Voort* houdt spr. een be
toog voor mo:derloon. Er zijn niet meer dan
9200 vrouwen in de werkplaatsen. Kunnen
zij daar niet meer werken, dan zullen zjj
anderen slechteren arbeid moeten verrich
ten Zjj kunnen alleen thuis blijven als zij
moederloon krijgen.
De heer SMEENK (A. R.) staat volstrekt
niet op het standpunt, dat met de 48-urige
In het gemeenteblad van Amsterdam is
thans verschenen het plan voor saneering
en krotoprulmlng in de geheele stad, ont
eigening van de Joden Houttuinen en omge
ving en den bouw van gemeentewonlngen.
B. en W. stellen den raad voor te verkla
ren de noodzakelijkheid van verbetering in
bet belang van de volkshuisvesting van de
kern der oude stad, de Westelijke eilanden,
de Jordaan, den geheelen grachtengordel de
Jodenbuurt, de Oostelijke eilanden en eenlge
buurten in de nieuwere stadsdeelen.
In de oude stad wenschen B. en W voort te
gaan met het onbewoonbaar verklaren van
woningen en het voorschrijven van ingrij
pende verbeteringen voor woningen welke
blijven bestaan.
Op de We telljke eilanden waaronder be
grepen zijn de Haarlemmerdijk, de Haarlem
merstraat en omgeving, zal een aantal wo
ningen moeten onteigend en afgebroken
worden tot het scheppen van voldoende licht
en luchttoevoer. Het aantal woningen dat in
deze wijk zal moeten verdwijnen is te stel
len op duizend. Voor het gedeelte Jordaan
I zich uitstrekkend van de Rozengracht tot
de Elandsgracht hebben B. en W. een vol
ledig plan voor onteigening ontworpen. In
totaal zullen hier van 3864 woningen 1736
huizen verdwijnen.
In den grachtengordel kan men volstaan
met het verbeteren van slechte woningen en
het onbewoonbaar verklaren.
In de JordMpbuurt welke reeds voor een
deel gesaneerd is, wordt het aantal woningen,
dat door algeheele -aneering nog zal verdwij
nen gesteld op 1100, terwijl op de Oostelijke
eilanden het aantal wonlhgen dat door de
saneering zal worden opgeruimd op 1500 is
bepaald.
Tevens bieden B. en W. den raad ter voor-
looplge vaststelling een bebouwlngsplan aan
voor de Joden Houttuinen en omgeving en
de Foellestraat en omgeving.
In de nieuwere stadsdeelen zijn er 10.000
voor- en achterwoningen welke zullen ver
dwijnen en 300 sou?-terraln-wonlngen. Voorts
zijn er nog ongeveer 5000 woningen, die als
slecht moeten worden gequallflceerd en ten
aanzien waarvan voorzieningen moeten wor
den getroffen.
Bij uitvoering van de hierboven aangege
ven saneering vervallen ongeveer 23.900 wo-
nlngen.
Voor de 10.000 voor- en achter woningen,
die verdwijnen komen evenwel 5000 verbouw
de woningen in de plaats en door het wijzi
gen van andere minderwaardige woningen
sullen ongeveer 2900 bewoonbare woningen
zjjn te verkrijgen.
De afneming van de geheele woningvoor
raad 1* dus te stellen op rood 10.000.
II
als eerste jaarge-
voor zijn doorluchtlgen voorganger,
H. van de Wetering z.g., opgedra-
De Haarlemsche diocesane Vrouwenbond
beeft te Amsterdam een algemeene bestuurs
vergadering gehouden, onder voorzitterschap
van mej. T. Post.
Medegedeeld werd «Jn. dat bij de Fede
ratie plannen bestaan, in April een land
dag te houden in 's-Hertogenboech.
Het bestuur, dat wegens statutenwijziging
moest aftreden, werd in zijn geheel her
kozen. Al* nieuw lid werd daaraan toege
voegd mevr. B hlUter—De Nijs, uit Middel
burg. als vertegenwoordiger van Zeeland.
Aan de orde kwam daarna een voorste!
van het dag. bestuur om dezen winter in de
afdeellngen de vraag te overwegen of het
zitting nemen van vrouwen in schoolbestu
ren nuttig en gewenscht is.
Besloten werd, dat de afdeelingen zullen
onderzoeken hoe het in de verschillende
plaatsen ten deze is gesteld.
De Diocesane voorjaarsvergadering zal
voortaan worden gehouden in het Retraite
huis te Bergen en worden gevolgd door een
retraite.
Na de lunch volgde een voorstel Haarlem-
Een reorganisatie van den Vrouwenbond
in den geest van het rapport der
Studieclub „St. Paula”, n.l. het vormen van
clubs en onderafdeellngen In den Bond.
Het D oe. Bestuur stelde voor, aan de
hand van het rapport een leidraad in groep
vorming te ontwerpen voer de afdeelingen.
Dit voorstel werd aangenomen.
Hierna kwam het rapport zelf nog in be
spreking. dat ten slotte werd aanvaard.
Nadat de begroeting werd goedgekeurd en
enkele huishoudelijke aangelegenheden wa
ren besproken, volgde na rondvraag sluiting.
Algemeene beachowwingen
Aan de orde te de voortzetting van de al
gemeene beschouwingen over de Rljksbe-
grootlng voor 1931 met de motles-Van den
Tempel en Llngbeek.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw, de heer ROTfB DE BEEREN-
BROUCK verklaart, namens de regeering
met voldoening dat verschillende leden de
groote moeilijkheden erkennen, waarvoor
de regeering staat bjj de leniging van de
nooden in den landbouw. Het kabinet te zich
van zijn taak ten deze wel degelijk bewust.
Welke middelen echter den lijdenden land
bouw zullen worden toegediend, te slechte
na rijp beraad te zeggen.
Met bijzonder genoegen heeft de regeering
gelulste-d naar alle sprekers, die zich met
haar plannen Inzake den economtechen voor
lichtingsdienst ingenomen hebben verklaard.
Verschillende factoren, ook van htetorischen
aard, kunnen het samenvoegen van den land
bouw met andere belangrijke afdeelingen
moeilijk maken. Zoolang de landbouw onder
een ander departement ressorteert, is het
onmojrlyk den economtechen voorlichtings
dienst op dezelfde wijze aan den landbouw
dien'tbaar te maken, als aan handel en nij
verheid
In tusschen gaat de landbouw er met de
economische voorlichting niet op achteruit.
De samenstelling van den Economtechen
Raad wordt met veel zorg voorbereid.
Indien zou blijken, dat gemeen overleg
tusschen de naties Inzake Russische dum-
plngspolltlek resultaat zou kunnen hebben,
dan zal de regeering overwegen of zij aan
dat overleg ral deelnemen.
Een Irdustrlebank zal het risico daarvan
op den staat leggen, hetgeen niet gewenscht
te.
Het vraagstuk te daarmede echter niet uit
en behoeft nadere studie.
De Kroon kan verlaging der spoorweg
tarieven gelasten, doch kan die tarieven niet
vasVitellen. Wanneer de opbrengsten dan
dalen, hebben de maatschappijen recht op
schadevergoeding.
Dat verlaging van de tarieven de inkom
sten zou doen stijgen, wordt al zeer onwaar
schijnlijk geacht Zoo gezegd, zal de zaak
Vergadering van Woensdag
Euitenlandscbe Zaken
Stemmingen.
Aan de orde te de stemming over het
amendement-Kupers op artikel 16 van
Hoofdstuk III der Rljksbegrooting voor 1931,
strekkende om het subsidie voor den Neder-
lancïscben Bond in Dultschland met f 300
te verhoogen en het dus op f 5000 te her
stellen.
De heer VAN DE BILT (R. K.) trekt zijn
amendement op artikel 16, strekkende om
het subsidie aan de vereeniging „Nederland”
te verhoogen op f 1500, in.
Het amendement-Kupers wordt verworpen
met 47 tegen 35 stemmen.
De begroeting wordt aangenomen bij zit
ten en opstaan.
Een volk heeft zijn bijzondere begrippen e
eigenaardigheden, die. uit het innerlijk wezen
van dat volk ontspringend, geenerlei afsnijding
of inplanting dulden, zonder terstond op te
houden, datgene te zijn, wat zij oorspronkelijk
waren of zelfs aan het karikatuur van zijn
oorspronkelijk en staat te beantwoorden. Geen
taal ter wereld zou bij voorbeeld het „humaai-
tas” der Romeinen kunnen vertalen, daar
geen volk ter wereld Romeinsche humaniteit
kent en beoefent. Het woord „gloire” is
slechts voor de Franschen begrijpelijk
„Schlafmütze” in de ongunstigste beteekenis
van dat woord slechts voor den Duitscher.
Ook bestaan er begrippen, die zelfs bij de
natie, waartoe zij primitief behooren, niet
verklaard, maar slechts praktisch begrepen
kunnen worden. Wat beduidt in Engeland
bv. een „gentleman" T Geen Engelsc’.man
kan dat kort en bondig verklaren, doch hij
is alsdan genoodzaakt tot de methode van
Jean Paul wat is deugd T Wees deugd
zaam en gij zult het weten zijne toevlucht
te nemen wees gentle en gij zult weten wat
een gentleman is. wat beduidt in Duitschland
een „Philister” 1 Geen Duitsche universi-
teit, faculteit of geleerd college weet van dat
woord een andere definitie te geven dan
Roderich Benedix in zijn „langen Israël”
,^en Philister is een man, wiens levensge
schiedenis zoo luidt hij werd geboren, at,
dronk, trouwde en stierf 1"
Doch zulk een verklaring bij analogie ver
valt, waar zekere Engelsche adjectiva in het
spel komen. Wat beduidt b.v. in Engeland
„respectable"T „Respectable," zeggen de
lexica van Walker en anderen, „beduidt
achtbaar.” „Hei daar mijn vriend
vroegen wij eens aan een voorbijganger, een
Engelschman „wat beduidt respectable I"
„Respectabele menschen spreken hun
onbekende voorbijgangers niet aan om hun
zulke vragen te doen,’r zeide hij knorrig en
liep voort.
„Vindt gij zulk een antwoord respectable T"
vroegen wij een anderen Engelschman, die
dat aangehoord had.
„Respectable menschen antwoorden niet
op dwaze vragen," zeide hij grimmig en
liep ook voort.
.Apropos," zeiden wij een uurtje later
tot onzen bankier, „wat noemt men hier te
lande toch respectable T"
„Respectabele menschen," zeide hij, terwijl
hij den wissel betaalde, „zijn zij, die van hun
geld leven."
„Leeft de markies van Westminster van
zijn geld T"
„Natuurlijk.”
„En leeft dan een schoenpoetser ook niet
van zijn geld F'
„Wel zeker." K
^Zijn du* markies en schoenpoetser nikt
evenzeer respectable T" 3
„In Engeland niet." d
,.^«g eens Mistress Mixpickle," vroegen
wij onze hospita in een gunstig oogenblii,
„wat noemt men 1 ier te lande „respectable”'F'
Van wien van wat T"
„Van alle*
nooit iets."
Bl) de Tweede Kamer 1* Ingekomen een
mlssieve van hst bestuur der Carnegie-
stlchting te 's-Gravenliage, houdende mede-
deellng, dat die stichting de nalatenschap
htcf aanvaard van den heer J. G. C. Wa-
teler en verder strekkende om In verband
daarmede té vernemet». of de Tweede Kamer
gebruik wenscht te maken van haar be-
v Ïgdheld één persoon stom te wijten aan
wle(n) uit genoemde nalatenschap een
prijs zal worden toegekend, terzake dat hij
(of zij) zich op welke wijze ook, door woord
daad of voorbeeld, literatuur, beeldhouw-
of schilderkunst in binnen- of buitenland
het meest verdienstelijk zal 'hebben ge
maakt voor de bevordering van de vredes-
idee of bijgedragen zal hebben om midde
len te vinden om meer en meer den af
schuwelijke oorlog op den duur onmogelijk
te maken.
De voorzitter der Tweede Kamer zal om
trent de behandeling van dit stuk nader
een voorstel doen.
werkweek het laatste woord to gesproken.
Maar op dit oogenbiik en ais middel tot be
strijding van de werkloosheid kan spr. ver
dere verkorting van den arbeidstijd niet aan
vaarden
Mejuffrouw MEIJER <R. K.) betoogt dat
het aantal inspectrlces en opzichteressen bjj
de Arbeidsinspectie niet geleidelijk doch
zeer spoedig moet worden uitgebreid. Spr.
vreest niet, dat de vrouwen door verscherpte
toepassing van art. 10 der Arbeidswet zullen
worden wegbeschermd. Spr. bepleit om. ab
soluut verbod van het tweeploegenstelsel
voor meisjes.
De heer BAKKER (C. H.) komt op tegen
maatregelen die de productiekosten verhoo
gen en daardoor de werkloosheid doen toe
nemen Intusschen dringt spr. aan op ver
korting van den arbeidstijd voor de kellners.
Spr. kan zich het ruime standpunt van den
minister tegenover overwerkvergunnlngen
zeer goed begrijpen. De Arbeidswet mag niet
zijn een stroeve regeling, ander* loopt alles
spaak, speciaal ten plattelande.
Wanneer de overheid, zooals sommigen
wenschen, de loonen en de prijzen ging vast
stellen, dan zou dat geen democratie doch
Inderdaad fascisme zijn.
De heer DROP (S. D.) dringt aan op een
onderzoek naar de arbeidstoestanden in de
kunstzjjde-lndustrie en komt op tegen bet
betoog van den heer Bakker inzake de toe
passing van de Arbeidswet.
Overleg met de arbeidersorganisaties over
de noodzakelijkheid der vergunningen blijft
spr. noodzakelUk achten; thans volstaat de
Arbeidsinspectie vaak met een enkel tele-
I toontje.
Wat de filiaalhouders betreft, vraagt spr.
hoe hl) met de jurisprudentie, volgens welke
deze vallen onder het werktijdenbesluit van
winkeliers, kan rijmen een beslissing van de
Arbeidsinspectie te Amsterdam van 3 Sep
tember 1930, waarbij bepaald werd dat een
filaalhouder met minder dan drie bedienden
niet viel onder het werktijdenbesluit.
Spr. meent, dat de tijd thans is aangebro
ken voor de Kamer om de moties van spr. en
den heer Joekes ten gunste van een wette-
lUke regeling van de vacantie voor arbeiders
te behandelen.
Begingen wU de dwaasheid, thans tot al
gemeene salarisverhooging ever te gaan, dan
zouden wij allicht kort daarna weer daarop
moeten terugkomen. Partleele wijzigingen
hebben reeds plaats gehad in December 1925
en in 1928, waarbij toen aan het „Georgani
seerd Overleg” de meest volledige zeggen
schap werd gegeven. Wat de verhouding tus
schen de groepen betreft, had de commissie
het voor het ultzoejien.
Zegt men nu. dat de verhouding nog niet
in orde is en vraagt men spr. daarover nog
maals met de Centrale Commissie te oraten,
dan zegt spr „GU kent de geschiedenis niet
of uw geheugen schiet tekort.”
Indien men de volledige cijfers geeft
en daarbij begint met de cijfers 19211922
van 1 Mei 1921, dan bedroeg het gemiddeld
Inkomen f 2619 per aangeslagene, op 1 Mei
1923 bedroeg het gemiddeld inkomen f2358,
op 1 Mei 1927 f 2287 per aangeslagene, een
daling van ongeveer 13 pet. Ook de daling
van de ambtenarensalarissen bedroeg toeval
lig juist 13 pet, Spr. heeft ook nog berekend
het gemiddeld bedrag per hoofd der bevol
king. Dan bedroeg dat gemiddelde in 1921
f635, in 1927 f 522, een daling dus met 16
pCt.
Vergelijkingen met 1920 worden door de
belanghebbenden vaak niet als afdoende be
schouwd, omdat de onderwijzers zich reeds
in 1920 beklaagden en teleurgesteld waren,
daar bij hen verwachtingen waren opgewekt,
die niet verwezenlijkt werden Maar spr.
heeft eens een vergelijking laten opmaken
met liet jaar 1914 in de drie grootste steden
van het land, waar men ver boven de .-Ijk*-
normen ultglng. De verhooglng blijkt verre
uit te gaan boven de stijging van het Index
cijfer.
Omtrent de motie-Llngbeek die inmid
dels ingrijpend veranderd te, omdat het ver
band met de algemeene salarisherz>en.ng
voor de onderwijzers eruit geschrapt is
moet de regeering zich nader beraden.
De tnotie-v. d. Tempel moet de regeering
ontraden. Met het betoog van den heer No
tens kan de regeering in hoofdzaak meegaan
De onderwijzers zullen op een of andere wij
ze moeten worden ingeschakeld in bet Ge
organiseerd Overleg. Over een nieuwe proce
dure in het Georganiseerd Overleg wil de
regeering de Centrale Commissie hooren.
De regeering wil gaarne overwegen een
periodieke herziening, bijv, om de vijf Jaar.
Ook hierover zal de regeering de Centrale
Commissie hooren en met haar advies reke
ning houden. Inzake de positie der arbeids
contracten zal vóór 1 September 1931 een
voorziening worden getroffen.
De moties komen in stemming.
De heer KETELAAR (V. D.) motiveert de
stem van zUn fractie vóór de motle-v. d.
Tempel In het belang van de herziening
van de onderwljzerssalarissen. De gewijzigde
motie-Llngbeek stemt overeen met spr.'s
standpunt en dat van dr. Bos in de bevre-
dlgingscommlssle. „Ook daarvóór zullen wij
dus stemmen.”
De heer VAN DER WAERDEN (S. D.)
acht het oogenbllk niet juist gekozen om
thans tot stemming over te gaan en stelt
voor de beraadslagingen over de motie-
Llngbeek te heropenen.
voorstel wordt aangenomen met
36 stemmen.
over de versobering; de minister stelle rite
sociale taak ai et boven zlju economtocnê
taak. Verlaging der loonen zou ons beter In
staat stellen om met het buitenland te coo-
curreeren Kunnen de lasten, die de over
heid op het kleinbedrijf heeft gelegd, niet
de oorzaak zijn, dat de kleinhandelsprijs^!
niet voldoende dalen?
's Ministers lijdelijkheid tegenover de las
ten op industrie en handel. 4Jn i>jdell)imel<l
ook tegenover den middenstand en zijn be
langen steken scherp at bij het voortdurend
streven naar steeds verder gaande regle-
menteenng op elk tenein. Spr. komt op
tegen het bureaucratisch en noodeloos kost
baar karakter aer Arbeidswet. Spr. acht de
gebruikelijke uitbreiding van de toepassing
der wet tot andere gtoepen van personeel
overigns sympathiek. Maar de toepassing
van de overwerkvergunnlngen 1* buitenge
woon onpracttech.
De heer VAN DER MEU8 (R. K.) ver
klaart zich in het algemeen tegen het twee
ploegenstelsel voor jeugdige personen. Een
goeden regel acht spr. die in de textiel
industrie in België, waar alleen dta ver
gunning om in twee ploegen te werken zou
Wv/den gegeven, wanneer per week 45 uur
werd gewerkt en op het loon berekend
over 48 uren 13 procent toeslag yerd ge
geven. Verder bepleit spr. een wttteUJke re
geling der arbeidersva^antie.
De veigadenng wordt te 6 uur 35 verdaagd
tot hedenmiddag één uur.
Gistermorgen heeft Z. D. H. mgr. J. H.
G. Jansen in de kathedraal te Utrecht een
pontificale Requiemmis
tijde
mgr.
gen.
Van
werd mgr. Jansen door een stoet van pries
ters in superplie voorafgegaan en omringd
door de hoogeerwaarde kanunniken van
bet metropolitaan-kapitte! in hunne wijde
mantels naar het geheel in rouw gezette
priesterkoor geleld.
Tijdens de plechtigheid assisteerden mgr.
als troondlakens de hoogeerw. heeren mgr.
D. Huurdeman, vicaris-generaal van het
aartsbisdom en G. B. E. Eekwlelens. kanun
nik en deken van Zwolle. Als diaken en
sub-dlaken fungeerden de hoogeerw. hee
ren J. G. van Schalk, kanunnik en pastoor
der St. Martinuskerk te Utrecht en H. J.
Koopman*, president van het K'.ein-Seml-
narie te Cu'.emborg en eveneens kanunnik
van het metropolltaan-kaplttel, terwijl de
hoogeerw. mgr. dr. A. C. M. Schaepman,
proost van het kapittel en president van
het Groot-Semlnarle .JUJsenburg”, presby
ter assistens was.
Zeer vele geloovlgen vereenlgden zich
met den pontifloeerenden Aartsbisschop in
een vurig gebed voor de zte’.erust van den
herdachten doode.
Intusschen klonk van het zangkoor het
eenvoudige doch plechtige Gregorlaansch.
Hoofdstak I (Hrito der Koningin)
Asm de orde is de behandeling van
Hoofdstuk I der Rljksbegrooting voor 1931.
De heer DE VISSER <C. P. H.) komt op
tegen de hooge inkomens van het koninklijk
huls. Spr. vraagt stemming over dit Hoofd
stuk.
De Minister van Financiën, de heer DE
GEfcR, zegt, dat, daar men hier te doen
heeft met een door de Grondwet geboden
uitgaaf, van verwerping van dit Hoofdstuk
geen sprake kan zjjn.
De heer WIJNKOOP (O. P. H.) verklaart
verwerping van dit Hoofdstuk des te nood-
zakelljker te achten, nu de Minister-Presi
dent openlijk partij heeft gekozen voor het
fascisme door te verzwaren, dat hU bij een
eventueelen oorlog zal optreden tegen de
revolutionnairen, dat is niet tegen de 8. D.
A. P., maar tegen de communisten.
Hoofdstuk I wordt aangenomen met 79
tegen 2 stemmen. Tegen de communisten.
Mevrouw BAKKER-—NORT iVJJ.i komt
op tegen het „wegbeschermen" van vrouwen
uit de fabrieken en dringt eveneens aan op
uitbreiding van het aantal arbeldslnspec-
trlces, alsmede op toepassing van de Ar-
bektewet op kePners en meisjes in lun
chrooms e.d_, alsmede op apothekeis-asws-
terten.
Deheer dr. Vos (Ub.) acht de vermeerde
ring van het personeel der Arbeidsinspectie
in sUUd met de passage lu de Troonrede
Het geval-Albarda.
Spr. komt nu op het geval-Albsrda. Toen
spr. den heer Albarda hoorde, gingen zijn
gedachten terug naar 1914 toen de heer
Troelstra leider der 8. D. A. P. was. Z«n
rede op 3 Augustus van dat jaar gehouden,
is thans het nalezen nog waard.
Spr. leest daaruit een passage voor. De
heer Troetetra schaarde zich aan de zijde
der regeering. Sindsdien te er in de wereld
veel geschied. Oorlogsliteratuur en oorlogs
films hebben de mentaliteit der Nederand-
eene bevolking gewijzigd, maai daarnaast 1*
de meenlng ontstaan, als zou voor den staat
iets anders te doen zijn, dan voor bet in
dividu.
Uit de rede van der heer Albarda is dui
delijk vast te stellen, dat zjjn fractie de re
geering niet rel steunen al* zjj bjj mobili
satie een beroep op de Kamer doet. Het te
de regeering niet ontgaan, wat in en bulten
de kamer over deze kwestie te gezegd en
geschreven. De regeering zal uit dit alles
de gewenschte conclusie trekken. ZU zal de
wetten des lands eerbiedigen en opvolging
daarvan verlangen. Zjj te er rich van be
wust op die wijze de belangen de* land* het
beste te dienen en te overtuigd van den steun
der groote meerderheid van volk en volks
vertegenwoordiging.
Minister DE GEER bespreekt eerst de
bestemming der saldi. Formeel te hl) bereid
tot een wetswijziging, waarbij aan de Kamer
teedezeggenachap wordt verzekerd over de be-
«ernming.
Inzake de salariskwestie wijst spr. nogmaals
op de daling van het indexcijfer voor de
groothandelsprljzen, dat veel te langzaam
terugslag vindt in de kleinhandelsprijzen.
Sinds Januari 1925 te er twee maal een
partieele wijziging geweest In 1928 heeft
men er naar gestreefd de verhouding zoo
perfect mogelljk te maken. Al het mogelijke
is te dien aanzien gedaan Voor opvoering
van het salarispeil geeft het indexcijfer geen
aanleiding.
Friese he
HEERENBAAI
