ONS BLAD
LEEKEPREEKEN
d
L. Frankenberg
Alkmaar
5
i
ZATERDAG 22 NOVEMBER 1930
Voornaamste cKieuws
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLALtft
f 750
f 40
Weigeren niaaer
Mengelberg te Rome
De nood in den Landbouw
J. J. G. baron van
Dorst tot Vi
De verduistering van f 150.000
Stelling naar beneden gestort
De post in de Wlerlngermeer
Met 13 opvarenden
De postvluchten op Indië
Sensationeel bericht
Verdronken
Fransche Kamer
De recente schandalen
Bollenschuur uitgebrand
-
Stalin vermoord?
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 271
SIGARENAANSTEKERS
Het nieuwe beproefde systeen
Het rapport over de vermoedelijke
oorzaak
Een klein ongelukje met groot
gevolg
Noodlanding van een K. L. M.-
vliegtuig
Benarde positie van het
landbouwbedrijf
»-
De radio aan boord van de
P. H. A. G. A.
Een motor-zeilschip
vergaan
Arbeid in broodbakkerijen
De feestdagen
De ramp van Alsdorf
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
LICHT OP
proeven worden nadere berichten afgewacht. »de geheel uit
AANGIFTE MOET OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLUK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
of
Drie meisjes te Rotterdam vermist.
GOED TEGEN KWAAD
Crisis-vergaderingen
HOMO SAPIENS.
werd hü aan Z. H. voor-
J. G. baron van Voorst
Wederom hoog water op de rivieren.
it
J. W. M. ter beschikking van de justitie
Twee personen gewond
den
Opheffing van de sociale lasten versacht
De ramp met de „Salento”
mogelijk op de uitgaven
achter-
Het derde retourvliegtuig te Athene
Geen persoonlijke ongelukken
1
i
Ontstaan door vonken uit een kachel
I
i!
I
o
&5
s
y
r
r
i
s
f
ALKMAAR
No. 433
ver-
op
Uitreiking eener Italiaanse he Onderscheiding
aan IJmuider redders
Door Z. H. den Paus in audiëntie
ontvangen
Te Riga en Reval doet hardnekkig het ge
rucht de ronde, dat Stalin gisteren te Moskou
zou zijn vermoord.
Uit de Russische hoofdstad was noch een
bevestiging, noch een ontkenning te
krijgen.
Barometerstand 9 uur vm.: 748
uit.
De toestand van
tot Voorst.
De P.H. A.GA niet gestart
Voorts is bij de K. L. M. bericht ontvan
gen van het vijfde postvliegtuig, de P.H.-
A.GA, dat dit toestel, dat zich te Calcutta
bevindt, gisteren niet is gestart in verband
met het nazien der motoren.
Er zijn berichten, dat Stalin, dictator der
Sovjet-repoblleken. vermoord zou zijn.
Op 1 December as. wordt in de droogge
legde Wieringermeer het eerste poststaUea
geopend.
Willem Mengelberg door Z. H. den Paus ta
audiëtie ontvangen.
Verschenen is de Memorie van Aniuumd
op het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
over de begroeting van BinnenL Zaken ea
Landbouw.
at.
uü
ir-
van het Eerste
in Voorst tot
hecht
Wordt in Spanje de militaire dictatuur
hersteld?
Aanvaring op de Nieuwe Maas; de »Stud
Tilburg 2” gezonken-
n-
en
at,
ite
oe
ir.
De Arbeidsbe<rooting in de Tweede Kb»
mer.
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal, voor Alkmaar 2.—
Voor buiten Alkmaar 2,85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
Het K. L. M.-toestel, PB.-AZ.B, bestuurd
door Kress, hetwelk op een extra-vlucht pas
sagiers naar Brussel overbracht, keerde gis
teren leeg vandaar naar Rotterdam terug.
Door het zeer slechte zicht kon Waalha
ven niet bereikt worden, waarom te ongeveer
5 uur te Hekellfigen op een stuk bouwland
een landing werd uitgevoerd. Bij den uitloop
ging ht toestel op <Jen neus staan, ten ge
volge van de zachte bodemgesteldheid, waar
door de schroef werd verbogen. Het toestel
zal heden door den Technischen Dienst der
K. L. M. naar Waalhaven worden gebracht.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
ts onderhield zich geruimen
ler Mengelberg, zegende zijn
dirigeerstok en verleende aan zijn moeder, die
85 jaar oud is. zijn bijzonderen zegen.
B(j de audiëntie was ook Mengelberg’s par
ticuliere secretaris met echtgenoote aanwezig.
Z. H. de Paus ontving gistermiddag in btj-
.Tnnder, audiëntie den muziek-dirigent Wil
lem Mengelberg.
Door Mgr. B
gesteld.
a? JL de
tijd met'den'li
In een rapport van den mijnwerkerstond
wordt als vermoedelijke <X>rzaak van de mjjn-
ontplofflng te Alsdorf, een ontploffing van
kolenstof aangenomen, welke gevolgd werd
door een ontploffing van dynamiet en een
ontploffing van een benzol-locomotief.
In overweging wordt gegeven, voortaan het
gebruik van benzol-locomotieven in de mij
nen te verbieden.
Ook „Der Deutsche”, het orgaan van de
chri lelijke vakvereeniging, bevat een artikel
over de ramp te Alsdorf, waarin er op ge
wezen wordt, dat de kolenvoorraden bjj de
mijnen, te Alsdorf met benzolhoudend water
begoten zijn. Een ontploffing van benzolgu-
sen moet de oorzaak van de ramp zün ge
weest aangezien anders een* ontploffing boven
den grond niet te verklaren zou zijn.
Het orgaan verlangt daarom, dat voortaan
geen voorraden, die met benzolhoudend wa
ter begoten worden, meer in de onmiddel
lijke nabijheid van de mijnen mogen sjjn.
BIJ de K L. M. is bericht ontvangen, dat
het derde retourvliegtuig. de P.H.-AE.N.,
Vrijdag te 6.10 uur uit Cairo vertrokken en
te 8.50 uur te Mersam-truh geland is. Van
daar vertrok het toestel te 935 uur en land
de te 14.50 uur te Athene. Alles wel aan
boord. Heden wordt de tocht voortgezet.
De Holl. Maatschappij van Landbouw, de
R. K. Land- en Tuinbouwbond en de Chr
Boeren- en Tuindersbond hebben een ge
meenschappelijke crlsis-vergadering belegd
op Donderdag 27 November, des middags om
half een, in de Beurs te Hoofddorp.
Als sprekers zullen optreden Ir. T. P.
Hulsman, secretaris Holl. MU.; mr. van Haas-
tert en Chr. van den Heuvel.
De organisatie van de oud-leerllngen van
de jrljkswlntertulnbohwscholen te Alkmaar en
Hoorn heeft- n crlsis-vergadering belegd (29
Nov., 2 uur. Parkhotel. Hoorn), waartoe zijn
uitgenoodlgd Ged. Staten, gemeentebesturen
uit W. Friesland, Besturen van Boerenleen
banken. veilingen, aankoopvereeniglngen, af-
deellngen der Alg. Ver. v. Bloembollencultuur,
R. K Land- en Tulnbouwbond. Kamer van
gevolgen van den val.
De rljkstulnbouwconsulent, Ir. C Rietsema
te Hoorn, zal op deze vergadering de land
bouwcrisis bespreken.
De minister van Arbeid, H. en N. heeft
vergund, dat in broodbakkerijen In alle ge
meenten des Rijks In afwijking van art. 35,
2e lid der Arbeidswet 1919 bakkersarbeid
wordt verricht op 5. 24, 26, 27 en 31 Dec.
a s. Voor bijzonderheden zie men de beschik
king van 21 Nov. JL
Het Duiteche autonome botertarief van
30.per 100 K.G. wordt u. Donderdag
van kracht.
is het tegendeel van wat den christen
moet bezielen. De mensch, die op God
vertrouwt en zich op de leiding der
Voorzienigheid en niet op eigen bekrom
pen inzichten verlaat, hij weet onder
scheid te maken tusschen de vindingen
van het menschelijk vernuft eenerzijds
en de wijze, waarop deze worden aan
gewend en toegepast anderzijds.
Men kan den Schepper loven in de
machtige werken, waartoe Hij Zijn
schepselen In staat stelt en tevens fel
het misbruik laken, dat speculanten op
de lagere hartstochten van die vernuf
tige middelen maken. Zeker, In theorie
lijkt het de aangewezen weg, dat de
wereldlijke overheid, als de van God ge
stelde macht om orde en welvaart in
den staat te handhaven, alles verbiedt
en tegenhoudt, wat In het openbaar in
strijd met de eer van den Allerhoogste
en diens wet wordt verricht. Maar dit
Ideaal is enkel bereikbaar in een zoo
goed als volkomen katholieke samen
leving. En sinds de Hervorming is deze
op de wereld onvindbaar, ’t Is al mooi
wanneer ergens in een land de groepen
van overtuigde christenen de overheid
weten te bewegen althans de ergste
uitingen van pornografie en goddeloos
heid tegen te gaan. De orde In de mo
derne staten elscht, dat Iedere ernstige
overtuiging gelegenheid krijgt zich tu
het openbaar te uiten. De groote ver
scheidenheid van levensopvattingen, van
godsdienstige en sociale ideeën, welke
na de reformatie In de westersche
wereld gekomen is, maakt het noodig.
dat aan het geestelijk verkeer zoo wei
nig mogelijk ambtelijke belemmeringen
in den weg staan. Wanneer het ook al
hier of daar aan katholieke groepen zou
gelukken tijdelijk een dverwicht In het
bestuur van een of anderen staat of ge
west te krijgen, dan nog is het in onzen
tijd aan te raden de minderheden te
ontzien en de gewetensvrijheid onbe
perkt te eerbiedigen. Want in een
wereld, als waarin wij leven, is geeste
lijke verdrukking èen tweesnijdend
zwaard, waarmee men heel gemakkelijk
zich zelf Verwondt.
Wij moeten dus naast de zegeningen,
welke de moderne vindingen, wanneer
zij in goede handen zijn, kunnen bren
gen, de kwade gevolgen aanvaarden
welke door dwaling of misbruik door
diezelfde vindingen veroorzaakt kunnen
worden. Hier geldt het woord van
Christus: ergernissen zullen er altijd
zijn; wee echter hem, die de ergernis
Er is een roeiboot aangedreven, die naar
thans gebleken is, behoort aan het vermiste
motor-zeilschip „Stralsund". Dit vaartuig
heeft op 8 November een Engelsche haven
verlaten en zijn plaats van bestemming, Go-
thenborg niet bereikt. Men neemt derhalve
aan, dat de „Stralsund” tijdens de hevige
Nöordzeestormen met alle 13 opvarenden is
vergaan.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—9
regels f 1.25: elke regel meer 935.
RECLAME per regel 9-75 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina’s f 9.59.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
b(j vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer 9.12
Op 1 December a.s. wordt het eerste Post
station geopend in de Wlerlngermeer nabij
Wlerlngen In het drooggelegde Zuiderzee
gebied.
Mi verlies van
anderen vinmsL
Gisterenmorgen waren de molenmakers de
gebr. Blsschop uit Dalfsen en de Knecht Mak-
klnga uit Ommen bezig met het herstellen
van de stelling van den wlndkorenmolen van
den heer Rakkert aan de Hoonhorst te
Dalfsen.
Op een gegeven oogenblik stortte de stel
ling van 14 meter hoogte naar beneden met
het noodlottig gevolg, dat Makkinga een
been brak en A. J. Blsschop ernstige inwen
dige kwetsuren opliep, terwijl zün broer er
zonder noemenswaardIg letsel afkwam.
M. en A. J. B. werden naar het R. K.
ziekenhuis te Zwolle overgebracht, waar zfj
ter verpleging werden opgenomen De toe
stand van M. is redelijk, die van B. minder
gunstig.
De Ronde Tafelconferentie gesloten.
Rede van Mac Donald.
Berlijn heeft 90 millioen tekort
Gisteravond om ongeveer 10 uur brak
brand uit in een groote bollenschuur te Kat
wijk aan den Rijn aan den Valkenburgschen
weg. De schuur behoorde aan den beer D.
Durleux, die haar verhuurd had aan den
heer W. Raven bergen te Katwijk aan Zee.
die er bloembollen In had staan.
De auto-spult van Katwijk aan Zee werkte
met één slang en die van Katwijk aan den
Rijn met vier slangen. De belendende hulzen
werden natgehouden om uitbreiding van den
brand te voorkomen. Eenig vee werd gered.
De schuur en de bollen waren verzekerd. De
brand is vermoedelijk ontstaan door vonken
uit de kachel. Om 11 uur rukte de spuit van
Katwijk aan Zee weer In. De schuur brand -
De lantaarns moeten morgen worden op
gestoken om 4.26 en overmorgen cm 435
uur.
Het verloop der proeven
bekend is, wordt de reis van het
Fokker F IX-vliegtuig PJi.-A.G.A.
Indië en terug benut tot het nemen
Naar het „BerL Tag.” meldt, heeft het ge
meentebestuur van Berlijn besloten den
gemeenteraad een ontwerp voor te leggen
voor nieuwe belastingen tot een bedrag van
25 millioen. Het deficit op de begrooting
is thans gestegen tot 90 millioen.
Het „Berl. Tag." betwijfelt of de voorge
stelde belastingverhoogingen zullen worden
aangenomen. Voorloopig moet men rekenen
op een ingrijpen door den Oberpriteldent"
Omtrent den toestanW
merlid J. J. G baron va
wordt gemeld, dat de ~hac)nt van-ë^teren
minder rustig is geweest. De toestand is ove
rigens vrijwel stationnair.
De patiënt blijft helder van geest.
traject
vliegtuig
vrü regelmatig op 36.7 meter, met de korte-
golfstations Bagdad (van den Britscher
militairen luchtvaartdienst) en Karachi (van
den Britsch-Indlschen P. T. T. dienst).
Omtrent den verderen voortgang der
Het Koninklijk Nederlandsch Landbouw-
Comité heeft aan den minister van arbeid.
Handel en Nijverheid een schrijven gezon
den, waarin erop wordt gewezen, dat de
landbouwbedrijven thans in omstandigheden
verkeeren waarbij de productiekosten niet
meer door de opbrengst der producten kun
nen worden gedekt. Inzonderheid geldt dit
voor de akkerbouwbedrljven, ofschoon ook
bfj de veehouders- en gemengde bedrijven
zich de toestand In ongunstlgen zin wijzigt.
Alleen reeds uit aelfbchoud zullen de land
bouwers zooveel
gaan bezuinigen.
De belangrijkste uitgaaf waarop bezuinigd
kan worden, dit geldt weder inzonderheid
voor de akkerbouwbedrljven. wordt gevormd
door het arbeidsloon. Daar waar de omstan
digheden hiervoor geschikt zün, zal, aoolang
het veehoudersbedrijf minder groote vertie
ren met zich brengt, bouwland worden ver
anderd in grasland, een overgang dus naar
het arbelds-extensieve bedrijf.
Daarnaast zal bezuinigd worden op het
loon door alle werkzaamheden, die niet strikt
noodig zijn of uitgesteld kunnen worden ach
terwege te laten. De omstandigheden wij ren
dan ook onafwendbaar naar toenemende
werkloosheid der landarbeiders.
Daarnaast zullen de werkgevers er toe
overgaan de loonen te verlagen. Waar zij zelf
van Inkomen verstoken zijn en er reeds vele
in finantleel benarde omstandigheden ver
keeren. is ook deze maatregel maar al te zeer
te verklaren.
Daar niet is aan te nemen dat de landar-
beldersorganisatles in deze verlaging steeds
vrijwillig zullen toestemmen, is *t gevaar
groot dat stakingen zullen uitbreken.
Alles moet worden gedaan, om deze drei
gende onheilen te voorkomen. Hiervoor Is
echter noodig dat spoedig maatregelen wor
den beraamd, die het den landbouwers moge
lijk maken het bedrijf zonder verliezen uit
te oefenen. Dit kan eenerzijds geschieden
door de prijzen der producten, Inzonderheid
der akkerbouwproducten te verhoogen, an
derzijds kan zulks geschieden door de uitga
ven, welke op het bedrijf drukken, te ver
lichten.
Inzonderheid eene verlichting der uitgaaf
voor arbeidsloon, met inbegrip der lasten,
welke uit de sociale verzekering voortvlöeien,
zal In de gewenschte richting werken.
Adr. meent, dat een overneming door het
RUk van de sociale lasten, welke op het land
bouwbedrijf drukken, in dezen crisistijd al
leszins gerechtvaardigd is. Hiermede wordt
een hulp verschaft, welke evenredig is aan t
arbeidsloon hetwelk per bedrijf wordt uitge
keerd; de akkerbouwbedrljven zullen er bet
meest door gesteund worden.
Naar de overtuiging van adr. zal een steun
als hier gevraagd eenerzijds latere uitgaven
als werkloorensteun kunnen keren en ander
zijds aan de Instandhouding der bedrijven
kunnen medewerken.
Adr. spreekt de hoop uit, dat de minister
met dezen zijn ernstlgen wensoh rekening
zal willen houden.
Donderdagavond is de vijftienjarige doch
ter van den spoorwegwachter Van der B0
te Franeker, toen zij per fiets langs den
spoorweg huiswaarts keerde, te water gere
den en verdronken.
De Fransche Kamer heeft heden (Vrijdag)
allereerst het hoofdstuk Begrooting voer
luchtvaart en leger behandeld.
Hierna werd overgegaan tot de Instelling
van een parlementaire commissie van onder
zoek naar de recente schandalen.
De regeering verklaarde accoord te gaan
met de samenstelling van een dergelijke com
missie.
De socialistische afgevaardigde Monnet
sprak zijn verwondering hierover uit.
De minister van Justitie Cheron verklaar
de dat de commissie niet zal mogen Ingrijpen
In het reeds aangevangen gerechtelijke onder
zoek. doch onafhankelijk daarvan haar werk
zaamheden zal moeten aanvangen.
Minister-president Tardleu zette de motie
ven der regeering uiteen om toe te «temmen
in de samenstelling der commissie.
Na een korte verklaring van Deled ley werd
tot stemming overgegaan, waarbij de samen
stelling van een parlementaire commissie mn
onderzoek werd goedgekeurd met 585 tegen
WMefflmen.
Dezer dagen zou de melkboer M Burger te
Katwoude (Volendam) zün klok aan den
wand ophangen, waarbij hü het ongeluk had
te vallen.
Hü bezeerde zich zoodanig dat hü naar
het ziekenhuis moest worden vervoerd. On
der weg daarheen bezweek hü echter aan de
gevolg envan den val.
Op Woensdag 26 dezer zal te IJmuiden de
uitreiking plaats vinden van de door de
Itallaansche Regeering toegekende onder
scheidingen aan de 12 inzittenden van de
reddingboot, welke omsloeg bü de poging,
om de opvarenden van het sa. „Salento” te
redden.
Dien dag is het Juist twee jaar geleden,
dat het stoomschip verongelukte.
Deze uitreiking geschiedt misschien niet
zoo vlug als men verwacht heeft, doch dit
is een bewüs te meer, dat de zaak de volle
aandacht der Itallaansche Regeering heeft
gehad. De verleend» onderscheiding is voor
alle twaalf man gelük en bestaat uit de zil
veren medaille voor Heldenmoed ter Zee,
welke onderscheiding slechts zeer zelden
wordt verleend.
Zooals bekend is. is een der Inzittenden
van de reddingboot bü het omslaan der boot
verdronken; later overleed een der anderen
aan de gevolgen daarvan. Het is de wensch
der Itallaansche Regeering, dat deze onder
scheidingen alsnog aan de weduwen der be
trokkenen zullen worden uitgereikt.
Zooals
groote
naar
van proeven ten aanzien van de mogelijk
heid van het tot stand komen van radio
verbindingen op de korte-golf tusschen het
vliegtuig en de grondstations.
Gedurende de eerste dagreis op 13 Novem
ber van Amsterdam naar Boedapest, bleek
een goede verbinding mogeiyk van het vlieg
tuig met het radio-station op het lucht
vaartterrein Schiphol (dat voor deze proe
ven over een tweetal zenders te Kootwijk
kan beschikken) en wel op de golflengte van
36.7 meter.
Op de beide volgende dagen (trajecten
BoedapestAthene en Athene-Cairo) was
het mogelük, de seinen van het vllegauig te
ontvangen, zoowel op de stations der lucht
vaartterreinen Schiphol en Waalhaven als op
't korte-golf-ontvangstation der P. T. T. te
Noordwük. De radio-telegraflst aan boord
van dat vliegtuig slaagde er evenwel niet
In om in de lucht de seinen van het moe
derland boven het geraas der motoren uit ie
ontvangen.
Opmerkelük was de goede ontvangst der
seinen van het vliegtuig, toen dit boven de
Middellandsche zee vloog. Gedurende den
overtocht werd de luisterdienst van het
vliegtuig op de golflengte van 600 meter, de
normale golflengte voor het verkeer tusschen
schepen en kuststations. welke voor dit
traject in het büzonder voor het vliegtuig
van belang was. alleen af en toe voor de
uitzendingen volgens het programma der
proeven op de korte golf onderbroken. Men
kan dus niet nagaan of de ontvangcondlties
op korte golf in het vligtuig op dit deel van
de route voor het verkeer met het moeder
land even gunstig waren als in‘omgekeerde
richting.
Op 16 November meldde, gelük bekend het
vliegtuig, via het m.s. P. C. Hooft en IJmui
den Radio, tüdens de vlucht van Cairo naar
Bagdad, dat de korte-golfzender defect was
en dat getracht zou worden, deze na de
aankomst op het landingsterrein des avonds
te herstellen.
Intusschen gelukte dit blükens de verder
van het vliegtuig ontvangen mededeelingen
eerst op den daarop volgenden dag na ue
landing te Bushir.
Oedurenda de vlucht van Bushir naar
Karachi op 18 November werden de korte-
golfseinen van het vliegtuig hier te lande
weer met groote sterkte gehoord toen het
vliegtuig boven de Perzische Golf (afstand
ongeveer 4800 KM.) vloog. Gedurende dezen
en volgenden dag (19 November,
KarachiAllahabad) werkte bet
Eenige dagen geleden is het boek
luisterrijk herdacht. Naar aanleiding
van het gouden bestaansfeest van den
Nederlandschen Uitgeversbond is In
allerlei organen de lof van het boek
gezongen. En terecht! In onzen tijd van
mechanisatie van het handwerk, zelfs
van de kunst, In onzen tijd, nu film,
radio en gramofoon door een al te
vluchtige en oppervlakkige behandeling
van wetenschap en verspreiding van
kennis ons geslacht met vervlakking be
dreigen, Is er gevaar, dat het boek, de
vriend, dien men rustig kan raadplegen,
die altijd gereed staat, die nooit moede
wordt om van zijn goede gaven mee Ie
deelen, dat dit kostbaar bezit in de ver
drukking komt.
Wanneer er dan ook een aannemelijke
reden Is om de aandacht te vestigen op
de kostbaarheid van het bezit, dat ons
in boeken geschonken wordt, Is het
prljzenswaardig, dat die gelegenheid mot
beide handen wordt aangegrepen. Mas
sale propaganda, als in de afgeloopen
weken voor het boek is gemaakt,
ligt geheel in de lijn van onzen tijd en
zal haar Invloed zeker niet hebben ge
mist.
Eén gedachte, die zich bij het prijzen
van het boek en uiteraard daarmee
van de boekdrukkunst als vanzelf op
dringt, zagen wij in de vele lofredenen,
die ons onder de oogen kwamen, niet
naar voren komen en het lijkt ons goed
ook voor deze nog de aandacht te
vragen.
Een groot strijder voor de katholieke
pers heeft eens geschreven: wanneer ik
het verderf zie, dat door allerlei soort
dulvelsché lectuur wordt aangericht,
dan ben ik geneigd om de boekdruk
kunst te verfoeien en den dag te ver
vloeken, dat zij is uitgevonden. Wan
neer ik echter den zegen beschouw, die
door goede lectuur over de wereld is
gekomen, dan aarzel ik en ben geneigd
den lof te zingen van de kunst, die dit
alles mogelijk maakt.
Ziedaar een gedachte, die in min. of
maar vagen vorm vele goedwlllenden
dikwijls bezig houdt. En zij geldt niet
enkel de boekdrukkunst, maar alle mid
delen, die het menschelijk vernuft be
denkt, om Ideeën te verspreiden.
Toen de oude tooverlantaarn was om
gevormd tot het ingenieuze trllbeelJ.
waardoor het mogelijk werd om natuur-
tafereelen en actueele gebeurtenissen
van heel de wereld met fotografische
nauwkeurigheid en tevens met de be
weeglijkheid der werkelijkheid op het
doek te brengen, toen werd er voor de
groote massa een nieuwe wereld ge
opend. Al spoedig echter maakte de in
dustrie zich van het nieuwe middel
meester en, speculeerend op de zucht
naar romantiek, werd de film voor
namelijk gebruikt om gespeelde levens
drama's te vertolken.
De radio was de nieuwe opzienbaren
de vinding, aan ons geslacht voorbehou
den, om langs de onzichtbare golven
der aethertrillingen de menschelljke
stem en de taal der muziek over heel de
wereld rond te voeren, om de volkeren
van verschillende landen, Ja zelfs van
verschillende werelddeelen, met elkaar
in verbinding te brengen.
De moderne mensch staat dikwijls
verstomd van zijn eigen kunnen; alle
afstanden verdwijnen; aan het geeste
lijk verkeer zijn geen grenzen meer. En
hij Is geneigd om een hooggestemd lied
te zingen op het menschelijk vernuft,
dat al deze ongedroomde mogelijk
heden tot werkelijkheid maakte.
Maar de goedgezinden zien de zwarte
schaduwkanten* van dezen hooggeprezen
vooruitgang. Heeft de film den mensch
werkelijk rijker gemaakt? vraagt hij. En
hij wijst op de onbenullige, vervlakken
de, vaak zelfs neertrekkende en
derfelijke producten der bioscopen;
den ziekelijken drang naar de film
theaters en hij schudt het hoofd en
voelt een neiging om dit product van
zijn tijd eer te vloeken dan te loven.
Hij beluistert de radloultzendlngen en
hoort hoe allerlei geestesrichtingen
thans gelegenheid hebben om propa
ganda te maken voor hun ideeën. Hij
ziet de worsteling der overheid in zijn
eigen land, om althans de ergste ult-
wassen tegen te gaan, met het benau
wende gevoel, dat ook deze remmen wel
spoedig zullen moeten worden losge
laten, zooals het In het verleden mot
alle geestelijke censuur van de wereld
lijke overheid is gegaan. En hij vraagt
zich af: zal ook dit nieuwe communi
catie-middel, dit geestelijk verkeer in de
lucht, In de toekomst niet meer kwaad
dan goed stichten, zooals het met de
pers, met de boekdrukkunst Is gegaan?
Welk antwoord moet de overtuigde
christen hier klaKr hebben? Niet dat
van den domper, die alle evolutie, alle
werkzaamheid van den menschelljken
geest maar liefst zou tegenhouden uit
vrees voor het kwaad. Angst is altijd
Mn slechte raadgever; kleingeloovlgheid
geeft!
In stede echter van af te geven op
den stoffelijken vooruitgang, op de al
vernuftiger mechanisatie en op al het
nieuwe wat onze eeuw brengt, moeten
wij ons zelf op diezelfde middelen wer
pen, teneinde er het goede en edele mee
te bevorderen. De filmkunst, de boek
drukkunst in haar wonderbaarlijken
groei, de radio, zij zijn ^alle in zich
goede, prachtige dingen, scheppingen
van den menschelljken geest, waarop
wij trotsch moeten zijn. Zoo is het met
alle goede gaven, welke de Schepper ons
gegeven heeft. Wat is er schooner dan
de menschelljke stem? En hoevelen
misbruiken er niet hun tong voor laster,
godslastering of vuile taal.
Alles komt aan op het gebruik. Niet
klagen dus, dat er zooveel misbruiken
In de wereld zijn. Zelf doen; zelf de
middelen, die anderen misbruiken, aan
wenden ten goede, en liefst zoo, dat
het goede overstemt, overstroomt, over
weldigt.
In dien edelen wedstrijd nu worden
de goeden niet zoozeer verzwakt door dc
kwaden, als wel door de eigen kamp-
genooten, die lauw en traag neerzitten
en met hun mond wel zeggen het kwade
te verfoeien, maar metterdaad niet mee
helpen het goede te bevorderen. Laten
wij ons een oogenblik tot ons uitgangs
punt, het boek, bepalen. Hoe moeilijk
Is het een waarlijk goed boek en hoe
gemakkelijk een onbenulligen sensatic-
roman te verkoopen. Heeft het storm
geloopen, toen onlangs In de Roomsche
pers breede reclame is gemaakt voor de
Nederlandsche vertaling van het prach
tige boek IJet Katholicisme van Adam
een werk, waarbij onze Blsschop zeil
een warme aanbeveling schreef? Nie
mand, die het gelooft! Kijk eens in uw
eigen huiskamer, in de kasten en op
de boekenplanken van uw kinderen. En
bedenk eens uw eigen jeugdjaren, wan
neer gij ten minste uit een degelijk
Roomsch gezin stamt. Waren wij als
kinderen niet verdiept in de boeken van
Kronenburg en hield een ttoek als
Maagdepalmen ons niet sterker geboeid
dan de meest verkochte sensatleroman
Vergelijk daarmee eens de lectuur en
de leeskeuze van onze kinderen. Hoeveel
ouders durven thans nog de levens der
heiligen aanbevelen? En is hetgeen de
oude Jeugdlectuur in vele gevallen ver
vangt zooveel beter, zooveel op voeden-
der dan de thans geminachte lectuur’
Wat voor de kleinen geldt, geldt niet
minder voor de grooten. Het feest van
bet bpek moge ons tot bezinning en
De directeur van de Handels- en Land-
bouwbank te Den Haag. J. W. M die zich
wegens verduistering in politiebewaring be
vond. is gisteren ter beschikking van de
Justitie gesteld.
Daarna Is M. voorgeleid voor den rechter
commissaris mr. Thörbecke.
Na voorgeleid te zün voor den rechter
commissaris mr. Thörbecke, die hem aan een
langdurig verhoor onderwierp, is de directeur
der Handels- en Landbouwbank J. W. M„
gistermiddag in het huls van Bewaring Inge
sloten.
BUREAUa HOF
Telefoon: Administratie
Bedartte No. 633
nadenken brengen. Het kwade wordt
het best door het goede bestreden;
maar de strijders voor het goede moeten
steun, aanmoediging, belangstelling vin
den in eigen kring. Anders immers zal
hun strijd ijdel zijn; zal het goede ver
geefs worden geproduceerd, wat tot
verslapping en moedeloosheid zal voeren.
En dat het kwade daardoor al hooger
den kop zal opsteken zal de schuld zijn
van de lauwen en tragen; van de helpers
met den mond, maar niet met de daad!
Alle .honoir’. on dl, hl.(l ,lln ln«evol« de »erwlerini»v<„rw..r<leir f 4(11111 - o»"* hiklheid «o< werken door f JCQ bl» een onaev.l met f «Efl bi. eerlie. e.n een b.nd. f IOC. bil rerllm r.n een f Cn bli een breuk «nn
teflen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeerinaen 1 wWV. veriie» beide urmen beide beunen ot beide oosen vw. dondeliiken afloop- 1 ?eo <voet AW. duim ot wiwvjnger 1 been of nrm
