DE ARBEIDSBEMIDDELINGSWET
ONDERWIJS, KUNSTEN EN WETEN
SCHAPPEN
1
EERSTE KAMER
de winkelsluiting
TWEEDE KAMER
Het Bezoldigingsbesluit en de re&elinè
voor
RECHTSZAKEN
PROVINCIAAL NIEUWS
Motie-Linftbeek omtrent de salarissen der onderwijzers-kloosterlinèen
de onderwijzers.
Drie spellingen
Ik ook Koffie, Moe?
Provinciale Staten van
Noord-Holland
Arrondissements Rechtbank te
Alkmaar
Reèelinè van
VERGADERING VAN WOENSDAG
■10,
I
I
k
nlngsvat baar
Be
en
asmge-
ONDKBWIJSBEGROOTING
(R. K.)
salarlsverla-
veel te
Voortzetting behandeling h«dunlin.
1931 werd
OP
t
tipn Inzake het onderwijs aan schlpperskln-
tlèren nog niet heeft vastgesteld. Zal er een
■suppletoire begroeting worden Ingediend?
Het bijzonder onderwijs Hjdt onder het wach
ten op *s ministers definitieve plannen.
De vergadering wordt te 6.43 verdaagd tot
hedenmiddag 1 uur.
Vergadering van Woensdag
TandteehnM
Aan de orde Is de stemming over de motie-
BakkerNort om den datum, waarop de
tandtechnicl, die afgewezen zyn de tand
heelkundige practyk niet meer mogen uit
oefenen, op een lateien dag dan 1 Dec. aa.
te stellen.
Do motie wordt verworpen met 61 tegen
27 stemmen.
Voorts is aan de orde de stemming over
de motie-mevrouw De Vries—Bruins. om
den minister uit te noodlgen een geldeiyke
vergoeding te overwegen aan die tandtoch-
nid, die door de wijze van uitvoering ven
de wet van 1925 meer benadeeld zijn dan
onvermijdelijk was.
De motie wordt verworpen met 53 tegen
35 stemmen.
oud-llberale
iloh moeten
De heer HENDRIX CR. K.) houdt togen*
over de drie vorige sprekers een pleidooi
vóór het ontwerp. Spr. wil wel erkennen,
dat voor de winkeliers in de brood-, koek
en banketbakkersbedrijven de wet wel een
soepeler bepaling had kunnen bevatten.
Overigens gelooft hy niet, dat door de.se wet
■eer velen ton gronde zullen worden ge
richt. in een adres van ..De Hanseé” staat,
dat de nadeelen van deze .wet in geen ver
houding staan tot de groote ethische voor-
deelen ervan en hiermede is spr. bet geheel
eens. Hjj zal dan ook gaarne zijn stem aan
het ontwerp geven.
De heer DANZ (8. D. A F.) wijst er op.
dat bezwaren, tegen het ontwerp ingebracht,
deels van princlpleelen, deels van practl-
schen aard Echter gaat het ontwerp
spr., wat het sluitingsuur betreft, nog niet
ver genoeg en hij had het sluitingsuur lie
ver op «even "uur bepaald gezien.
Met de belangen van. de winkeliers in
hst brood-, koek- en banketbakkersbedrijf
sou meer rekening kunnen word eroehou-
den.
De heer VAN BASSE VAN Y8SKLT
(R.K.) acht hst mogelyk, dat hy «yn stem
zal geven aan het ontwerp, als de Minister
hem enkele toezeggingen zou willen doen.
Met name het plattelandsbelang is voor
spr. een bezwaar; bet platteland komt in
de verdrukking. Men had bet by de p'aat-
selUke verordeningen in de steden kunnen
laten. Voorts versoekt spr. den Minister toe
te zeggen, dat hy zal wachten met de invoe-
Kkdat de voorzitter Jhr. Mr dr. A Roëll
de vergadering heropend had, was bet
woord aan den hoer SPIER (AR.), die aeer
■lacht te verstaan was. Hij ondaratounde bat
voor ontwkkellng van volwassenen
Wat de minister ten aanzien van de spel
lingkwestie heeft gedaan, laat allee op losse
schroeven staan. We komen er zoo nooit,
wanneer de minister geen vaste richtlijnen
geeft.
Wat betreft de onderwyssalartseen. wil
spr. geen vergelijking maken tusschen het
salaris van een putjesschepper en van een
onderwijzer.
Maar spr. wijst er toch op dat een onder-
wijaer van 21 jaar te Amsterdam f 30 ont
vangt boven kost en Inwoning, een dienst
meisje van 18 jaar f 40 boven kost en in
woning. De minister bepleite bij zijn ambtge
noot van Financiën, de salarieering der
onderwijzers nog eens onder de oogen te zien
De heer VAN DIJK (A. R.) dringt aan op
eenheid in de echnjfwljae van geografische
namen.
De heer TILANUS (O. H.) verklaart zich
met *s ministers beleid op onderwijsgebied te
kunnen vereenlgen. De critiek daarop acht hij
onjuist. Wnt het spellingvraagstuk aangaat,
brengt spr. den mini ter hulde. De eenheid
van schrijfwijze zal echter wel niet spoedig
bereikt zijn.
In het buitenland wordt juist .fh speclflek-
katholieke landen als België'en Beieren,
«enigszins ook in Tzjecho-Blowakije onder
scheid gemaakt tuschen de salarissen van
leeken-onderwjjzers en -kloosterlingen. Deze
gegevens hebben spr versterkt in zijn mee
ning dat het aanbeveling verdient tot het
stelsel van de Pacificatie-commissie terug
te keeren.
De heer GERHARD <S. D.) betoogt het
belang van een goede zorg voor het onder
wijs. dat niet duur genoeg kan zijn.
Wat de minister inzake de lichamelijke
oefening mededeelt, heeft spr. teleurgesteld.
Dit zal ertoe leiden, dat de gemeenten zich
van die oefening zullen trachten af te maken.
De heer VI8SCHER <A. R.) sejt dat deze
begrooting geen principieele veranderingen
brengt of in uitzicht stelt in den koers onzer
onderwijspolitiek. Deze Minister verdient lof
alleen reeds om den ijver waarmede hij
werkt.
Versobering is in dezen crl istijd noodig.
ook op het stngende cijfer der onderwijsbe-
grootlng. De Regeering neme het initiatief
tot vereenvoudiging en versobering op het
gebied der onderwijswetgeving.
De regeering stelle ook paal en perk o m.
aan de snelle stijging van het aantal H. B.
3.en en lycea.
Wat de motle-Llngbeek betreft, als de re-
'leerlng zich uitspreekt in den zin als door
den heer Tllanus aangegeven is, dan advi
seert spr. den heer Lingbeek, de motie in te
trekken, aangezien spr. er in dit geval zijn
stem niet aan geven kan
De heer MOLLER (R. K.) vindt in de Me
morie van Antwoord te veel negatieve mede-
deellngen. Kan de mini ter de zekerheid ver
schaffen, dat binnen enkele maanden het ge
wijzigd wetsontwerp voor de herziening van
het middelbaar onderwijs by de Kamer zal
Inkomen? Kan de minister de gemeenten die
zelf bewaarschoolonderwys inrichten, niet
verplichten, volgens bepaalde regelen ook het
byzonder bewaarschoolonderwys te sub 1-
dleeren? Wat het spellingvraagstuk betreft,
acht spr. den regel van den minister om
trent de n niet te aanvaarden. De onderwy-
aerssalari sen zullen nu voortaan ten volle
in het Georganiseerd Overleg behandeld
worden. Wat de motle-Llngbeek betreft sluit
spr. zich aan by den heer Van WUnbergen.
De heer Lingbeek heeft de taak te eenvou
dig voorgesteld.
De heer VAN ZADELHOFF (8. D.) be
spreekt de onderwijzersszüarla en en herin
nert in den breede aan de geschiedenis
daarvan Sinds 1914 zijn de onderwijzers zoo
goed ais niets vooruitgegaan. De belangen
ven het onderwijs staan hier op het spel.
De heer DUYMAER VAN TWIST CA. R
WINKELSLUITING
Aan de orde is het wetsontwerp van de
regeling der winkelsluiting.
De heer DOBBELMAN <R. K.) wijst op
de breedvoerige behandeling, welke dit ont
werp in de Tweede Kamer, welke het met
72 tegen 16 stemmen aanvaardde, heeft
ondervonden.
Voor de gewone winkeliers zal het ont
werp weinig of geen voordeelen^ wel eenlge
nadeelen opleveren. Het nadeel is niet zoo
neer van belang voor de groote winkeliers
met veel personeel, terwyi de winkeliers mzt
weinig personeel do nadeelen sterker ge
voelen; de kleine winkeliers, de mensclen
zonder personeel, zullen er wel het grootste
nadeel van ondervinden. Zou het ni~t moge-
HJk zyn, het sluitingsuur te verztel'en op
een later tijdstip voor winkeliers, die Bon
der personeel werken?
De Kamer, van oordeel, dat het wen-
schelyk is een bijzondere regeling te tref
fen voor de salarissen van de onderwy-
zers-kloosterllngen. mede in overeenstem
ming met het beginsel van het indertijd
uitgebracht paciftcatie-rapport-Bos, noodigt
de regeering uit in die richting stappen te
doen an gaat over tot de orde van den
dag.
Da hear ZUU8TRA (A. R kan met
's ministers werkplan tevreden zijn. Spr. be
toogt, dat de staging van het budget van
onderwijs niet te wyten is aan de pacificatie
en haar uitvoering.
Spr. komt tot het spellingvraagstuk. De
minister heeft de beteekenis van zyn optre
den tot kleina proporties teruggebracht: ver
gemakkelijking van examens. Het onderwijs
■al zich meer en meer naar dezen maatstaf
richten. In elk geval is spr. dankbaar, dat de
mini ter eenigen regal heeft gebracht in het
onderwijs, dat onder regellooeheid leed.
Da heer DE BOER (S. D.) dringt aan op
spoedige regaling van het schlpnersonderwys
als buitengewoon onderwys. volgens schat
ting zijn er 8000 i 9000 rchlpperskind eren die
geen onderwijs genieten. De kasten der rege
ling voor 1931 zouden slechts f 177.500 be
dragen.
De heer KETELAAR (V. D) srnlt zich
hierbij aan en vraagt een staatscommissie
Wetteiyke regeling van da
arbeidsbemiddeling.
De heer OELDERMAN (L.) herinnert aan
de practische en theoretische bezwaren in
de Tweede Kamer in het midden gebracht
tegen dit ontwerp, dat de geheele arbeidsbe
middeling In een eng keurslyf wringt en zj
niet noodig is. Spr. heeft speciaal bezwaar
tegen het dwingend optreden der arbelds-
--- -- de ambte’tike
de arbelds-
Ja kind, vanaf heden mag jij ook koffie,
want we hebben nu Koffie Hag in huis.
Je behoeft je dagelijksche portie melk niet
meer met tegenzin naar binnen te werken.
Je krijgt nu ook, evenals je nicht. Ha£-
Koffiemelk en je zult evenals zij spoedig
'meer willen hebben
Ik ben blij den dokter hierover geraad
pleegd te hebben. Ook mij bekomt deze
lekkere coffeinevnje koffie veel beter en
vader, die wegens zijn geprikkelde* zenu
wen en slechte nachtrust al Itng geen
koffie meer wil gebruiken, zal met Koffie
Hag ingenomen zijn. Het is inderdaad zoo.
Koffie Hag spaart hart en zenuwen.
punt de sluiting op
de minister van de
winkeliers, aan
digde critiek, die zjjn ega hem vermoedelijk
later niet gespaard zal hebben.
De heer R., deswege ondervraagd, gaf als
motief voor zyn oneerlijke handeling op,
dat niet Stremming, doch hij zelf in nood
zat.
De heer J. w. Stremming, transporteur
te Haarlem, kende den verdachte, omdat hij
dien wel eens had verhuisd. Toevallig wist
deze heer, dat Stremming ook den café
houder Van .der Peet kende, uit hoofde hij
daar Wel eens opstak.
Van deze wetenschap had verdachte blik
baar een dankbaar en practlsch gebruik ge
maakt.
De verdachte beweerde ook de bedoeling
te hebben gehad het geld aan den heer
Stremming ter hand te stellen, doch de pre
sident, Mr. Ledeboer. beduidde hem, dat bet
toch op zijn weg had gelegen om het ge
leende geld, waarvoor Stremming hem geen
opdracht had gegeven, aan den heer Van
der Peet terug te geven, zy.het dan om
zijn figuur te redden quasi uit naam van
den heer Stremming
De verdachte, die door de rechtbank te
Haarlem bereids voorwaardelijk was veroor
deeld. had de byzondere voorwaarden zeer
ruimschoots overtreden en werd dus deze
straf on hem ten ultvoer gelegd
Ook toen was verdacht# wegens oplich
ting veroordeeld en kende dus blijkbaar het
klappen van de zweep.
De heer officier achtte het ten laste ge
legde, oplichting met gebruikmaking van be-
driegeiyke voorwendsels en listige kunstgre
pen. wettig en overtuigd bewezen. Door eigen
schuld was verdachte, daartoe yverig aange
spoord door het drankdulveltje, aan lager
wal ge-aakt. Hij had bet vroeger goed, zelfs
meer dan goed.
De pevchlater. Dr Wiersma, noemde hem
als gevolg van drankmisbruik geestelijk en
lichamelijk inva"de en niet geheel toereke-
Zonder noemenswaardig gun
stig resultaat was hy als drankzuchtige al
eens vsrp'eegd geweest tn de bekende In
richting Hoog Hullen."
De officier reouiree-de in verband met de-
vegevens 14 da ren gevangenisstraf
voorts ter beschikking stelling van de re
geering.
Uitspraak as. week.
De verdachte wenschte voor de uitspraak
niet terug te komen en werd, eeriyk gezegd,
daartoe ook niet krachtig geanimeerd.
Spr. komt thans tot de motle-Llngbeek.
Bpr. «ou er voor zyn. dat deze zaak nog
eens heel rustig sou worden bekeken. Men
zou dan een vervolgcommissie moeten in
stellen op de commlssle-Rutgers.
Mej. GROENEWEG (8. D.) acht een her-
zlenlng van het L. O. urgent, evenals vgn ,,y teleurgesteld, omdat de minister zyn plan-
het ambachtsonderwljs. van het M. O- inzake het onderwijs aan schipperskln-
het voorbereidend H. O. De minlsterieeje
circulaire betreffende de Nederlandsche
taal by examens moet er toe leiden, dat
we drie spellingen krijgen; het moet op die
wyre voor de jeugd nog moeiiyker worden.
Inzake de motie-Lingbeek bestrijdt spr.
den heer Van wynbergen, die meende, dat
de salarieering van onderwijskrachten in de
ze Kamer niet thuisbehoort. Het pacificatie-
rapport is echter nooit in zyn geheel door
de Kamer aanvaard.
Inmiddels is veel ergernis gewekt door
het feit, dat de kerken en kloosters profi
teerden van de salarissen der onderwij zers-
kloosterllngen. Doch de motie-Llngbeek kan
niet worden uitgevoerd, omdat de regeling
niet kan worden in overeenstemming ge
bracht met het paciftcatle-rapport. Spr.
geeft den heer Lingbeek tn overweging. Sjn
motie in te trekken ten gunste van een an
dere motie door spr. ingediend. Deze luidt;
De Kamer, van oordeel, dat in het tegen
woordige bezoldigingsstelsel een byzondere
regaling behoort te worden gemaakt voor
de salarieering van onderwyzers-kloosterlin-
gen. mede in overeenstemming met het be
ginsel. te dien aanzien door de pacificatie-
commissle aanvaard, gaat over tot de orde
van den dag.
Deze motie komt dadelijk in behandeling.
De heer TER LAAN (S. D.) zegt, dat de
minister, wanneer hy het vo’.ksonderwys ver
betert. op da instemming van spr.’s frac
tie kan rekenen. Geschiedt dit niet, dan zal
deze fractie zich fel tegen hem verzetten.
Voor een Wetteiyke regeling van hst voor
bereidend Onderwys moet geld gevonden
worden. Wat het L. O. betreft, vragen wy
kleine klassen en invoering van het achtste
leerjaar.
Spr. waardeert In den minister, dat hy t
eindelijk heeft aangedurfd iets te doen voor
de oplossing van het spellingvraagstuk. De
minister late dezen eersten stap door een
tweeden volgen en voere deze spelling ook
in de staatsstukken in.
De heer LINGBEEK <H G. 3.) herinnert
aan de salarisvoorstellen van het paciflcatie-
rapport en vergeiykt den toestan van een ge
huwd onderwijzer met dien van een religieus
onderwijzer. De laatsten hebben geen kin
deren die handenvoi geld kosten en wonen
daarby in eën gemeenschappelijk tehuis, en
eten uit een gemeenschappelijk» keuken.
Spr. doet zyn voorstel niet, omdat hy te
gen de kloosterlingen is, maar alleen, omdat
het zoo billUk is.
Spr. wijzigt ten slotte zijn motie, zoodat
deze luidt:
De Kamer, van oordeel, dat het
schorten tot er meer normale tijden zulen
zyn aangebroken.
De heer DE GIJSELAAR (C. Hwenscht
zijn bezwaren en die van ve'en van zyn
vrienden tegen het ontwerp kenbaar te
maken. Het wordt en manie om vrijheids
beperkende wetten te maken en het aan
hangige ontwerp is er een voorbeeld van.
In een zeer groot aantal gemeenten be
staan reeds plaatsalyke verordeningen.
Waarom moet er een uniforme rUksregc- kunnen ontplooien.
wet, die de plaatseiyke besturen verplicht aan de orde kwam,
verordening te maken, waarby met
plaatseiyke belangen rekening kan worden
gehouden?
Uitvoerig zet spr. uiteen, welk een teer
Zondag te. Wat denkt
tienduizenden kleine
wie hun verdiensten Op
.Zondag zullen worden ontromen?
8pr. meent, dat het ontwerp niet in
*s lands belang is en niet zeker niet nu
mag worden aangenomen.
Meervoedige strafkamer
Zitting van Dinsdag 25 November
Uitspraken vorige zitting
Dirk Bch autobusondernemer. Enkhulzen.
Hooger beroep vonnis Kantonrechter Hoorn
terzake overtreding van art. 22 Motor- en
Rijwlelwet. Vonnis Kantonrechter te Hoorn
bevestigd.
H. J. L- volontair. Haarlem Hooger beroep
vonnis overtreding art. 22 Motor- en Ry-
wlelwet Kantonrechter Alkmaar. Vonnis ver
nietigd en verdachte veroordeeld tot f 25
boete of 25 da-ren.
Cornells L.. Schagerbrug mishandeling. 2
maanden gevangenisstraf voorwaardeiyk
met 2 proefjaren.
H. J. van Z„ Wagenlngen. gedetineerd,
oplichting. 14 dagen gevangenisstraf.
Willem K Alkmaar. Hooger beroep von
nis Kantonrechter te Alkmaar terzake over
treding Wetboek van Strafrecht art. 453.
Petrus de V.. tuinarbelder, Limmen. dief
stal van een geweer f 50 boete of 50 dagen
Frandscus Joh. ten P. en Jan Chr. K.
beiden te Alkmaar. Vrljheldsberoovlng eh
huisvredebreuk. Primaire feit vrijgesnroken
Secundo ontslagen van rechtsvervolging.
Zijn laatste kans verspeeld.
De suiderzeewerker K. de Vr._ die op 22
Juli te Wervershoof Bekeren D. wyksma een
steek of snede met een knipmes in het hoofd
had toegebracht, was te dier zake op 15 Oc
tober door de meervoudige strafkamer ver
oordeeld bij verstek tot gevangenisstraf, na
dat de heer officier niet minder dan 1 laar
gevangenisstraf had gevorderd, was hy te
gen dit vonnis in verzet gekomen.
Het bleek echter, dat de opposant toen
rijn zaak werd uitgeroepen, wederom niet
aanwezig was. aoodat het verzet vervallen
werd verk'aard en de opgeroepen getuigen
konden af zwaaien.
Wie niet sterk te, moet slim
zijn.
De heer Jac. Ed. Anth. R., een 35-jarig
reiziger, gedetineerd te Haarlem, uit anderen
hoofde, werd met zorg binnengeleid door
twee rijkspolitie ambtenaren, om terecht te
staan ter zake oplichting van den café
houder H. A. van der Peet te Heiloo, voor
het niet al te kolosale bedrag van 6 gulden.
Gemelde heer R. verscheen op 4 September
in hat café van dezen caféhouder en ver
haalde aan hem en diens vrouw, dat de
vrachtrijder J. W. Stremming, aan het echt
paar zeer goed bekend, pech had gehad met
rijn vrachtauto en nu om g of 7 gulden ver-
legan was. Op de vraag van den heer Van
der Peet waarom deze self niet kwam, ant
woordde de heer R. vaardig, dat dere mo
menteel geen tijd en het te druk had met
overladen.
Moeder de vrouw, als 'n %-oorrichtige Eva,
had weinig lust dit geld aan den bezoeker
af te geven, doch de caféhouder toonde rich
ooulanter en rel: Ben je bedonderd. Je moet
iemand helpen en stelde het bedrag aan den
heer R. ter hand, maar 1 ad later weinig
reden rich met die menschlievendheld ge
luk te wenschen.
In de eerste plaats omdat hy, aooals na
der bleek, met een oplichter te doen had
en zijn zes pop kwyt was. in de tweede
plaats met betrekking tot de gereohtvaar-
Onregelmattgheden op het kan
toor van den ontvanger der Re
gistratie te Hoorn.
De geschorste rijksklerk ter registratie en
domeinen te Hoorn, de 28-Jarige Anth. Jan
B belast met het houden van de kas. had
rich in die kwaliteit schijnbaar geen testi
monium van betrouwbaarheid verschaft, wat
mocht biyken uit het niet aanbevelenswaar-
dWe feit, dat hy beden als verdachte ver
scheen voor de meervoudige strafkamer, om
zich te verantwoorden wegens verschillende
verduisteringen in het geheel bedragende
f 530, welke geldsommen hy zich kon toe-
efeenen door verva'schlng en onjuiste boe
king tn het kasboek. Zoo boekte hy onder
meer verschillende bedragen, door notaris
sen gestort in zyn handen, met lagere cy-
fers. ten einde zyn niet sluitende kas slui
tend te maken.
De verdachte beweerde, ook na een lang
durig verhoor, niet te kunnen verklaren,
hoe het door hem ontdekte tekort in z|jn
kas. was ontstaan. De jnogeUjkheid bestond,
dat men zijn kas. tydens een korte afwe
zigheid. byv. een beaoek aan de W C. had
bestolen.
De notarissen Koerman, de Boer en Rees
hadden op dien dag groote posten betaald,
zy stonden in rekening courant met het be
lastingkantoor.
In deze zaak werden een zestal getuigen
gehoord, terwyi Mr. de Groot als verdediger
van verdachte opponeerde.
De verdachte had bet te kort, in zyn kas
ontdekt, niet medegedeeld aan den inspec
teur.
De president meende, dat deze kennisge
ving op zijn weg had gelegen en hij dit te
kort niet door knoeien had moeten beman
telen.
Verdachte ontkende daarop geknoBld te
hebben. Hy kon de fout niet vinden en is
datrop begonnen de cyfere der ingekomen
bedragen te veranderen. Hy aag er ontzet
tend tegen op. den inspecteur het geval me
de te deelen. hoewel hjj niet bang voor hem
was.
Van de zes getuigen, nadat eeret appél
was gehouden, werd het «eist gehoord de
heer Jool en, Insnecteur van de Registratie te
Hoorn, die verklaarde, dat by interne rege
ling verdachte was aangesteld als kashouder.
Kasboek houden was niet officieel voorge
schreven. maar wordt op alle kantoren ge
bezigd. Getuige had de zaak moeten bespre
ken met zijn superieuren Hy was niet ver
antwoordelijk voor de kas.
Reden te meer, meende de president, voor
verdachte. Indien hy zich onschuldig achtte,
om zich met zijn superieur te verstaan Dat
hy zulks echter naliet pleitte in zyn na
deel.
De vervalsching van 19 Mei moest voor
namelijk in zyn nadeel gerekend worden.
Verdachte heeft nimmer de verduistering
erkend, doch wel na heel veel moeite de
vervalschingen, die moesten dienen om het
onverklaarbare tekort in de kas te dekken,
deelde inspecteur Joolen mede.
Op 19 April, toen verdachte alleen op het
kantoor dienst deed, had hy rijn voorradige
ge'den in een kastje gelegd, dit gealoten en
den sleutel ergens in het kantoor neergelegd,
wat de preaident ai aeer onverantwoordelijk
ncemde. daar, waar het rijksgeld gold.
Theoretisch had de inspecteur te voren,
by andere kashouders geen noemenswaar-
dige^ kasverschillen geconstateerd. De ont-
vangststaten werden wei in het net dus In
concept, doch niet in minuut door den ont
vanger geteekend. zooals na de desbetref
fende scherpzinnige vraag van Mr. de Groot
bleek.
De middagzittlng werd grootendeels ge
wijd aan het verhoor der resteerende 5 ove
rige getuigen. Een dame, drie heeren een
piepjong mensch. dat bezwaren tegen den
eed had. waarna de heer officier in de ge
legenheid kwam tot het nemen van rijn re
quisitoir. strekkende tot veroordeellng tot
8 maanden gevangenisstraf. Voor de ten
laste gelegde valsehheid werd gevraagd vrij
spraak.
De heer Mr de Groot, verdediger van den
heer B.. ontwikkelde in een uitvoerig plei
dooi zyn bezwaren tegen dagvaarding en
requisitoir. concludeerende tot vrijspraak
voor de beide ten laste gelegde feiten.
Officier en verdediger lieten zich over de
op het kantoor gebezigde wyse van admi-
nistreeren. vooral wat betrof het teakenen
van de maandstaten in oonoept, niet bepaald
waard°erend uit.
Voorts bleek in den loop van het proces
niets ten nadeele van verdachte, noch werd
eenlge aanwijzing gevonden, die het motief
voor de verduistering kon eerklaren.
Uitspraak volgende week.
De uitzonderingsbepalingen voor Jood-
sche winkeliers, acht spr. biliyk. Wellicht
ware daaraan nog eenlge verdere tegemoet
koming te verblndea om de Joodsohe winke
liers in de gelegenheid te stellen den ach
terstand op Zaterdag geheel in te halen
De heer VAN DEN BERGH (L.) refe
reert zich aan het oordeel van het „Week-
Na de pauze merkte de MINISTER op
dat de heer Pol'ema rich In rite bestrij
ding op een verkeerd standpunt p’antste en
daardoor kwam tot onbüiyke beoordeellng.
De meening. dat de Staat zich werkverschaf
fing tot taak zou stelten. Is oniuist: hier
is slechts arneMsbemidd-linv uit een oogrnmt
van algemeen belang doel, zy beoo"! geens
zins het sluiten van arbeidsovereenkom
sten. alleen het bevorderen daarvan. Spr.
betoogt vervolgens nogmaals, waarom een
wetteiyke reveling noodig is.
Het wetsontwerp wordt z. h.
nomen.
Da Kon. Holl. Lloyd
Vervolgens kwam aan de orde de stem
ming over de motie-Brautigam, luidende:
De Kamer, van oordeel, dat het ge-
wenscht is na te gaan:
a. of het voortbestaan der N.V. Kon.
Holl. Lloyd ook na 1932 redelykerwyze
verzekerd kan worden geacht;
b. of een overeenkomst tusschen de
N. V. Kon. Holl. Lloyd «n do Rotterdam
Zuid-Amerikaiyn kan worden tot stand
gebracht;
noodigt de Regeering uit voor het jaar
1931 een voorschotregeling te cmtwerpen
op den voet van de vigeerende overeen
komst; tijdig aan de Kamer omtrent de
punten a. en b. verslag te doen en even
tueel een regeling voor hst jaar 1932
voor te stellen,
en gaat over tot de orde van den dag.
De motie wordt aangenomen met 64 tegen
26 stemmen.
Op verzoek van Minister VERSCHUUR
wordt de behandeling van het desbetreffend
wetsontwerp geschorst, opdat de minister
rich kan beraden of en in hoeverre gevolg
kan worden gegeven aan den in de motie
uitgesproken wensch.
Vóór de motie stemden de SOdaal-demo-
craten, een deel der Katholieken, een deel
der Liberalen, een deel der A. R., de V.D,
en een gedeelte der C. H.
De behandeling van het wetsontwerp tot
het verleenen van kasvoorschotten aan den
Kon. HcEandsobsn Lloyd wordt geschorst.
Antwoord van Ged. States
Allereerst verkreeg Mr. Bomans (R. K.j
het woord. Spreker behandelde de belasting-
politiek en merkte daarna op, dat de beer
Asscher (V. B.) niet mocht zwart kyken en
de toekomst donker inzien, daar zyn party
steeds op belastingverlaging heeft aange
drongen en het beleid van de Staten in over
eenstemming was met den niet gunstiger»
toe-stand. 8pr bracht den Staten dank voor
de f 50.000 voor het gouvernementsgebouw
geschonken. Er is geen fonds voor de kanalen
en Ged. Staten zyn van meening. dat de
onkosten voor kanalen op buitengewoon
moeten komen.
Hoewel de toestand nog gunstig is, wordt
de toekomst zorgvol tegemoet gezien. En
daarom rijn Ged. St. zoo dankbaar dat ae in
goede jaren voor slechte konden zorgen.
Spreker zal zich voortdurend verzetten tegen
te verre uitbreiding van het provinciale
huishouden, maar er moet toch belasting be
taald worden; evenals een kind zyn moeder
moet onderhouden, zyn de burgers van de
provincie verplicht te zorgen, dat de provin-
vlncle bestaaivkan. spreker dankte de Sta
ten ten slotte vSor de hulde aan Ged. Staten
gebracht. Het missen van een oppositie gaf
echter eenlge vrees, omdat de activiteit van
Ged. Staten wel eens minder Ml kunnen
moet worden, door slechtere tyden.
Spreker hoopte aan ook de sympathie van
de Staten te mogen verkrygen.
De heer BRUCH (A. R.) besprak de bedrij
ven en de gevraagde tariefsverlaging; die zL
nog niet gewettigd is, hoewel de winsten over
1929 hooger zyn dan In 1928.
Er is nog achterstand In afschrijving en
daar moet eerst aan gedacht worden; vooral
nu slechte tyden in richt zyn.
Ged. Staten staan nog steeds op het stand
punt, dat de prov. bedrijven geen winst mo
gen maken, spreker persooniyk vindt dit
juist het mooie element in die bedrijven.
Maar de reserves zyn. herhaalde zpr.ueg
niet op normale draagkracht. jiwJ.il
Hierna werd gepauzeerd.
Na de pauze zette de heer BRUCH (AH.)
zyn betoog voort. De waterleidingsprijaen
zyn, volgens Spreker, niet aan den hoogen
kant. Ook vergeleken met andere provin
cies. Spreker zegde toe een ondereoek te
laten instellen naar kleine foutjes, die recht
gezet moeten worden, In verband met de
toepassing van da tarieven, op grondslag
van de huurwaarde der woning. Ten aan
zien van de Electrische Centrale te Vel»
sen. die 60.000 meer zal kosten, merkte
spreker op, dat verschillende tegenvaller*
eerst In het beg:n van 1930 naar voren zyn
gekomen. Men moet ook niet vergeten, dat
de bouw op groei van het bedril? berekend
is.
De burgemeester van Caatricum en de
directeur van de lichtfabrieken hebben kri
tiek uitgeoefend op het beleid van het
P.E.N. Spreker gelooft echter, dat het weer
een relletje was, omdat er een statenz ttlng
in zicht was. Er zyn weer talrijke misver
standen en spreker had graag gehad, dat
de heeren uit Castricum by hun laatste
bezoek oprecht gepraat hadden.
De heer MICHELS (8 D.) wees er op. dat
de malariabestrijding in handen van het
Ruk Is, zoodat de aanvraag om verhoogde
subsidie zonder nut Is.
De heer Michels besprak ook de school
artsendienst. Er zyn besprekingen gevoerd
met vertegenwoordigers van gemeentebe
sturen. waarbij overwogen werd de provin
cie in districten te verdeelen en voor elk
district 2 schoolartsen aan te wijzen. De
bisschop van Haarlem maakte echter be
zwaren en wenschte een bepaald getal RJL
schoolartsen.
Resultaten zyn er nog niet, den gemeenten
kan geen dwang worden opgelegd.
De heer KOOIMAN (VBmerkte aller
eerst op. dat met groote krachtsinspanning
belangrijke voorstellen reeds tn het bezit
van de leden zyn gekomen vóór de begroo
ting. Getracht zal worden daartoe steeds
over te gaan.
Aan den heer De Jong van Schouwen
burg antwoordde spreker, dat het Rijk alle
medewerking verleent by het verbeteren
van de accoustiek In de statenzaal.
Ged. Staten sullen rekening houden met
den wensch, vooral wegen aan te leggen in
die deelen van de provincie, waar het drukst
verkeer is. Ook aan het slipgevaar zal aan
dacht gewijd worden en aan de methode ven
wevbedekklng (kl nkerbestratmgi.
De heer VÊRSCHURE (RK.) deelde mede,
dat het werk in de provinciale ziekenhuiesn
volkomen naar den wensch van Oed. States»
gedaan wordt, leder doet daar zijn plicht en
meer dan dat. Spreker besprak de toestan
den in ziekenhuizen, door eenlfte verbouwing
is te Medembllk een zaal te verkrijgen, waar
arbeklers-therapie kan worden toe gepast;
het ziekenhuis, dat men in het Gooi wil
hebben wordt daardoor nog niet gewenscht.
De wenschen uitgesproken door dr. v. d.
Scheer, thans hocgleeraar te Grontagen,
worden door Ged. Staten beaamd
De VOORZITTER toonde vervolgens aan
da onmogeiykheid van progressieve heffing
op andere belastingen dan waarop dit reeds
geschied
De heeren Sajet ea. d'enden daarna de
volgende motie tn: Provinciale Staten noo
digen Gedeputeerde Staten uit, een onder
zoek in te stellen naar de wenscheiykheid
ven de stichting van een inrichting voor de
verpleging van geestelijk abnormale kinde
ren en jeugdige perseticn.
De voorzitter verzocht den heer Sajet de
volgende vergadering nogmaals met Asm
motie te kosnen. daar de Staten onroltalHg
waren.
De provinciale begrooSiiw
dearna e. h. st. goedgekeurd.
De vergadering werd daarna
Dtaedag 3 December a*.
beurzen. Voorts moeten z.i.
arbeidsbeurzen rich niet met
voorwaarden Inlaten.
De heer DE BRUYN <rk.) schaart slch
gaarne by hen, die dit wetsontwerp in het
algemeen goedkeuren. Intusschen meent spr.
dat in het algemeen hier voor overheidsin
grijpen minder aanleiding Is voor zooveel de
Organisaties behoorlijk samenwei ken tot het
aangaan van collectieve arbeidsovereen
komsten.
Uitvoerig behandelt spr. de bemiddeling
van de openbare arbeidsbeurzen by stakin
gen. De regeling U er niet gemakkelliker op
geworden, na de uitepraak van den Minister
dat een politieke staking onder deze wet zal
Vallen.
Ondanks zyn bezwaren za Ispr. echter vóór
het ontwerp stemmen, omdat dit een ver
dere stap Is on het terrein der wetteiyke
arbeldsbem'ddelng.
De heer DANZ fSD.) is van oordeel, dat
de wetgever in deze materie niet te vroeg
Ingrijpt. Volgens den Hoogen Raad van Ar
beid 1» het oogenbllk daarvoor thans zeer
geschikt. Wat het particuliere initiatief op
dit punt heeft geprobeerd, heeft vo" ->men
gefaald. Deze regeling Is ook gewensch* met
het oog op het in ultzi-ht gestélde ontwerp
betreffende de werkloosheidsverzekering
De heer POLLFMA (O H) vraagt of
het wel noodig Is de thans in algemeenen
m- regel van bestuur neerqelegde bena-
llngen over te brengen in een wetteiyke
regeling?
Bezwaren zijn voorts het dwingend optre
den ten opzichte vpn de eeen winstbeoogen-
de particuliere bem1dd*Hr—bureaux en de
verplichting der overheidsorganen zich te
onthouden b11 stakingen.
De heer KRANENBURG (V.D.) wenscht
ten aanzien van art. 3 te vragen, hoe ver het
eentrallseerend karakter van de regeling mI
«••n.
De heer VERSCHUUR. MINISTER VAN
ARBEID H. en N. zegt, dat het wetsontwerp
natuurlyk niet Iedereen kan bevredigen,
gelet op de spanning, die jut't on dit moei
lijke en gecompliceerde terrein der arbeids-
voorwaarden zich voordoet.
Ook spr. zelf Is niet geheel voldaan en hij
■ou het aangenaam vinden, als de overheid
zich zou kunnen terugtrekken op het gebied
der arbeidsbemiddeling. Het instituut der
geen winst beoogende arbeidsbemiddeling zal
daarom zooveel mogelyk vrijheid wrden ge
laten.
Het was de bedoeling, de gemeentelijke
bemoeiing zooveel mogelyk vry te laten; aan
de autonomie der gemeenten wordt hier niet
geraakt.
De houding, welke moet worden aangeno
men In geval van stakin'* Is wel de moellijk-
ste. die geregeld moest wo j'n. Men kan het
hoogst ongewenscht achten, als In zulk een
■penning elke arbeidsbemiddeling zou weg
vallen. Daarom meent spr. dat wel aan de
ovsrheldsbureaux. maat niet aan de parti
culiere organisaties de plicht tot onthouding
wordt opgelegd.
De overheidsorganen behooren slch ove
rigens niet In te laten met de arbeidsbemid
deling ten opslchte van musici en personen
in het amusementsbedrilf en de dienstboden,
zoodat deze beter wordt overgelaten aan de
particuliere bureaux.
Hierna wordt gepauzeerd.
Aan de erde Is de begrooting van onder
wijs, kunsten en wetenschappen.
De heer VAN WIJNBERGEN
brengt de motle-Lingbeek ter sprake. Het
salarisvraagstuk behoort thans In het geor
ganiseerd overleg, niet tn deze Kamer.
Bovendien vraagt de motie,
ging. Dat is nog nooit geschied.
Het georganiseerd overleg aou
verstandig zyn da motie uit te voeren. Spr.
hoopt, dat de motie met groote meerder
heid zal worden verworpen.
Een onderzoek naar het behoefte-element
in het salaris-vraagstuk, namelijk in hoe
ver meer dan tot dusverre ware rekening te
houden met het bahoafta-element in de
onderwyzerssalarlssen. zou de minister wel
licht kunnen opdragen aan de commlssle-
Rutgers.
Mej. WESTERMAN (V. B.) prijst den
werklust van dezen minister. Ojn. het be
waarschoolonderwys eischt dringend voor
ziening. De leeftijdsgrens voor toelating
voor de lagere school dient met een jaar
te worden verhoogd. Spr. meent, dat de
minister Inzake het spellingvraagstuk «en
stap vooruit he«ft gedaan; maar ook de
bulglngs-n voor manneiyke personen en die
ren dient te vervallsn.
Spr. sou voor de onderwyaers heel andere
regelingen In het BeBoldlringsbaslult wen
schen dan voor de ambtenaren. Spr. acht
het onjuist, dat de by-akten niet meer be
loond worden met hooger salaris*.
De aanvangssalarissen der codeiwyseis
dienen met f 50 te worden vertioogd; de
marges voor da hoofdonderwyaers van f 300
en f 500 dienen te worden gebracht
X 500, f 000 en f 700.
betoog van den heer Weiss inzake wegbe-
dekking en drong er op aan. het slipgevaar
zoo klein mogelyk te maken
Mevrouw VAN ZELM TA) richtte zich
fal tegen de sociaal-democraten die a— nies
voor de arbeiders zorgen en slechts verkie-
rings-polltlek voeren Spr. gaf dan naar
meening over de zorg lie de provincie voor
de werkloozen moet nemen an klaagrw over
ag. wantoestanden in de Prov Zie^enbul-
■en. Een groot aantal statenleden schaarde
zich om haar en talryke Interrupties, ooral
van de zyde der 8 DA.P., werden gepiaaUK
Tenslotte ontstond er een conflict tusscheB
den heer Wynkoop en «enige leden, waarbf}
opgemerk werd: ..Hou jy ie mond. Wijn
koop, jU bestaat nlstl"
De beer J. DE VRIES (RJC.) vereevte iM»
In heftige woorden regen het betoog vaa
mevrouw Van Zelm inzake haar zorg voor
de arbeiders. Met de 8. D is te praten waar
het sommige punten betreft, maar met de
communisten is dit niet te doen zy vertrap
pen alles wat door andere partijen a opge-
bouwd. zy brengen de wereld In het verderf
en voeren de arbeiders naar een hei Wan
neer mevrouw Van Zelm opmerkte dat «r
tienduizenden arbeiders zyn die het Kcrst-
feest niet kunnen vieren, omdat ee geen
werk hadden en geen verzorging genoten,
merkte de heer De Vries op. dat op de
eerste plaats de Christelijke gedachte oy een
Kerstfeest behoort en dat daar alles uit
voort vloeit. Spreker vroeg daarna veriaging
van het waterleidingstarief voor arbeiders
woningen. omdat de prijs voor een groot gw-
zinVeel te hoog is.
De heer WIJNKOOP (CJ») roemde de
schitterende rede van mevrouw Van Zelm.
Het Kerstfeest Is volgens spreker het
summum van huichelachtigheid: ii) Ml
daar niet verder op Ingaan, uit -rees door
den voorzitter te worden afgehamerd.
IMarna was het woord aan Ged. Staten
blad voor het Recht", dat neeikomt op een
vernietigend vonnis van dit ontwerp uit
Juridisch oogpunt. Thans heeft de Minister
aangekondlgd. dat de Zondagswet aan de
orde komt, onmiddeliyk na de winkelslui
tingswet. Waarom gaat zij er niet aan
vooraf? ook ware het gewemcht. de wer
king van het werktijdenbesluit voor winkel
personeel af te wachten. Dat deze wet de
controle op het werktydenbeslult zou ver
gemakkelijken. wil er by spr. niet In.
Voor de kleine winkeliers zonder perso
neel Is de eenlge mogelijk he'd om zich
tegenover de groote ondernemingen in I
stand te houden, een langere werktijd ven
verkoop. Spr. vraagt den Minister, of de ring totdat de wyslging van de Zondagswet
Regeering bereid is, na aann'mlng van het tot stand Ml «yn gekomen.
wetsontwerp, de Inwerkingtreding op te I De beer VAN GITTERS (A. R.) hoopt
--- ten aanrien van d« Joodzche wlnke’iers. dat
de Minister by de te treffen regelingen n
overleg Ml treden met de Joodsche kerke-
lyke overheid. De scherps kanton van het
ontwerp dienen te worden weggenomen voor
het platteland, spr. juicht de Zondagsrlul-
ting toe.
De heer HERMANS (8. D. A P.) ont
dekt In het heele verzet de
Idee, dat de vry« krachten
Zoo werd vroeger ook
llng komen? Kan men niet vo’staan met een gesproken, toen de eerste arbeidswetgeving
Van wyheld Is voor den kleinen winke
lier geen sprake. Er Is gesproken van wln-
kelslultlngsdwang, maar er rust op den kin
nen winkelier een heel andere dwang, n.l.
om als slaaf van zyn toonbanklade, «yn
winkel open te houden.
Spr. gelooft te handelen in het waarachtig
belang van de kleine winkeliers als hy con
■more voor de wet stemt.
De vergadering wordt te 8 uur 85 ver
daagd tot hedenmorgen 11 uur.
een
