I
DE ARBEIDSBEMIDDELINGSWET
ONDERWIJS, KUNSTEN EN WETEN-
SGHAPPEN
eerste kamer
>r
de winkelsluiting
nu
TWEEDE KAMER
Motie-Lingbeek omtrent de salarissender onderwijzers-kloosterlin^en
de onderwijzers.
Het Bezoldigingsbesluit
de
voor
en
r
RECHTSZAKEN
l
r
PROVINCIAAL NIEUWS
wr
ik*
!-
re&elin&
Drie spellingen
Arrondissements Rechtbank te
Alkmaar
Provinciale Staten van
Noord-Holland
ïk ook Koffie, Moe?
Reèelin^ van
Dinsdag 3 Sepsstesg m.
Mej. GROENEWEG IS. D.) acht ten Irtr1-
rienlng van het L. O. urgent, evenals van
het ambachtsonderwUa, van het M. O. en
het voorbereidend H O. De ministerieels
circulaire betreffende de Nederiandsche
teal by examens moet er toe lelden, dat
we drie spellingen krijgen; het moet op die
wijze voor de jeugd nog moeiiyker worden.
VDLGADERING VAN WOENSDAG
sn
en
o
i
1
Aan de orde Is de stei
ONDER WUSBEGBOOTINO
(R K.)
aalarisverla-
veel te
de regeering uit in die richting stappen te
Voortzetting behandeling begroeting
OP
-
A
d.
tr
ut
Ml
I1S
et
de
r
i
i
r
a
1
t
J
n.
I*
te
de
en
en.
de
er,
rte
lat
tn.
n-
let
n»
if-
er
de
>P
do
aan
in
dlgde crltlek. die zijn ega hem vermoedelyk
later niet gespaard sal hebben.
De heer R, deswege ondervraagd, gaf als
motief voor zijn oneerlijke handeling op,
dat niet Stremming, doch hij self in nood
zat.
De heer J. W. Stremming, transporteur
te Haarlem, kende den-verdachte, omdat hy
dien wel eens had verhuisd. Toevallig wist
deze heer, dat Stremming ook den café
houder Van der Peet kende, uit hoofde hij
daar wei eens opstak.
Van deze wetenschap had verdachte blijk
baar een dankbaar en practlsoh gebruik ge
maakt.
De verdachte beweerde ook de bedoeling
te hebben gehad het geld aan den heer
Stremming ter hand te stellen, doch de pre
sident, Mr. Ledeboer. beduidde hem, dat het
toch óp zijn weg had gelegen om het ge
leende geld, waarvoor Stremming hem geen
opdracht had gegeven, aan denheer Van
der Peet terug te geven. zy het dan om
zijn figuur te redden, quasi uit naam van
den heer Stremming
De verdachte, die door de rechtbank te
Haarlem bereids voorwaardeliJk was veroor
deeld. had de bijzondere voorwaarden zeer
ruimschoots overtreden en wend dus deze
straf op hem ten uitvoer gelegd
Ook toen was verdachte wegens oplich
ting veroordeeld en kende dus blijkbaar het
klappen van de zweep.
De heer officier achtte het ten laste ge
legde. oplichting met gebruikmaking van be-
driegeltjke voorwendsels en listige kunstgre
pen. wettig en overtuigd bewezen. Door eigen
schuld was verdachte, daartoe ijverig aange
spoord door het drankduiveltje, aan lager
wal ge-aakt. Hij had het vroeger goed, zelfs
meer dan goed.
De psychiater. Dr.jWl
als gevolg van dn
lichamelijk invn"di
ningsvatbaar
WetteiijkR regeling van de
arbeidsbemiddeling.
Da heer GELDERMAN (L.) herinnert
de practlsche en theoretische bezwaren
de Tweede Kamer in het midden gebracht
tegen dit ontwerp, dat de gehee'e arbeidsbe
middeling In een eng keurslijf wringt en z.l
niet noodlg is. Spr heeft speciaal bezwaar
tegen het dwingend optreden der arbeids-
de ambteltike
de arbeids-
Vergadering van Woensdag
Tandteohnlei
Aan de orde is de stemming over de motle-
BakkerNort om den datum, waarop de
tandtechnlcl, die afgewezen zijn de tand
heelkundige practyk niet meer mogen uit
oefenen, op een tateren dag dan 1 Deo. aa.
te stellen.
De motie wordt vei worpen met 81 tegen
37 stemmen.
Voorts is aan de orde de stemming over
de motle-mevrouw De VriesBruins, om
den minister uit te noodlgen een geldeljjke
vergoeding te overwegen aan die tandtech
nlcl, die door de wijze van uitvoering van
de wet van 1938 meer benadeeld zijn dan
onvermijdelijk waa
De motie wordt verworpen met 53 tegen
35 stemmen.
doen en gaat over tot de orde van den
«lag.
De heer ZUL8TRA (A. R.) kan met
's ministers werkplan tevreden zijn. Spr. be
toogt, dat de stijging van het budget van
onderwijs niet te wijten is aan de pacificatie
en haar uitvoering.
Spr komt tot het spellingvraagstuk. De
minister heeft de beteekenis van zijn optre
den tot kleine proporties teruggebracht: ver
gemakkelijking van examens. Het onderwijs
zal zich meer en meer naar dezen maatstaf
richten. In elk geval is spr. dankbaar, dat de
mlnl ter eenlgen regel heeft gebracht In het
onderwijs, dat onder regelloosheid leed.
De heer DB BOER (8. D.) dringt aan op
spoedige regeling van het schipperaonderwljs
als buitengewoon onderwijs. Volgens schat
ting zijn er 8000 i 9000 schipperskinderen die
geen onderwijs genieten. De kosten der rege
ling voor 1931 zouden slechte I ITIM0 be
dragen.
De heer KETELAAR (V. D.) sMiit zich
totabU aan en vraagt em gfaatsnnmmtogte
SprA
waarom een
Meervoudige strafkamer
Zitting van Dinsdag 38 November
Uitspraken vorige zitting
Dirk Sch.. autobusondernemer. Enkhulzen.
Hooger beroep vonnis Kantonrechter Hoorn
terzake overtreding van art. 33 Motor- en
Rijwlelwet. Vonnis Kantonrechter te Hoorn
bevestigd.
H. J. L., volontair. Haarlem Hooger beroep
vonnis overtreding art. 33 Motor- en Rij
wlelwet Kantonrechter Alkmaar. Vonnis ver
nietigd en verdachte veroordeeld tot f 25
boete of 25 dagen.
Cornells L., Bchagerbrug. mishandeling. 3
maanden gevangenisstraf vocrwaardeiyk
met 3 proefjaren.
H J ran Z.. Wapeningen, gedetineerd,
oplichting. 14 dagen gevangenisstraf.
Willem K, Alkmaar. Hooger beroep von
nis Kantonrechter te Alkmaar terzake over
treding Wetboek van Strafrecht art. 453.
Petrus de V, tuinarbeider. Ummen. dief
stal van een geweer t 80 boete of 50 dagen.
Franciscus Joh. ten F. en Jan Ohr. K
beiden te Alkmaar; Vrtfheldaberoovlng en
huisvredebreuk. Primaire feit vrijgesproken.
Secundo ontslagen van rechtsvervolging.
ZQn laatste kam verspeeld.
De zuiderse». werker K. de Vr., die op 33
Juli te Wervershoof zekeren D. Wifksma een
steek of snede met een knipmes in het hoofd
had toegebracht, was te dier zake op 15 Oc
tober door de meervoudige strafkamer ver
oordeeld bij verstek tot gevangenisstraf, na
dat da heer Officier niet minder dan 1 Jaar
gevangenisstraf had gevorderd, was hij te
gen dit vonnis in verzet gekomen.
Het bleek echter, dat de opposant toen
zijn zaak werd uitgeroepen, wederom niet
aanwezig was, zoodat het verzet vervallen
werd verklaard en de opgeroepen getuigen
konden af zwaaien.
Wie Met sterk te, moet shm
oud-llberale
zich moeten
De heer HENDRIX <R K.) houdt tegen
over de drie vorige spreken een pleidooi
vóór het ontwerp. Spr. wil wel erkennen,
dat voor de winkeliers in de brood-, koek
en banketbakkersbedrijven de wet wel een
soepeler bepaling had kunnen bevatten.
Overigens gelooft hij niet, dat door dam wet
zeer velen ten gronde zullen worden ge
richt In een adres van _De Hanzeê” staat
dat de nadeelen van deze wet in geen ver
houding staan tot de groote ethische voor-
deelen ervan en hiermede is spr. het geheel
eens. HU sal dan ook gaarne zijn stem aan
het ontwerp geven.
De heer DANZ (8. D. A. FJ wijst er op.
dat beswaren, tegen het ontwerp Ingebracht
deels van prlnclpleelen, deels van practl-
schen aard Echter gaat het ontwerp
spr., wat het sluitingsuur betreft nog niet
ver genoeg en hij had het sluitingsuur Ite-
ver op zeven uur bepaald gezien.
-was Viliwrip (Uk
Juridisch oogpunt. Thans heeft de Minister
Na de pauze merkte de MINISTER op
dat de heer Pol’ema zich In zijn befitrtj-
dlng op een verkeerd standpunt p'aatste en
daardoor kwam tot onbillijke beoordeellng.
De meening. dat de Staat zich werkverschaf
fing tot taak zou stellen, is on tuist: hier
Is slechts arbeidsbemldd“lin'T uit een oogpunt
van algemeen belang doel. ZU beoogt geens
zins het sluiten van arbeidsovereenkom
sten, alleen het bevorderen daarvan,
betoogt vervolgens nogmaals.
wettelUke regeling noodlg is.
Het wetsontwerp wordt z. h. st.
nomen.
beurzen. Voorts moeten zX
arbeidsbeurzen zich niet met
voorwaarden Inlaten.
De heer DE BRUYN <R.K.) schaart zich
gaarne b« hen. die dit wetsontwerp in het
algemeen goedkeuren. Intusschen meent spr.
dat in het algemeen hier voor overheidsin
grijpen minder aanleiding is voor zooveel de
organisaties behoorlijk samen wei ken tot het
aangaan van collectieve arbeidsovereen
komsten.
Uitvoerig behandelt spr. de bemiddeling
van de openbare arbeidsbeurzen by stakin
gen. De regeling te er niet gemakkelliker op
geworden, na de uitspraak van den Minister
dat een politieke staking onder deze wet zal
vallen.
Ondanks zUn bezwaren za Ispr echter vóór
het ontwerp stemmen, omdat dit een ver
dere stap te op het terrein der wettelUke
arbeidsbemiddeling.
De heer DANZ (S.D.) is van oordeel, dat
de wetgever In deze materie niet te vroeg
tngrUpt. Volgens den Hoogen Raad van Ar
beid te het oogenbllk daarvoor thans zeer
geschikt. Wat het particuliere inltlatjef op
dit punt heeft geprobeerd, heeft vo” -men
gefaald. Deze regeling is ook gewenscht met
het oog op het In uitzicht gestelde ontwerp
betreffende de werkloosheidsverzekering
De heer POLLEMA (C.H.) vraagt of
het wel noodlg te de thans In algemeenen
regel van bestuur neergelegde bepa
lingen over te brengen In een wettelUke
regeling?
Bezwaren zijn voorts het dwingend optre
den ten opzichte van de gqen wlnstbeoogen-
de particuliere bemlddelln-sbureaux en de
verplichting der overheidsorganen zich te
onthouden bij stakingen.
De heer KRANENBURG (VD.) wenscht
ten aanzien van art. 3 te vragen, hoe vér het
eentralteeerend karakter van de regeling zal
De heer VERSCHUUR. MINISTER VAN
ARBEID H. en N. zegt, dat het wetsontwerp
natuuriyk niet iedereen kan bevredigen,
gelet op de spanning, die Juist op dit moei
lijke en gecompliceerde terrein der arbeids
voorwaarden zich voordoet.
Ook spr. zelf te niet geheel voldaan en htj
zou het aangenaam vinden, als de overheid
zich zou kunnen terugtrekken op het gebied
der arbeidsbemiddeling. Het Instituut der
•een winst beoogende arbeidsbemiddeling zal
daarom zooveel mogelijk vrijheid wrden ge
laten.
Het was de bedoeling, de gemeentelijke
bemoeiing zooveel mogelUk vrij te laten; aan
de autonomie der gemeenten wordt hier niet
geraakt.
De houding, welke moet worden aangeno
men in geval van staking, te wel de moelltjk-
ste. die geregeld moest wo d?n. Men kan het
hoogst ongewenscht achten, als in zulk een
•penning elke arbeidsbemiddeling zou weg-
villen Daarom meent spr.. dat wel aan de
overheidsbureaux. maar niet aan de parti
culiere organisaties de plicht tot onthouding
wordt opgelegd.
De overheidsorganen behooren zich ove
rigens niet In te laten met de arbeidsbemid
deling ten opzichte van musici en personen
In het amusementsbedrijf en de dienstboden,
zoodat deze beter wordt overgelaten aan de
particuliere bureaux.
Hierna wordt gepauzeerd.
voor ontwkkeling van volwassenen
Wat de minister ten aanzien van de spel
lingkwestie heeft gedaan, laat alles op losse
schroeven staan. We koenen er zoo nooit,
wanneer de Tntnteter geen vaste richtlUnen
geeft
Wat betreft de aaderwtjasalariaeen, wU
«pr- geen vergeUjking maken tewschen bet
wJteis^#an een putjesschepper en van een
Maar spr. wijst er toch op dat een onder-
wUzer van 31 jaar te Amsterdam t 30 ont
vangt boven kost en inwoning, een dienst
meisje van 18 jaar f 40 boven koet en in
woning. De minister bepleite bU ÜJn ambtge
noot van Financiën, de salarieerlng der
onderwijzers nog eens onder de oogen te zien.
De heer VAN DUK (A. R) dringt aan op
eenheid In de schrUfwUee van geografische
namen.
De heer TTLANU8 (C. H.) verklaart zich
met 's ministers beleid op onderwijsgebied te
kunnen vereenlgen. De crltlek daarop acht hU
onjuist. Wat het spellingvraagstuk aangaat
brengt spr. den minister hulde. De eenheid
van schrijfwijze aal echter wel niet spoedig
bereikt zijn.
In het buitenland wordt juist in speclflek-
katholieke landen als Belgié en Beieren,
eenlgszlns ook In TZjecho-Slowaklje onder
scheid gemaakt tuschen de salarissen van
leeken-onderwUzers en -kloosterlingen. Deze
gegevens hebben spr. versterkt In zUn mee
ning dat het aanbeveling verdient tot het
stelsel van de Paclflcatie-commtesle terug
te keeren.
De heer GERHARD (8. D.) betoogt het
belang van een goede zorg voor het onder
wijs. dat niet duur genoeg kan zijn.
Wat de minister Inzake de lichamelijke
oefening mededeelt, heeft spr. teleurgesteld.
Dit sal ertoe leiden, dat de gemeenten zich
van die oefening zullen trachten af te maken.
De heer VISSCHER (A. R.) zegt dat deze
begroeting geen princlpleele veranderingen
brengt of In uitricht stelt in den koers onzer
onderwijspolitiek. Deze Minister verdient lof
alleen reeds om den ijver waarmede hij
werkt.
Versobering te In dezen crisistijd noodlg.
ook op het stijgende cijfer der onderwijsbe-
grootlng. De Regeering neme het initiatief
tot vereenvoudiging en versobering op het
gebied der onderwVswetgevlng.
De regeering stelle ook paal en perk o.m.
aan de snelle stijging van het aantal H. B.
S en en lycea.
Wat de motie-Lingbeek betreft, als de re
geering zich uitspreekt in den rtn als door
den heer TUanus aangegeven te, dan advi
seert spr. den heer Llngbeek, de motie in te
trekken, aangezien spr. er in dit geval zijn
stem niet aan geven kan.
De heer MOLLER <R K.) vindt in de Me
morie van Antwoord te veel negatieve mede-
deellngen. Kan de minister de zekerheid ver
schaffen. dat binnen enkele maanden het ge
wijzigd wetsontwerp voor de herziening van
het middelbaar onderwijs bij de Kamer zal
Inkomen? Kan de minister de gemeenten die
zelf bewaarschoolonderwiJs Inrichten, niet
verplichten, volgens bepaalde regelen ook het
bijzonder bewaarschoolonderwiJs te sub l-
dleeren? Wat bet spellingvraagstuk betreft,
acht spr. den regel van den minister om
trent de n niet te aanvaarden. De onderwij-
zerssalari:sen zullen nu voortaan ten volle
in het Georganiseerd Overleg behandeld
worden. Wat de motle-Ltagbeek betreft sluit
spr. zich aan bij den heer Van Wijnbergen
De beer Llngbeek beeft de teak te eenvou-
dig voorgcfltekl.
De heer VAN ZADELHOFF (8. D.) be
spreekt de onderwijzerssalarisïen en herin
nert in den breede aan de geschiedenis
daarvan. Sinds 1914 zijn de onderwijzers zoo
goed als niets vooruitgegaan. De belangen
van het onderwijs staan hier op het spel.
De heer DUYMAER VAN TWIST (A. R.)
te teleurgesteld, omdat de minister sijn plan
nen Inzake het onderwijs aan schipperskin
deren nog niet heeft vastgesteld. Zal er een
suppletolre begroeting worden ingediend?
Het bijzonder onderwijs lijdt onder het wach
ten op ’s ministers definitieve plannen.
De vergadering wordt te A 43 verdaagd tot
hedenmiddag 1 uur.
WINKELSLU l’iiNG
Aan de orde te het wetsontwerp van de
regeling der winkelsluiting.
De heer DOBBELMAN (R. K.) wijst op
de breedvoerige behandeling, welke dit ont
werp in de Tweede Kamer, welke bet met
73 tegen 16 stemmen aanvaardde, beeft
ondervonden.
Voor de gewone winkeliers zal het ont
werp weinig of geen voordeelen, wel eenige
nadeelen opleveren. Het nadeel te niet zoo
zeer van belang voor de groote winkeliers
met veel personeel, terwijl de winkeliers mzt
weinig personeel de nadeelen sterker ge
voelen; de kleine winkeliers, de menschen
•odder personeel, zullen er wel het grootste
nadeel van ondervinden. Zou het niet moge-
Ujk zijn, het sluitingsuur te verstellen op
een later tijdstip voor winkeliers, die zon
der personeel werken?
De uitzonderingsbepalingen voor Jood-
•che winkeliers, acht spr. billijk. Wellicht
ware daaraan nog eenige verdere tegemoet
koming te verbinden om de Joodsche winke
liers in de gelegenheid te stellen den ach
terstand op Zaterdag geheel In te halen
De heer VAN DEN BERGH (L.) refe
reert zich aan het oordeel van het „Week
blad voor het Recht", dat neerkomt op een
vernietigend vonnis van dit ontwerp uit
KXdat de voorzitter Jhr. Mr dr A. BoSP
de vergadering heropend had. waa het
woord aan den beer SPIER (AR), «e wer
81actrt to vimtaaii waa. Hj| ootaatouixto het
noemde hem
geestelijk en
•n niet geheel toereke-
Zonder noemenswaardig gun
stig resultaat was hij ate drankzuchtige al
eens verpleegd geweest in de bekende In
richting ..Hoog Hullen."
De officier requlreerde in verband met de-
ae gegevens 14 dagen gevangenisstraf
voorts ter beschikking stelling van de re
geering.
Uitspraak as. week.
De verdachte wenschte voor de uitspraak
niet terug te komen en werd, eerlijk gezegd,
daartoe ook niet krachtig geanimeerd.
Met de belangen van de winkeliers in
het brood-, koek- en banketbakkersbedrijf
•ou moer rekening kunnen word engehou-
den.
De heer VAN BASSE VAN Y8SELT
(RJC.) acht het mogelijk, dat hij zijn stem
zal geven aan het ontwerp, als de Minister
hem enkele toezeggingen zou willen doen.
Met name het plattelandsbelang ia voor
•pr- Mn beswaar: bet platteland komt tn
de verdrukking Men had het bij de p'aat-
selijke verordeningen in de steden kunnen
laten. Voorts verzoekt spr. den Minister toe
te zeggen, dat hij zal wachten met de invoe
ring totdat de wijziging van de Zondagswet
tot stand aal zijn gekomen.
De beer VAN UITPERS (A. R) hoopt
ten aanzien van d« Joodsche winkeliers, dat
de Minister bij de te treffen regelingen tn
overleg aal treden met de Joodsche kerke
lijke overheid. De scherpe kanten van het
ontwerp dienen te worden weggenomen voor
het platteland. Spr. Juicht de Zondagaslui-
Ung toe.
De heer HERMANS (8. D. A. F.) ont
dekt in het heele verzet de
idee, dat de vrije krachten
kunnen ontplooien. Zoo werd vroeger ook
gesproken, toen de eerste arbeidswetgeving
aan de orde kwam.
Van vrijheid te voor den kleinen winke
lier geen sprake. Er is gesproken van wta-
kelslultlngsdwang, maar er rust op den klei
nen winkelier een heel andere dwang, nX
om als slaaf van zijn toonbanklade, sjjn
winkel open te houden.
Spr. gelooft te handelen in bet waarachtig
belang van de kleine winkeliers als hij een
amore voor de wet stemt.
De vergadering wordt te 8 uur 38 ver
daagd tot hedenmorgen 11 uur.
Ja kind, vansf heden mie jij ook koffie,
want we hebben nu Koffie Hag in huis.
Je behoeft je dageiijksche portie melk niet
meer met tegenzin mar binnen te werken.
“Je krijgt nu ook, evenals je nicht, Hag-
Koffiemelk en je zult evenals zij spoedig
meer willen hebben
Ik ben blij den dokter hierover geraad
pleegd te hebben. Ook mij bekomt deze
lekkere coffeïncvnje koffie ved beter en
vader, die wegens zijn geprikkelde zenu
wen en slechte nachtrust al lang geen
koffie meer wil gebruiken, zal met Koffie
Har ingenomen zijn. Het is inderdaad zoo.
Koffie Hag spaart hart en zenuwen.
betoog van den heer (Vetes tnsake
dekking en drong er op aan. bet slipgevaar
zoo klein mogelijk te maken.
Mevrouw VAN ZELM (CR) richtte
fel tegen de sociaal-democraten. <Üs ni*
voor de arbeiders zorgen en slechts vei kis
zings-politiek voeren. Spr. gaf dan basr
meening over de zorg 11e de provincie voor
de werkloozen moet nemen en klaagde 3ssg
z<. wantoestanden In de Prov Zia.M»lMN-
zen. Een groot aantal statenleden schaarde
zich om baar en talrijke Interrupties, woral
van de zijde der 8-D-AJ»., werden gepteatsd
Tenslotte ontstond er een conflict tuesohsB
den heer Wijnkoop en aenlge wden. waarMI
opgemerk werd.Hou Jij je mond. Wijn
koop, Jij bestaat niet!"
De heer J. DE VRIES (RJC) vsraeato toe*
In heftige woorden tegen het betoog vate>
mevrouw Van Zelm inzake haar zorg voor
de arbeiders. Met de 8. D is te praten waar
bet sommige punten betreft, maar mat d*
communisten te dit niet te doen, sij vsrtn*-
pen alles wat door andere partijen Is '’TM*.
bouwd. zij brengen de wereld In bet verderf
en voeren de arbeiders naar een bei Wan
neer mevrouw Van Zelm opmerkte dat sg
tienduizenden arbeiders zijn die hst KsiM
feest niet kunnen vieren, omdat as gesto
werk hadden en geen verzorging genoten,
merkte de heer De Vries op. dat op ds
eerste plaats de Christelijke gedachte t»tj ssto
Kerstfeest behoort en dat daar allee tot
voort vloeit. Spreker vroeg daarna verlaging
van het waterleidlngstarief voor aibetoers-
wonlngen. omdat de prijs voor een groot Ba
zin veel te hoog te.
De heer WIJNKOOP (CF) roemde dB
schitterende rede van mevrouw Van Ztom.
Het Kerstfeest te volgens spreker tte*
summum van huichelachtigheid; lil aal
daar niet verder op ingaan, uit -roos BOST
den voorzitter te worden afgehamerd.
Daarna was bet woord aan Oed. Staten
Aan de erde te de begroeting van onder
wijs, kunsten en wetenschapper».
De heer VAN WIJNBERGEN
brengt de motle-Llngbeek ter sprake. Het
salarisvraagstuk behoort thans in het geor
ganiseerd overleg, niet In deze Kamer.
Bovendien vraagt de motie,
ging. Dat is nog nooit geschied.
Het georganiseerd overleg sou
verstandig zijn de motie uit te voeren. Spr.
hoopt, dat de motie met groote meerder
heid zal worden verworpen.
Een onderzoek naar het behoefte-element
In bet' salarte-vraagstuk. namelijk in hoe
ver meer dan tot dusverre ware rekening te
houden met het behoefte-element in de
onderwijzerssalartesen, zou de minister wel
licht kunnen opdragen aan de commtesle-
Rutgers.
MeJ. WESTERMAN (V. R> prijst dm
werklust van dezen minister. Om. bet be-
wsaracboolonderwijs etecht dringend voor
ziening. De leeftijdsgrens voor toelating
voor de lagere school dient met een Jaar
te worden verhoogd. Spr. meent, dat de
minister inzake bet spellingvraagstuk een
stap vooruit heeft gedaan; maar ook de
bulglngs-n voor mannelijke perzenen en die
ren dient te vervallen.
Spr. zou voor de onderwijzers heel andsvs
regelingen in het BezoldIgingsberiult wen-
sdhen dan voor de ambtenaren. Spr. acht
het onjuist, dat de bij-akten niet meer be
loond worden met hooger salaris.
De aanvangssalarissen der onderwijzers
dienen met f 80 te worden verhoogd; de
marges voor de hoofdonderwijzer» van f
en f 500 dienen te wotxten gstaacbt
X WO. 000 SO X 70Q.
De Ken. HolL Ueyd
Vervolgens kwam aan <le orde de stem
ming over de motie-Brautigam, luidende:
De Kamer, van oordeel, dat het ge
wenscht te na te gaan:
a. of het voortbestaan der N.V. Kon.
Holl. Lloyd ook na 1933 redelijkerwijze
verzekerd kan worden geacht;
b of een overeenkomst tusseben de
N. V. Kon. Holl. Lloyd en de Rotterdam
Zuid-Amerikalijn kan worden tot stand
gebracht; M
noodlgt de Regeering uit voor het jaar
1931 een voorschotregeling te entwerpen
op den voet van de vlgeerende overeen
komst; tVdig aan de Kamer omtrent de
punten a, en b. verslag te doen en even
tueel een regeling voor het jaar 1933
voor te stellen,
en gaat over tot de orde van den dag.
De motie wordt aangenomen me^,64 tegen
26 stemmen.
Op verzoek van Minister VERSCHUUR
wordt de behandeling van het desbetreffend
wetsontwerp geschorst, opdat de minister
zich kan beraden of en in hoeverre gevolg
kan worden gegeven aan den in de motie
uitgesproken wensch.
Vóór de motie stemden de Sodaal-dcmo-
craten, een deel der Katholieken, een deel
der Liberalen, een deel der A. R, de VD,
en een gedeelte der C. H.
Ds behandeling van het wetsontwerp tot
het verleenen van kasvoorschotten aan den
Kon. Hcllandschen Lloyd wordt geschorst.
OnresehnaUgheden op het kan
toer van den ontvanger der Be-
gistratie te Hoorn.
De geschorste rijksklerk ter registratie en
domeinen te Hoorn, de 26-Jartge An th. Jan
B.. belast met het houden van de kas. had
rich In die kwaliteit schijnbaar geen testi
monium van betrouwbaarheid verschaft, wat
mocht blijken uit het niet aanbevelenswaar-
dlge feit, dat hij heden als verdachte ver
scheen voor de meervoudige strafkamer om
rich te verantwoorden wegens velschillende
verduisteringen in het geheel bedragende
f 530, welke geldsommen hij zich kon toe-
elgenen door vervalschlng en onjuiste boe
king in het kasboek. Zoo boekte hij onder
meer verschillende bedragen, door notaris
sen gestort tn zijn handen, met lagere cij
fers. ten einde zijn niet sluitende kas slui
tend te maken.
De verdachte beweerde, ook na een lang
durig verhoor, niet te kunnen verklaren,
hoe bet door hem ontdekte tekort in zijn
kas, was ontstaan. De mogelijkheid bestond,
dat men zijn kas. tijdens een korte afwe
zigheid. bijv, een bezoek aan de W. C. had
bestolen.
De notarissen Koerman, de Boer en Rees
hadden op dien dag groote posten betaald.
Zij stonden in rekening courant met het be
lastingkantoor.
In deze zaak werden een zestal getuigen
gehoord, terwijl Mr. de Groot als verdediger
van verdachte opponeerde.
De verdachte had het te kort, tn «tJn kas
ontdekt, niet medegedeeld aan den inspec
teur.
De president meende, dat deze kennisge
ving op zijn weg had gelegen en hij dit te
kort niet doop knoeien had moeten heman-
telen.
Verdachte ontkende daarop geknoeid ts
hebben. Hy kon de fout niet vinden en te
daarop begonnen ds cyisrs der ingekomen
bedragen te veranderen. Hij sag er ontzet
tend tegen op, den inspecteur het geval me
de te deelen, hoewel hij niet bang voor hem
was.
Van de zes getuigen, nadat eerst appél
was gehouden, werd het eerst gehoord de
beer Joolen. inspecteur van de Registratie te
Hoorn, die verklaarde, dat by interne rege -
ling verdachte was aangesteld als kashouder.
Kasboek houden was niet officieel voorge
schreven. maar wordt op alle kantoren ge-
berigd. Getuige had de zaak moeten bespre
ken met rijn superieuren HIJ was niet ver
antwoordelijk voor de kas.
Reden te meer, meende de president, voor
verdachte. Indien hy rich onschuldig achtte,
om rich met zijn superieur te verstaan Dat
hy zulks echter naliet pleitte in zijn na
deel. 4
De vervatechlhg van 19 Mei moest voor
namelijk in zyn nadeel gerekend worden.
Verdachte heeft nimmer de verduistering
erkend, doch wel na heel veel moeite de
vervalschlngen, die moesten dienen om het
onverklaarbare tekort in de kas te dekken,
deelde inspecteur Joolen mede.
Op 19 April, toen verdachte alleen op het
kantoor dienst deed, had hy zijn voorradige
gelden In een kastje gelegd, dit gesloten en
den sleutel ergens In het kantoor neergelegd,
wat de president al zeer onverantwoordelijk
noemde, daar, waar het rijksgeld gold.
Theoretisch had de inspecteur te voren,
by andere kashouders geen noemenswaar-
dtoe ka-sverschillen geconstateerd. De ont-
vjafigststaten werden wel in het net dus in
concept, doch niet in minuut door den ont
vanger geteekend. aooals na de desbetref
fende scherpzinnige vraag van Mr. de Groot
bleek.
De middagzltting werd grootendeete ge-
wyd aan het verhoor der resteerende 5 ove
rige getuigen. Een dame, drie heeren een
piepjong mensch. dat beswaren tegen den
eed had. waarna de heer officier in de ge
legenheid kwam tot het nemen van zijn re
quisitoir, strekkende tot veroordeeüng tot
8 maanden gevangenisstraf. Voor de ten
laste gelegde vatechheld wend gevraagd vry-
'spraak.
De heer Mr. de Groot, verdediger van den
heer B.. ontwikkelde In een uitvoerig plei
dooi zyn bezwaren tegen dagvaarding en
requisitoir, concludeerende tot vrijspraak
voor de beide ten laste gelegde feiten.
Officier en verdediger lieten rich over de
op het kantoor geberigde wijze van adml-
ntetreeren, vooral wat betrof het teekenen
van de maandstaten in ooncept, niet bepaald
waardeerend uit.
Voorts bleek tn den loop van hst proces
niets ten nadeele van verdachte, noch werd
eenige aanwyzlng gevonden, die het motief
voor de verduistering kon verklaren
Uitspraak volgende week.
De heer Jac. Rd. Anth. R., sen 35-jarig
reiziger, gedetineerd te Haarlem, uit anderen
hoofde, werd met zorg binnengeleid door
twee rijkspolitie ambtenaren, om terecht te
staan ter zake oplichting van den café
houder H. A. van der Peet te Helloo. voor
het niet al te kolosale bedrag van 6 gulden.
Gemelde heer R verscheen op 4 September
in hst café van dezen caféhouder en ver
haalde aan hem sn diens vrouw, dat de
vrachtrijder J. W. Stremming, aan bet echt-
paar zeer goed bekend, pech had gehad met
zijn vrachtauto en nu cm 8 of 7 gulden ver
legen was. Op ds vraag van den beer Van c
<tor Peet waarom deze zelf niet kwam, ant
woordde ds heer R vaardig, dat deze mo
menteel geen tijd sn hst te druk had met
overladen.
Moeder ds vrouw, als *n voorrichtlge Eva,
had weinig lust dit geld aan den bezoeker
af te geven, doch ds caféhouder toonde zich
ooulanter sn «ei: Ben Je bedonderd. Je moet
iemand helpen sn stelde het bedrag aan den
beer R ter hand, maar Lad later weinig
reden zich met dis mensctdievamDtekl ge
luk te wenschen
In de eerste plaats omdat hij. sooals na
der bleek, met een opUrtiter te doen bad
en sUn am pop kwjjt was. te ds twssds
Statte n* tetrekktec tot ds «erecbtvMr- |i
Antwoord van Oed. Statsa
Allereerst verkreeg Mr. Bomans (R. KJ
het woord. Spreker behandelde de belasting»
politiek en merktê daarna op, dat de beer
Asscher (V. B.) niet mocht zwart kijken SB
de toekomst -donker inzien, daar zijn partü
'teeds op belastingverlaging heeft aangs»
drongen en het beleid van de Staten in over
eenstemming was met den niet gunstigs*
toe-^tand. Spr. bracht den Staten dank voor
de f 50.000 voor het gouvernementsgebouw
geschonken. Er Is geen fonds voor de kanalen
en Ged. Staten zyn van meehing, dat ds
onkosten voor kanalen op buitengewoon
moeten komen.
Hoewel de toestand nog gunstig is. wordt
de toekomst zorgvol tegemoet gezien. En
daarom zijn Ged. St. zoo dankbaar dat as to
goede jaren voor slechte konden zorgen.
Spreker zal zich voortdurend verzetten tegen
te verre uitbreiding van het provtnctato
huishouden, maar er moet toch belasting be
taald worden; evenals een kind zijn moeder
moet onderhouden, zyn ds burgers van ds
provincie verplicht te zorgen, dat ds provto-
vlncle bestaan kan. Spreker dankte de Sto
ten ten slótte voor de hulde aan Ged. Stoten
gebracht Het missen van een oppositie gaf
echter eenige vrees, omdat de activiteit van
Ged. Staten wel eens minder aal kunnen
moet worden, door slechtere tijden. e
Spreker hoopte aan ook de sympathie ven
de Staten te mogen verkrijgen.
De heer BRUCH (A. R-) besprak de bedre
ven en de gevraagde tariefsverlaging; die ÜL
nog niet gewettigd is, hoewel de winsten over
1929 hooger zijn dan in 1938.
Er is nog achterstand in afschrijving sn
daar moet eerst aan gedacht worden; vooral
nu slechte tijden in zicht zijn.
Ged. Staten staan nog steeds op het stand
punt, dat de prov. bedrijven geen winst seo-
gen maken, spreker persoonlijk vindt
juist het mooie element in die bedrijvan.
Maar de reserves zyn. herhaalde spr. ■•■*-
niet op normale draagkracht.
Hierna werd gepauseerd.
Na de pauze zette de heer BRUCH (AJU
zyn betoog voort. De waterleldlngsprljaen
zyn. volgens spreker, niet aan den boegen
kant. Ook vergeleken met andere provin
cies. Spreker aegde toe een onderzoek te
laten instellen naar kleine foutjes, die recht
gezet moeten worden, in verband met ds
toepassing van de tarieven, op grondslag
van de huurwaarde der woning. Ten aan
zien van de Electrische Centrale te ▼•!-
sen. die 60.000 meer zal kosten, merkte
spreker op, dat Verschillende tegenvallers
eerst In het beg.n van 1930 naar voren zün
gekomen. Men moet ook niet vergeten, dak
de bouw op groei van het bedrijf berekend
is.
De burgemeester van Castricum sn da
directeur van de lichtfabrieken hebben Kri
tiek uitgeoefend op het beleid van het
PEN Spreker gelooft echter, dat bet weer
een relletje was. omdat er een statenzitttag
in richt was. Er zijn weer talrijke misver
standen «n spreker had graag gehad, dat
de heeren uit Castricum bij hun laatste
bezoek oprecht gepraat hadden.
De heer MICHELS (8J3.) wees sr op, dak
de malariabestrijding in handen van bak
RUk is. zoodat de aanvraag om verhoogde
subsidie zonder nut is.
De heer Michels besprak ook ds SC hook-
artsendienst. Er zUn besprekingen teruerd
met vertegenwoordigers van gemeentebe
sturen, waarby overwogen werd ds provin
cie in districten te verdeden en voor sta
district 3 schoolartsen aan te wijssn. De
bisschep van Haarlem maakte echter be
zwaren en wenschte een bepaald getal RK.
schoolartsen.
Resultaten zijn er nog niet, den gemsenten
kan geen dwang worden opgelegd.
De beer KOOIMAN (VD.) merkte aller
eerst op. dat met groote krachtsinspanning
belangrijke voorstellen reeds in bet betok
van de leden rijn gekomen vóór de bsgron-
tlng. Getracht sal worden daartoe steeds
over te gaan.
Aan den heer De Jong van Schouwen
burg antwoordde spreker, dat het Rijk aDe
medewerking verleent Mj bot vvrbetaeen
van de accoustiek in de statenzaal.
Oed. Staten zullen rekening houden aesk
den wensch. vooral wegen aan te leggen in
die deelen van de provincie, waar bet ditotok
verkeer is. Ook aan het slipgevaar sal aan
dacht gewijd worden en aan de methode van
wegbedekking (kUnkerbestrating).
De heer VERSCHURE (RK.) deelde ms*.
dat bet werk in de provinciale llul mlililene
volkomen naar den wensch van God. Staten
gedaan wordt, ieder doet daar zijn pUeht sn
meer dan dat. Spreker besprak de toestan
den in riekenhuiaen. door eenige verbouwing
is te Medemblik een zaal te verkrijgen, waar
arbeiders-therapie kan worden toegepast;
het ziekenhuis, dat men in bet Goot wS
hebben wordt daardoor nog niet grwansijht,
De wenschen, uitgesproken door dr. v. 4L
Scheer, thans hoogieeraar te Groningsn,
worden door Ged. Staten beaamd.
De VOORZITTER toonde vervolgena ann
de onmogelykheid van progressist o bsO3B8
op andere belastingen dan waarop dit reeds
geschied.
De heeren Sajet ca. dienden dearna ds
volgende motie in: Provinciale Staten tw^-
dlgen Gedeputeerde Staten uit, een oszder-
soek in te stellen naar de wenechelljkbeM
van de stichting van een Inricbtix* voor ds
verpiegmg van geestelijk abnormale kinde
ren en jeugdige personen.
De voorzitter verzocht den beer Sajet tob
volgende vergadering nogmaals met totse
motie te komen, daar de Staten onvottaDta
waren.
De provinciale besrooUns ltsi wmto
dA*rtia e. h. sk goedgekewd^
De vergadering werd daarna
tot
sangekondigd, dat de Zondagswet aan de
orde komt, onmlddeliyk na de winkelslui
tingswet. Waarom gaat zy er niet aan
vooraf? Ook ware het gewenscht, de wer
king van het werktijdenbesluit voor winkel
personeel af te wachten. Dat deze wet de
contróle op het werktydenbeslult zou ver-
gemakkeiyken. wil er by spr. niet in
Voor de kleine winkeliers zonder perso
neel is de eenige mogeiykheld om zich
tegenover de groote ondernemingen in
stand te houden, een langere werktijd van
verkoop. Spr. vraagt den Minister, of de
Regeering bereid is, na aanneming van het
wetsontwerp, de inwerkingtreding op te
schorten tot er meer normale tijden zul’en
zyn aangebroken.
De heer DE GIJ3ELAAR (C. H.) wenscht
zyn bezwaren en die van velen van zijn
vrienden tegen het ontwetp kenbaar te
maken. Het wordt en manie om vryhelds-
beperkende wetten te maken en het aan
hangige ontwerp Is er een voorbeeld van.
In een zeer groot aantal gemeenten be
staan reeds plaatseiyke verordeningen.
Waarom moet er een uniforme rijksrege-
llng komen? kan men niet volstaan met een
wet, die de plaatseiyke besturen verplicht
een verordening te maken. waarbU met
plaatseiyke belangen rekening kan worden
gehouden?
Uitvoerig zet spr. uiteen, welk een teer
punt de sluiting op Zondag is. Wat denkt
de minister van de tienduizenden kleine
winkeliers, aan wie hun verdiensten op
Zondag sullen worden ontnomen?
Spr. meent, dat het ontwerp niet in
’s lands belang is en niet seker niet nu
mag worden aangenomen.
Bpr. komt thans tot de motie-TJngbeek.
Spr. sou er voor zijn, dat deze zaak nog
eens heel rustig zou worden bekeken. Men
zou dan een vervolgcommlssie moeten in
stellen on de commlssle-Rutgers.
Inzake de motie-Lingbeek bestrijdt spr.
den heer Van wynbergen, die meende, dat
de salarieerlng van onderwijskrachten in de-
se Kamer niet thulsbehoort. Het padficatle-
rapport is echter nooit tn zyn geheel door
de Kamer aanvaard.
Inmiddels is veel ergernis gewekt door
het feit, dat de kerken en kloosters profi
teerden van de salarissen der onderwyzers-
kloosterllngen. Doch de motie-Lingbeek kan
niet worden ultgevoerd, omdat de regeling
niet kan worden in overeenstemming ge
bracht met het paciflcatle-rapport. Spr.
geeft den heer Llngbeek in overweging, rijn
motie in te trekken ten gunste van een an
dere motie door spr. ingediend. Deze luidt:
De Kamer, van oordeel, dat in het tegen
woordige bezoldigingsstelsel een byzondere
regeling behoort te worden gemaakt voor
de salarieerlng van onderwyzers-kloosterlln-
gtou mede in overeenstemming met het be
ginsel. te dien aanrien door de pactflcatie-
commlssie aanvaard, gaat over tot de orde
van den dag.
Deze motie komt dadelijk in behandeling.
De heer TER LAAN (8. D.) zegt, dat de
minister, wanneer hij het volksonderwys ver
betert, op do instemming van spr.’s frac
tie kan rekenen. Geschiedt dit niet, dan aal
deze fractie rich fel tefcen hem verzetten.
Voor een wettelyke regeling van het voor
bereidend onderwijs moet geld gevonden
worden. Wat het L. O. betreft, vragen wij
kleine kis—en en invoering van het achtste
leerjaar.
Spr. waardeert in den minister, dat hij *t
elndeiyk heeft aangedurfd iets te doen voor
de oplossing van bet spellingvraagstuk. Ds
minister late dezen eersten stap door een
tweeden volgen en voere deze spelling ook
in de staatsstukken in.
De beer LINGBEEK (H. G. S.) herinnert
aan de salarisvoorsteUen van het paciflcatle-
rapport en vergelykt den toeetan van een ge
huwd onderwyzer met dien van een religieus
onderwyzer. De laatsten hebben geen kin
deren die handenvol geld kosten en wonen
daarby in een gemeenschappelyk tehuis, en
eten uit een gemeenschappelijke keuken.
Spr. doet zijn voorstel niet, omdat hy te
gen de kloosterlingen is, maar alleen, omdat
het zoo bUlUk is.
Spr. wijzigt ten slotte RJn motie, zoodat
deze luidt:
Ds Kamer, van oordeel, dat het wen-
scheiyk Is een byzondere regeling te tref
fen voor de salarissen van de onderwy-
zers-klooBterlingen. mede in overeenstem
ming met bet beginsel van het indertijd
uitgebracht pactflcatie-rapport-Bos, noodlgt
