ONS BLAD
L. FrankenbergAl kmaar
de opleiding voor
LAGER ONDERWIJS
Voornaamste Nieuws
aangifte moet op straffe van verlies var rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier er twintig uren na het ohgeval
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1930 -
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 28«
f 40
Geldhandel en Militairisme
Het boek van Andree
De directeur in bewaring gesteld
Uit het overstroomlngsgebied
IJmuider trawler gestrand
Op het Deensche strand
De kosten van het onderwijs
Telegrafisch Weerbericht
De koudegolf over geheel Amerika
De stand van de Waal
Éen maréchaussee gewond
Het Statenlid J. Douwes
Pastoor D. van der Geest O.P.
De aardbeving te Japan
Ned. Medisch Missie Comité
Hel Int. Koude-Instituut
Dc aanslag op den D-trein
BerlijnStockholm
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
AIJCNAAR
Onregelmatigheden bij dc
Groninger Discontobank
Inbreker gearresteerd
Mislukte poging
tot inbraak te Oss
Italtaansche steun aan de slachtofieas
▼an de aardbeving in Albanië
De publicatie van de Duitsche klacht
inzake Opper-Si^ezië
niT M’MMFP BFSTAAT UIT VIFR BI Anpt
‘De C^Cobelprijs voor den Vrede
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Merkwaardige bijzonderheden
Ow
Het hooge water.
De V redes-Nobelprijzen.
te
De Beersche Overlaat werkt nog
1 CM.
Barometerstand 9 uur VJ».: 758 stilstand.
Thana 38 dooden
Een der daders gegrepen
C. A.
De Nobelprijzen
259 dooden
Een onderhond met den heer Kellogg
Prof. F. G. Groenen tot voorzitter
benoemd
(De Redactie stelt zich voor, binnen
kort op dit belangrijk onderwerp nader
terug te komen).
In verband met de bezulnigingsmoge-
lykheden op onderwijsgebied,
blad reeds' naar voren gebracht,
schen wij de aandacht te vestigen
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal, voor Alkmaar 2.—
Voor buiten Alkmaar 2A5
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
Prof. dr. H. Keesom tot voorzitter
benoemd.
Ook te Utrecht en te Amersfoort is het
optreden van Paul Diebel verboden.
De moties-Lingbeek en -Groeneweg in de
Tweede Kamer verworpen.
Nadere bijzonderheden uit hei boek van
Andree.
De heer Van Tijen ia te Batavia aange
komen en beeft daarmede de ttalie solo-
vlucht naar Ned.-Indië volbracht.
wethouders
Slingerland.
den
te
Het sluitlngsprotocol van de Economische
Conferentie.
of
’n
Uit het verhoor van den gisteren te Anger
münde gearresteerden arbeider Ernst Lade-
wig uit Berlijn, is zoo goed als zeker komen
vast te staan, dat hjj de vermoedelljke dader
van den gisteren bij Prenzlau op den D-trein
BerlUn-Stockholm gepleegde» aanslag is.
Mislukte poging tot inbraak te
Marechaussee gewond.
Motie van wantrouwen tegen Baldwin ver
worpen.
Hoogste barometerstand 762.7 te Memel
Laagste barometerstand 743.1 te Rochefort.
VerwachtingMatige, Oosteltfke tot Noor
delijken, later wellicht Noordwestelijke wtnd,
betrokken tot gedeeltelijk bewolkt, mogeltfk
eenige regen, weinig verandering in tempe
ratuur.
C3
Tussehenlanding van bet zesde postvlieg
tuig.
s
wn
U
méér gemaaM
lijk stenograf!
de schreef. Hel
de r--
en nakr't Westen, zij werden ziek. Een week
De uitreiking van den Nobelprijs
Te Oslo neemt men aan. dat zoowel Kel
logg als Mgr. Söderblom op 7 December bij
de uitreiking van den Nobelprijs voor den
vrede, persoonlijk aanwezig zullen zijn te
Oslo, waartoe Kellogg begin December uit
Den Haag naar Oslo zal vertrekken.
Het bedrag van den Nobelprijs bedraagt
ongeveer 173.000 gulden.
De Bussumsche politie heeft een 17-jarig
Jongmensch K. uit Amsterdam, gearresteerd.
De jongeman heeft bekend gedurende
laatste» tijd in Bussum vier inbraken
hebben gepleegd. Hf) wordt er van verdacht
ook nog inbraken in naburige gemeenten op
zijn kerfstok te hebben. Een onderzoek daar
naar wordt Ingesteld.
HIJ zal naar het Huis van Bewaring
Amsterdam worden overgebracht.
De directeur van het bijkantoor der Han
dels- en Landbouwbank te Groningen, M. H.
W.. die tevens directeur is van de Groninger
Discontobank. is gisteren aangehouden en na
verhoor door den rechter-commlssarls in be
waring gesteld.
HU wordt verdacht van het plegen van on
regelmatigheden in de administratie van bei
de banken.
richt aangaande de toekenning van den
prijs had ontvangen, doch voor verdere in
lichtingen moest verwijzen naar den voor
zitter van den Nobel-vredesprUs-com-
missie uit het Storting. Prof. Fredrik Stang
te Oslo.
De heer Kellogg verklaarde verder, dat
hU dit beschouwde alg de hoogste onder
scheiding, die iemand te beurt kan vallen,
en dat hU zich door de toekenning van den
prils zeer geëerd achtte. Tenslotte deelde hij
nog mede, dat hij voornemens is. zelf naar
Oslo te gaan, om den prijs in ontvangst te
nemen. Wanneer dat zou zijn, kon de heer
Kellogg met het oog op de werkzaamheden
van het Permanente Hof, nog niet zeggen.
Z. D H. de Bisschop van' Haarlem heeft
aan den Weleerw. peer F. v. d. Vliet te Am
sterdam eervol ontslag verleend als voorzit
ter van net Ned. Medisch Mlssie-comite, on
der dankbetuiging voor bewezen diensten.
Door Z. D. H. is thans tot voorzitter benoemd
Bij *n dusdanige regeling blijft de
mogelijkheid niet uitgesloten, dat de
cursussen als paddestoelen uit den
grond zullen oprijzen, en wat op de
kweekscholen wordt bezuinigd, daaraan
zal moeten worden uitgegeven. Daarte
gen kunnen evenwel de volgende maat
regelen getroffen worden:
Aan dezelfde school kunnen slechts
leerlingen van één cursus worden opge
leid. Het lesgeld kan in X algemeen
tamelijk hoog gesteld worden. Het aan
tal scholen, dat onder één cursus res
sorteert, en waaraan de leerlingen van
dien cursus daadwerkelijk verbonden en
werkzaam zijn, zij minstens 15, het aan
tal leerlingen per cursusjaar ten min
ste 20.
Kweekscholen zijn die. welke bij de
thans vlgeerende wet gesubsidieerd en
aangewezen zijn voor X afnemen van
schooleinaexamens. Alleen bij gebleken
noodzaak kan overgegaan worden tot
de oprichting van nieuwe.
In een onderhoud, in het Vredespaleis,
met den winnaar van den Nobelprijs voor
den Vrede, den Amertkaanschen rechter in
Licht op. De lantaarns moeten laocgen
worden opgestoken om: 4 21 uur.
In de te Parijs gehouden algemeene ver
gadering van het .Jnstitut International du
Fihld" is prof. dr. W. H. Keesom, noog-
leeraar in de natuurkunde aan de Rijks-
Naar wij vernemen is de stoomtrawler
„Derika 14", schipper D van der Lugt, van
de V. E. M te IJmuiden, op het strand
van Denemarken geloopen.
De bemanning is gered.
Nadere bijzonderheden ontbreken
Ingesteld is een commissie van deskun
digen. ter bestrijding der pornografie.
De Italiaanscbe regeerlng heeft een bedrw
van 250.000 lire ter beachikking gesteld als
steun aan de slachtoffers van de aardbeving
In Albanië. Bovendien beeft zfj twee duizend
tenten naar Albanië gezonden, die voorloopt?
als verblijf kunnen dienen voor de slachtof-
ADVERTENTIEFRIJS.- Va» 1—5
rwels 1.25: elke repel meer/9-25.
RECLAME per regel 9.7S voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina’s 0 50.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bij vooruitbetaling per plaatsing
«.60 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer 9.18
De Duitsche nota inhoudende klachten in
zake de Poolsche vervolgingen tegen de
Duitsche minderheid in Opper-Sllezie. zal
niet zooals verwacht werd, heden, maar pas
morgen gepubliceerd worden.
In een mededeeling van de Japanscbewm-
bassade ie Landen wordt bekend gemaakt,
dat bet aantal dooden, tengevolge van dé
aardbeving op het schiereiland Izu
250 bedraagt.
bij verlies vsn ’o
soderen vinger.
Pastoor D van der Geest O.P„ heelt het
St. Franciscus-Gasthuis te Rotterdam ver
laten en zich tot volledig herstel begeven
naar .Jfulae Maris Stella" te Schevenlngen
Dezer dagen was de marechaussee te Om
een plan tot Inbraak in de villa van den
fabrikant M. Hes, gelegen in de nabijheid
van het station, op bet spoor gekomen. Gis
teravond hadden zich, ten einde dit plan te
verijdelen en de daders te arresteeren, twee
maréchaussees in het huis, waarvan de
bewoners afwezig waren, verdekt opgesteld.
Hun verwachting werd bewaarheid, toen he
dennacht aan de achterzijde van bet huis
twee inbrekers verschenen om zich toegang
tot de villa te verschaffen. Zij sneden daartoe
een ruit van de glazen tuindeur open en
stapten het huis binnen.
Toen tot hun niet geringe» schrik de mare
chaussees plotseling te voorschijn traden,
trok een der indringers een revolver en loste
een schot op de politiemannen.
Eén der maréchaussees, de 30-jarige Petera,
werd getroffen in den linker polsslagader.
Onmiddellijk daarop kozen de beide mannen
het hazenpad.
Er ontstond een achtervolging. waarbij één
der dieven, zekere Blommers, werd gegrepen
en gearresteerd.
De ander wist te ontkomen.
De gewonde maréchaussee is, na verbonden
te zijn, naar het ziekenhuis te ’s-Herto^n-
bosch overgebracht.
Zijn toestand is niet gevaarlijk.
Men neemt aan, hier te doen te hebben
gehad met twee leden van een bende, die
zich ook aan den onlangs te Oss plaats ge
had hebbenden gemaskerde» roofovervM
heeft schuldig gemaakt.
De gemeenteraad van Alkmaar koos tot
de heeren H. Klaver, G. van
I Westerhof en T. Bonsema.
Toestand weinig veranderd
De Waal toonde hedenmorgen slechts
1 cJd. val. De toestand is dan ook weintg
veranderd.
In den Hooipolder is men de situatie vrij
wel geheel meester.
Naar wij vernemen kan de heer J. Dou
wes zich wegens drukke werkzaamheden
voor dè as Statenverkiezing niet meer be
schikbaar stellen.
in dit
wen-
op
•n ander financieel struikelblok: de op
leiding voor t Lager Onderwijs, zooaHt
bedoeld In de Wet van 1920.
Ofschoon we in een vorige beschou
wing opkwamen voor gedifferentieerde
akten van bekwaamheid voor de laag
ste 2 en de hoogere leerjaren hetgeen
we aan artikel 134 en 135 ontleenden
toch kan niet worden ontkend, dat de
totale opleiding, in deze Wet in x voor
uitzicht gesteld, zooveel financieele en
andere bezwaren oplevert, dat met
recht mag worden betwijfeld, of men
ooit tot volledige doorvoering zal kun
nen overgaan.
De in dezen vlgeerende Wet js dus
nog altijd die van 1878. Weliswaar heeft
men eenige hinkende maatregelen ge
troffen om de lacunen te overbruggen,
maar dit is geen toestand, die bestendigd
mag blijven.
Stellen wij ons deze vraag: Wat heeft
de wetgever op 1 oog gehad met zijn
Wijziging van de vroegere opleiding?
Het Ujdt geen twijfel, of de bedoeling
heeft bij hem voorgezeten,
meer ontwikkelende, meer
De heer De B. schrijft in „Het Katholieke
Schoolblad":
Ook bezuiniging, die niet op 's Rijks
schatkist betrekking heelt, kan de volks
mentaliteit ten gunste beïnvloeden. Wie de
gemeentelijke schatkist dus te zwaar belast,
al blijft hjj binnen de perken der wet.
schaadt de belangen van het onderwijs on
den duur Een voorbeeld van verkeerd beleid
binnen de grenzen der wet kan het geval-
Weert zfjn.
Het gemeentebestuur van Weert had zich
bij zjjn weigering om medewerking te verlee-
nen bij de aanschaffing van een nieuwe re
kenmethode aan een bijzondere school, laten
lelden door de overweging, dat de aanschaf
fing moest bestreden worden uit de in art. 101
der lagere onderwijswet bedoelde exploitatie
vergoeding. wij anders onder het mom van
invoering van een nieuwe leermethode tel
kens op deze wijze de vervanging van ver
sleten boeken door nieuwe buiten de exploi-
t‘tie-vergoeding om kon plaats vinden.
Gedeputeerde Staten keurden dit besluit
niet goed. De Gemeenteraad ging in beroep
bij de Kroon en werd in het ongeltjk gesteld.
Wanneer in Weert het exploltatie-bedrig
per leerling minimaal laag is, zoodat daaruit
slechts de aller-allernoodzakelljkste uitgaven
kunnen bestreden worden, dan kan deze
school niet anders handelen dan ze deed.
Is dit bedrag voldoende, dan handelt net
schoolbestuur wetteltfk correct, maar prin
cipieel fout. Op die manier, hier genoemd,
is het niet moeilijk om ongeveer allerlei
leermiddelen volgens art. 72 aan te vragen,
mits men maar spreekt van: verandering van
inrichting. De geest van den wetgever van
1920 Is dat niet geweest. De gevolgde me
thode is er een. die de kosten van het on
derwijs In het oneindige kan opdrijven. Met
de gevolgen daarvan.
Wat m Weert misschien terecht gedaan is.
geschiedt elders zonder noodzaak.
Een betere regeling in deze materie, kan
heel wat kosten besparen, al zijn het dan
gemeentelijke koeten.
Hoofdstak Binnenlandsche Zaken in de
Tweede Kamer. De relletjes te Maastricht.
ALKMAAR
Telefoon: Administratie No. 433
Redactie No. «33
Een koudegolf heerscht op het oogenblik
praktisch gesproken over de geheele Ver.
Staten. Op sommige plaatsen is zooveel
sneeuw gevallen, dat het, vérkeer er door
wordt onderbroken.
In totaal zijn 38 personen tengevolge van
óe hevige koude overleden.
Hedenmorgen was in de omgeving van de
Rocky Mountains de temperatuur gestegen
en in Illinois stond de thermometer lil
graden boven nul.
Het meest onverwacht kwam de koude in
het Zuiden der Ver. Staten. Zelfs in Florida
heeft het gesneeuwd en de badplaatsen met
hun Rivièra-klimaat hadden een wintersch
aanzien.
Dat het kapitalisme in weren niet oor
logszuchtig van aard is. zal een ieder. «De
de feiten rustig onder de oogen ziet. prol.
Bonger toegeven.
Toch is er één factor, die de Amsterdam-
sche hoogleeraar in zijn wetenschappelijk
betoog heeft verwaarloosd, n.l. dat de inter
nationale geldhandel de uitbreiding van mill,
talre bewapening gaarne in de hand werkt,
wanneer hieraan direct Iets te verdienen valt.
Er Is een voorbeeld van groote actuali
teit.
De Belgische regeerlng heeft geld noodig.
Qp de begroeting voor 1931 is er een tekort
van 620 mtllloen francs. Dat tekort wordt
voor ongeveer de helft <300 mtllloen) veroor
zaakt door een eerste „tranche" van buiten
gewone uitgaven voor de versterking van de
gienren in het Oosten en Noord.Oosten.
Bovendien wil de Belgische Minister van
Financiën het overschot van een destijds in
Amerika geplaatste 8-percentsleening conve-
teeren in een leenlng van 4!4 pCt. Hiervoor
is 700 millloen francs ncodig.
De bewaker van de Belgische schatkist
ging «derhalve op zoek naar een bedrag van
1320 millloen francs. Dat geld moet geleend
werden. De binnenlandsche spaarders zijn
blijkbaar óf niet in staat óf niet bereid ge
heel dit bedrag te fourneeren. Daarom zul
len, volgens de jongste berichten, twee
leenlngen worden uitgeschreven: één van
ruim 600 millloen in België zelf, en één van
700 millloen <45 millloen gulden) in het
buitenland.
Deze laatste leenlng, welke aflosbaar is in
55 jear, wordt geheel overgenomen door een
groep Nederlandsch e. Zwltser-
sche ën Zweedsche banken.
Met het gevolg, dat Nederlandsche bankiers
indirect aan België het geld verschaffen voor
den aankoop van de zware kanonnen, die.
opgesteld van Luik tot Maaseyk. de stad
Maastricht en het terrein der Nederlandsche
staatsmijnen zullen bestrijken.
Van geld wordt wel eens gezegd, dat het
niet stinkt.
Doch aan de papieren van de Belgische
leenng, die eerstdaags op de internationale
geldmarkt worden gebracht, door medewer
king van Nederlandsche zijde, is toch wel
een luchtje.
Ligt het niet op den weg van de bjj den
Volkenbond aangesloten Staten, vraagt de
„Tijd”, om alle buttenlandsche leeningen, die
direct of indirect voor versterking van be
wapening moeten dienen en derhalve het
oorlogsgevaar doen toenemen, eenvoudig te
saboteer en?
Nederland, Zweden en Zwitserland zouden
misschien kunnen vóórgaan
Met gepraat over de schoonheid van den
vrede schiet men niet veel op.
Hier is de gelegenheid tot het steflen van
een vredesgezinde daad.
De vrienden van den vrede, ook in België,
zouden er ons dankbaar om zijn.
L - -
^n“'^«lïeOd"erikerdn f 3000 - Lc’,*msl*BBe door f weQ bi, een ongeval met f nrn bij verlim van een band, f125- 'r'r,ic* eco f 50 - W’ breuk
«ende uitkeerlnsen WWWW. ver||ea van beide armen, belde beenen at beide oogen IwW. doodelijken afloop 4QU. ten „f een I duim ot wijsvinger WW. been of arm
•Uit Stockholm wordt gemeld, dat in het
merkwaardige boek over de expeditie van
Andrée is opgenomen de bundel van teeke-
nlngen-van Andrée, zijn dagboek waarin hij
van dag tot dag, van het vertrek van Denen-
elland tot de zwarte, triestige dagen voor het
einde kwam, vertelde over de lotgevallen van
hem en ztjn beide kameraden. Als iets de
qualiflcatie „document humaln” verdient,
dan is het we) deze bundel neergekrabbe.de
indrukken en aanteekenlngen. al heeft hij er
dan oppervlakkig beschouwd ook weinig
van. Want het is een ontdekkingsreiziger,
een geleerde, die hier gedurende drie maan
den araamemingen van allerhande» slag, be
schouwingen over de IjsdrUt, vogel-noticies.
meteorologische aanteekenlngen en posities
op het papier zette. HU heeft zuiver objectief
allerlei feften opgeteekend en slechts een
enkele maal komt daartusschen iets anders.
Iets rein persoonlijks, iets over de gedachten,
de overpeinzingen van die drie mannen die
lang, ongsloofelijk lang hoopten en vertrouw
den. maar tenslotte toch den dood zagen
naderen.
Wie dat dagboek geheel doorleest, merkt
een duidelijk verschil in de wijze, waarop
Andrée zijn aanteekenlngen maakte. Eerst
waren het korte, vluchtige notities, klaarblij
kelijk bedoeld om later bjj het uitwerken van
alles, bij het schrijven van een boek over zijn
reis, het gebeurde op te frisschen. Een mop.
een woordspeling een kwinkslag werd woor
drijk opgeteekend. Maar later toen de groote
moeilijkheden kwt.men. toen de hoop doofde
toen zij weer opv.amde als de moeilijkheden
overwonnen schenen, wisselden de notities
in lengte Vaak waren ze langer, beschreef
Andrée enkele pagina's met de indrukken van
een dag en men moet groote bewondering
hebben voor dezen cnergieken kerel die
daartoe dén nog de geestelijk kracht bezat.
Dan lijkt het. alsof Andrée begreep, voorvoel
de, dat niet hj deze aanteekenlngen zou uit
werken; zij werden beter verrorgd, waren uit
voeriger en completer; de geestige opmerkin
gen verdwenen geheel, er werden geen foto's
«en Strindberg, die aanvanke-
Ichen brieven voor nïïj verloof-
dit toen na. Het drjjfljs voerde
mannen Vooruit en terug naar het Oosten
lang werkte Andrée niet aan zjjn dagboek, de
moeilijkheden stapelden zich op, de cegensla-
.gen werden zwaarder, feller. Maar geen
uiting van wanhoop, die toch zoo mensche-
Hjk, geen klacht die toch zoo begrijpelijk
r«u zijn, is daar te lezen. Andrée's dagelUk-
sche notities werden korter, hj trachtte
vaak nog een luchtige objectiviteit te bewa
ren. maar het ging hem niet altijd gled af.
HU was een ander mcnsch geworden, hj
koesterde een wanhopige hoop. hU probeerde
zijn jongere makkers op te beuren, maar al
les was te rauw, té werkelijk dan dat hij nog
kon hopen, kón vertrouwen. Dat schreef hij
niet, en toch staat het te leren in dat dag
boek. En de beklemmende tragiek voelt ge
als ge leest wat Andrée opteekende toen de
meeuwen in groote vluchten het kamp op
het Witte Eiland bezochten. HU vertelde niet
meer over hun gewoonten, over hun doen en
laten, maar hj ziet ze als uitgehongerde,
twistende, vechtende aasvogels.
Daarna kwam het einde, waarover wU wel
nimmer iets zullen weten. Andrée’s laatste
aanteekenlngen zUn gedeeltelik onleesbaar
En de laatste weken, toen de winternacht al
gekomen was over het kamp op dat eilandje
in de verlatenheid der Poolzee, zijn geen aan
teekenlngen meer gemaakt.
den vrede voor 1929 en^l«30 zjjn door het Nobel-comlté utt het
Noorsche Storting reap, toegekend aan den vroegeren leider van het ministerie van Bai-
tenlandscbe Zaken der Vereenigde Stoten Kellogg (links) en *an den Zweedschen
Aartsbisschop Söderblom (rechte)
grondige,
praktische
voorbereiding te geven tot ’t onderwijs
der jeugd.
Grondig Eindexamen UL.O.
driejarige H.B.8. geeft toegang tot
Vijfjarige opleiding voor de B-akte.
Ontwikkelend: Hierin voorziet
'n overvloed van leervakken; behalve de
gebruikelijke nog Fransch, Duitach, En-
gelsch, wiskunde en handenarbeid. Bo
vendien wordt gymnastiek en nuttige
handwerken, vroeger aparte examens, in
U program ópgenomen.
Praktisch: In de laatste 2 leer
jaren (art. 144) Is het onderwijs voorna
melijk gericht op de praktijk van het
lesgeven. (Let wel, niet de praktijk van
de schoollucht).
$fen moet met ons erkennen, de op-
98t leek veelbelovend. De kweekscholen
aouden daar liggen als sterke burchten
van kennis en ontwikkeling; geharnaste
lijders, gewapend met zwaard (dat der
theorie soms zoon gevaarlijk wapen!)
en schild (dat der methodenkennis)
aouden uittijgen, om.... konijnen te
Jagen!
Welke bezwaren geeft een nauwkeu
rige beschouwing ons te zien?
Ten eerste: De wetgever stelt zijn ei-
sehen veel te hoog. Dat is nu wel lang-
samerhand gewoonte geworden in ons
land, waar in de maanden Juli en Au
gustus „de eene helft de andere exa
mineert", maar wij gelooven toch, dat
het nuttig zal zijn met die gewoonte te
breken, en ook, dat het dit decennium is
voorbehouden zulks te doen. Elk ratio
neel (nlet-historisch bevooroordeeld)
Nederlander moest zich bjj samenstel
ling van ’n examen afvragen: Wat moet
de examinandus voor z’n toekomstige
betrekking noodzakelijk weten? Laat die
kennis dan wat boven "t strikt noodige
ultgaan en dit blijken uit t meer dan
voldoend eindcijfer. Ten onzent echter
keert men de zaak blijkbaar om. Mén
of de wetgever redeneertdie
betrekking komt In 1 geding; wat zou
men al niet kunnen weten om die goed,
beter en best te vervullen?
En wat is nu feitelijk noodig, om kin
deren van X eerste en tweede leerjaar
goed onderwijs te kunnen geven? Ten
eerste "n goede schoollucht; ten tweede
voldoende kennis om ze methodisch de
allereerste beginselen van lezen, schrij
ven en rekenen bij te brengen, aange
naam afgewisseld door zingen, gym
nastiek, handenarbeid en teekenen.
Het valt aanstonds op, dat nóch eind
examen UL.O., nóch drie-jarlge H.BB.
hier van noode is, om als springplank
gebruikt te worden. De kennis in die
vakken kan 'o.l. voldoende worden bijge
bracht door n drie-jarig avondonder
wijs en nog eens rustig verwerkt in "n
laatste kweekschooljaar.
Nemen we tot grondslag, wat iemand,
■trikt genomen, goed moet kennen om
zelfs in de 7de klasse eener L. S. te
voldoen, dan zullen ook de eischen voor
de B.-akte aanmerkelijk lager moeten
gesteld worden dan nu. Het surplus
geve recht ,op hoogere punten in de
resp. vakken. Aan "n driejarige kweek
schoolopleiding zal men bij ’n dergeüjke
opvatting der examens juist genoeg
hebben. Vooral waar die 3-jarige theo-
xiestudie voorafgegaan is door 3 jaren
onvervalschte praktijk vóór de klasse.
Moeten we dan weer terug naar den
tijd, dat de kweekellng in de school als
duvelstoejager gold?
Ja. want Juist de praktijk mankeert
aan de tegenwoordige opleiding! En wat
de wet van 1920 betreft, praktisch zou
de praktijk weer daarop neerkomen, dat
in de 3 laatste jaren de kweekellng zoo
nu en dan b.v. éénmaal per week, een
uurtje les mag geven, waarop hij zich
GRAVE. 28 Nov. In den stand van de
Maas is in den afgeloopen nacht weinig ver
andering gekomen. Sedert gisterenochtend
9 uur wijst de peilschaal 11.03 M. aan. Se
dert gisterochtend is er dus 1 cJ4. val
geweest.
De Beerscbe Overlaat werkt nog krachtig
over de volle lengte met een diepte van
16 c.M
Op den Elftweg staat nog 98 c M. water.
Sedert Donderdagmorgen 5 uur is het
water hier 3 c.M. gevallen. De commandee-
rende officieren van de troepen uit Venlo en
Den Bosch hebben een bezoek gebracht aan
de omgeving van Mars en Wyth en hoewel
het gevaar daar ter plaatse zoo goed als ge
weken is, zullen te Den Bosch 25 man ge
reed worden gehouden, om, indien zulks
noodig zou zijn, assistentie te verleenen
klasse-onderwljzer. De rest van den tijd
kan besteed worden aan X veroveren
van een macht theoretische kennis.
Zeer zeker lag dit niet in de bedoeling
van den wetgever. Maar wij vragen in
gemoede: Hoeveel kweekscholen hebben
binnen haar rayon niet minder dan
veertig geschikte klassen ter beschik
king voor kweekelingen, die les moeten
geven? Praktisch blijkt vooral dit ge
deelte der wet zeer onpraktisch.
Wij meenen. dat zoowel de financieele
als de overige bezwaren grootendeels
zouden kunnen ondervangen worden
door ’n regeling als volgt:
1. Een vrij gemakkelijk toelatings
examen, af te nemen door den cursus,
ditn de leerling wenscht te volgen.
2. Drie jaar praktijk, onder toezicht,
aan 'n school, verbonden met 8 uren
cursus-onderricht per week, na school
tijd.
3. Bij gebleken mentale en psycholo
gische (hierop zouden wij den nadruk
willen leggen!) geschiktheid, ofwel één
jaar uitsluitend kweekschoolopleiding,
waarna t schooleindexamen. dat de be
voegdheid A. verleent; ófwel *n drieja
rige opleiding, gevolgd door ’n school-
eindexanien, dat de bevoegdheid B.
schenkt. Er zullen stellig kweekelingen
zijn, die uitmunten. Welnu, zij kunnen
op hun diploma B. ’n aanteekening
krijgen: bevoegd tot Ulo-onderwjjs. ter
wijl, juist als nu. verschillende examens
voor talen blijven bestaan.
Waar noodig, zou X laatste jaar vóór
de A.-akte kunnen samenvallen met het
eerste studiejaar voor de akte B.
Het behoeft geen betoog, dat de
school, waaraan de kweekellng werk
zaam is, de cureus en de kweekschool
in nauw verband met elkander moeten
staan.
De cursussen en kweekscholen wor
den voornamelijk opgericht door parti
culier initiatief. Uit 's Rijks kas genie
ten zij de jaarwedden van directeur en
leeraren. Bovendien 'n tegemoetkoming
als de L. S. in art. 101. Evenals daar zou
X sterk de vóorkeur verdienen, dat de
per leerling uit te keeren som, billijk
berekend, van te voren werd vastge
steld, zoodat de besturen wisten, waar
aan zich te houden.
Terwijl men voor de cursussen zooveel
mogelijk gebruik zou kunnen maken van
scholen en gemeentelijke lokaliteiten,
zouden de kweekscholen ’n vergoeding
in de kosten van grond en gebouwen
dienen te ontvangen.
Cursussen en kweekscholen eischen 'n
lesgeld in overeenstemming met de
draagkracht der schoolgeldplichtigen.
Onderwijzers, die ’p kweekellng in hun
klas hebben, genieten daarvoor van
Rijkswege ’n jaarlljksche toelage van
25.—.
’n
^3S PAC^FDnnn7FM In groote sorteering. Teekenhaken, Driehoeken.
rAdoknUUULtR Verfdoozen, Teekendoozen, Teekenverf. Penseelen
n
It
3
universiteit te Leiden, benoemd tot voorat-
ter van het Instituut.
