ONS BLAD
li
i
-X
L. Frankenberg—Alkmaar
DE OPLEIDING VOOR
LAGER ONDERWIJS
aangifte moet op straffe van verlies van rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier er twintig uren na het ongeval
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1930
DIT Nl’MMFR BFSTAAT VIT
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 280
VIER Bl ADEN
f 40
Voornaamste cKieuws
Mededeeling
De Zondass-Evangeliën
Hoog
water
Aan Zweden toegekend
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
Het boek van Andree
PAYGLOP 3
De aardbeving te Japan
In hun nekvel gegrepen
Pornagrophie-bestrijding
Ned. Medisch Missie Comité
Branden
Verdronken
Het Int. Koude-lnstituut
Scheidsrechter Boekman
Door een auto overreden en gedood
'g fff
De Nobelprijs voor den
Vrede
Geldhandel en Militairisme
De P. H.—A. G. R.
o
I
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Verklaard dcor Dr. Cart Sonnciwhein
Het hoogr water.
Bezoek van den Commissaris der Koningin
De V red es -Nobelprijzen.
V
KELLOGG
Barometerstand 9 uur v.m.: 758 stilstand.
Merkwaardige bijzonderheden
25* dooden
uur van
nor-
Een commissie benoemd.
Pastoor D. van der Geest O.P.
nekken
voorzitter
Eenige kinderen waren Donderdagmiddag
.‘Avs!
IJmuiden ’Oost).
Eerste Zondag van den Advent.
iDe Redactie stelt zich voor, binnen
kort op dit belangrijk onderwerp nader
terug te komen».
Het overstromingsgebied in
Noord-Brabant
Van welke middelen baissiers zich bedteoen
om aan geld te komen; de draden kropen te*
over de Russische grens; genachten Haagsche
firma's onwaar
In verband met de bezuinigingsmoge-
lijkhcden op onderwijsgebied,
blad reeds naar voren gebracht,
schen wij de aandacht te vestigen
ALKMAAR
No. 433
of
'n
Prof. P. G. Groenen tot voorzitter
benoemd
De woning van den landbouwer ten Cate
te Borgercompagnie is een prooi der vlammen
geworden. Alles was verzekerd.
Het sluitingsprotocol van de Economische
Conferentie.
Nadere bijzonderheden uit het boek vaa
Andree.
De moties- Ling beek en -Groeneweg ia de
Tweede Kamer verworpen.
F FRANCISCUS.
O. m. Cap
het
van
In een mededeeling van de Japansche am
bassade te Londen wordt bekend gemaakt,
dat het aantal dooden. tengevolge van de
aardbeving op het schiereiland Izu thans
350 bedraagt.
Ooë te L'trecht is het optreden van Paal
Diebel verbodetr.
Te Swalmen ajn huis, schuur en stalling
„van den landbouwer H. afgebrand. Verzeke
ring dekt de schade.
L
Tusschenlanding van het zesde postvlieg
tuig
Ter bevordering van een doeltreffende be
strijding van pomographie worden aan het
rtjksbureau betreffende de bestrijding van
Woensdagavond Is te Hoogezand een 63.
jarige man onder een auto geraakt. Tijdens
het vervoer naar het ziekenhuis te Gronin
gen is de ongelukkige overleden.
Motie van wantrouwen tegen Baldwin ver
worpen.
ABONNEMENTSPRIJS 5
Per kwartaal, voor Alkmaa* 2.
Voor buiten Alkmaar 2.85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
De scheidsrechtercommissie van den K.N.
V.B heeft den heer H. 8. Boekman (Amster
dam) thans op de internationale lijst ge
plaatst, te ramen dus met de heeren Eymers,
De Wolf en Mutters.
Prof. dr. H. Keesom tot
benoemd.
De Nobel-commissie van het Noorsche
Storting heeft beslist over de toekenning van
den Nobelprijs voor den vrede.
De prijs voor 1930 werd toegekend aan den
De boerenbehulzmg van H. Kleiman te
Nieuw lande is afgebrand Verzekering dekt
de schade.
bij verlies van
anderen vinme.
H
Licht op. De lantaarns moeten mengen
worden opgestoken om: 4.21 uur.
by oe Almelosche Aa aan de Prinsenstraat
te Almelo aan het spelen, waarbij het zeven
jarig zoontje van den heer H. te water ge
raakte. Hoewel dadelijk personen te hulp
schoten gelukte het niet het knaapje te red
den. Het zonk na eerfige minuten in. het snel
stroomende water weg.
’en naar ’t Westen, zij werden ziek. Een week
lang werkte Andrée niet aan zijn dagboek, de i
moeilijkheden stapelden zich op, de tegensla
gen werden zwaarder, feller. Maar geen
uiting van wanhoop, die toch zoo mensche-
lijk, geen klacht die toch zoo begrijpelijk
zou zijn, is daar te lezen. Andree's dagellik-
sche notities werden korter, hij trachtte
tot over de Oostelijke grenzen, door Duitsch-
I land heen, naar Rusland.
Het vermoeden is dus gewettigd. dat -deBe
firma om opdrachten ontvangt ook wn
Riusischen kant De Sovjetheeren. die immer
gebrek aan geld hebben voor zichzelf en voor
hun propaganda, probeeren, naar de verro-WL.
lende gegevens ernstig doen vermoeden, thans
ook in Holland hun slag te slaan; het Hoi.
bij een breuk van
been of arm
Bij 'n dusdanige regeling blijft dc
mogelijkheid niet uitgesloten, dat de
cursussen als paddestoelen uit den
grond zullen oprijzen, en wat op de
kweekscholen wordt bezuinigd, daaraan
zal moeten worden uitgegeven. Daarte
gen kunnen evenwel de volgende maat
regelen getroffen worden:
Aan dezelfde school kunnen slechts
leerlingen van één cursus worden opge
leid Het lesgeld Kan in ’t algemeen
tamelijk hoog gesteld worden. Het aan
tal scholen, dat onder één cursus res
sorteert, en waaraan de leerlingen van
dien cursus daadwerkelijk verbonden en
werkzaam zijn, zij minstens 15, het aan
tal leerlingen per cursusjaar ten min
ste 20.
Kweekscholen zijn die, welke bij de
thans vlgeerende wet gesubsidieerd en
aangewezen zijn voor 't afnemen van
schooleindexamens. Alleen bij gebleken
noodzaak kan overgegaan worden tot
de oprichting van nieuwe.
mlnakanaal reed, gleed
rige pad uit en geraakte te water,
levenloos uit het kanaal gehaald.
De IJaae!
Men seinde gisterenavond uij Deventer:
He t IJsselwater is nog steeds wassende
met circa 2 c M. per uur. Omstreeks vyf uur
is de Schipbrug weggenomen en zijn de
dijk coupures in den Terwoldscheweg en den
Twelloscheweg gesloten. Alle verkeer gaat
nu via de spoorbrug, hetgeen een enorme
opstopping met zich brengt.
Een groot deel van den Te:woldscheweg
staat 30 c.M. onder water, zoodat het verkeer
naar het noorden langs den linkeroever van
de rivier ernstig wordt belemmerd.
In de omgeving van Voorst ondervindt men
ook veel overlast van het water, doordat de
Voorsterbeek op enkele punten buiten haar
oevers is getreden. Het verkeer met Klaren
beek langs den dtrecten weg is ónmogelijk
geworden
schen weg.
De Baaksche overlaat werkt sinds
morgen onafgebroken.
Z. D. H. de Blsschop van Haarlem heeft
aan den Weleerw. heer F. v. d. Vliet te Am
sterdam eervol ontslag verleend als voorzit
ter van het Ned. Medisch Missie-comité, on
der dankbetuiging voor bewezen diensten.
Door Z. D. H. Is thans tot voorzitter benoemd
de Zeereerw. heer prof. P G. Groenen te
Warmond
noemd. die voor zooveel noodig
nij trachtte -- - - -
vaak noc een luchtige objectiviteit te bewa
ren. maar het ging hem niet altijd gied at
Hij was een ander mensch geworden, hij
koesterde een wanhopige hoop, hij probeerde
zün Jongere makkers op te beuren, maar al
les was te rauw, té werkelijk dan dat hij nog
kon hopen, kón vertrouwen Dat schreef hij
niet, en toch staat het te lezen in dat dag
boek. En de belemmerende raglek voelt ge
als ge leest wat Andrée opteekende toen de
meeuwen in groote vluchten het kamp op
het Witte Eiland bezochten. Hij vertelde niet
meer over hun gewoonten, over hun doen en
laten, maar hy ziet ze als uitgehongerde,
twistende, vechtende aasvogeis.
Daarna kwam het einde, waarover wij wel
nimmer iets zullen weten. Andrée's laatste
aanteekeningen zijn gedeeltelijk onleesbaar
En de laatste weken, toen de winternacht al
gekomen was over het kamp op dat eilandje
in de verlatenheid der Poolzee, zyn geen aan-
teekeningen meer gemaakt.
Ongecorrigeerd
Pastoor D. van der Geest O.P heeft het
8t. Franclscus-Gasthuis te Rotterdam ver
laten en zich tot volledig herstel begeven
naar Huize Marts Stella” te Scheveningen.
Ingesteld is een commissie van desknn»
digen. ter bestrijding der pornografie.
en gaat nu via den Apeldoorn-
van- I
Zwcedschen Aartsbisschop Nathan Soder-
blom en die voor 1929 aan den vroeceren
Amerikaanschen minister van Buitenland-
sche Zaken. Kellogg.
Hoofdstuk Binnenlandsche Zaken in de
Tweede Kamer. De relletjes te Maastricht.
ADVERTENTIEPRIJS: Van I5
regels 1.25: elke regel meer 6^5.
RECLAME per regel f 8.75 voor
de eerste pagina; voer de overige
pagina's 0 50.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bij vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels;
iedere regel meer 0.12
De 18-jarige mej. B. uit den Hout <Oos-
terhouti. die per rijwiel langs het Wilhel-
door het moéde-
Ze werd
Uit Stockholm wordt gemeld, dat in
merkwaardige boek over -de expeditie
Andrée is opgenomen de bundel van teeke
ningen van Andrée. zUn dagboek waarin hij
van dag tot dag, van het vertrek van Denen-
eiland tot de zwarte, triestige dagen voor het
einde kwajn, vertelde over de lotgevallen van
hem en zijn belde kameraden. Als iets de
qualificatie „document humaln” verdient,
dan is het wel deze bundel neergekrabbelde
indrukken en aanteekeningen. al heeft -hU er
dan oppervlakkig beschouwd ook weinig
van. Want het is een., ontdekkingsreiziger,
een geleerde, die hier gedurende drie maan
den waranemingen van allerhanden slag, be
schouwingen over de ijsdrift, vogel-notities,
meteorologische aanteekeningen en posities
p het papier zette. Hij heeft zuiver objectiei
allerlei feiten opgeteekend en slechts een
enkele maal komt daartusschen iets anders,
iets rein persooniyks. Iets over de gedachten,
de overpeinzingen van die drie mannen die
lang, ongelooflijk lang hoopten en vertrouw
den. maar tenslotte toch den dood zagen
naderen.
Wie dat dagboek geheel doorleest, merkt
een duideiyk verschil in de wijze, waaro;,
Andrée zün aanteekeningen maakte. Eerst
war enhet korte, vluchtige notities, klaarblij
kelijk bedoeld om later bij het uitwerken van
alles, bii het schrijven van een boek over zijn
reis, het gebeurde op te frisschen. Een mop.
een woordspeling, een kwinkslag werd woor
delijk pogeteekend. Maar later toen de groote
moeilijkheden kwamen, toen de hoop doofde
ten zy weer opvlamde als de moeilijkheden
overwonnen schenen, wisselden de notities
in lengte. Vaak waren ze langer, beschreef
Andrée enkele pagina's met de indrukken van
een dag en men moet groote bewondering
hebben voor dezen energleken kerel die
daartoe dén nog de geestelijk kracht bezat.
Dan iyvt het. alsof Andrée begreep, voorvoel
de, dat niet hij deze aanteekeningen zou uit
werken; zy werden beter verzorgd, waren uit
voeriger en completer: de geestige opmerkin
gen verdwenen geheel, er werden geen foto's
meer gemaakt en Strindberg, die aanvanke-
lyk stenografische brieven voor zijn verloof
de schreef. Het dit toen na Het drijfas voerde
de mannen vooruit en terug naar het Oosten
Met Ingang van heden verschijnt u.
het ..Noord-Hol’.andsch Dagblad" In Neder-
landsche veitallng de verklaring van het
Zcndags-Evangelie van Dr. Carl Sonnen-
scheln; iedere week zullen de lezers dus de
verklaring van het Zondags-Evangelie, vol
gens de heel bijzondere en veel geprezen
opvatting van den onlangs overleden Duit-
schen priester kunnen volgen.
De verklaring der Zondag.s-Evangeliön,
welke we hier aanbevelen, werd oorspronke
lijk geschreven door den vermaarden apostel
der grootstad Berlijn. Dr. Carl Sonnenschein
en als Zondagsartikel opgenomen in de ka
tholieke kerkkrant voor het Berliinsche «Hc-
cees. Later zijn ze door de Germania-Vér-
lag in boekvorm uitgegeven.
Voortreffelijk verstaat deze godvruchtige
priester de kunst om de lessen en taferee-
len uit het Evangelie te doen doordringen
tot de volksziel. Op zijn eigen frissche wijze
en met innige verknochtheid aan het kfH
tholiek geloof weet hij immer weer aan dc
gedachten van het Evangelie en aan de
oude leer der Kerk een nieuwe levenwek
kende kracht te verleenen
De praktische toepassingen, welke hij er
bij geeft, zijn gegroeid uit het onmiddeliik
contact dat deze ware voiksajxjstei had met
feiten van geestelijken, zedelijken en socia
len nood tn onzen modernen tijd.
Moge hun overweging met Gods zegen
ook oiis nuttig zijn!
Te Breda brandde Woensdagavond het pak
huis af van den groentehandelaar v. Taan
de Boschstraat Met twee motorspuiten
slaagde de brandweer er in den brand te
blusschen. Een groote voorraad groenten
ging verloren.
Het verkeer ever de rivieren
De A.N.W.B deelt ons mede:
Deventer: Schipbrug weggenomen Oser-
tocht over de Spcorbrug.
Doesburg: Overtocht normaal.
Renkum: Overtocht gestremd.
Lexkesveer Wageningen)Geregelde over
tocht mogeliik.
Rhenen: Overtocht mogelijk voor voetgan
gers en rijwielen per motorvlet. overig ver
keer gestremd.
Opheusden: Overocht gestremd
Eek en Wielsche Veer (Amerongen): Over
tocht met groote motorpont voor alle ver.
I keer van 618 uur.
Vianen: Overocht normaal over de Schip
brug.
Nijmegen: De dienst wbrdt onderhouden
met één pont. In verband hiermede opont
houd by het overzetten.
Tiel: Overtocht alleen mogelijk voor rij
wielen en voetgangers.
Culemborg: Overtocht normaal
Zaltbommel: Overtocht ieder half
belde zijden
Gorlnchem en Keizersveer: Overtocht
maal
Het verkeer van Nymegen naar Den Bosch
over Grave is geheel gestremd. Ook de Rijks,
weg Roermond-Maastricht is gestremd
Alle a bonne's op dit blad rijn incevolae de verzekerinesvoorwaardeo
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkrerinv..„
Gisterenmiddag om half twee is de com
missaris der Koningin In de province Noord-
Brabant, mr. dr. A. D. G M. van Rijckevorsel
in gezelschap van den hoofdingenieur Ker-
semakers te Grave aan het electrisch gemaal
..Van Sassegearriveerd voor een bezoek
aan de bedreigde streken.
De commissaris is den Elftweg jier roei
boot overgestoken en werd aan den overkant
door den burgemeester van Grave, den heer
L. J. J. M. Ficq begroet.
Vervolgens werd te voet een tocht onder
nomen langs de meest bedreigde punten, o.a
bij Velp in de nabyheid van Grave.
In verband met dit bezoek wordt gemeld,
dat militairen uit het garnizoen te Venlo
naar Grave zijn ontboden. Een detachement
motorrijders uit het garnizoen te 's-Herto-
genbosch Is ter plaatse gearriveerd. Een
regiment der wielryders uit het garnizoen te
Den Bcsch kreeg verder opdracht paraat te
blijven voor eventueele hulpverleening te
Grave.
De polders om Oss staan vol water, zoodat
de toegangswegen naar oyen. Megen. Lith-
oyen en Llth niet meer te bereiken zyn;
arbeiders uit die plaatsen moeten per roei
boot naar de kom van Oss worden gebracht
om hun werk aldaar te kunnen bereiken.
De commissaris der koningin in Limburg
mr. baron van Hóvell tot Westerflier. heeft
een. bezoek gebracht aan de sluis te Linne.
In «te te Parys gehouden algemeene vw-
Kadering van het „Institut International du
Froid is prof. dr. W. H. Keesom, hoog-
leeiaar in de natuurkunde aan de Rilks-
rijksbureau betreffende de bestrijding van
den handel in vrouwen en kinderen en van
den handel in ontuchtige uitgaven te Am
sterdam voorloopig twee opsporingsambte
naren (rechercheurs), verbonden. Voorts
heeft de Minister van Justitie een commis
sie van gezaghebbende en ter zake tot oor-
deelen bevoegd te achten personen be-
j aan ge
noemd rUksbureau de verlangde deskundige
voorlichting zullen verstrekken omtrent den
aard der geschriften.
Genoemde commissie is samengesteld als
volgt: lid en voorzitter: mr. G. Kirberger,
raadsheer in den Hoogen Raad, leden D. L
Daalder, redacteur van „Het Kind" te Ber
gen: prof. dr. L. van der HorSt hoogleeraar
in de psychiatrie te Amsterdam: prof, dr F.
W. Hudig. nootrleeraar aan de kunstge
schiedenis te Amsterdam, te Aerdenhout:
prof. mr. W. P. J- Pompe, hoogleeraar in de
rechtsgeleerdheid te Utrecht; mevrouw F.
SteenbergheZEngerlngh te Soesterberg en
D Wouters, letterkimdigc te Zeist.
Volgens by de K. L. M. ingekomen bericht.
is het zesde postvliegtuig naar Nederlandsen
Indié de P. H.-A. G. R.. dat gistermorgen
van Schiphol is vertrokken, gedaald te
Gyoengyoes, op 80 K. M. ten Noord-Oosten
van Boedapest. De landing geschiedde in
verband met de slechte weersomstandighe
den. Alles is wel aan boord. Heden wordt de
reis voortgezet.
---f onnn Levonslance eehocle onM-schiktbeid tot werken door f wen bü een onaeval met f «JCn bij verlies v»n een hand, f «OE bij verlies van een f rn
r volKendc uitkeerincen JUUU." verlies van beide armen, beide beenen ol beide oneen f«U.- doodeliiken afloop roet o, ^.n oog duim of wiisvinger
Wij lezen in Humt Fin. o m. het volgende:
De vorige week zijn op de beurs van Am
sterdam verschillende geruchten verspreid
inzake eenige Haagsche firma's, die zwak
zouden staan en. of waarvan men moeilijk
heden mocht aanstaande achten.
De geruchten over deze firma s bleken reeds
dadelijk onwaar of onwaarschyniyk en zullen
wel spoedig verstomd zijn.
De aanlegger en de verspreider van tteae
geruchten bleek te zyn een Amsterdamsche
firma met ouden naam. waarvan de oprichter,
thans overleden, destijds te goeder naam en
faam bekend stond: een lid van de Vereeni-
ging voor den Effectenhandel te Amsterdam.
De firma strooide allerlei geruchten rond;
gaf ongevraagde adviezen en tips.
Voor al die geruchten bestond niet da
minste grond. De betreffende Haagsche
huizen, die steeds een uiterst solieden roep
genoten en nog onveranderd genieten, ver-
keeren in blakenden welstand.
Men is het antwoord echter niet schuldig
gebleven. Door een gelukkige omstandigheid
is men er in geslaagd, de auteurs en «te ver
spreiders van die geruchten op het spoor te
komen
„In hun nekvel gegrepen", heeft men ae
gebracht voor het bestuur van de Amster
damsche Vereeniging voor den Effectenhan
del en bij dit bestuur een aanklacht big»
diend. welke voortgang hebben zaL De
Amsteidamsche firma zal haar straf niet
ontlocpen en de ruchtbaarheid aan het geval
gegeven, zal ongetwyfeld medewerken om de
Amsterdamsche firtnA de achting van Raar
medeleden te doen verliezen.
Voorts energieke onderzoekingen hebben
zeer ernstige vermoedens doen rijzen, dat de
draden waarmede o.m. ook deze firma met
sommige opdrachtgevers verbonden is. loopen
landsche publiek te intimideeren en te stimu-
leeren tot verkoop v nahun fondsen, om wv>-
doende hun blanco.verkoopen met winst te
in dit
wen-
op
•n ander financieel struikelblok: de op
leiding voor ’t Lager Onderwijs, zooals
bedoeld In de Wet van 1920.
Ofschoon we in een vorige beschou
wing opkwamen voor gedifferentieerde
akten van bekwaamheid voor de laag
ste 2 en de hoogere leerjaren hetgeen
we aan artikel 134 en 135 ontleenden
toch kan niet worden ontkend, dat de
totale opleiding, in deze Wet in t voor
uitzicht gesteld, zooveel financieele en
andere bezwaren oplevert, dat met
recht mag worden betwyfeld, of men
ooit tot volledige doorvoering zal kun
nen overgaan.
De in dezen vlgeerende Wet is dus
nog altijd «ile vin 1878. Weliswaar heeft
men eenige hinkende maatregelen ge
troffen om de lacunen te overbruggen,
maar dit Is geen toestand, die bestendigd
mag blijven.
Stellen wij ons deze vraag: Wat heeft
de wetgever op *t oog gehad met zijn
Wijziging van de vroegere opleiding?
Het lijdt geen twijfel, of de bedoeling
heeft bij hem voorgezeten, grondige,
meer ontwikkelende, meer praktische
voor bereiding te geven tot X onderwijs
der jeugd.
Grondig: Klndexamen U.L.O.
driejarige HBS. geeft toegang tot
vijfjarige opleiding voor de B-akte.
Ontwikkelend Hierin voorziet
“n overvloed van leervakken; behalve de
gebruikelijke nog Fransch, Duitsch, En-
gelsch. wiskunde en handenarbeid. Bo
vendien wordt gymnastiek en nuttige
handwerken, vroeger aparte examens, in
•t program opgenomen.
Praktisch: In de laatste 2 leer
jaren (art. 144) is het onderwys voorna
melijk gericht op de praktyk van het
lesgeven. (Let wel, niet de praktijk van
de schoollucht).
Men moet met ons erkennen, de op
zet leek veelbelovend. De kweekscholen
•ouden daar liggen als sterke burchten
van kennis en ontwikkeling; geharnaste
ridders, gewapend met zwaard (dat der
theorie soms zoon gevaarlijk wapen!)
en schild (dat der methodenkennis)
zouden uittljgen, om konynen te
jagen
Welke bezwaren geeft een nauwkeu
rige beschouwing ons te zien?
Ten eerste: De wetgever stelt zijn el-
schen veel te hoog. Dat is nu wel lang
zamerhand gewoonte geworden in ons
land, waar In de maanden Juli en Au
gustus de eene heft de andere exa
mineert”, maar wij gelooven toch, dat
het nuttig zal zyn met die gewoonte te
breken, en ook, dat het dit decennium is
voorbehouden zulks te doen. EIk ratio
neel (niet-hlstorisch bevooroordeeld)
Nederlander moest zich ^ij samenstel
ling van 'n examen afvragen; Wat moet
de examinandus voor z’n toekomstige
betrekking noodzakelijk weten? Laat die
kennis dan wat boven ’t strikt noodlge
uitgaan en Hit blijken uit 1 meer dan
voldoend eindcijfer. Ten onzent echter
keert men de zaak biykbaar om. Mén
of de wetgever redeneertdie
betrekking komt in ’t geding’, wat zou
men al niet kunnen weten om die goed,
beter en best te vervallen?
En wat Is nu feitelijk noodig, om kin
deren van X eerste en tweede leerjaar
goed onderwijs te kunnen geven? Ten
eerste ’n goede schoollucht; ten tweede
voldoende kennis om ze methodisch de
allereerste beginselen van lezen, schrij
ven en rekenen bij te brengen, aange
naam af gewisseld door zingen, gym
nastiek, handenarbeid en teekenen.
Het valt aanstonds op, dat nóch eind
examen ULO., nóch drle-jarige HBS.
hier van noode is, om als springplank
gebruikt te worden. De kennis in die
vakken kan o.i. voldoende worden bij ge
bracht door n drie-jarig avondonder
wijs en nog eens rustig verwerkt in n
laatste kweekschooljaar.
Nemen we tot grondslag, wat iemand,
strikt genomen, goed moet kennen om
zelfs in de 7de klasse eener L. S. te
voldoen, dan zullen <x>k de eischen voor
de B.-akte aanmerkeftjk lager moeten
gesteld worden dan nu. Het surplus
geve recht op hoogere punten in de
resp. vakken. Aan ’n driejarige kweek
schoolopleiding zal men bij n dergelljke
opvatting der examens juist genoeg
hebben. Vooral waar die 3-Jarige theo-
liestudie voorafgegaan is door 3 jaren
onvervalachte praktijk vóór de klasse.
Moeten we dan weer terug naar den
tijd, dat de kweekeling in de school als
duvelstoejager gold?
Ja, want juist de praktijk mankeert
aan de tegenwoordige opleiding! En wat
de wet van 1920 betreft, praktisch zou
de praktijk weer daarop neerkomen, dat
in de 2 laatste jaren de kweekeling zoo
nu en dan b.v. éénmaal per week, een
nurtje les mag geven, waarop hij zich
terdege schriftelijk heeft voorbereid,
onder welwillend toezicht van den
klasse-onderwijzer. De rest van den tijd
kan besteed worden aan 't veroveren
van een macht theoretische kennis.
Zeer zeker lag dit niet in de bedoeling
van den wetgever. Maar wy vragen In
gemoede: Hoeveel kweekscholen hebben
binnen haar rayon niet minder dan
veertig geschikte klassen ter beschik
king voor kweekelingen. die les moeten
geven? Praktisch blijkt vooral dit ge
deelte der wet zeer onpraktisch.
Wij meenen, dat zoowel de financieele
als de overige bezwaren grootendeels
zouden kunnen ondervangen worden
door 'n regeling als volgt:
1. Een vry gemakkelijk toelatings
examen, af te nemen door den cursus,
dien de leerling wenscht te volgen.
2. Drie jaar praktyk. onder toezicht,
aan ’n school, verbonden met 8 uren
cursus-onderricht per week, na school
tijd.
3. Bij gebleken mentale en psycholo
gische i hierop zouden wy den nadruk
willen leggen!) geschiktheid, ofwel één
jaar uitsluitend kweekschoolopleiding,
waarna t schooleindexamen. dat de be
voegdheid A verleent; ófwel 'n drieja
rige opleitilng, gevolgd door 'n school
eindexamen, dat de bevoegdheid B.
schenkt. Er zullen stellig kweekelingen
zijn, die uitmunten. Welnu, zij kunnen
op hun diploma B. ’n aanteekening
krijgen: bevoegd tot Ülo-onderwijs, ter-
wyl, juist als nu, verschillende examens
voor talen biyven bestaan.
Waar noodig, zou t laatste jaar voor
de A.-akte kunnen samenvallen met het
eerste studiejaar voor de akte B.
Het behoeft geen betoog, dat de
school, waaraan de kweekeling werk
zaam is, de cursus en de kweekschool
In nauw verband met elkander moeten
staan.
De cursussen en kweekscholen wor
den v<x>rnamelük ojygericht door parti
culier initiatief. Uit 's Rijks kas genie
ten zU de jaarwedden van directeur en
leeraren. Bovendien 'n tegemoetkoming
als de L. S. in art. 101. Evenals daar zo(t
’t sterk de voorkeur verdienen, dat de
jser leerling uit te keeren som, biliyk
berekend, van te voren werd vastge
steld, zoodat de besturen wisten, waar
aan zich te houden.
Terwijl men voor de cursussen zooveel
mogeiyk gebruik zou kunnen maken van
scholen en gemeentelijke lokaliteiten,
zouden de kweekscholen 'ij vergoeding
In de kosten van grond en gebouwen
dienen te ontvangen.
Cursussen en kweekscholen eischen 'n
lesgeld in overeenstemming met de
draagkracht der schoolgeldplichtigen.
Onderwijzers, die ’n kweekeling in hun-
klas hebben, genieten daarvoor van
Rijkswege 'n jaarlijksche toelage %van
25.—.
•n
^SSPA88FRnnn7Fli In ®roote sorteering. Teekenhaken. Driehoeken.
mmrHddEnUUU4ER Verfdoozen, Teekendoozen, Teekenverf. Penseelen
Dat het kapitalisme in wezen niét oor
logszuchtig van aard is, zal een iéder, die
He feiten rustig onder de oogen ziet, prot
Bonger toegeven.
Toch is er één factor, die de Amsterdam-
schc hoogleeraar in zUn wetenschappelijk
betoog heeft verwaarloosd, nJ. dat de Inter
nationale geldhandel de uitbreiding van mili
taire bewapening gaarne in de hand werkt,
wanneer hieraan direct iet« te verdienen valt.
Er is een voorbeeld van groote actuali
teit.
De Belgische regeering heeft geld noodig
Op de begrooting voor 1931 te er een tekr#-'-
van 620 millioen francs. Dat tekort wordt
voor ongeveer de helft (300 millioen) veroor
zaakt door een eerste ..tranche" van buiten
gewone uitgaven voor de versterking van de
grenzen in het Oosten en Noord.Oosten
Bovendien wil de Belgische Minister van
Financiën het overschot van een destijds in
Amerika geplaatste 8-percentsleening conve-
teeren in een leening van pCt. Hiervoor
is 700 millioen francs noodig.
De bewaker van de Belgische schatkist
ging derhalve op zoek naar een bedrag van
1330 millioen francs. Dat geld moet geleend
werden. De binnenlantische spaarders zUn
blijkbaar óf niet in staat óf niet bereid ge
heel dit bedrag te foumeeren. Daarom zul.
len. volgens de jongste berichten, twee
leeningen worden uitgeschreven: één van
ruim 600 millioen In België zelf, en één van
700 millioen <45 millioen gulden) in het
buitenland.
Deze laatste leening. welke at losbaar is in
55 jaar. wordt geheel ove.rgenomen door een
groep Nederlandsen e. Zwltser-
sche en Zwee«lsche banken.
Met het gevolg, dat Nederlandsche bankiers
indirect, aan België het geld verschaffen v«x>r
den aankcxip van de zware kanonnen, die.
opgesteld van Luik tot Maaseyk. de stad
Maastricht en het terrein der Nederlandsche
staatsmijnen zullen bestrijken.
Van geld werdt wel eens gezegd, dat het
niet stinkt.
IXx-h aan de papieren van de Belgische
leenng. die eerstdaags op de internationale
geldmarkt worden gebracht, door medewer
king van Nederlaixlsche zijde, is toch wel
een luchtje.
Ligt het niet op den weg van de bij den
Volkenbond aangesloten Staten, vraagt de
„Tydom alle bultenlandsche leeningen, die
direct cf indirect voor versterking v4n be
wapening moeten dienen en derhalve het
oorlogsgevaar doen toenemen, eenvoudig te
sabeteeren?
Nederland. Zweden en Zwitserland zouden
misschien kunnen vóórgaan?
Met gepraat over de schoonheid van den
vrede schiet men niet veel op.
Hier is de gelegenheid tot het stellen van
een vredesgezinde daad.
De vrienden van den vrede, ook in België,
zouden er ons dankbaar om zijn.
BUREAU 1 HOF 6.
Telefoon.' Administratie
Redactie No. fcjs
