L. Frankenberg - Alkmaar
levert alle VULPENHOUDERS onder volle garantie
Uitsluitend prins standaardmerken
ONS BLAD
J o
DE WILD
LIBERALE EKONOMIE
Voornaamste cACieuws
■■N
DONDERDAG 4 DECEMBER 1930
1
aangifte moet op straffe var verlies van rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier er twintig uren na het ongeval
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 285
f40
De verdwijning van f 47.000
Beter weer de komende weken?
van
De Zuiderzeewerken
Dr. Frederik van Eeden
ra sta.
De nieuwe vlootvoogd in Ned.-Indië
PAYGLOP 3
Spoorvracht voor den tuinbouw
De vennoedelijke Ministerslijst
Advent in Gallcië
Het Leidsche Stadhuis
Tramongeluk te Leningrad
28 dooden
Een millioen voor de werkloozen
nan
■M
■ooaata
Oostenrijksche
Kabinetscrisis
De nieuwe Turbo-generatoren
de P. E. N.-centrale
De rivier-correspondertie in de
Over-Betuwe opgeheven
Student dringt Nederiandsch
consulaat binnen
Prof. Veraart en de vroegere St.
Michaëls-club te Den Haag
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
1
tö
ALKMAAR LAAT
over de Boterstraat - TELEF. 34 (3 lijnen’
De werktijdenregeling en
de Noordzeebadplaatsen
DAGBLAD
A
Een tweede arrestatie
Ke-
De nieuwe vlootvoogd in Ned.-Indie
Kans op vorstperiode
rijke arrestaties.
Tram on ge lak te Leningrad. 28 dooden.
De tweede trein.
De kosten bedroegen f 6090
ieder
Een adres Inzake de kosten
uur v .m.:
ALKMAAR
Standpunt der Ned. Spoorwegen
Directie
Een wraakneming
de
en
B. en W. teren het plan-Dudok
Bedankt
In de eerstvolgende raadsvergadering
Lion van Lier
■w
Koalgo verbetering in «tjn gesondkoKK-
toestand
Lion van Lier, een bekende figuur in de
Amsterdamscbe tooneelwereld, is overleden.
Thans het Oostenrijksche kabinet definitief
samengesteld.
I
B
zij
zij
De
daad
Barometerstand
stand.
Lieht* op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 4.17 uur.
De Oostenrijksche Kabinetscrisis.
dr. Guertler formateur worden?
De tuinbouw en de Nederlandsche Spoor
wegen.
B. en W. van Leiden tegen het raadhuis
plan Dadok.
Een request aan den Minister van
Arbeid
VOOR DE KINDEREN:
Schitterende collectie figuurzaag-, houtsnjj-.
soldeer- en timmerdoozen. in diverse
uitvoeringen.
Alleen kwaUteitsartikeien en goedkoop.
Duitsch verzet tegen Benes' benoeming tot
voorzitter der komende ontwapeningsconfe
rentie.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar f 2-
Voor bulten Alkmaar f 2-85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
i 0.60 hooger
In den Du.tschen Rijksdag is gisteren de
begroeting 1931 ingediend.
De nieuwe Oostenrijksche
ministerpresident Dr. Ender
T
-
f
Besprekingen ever tariefkwesties tusechen
Dultechiand en Nederland.
schappelijken
en wandel
«enerzijds, dat
delen m st om
rallsme
De Minister van Waterstaat beeft goedge
keurd. dat gistermiddag de rivlercorrespon-
dentie in de Over-Betuwe te twee uur werd
opgeheven Het in stand houden deter rivler-
correspondentie heeft het betrokken water
schap gedurende de overstroomingsdagen een
bedrag van ongeveer f 6000 gulden gekost.
In den toestand van Dr. Frederuc van
Eeden. welke den laatsten tjjd minder gunstig
Is geweest, is wederom een verbetering inge
treden.
De familie zou het Intusschen zeer on ortjs
stellen. Indien men het vragen >m tnlxntin-
gen achterwege zou willen laten.
Te Leningrad zijn twee volle tramwagens
met .elkaar in botsing gekomen. 38 personen
werden gedood. 23 gewond.
Behandeling van de begroetingen van On
derwijs en Binnenlandsche Zaken door de
Tweede Kamer. V
Zal
1
Benesj, minister van BuitenL Zaken van
Tsjecho-Slowakije zal voorzitter van de ont
wapeningsconferentie worden.
Prof. dr. J. A. Veraart beeft in een brief
afscheid genomen van de club tot bestudee-
ring der Katholiek -democratische beglnse-
*en te Den Haag. De hoogleeraar heeft voor
het lidmaatschap bedankt omdat z l. te wei
nig aandacht word geschonken aan de ac-
tueele vraagstukken op politiek en sociaal ge
bied
van
Leiden zal in benanoeilng komen het ont
werp van den architect Dudok betreffende
den bouw van een nieuw stadhuis.
De meerderheid van B. en W. is tegen het
ontwerp gekant.
Ook in een ander artikeltje, in het
zelfde nummer van De Vrijheid”, trekt
de hper Bte (naar aanleiding van een
polemiek met „Het Centrum”) nog van
leer tegen zekere uitlatingen van ka
tholieke zijde betreffende liberale eko-
nomie:
In de gistermiddag gehouden conferentie
heeft de Landbond zijn voorstel van giste
ren. betreffende het afscheiden van de
ager.ten van den Veiligheidsdienst van het
Ministerie van Binnenlandsche Zaken, terug
genomen.
Het Schober-blok heeft verklaard, dat t
met deze beslissing accoord gaat.
Te ongeveer zes uur gisteravond was zon-.,
der groote moeilijkheden de navolgende re-
geerlng tot stand gekomen:
Regeling tussehen Frankrijk en Neder
land inzake opleiding van jongelieden.
vooral bet feit, dat sinds jaar
en dag van katholieke zijde werd af ge
geven op de „liberale economie" als het
mee't hartelooze, egoïstische stelsel jat
denkbaar was en daartegenover de ka
tholieke. van ethica doordrenkte econo
mie als de eenlg ju ste weid gestz’.d.
stemde ons Weinig vriéndelijk; wan
neer wU spreken over economie, dan
verstaan wij daaronder de zuivere, theo
retische economie; op practtsch terrein
laten ook wij de zedeleer gelden."
Wij meenen. dat hier een ernstig mis
verstand gevolg van spraakverwar
ring” aan den dag treedt.
Wanneer wij afkeurend, en stérk af
keurend spreken en schrijven over „li
berale stelsels en systemen”, over
Jiberale praktijken” en over .Jiberale
economie”, dan bedoelen wij niet, onze
liberale landgenooten persoonlijk te
krenken, dan sproken en schrijven wij
over het stelsel en de prakti
sche toepassi ng van het stelsel,
afgescheiden van de vraag, of de prin-
clpleele aanhanger en praktische be
oefenaar van het stelsel politiek-libe-
raal, vrjjzinnlg-demokraat,. anti-revolu-
tionnalr, Christel Ijk-historisch.ka
tholiek,' of zelfs.... sociaal-demokraat
is!
Want dat is juist het eigenaardige en
en funeste: liberale ekonomie komt
overal vóór overal, waar de
mensch er op uit is, zichzelf zooveel mo-*
noürF-hollandsch
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels f 1.25; elke regel meer 0.25.
RECLAME per regel 0.75 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina's 0.50.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD”
btj vooruitbetaling per plaatsing
!f OM per advertentie van 5 regels;
Iedere regel meer 0.12
De familie Rockefeller heeft «en millioen
Dollar beschikbaar gesteld voor de hulpver
lening aan de werkloozen.
Gisterenavond arriveerde aan het Bever-
wjjksche spoorwegstation het tweede trans
port onderdeelen van de turbo-generatoren
vopr de nieuwe P. E N.-centrale. welke nabij
Veisen in aanbouw is.
Zooals men weet, worden deve onderdeelen
per trein van Glasgow, in Engeland, direct,
«onder overlading, naar Beverwijk vervoerd.
De trein bestond dezen keer uit 23 wagens
Om 21 40 arriveerde de trein op het empla
cement. Onmiddellijk werd de locomotief
naar achteren gerangeerd, waarna de trein
naar het emplacement van het Hoogoven-
bedrijf gebracht werd.
Op 79-jangen leeftijd is gisteren te Am
sterdam overleden Lion van Lier, de laatste
van de drie gebroeders: Lion. Joseph en
Isouard. die In 1887, na Let overlijden van
hun vader. Abraham van Lier, de exploitatie
van het Grand-Théatre in de Amstelstraat
en een groote reputatie op tooneelgebled
voort zet ten.
Bijna geen artiest van eenige beteekenis.
zoowel hier als elders, of h(j heeft op de
planken van den schouwburg-van Lier ge
staan, en tal van vreemde gezelschappen in
het bijzonder zjjh er opgetreaen.
In later jaren, uit huis en hof verdreven,
leidden de Van^Liers een vrij kommervol
bestaan, wat Lion niet belette bij tal van
jubilea in de tooneelwereld zijn dichtader
te doen vloeien.
„Zich vRoomsch - Ka tholiek organ 'seeren
betsekende en bedoelde inzien, dat men
in zijn bedrijfsleven en in den handel,
in de verhouding tot anderen, met wi
jnen dat bedrijf en dien handel dreef,
moest gaan afleggen 1 berale stelsels en
systemen en zich moest ontworste en
aan liberale praktijken, die men als on
gemerkt had opgedaan in de oud school
praktijken, die niet met de leer der
Kathol eke Kerk strookten, door wie ze
ten duidelijkste waren veroordeeld.”
De heer Bte is over deze woorden zeer
verbolgen.
HU schrUft:
De Aartsbisschop gebruikt hier weder
om, gelijk aoovele andere
hoogvv aardigheids bekleeders
Maandag 24 November jj. herdacht
de Algemeene R K. Werkgeversvereeni-
glng in een Congres te 's-Gravenhage
haar vUftienjarig bestaan. Te dezer ge
legenheid is van het officieel orgaan
dier vereeniging, „De r.k. Werkgever",
een lustrum-nummer verschenen, waar
in een aantal bijdragen zUn opgenomen
van vooraanstaande persoonlijkheden.
Voorop ging een artikel: „De Gelukwen-
schen van den Aartsbisschop”, geschre
ven door Mgr. J. H. O. Jansen, Aarts
bisschop van Utrecht en oud-geestelUk
adviseur der jubileerende vereeniging.
Dit artikel werd, volgens den heer Bte
in de liberale „VrUheid”, „ontsierd"
door de volgende passage:
bij verlies van ’n
anderen vinger.
bij een breuk van
been óf arm
Naar de ..Reichspost” meldt zal de minta
ter van bultenlandscbe zaken. Mgr. dr. Set—
pel, binnen enkele dagen op dringend voor
schrift van zijn geneesheer met riekte-verlof
gaan, hij zal sieb naar een sanatorium in
Meren begeven.
Als verweer teren de klachten over de
vrachttarieven, geuit In de persconferentie
van het Centraal Bureau voor de tuinbouw
veilingen. ontvangen wij van de
der Nederlandsche Spoorwegen een uitvoe
rig. gedocumenteerd betoog.
Hieraan ontleenen wij. dat van de Directie
die in tijden van hooge vetlingprijzen
vrachttarieven niet verhoogde, h 1. niet mag
worden geëischt. deze bjj exceptioneel lage
prijzen te verlagen, te meer omdat In het
tarief de tuinbouwproducten geenszins stief
moederlijk zouden zijn bedeeld.
De concessies van de Dultsche Spoorwagen
acht de directie verder veel te ver gaande
en alleen mogelijk, doordat de Dultsche
spoorwegen compensaties aan andere vracht
goederen opleggen. Door concurrentie met
den waterweg Is zulks in Nederland niet
mogeijjk.
Vergelijkingen met andere landen, dook t
Centraal Bureau gemaakt, gaan naar het
oordeel der directie niet op Met name zijn
de Belgische tarieven lage, dan andere, door
logeren levensstandaard, arbeidsloonen
exploitatiekosten In dat land.
Te Haarlem is gisteren een vergaderii-g ge
houden van werkgevers In het n?te- *n c.fë-
restauraétbedrtjf, waar besproken werd de te
verwachten werktijdenregeling voor het hotc-
en café-restaurant-bedrijf.
Besloten werd een request te zenden aan
den Minister van Arbeid. In dit request wordt
gewezen op het feit, dat door het werktijoen-
beslult de zaken In de Noordzeeoadpiaatsen
zeer zwaar zullen worden getroffen, var.„.-zien
het zomerseizoen voor déze plaatsen kirt-r
duurt dan In andere seizoeaplaatsen het ge
val is.
Vrije Zondagen voor 't personeel zull-n in
het volle seizoen voor deze zaken extra tuft
uitgaven met zich meebrengen, cerwjjl groote
moeilijkheden zulen ontstaan ter opzichte
van het verkrijgen van vervangend pe sc.ieel
en tevens de rentabiliteit afbreuk zat doen,
hetgeen mede in verband met d». to"t reeds
moeilijke concurrentie tegen de b j-t-nlsndrrbe
badplaatsen en den slechten rconom^cncn
toestand deze bedrijven geheel op den a hter-
grond zou dringen.
Van oudsher wordt de tijd van den Ad
vent met buitengewone godsvrucht gevierd.
j Reeds uit de zesde eeuw wordt bericht, dat
de bewoners heel vroeg in den morgen
der kaarslicht de H. Mis bijwonen.
ongewenscht vreemdeling uitgewezen. Bij die
gelegenheid had men hem tevens zijn revol
ver afgenomen. W. had zich hierover bij het
Nederiandsch consulaat te Dortmund be
klaagd en het wapen teruggeëischt, doch dit
was hem geweigerd.
De Poolsche verkieiingsterreur. Duit-
sche nota over de excessen aan' den Vol
kenbond.
Thans is zeer binnenkort te veewacnten de
officleele bekendmaking van de eeivo le ont
heffing. onder dankbetuiging voor de ocwtzen
diensten aan vlce-admlraal A. ten Br-ecke
Hoekstra uit het ambt van commandant ran
de zeemacht en hoofd van het Geparlement
der Marine In Nederiandsch-Indie, met op
dracht tegelijkertijd van deze gewichtige be
trekking aan den dezer dagen oenoemden
schout-bij-nacht J. F. Osten.
De datum van ingang van h»t eervol ont
slag van vlce-admlraal Ten Broe^ke Peeks tra
zal die zijn, waarop hij 't ambt aan zbn op
volger zal hebben overgedragen.
ÜLslukte aanslag op den Spaanschen Mi
nister-Pres.dent Berengner.
Anti-fascistische complotten in Italië. Tal-
■Br a «as-wmnEmfln
11 1 ■- I l-l'. L* TT-J.1.,. r**^i*-' J..J 1 T -
dirV’v^^r,(nK’VTvrW"’rd” f 3000 - beveT“l*,u<e ’eheele ?°«rachlktheid tot werken door f ven bij een oomvel met a bij-eeritas ran «n hand, f 4 OE bii verlies ran ee» f CO
tegen ongevallen «jxekerd voor een der volgende u.tkeeringeo: «JUUU. >rm<.n f /OU.- I een voet of een oog 1 1duim of wijsvinger 3U«-
De plaats van bet stadhuis
Bij den Leldschen Gemeenteraad is door
de s.d. raadsfractie een voorstel Ingediend
onderteekeno door de heeren J. H. Schuller.
T Groeneveld en D v. Eek, om het ter
rein gelegen aan de Lammerenmarkt als
tweede terrein aan te wijzen voor Stadhuis
bouw.
De voorsteller skotnen tot de volgende con
clusie:
dat bij gen excentrisch gelegen stadhuis,
met behoud van den ouden gevel, op een op
pervlakte van 92.50 by 40 Meter, de kosten
zijn 2 333.700 en dat bjj een centrale ligging
van het stadhuis op het terrein Lammeren-'
markt een oppervlakte van 100 bij 65 Meter
bebouwd kan worden, terwijl de kosten in
dat geval z(jn f 1.824.278, aldus minder
f 509.432.
De voorstellers vertrouwen dan ook. dat
de Raad dit voorstel aal willen aanvaarden
als een ernstige poging om den heer Dudok
in de gelegenheid te stellen, naast het be
staande plan een nieuw vrijstaand raadhuis
te ontwerpen, geheel volgens zijn eigen tn-
Zóó ts, in 1 kort saamgevat, de libe
rale leer, en de samenleving mag zich
gelukkig prijzen, dat de leer nooit in
haar volle consequentie werd toegepast.
liberale ekonomle-leer is inder-
.Jiarteloos-egoïstisch”, .Jets heel
slechts" en de praktijken, die daaruit
voortvloeien, zijn dit eveneens.
Het is de liberale ekonomie, welke
zooveel sociale ellende over de wereld
gebracht heeft:
Sinds de gilden verdwenen en de libe
rale vrijheidsdrang zich ook ekonomlsch
uitvoeren kon, Is tevens de solidariteit
verdwenen van toen af is voor den
arbeider de ellende begonnen, de rech-,
teloosheid, de uitbuiting en ontstonden
als reactie daartegen socialisme,
communisme, enz.
De katholieke leer is heel anders
waardeert de persoonlUke vrijheid,
erkent het streven tot behartiging
van het eigenbelang, omdat deze prik
kel in onze menschelUke samenleving
nu eenmaal niet gemist kan worden, zij
houdt vast aan het eigendomsrecht
maar dat alles binnen zekere perken:
de Katholieke Kerk predikt de gebon
denheid van den mensch ook ekono-
misch aan de voorschriften der mo
raal, zU veroordeelt het onbeperkte
beschikkingsrecht
de mensch is n 1 e t vrU in zUn eko-
nomische inzichten en praktUken en
ziedaar nu weer het groote verschil tus-
schen liberalen en katholieken:
de katholieken weten, dat God hun
bepaalde sociale verplichtingen be
oefening van rechtvaardigheid en naas
tenliefde oplegt de liberalen er
kennen in deze geen ander gezag dan
hun toevallig geweten en hun ethische
aanvoeling: de menschelUke rede Is hun
genoeg.
Er bestaat naast de liberale ekonomie
en de daaruit voortvloeiende praktUken
dus wel degelUk een katholieke ekono
mie, en wel die, welke leeft uit het
beginsel van christeUjke solidariteit en
waarvan de gilden der middeleeuwen
zoo'n schoone belichaming vormden.
Maar intusschen moeten wU tot onzen
spUt toegeven, dat nog lang niet alle
katholieke werkgevers de liberale eko
nomie hebben afgezworen en de katho
lieke ekonomie zUn gaan volgen.
Het ekonomlsch liberalisme is tAAi
omdat het zoozeer strookt met het
Met klem wordt er op aangedronLer. ue
vrije Zondagen voor het personeel niet ts
laten vallen in het tijdvak van 1 Juli tot 31
Augustus
on-
Naar
het .Jtorate coell desuper" wordt dit de
„Rorate-Mls" genoemd. Tot ver in de ge
schiedenis terug werden vooral de eerste en
de vierde Zondag "in den Advent met groote
piAal gevierd; vooral in de steden, waar
Bisschoppen hun zetel hadden. Van Lemberg
is bijv, bekend, dat daar in ouden tijd de
Aartsbisschop de Advents-Mls pleegde op te
dragen op den achtsten December, het
groote feest dér kooplieden, en dat ook de
stedelUke autoriteiten met brandende was
kaarsen in de hand er aan deelnamen. Be
scheidener. maar daarom niet minder in
nig ging het toe in de dorpskerken. In de
Advents-Missen knielden de geloovtgen.
eveneens met kaarsen in de hand of op de
bank voor hen neergezet.- in de kerkjes neer.
Zoo is het ook in latere jaren gebleven, ais
een godvruchtige voorbereiding voor het
hoogfeest van Kerstmis.
De Centrale commissie voor bezuiniging
Uit de Ned er 1. Mpj]. voor Nijverheid en Han
del heeft een adres doen toekorren aan den
ministerraad betreffende de kos'en der
Zuiderzeewerken, waarin zfj nogmaals aan-
dringt op het maken van een kostenraming; |J|
dit in aanslu'ting aan haar in Juni j.l. ge
publiceerde beschouwingen, bepleitende een
meer commercieelen opzet van de Zuider
zeewerken. Met de voltooiing van de afslui
ting der Zuiderzee en de droogmaking van
de Wleringenneer zal. als geen ernstige
tegenvallers zich vcordoen, nog ten hoogste
anderhalf jaar gemce'd zijn. Dan staat men
voor de vraag of met het aanwezige mate-
ilaal en de werkkrachten onmiddellijk voort
gegaan moet worden met de drorgmaking
van de andere Zuiderzeepolders en zoo ja,
welke van deze polders daarvoor het eerst
in aanmerking komt. Die vraag aldus de
Centrale commissie is niet te’beantwoor
den, als niet tijdig de nieuwe kostenbereke
ning is gereedgemaakt.
Gistermiddag is een 25-jarig student, ze
kere Wlnkelmann. met geweld £et gebouw
van het Nederlandsche consulaat te Dort
mund binnengedrongen. HU verbrijzelde de
ruit van de gangdeur en sloeg vervolgens op
de vlucht. Onderweg loste hU een revolver
schot op het personeel, ddt hem achtervolgde.
BU zjjn arrestatie door het overval-commando
ging de jongeman zoo hevig te keer, dat de
politie hem met geweld mosst overmeesteren
Het betreft hier blUkbaar een wraakne
ming. W. was korten tijd geleden in Neder
land geweest, doch door de autoriteiten als
Omtrent de raadselachtige verdwijning
van een bedrag van circa f 47000 uit een
geldzak van de Coöperatieve suikerfabriek
„Dinteloord" wordt nog het volgende
meld:
Eergisteren heeft de brigadecommandant
van de Kon. Marechaussee te Steenbergen,
dc heer Verhagen, er lucht van gekregen,
dat de broer van den kantoorlooper Groene
veld. de voor eenige weken door de directie
van de fabriek ontslagen C. Groeneveld.
Maandagmiddag op het tijdstip, dat ge
noemde kantoorlooper met het geld van de
bank der firma Van Gilse kwam, zich op
de markt te Roosendaal bevond Deze C
Groeneveld was met de boot van Willem-
•tad naar Rotterdam vertioKken De mare
chaussee reisde hem oer auto achterna, en
trof hem te Dordrecht op de boot HU werd
gearresteerd en naar Steenbergen overge-
bracht. Evenals zUn broer ontkende hU iets
met de verdwunlng van het geld te maken
te hebben. Hij kon evenwel geen verklaring
geven van zijn aanwezigheid op de markt
te Roosendaal op Maandagmiddag.
Het onderzoek wordt met kracht voortee-
aet. De commandant der Kon. Marechaussee
te Steenbergen h-eft een belooning van
f 500.uitgeloofd voor degenen, die aan-
wu zin gen kunnen geven, welke lelden tot
Opero-tng van het verdwenen geld en aan
houding en veroordeellng van de verdach
ten.
Bondskanselier: Dr. Ender; Vice-Kanse-
lier cn. Bultenlandscbe Zaken: Dr. Schober
(Nat. Econ Blok); Binnenlandsche Zaken:
Winkler (Landbond); Justitie: Dr. Schörff
(Nat. Econ. Blok); Landbouw: Thaler (Chr.
Soc.j; Financiën: Dr. Juch; Onderwijs:
Caermak (Chr. Soc.); Leger: Vangoiu (Chr.
Soc.).
De bezetting van de portefeuille voor So
ciale Aangelegenheden is nog niet bekend.
De kans bestaat, dat hiervoor een nieU
parlementarlër zal worden henoemd.
En wanneer wij de liberalen om hun
ekonomlsch inzicht bestrijden, dan
drukken wij hun persoonlUk niet een
stempel van sociale minderwaardigheid
op, dan signaleeren wU in hen alleen
maar de principieele voorstanders van
"een oJ. verderfelUke leer.
En dan willen wU daarbU gaarne er
kennen, dat verreweg de meesten van
onze liberale landgenooten veel beter
zUn dan hun leer.
„Liberale praktUken” zijn dus weer
niet de ekonomische praktUken van
onze liberalen, maar van hen. die af
gezien van hun politieke oriëntatie
j^raktisch het liberale stelsel, de liberale
ekonomle-leer huldigen.
De strijd gaat tegen stelsel en prak-
tUk. wAAr die ook worden aangetroffen.
De liberale ekonomie Is als leer en
stelsel inderdaad hoogst verjderfeiUk, en
zeer terecht wordt daar een katholieke
ekonomie tegenover geplaatst.
Op ekonomlsch gebied leert het libe
ralisme allereerst, dat het welzUn van
allen het best bevorderd wordt door
leder Individu vrU te laten om in pro
ductieproces en handel te doen, wat hij
verkiest. Als de overheid zich maar niet
bemoeit met het ekonomlsch leven, als
zU de burgers maar vrij laat om con
tracten te sluiten, zooals zU dat zelf
met eigen vrijen wil verkiezen ar
beidscontracten, koopcontracten, leen-
en' pachtcontracten dan
en blUft de welvaart vanzelf,
een ieder, door de onderlinge
gedrongen, het best-mo-
BUREAUt HOF 6. ALKMAAR
Telefoon: Administratie No. 433
Redactie No. UJ
Katholieke
dit reeds
hebben gedaan, het «oord „liberaal” om
daarmede iets heel slechts. vermoedelUk
harteloos-ego-stische stelsels en prak
tijken aan te duiden. Hoe vaak onzer
zijds nu ook reeds tegen dergelijk mis
bruik van het woord „liberaal" is ge-
protesteerd, men schUnt in de kringen
der Roomsche geestelUkheid nu een
maal deze methode niet te kunnen of
te willen prijsgeven om de geloovlgen
van het liberalisme ook in staat
kundig. opzicht een „heiligen afschuw”
bH te brengen. Dat de Kerk z ch met
liberalisme op godsdienstig terrein
niet kan vereenlgen, spreekt vanzejf.
Maar Indien hier ge-rpioken wordt van
door de Kerk veroordeelde liberale
praktijken, dan kan dit zeker niet oe-
trekk ng hebben op het religieus li
beralisme; maar evenmin op het poli
tieke liberalisme, want dit houdt er
«vénmln „praktUken" op na, die niet
door den beugel kunnen. Eeq maal-
■chappeiUk of economisch liberal sme
eindelijk, dat zich aan allerlei onge
oorloofde praktijken zou schuldig ma
ken, is ons onbekend: het bestaat al
leen in de verbeelding van sommige ka
tholieke geestelUken, politici en Journa
listen.
Dat men telkens en telkens weer dat
fabeltje debiteert en daarbU het woord
„liberaal" tn algemeenen zin bezigt,
zoodat het wel moet worden verctaan
als betrekking te hebben op den mast
en economischen handel
van ons liberalen, bewijst
men deugdelUke mid-
m st om het staatkundig Ilte-
te bestrijden en daarom zUn
toevlucht neemt tot denlgreeren, ander-
zUds, dat men er een zeker behagen In
schUnt te scheppen om ter accentuee-
ring van de glorie van het katholicisme
iets leelljks en verfoeilUks daartegen
over te stellen en dat men daarvoor
niets zoo geschikt acht als het libera
lisme! WU hebben alle waardeering voor
de verdiensten van het katholicisme; wU
achten schelden minderwaardig; mogen
wU onze RoomTChe vr enden verzoeken
zich te oefenen in het betrachten van
rechtvaardigheid en naastenliefde ook
ten opzichte van ons liberalen? Mogen
wU hun verzoeken niet meer het woord
„liberaal" te gebruiken, wanneer zij
.goddeloos” of „hardvochtig" bedoelen?”
en huur-
ontstaat
omdat
concurrentie
gelijke zal praest<èren.
Voorts moet, volgens de liberale leer,
een ieder zich laten leiden door zUn
eigenbelang; iedereen doet dat van na
ture, en als een ieder de stem der
natuur nu maar volgt, zal een onzicht
bare hand alles vanzelf ten beste leiden,
zal hU niet alleen het eigen belang,
maar zonder het te weten ook het
algemeen belang het best behartigen.
Verder is daar het onbeperkte eigen
domsrecht: zoolang Iemand maar blUft
binnen de perken van de strafwet, moet
hU de vrijheid hebben, met zUn eigen
dom te doen en te laten,, wat hU wil;
hU moet daarover het absolute beschik
kingsrecht hebben en tegenover nie
mand moet hU zich behoeven te verant
woorden ten aanzien van het gebruik.
Ten slotte het arbeidsloon:
Voorop wordt gesteld, dat de ethiek,
de zedenleer, de rechtvaardigheid met 1
arbeidsloon niets te maken heeft; men
moet zoo weinig mogelUk geven en zoo
veel mogelUk krUgen: men moet profl-
teeren van de verhouding vraag- en
aanbod!
De weerkundige medewerker van de „Te
legraaf” schrijft:
Sedert den aanvang d-zer week is een
uitgesproken verbetering in den algemeenen
weerstoestand te bespeuren. De vochtige
WestelUke winden, welke ons gedurende de
afgeloopen maand overvloedigen neerslag
brachten, hebben eindelijk voor een drogen
continentalen luchtstroom plaats gemaakt
en de luchtdruk verdeel mg over Europa is
thans een zoodanige dat zeer waarschijnlijk
het momenteel heerschende weertype zich
nog eenigen tijd zal handhaven.
Maandag j.l. leek het alsof de ingetreden
opklaring slechts van vrxjri>Ugaanden aard I
zou zUn; immers was bU IJsland een zeer
diepe depressie verschenen en het .verloop
der isobaren ten Westen van de Britsche
Eilanden scheen er op te wUzen. dat onze
omgeving weldra onder Invloed zou komen
van West-Oost trekkende secundairen der
NoordwestelUke hoofddepressie Over de Golf
van Biscaye was een zeer vlak laagdruk-
gebled geteekend
Dinsdagochtend evenwel had zich het
weerbeeld in gunstigen zin gewijzigd In t
Noordwesten was de luchtdruk aanzienlijk
gestegen, de ondiepe storing ten Zuidwesten
van FrankrUk was in beteekenis toegenomen
en op den Oceaan werd Westelijk van Ier
land een nieuw barometermaximum gesig
naleerd. zoodat voorloopig wel geen vrees
behoeft te bestaan voor het naderen van
nieuwe depressiekernen uit den Atlantische
Oceaan tusschen 50 en 55 gr N B Een
zich over ongeveer 70 lengtegraden. n.l. van
35 gr. Wester- tot 35 gr. Oosterlengte, uit
strekkende strook' van hooge barometer
standen vormt de scheiding tusschen den
lagen druk in het hooge Noorden en dien
over Zuld-FrankrUk en Spanje, waardoor in
onze streken matige Oosteiyke winden den
scepter zwaaien. Dientengevolge en mede
door het verminderde vochttehetdsgehalte
der lucht is de temperatuur, welke vooral
gedurende de laatste Novemberdagen aan
merkelijk hooger was dan normaal, gedaald
en zal. tndien niet alle vrorteekenen bedrie
gen, in de naaste toekomst nog verder da
len.
Het is geenszins uitgesloten, dat de eer
ste vorstperiode van het seizoen 19301931
zoo juist haar int.ede heeft gedaan en dat
het milde, doch intens vochtige en daar
door zoo onaangename weer van de laatste
weken, door een reeks koude, zonnige win
terdagen zal worden atgewisseld. Deze weers
verandering is intusschen niets te vroeg
gekomen; de hooge waterstand van de ri
vieren zoowel binnen als buiten onze lands
grenzen had op tal van plaatsen een uiterst
critieken toestand geschapen en in den
strijd tegen het natte element is de Oosten
wind een bondgenoot wiens hulp niet genoeg
kan worden gewaardeerd.
