ONS BLAD L. Frankenberg - Alkmaar VOOR DEN STRIJD JOH LAUWERS dit nummer bestaat uit twee bladen VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 291 DONDERDAG 11 DECEMBER 1930 f40 f750 f 50 Voornaamste cJCieuws Belangrijk minder dan vorige jaren De uitreiking van de Nobelprijzen Bevolkingscijfers Barometers Thermometers AL TE GOED Radio in Japan IJmuiden geen los- en laadplaats In Door een tribunebezoeker Extra-uitkeering Spoorweg personeel Het raadsel van den doodenden mist opgelost? abonnementsprijs» per kwartaal, voor Alkmaar L— Voor buiten Alkmaar 2.85 Met Geïllustreerd Zondagsblad 0.60 booger PAYGIOP 3 ALKMAAR TABELLARISCHE BOEKEN zijn onmisbaar in de moderne boekhouding 3, 4, 5. 6. 8, 9, 10, 12. 13, 15. 16. 20, 25 en 30 kolommen Interview het Parlement op een Deenschen Minister geschoten met prof. dr. W. Storm van Leeuwen AAHGIFTE moet op straffe van verlies van rechten, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD de Tweede in Na diens bezoek aan de Maasvallei Hevig tumult in den Duitachen rijksdag. De uitreiking der Nobelprijzen. moeten Barometerstand 9 uur v.m.: 761, stilstand. Zand uit de Sahara? groote verdienste van aartsbisschop teruggang Is ons niet goed ver- kan hebben, partij weten te trekken. naar den vrede tusschen de volkeren leidt. Hier Is wezen. is ongetwijfeld juist, zegt In het Folketing Is hedenmiddag tijdens ■•d ca zouden hebben versterkt, maar die deze nu, hoe het ook loopt, verzwakken zul len. ore vrachtprijzen te lucten, die de tegen- werd taal Overgangen dere kerk Aanslag op een minister in het Deenaehe parlement. Hedenmorgen is het terende postvliegtuig naar Indië vertrokken. LICHT OP. De lantaarns moeten morgen worden opgestoken oen: 4.15 uur. Een geval van pest op het VS. ..Buiten zorg": de lijder herstellende. Kelloggs antwoord. In zün antwoord op deze rede relde Kel- de zitting-een aanslag gepleegd op den Mi nister van "Sociale Voorzorg SteIneke. Een bezoeker van de publieke tribune stond plotseling op en loste, onder het uitroepen van dp woorden „In naam van de werkloo- zen" een revolverschot, dat ongetwijfeld Aan het Onderwijsfonds voor de Binnen vaart is do-»r den Minister van Waterstaat een half uur zendtijd per week toege- wezen. T ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—9 regels f L25: elke regel meer f RECLAME per regel f 6-75 voor de eerste pagina; voor de overige pagina's M. RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD" bij vooruitbetaling per plaatsing 6.60 per advertentie van 5 regels; iedere regel meer 6.12 Senator Laval heeft van het formeerea van een kabinet af gezien. bij verlies vso anderen vinger. Naer de „Voss. Ztg.” meldt, zijn prof. Ma- netti, hoogleeraar in de scheikunde aan Nhf Columbla-universiteit te New-York en dr. Lammert, directeur van den meteorologi- schen dienst te Munster, onafhankelijk van elkaar, tot de conclusie gekomen, dat de raadselachtige sterfgevallen in het Maasdal by Luik, die aan den mist worden geweten, veroorzaakt zijn door den neerslag van zand uit de Sahara, dat tijdens de stormen in de laatste helft van November in uiterst groote hoeveelheden In den dampkring is geraakt. Zij verwijzen, ter toelichting van deze op vatting, naar de recente stofregens in Spanje en Zwitserland en naar dén modder regen die te Parjjs is gevallén. Hiermede in overeenstemming is een in- gezondejï stuk aan de Köln. Ztg., t welk in herinnering brengt, dat in 1925 in het Sauerland een dergelijke epidemie is veroor zaakt door overgewaaid woestijnzand dat ook bij mistverschjjnselen op de aarde daalde en toen tal van menschen en veel vee in de streek ziek heeft gemaakt. Twee mannen zün destijds onder soortgelijke ver schijnselen gestorven als thans in de streek van Luik. I^e Justilie-begrooting Kamer. Het is een bekend feit, dat de haven van Amsterdam een dure ha jen is. In de eerste plaats wegens de kosten van het opsleepen hetgeen bij groote vaartuigen doorgaans ge schiedt met behulp van twee sleepbooten. In de tweede plaats wegens de hooge haven gelden. die in Amsterdam worden geheven Deze kosten drukken vooral zwaar bij sche pen, die slechts een deel hunner lading in Amsterdam hebben te lossen of een kleir.e hoeveelheid goederen hebben te laden. Teneinde deze kosten te vermijden, had den de cargadoors van het Duitsche stoom schip ..Heidelberg", welk stoomschip 300 ton van zijn lading te Amsterdam moest afleveren, het voornemen opgevat, deze goe deren in IJmuiden te doen lossen in lich tere, die deze goederen naar Amsterdam zouden vervoeren. Een enkele maal is dit ook vroeger al eens gebeurd. De cargadoors hadden reeds omtrent het losloon een over eenkomst met den Christelijken Bond van Haven- en Transportarbeiders, afdeellng IJmuiden. gesloteirSro de betrokken arbei ders verheugden zien^-zeeds in dit buiten kansje Er zou echter niets van komen. Want te elfder ure weigerde de havenmeester te IJmuiden aan de „Heidelberg” een ligplaats voor dat doei. De heer Seijffert deed dit, omdat hij van meening was. dat IJmuiden geea los of laadhaven is. Noodgedwongen moest de „Heidelberg” derhalve toch naar Amsterdam opvaren. Voor de reederij beteekent dit een scha- depaat van ongeveer duizend gulden! initiatief en de Amenkaansche medewerking aan het werk va? den Bond heeft toch meermalen goede en duurzame sporen ach- terge’aten. Het naar Kellogg genoemde pact is een voorbeeld, niet slechts van de be moeiingen van de V. S maar ook van de uit nemende en nauwgezette internationale sa menwerking voor de vredes’aak. Uit de samenwerking van Kellogg en Briand is het huidige wereldpact ontstaan dat alle cultuurvolken bindt. Ons doel moet zjjn de volken te laten zien dat het niet voldoende Is. den oorlog als een misdaad te beschouwen en te brandmerken. maar dat het noodlg Is met alle gevoelens en alle zin nen te erkennen, dat een moor ik- op duizen den menschen ter beslechting vart een inter nationaal conflict evenmin te verontschul digen is als de moord op één mensch tot regeling van een particuliere aangelegen heid. De groote verdienste van aartsbisschop Soederblom is, dat hij de geestelijke macht in dienst van den strijd voor den vrede Als een van de machtigste Uit Stockholm meldt Woiff d.d. 10 dezer: De uitreiking der Nobelprijzen had dit jaar iets bijzonders omdat, hetgeen zelden I geschiedt, alle prüsaragers persoonlijk over gekomen waren om hun oorkonde, medaille en prijs in ontvangst te nemen. Tevens was het de dertigste sterfdag van den stichter Alfred Nobel. De prijsuitreiking geschiedde I op de -gebruikelijke plechtige wijze door den Koning in de groote zaal van het stedelijk orkestgebouw. Toen de koninklijke familie binnentrad, waren reeds het diplomatieke corps, de re- geering. hooge militairen en geleerden en kunstenaars uit alle landen aanwezig. De voorzitter van het Zweedscne comlré, pro fessor Hammarskjöld, hield de openings- en welkomstrede. waarin de verdiensten van de prijswinnaars door vakgenooten herdacht werden. Daarop volgde de prijsuitreiking waarbij de Koning begon met den Indischen profes sor Venkata Raman, vervolgens Fischer 'Münchenen Landsteiner fWeenen) om te eindigen met de beidé Amerikanen Kellogg en Sinclair Lewis Eerste-minister Mowirckel heeft een rede gehouden, waarin hü herinnerde dat de Volkenbond, de belangrijkste vredes-instel- Hng ter wereld, on initiatie! van de-V. S. is gesticht. We] zjjn Oe V. S geen lid van Wü hebben ons gisterenavond om ■inlich tingen gewend tot den bekenden specialist op het gebied van asthma. Prof. Dr. W. Storm van Leeuwen, naar aanleiding van de sterfgevallen in het Maasdal bjj Luik, ten gevolge van een doodelyken mist. Prof. Storm van Leeuwen heeft n.l. in het gebied van de ramp persoonlijk onderzoekin gen gedaan, na afloop waarvan hij gisteren te Leiden is teruggekeerd. De hoogleeraar verklaarde ..De sterfgevallen in het Maasgebied zijn zeker niet veroorzaakt door den mist alleen. Op grond van mijn onderzoek blijf ik by mjjn reeds te voren geuite.meening, dat gif tige stoffen, afkomstig van de fabrieken en die reeds in normale tyden in die streek in de lucht aanwèrig zjjn, gedurende de mlst- periode in geconcentreerden vorm hebben ingewerkt en daardoor veel menschen en dieren hebben ziek gemaakt. 63 menschen zijn overleden. Welke van de giftige stoffen, die in aanmerking komen, de meeste schade heeft aangericht, is thans nog niet met ze kerheid uit te maken. De hygiënische com missie te Luik doet daarnaar nog uitvoerig onderzoek.” Op onze vraag aan Prof. Storm van Leeu wen of hij het mogeljjk acht dat men. zoo- I als men in de streek meer en meer gelooft, de ramp is veroorzaakt door zwaveldloxyde, antwoordde onze zegsman, dat dit niet met zekerheid kan worden gezegd. „Alle beweringen daaromtrent voorbarig worden geacht.” *^vll?«<llrérrek«Jdn ‘f vcrzSkcr*nB*voorwa#rden f Onflfl Leveml.nw gchrele ongreuhiktheid teae. ongevallen verzekerd voor een.der volgende ui.keerlngen: wUUU.- Terl|e, <>f bestemd was voor den Minister van Socia le Voorzorg. Het schot boorde een gat in het plafond van de zittingszaal. Twee beambten van de geheime politie wierpen zich onmlddellyk op den dader en arresteerden hem. Na een korte onderbreking kon de Mi nister de rede, waar hjj mede bezig was, voortzetten Zoo verklaart de minister met groote stelligheid, dat het vervoer van fruit in Nederland steeds goedkooper-is dan in Duitschland. S Iedere exporteur van fruit kan echter de tarieven overleggen waaruit blijkt, dat vervoer van aardbeien, frambozen, bessen en alle soorten steenvruchten in Duitschland 50 procent goedkooper is dan hier te lande. Duitschland heeft op het oogenblik een zeer laag tarief voor het vervoer van sluitkool uit Holstein naar West- Dultschland. Volgens de spoorwegen echter maar naar sommige stations. Wie dat leest, zou meenen, dat het dus van geen beteekenis is. Bij onderzoek blijkt echter, dat dit lage tarief geldt voor 4? stations in West-Duitschland of beter voor alle stations aldaar, waarheen men gewoon is de groenten te zenden. Dat Noord-Holland op deze wijze daar van de markt verdrongen wordt, begrijpt leder, alleen de spoorwegdirectie niet. Deze beroept zich er ook op, dat in andere landen de loonen lager zijn. Nu achten we het natuurlijk van belang, dat het spoorwegpersoneel goede loonen ontvangt, maar de vraag Is nu, of de in moeilijkheden verkeerende land- en tuinbouw, waar de loonen toch reeds zeer laag zijn en waar werkloosheid dreigt, evenals de Industrie door de te hooge tarieven de loonen van het spoorwegpersoneel op peil moeten hou den. Dit gaat toch niet, want het ver voer gaat achteruit en dus minderen de inkomsten ook. Wanneer eenerzljds de tuinbouw In dezen krlsistijd de hooge spoorweglasten niet kan dragen, doch het Rijk ander zijds de loonen der spoorwegen Intact wil houden, dan dient het Rijk ook die loonen gedeeltelijk voor zijn rekening te nemen om zoodoende de spoorwegen In staat te stellen laaei berekenen voor prodt woordige vrachtprijzen niet kunnen dra gen. Ais de minister geen ander materiaal ter beschikking heeft, dan thans door de spoorwegen is aangevoerd en door hem in de Memorie van Antwoord genoemd ter verdediging van de tegenwoordige vrachttarieven, dan wordt het een zeT ongelijke strijd, waarin deze bewinds man wel eens gedwongen zou kunnen worden tot maatregelen, die, indien hij tot werken door 7RQ bi* ‘xn ""«viil met f DCft bij verlies vnn een hnnd. f «ne bi> *er,ie» *en f RQ - bi> breuk v,n oogen 1 doodelijken a Hoop AUU.- w,n TQet of ccn I I dujm of wijsvinger 1 been of arm Soederbioms antwoord. Aartsbisschop Soederblom verklaarde den Indruk te hebben, dat de vredesprijs hem is toegekend als vertegenwoordiger van de oecumenische beweging voor grooter eens gezindheid tusschen de christelijke kerken. Verder wydde spr warme woorden aan de nagedachtenis van Alfred Nobel. Het Eerste Katholieke Nationaal flha- eongres te Den Haag. betuigen wij thans onzen eerbied en dank aan de twee mannen, wier werk nieu we mülpalen heeft gezet op den weg. die (1879), (1909). Eerst daarna kwam er weer een stijging en we! tot 35.61 blijkens de resultaten der telling in 1920. Hoe Is die teruggang te verklaren? vraagt het blad. En zijn antwoord luidt: ALKMAAR Telefoon: Administratie No. 4S3 Redactie No. SM (1859), 36.53 (1869), (1889), 35.07 (1899), 35.02 Hedenavond komt In de Tweede Ka mer de begroeting van Waterstaat aan de orde en als de teekenen niet bedrie gen, dan zal in den nacht de groote strijd worden Ingezet, en mogelijk ook be slecht, voor de verlaging van de tarieven bij het vervoer per spoor van alle moge lijke goederen en In het bijzonder van land- en tuinbouwproducten. De atmosfeer is geladen, dat is reeds gebleken bij de behandeling van de be groeting van Landbouw, toen dit vraag stuk ook door enkele sprekers is aange roerd en sommigen reeds te kennen ga ven een dergelijke politiek niet lang.r te kunnen steunen, als er geen wijziging toegezegd. In nlet-parlementaire beteekent dit, dat men tegen ae begrootlng zal stemmen. De Memorie van Antwoord voorspelt niet veel goeds, in dien zin, dat de mi nister, op het oogenblik dat dit ge- schreven werd, beslist afwijzend stond tegenover eenige tariefsverlaging. Be schouwingen daarover, dat deze verla gingen door een te verwachten toene ming van het vervoer zouden zijn in het belang van het bedrijf, worden op zijde geschoven en uit de hoogte beantwoord. Tot zekere grenzen, zoo lezen we, kan het in het algemeen wel aan de spoor wegen zelve worden overgelaten, te over wegen In hoeverre tariefsverlaging in het belang van het bedrijf verdedigbaar zou zijn. Ongetwijfeld zou dat het geval zijn, als de spoorwegen nog een particuliere maatschappij waren, maar nu de Staat meer dan de helft der aandeelen heeft en verliezen moet bijpassen, is dat niet het geval en behoort het tot de taak van de volksvertegenwoordiging hier ook controle op uit te oefenen. Dit nog te meer, nu de spoorweg-dlrectie in den laatsten tijd blijk geeft, het vraagstuk totaal niet te begrijpen en een bestrij ding van de tarlefverlaglng geeft, die kant nog wal raakt. Tot voor enkele maanden heette het steeds, dat de spoorweg-dlrectie in haar vervoercljfers geen achteruitgang kon constateeren, zoodat op grond daarvan het. tarief niet behoefde te worden ver laagd- Uit de ultvoerstatlstiek blijkt nu achter, dat het gewicht van de geëx- porteerde tuinbouwproducten In de maanden September en October van dit Jaar in vergelijking met het vorige Jaar met ruim 50 procent gedaald Is. In 1929 werd uitgevoerd 148.182.000 K.O. en In 1930 maar 71.914.000 K.O. In deze belde maanden werd dus minder uitgevoerd 76.268.000 K.O., oftewel bijna 8000 wagons van 10.000 K.G. minder dan het vorige Jaar. Zou de directie van de spoorwegen nu nog haar bewering durven handha - ven, dat haar vervoercljfers geen achter uitgang vertoonden. Alleen het mindere vervoer van sluitkool, waarvoor speciaal tarlefverlaglng bepleit wordt, beloopt bijna 500 wagons, want In October 1929 werden er 465 verzonden en _ln October 1930 maar 11. De sluitkool Is bijna on verkoopbaar door het hooge vrachtta rief en daartegenover staat, dat er In October 190.000 K.O. Ddltsche kool in ons land werd Ingevoerd. Een sprekend bewijs van totaal niet begrijpen der kwestie en bovendien van onkunde heeft de spoorweg-dlrectie ge leverd door de poging tot weerlegging van hetgeen door het Centraal Bureau van de veilingen eenige weken geleden aan de pers Is medegedeeld ter beplei- tlng van tarlefverlaglng. Een weerleg ging, die, behalve aan enkele bladen, ook nog aan alle Kamerleden is toegezónden. De spoorweg-dlrectie verkondigt daar in de enormiteit, dat de gemiddelde vei- llngswaarde voor sluitkool niet bedraagt 125 gulden en voor peen 120 gld., maar onderscheidenlijk voor kool 439 en 250 gulden en voor peen 133 en 922 gld. Wie echter het betoog aandachtig leest, komt spoedig tot de overtuiging, dat de directie als marktwaarde geeft cijfers, die de exportwaarde vertegenwoordigen. De exportwaarde is natuurlijk veel hooger, want hierin zit de waarde van het product op de veiling, verhoogd met de verpakkingskosten, het arbeidsloon, het winstpercentage van den exporteur, de hooge spoorwegvracht en de kosten mogelijk voor afleveren in het buiten land. In al den tijd, dat,de strijd voor de tarlefverlaglng nu reeds duurt en ten spjjt van de breedvoerige uiteenzettin gen van de commissle-Lovlnk, Is d3 spoorweg-dlrectie daar nog niet achter en berekent het tarief naar de export waarde in plaats van naar de markt waarde. Niemand verstaat het, dat bij een der- geljjk beleid de minister schrijft, dat men het aan de spoorwegen zelf maar moet over laten te beoordeelen of tarief- verlaging is In het belang van het be drijf. Alle andere pogingen om aan te too- nen, .dat de tarieven voor vervoer van land- en tuinbouwproducten hier te lande niet te hoog zijn, zijn even zooveel vergissingen, ook die welke In de Memo rie van Antwoord door den minister, natuurlijk na Ingewonnen advies van de •P<x»w«®sn, gedaan worden. Naar ..Spoor- en Tramwegen” mede deelt, zullen met Ingang van 13 Decem ber, vermoedelijk, eenmaal per maand, extra-treinen ingelascht worden ten einde de bewoners der Nederland se h e grenssteden In staat te stellen, tooneelvoorstelllngen te Münster bij te wonen; reeds thans zou vaststaan, dat ongeveer 600 tooneelllefhebbers uit Enschedé, Hengelo, Almelo en Apeldoorn van de gelegenheid gebruik zullen ma ken om naar Munster te reizen. Het Is ons niet bekend door wiens of wier medewerking deze organisatie tot stand gekomen is, doch wat hier 'ook van zij: wij zjjn geneigd de vraag te stellen, gaat da^ nu niet een beetje te ver? t Is natuurlijk zeer begrijpelijk, dat de Duitsche belanghebbenden ver- eenlglngen voor vreemdelingenverkeer, gemeentebestuur, schouwburgbeheer, spoorwegdirectie, enz. trachten een dergelljk plan te reallseeren en te doen slagen en wij kunnen de hjer blijkende vindingrijkheid slechts bewonderen, maar dat van Nederlandsche zijde daar toe wordt medegewerkt en dat er in Ne derland blijkbaar zoo veel enthousiasme voor bestaat, stelt toch teleur. Waar hier zoo systematisch en op zoo groote schaal export van schouw burgbezoekers wordt georganiseerd en van Nederlandsche zijde blijkbaar toege juicht, komt oJ. een tekort aan natio naal ekonomisch saamhoorlgheldsgevoel aan den dag. Steunt de Nederlandsche industrie koopt Nederlandse!) fabrikaat t schijnt wel bijzonder moeilijk den Ne derlander aan het verstand te brengen, dat deze aanmaningen In t algemeen opgevolgd behooren te worden omwille van een welbegrepen en geenszins „on geregeld” eigenbelang, en dat zü In bij-, zondere omstandigheden voor de Neder landsche burgerij als een bevel moesten klinken. Die bijzondere omstandigheden zijn thans meer dan ooit aanwezig: Duitschland ontziet geen enkel eko nomisch middel om zich ten koste van Nederland op de been te houdenhet heft ónmogelijk hooge invoerrechten, het gaat zichzelf steeds meer onafhan kelijk maken van onze productie en van onze markten, het weert Neder landsche arbeidskrachten. En nu meene 'men niet, dat wij dit Duitschland zoo erg kwalijk nemen: wij weten dat In Duitschland een „struggle for life” ge voerd wordt, dat Duitschland meent, al dus te moeten bandelen om niet ten heeft gesteld. mannen in de kerk heeft hij van den groo- ten invloed, dien de kerk in dezen strijd Zoo onzen Bond, hetgeen, spr. betreurde, maar het Wü weten het niet en zouden het zoo religieus als sociologisch waarde vol ach ten, wanneer men van Roomsch-Katho- lieke zijde 1 onderwerp zou willen behan delen. Onzerzijds slechts een paar bescheiden opmerkingen. De uiterst langzame, maar ook uiterst regelmatige teruggang, zeventig, tachtig jaar lang in 1839 stond men boven de 38.15 pet. bewijst, dat wij te doen hebben niet met een schok, maar met een constant werkende oorzaak. van de eene naar de an- dle in andere landen veel Invloed oefenen spelen statistisch ten onzent geen rol. Het overgaan naar de kerkloozen gaat aan Roomschen kant blijkbaar geleldeljjker dan onder de Aan een artikel van de International Newspaper-Service over het» .beklemmende verschijnsel van den doodendeii mist tn een bepaald gedeelte van het industriegebied In het Maasdal ontleenen wij het volgende: Het gebied van den nevel sluit zich on- middellijk aan het door vestingwerken omgeven Luik aan. Vele fabrieken bewijzen de economische en Industrieele beteekenis van het dal. Hier staan proefstations, che mische ondernemingen, groote laboratoria en niet ontkend kan worden, dat in dit gebied bepaalde gevaren niet zoo maar van de hand kunnen worden geweze^. De gas sen en dampen van de verschillende bedrij ven kunnen zich gemakkelijk met de boven het Maasdal hangende nevels vermengen en op een of andere manier gevaarlijk wor den voor de bewoners. Een zoo uitgebreid gebied, waarin fabrieken staan, kan maar niet in enkele uren gecontroleerd worden en zoo kan er onmogelijk van te voren een voudig worden uitgemaakt, dat geen van deze fabrieken met de schadelijke bestand- deelen van den mist iets heeft uit te staan. De vraag of er in dit gebied ook fabrie ken zijn, welke voor de productie van oor- logsgassen in aanmerking komen, kan slechts met ja worden beantwoord. De hoogst ontwikkelde Belgische industrie kan een zoo omvangrijk, wetenschappelijk be langrijk technisch en politiek van beteekenis zijnd gebied, als het maken van oorlogsgas is. niet maar eenvoudig buiten beschouwing laten. Het is een publiek geheim, dat, on danks al het tegenovergestelde streven, de chemische fabrieken van alle staten, die niet door strenge bepalingen der vredesver- dragen^aarln verhinderd worden, zich zeer intensief met de productie van oorlogsgas- sen bezig houden, allerlei nieuwe proeven nemen en verbeteringen aanbrengen. Het kan daarom niet worden aangenomen, dat de geheele industrie in het Maasdal zich slechts met de fabricatie van fietsen en wrtjfwas bezig houdt. In het gebied van het Maasdal treedt in de maanden November en December steeds veel mist op, maar nog nooit heeft de mist zulke gevolgen gehad. Zooals men weet wordt er dit jaar weder een volkstelling de gewone tienjaarlijk- sche gehouden en zal men daarbij ook moeten opgeven tot welke kerk men be hoort. Dit feit en de uitkomsten der telling bij vorige gelegenheden geven aan de redac tie van de .Nederlander” een beschouwing in de pen, welke zich in het bijzonder ook met de Katholieken bezig houdt.- Er wordt voornamelijk gesproken over ons procents-cijfer op het totaal der bevol king. welk cijfer tn 1849 resp. 38.15 be droeg, om In de volgende decennia te da len tot 37.14 (1859), 36.53 (1869), 35 86 35.39 voor den radio-omroep in Japan. Men stelde zich als doel binnen vijf jaar een nationaal netwerk van zenders te bou wen. Het plan werd op de volgende wijze uitgevoerd: De stations te Tokio, Osaka en Nagoya kregen een energie van 10 K.W. In vier andere plaatsen werden eveneens 10 K W -zenders gebouwd, terwijl drie andere plaatsen kleinere stations kregen, die alle op verschillende golflengten werkten. Om het mogelijk te maken, dat alle stations bjj bijzondere gelegenheden hetzelfde pro gramma konden uitzenden, moesten enkele nieuwe kabels aangelegd worden. Op het oogenblik is men bezig met het bouwen »ren een aantal kleinere zenders in de gebieden, waar de andere stations minder goed ge hoord worden. Voorts richtte men een technisch labora torium in te Tokio. In dit laboratorium con troleert men de uitzendingen der verschil lende stations en gaat men na in hoeverre hierin verbetering kan worden gebracht. De programma’s worde i op ongeveer de- relfde wijze samengeste’d ais in Europe. Behalve muziekuitzendlngen en voordrach ten worden dagelijks tijdseinen, persberich ten. koersen, enz. uitgezonden Ook won» d* J***- dle d« radio heeft om het luiste rend publiek meer te ontwikkelen geewlna uit bet oog verteren. De „Broadcasting Corporation of Japen” heeft een keurig boekje uitgegeven in de Engelsche taal, waarin uitvoerig verteld wordt, hoe de radio-omroep zich in Japen ontwikkeld heeft. Op 29 November 1924 werd met mede werking van de Regeering een organisatie opgericht, genaamd Tokyo Hoso Kyoku, ten einde een station ir. de omgeving van Tokio te exploiteeren.onder controle van de Re- geering. Deze organisatie werd krachtig ge steund door de voornaamste dagbladen, banken, fabrikanten en handelshuizen van Tokio. Het eerste station had een sterkte van 500 watt en begon op 22 Maart 1925 met de uitzendingen. De sterkte werd spoedig opge voerd tot 1 K W en het station werd ver plaatst naar Atagoyama. In het eerste jaar steeg het aantal luisteraars van 5000 tot 100.000, ver boven de verwachtingen der op richters; wel een bewijs dus, dat de radio in een behoefte voorzag! In 1925 werd spe ciale propaganda gemaakte voor den radio- omroep. hetgeen ten gevolge had. dat het aantal luisteraars in het Tokio-dUtrict in Augustus 1926 reeds 222.000 bedroeg. Het succes behaald in Tokio, gaf aanlei ding tot het opnchten van gelijke organisa ties in Osaka en Nagoya De energie van de stations te Osaka en te Nagoya werd even eens spoedig op 1 K.W. gebracht. In de eerste jaren van den omroep in Ja pan werkten er dus drie onafhankelijke organisaties naast elkander, onder Regee— ringscontröle. Na het gedurende achttien maanden in bedrijf zün der stations kwam vanzelf de wensch op over te gaan tot het oprichten van één Nationale Organisatie. De 3 orga nisaties fusionneerden en op 20 Augustus 1925 werd opgericht de Nippon Hoso Kyokai, /Broadcasting Corporation of Japan). Deze nieuwe maatschappij verkreeg het monopolie Uit de samenwerking van Kellogg en Briand is het Wereldpact ontstaan onder te gaan. het zij zoo! maar ook wij hebben den strijd om ekono- misch zelfbehoud te strijden, en nu gaat het toch niet aan: niet alleen tus schen Nederlandsche en Duitsche schouwburgen een gelijke concurrentie te aanvaarden, doch bovendien door middel van een systeem, dat Voor Ne derland niet geldt, de Duitsche schouw burgen nog een voorsprong te bezorgen. Ondanks de afstanden! Want Apeldoorn bijv., waarvan in bovenbedoeld bericht sprake is, ligt 130 K.M. van Munster en99 Kilometer van Amsterdam. Bestaat er ook op theatergebied In Nederland niet alle aanleiding om de wachtwoorden dóór te geven: Steunt de Nederlandsche Industrie! koopt Ne- derlandsch fabrjeaat! Er is natuurltjr^weinig tegen te doen, wanneer ons volk-niet uit zich zelf be grijpt, dat het ook ten deze een natio- nalen plicht heeft en thans meer dan ooit! doch niettemin hebben wij ge meend, het bovenstaande te moeten schrijven. Misschien dat langzamerhand hier en daar de overtuiging veld zal winnen, dat „Al te goed is buurmans gek”. In de gisterenmiddag gehouden confe rentie tusschen de directie der Nederland sche Spoorwegen en den Personeelsraad. is overeengekomen dit jaar aan het personeel 2 dagen extra-loon met een minimum van 10.uit te ke^rem In verband met de uitkomsten van het be'ir'if kan de d'ceet n*e* verder gaan. Over de jaren 1928 en 1929 werd aan het personeel onderscheidenlijk 7 en 10 dagen loon toegekend. lögg om., te vertrouwen dat de nienschheld er toe zal komen alle geschillen met vreed zame middelen te regelen. De fioofdzaak is den menschen in te orenten, dat er betere middelen zün om coatlicten te beslechten dan oorlog. gaat aan geleldelüker dan onder protestanten, voor wie in 1920 een schok te constateeren valt. De klaarbaar. Slechts op één punt willen wü toch de aandacht vestigen. De lichte verbetering in 1920 gaat met een ander gegeven samen. De Nederlandsche Bond tot bescher ming van zuigelingen heeft een voor- treffelük overzicht gegeven in 1930 om trent het dalen van de zuigelingen sterfte. Daaruit voegen wü nu de gegevens voor Brabant en Limburg, dus de twee Roomsch-Katholieke provinciën apart te tarnen. En wat blijkt dan? Dat van 1880 tot 1910 de kindersterfte In het Rük is verbeterd van 100 op 62, In Brabant en Limburg slechts van 100 op 90. Hier verlorën dus de Roomsche pro vinciën door mindergoede kindereorg regelmatig terrein. Voor het tüdvak 1910 tot 1928 echter het jaartal 1910 stel len wü dan weer op honderd minderde in het Rük de kindersterfte van 103 op 43; in Brabant en L'mburg van 100 op.... 431 Dat is: het Zuiden houdt ge-, lüken tred. En in diezelfde jaren slaat de gestage achteruitgang in een kleinen vooruitgang om. Dit kan geen toeval zeker samenhang. Wü zeggen nog niet, dat heel de te-ug- gang uit de kinderrterfte kon worden verklaard. Maar een belangrijk element vormde zü zeker. -* f Dit laatste ,Het Centrum”. Maar ook staat vast, dat er nog andere oorzaken zün geweest, om de daling van het procentcüfer der Katholieke bevolking te doen ophouden en in een stijging te doen verkeeren. Wat de daling van vroeger jaren betreft, hiervoor gelden zeer zeker economische re denen. Het onderwerp werd van R. K. züde reeds meer dan eens behandeld, betgren aan de „Ned.” schünt te zün ontgaan, en dan werd ook op de economische factoren en de minder gunstige sociale omstandig heden in de Katholieke deelen des lands gewezen, welke factoren en omstandighe den het sluiten van een huwelük zooal niet verhinderden, dan toch vertraagden. En ten slotte heeft men hier ook te den ken aan het celibaat in de Kerk, dat velen van een huwelük afhoudt. Naar het zich laat aanzien, zal de stü- glng van het procentscüfer der Katholieke bevolking, na gedurende het afgeloopen de cennium te zijn ingezet, in de toekomst voortduren, en aldus de teruggang van de vorige eeuw, welke to 1909 reeds zeer mi niem bleek te züB geworden, geleidelijk verdwünen. 0 ui BUREAU: HOF

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1930 | | pagina 1