1
VEERDIENST
Algemeene Vergadering van den Nieuwen
Bond van Zuivelfabrieken
ENKHUIZEN-STAVOREN
PROVINCIAAL NIEUWS
ONZE OOST
'ndlsche Dienst
UITGEEST
Groote ver&aderin& te Enkhuizen
me-
LIMMEN
HEEMSKERK
ASSENDELFT
MEDEMBLIK
zijne
Al»
meerling, dat indien een bepaald
leiding
Deze
omslag
per 1000 kilo bedraagt 4
(Van onzen eigen verslaggever)
30
b«-
1930
I
en moeten
^terfabnek
S dan het
een 30 Jaren geleden.
Spr. betoogt, dat
HaarlemAlkmaar,
OeverZurig ook een
Het
de
Aangewezen De heer J. C. Merz is voor
de Statenverkiezing „Zaandam’’ aangeweaen
om zitting te nemen in het Adviseerend Col
lege.
b 5
3
Uitreiking prijzen kaaskeuring
Vervolgens werd overgegaan tot het uit
reiken van de prijzen der kaaskeuring
Ptqv. Staten)
jpheffing van
om de nieuwe
Protegeeren Vóór spr. zijn er
veel,
nog mede, dat
van de
gehou-
betreft, minder goed behandeld wordt. Spr.
steunt het idee van wethouder Stumpel uit
Hoorn, om een klein Comité van Actie samen
te stellen om deze zaak uit te werken.
De heer LAMPETJE geeft nog In over
weging samenwerking te zoeken met het ge
meentebestuur van Amsterdam.
De heer P. STAPEL Cz. (Prov. Staten.
r. L. en burgemeester van
herinnert aan de opheffing
Bestuursverkiezing.
Vervolgens was aan de orde een bestuurs
verkiezing. wegens periodieke aftreding van
den heer J. Harp (niet herkiesbaar).
De heer Bakker had gaarne gezien, dat
door het bestuur een vingerwijzing zou wor
den gegeven. Spr. vroeg of het gewenscht
was, dat iemand gekozen werd uit -dezelfde
omgeving.
De voorzitter zei, dat de laatste opmerking
wel aanbeveling verdiende.
Uitgebracht werden 21 stemmen. Gekozen
werd de heer Oudejans (Wognum) met 15
stemmen De gekozene nam zijn benoeming
aan.
De voorzitter bracht den heer Harp, die
van den aanvang af lid was, hartelijk dank
voor hetgeen hij voor de vereeniglng had ge
daan.
Vervolgens hield Dr, Schey een Inleiding
over: De bedrijfsleider van de kleinere
Noord-Höllandsche Zuivelfabriek.
Spr. verzoekt Ged. Staten van den
-van zaken op de hoogte te houden
intuïtie voelt spr., dat het nooit tot
gewonen of gecomblneerden provincialen
veerdienst zal komen, s^omdat spreker
en veerdienst
Verlofgangers: ir. K. L. van Geelen. ing. 2e
kl. b. d. Staatssp. en tramw.; J. W. Mulder,
eecr. Weesk. te Soerabaja; dr. Oh. E. Stehn,
geoloog 2e kl. Dienst MiJnb.; C. M. Buys,
ass.-res. van Indragirl; L. N. van Meeverden,
aas.-res. Blnn. Best.; E. O. van Geuns, tijd,
waam. hoofdoomm. Staatssp. en tramw.;
mevr. J. L. van Geuns, geb. Bromm, oonun.
Staatssp. en tramw., allen *s Gravenhage;
mej. O. H. M. van der Meyden, coma».
Staatssp. en tramw.. Nice; J. Gaasterland.
waam. onderw. Ie kl. openb. Westersch L. O,
Leeuwarden; P. Vlnke, hoofdpolitie-opatener
Alg. Politie, Schevenlngen.
bestuur L. T. B.. een spreekbeurt kernen
vervullen over dit onderwerp.
voorz. H. M.
Hoogkarspel)
van de tram WognumBehagen en de ge
ruchten van opheffing van de tram in de
Vier Zuider Koggen.
Spr. aal als Statenlid graag het
doen tot behoud van den veerdienst.
De heer DEKKER, burgemeester van Ob-
dam en lid van Prov. Staten zegt, dat van
zijn kant geen poging ongedaan zal worden
gelaten oen het denkbeeld van Enkhuizen
te steunen.
De heer EMMERJJNG. voorzitter Kamer
vun West-Friesland zegt
toe. dat deze kamer zich achter de actie
in het belang van alle inge-
Onderlinge Veeversekering In café
Kroon werd Donderdagavond een buitenge
wone ledenvergadering gehouden van boven
genoemde vereeniglng, welke tamelijk goed
was bezocht.
De voorzitter, de her C. Pepping, opende
de vergadering met een woord van welken
en herdacht in enkele woorden het over
leden bestuurslid wijlen den heer P. Houten
bos. die sinds tal van jaren als correspon
dent de belangen der vereeniglng trouw heeft
behartigd.
Hierna voorlezing der notulen, welke con
form werden vastgesteld.
Vervolgens was aan de orde verkiezing vad
een correspondent ter voorziening in de be
staande vacature.
Door de leden werd gevraagd of het be
stuur een aanwijzing voor een candldaat kon
doen. Waarop medegedeeld werd, dat de heer
W. van der Steen bereid was zich als zooda
nig beschikbaar te stellen, doch onder
voorwaarde, dat zijn functie als zecretarts-
pennnlngmeester met Januari as. kan ein
digen en daarvoor een andere opvolger zal
worden gevonden. Hierna werd tot stemming
overgegaan met gevolg, dat met bijna alge
meene stemmen werd gekozen de heer W.
van der Steen.
Bespreking veeartsenijkundlge hulp.
De voorzitter zegt dat het sinds jaren de
gewoonte is geweest dat de eerste visite door
den veearts gemaakt voor rekening van bet
fonds werd gedeclareerd.
Doch de laatste jaren veroorzaakt dit punt
zulke groote uitgaven, dat het bestuur meen
de hierop de aandacht der leden te moeten
vestigen. 4
Uit de besprekingen welke hieruit voort
vloeiden, was de algemeene opinie deze dat
de berekende declaratie, vooral ook in ver
band met de steeds dalende Ujn in het vee-
houdersbedrijf, te hoog berekend wordt.
Door een der leden werd voorgesteld Md.
bepaald aangewezen veearts te houden. rr
Dit werd echter door het bestuur ontre»>
den.
De voorzitter stelde ten slotte voor, voor
taan geen veearts voor de vereenjglng te con-
sulteeren, doch voor rekening der leden.
Dezen geven van de eerste visite kermis
aan den correspondent, waarna de leden uit
het fonds een vergoeding zullen ontvangen.
Bepaald werd een bedrag van f 250 per
visite.
Voor een kalf afvlllen wordt f 10 vergoed
en voor het oppompen bij melk ziekte 250.
Besloten werd deze bepalingen te doen in
gaan op 1 Januari 1931.
Bij de rondvraag welke nu volgde, werd
door den heer Twlsk van Castricum voorge
steld. verplichtend te stellen, bij melkziekte
een veearts te ontbieden.
De voorziter acht dit niet gewenscht en
wilde een leder vrij laten.
Spoedige hulp is in die gevallen echter
een gebiedende elsch.
Hierna sluiting.
R. K. StatenUeskring ^Zaandam" De
verzameliijst van candidaten voor de as.
Statenverkiezing luidt, alphabetisch gerang
schikt, als volgt: E. Beerepoot. Wormerveer;
J. F. Kamphuis. Zaandam; 8. J. A. Keesom,
Alkmaar; H. Klaver, Alkmaar; P. F. Rans-
huljzen. Zaandam; P. Schouten, Akersloot;
M. C. Smal, Alkmaar; J. Schubt, Helloo; P.
Twaalfhoven, Uitgeest; J. Valkering. Llm-
men; L. Venneker, Alkmaar; J. J. de Vries,
Zaandam; L. Zonneveld, Uitgeest.
Zaterdag. 20 December as., wordt in café
..Spoorzicht", Uitgeest, eene vergadering ge
houden van t R. K. Statenkieskrlngbestuur,
gecombineerd met het Adviseerend College.
Dit laatste bestaat uit de heeren: D. Schut,
Akersloot; H. Koopman, Alkmaar; O. Nre-
len. Krommenie; J. C. Merz. Uitgeest; G.
Louter, Castricum; J„ Henneman, Heems
kerk; J. Snoeks, Egmond aan Zee.
het zuivelvak kunnen opdoen. Van hen is
niet te verwachten, dat zjj met toewijding
en kennis van zaken het bedrijf technisch
zullen kunnen leiden.
•Welke lijn moet er nu gevolgd worden
voor de toekomst? De kaastabriekjes heb
ben haar tijd gehad en zijn voor eeij groot
deel verdwenen of zullen verdwijnen, doch
er zullen voorloopig nog heel wat kleinere
kaas- en boterfabrleken blijven, zonder een
geschoolden beroepsdirecteur. Wie moet daar
de technische leiding hebben? Daarvoor zijn
naar spr.’s meenlng aangewezen de Hinken
onder de kaasmakers, die zich in de prak
tijk als goeds vaklui onderscheiden, zich op
vakcursussen nuttige kennis hebben verwor
ven en daar blijk hebben gegeven van het
bezitten van hersenen, die goed kunnen den
ken en die leiding kunnen geven Maar dan
moeten zij als bedrijfsleider ook hun krach
ten kunnen ontplooien in het belang van
de zaak. De voorzitter en het bestuur der
Vereeniglng hebben natuurlijk de algemeene
leiding en er moet een geregelde, goede sa
menwerking zijn van ben met den bedrijfs
leider. Thans wordt wel de klacht gehoord
van den kaasmaker, met de leiding belast,
dat hij zoo weinig van het bestuur gedaan
kan krijgen, wanneer hij verbeteringen wil
aanbrengen. Dat werkt op hem ontmoedi
gend en verlammend. Ook dwingt het be
stuur den kaasmaker wel, om wijzigingen in
de bereidingswijze aan te brengen, welke van
niet voldoend deskundige zijde komen. De
deelhebbers der kleinere fabriek,
meer inzien, dat de kaas- en lx
van heden een ander bedrijf is;
kaasfabrlekje van
waarheen zij zelf *s morgens de melk brach
ten en meehielpen bij het lossen en zelf hun
wel oppompten in hun melkbussen. Zij moe
ten in bet belang der Mak, dus in hun
eigen belang wat meer overlaten aan den
kundlgen bedrijfsleider, die te rade kan gaan
bij daarvoor aangewezen personen, als den
technicus van den Bond van Zuivelfabrie
ken en den Rjjkszulvelconsulent. In de groo
te fabrieken is de beslissing over technische
kwestie van zelf sprekend bU den directeur.
zoo noodig. wanneer het grootere uitgaven
betreft, treedt hij in overleg met het be
stuur. Die regeling Is goed en de kleine fa
brieken moesten ook wat meer in die rich
ting gaan t.o.v. den bedrijfsleider en zijn
adviseurs.
Een bedrijfsleider moet tijd hebben om het
bedrijf te lelden en niet gedurende al de
werkuren gebonden zijn door handenarbeid.
Hjj moet eens kunnen rondloopen om zijn
oog en gedachten over de werkzaamheden
van bet personeel te laten gaan. Ook hierin
is op sommige fabrieken wat te verbeteren.
(Applaus).
De voorzitter zegt, dat deze inleiding Is
gehouden naar aanleiding van enkele op
merkingen. gemaakt op een vergadering van
de Vakschool voor Kaasmakers. Spr. brengt
voorts rd Schey een woord van dank voor
deze duidelijke inleiding en spoort de aan
wezigen aan om in overleg met hun bestuur
het gesprokene in toepassing te brengen.
De heer Kaay (Hauwert) zegt, dat het
bedrijf, wat betreft de wetenschappelijke
grondslagen, vooruit Is gegaan. Spr. wijst op
het groote belang van de vakcursussen en
is van meening. dat fabrieken, waar oudere
besturen aanwezig zijn, de resultaten niet zoo
gunstig zijn, daar hier de zuinigheid de wijs
heid bedriegt.
De heer T. Groot wil de woorden van rten
heer Kaay aanvullen. Spr. is van meenlng.
dat de oudere bestuurderen spoediger aan
B. K. Kteeveeeenlgtag. - In dl laatste
vergadering ward door een der leden aan
het bestuur van .Bt. Odulphus" verzocht om
een spreker te laten optreden, die speciaal
den toestand in het land- en tuinbouwbedrijf
zou behandelen.
Aan dit verzoek heeft het bestuur voldaan,
en, naar men ons meedeelde, zal in Januari
a-s. de heer A. Groen, uit Zuid-Scharwoude,
Ud der Provinciale Staten en van bet hoofd-
gecombin eerden
zal komen, xpm
nog niet de opheffing van'w
als een feit ziet.
De heer COMMANDEUR i
vermoedt, dat het plan tot
den veerdienst gekomen is
Inenting. Dinsdag 16 en 23 December
1930, des namiddags van 2 tot 4 uur, zal in
een der lokalen van de voormalige Open)»?»
Lagere School aan de Maerelaan gelegenheid
worden gegeven tot koeteloose inenting «i
herinenting.
In bet bijzonder wordt aangedrongen m
Inenting van kinderen beneden den leeftfld
van één jaar.
Braad. Donderdagavond ontstond een be
gin van brand In een achter de wrmtne
staand schuurtje van den heer P. Potma
den Rljksstraatweg. In het schuurtje werd
bjj een kaarslichtje eenig werk verricht. Het
kaarsje is gevallen op eenlgp kleedlng, die
vlam vatte.
Toen de eigenaar terug kwam. (h|j was
juist even in huis gegaan) ontdekte hij bet
gebeurde en trof direct maatregelen, waar
door een en ander spoedig was geblüscht.
Enkele kleedingstukken alsmede een Hs.
derwagen werden tamelijk door het vuur
vernield. De schade wordt door verzekering
gedekt.
Oudersavond Patronaat. Donderdagavond
had In het Patronaat alhier het jaarltjkKhe
St. Nlcolaasfeest plaats voor de jongens van
het patronaat en gezellen waarbij de ouders
waren uitgenoodigd.
Na een welkomstwoord door den GeestelfJ.
ken Adviseur. Kapelaan Houdljk, werd opga-
voerd ..Het Marionetten theater”. Leider van
bet Marionetten-theater was de here O. J.
M. Brugman uit Amsterdam. Opgevoerd'
werd ..Faust.” hetwelk een waar kunstwerk
was. Ook werden nog enkele kluchtstukjea
uitgevoerd.
De aanwezigen waren ten zeerste voldaan
over het gebodene, dat voor onze plaats iets
geheel aparts was.
Van Amsterdam tot Leeuwarden was er
vreugde over de totstandkoming van deze
Ujn, waarop blijkens de statistieken het ver
keer steeds toenam; sinds 1913 tot 1930 nam
het verkeer 70 pCt. toe.
Spr. heeft zich tot den minister gewend
met de vraag of de geruchten inzake ophef
fing van den veerdienst waar zijn. Op deze
vraag kwam een antwoord, waarin werd me
degedeeld. dat een sneltrein over den afsluit
dijk Amsterdam—Leeuwarden zou gaan rtj-"
den en dat handhaving van den veerdienst
niet verantwoord werd geacht. Spr. heeft
voorgesteld aan den Minister om belde dien
sten te handhaven en dan te zien, welke het treln-verkeer. Spr. ondersteunt
meest rendabel zou zijn. Zoowel de Minister
als ir. Ringers voelde er voor. In 1932 zou’
de spoorlijn gereed zijn. Adviseurs waren
echter de heeren van de directie der Ned.
Spoorwegen, die geen zin hadden in het
maken van onkosten voor handhaving van
den veerdienst; de nieuwe lijn zou reeds
genoeg kosten. f
Van hen was niets te verwachten; men
had echter geen bezwaar tegen steun van
belanghebbende gemeenten en andere llcha-,
men. De heer M. W. C. Bosman, door spr,
daarover ondervraagd, voelde veel voor voort
zetting der exploitatie van den veerdienst-
Spr. wees hlgema op het in den Zuid
westhoek van Friesland opgerichte Comité
van Actie, dat aansluiting zoekt met Noord-
Holland.
Door het gemeentebestuur van Enkhuizen
was aan den Minister van Waterstaat eer)
schrijven gericht met de vraag, na totstand
koming van don spoorweg over den afsluit
dijk. voor vijf Jaar de gelegenheid tot hand
having van den veerdienst te geven Hierop
kwam geen antwoord in.
Spr. stelt zich voor met het Comité van
Actie in Zuid-West Prlaaland samen aan
drang op den Minister uit te oefenen, wij
zende op de rentabiliteit van dezen dienst,
die in 1913 173.000 passagiers vervoerde en
daarna ieder jaar meer, tot in 1938 zelfs
29LDOO.
Lezerskring. In de Donderdagavond ge
houden vergadering, werd het reglement van
den kring behandeld. De aanwezigen gingen
met de samenstelling ervan accoord. Een
interessante discussie volgde over de aan
schaffing van nieuwe boeken.
Een vijftigtal werken zijn ingekocht,
bestuur stelt het zeer op prijs, wanneer
leden een bepaald boek tot aankoop voor
dragen. Dan kan zooveel mogelijk hiermede
rekening worden gehouden.
De voorzitter, pater Haarman O. F. M.,
wees de leden er op, dat men zorgt, dat de
boeken met in handen komen van kinderen.
De boeken, ook al zijn ze van een katholie
ken schrijver, zijn berekend voor volwasse
nen.
De contributie werd bepaald op f 0.10 per
boek en per week. Men mag bet boek echter
niet langer dan drie weken in zijn bezit hou
den. -
Het doel van den kring, om meer belang
stelling voor een goed boek, waarmee men
zjjn geest verrijkt, op te wekken, is zeker ge
slaagd. Ruim dertig liefhebbers zijn reeds tot
den kring toegetreden. Tevens versterkt men
de parochie-blbliotheek. daar de boeken, die
door de kringleden zijn gelezen, in de bi
bliotheek worden geplaatst. Op deze manier
kan men nog Jaren ervan plezier hebben-
Zondags na de Hoogmis tot twaalf uur is
er gelegenheid, boeken af te halen.
Begroeting 1931
begroeting wordt aangeboden in
de wenschen van den kaasmaker tegemoet ontvangst en uitgaaf op f 1055; met een post
komen, dan de jongere.
Hierna volgde een aangename discussie,
waaraan door vele aanwezige afgevaardig
den werd deelgenomen en verschillende plaat-
selijke aangelegenheden werden besproken,
waarop door den voorzitter en dr. Schey
afdoende antwoord werd gegeven.
Benoeming van een flnancieele commissie
voor het nazien der rekening 1930.
Het bestuur stelt voor hiervoor aan te wij
zen de fabrieken: „Kennemerland” te Eg-
mond-Binnen, „De Toekomst” te Hoogwoud
en „De Tijdgeest” te Purmerland.
Aldus besloten.
Door den voorzitter werd hierna verslag
relking van één zelfde doel: een „hoogste
markt” kaas. Wel werd er gelet op de hoe
veelheid K.G. melk, welke mn voo- één
Edammer vsn 4 pond noodig had. doch de
kwaliteit der kaas was nummer één Vakken
nis was zeer zeker noodig. maar deze bestond
vooral in kennis, die men door langdurige
ervaring van collega's, zich verwierf. Kennis
van de gronden, waarop het vak berust, was
er maar matig; het voornaamste was toen
dat de kaasmaker wist, hoe hij zijn product
moest maken en dat hU met toewijding zijn
laak verrichtte, hetgeen In het algemeen het
geval was.
De leiding van een kleine zuivelfabriek
vtó -dezen tijd eischt heel wat meer. De
meeste fabrieken zijn niet alleen kaasfa-
briek. doch tevens boterfabrlek geworden
De kaasmaker moet zorgen voor een be
paald vetgehalte in de watervrlje kaas, niet
te laag en ook niet te hoog. Hjj moet
zorgen voor een vooral niet te laag vocht
gehalte in de kaas ter wille van de hoe
veelheid. welke kan worden afgeleverd. Dit
moet weer niet zoo hoog zijn, dat de kaas
te slap wordt, of andere gebreken krijgt. 1
welke
schade,
kunnen
met de bereiding van het zuursel. Allerlei
dure toestellen, als melkpompen, waterpom
pen. melkkoelers. centrifuge enz. zijn in de
fabriek verschenen en de bedrijfsleider
draagt daarvoor de verantwoordelijkheid.
De kazen moeten behoorlijk van een rijks-
merk voorzien de fabriek verlaten en ook
voor deze zaak moet hij technisch en admi
nistratief zorg dragen. Hjj heeft de dage-
Hjksche werkzaamheden door het groojeie
personeel te verrichten te lelden en moet
zorgen, dat deze klaar komen in den vol
gens de Arbeidswet toegestanen tijd. Ook al
Is er Iemand speciaal als botermaker werk
zaam. toch moet één persoon met de lei
ding belast zijn en dat is de kaasmaker.
Met den kaasmaker, die In het oude kaas-
fabriekje op zijn plaats was, kan de kleine
kaas- en boterfabrlek van thans het met
meer redden. Als er behoefte komt aan een
bepaalde zaak of aan personen van be
paalden aanleg, dan wordt daarin voorzien.
Zoo Is het ook hier geschied. De leiding
gevende kaasmaker Is In de praktijk ge
vormd en heeft de thans onmisbare theo
retische vakkennis op een vakcursus geleerd.
Het doel van zoo’n cursus Is hem de
grondslagen van zijn vak bij te brengen,
niet alleen kennis van feiten en hoe hij
doen moet, maar ook waarom hij zoo doen
moet. De bekende Ford heeft zich met het
oog op de scholen voor zijn werklieden eens
als volgt uitgesproken:
„Het doel van alle opvoeding moet niet
zijn de hersenen met feiten te vullen, maar
den jongen menschen te leeren de hersenen
te gebruiken.”
Wie geleerd heeft goed waar te nemen,
en logische gevolgtrekkingen te maken, die
kan zich later bruikbare kennis verwerven,
hetzij om uit moeilijkheden te geraken, of
om het bedrijf te verbeteren. „Meten Is
weten” heeft een groot natuurkundige ge
zegd. Bij de tegenwoordige kaasbereiding
komt het veel meer dan vroeger aan op het
in acht nemen van In cijfers vastgestelde
waarden voor verschillende bewerkingen.
Het volgen van vakcursussen is tevens
bevorderlijk aan de algemeene ontwikke
ling. Een gewoon verschijnsel is het. dat zij,
die eenmaal begonnen zijn met het volgen
van een cursus, na hem afgeloopen te heb
ben. doorgaan met de voor hen bereikbare
studlegelegenheld, zoodat men kaasmakers
heeft, die ook het diploma van melkcontro-
leur, botermaker en boekhouder hebben
behaald.
Wanneer nu dergelijke kaasmakers prac-
tlsch en theoretisch goed ontwikkeld, ook
nog de persoonlijke eigenschap bezitten
goede leiding te kunnen geven aan het
onder hen staande personeel bij het werk,
zoodat in de werkuren rustig, zonder verspil
ling van krachten, zooveel mogelijk en zoo
goed mogelljk werk wordt geleverd, dan kan
de technische leiding van de kleine zuivel
fabriek
dragen,
bezit
iemand
de medewerking van Ged. Staten kan reke
nen. T.a.v. wat er voor het behoud van den
veerdienst gevraagd wordt, geeft spr. in
overweging niet de vraag te veel te preci-
seeren.
Spr. zag gaarne, dat een commissie de
zaak nog gedegener zal onderzoeken; daar
na kan er een definitieve uitspraak komen.
gang
By
een
onvoorzien van f 58.
De begrooting werd aldus z. h. st. vast
gesteld.
Da
cent.
Ofetermorgen te 12 uur had in café „Cen
tral” te Alkmaar een algemeene vergadering
plaats van den Niegwen Bond van Zuivel
fabrieken.
D» voorzitter, de heer Schrooder, opent de
Wiz gaderlng. Spr. had de opkomst gaarne
grooter gerien. De economische toestand
geeft te denken, terwijl de prijzen van de
producten eveneens te denken geven en de
tariefmuren overal hooger worden opgetrok
ken. Doch hoop doet leven, en daarom willen
we hopen dat de ongunstige toestand s;x>e-
dlg voorbij zal zijn. Spr. heet de aanwezigen,
in het bijzonder Dr. Schey en de pers, wel
kom, waarna door den secretaris, den heer
Tl Groot Czn., de notulen van de vorige
vergadering worden gelezen en aldus onver
anderd vastgesteld.
De heer Bakker zegt naar aanleiding van
de inleiding van Dr. Schey in de vorige ver
gadering gehouden, dat het cent rif ugeeren
van de wet tot alleszins tevreden stellende
resultaten had geleld Spr. beval deze me
thode van boterwinnen aan.
Ingekomen stukken en mededeelingen.
De voorzitter deelt mede, dat de kleine
Waag beschikbaar is gesteld voor het vellen
van kaas. Spr. had nog niet vernomen, dat
van deze gelegenheid gebruik was gemaakt.
De heer Bakker wilde meer ruchtbaarheid
aan het bestaan van deze gelegenheid geven.
Van de Vereeniglng van Oud-leerlingen
van de tuinbouwwlnterschool te Behagen was
een schrijven Ingekomen, ter begeleiding van
een rapport betreffende verzekering tegen
armoede, steun op den ouden dag enz.
De heer V. Kay (Hauwert) was van mee
ning, dat het wel wenschelijk was. dat alle
boeren, evenals de ambtenaren, verzekerd
waren. Spr. duchtte echter, dat de huidige
omstandigheden de toetreding niet zouden
bevorderen.
De heer Bakker was van meening. dat dit
schrijven wel terzijde kon worden gelegd,
daar alle zuivelfabrieken een dergelijk rap
port hebben ontvangen. Men zou later even
tueel hierop nader kunnen terugkomen.
De voorzitter was het niet bekend, dat
Ie zuivelfabrieken ook een rapport hadden
ontvangen.
heel goed aan hen worden opge-
Hierult volgt al dadelijk, dat het
van een diploma als kaasmaker
nog niet geschikt maakt om be
drijfsleider te zijn, maar er zijn geschikte
krachten onder de gediplomeerden te vin
den.
Een 30 jaren geleden waren kaasma
ker en directeur beiden, wat het kaasmaken
betreft, ter zake kundig. Sedert dien heeft
de kaasmaker zijn technische kennis van
het vak vermeerderd.
De directeuren echter kunnen heel goede
voorzitters der vereeniglng zyn. doch de lei
ding van het bedrijf kunnen zij niet voeren.
Het is een verschijnsel, dat zoons van boe
ren, die lid zijn eener kleinere zuivelfabriek
en die wellicht later in aanmerking zullen
komen om deel uit te maken van het be
stuur van hun coöperatieve fabriek, zoo
weinig belang stellen In het vak zuivelbe
reiding. wanneer ze de landbouwwlnterschool
bezoeken, waar zij wat algemeene kennis van
Comité van Actie.
De heer D. KOOYMAN (Ged. Staten) zegt,
dat deze actie heel het college van Ged
Staten sympathiek is; het college zou het
betreuren om zich gematigd uit te drukken
als de veerdienst werd opgeheven. Ged.
Staten hebben deze zaak overwogen en voe
len het zoo aan, dat het een groot nadeel
voor deze streken zou zijn, als deze dienst
werd opgeheven. Dan zou gesproken moeten
worden van een afstervende streek, zooals
vroeger van doode steden langs de Zuider
zee.
Het staat vast, dat de welvaart door dezen
veerdienst zeer Is bevorderd. Spr. herinnert
aan het verzet tegen de oprichting van de
zen veerdienst in 1886.
Van de medewerking van eenige belang
hebbende streken ta-v. wegen, spoorwegen
en vooral kanalen, hangt het af, wat er met
die streken gebeurt; spr. vindt het onge
lukkig. dat medewerking geweigerd werd
voor het kanaal HoornEnkhuizen.
Spr. zegt, dat het Comité van Actie op
SL Nicolaas-attracties Vrijdag werden
de uitslagen van de 8t. Nlcolaas-attractles
door de Medembllkker winkeliers bekend
gemaakt.
De oplossing van de letteipttractie was:
Bint Nicolaastijd is pas begonnen
Of koopers krijgen weer hun bonnen.
De oplossing van den rebus in „Ons Be
lang” was: de Wieringermeer is In 1930
drooggemalen.
Roode Krols De collecte voor het Roode
in deze gemeente heeft opgebracht
ruim f 33.
Inleiding Dr. Schey.
In 1901. aldus spr., heeft de Vereeniglng tot
.Ontwikkeling van den Landbouw in Hollands
Noorderkwartier een verslag gepubliceerd,
hetwelk vermoedelijk nog maar bij weinigen
lideend is. In dien tijd werden vragen, die
zich op zuivelgebied voordeden, nog door
die vereeniglng in behandeling genomen en
zoo meende men een nuttig werk te doen met
een onderzoek in te stellen naar de uitkom
sten der fabriekmatige zuivelbereiding in
Noord-Holland. Destijds bestonden er onge
veer 55 kaasfabrieken, van het oude type,
dus klein. Er was In dien tijd, toen de zuivel-
bereider slechts met moeite een bestaan kon
vinden, aanleiding om de vraag te stellen,
of het beter was om de kaasbereiding op de
boerderijen te houden en te verbeteren, dan
wel om meerdere kaasfabrieken op te rich
ten. Het voordeel van de oprichting der kaas-
fabrieken was op zijn minst genomen twij
felachtig. Alleen In den winter was het voor
deel der gezamenlijke melkverwerklng dui
delijk. Ook zou het onderzoek op de gebreken
der fabrieken kunnen wijzen.
Er werd een commissie van 3 personen be
noemd, nJ. de heeren D. Brander Tz_, Dr. van
der Zande en W. Keestra, spr.’s voorganger,
die bet verslag heeft samengesteld. Het
boekje is zeer lezenswaardlg. Er Is een
hoofdstuk getiteld „Technische leiding van
hA bedrijf”, waaruit spr, eenige gedeelten
aanhaalt. Daarin werd gewezen op hetgeen
door den directeur en dep verantwoordelijken
kaasmaker in het bedrijf werd gedaan.
Wij zijn nu 30 jaren verder en veel Is er in
dien tijd anders geworden en toch is hetgeen
uit dat verslag naar vsren Is gekomen nog
niet alleen een historische bijzonderheid, die
geheel losstaat van het heden.
Er zijn nog bedrijfsleiders van zuivel
fabrieken, zgn. directeuren, die feltelijk
voorzitters van de vereenlglngen zijn en de
feitelijke toestand is nog soms deze, dat de
leiding van het bedrijf wordt overgenomen
door den kaasmaker met verantwoordelijk
heid aan en onder toezicht van den voorzitter
(directeur) en het bestuur.
BB meer dan ééne gelegenheid blijkt er
thans belangstelling te bestaan voor de
kwestie van het bedrijf «leiderschap In de
kleinere kaas- en boterfabrleken of kaas
fabrieken.
Hoe is de toestand in dezen tijd?
We kunnen de coöperatief werkende zuivel
fabrieken in Noord-Holland met het oog op
de bedrijfsleiding in 3 rubrieken Indeelen.
BB een gedeelte, zgn. groote fabrieken is een
bedrijfsleider, gevormd in de praktijk op de
Rijkszulvelschool te Bolsward onmisbaar.
Ook zijn er kleine kaas- en boterfabrleken en
kaasfabriekjes van het oude type, waar geen
sprake kan zyn van de aanstelling van
zoo’n directeur. Dan blijven over de tusschen
liggende gevallen. De lijdelijke omstandighe
den zullen hier van grooten invloed zijn, wel
ken kant men uitgaat. In die twijfelachtige
gevallen gevoelt spr. er het meest voor, dat
de bedrijfsleiding in handen is van een ge
schoold directeur, voor wien het een beroep
en geen bijzaak is.
Maar het doel der bespreking is de leiding
in de fabrieken, waar geen beroepsdirecteur
is, waar men heeft een der bestuursleden,
tevens melkleverancier als directeur en den
kaasmaker met zijn personeel.
Wanneer men de beschouwingen in het
verslag van 1901 leest, dan merkt men op.
dat de kwestie altijd nog bestaat, maar in
die verloopen jaren is ook heel wat veran
derd. zoowel wat den directeur als den kaas- I
maker betreft en ook de techniek zelf van
het bedrijf. Een kaasmaker, die met de lei-
ding te belast, moet thans heel wat meer
vakkennis bezitten dan een 30 tal jaren 9-
leden. Voorheen brachten de leveranciers
hem de geroomde avondmelk en de volle
morgenmelk. welke hij In 1 at neer backen
Bat loopen om er Edammers van té maken
welke voor een prijs, zoo dicht mogelljk bj]
de hoogste markt verkocht moesten kunnen
worden. De werkwijze in de labrieken liep
wel uiteen, de kaasmakers hadden hun eigen
methode, doch de verschillen betroffen meer
btjkosnstige aaken, er werd gewerkt tak be- j
voorzitter, dat de controle op gezette tijden
zal worden uitgeoefend.
Het voorstel wordt z. h. st. aangeno
men.
naast den spoorweg
Anna-PaulownaDen
i meer Oosteiyke lijn
behoorde te worden aangelegd: Amsterdam
HoornEnkhuizenStavoren. De Noord-
Onstelijke hoek van Noord-Holland wordt
compleet aan a’n lot overgelaten. Noord-Hol
land Is steeds stiefmoederlijk behandeld, wat
dé spoorwegen betreft. Als argument wil spr.
de crisis aanvoeren; deze tijd leent er zich
niet voor om verschillende plaatsen te gaan
teoleeren of toegangswegen te ontnemen. Er
schijnt een sfeer te zijn, die zegt, dat West-
Friesland niet veel meer te beteekenen beeft;
Westelijk Noord-Holland krijgt daarentegen
goede wegen en kanalen. Toch is West-Fries
land een belangrijk centrum met groote vei
lingen enz.
Spr. komt tot de volgende punten van ac
tie:
lo. Adhaesie te betuigen aan het adres van
het Gemeentebestuur van Enkhuizen, waar
in handhaving van den veerdienst gedurende
vijf jaar gevraagd wordt;
2o. Steun aan het Comité van Actie In
Zuid-West-Friesland
3o. Steun te vragen aan Prov. Staten door
middel van de aanwezige Gedeputeerden;
4o. Aan Ged. Staten het verzoek te doen,
om zich met Ged. Staten van Friesland te
comblneeren om te trachten tot het resul
taat te komen, dat de veerdienst vijf jaar
wordt gehandhaafd.
De heer LAMPETJE (redacteur van _Ver-
keersweren”( betoogt de wenschelljkbeld van
handhaving van het Veer en geeft den Voor
zitter in overweging een motie in stemming
te brengen en deze ter kennis te brengen van
de directie der Spoorwegen en van de Sta
ten-Generaal. Voorts aan de directie der
Spoorwegen te verzoeken in plaats van het
aantal treinen AmsterdamLeeuwarden te
verminderen, dit te vermeerderen.
De heer C. E. VAN KOETSVELD, burge
meester van Workum, leider der actie in den
Zuid-Westhoek van Friesland, betoogt, dat
begonnen moet worden met lam te slaan de
bewering, alsof door de nieuwe lijn over
den afsluitdijk het Veer zijn beteekenls zou
verliezen.
Voorts wijst spr. er op, dat het voortbe
staan van het Veer te tneer verzekerd zou
zijn, als Stavoren het eindpunt zou worden
van een tweede spoorlijn: StavorenGaas-
terland door de Lemmer naar Pepergaa door
den Z. O.-hoek van Friesland naar Assen.
Met een motie alleen is men er niet; er
moet meer gebeuren; er la belangstelling
voor deze zaak van Purmerend tot Sneek;
na de K. v. K. van Friesland zal ook Sneek
wel omzwenken.
Mr. W. C. BOSMAN (Alkmaar) is eenlgz-
zlns verbaasd over deze actie, de dijk is er
nog niet en de spoorweg is er nog lang niet.
Spr. begrijpt niet de reden waarom bij tot
standkoming van de spoorlijn over den af
sluitdijk het Veer zou moeten ophouden te
bestaan. Spr. schetst de voorgeschiedenis van
de lijn Amsterdam—Leeuwarden, welke
over het Veer de kortste en de goedkoopste
verbinding is. Dit Veer heeft den bloei van
Enkhuizen en heel de Streek van West-
Friesland bevorderd. Spr. ziet In het plan
van opheffing zekere politiek; de afsluitdijk
lAst 'n half milliard en door een spoorweg
ifci tlt aan die hooge kosten eenigszlns tege-
rwbet gekomen. Als na vijf jaar zal blijken.
<*t naast het spoor over den dijk het Veer
niet rendabel Is, laat men het Veer dén op-
heffen. Waar het spoor over een andere Ujn
gaat en op een andere plaats in Friesland
aankomt, ziet spr. geen noodzaak voor op
heffing thans van het Veer.
'Voor het vrachtvervoer zal de dijk van
groot belang zijn; wat bet vracht- en psr-
sonenauto-verkeer betreft. Ml hij eveneens
van groote beteekenls zijn evenals voor snel-
1 bet denk
beeld van den burgemeester van Enkhuizen
om vijf jaar handhaving van het Veer te
vragen.
De beer E. STUMPEL (Hoorn) vreest ook,
dat West-Friesland misdeeld tal worden, als
het Veer wordt opgeheven; spr. vraagt zich
af of West-Friesland zjjn groote beteekenls
van voorbeen verloren heeft. Alle verkeers-
vertieterlng concentreert zich rond Alkmaar;
spr. memoreert de weinige medewerking van
belanghebbenden tw.v. de kanalen plannen;
het gaat daarom moeilijk wel actie te voeren
voor het Veer, terwijl men de kanallsatte-
plannen verwaarloosde; Alkmaar was actie
ver t.o.v. de kanalenplannen. Spr. meent, dat
alle aanwezige gemeentebesturen het denk
beeld van Enkhulzen’s burgemeester moeten
steunen.
De heer VAN GRAVESTEYN (Prov. Sta
ten) betreurt het, dat hij als Statenlid en
niet als burgemeester van Urk uitgenoodigd
is. Spr. wijst erop, dat handhaving van het
Veer voor Urk als gemeente van zeer groot
belang Is, en van de grootste beteekenls.
De heer VAN BAAR (wethouder van Pur
merend) hoopt, dat de pogingen van het ge
meentebestuur van Enkhuizen zullen slagen.
De heer SCHRUNDER, burgemeester van
Grootebroek ondersteunt dit en ziet niet in.
waarom de afzijdigheid van West-Friesland
wat de kanalisatie betreft, ten gevolge moet
hebben. da£ .West-Ftiesland. wat spoorwegen
uftgebracht van de algemeene vergadering
der Vereeniglng van Óud-leerllngen der
Vakschool voor Kaasmakers, gehouden te
Alkmaar.
De heer J. Harp bracht vervolgens verslag
uit van de T. B. C.-bestrUding onder het
rundvee, waarvan onlangs een vergadering
herft'plaats gehad in het Landbouwhuis te
Voorstel van het bestuur om gelegenheid
te geven om kosteloos het weegtoestel door
den secretaris te doen controleeren.
De heer Groen was van meening, dat
het niet noodig was. dat de secretaris de
toestellen controleerde, daar een leder dat
zelf wel kan doen.
De voorzitter was van meening, dat veel
voor het voorstel te zeggen valt.
Dr. Schey hoopte, dat alle fabrieken zich
voor deze contröle zouden aangeven. Als
men het zelf wil doen, wordt het wel eens
vergeten, waardoor het mogelljk is, dat mep van Koophandel
een onzuiver toestel gebruikt. Spr. is van
persoon I zal scharen
voor het onderzoek is aangewezen, dit zeer schrevenen In het handeisrëglster der kamer,
prijaenswaardig is. Spr. gelooft, dat de kamer haar eigen actie
Op een desbetreffende vraag, antwoordt de wel zal staken en zich aansluiten bij het
niet gauw verkeersverbindingen te
Spr. heeft met genoegen de algemeene
dewerklng geconstateerd
De heer J. VErcTON sprak namens den
Ned. Bond van Spoor- en Tramwegperso
neel en wees er op. dat de Regeering even
veel zeggingskracht heeft als de Ned. Spoor
wegen. omdat de Regeering de helft van de
aandeelen der Ned. Spoorwegen heeft en ook
de finantleele tekorten van de lijn een rol
zullen nan spelen.
De VOORZliiER, burgemeester Zimmer
man van Enkhuizen, dank voor allen evm-
pathleken steun; spr. heeft geen enkelen
tegenstander gehoord. In het bijzonder dankt
spr. het Ud van Ged. Staten, den heer
Kooyman, wiens woorden een ruggesteun
waren voor de te voeren actie. Spr. onder
streept diens opwekking, om mede te wer
ken aan de kanalisatie.
De sprekers beantwoordende, zou spr. met
een motie willen wachten, totdat meer ge
daan Is In het Comité van Actie Dit co
mité zal ook ernstig overwegen met Am
sterdam samenwerking te zoeken.
Het geven van subsidies door gemeente
besturen e. d. acht spr. niet den aange
wezen weg; deze meening zag spr. gaarne
door de vergadering vastgelegd uit oog
punt van staatszorg. Spr. dankt den burge
meester van Workum en den heer W C.
Bosman, alsook de Statenleden, voor hun
sympathiek geluld. Dankbaar zou spr. het
aanvaarden als de K. van K. Van West-
Frletiand eigen actie staakte en met het
comité meewerkte. De steun van Hoorn zal
ook niet kunnen worden gemist.
Spr. stelt vervolgens voor, In navolging
van Zuid-West-Friesland een Comité van
Actie te benoemen en dit over te laten aan
het DagelUksch Bestuur van Enkhuizen.
Plan is om dan samenwerking te zoeken
tusschen de gemeentebesturen van Pur
merend. Hoorn en Enkhuizen. de K. van K.
van West-Friesland en het Comité van
Actie in Zuid-West-Friesland en daarna
gezamenlijk contact te zoeken met de col
leges van Ged. Staten In Friesland en
Noord-Holland, om daarna stappen te doen 1 Kruis
bij de centrale regeering.
De vergadering verklaarde zich unaniem
voor dit voorstel.
De VOORZITTER deelde
in Januari 1931 een vergadering
twee Comlté's van Actie zal worden
den en meende, dat met optimisme de
toekomst tegemoet kon worden gezien. Na
mens het gemeentebestuur van Enkhuizen
bracht spr allen aanwezigen dank.
De heer D. KOOYMAN bracht namens
de vergadering het gemeentebestuur van
Enkhuizen dank voor het initiatief In dezen
en Burgemeester Zimmerman In het
zonder voor de voortreffelijke leiding.
De vergadering ging hierna uiteen.
het beoogde voordeel omzetten In
Hij moet soms tusschen klippen
doorzellen. HU moet bekend zijn
reiken van de prUzen der kaaskeuring aan
de fabrieken ,De Toekomst” te Hoogwoud.
„Venhuizen” te Venhuizen. „De Eendracht”
te Wlerlngen en ,Be Volharding” te Hau
wert.
De voorzitter wenschte de verschillende
prijswinnaars geluk met het behaalde suc
ces!
Na de rondvraag volgde sluiting.
Gistermiddag om half 3 werd in het Stad
huis te Enkhuizen een groote vergadering
gehouden in verband met het voortbestaan
van den veerdienst EnkhuizenStavoren en
het behoud van de sneltreinverbinding Am
sterdam - Enkhuizen - Stavoren - Leeuwar
den.
Reeds werden in verband hiermede Woens
dagmiddag, op uitnoodiging van het ge
meentebestuur, van Workum, ten stadhulze
aldaar, besprekingen gevoerd door verte
genwoordigers van de besturen van omlig
gende gemeenten, en andere belanghebbende
en belangstellende lichamen.
Na een rede van den heer C. E. van Koets
veld. burgemeester van Workum. werd in
die vergadering besloten, tot instelling van
een Comité van Actie, dat aansluiting zal
zoeken bij de actie, die In Noord-Holland tot
dit doel wordt gevoerd.
Ter vergadering te Enkhuizen waren tegen
woordig van Ged. Staten: de heeren D.
Kooyman en Bruch, van Prov. Staten de hee
ren Dekker, Commandeur, v. Gravesteyn,
Kernkamp en Stapel; de voorzitter en secre
taris van de K. v. K. van West-Friesland, de
heeren Emmerling en Esser; de burgemees
ters: Schrijnder van Grootebroek, Van Bre
da van ovenkarspel, de Goede van Wijde
nes, D. Zaan van Schellinkhout, N. J. Raat
van Wervershoof. G Stapels van Sljbekar-
spel; D. Stam, van Beets en Oudendijk, weth.
v. Baar van Purmerend. weth. E. Stumpel
van Hoorn, W Drost, burgemeester van
Kwadijk. de heer J Verton v. d. Ned. Bond
v. Spoor- en Tramwegpersoneel, J. de Groot
burgemeester van Avenhom, J. Commandeur
van Wognum en de burgemeesters Pee ren-
boom van Ilpendam. Haverkamp van West-
woud. Oostveen van Blokker, Wlering van
Zwaag, j. zijp van Venhuizen en P. Groot
van Andljk. Voorts de heer G. Lampetje,
seer. Ned. Verkeerscommissie van Handels-
reizigers.
De vergadering stond onder leiding van
burgemeester ZIMMERMAN van Enkhui
zen, die namens het dagelijkse!) bestuur dier
gemeente, dat het initiatief tot deze verga
dering nam, alle aanwezigen welkom heette
en dankte voor de groote opkomst. Dat en
kele andere gemeenten om haar moveerende
redenen afwezig bleven, versterkt slechts
aldus spr. onze actie. Speciaal heette spr.
welkom de heeren Kooyman en Brueh van
Ged. Staten en de aanwezige leden van Prov.
Staten.
Spr. herinnerde er aan. dat reeds Jaren de
geruchten In omloop zijn, als zou de veer
dienst gaan verdwijnen, na totstandkoming
van een prlmairen of spoor-weg over den
afsluitdijk.
In December 1929 werden die geruchten
sterker; ofschoon Sneek eerst een andere
meening was toegedaan, begint het nu lang
zamerhand in te zien dat het belang heeft
bU het behoud van den veerdienst.
Spr. gaat uitvoerig na het bestaan van
den veerdienst In de afgeloopen Jaren, vanaf
de instelling in 1886.
