ONS BLAD
S. KROM
GRATIS
tot 1 Januari
r;
Zij,
VERSOBERING VAN ONS LAGER
ONDERWIJS
JOH. LAUWE RS
20 pCt. PRIJSVERLAGING
1
drie bladen
VRIJDAG 19 DECEMBER 1930
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG! No. 298
f750
f40
Voornaamste cJCieuws
Schip aan den grond
1KEN
ÏUWS
Jubileum Mgr. H. J. M. Taskin
Op jacht naar koppensnellers
Barometers Thermometers
De ex>bankdlrecteur te Uithoorn
Chanteur achter slot en grendel
Met bijtend vocht geworpen
Bij een leeuwenfamilie op visite
Gezant G. J. Diekema geopereerd
Het drama te Rijsbergen
Uit de koudlijmindustrie
5
o
Steun aan de Nationale industrie
Bestrijding der werkloosheid
Relletjes aan de Gentsche
Universiteit
Een schrijven van den
Aartsbisschop van Weenen
VERVERIJ en CHEM. WASSCHERU
VAN
PAYGLOP 3
vla
:he
Die zich thans op het
Noord-Hollandsch Dagblad
abonn eren ontvangen do
nummers tot 1 Januari an,
GR ATIS
f 3000
OCT OP STRAFFE VAN VERUES VANRECNTEN?
AGENDA’S VOOR 1931
Kantoor- en Zak-agenda’s in ruime sorteering voorhanden
L. Frankenberg - Alkmaar
pi«eA«”
D(T NUMMER BESTAAT UIT
Werkloosheid en jeugd
AANGIFTE MOE"
jMaar platen bti de aardrilkataMMfe
Schrijven
van Mgr. Hopmans
f750.- Mi esa nuusvsi met f OEH bU verlies van een hand, f 4E bU verlies ven een f £A bl) een breuk van
ooaen (WW. gonaeHA», en<>00 I KOU.- w een om» 1 duim of witerinxer 1 boen of arm
t GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWINTIG UREN RA HET ONGEVAL
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
n zondag
Arnhem een Nederlandsch Salzburg?
De schipper weigert hulp
*ea
Relletje aan de Gantache Universiteit.
Mussolini over de economische crisis.
Jaar
Exercities welker nut problematiek is
C^Ievrouw,
jaar gevangenisstraf veroordeeld
Tot
drie
heid
De
I
Het meisje overleden
ge-
Aftreden van hoogieeraar geëisebl
t
i
inderzoek.“
i weer t«
want da
HU kneep mannen uit, die van den
rechten weg afweken
De refcerinrsTerklarinr van Steef. Een
rerinre meerderheid.
Schrijven van Mgr. Hopmans in verband
met de werkloosheid eni.
De Amerikaansche gezant heeft gisteren
een operatie ondergaan.
gisteren
-damachg
landbjQ.
[esproken
sg'ng tot
vroegen
Dan
school!
Moeten
Op 1 Mei 1931 zal het 35 jaar geleden zijn
dat de Hoogeerw. Heer Mgr. H. J. M Taskin
werd benoemd tot President van het Groot
Seminarie te Warmond.
dch toe-
enst van
tr. J. a
reete ge-
tusacben
en en er
en thane
DO
iet
sft.
sn.
MC
xd
ALKMAAR
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 4.16 uur.
De begrooting van Defensie in de Tweede
Kamer.
over da
werktijd
ten, voor
tenlgszing
Barometerstand 9 uur v m.: 777. Stilstand
er, werd
gebracht
>lgen al»
‘ortogen,
en Indi-
lljk ver-
overbtn-
gtulg ie
volledig
jute had
L Voort»
tfonteehe
tnbr as.
hij. dat
aat voor
■land en
Levenstane» aekeeU oaumcblktbeM
’■riles van beide armen, beide beenen of beide
der over
geheim»
gunstig»
h waar.
1 to ver.
i aan da
itellen.
renomen
werden
terwijl
sproken,
Ierland*
xmdlen-
s sleed»
1 mogen
i
Severing over de film „lm Westen nicht*
Neues”.
nets" te
aan het
radloka*
ledoeling
uit Indii
Malabar,
toor van
ordt du»
!t nieuw»
phase te,
todlt. D»
Tsburean
i de vier
teeren Ir.
den heer
I het ex*
Teulfag»
egen; dia
t ulteluj.
1 de ren
en giro-
>U meet
s’ang der
van den
denkbeeld
1 1» toga,
nementen
r. wil te
doen.
in da
i tot aan.
ital ga-
De nat. soc. dienen een motie van wan-
trouwen in tegen Dr. Curtins.
In avondvergadering behandelde de Tweede
Kamer het Zuideneefonds.
Profiteer nu van deze
belangrijke korting.
CAlle goederen kunnen
vóór Kerstmis terug.
Kamer der Amsterdamsche
deed gisteren uitspraak In de
tegen den 38-Jarigen gewezen
directeur van het bijkantoor der Nationale
Bank, later Rotterdamsche Bank, te Uit
hoorn. J. v. Z.
Verd. stond terecht terzake valschheld in
geschrifte, diefstal en verduistering.
De Rechtbank veroordeelde hem tot een
gevangenisstraf van drie jaar. Het O. M
had twee jaar geëtacht.
De Rechtbank overwoog in haar vonnis,
dat verd. Jarenlang misbruik van vertrouwen
heeft gemaakt en op koelbloedige wijze zijn
werkgevers heeft benadeeld.
De rechtbank wilde er echter rekening
mede houden, dat verd. nooit eerder werd
veroordeeld.
ABONNEMENTSPRIJS»
I w kwartaal, voer Alkmaar t—
I vtar bulten Alkmaar 2.85
I Geïllustreerd Zondagsblad
9.60 honger
De Amerikaansche Gezant te Den Haag,
de heer O. J. Diekema. heeft gisterenmid
dag in het Roode Kruis-ziekenhuls een
operatie ondergaan, welke volgens de eerste
berichten met goeden uitslag is verricht.
Nadere berichten bevestigen, dat de ope
ratie tot succes zal leiden.
De behandelde geneesheer was tevreden
met de voorloopige resultaten.
bit verlies van *a
anderen vin*r.
Door den kapitein van de Uricer postboot
werd gerapporteerd dat er op het puntje
van den Rug een tjalk aan den grond zat.
Direct trok de motorboot Wally" alsmede
een aantal visschersschuiten er op uit. Bij
het onderzoek bleek, dat op de punt Stijl
boek een tjalk vast zat. Het Is een groot
motorschip, geladen met papier en draagt
den naam „Groningen.” Bovendien had dit
schip nog op sleeptouw een andere tjalk.
Zoowel de Wally” als de vlsschersbooten
boden direct hulp aan om desnoods met be
hulp van overlading het schip los te maken.
De schipper wilde echter van hulp voorloo-
plg niet •‘Weten. HU wilde den vloed af wach
ten.
Daarop vertrok de „Wally weer haar de
haven, maar de vlsschersbooten bleven to de
buurt. Inmiddels is er dikke mist komen op
zetten waardoor het uitzicht belemmerd en
de toestand van het vaartuig critleker wordt.
Als het schip met dezen vloed niet los komt,
moet de schipper hulp aanvaarden, anders
loopt het «chip en de lading gevaar, verloren
te gaan.
Nadere berichten ontbreken nog
Overleden is de heer J. Wenthoit, owd-
minister van marine.
Gisteren kwam het aan de Gentsche Uni
versiteit tegen een privaat-docent, die nog
steeds in het Fransch college gaf, tot demon
straties. Vlaamsche studenten eischten van
den hoogieeraar, dat hij de universiteit zou
verlaten. Toen de docent de studenten uit
de collegezaal wilde verwijderen, or.trtond
er groot rumoer. Andere Vlaamsche studen
ten drongen de collegezaal binnen, er wer
den stinkbommen geworpen en een deel van
den Inventaris werd vernield. De professor
moest de zaal verlaten, gevolgd door de
thans in ordelUke rijen loopende studenten,
die De Vlaamsche Leeuw” aanhieven. Ten
slotte werd aan den rector der universiteit
een verklaring overhandigd, waarin het et-
treden van den betrokken hoogieeraar werd
geëtecht. Een zelfde schrijven werd gezonden
aan den mtnHfw «on onfterwlte te BrumeL
moest stellen,
gemeente-
De „Tn.l'sche Courant” meldt omtrent het
verloop van een patrouilletocht in Zuld-
Nleuw Guinea ter opsporing van een bende
koppensnellende Papoeas. dat op 7 October
het basis-bivak betrokken werd aan den bo
venloop van de Torpcdoboot-rivler. van waar
uit geageerd werd. 16 October vertrok de
eerste patrouille per prauw naar den boven
loop van de TJemara-rivier, welke gedurende
zeven dagen bevaren werd. Steeds zwaarder
bandjirs maakten verder voortgaan echter
onmogelijk. Daarom werd naar de basis te
ruggekeerd. Na enkele verkenningen werd be
gin November een tweede patrouilletocht on
dernomen naar de Akimengah-rivier, welke
gedurende acht dagen werd opgevaren. Na
de prauwen onder dekking te hebben achter
gelaten, trok een brigade het binnenland In i
en kreeg anderhalven dag later aanraking I
met circa tweehonderd mannen, vrouwen en
kinderen, in prauwen gezeten. De Inzittenden
sprongen te water en vluchtten gillend naar
het bosch. Een hoofdman der Papoeas ver
zamelde zijn lieden en begon de patrouille
met pijlen te beschieten, waarop een Euro-
peesch sergeant op den hoofdman vuurde.
Deze werd aan den rechterschouder gewond.
Hierop stoof de bende weg. BU de patrouille
werd niemand gewond. Tien prauwen werden
buitgemaakt, benevens pijlen, bogen, speren
en schilden. TerrelnmoellUkheden maakten
verdere achtervolging onmogelijk, weshalve
men naar het basisbivak terugkeerde.
Op 30 November werd men hier afgehaald
door de .Jtomalhout." waarmede de militairen
6 Dec. te Ambon terugkeerden.
,^^l^.d,^dk^n 4» voraekorinmvoorwaardeo
ceureraiien ▼erzeKerd voor een der volgende Keminjteu
De
onvoldoende.
lenigen. Hier moet dus de christelUke naas
tenliefde tnrrilpen'.
Naar aanleiding van dit herderlijk schrij
ven heeft zich een Comité gevormd onder
leiding van de besturen der meest vooraan
staande katholieke vereenigingen. Op de
eerste vergadering van dit Comité werden de
volgende besluiten genomen: Er moeten
verzamelplaatsen opgericht worden, een al-
gemeene centrale bij den bond van liefda-
afdeellngen, en dan nog eenige onder-
afdeeltngen bU de voornaamste Jeugdorgani
saties: Misschien nog bU de Redactie
van de Katholieke Dagbladen.
Bij deze centrale posten moeten alle
geMelljke giften worden afgedragen, terwijl
daar ook de aanbiedingen moeten gedaan
worden voor het verschaffen van een mid
dagmaaltijd. Kleedingstukken kunnen be
zorgd worden bU de Parochiale Comité’s.
Om het w.srk van het verschaffen van een
warmen maaltijd in eens goed aan te pak
kan, heeft de Bond van liefdadige ver-
Oflrtglngen 10000 Schilling ter beschikking
tvsteld, die onder de jeugdorganisaties ver
deeld moeten worden
De katholieke jeugdvereenigingen zullen
hunne clubhuizen open houden, zoodat de
werklooze jeugdige arbeiders daar hun tijd
kunnen doorbrengen onder toezicht van een
katholiek onderwijzer. De verschillende Pa
rochiale vereenigingen hebben een verzoek
ontvangen om voor vuur en licht te zorgen
of geld te geven. Aan de brandstoffenhan
delaars heeft men gevraagd om steenkolen
of andere brandstoffen. Voor diegenen, die
nergens onderdak vinden, om een middag
maal te krijgen, wordt gezorgd, dat zU In
de een of andere inrichting een wannen
maaltijd kunnen gebruiken.
Heel deze actie strekt zich niet alleen uit
over de stad Weenen. mar over geheel het
bisdom en to alle plaatsen waar de nood
hoog gestegen te, dus ook in alle fabrieks
plaatsen.
Een correspondent van een Londensch
blad uit Johannesburg meldt:
In het Noorden van Transvaal volgde een
jachtgezelschap het spoor van een leeuwin,
die daags te voren door een schot gewond
was. De jagers vonden ten slotte het cada
ver van de leeuwin en tot hun groote
verbazing zagen ze er een neger bij zitten,
die bitter schreide.
Op hun vraag vertelde de zwarte, dat hil
Jaren geleden er van verdacht werd, dat hij
een moord gedaan had en
gesteld door
Steeds dringender hoort men van ver-
I tebUlende zijden stemmen opgaan tot
I tepdnlging op ons lager onderwijs, o.a.
I naar aanleiding van de poovere resul-
I taten, die het volgens sommige enquêtes
I «plevert,
I Wij zouden hierop direct kunnen ant-
I «oorden, dat, al besteedde men aan dat
I onderwijs nog veel meer zorg en veel
I meer geld, het toch even dusgenaamde
I poovere resultaten zou blijven opleve-
I jen. Waaruit men dan terecht mocht
I aoncludeeren, dat dat geld weggegooid
I M
Zeker, ons onderwijs is uit z*n krach-
I ten gegroeid. De zaak anders aanpakken
aon ongetwijfeld krachts- en geldbespa
ring geven.
Wat doet het huldig lager onderwijs?
Bet houdt hoegenaamd geen rekening
met het permanente verschijnsel, dat
onder kinderen van welken stand of
foiksaard ook, altijd maar Ti zeer gering
pCt van werkelijk knappen, begaafden
voorkomt. Het probeert om zoo te zeg-
jen, al die middelmatige verstandjes en
bioc omhoog te heffen ’n ware
p»yphus-arbeld! die aan zichzelf
overgelaten, door eigen zwaarte dadelijk
«eer omlaag tuimelen.
Geef b.v. maar eens In ’n zevende klas
bed eenvoudige, te beredeneeren vraag-
itakjes op uit t vijfde, zelfs uit 1 vierde
leerjaar. Help heelemaal niet, en zie
tena, wat de kinderen er van terecht
krengen. Let eens op de slordige becij
feringen: er worden ma&r eenige nul
len vergeten, *n paar decimalen ver
plaatst; nou Ja, nietwaar, of je 4000.
tatjgt of 40.*t verschil te ’n bagatel!
(teef *n makkelijke hoofdrekensom uit *t
dagellfksche leven. Laat ze *ns zelf de
opgaven boven *n niet moeilijk taallesje
hnen en op hun eigen houtje ultwer-
ton,... 1 Treurig resultaat zal elk ver
kazen.
Dat onze kinderen hun geschiedenis
m aardrijkskunde vergeten, hun na-
knftkunde gauw kwtjt rijn, omdat ze
Mpl hebben nagepraat, zonder dat ae
t Ti snars van begrepen, soit! Maar
«oe 13- en 14-jarigen kunnen ook niet
daken, niet nauwkeurig zijn; ze weten
gebielf niet te redden.
Sn dat zijn fundamenteels fouten!
Men mag dan veel schuiven op de
jaebterij *t ongezonde leven van onzen
tijd, Ti heel, heel groote schuld drukt
op de schouders van onze Lagere School,
onze teeder-gekoesterde, vertroetelde
«hooi: *n rijkelui’s kindje, zwade, ge
meneerd, blasé.
I» *t eigenlijk niet *n komiek en te-
peiljkertijd ln-treurtg schouwspel knap
pe lui zich te zien afbeulen, om in de
dastteche hersenen onzer kinderen
bergen van kundigheden opeen te «ta
peten, hun uiterste best doen, om de
jeugdige menschheld in de wetenschap
ep Ti hooger niveau te hevelen met zulk
Hachelijk gevolg?
Houden wij hier dan een pleidooi voor
den teruggang van ons onderwijs? Neen,
’ll Pleidooi houden wij tegen heraenover-
lading. tegen zenuwoverprikkellng en
iroeg-rijpheld. Ti Pleidooi voor Ti nuch-
teren, Hollandschen kijk op de dingen,
ett waarachtige liefde voor de jeugd, de
toekomstige maatschappij.
Sn dat wordt werkelijk noodlg. Zie de
■hrikbarende toename van inrichtingen
wor zenuwzieken (alias krankzinnlgen-
IteUchten!) en van halve en heele
«muwpatlënten bulten die gestichten,
t Moet herhaald: *n groot deel van de
tehuld komt neer op de schouders van
«nse hedendaagsche school.
Bn wel moet T ons verbazen, dat men
rich van katholieke zijde niet meer
■dertegen schrap zet. Weliswaar laat zich
Her en daar voorzichtig een stem hoo-
i®. Men mocht ons dien hatelljken
•eheldnaam van dompers weer naar *t
^eofd gooien, dien we zoolang onver-
dtend gedragen hebben.
Onverdiend, want als één instelling de
Henschap de eeuwen door heeft beoe-
*®d, beschermd, gesteund, In goede ba-
geleld, dan Is het de Katholieke
De geschiedenis is daar om het te
^wijzen!
1**sr..., de boom der kennis bracht
1 kwaad In de wereld. Geef Ti onmondig
geen mes In handen!
°even we ons wel rekenschap van
**t eigenlijk op de Lagere School ge
beurt?
Set materialisme bracht langzame
**dverglftlging In de maatschappij;
0M onderwijs In zijn tegen-
•Mtdigen vorm Ti direct uitvloeisel,
**arv*n de kwaadaardigheid helaas!
JJ** voldoende doorschouwd wordt.
er heerscht algemeen ‘n vaag ge-
dat T zóó niet langer gaat. Ti Ver-
van dit gevoel zijn de nieuwe
dedtlngen, die zich baan zoeken te bre-
*1» die van Montessori, *t Dalton-
enz. Het oude huls van het on-
kraakt in zTi toeten. Zander 1
Gisteren te tn het St. Ignatius Ziekenhuis
te Breda overleden mej. H. uit Rijsbergen.
die op 1 December JJ. door haar vroegeren
verloofde door revolverschoten werd
wond
dan de begaafden, degenen
van wie het leven meer elscht en die
ook meer praesteeren kunnen, tot die
lage norm worden neergedrukt? Inte
gendeel, ruim baan voor de begaafden!
Zijzelf trouwens zullen zich baan weten
te breken. De volksschool veronderstelt
*n minimum van tijd voor de leervak
ken. Geef den begaafden gelegenheid
door aparte lessen, door bibliotheek en
film, om hun kennis te vermeerderen.
Men zorge regelingen te treffen, waar
door ook de minst gefortuneerden hier
van kunnen proflteeren.
Wij hopen en vertrouwen, dat deze
zienswijze langzamerhand Ingang moge
vinden. Ons onderwijs zal er stellig goed-
kooper en.beter door worden. Eigen
lijk was dit laatste voor ons de hoofd
factor.
Een bekend chantagepleger is dezer dagen
te Den Haag achter slot en grendel gezet.
Men had hier te doen met iemand, die zich
vroeger nogal met beroovingen bezig hield,
msar dit bedrijf niet meer winstgevend ge
noeg vond en zich daarom ging toeleggen
op het plegen van chantage. Met dit bedrijf,
dat hjj hoofdzakelijk In de Residentie uit
oefende. heeft hij zich weten op te werken
tot een vermogend man. HIJ bezit een eigen
huis op den Z.-O. Binnensingel, een auto,
en zelfs een eigen renpaard. Op de wedren
nen was hU een bekende figuur onder de gok
kers
HU reisde ook meermalen in België, waar
hU veel in Spa verblijf hield. Zijn echtgenoote
verbluft titans In Nice, van waaruit zij de
speelbank in Monte Carlo bezoekt. Terwijl
mevrouw in het buitenland vertoefde brak de
echtgenoot hier zijn hoofd op het uitdenken
van allerlei chantageplannen. ZUn slacht
offers zocht hU voornamelUk in gehuwde
personen, die op een gegeven moment zich
lieten verleiden, van den rechten weg af te
gaan. De chanteur had relaties met perso
nen uit het Haagsche nachtleven en daar iilj
telefonisch was aangesloten, werd hU on-
mlddellljk gewaarschuwd ais er een zaakje
te maken ri-l. Indische v irlofgangers, die
veel geld konden besteden, waren uitverko
ren. Op het oogenblik. dat iemand zich In
een verdacht hute bevond, trad de chanteur
plotseling binnen, deed zich voor als de
echtgenoot van de vrouw en stelde zich zeer
verontwaardigd aan.
In de comedie, die zich dan afspeelde,
maakte hij met zijn pseudo-echtgenoote he
vige ruzie. Hij wilde van haar gaan scheiden.
Het slachtoffer zou dan als getuige moeten
optreden. Of, hU wilde naar het buitenland,
om niets meer met zijn vrouw te maken te
hebben en had daarvoor geld noodig. Op
deze manier wist de chantage-pleger veel
geld los te krijgen. Had het slachtoffer be
taald, dan was hU van de zaak af.
Het minimumtarief was 100 gulden. Wilden
of konden de slachtoffers niet betalen, dan
werden zU steeds achtervolgd. Op deze ma
nier werden de slachtoffers op een pijnbank
gelegd en kwamen dikwUk groote sommen
binnen, die zelfs in de tienduizenden liepen.
Voor een geval, dat zich onlangs in een
perceel in de Lekstraat te Den Haag heeft
afgespeeld, hebben verscheidene arrestaties
plaats gehad. Na vier dagen zijn eenige per
sonen weer vrijgelaten, doch de verdachte,
de 39-jarige v. d. M. werd aan de Justitie
overgeleverd en zit thans in het Hute van
Bewaringu
Z. D. H. de Bteschop van Breda, Mgr P.
Hopmans publiceert to .JBancta Maria” het
volgende schrijven.
.Met het oog op de groote werkloosheid,
welke ook in ons Bisdom heerscht, mogen
wU in het belang van de huisgezinnen, die
daardoor getroffen worden, de katholieke
instellingen en eveneens de particulieren
vriendelUk vragen, dat zU de werkzMm-
heden. die toch na niet te langen tUd moe
ten verricht worden, thans zullen laten uit
voeren.
Doen we allen ons best om onze men-
schen zooveel mogelük aan het werk te
houden.
Laten we In de moeüljke tUden, die we
thans doormaken, ook de nationale indus
trie steunen en onze inkoopen doen bU
onze eigen landgenooten, ook al zouden we
iets meer moeten besteden”.
Een tot nu toe onbekend persoon heeft
Woensdagavond te Geldrop van achter een
boom de 18-jarige mej. M. B. een hoeveel-
butend vloeistof in haar gelaat en
op haar kleeren geworpen. Haar gezicht te
totaal verbrand, zoodat zU zich onder ge
neeskundige behandeling
Hamr mantel is vernield,
politie heeft een onderzoek ingesteld.
zijn zoo nuttig, leerleesboeken bij de
geschiedenis onmisbaar, ’n epidiascoop,
’n film, “n radio
Morgen te men aan de sprekende film,
eerstdaags aan de televisie als leermid
delen! Zijn t dan geen nuttige leer
middelen? Zeker, maar.... bulten
de school.
Oun uw kind ’n rustige, vormende,
kinderlijke lagere school. Ti School met
de enkele leervakken: lezen, schrijven,
rekenen en taal. Onder dat laatste vak
kon naar keuze van den onderwijzer of
op aanwijzing van het leerplan een en
ander werkelijk nuttigs worden onderge
bracht uit T gebied van geschiedenis,
aardrijkskunde, natuurkennis. Niet de
vakken, maar de bezigheden van zin
gen, teekenen, gymnastiek, handwerken,
spelen, konden dienen als afwisseling.
hadden we werkelijk *n volks-
Niet alleen in de gloellampenindustrie
wordt strijd gevoerd ook de koudlUmin-
dustriè schijnt bewogen te worden door een
prUzen-oorlog Ceta-Bever heeft Velpa,
koudljjmpoeder f 40 per 100 K G. verlegd
Onze Nederlandsche industrie weet zich te
weren
geheel te willen meegaan met die uiter
ste nieuwigheden, merken zij, die de
teekenen des tijds begrijpen, toch ook,
dat er verandering moet komen.
Welke zijn dan de grootste grieven
tegen t bestaand onderwijs?
Primb (en daarover zullen we ’t
dezen keer alleen hebben): De schrome-
HJkë overlading. Daar zijn vakken te
kust en te keur, behalve lezen, schrijven
en rekenen, die toch zeker voor Iedereen
noodlg mogen heeten. Overlading met
leervakken, overlading met leerstof voor
elk vak, overlading met leermiddelen en
methodes. De laatste alweer Ti mislukte
compensatie van de beide eerste: om t
den leerUngen zoo gemakkelijk mogelijk
te maken den Overvloed van geestes
voedsel te verduwen, Ti overvloed van
manieren en foefjes, van presenteer
blaadjes en dessertschaaltjes om dat
voedsel njuu* binnen te werken en den
goren kost smakelijk te maken.
Daar zit dan *t gelukkig slachtoffer
met zeer middelmatig verstand zich te
goed te doen aan sommen als
897 329
24968 - X 4783 - of aan taalwerk
427 781,
als: Vul vóór .de onderstaande zelfstan
dige naamwoorden passende bijvoeglijke
naamwoorden In, die van de tusschen
haakjes geplaatste woorden Afgeleid
zijn. Gezwegen van de lessen in ge
schiedenis, aardrijkskunde en natuur
kunde, die hij van buiten moet leeren,
of de Fransche zinnetjes, die hij mag
radbraken. WU spreken nog enkel van
lager onderwUs, nog niet eens van Ulo
of H. B. 8., waar de delinquent maar al
te dlkwUls onwillekeurig men vergevet
de treffende gelijkenis in *t geheugen
roept van Ti kip, die gepild wordt. Zoo
dat *t dan ook geen wonder mag heeten,
die verwoede drang naar sport en
ontspanning, waardoor onze gekwelde
jeugd het natuurUJk evenwicht zoekt te
herstellen.
„O, mUn jongen ondervindt er hoege
naamd geen nadeellge gevolgen van.
KUk maar, hU riet er uit als het eeuwige
leven.”
Zoo zullen er zeker meer rijn. *t Is ook
niet om deze gelukkigen, dat «rij ons
pleidooi begonnen. Aan alle dingen te
’n grens. En de grens van t verstand
bU T meerendeel der menschheld te nu
eenmaal niet ver te zoeken. Of In onze
eeuw van verlichting en beschaving die
Intellectueele grenzen zich uitgezet
hebben, waag Ik zeer sterk te betwijfe
len. Er mag meer materieels kennis
aanwezig zUn, dlkwUls vaag en verward
op den koop toe, de zinnen mogen meer
beelden In de magazUnen van T geheu
gen hebben opgestapeld het verstand
te er niet op vooruitgegaan; integen
deel! Want bU die beperktheid van de
menschellj ke vermogens moeten we wel
in t oog houden, dat we in de diepte
verliezen, wat we In de breedte winnen.
Hoe meer vakken dus op de lagere
school, hoe minder werkelUke kennis.
Dit zal te meer naar voren komen, naar
mate het totaal der Intellectueele ver
mogens geringer te.
Voor deze tamelUk beperkte verstan
delijke vermogens nu dient de lagere
school, de school, waar t meerendeel
onzer volkskinderen de norm moet
aangeven. En men bedriege rich niet:
deze norm te laag. Die verstandjes moe
ten er worden gevormd, niet opge
vuld, zoodat ze mogelUk later, bU gTOo-
ter rijpheid, In staat zullen zUn meer
kennis tot rich te nemen. En om dit
doel te bereiken, moet die school de
kinderen leeren en bezighouden, want
strak-aan leeren kunnen kinderen niet.
Het onderwUs zU er op Ingericht ze te
leeren nadenken. Dit bereikt men niet
door ze alles pasklaar en zoo gemak-
kelljk mogelUk te maken. De onderwU-
zer moet ze, zooveel T maar eenigszins
mogelUk ie. “lf laten zoeken; hU mag
alleen helpen vinden. Daar gaat Ti
massa rijd mee heen. „TUd verliezen te
tUd winnen,” Hjkt ons nergens beter op
z'n plaats dan hier. De kinderen moeten
er leeren nauwkeurig werken. Door
t vele werk is dit in onze tegenwoor
dige hoogere klassen haast Ti onmoge-
lUkheld. WU spreken van bezuiniging.
Een goede toepassing van de hier uit
eengezette beginselen brengt inderdaad
enorme bezuiniging mee.
Vooreerst; beperking van leermidde
len tot T noodzakelUke. Het worden
haast bergen van leermiddelen, waar
over de tegenwoordige scholen te be
schikken hebben. Karigheid in dezen en
in de Invoering van alle mogelUke
nieuwe methodes zou ongetwUfeld goede
gevolgen hebben voor de concentratie
van de leerlingen op hun werk, voor de
persoon!Uke vorming van den onderwU-
zer. Is 1 wonder, dat de persoon van
den onderwUzer overbodig wordt, waar
methodes en leermiddelen domlneeren?
De .revolutie in Guatemala duurde een
half uur en etechte 57 dooden.
Kardinaal Plffi, de Aartsbisschop van
Weenen, heeft In een herderlijk schrijven
een beroep gedaan op de publieke opinie in
verband met de werkloosheid onder de
jeugd „Ofschoon er tegen Kerstmis ge-
woonlUk eenige drukte heerscht, schijnt de
werkloosheid In de laatste weken weer
sterk te zün toegenomen. Jammer genoeg
hebben de Jeugdige arbeiders vaak geen
voldoende gelegenheid om zich in hun
vrijen tijd verder te bekwamen en daardoor
de kansen te verhoogen om aan een betrek
king te komen. Men moet er voor zorgen,
dat deze jeugdige arbeiders niet moedeloos
worden.
De ouders van deze Jongens zijn dlkwUls
zelf zonder werk en ze verdienen te weinig
of ze trekken te weinig werkloozensteun
om hunne kinderen nauwelUks in het leven
te houden. Daarom doe ik een dringend
beroep op alle katholieken om, indien het
eeeilgszlns mogelök is. aan de Jonge arbei
ders. die werkloos zUn. middageten te willen
verschaffen, ofwel In eigen hute ofwel In
dc een of andere gaarkeuken. Het kan mis
schien ook goed gevonden worden om deze
of gene eens eenige kleedingstukken te ver
schaffen. De steun van de regeerlng is
absoluut onvoldoende. om den nood te
HOF K ALKMAAR
Administratie N*. 433
Redactie Ne. «33
De VUfde
Rechtbank
strafzaak
hij had zich in
veiligheid gesteld door op de vlucht te
gaan; hU had zich verscholen In het oer
woud.
Weken lang zwierf hU rond om een ge
schikte schuilplaats te zoeken, tot hU eta-
delUk uitgeput neerviel. Overmand door
vermoeidheid viel hU direct to een diepen
slaap. BU zUn ontwaken bemerktehU tot
zi)n ontzetting, dat hij zich te midden van
een groote leeuwenfamlUe bevond, bestaande
uit vader, moeder en verschillende jongen.
Wat gebeurde nu tenminste volgens de
vertelling van den neger? Er werden vriend
schappelijke betrekkingen aangeknoopt tus
schen hem en zUn „gastheeren”. De gast
voedde zich met wortelen en toen vader
leeuw op zekeren dag met een hert In het
hol terugkeerde, nam ook de zwarte deel
aan het heerlijk maal.
Van dien dag af deelde hU met zijn vier-
beenlge vrienden niet alleen de woning,
maar ook de maaltijden.
Intusschen hadden de oude leeuwen en de
volwassen jongen óch uit het hol verwU-
derd en op soek naar voedsel en avonturen
een ander kwartier betrokken. Sinsdlen bad
de neger geen anderen troost in zijn een
zaamheid dan de leeuwin,- die hem op ge
regelde tUden een bezoek bracht en daar
mee het bewijs van trouwe aanhankelUkhe'd
gaf. De kogel van den jager maakte nu ook
aan deze vriendschap een einde. De arme
neger beweende den dood van de eenige
vriendin, die hij gedurende xUn lange, on
vrijwillige ballingschap in het woud gevon
den had.
Het geselschap had medelijden met den
stakkerd, zorgde voor nieuwe kleeren en een
der Jagers, die bU Johannesburg een farm
bezit, verklaarde zich bereid, hem als knecht
in dienst te nemen.
HU zal zijn heer goede diensten kunnen
bewijzen, nadat hij getoond beeft, boe voor-
toecwjte HU .Wratettei hrhmnrjit.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels 1.25: elke regel meer f
RECLAME per regel «.75 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina's f
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD”
b(j vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels:
iedere regel meer f «.12
