tfduitenlandsch cd^Cieuws
FEUILLETON
ZONDAGSHEILIGING 1781 EN 1930
DZ SMALLE WEG
o
o
o
.3,
Of
De toestand in Birma
RADIO-OMRO EP
Het vertrouwen keert terne
De Heimwehrbeweging hopeloos
39 dooden
Ver. Staten van Europa
De reactie in Turkije
GEMENGD NIEUWS
Gouverneur ontslagen
Belangrijke arrestaties te Nijmegen
Felle hotelbrand in Ontario
Dooden en vermisten
LUCHTVAART
Vrachtauto te water
De postvluchten op Indië
9 dooden geborgen
)n-
van H. WARRJNGA
0
iWordt vervelt®.
0
nu, want je zou niet rijn, die je na bent......
De aardschokken
in Argentinië
Gemengde dduitenlandsche
^Berichten
Ontwapening
Lord Cecil spreekt
Het Duitsche antwoord
n
n<
e
1
De instortingsramp
te Algiers
Engelsche dranksmokkeischlp
opgebracht
Zeventien vrouwen door gas
bedwelmd
h J i
M
De „Ronde-Tafel-Conferentie”
hervat
Df. Briining over de toekomst
De verkiezingen in Spanje
De Nenyto-hailen ingestort
F Pabst voor goed exit
Botsingen tusschen kaffers
Weer een ontslag in Sovjet-Rusland
WOENSDAG 31 DECEMBER
lar»
Con-
d
Pabst
O
NESS UNO.
dansmuziek 6.50
Inbrekers en dieven
to'
Ar
Chauffeur redt twee knapen
Lort Cecfl
1
lang duurt.
o.
Wü hebben herl
aangegaan, aldus
1
1
1
1
I
Al
1
c
t
t
Ada.
roepstem
me
1
str
tei
Liefste moesje kunt gil hem van daar bo
ven geen wenk geven?
Réné eten Réné drinken en
Ze heeft geluk
Noord-WesteljJ
zltterschap va
Buitenlandschi
vo<
■s
«cl
de
21
da
bu
tui
on
d
n
d
echter
daar
6.00 Mandolinecursus Joh. B. Kok 9.00
DA VENTRY,'1554,4 M. 10.35 Mor-
12.20 Gra-
en
ge
br
tü
Ki
wc
ge
3.
le<
Sc
nc
Tü
ee:
be
on
vt
ki
ee
D
v
A
N
ei
N
<1
t
d
o
t
o
b
d
d
I
19... Moesje, liefste moesje,
en ikAda van
1
1
I
I
1
1
I
1
1
h<
ui
Wl
m
In
si<
rio 8.35 Con-
Belgische Katho-
vo<
ha
Gisteren is wederom een Engelsch motor
schip door de Amerlkaansche kustwacht op
gebracht. Aan boord bevonden rich spiritua
liën ter waarde van 35.000 dollar, die alle in
beslag werden genomen. Een en ander ge
schiedde na een tamelijk hevig vuurgevecht,
aangerien het schip weigerde gevolg te geven
aan het bevel om bü te draaien.
4
'Op de thuisreis
Het zesde postvliegtuig vertrok gistermor
gen 5.15 uit Bangkok en kwam te 1135 in
Akyab aan. Te 12.27 vertrok tót van daar
naar Culcutta, waar het te 1538 arriveerde.
Omtrent het opruimlngswerk na de
stortingen te Algiers wordt nader gemeld,
dat tot dusverre 9 dooden zijn geborgen.
Ooggetuigen hebben op het moment van
de catastrophe den Indruk gekregen, dat
een aardbeving aan de ramp vooraf was
gegaan. Toen de aardmassa’s omlaag stort
ten werd een onderaardsch gerommel ver
nomen, dat mln of meer aan een onweder
deed denken. Men neemt aan, dat er nog
andere lijken onder de puinhoopen liggen.
De Berlijnsche brandweer werd heden ge
alarmeerd door een wasscherij, waarin een
aantal vrouwen door uitstroomend gas be
dwelmd waren.
De persdienst der Tyroolsche Helmwehren
deelt mede, dat majoor Pabst zich zich ten
gevolge van de politieke toestanden in Oos
ten, genoodzaakt heeft gezien van zijn ver
dere medewerking in de Oostenrij ksche Helm-
wehr-beweging af te zien.
Tusschen de regeeringstroepen en de op
standelingen is thans, naar uit Rangoon
gemeld wordt, in 1 Tharawady-dlstrlct iri
Birma een hevige slag aan den gang. Tot
dusverre hebben de opstandelingen zich ’11
hun stellingen weten te handhaven, hoewel
zij met artillerie beschoten worden. Hun
verliezeny moeten zeer talrijk zijn. Een deel
van de .Jungle" staat in brand. De dichte
rook verhindert het verdere oprukken der
Britsch-Indlsche strijdkrachten. Het kanon
gebulder Is op vele kilometers afstand waar
neembaar. De Engelsche troepen hebben de
inboorlingen in een groot en boog omsin
geld, zoodat dezen slechts het alternatief
overblijft.' een doorbraak probeeren of hun
stellingen tot het laatste toe verdedigen.
De Ronde Tafel-conferentle heeft na het
Kerstreces haar werkzaamheden hervat met
een zitting van de sub-commissie voor de
'‘“Bftnsprovlncie, onder voor
den Britschen Minister van
Zaken Arthur Henderson.
Een groot deel van de algemeene beschou
wingen van de sub-commissie waren gewijd
aan de noodzakelijke wijziging in de adminis
tratie van het district. Algemeen werd toe
gegeven, dat men op den duur niet kon blij
ven weigeren de provincie eenig aandeel te
geven in den algemeenen constltutloneelen
vooruitgang welke het overige Indië zou ver
krijgen. Zelfs zjj, die een hooge mate van
vooruitgang eischten gaven echter toe, dat de
speciale omstandigheden in deze grenspro
vincie het noodzakelijk maakten, dat het
overgeven van de uitvoerende macht slechts
zeer geleidelijk zou kunnen geschieden. Uit
voerig werd besproken de ontwikkeling van
het zelfbestuur in deze provincie, alsmede
de kwestie van de samenstelling van een
wetgevende vergadering en de vertegenwoor
diging der minderheden, alsmede de bevoegd
heden die een Commissaris of een Gouver
neur in dit gebied zou moeten hebben.
Idelijk de verbintenis
1, om de bewapening
der overwinnende naties te verminderen of
te beperken als tegenprestatie van de aan, onze
voormalige vijanden opgelegde ontwapening.
Wü zouden in elk geval onze Internationale
verbintenissen verloochenen Indien wij onze
beloften niet nakwamen.
Cecil voegde hier aan toe: „Sommige na
ties zullen ter conferentie misschien tot ons
zeggen„Als wü ontwapenen en worden aan
gevallen. komt ge ons dan te hulp?” WIJ
kunnen ons tegenover een dergelljk beroep
niet doof houden, en indien wij den vrede
door ontwapening wenschen. dienen wij bereid
te zün tot elke noodtge opoffering om deze
weldaad te verwerven."
In een gisterenavond gehouden en draad
loos verspreide rede over de ontwapening
heeft Lord CecÜ verklaard dat de toekomst
der beschaving waarschünlijk afhangt van
het succes van het échec der voorgenomen
Ontwapeningsconferentie. Hü meent dat de
ontwapening tot een internationale overeen
komst moet leiden. Internationale ontwape
ning is een van Engelands grootste nationale
belar
RUkskanseller dr. Briining heeft het vol
gende verklaard:
Ook dit Jaar is het Duitsche volk zich er
van bewust, dat het moeilijke maanden in
het vooruitzicht heeft. De economische we
reldcrisis. die alle staten teistert, treft het
volk na de oorlogs- en inflatiejaren al bij
zonder zwaar. Maar, moedige wilskracht,
zelftucht en bereidheid tot gemeenschap
pelijk dragen der lasten, zullen en kunnen
ons helpen, aldus Briining. Als wü de be
narde tüden benutten om misbruiken af te
schaffen, die het maatschappelijk en poli
tieke leven zün binnengeslopen, dan weten
wü, dat wü op den goeden weg zün.
Ja Réné ik heb je lief met je mismaakt
lichaam, omdat in dat mismaakt lichaam
zoo'n mooie ziel huistzoo'n edel hart
kloptmün Réné ik bemin je zoo-
als je bent.
Naar verluidt, zal Gorbunow later be
noemd worden tot lid van den Econonü-
achen Raad van de Sovjet-Unie.
In den ministerraad heeft Berenguer het
besluit hernieuwd om de verkiezingen op den
bepaalden datum te houden, voorzoover
de jongste gebeurtenissen niet tot uitstel
dwingen.
dat men de menschen niet kan dwingen
naar de kerk te gaan door hen het Zon
dagsbezoek aan bioscopen en andere verma
kelijkheden te ontzeggen. De katholieke kerk
verbiedt .slafelüken arbeid”, maar staat ge
past wereldlijk vermaak op Zondag toe voor
zoover slechts een klein deel van den dag
er door in beslag genomen wordt. De voor
gangers der strengere protestantsche secten,
die Zondagsontspanning verbieden, hebben
den steun der burgerlijke wet niet noodig
om hun geloofsgenooten buiten de bios
copen te houden.
In het secretariaat van den Volkenbond is
een kort memorandum der Duitsche regee-
ring'ontvangen, hetwelk betrekking heeft op
de agenda van de studiecommissie voor de
Europeesche Federatie (plan-Briand). welke
16 Januari as. büeenkomt.
Er wordt in dit memorandum betoogd, dat'
ook de Europeesche staten, die geen lid zün
van den Volkenbond. Rusland en Turküe,
aan de werkzaamheden van de studiecom
missie dienen deel te nemen.
Naar verluidt, gewaagt het memorandum
ook van de economische problemen, ten op
zichte waarvan er voor de studiecommissie
thans reden is om haar standpunt te bepalen
nu de conferentie der regeeringen in Novem
ber op de voornaamste punten zonder resul
taat is gebleven.
Volgens een officieel communiqué is er «en
aanzienlüke verbetering in den toestand ge
komen wat betreft den opstand. Hoewel de
opstandelingen zich in het oerwoud ver
schanst hebben en des nachts te voorschün
komen om te trachten zich in de dorpen wa
pens en munitie te verschaffen, toonen zü
geenerlei neiging om den strüd aan te bin
den met de politie en de troepen. Het ver
trouwen der bevolking keert terug.
beneden, waar Marie met haar man ge
duldig büde gedekte tafel zaten te wach
ten.
Met een: Het is een kwelling, als je
met een heerlük diner op verliefde taen-
schen moet wachten, noodigde ze ons uit
plaats te nemen.
Ik ging op haar toe en haar kussend,
fluisterde ik haar in het oor:
Ondeugende heks.
Ja. lachte ze. nu kun Je wel schelden
maar bet Was toch slim, hé?
Daar ik Leonie niet zag. vroeg ik waar
ze was, want ook haar wilde ik in de ver
rassing laten deelen.
Die zei Marie, met een knipoogje
naar Réné, waar ik niets van begreep
die zoekt nog altijd naar mün goede ser
vice...,. ga haar maar eens helpen
Zonder erg ging ik. maar toén Ik bet sa
lon binnentrad wist ik voor de tweede maal
Het achtste vliegtuig te Mersamatruh
Het achtste postvliegtuig is gisterochtend
te 7.51 te Athene opgestegen en te 16.10 te
Mersamatruh geland.
Aangezien het vliegveld daar op 1 oogen-
blik in slechten toestand verkeert, staat het
nog niet vast, of de reis heden kan worden
voortgezet.
kwam Marie ons in de gang tegemoet en
ael zoo onverschillig mogelijk:
Ada, er is iemand om je te spreken,
ik heb hem op je kamer gelaten, daar was
het warm en jü Leonie. haal *iqg even uit
het salon het goede servies, wil je?
Verbaasd en niets vermoedend, ging Ik
naar boven, het vreemd vindend, dat een
heer mü wilde spreken. Toen Ik de deur
opende en binnentrad, stond daar midden
in de kamer...... Réné!
Ik voelde, boe plotseling alles om mü
heen draaide hoe al het bloed uit mün
gezicht week en ik mij slechts met de
grootste moeite staande kon houden. Zün
verschüning was zoo plotselingzoo on
verwachts, dat Ik werkelijk meende te droo-
men en- met wijd open oogen hem aan
staarde. Maar hü was hethet' was het
zelfde gelaat met zün edele trekken
alleen magerder veel magerder geworden
het waren dezelfde oogen die mü aan
keken- alleen de glans, die er in lag
was nieuwwas heerlük was lief
de. Hoe lang we zoo tegenover elkaar Stop-
den, belden even ontroerd, weet ik niét
maar eindelijk trad hü snel op mü toe......T
greep mün belde handen in de zijne en ^ei
met zün heerlijke, welluidende stem, die mü
zoo triHend-warm in de ooren klonk:
mag ik dezen brief deze
van ----
Je me lief? Spreek, Adg één wooad ijpou ik je niet zoo kunnen liefhebben al*
slechts laat me uit je eigen wvoif boo- nu, want je zou niet rijn. die je na bent......
Door de politie te Nümegen zün in verband
met de Inbraken den laatsten tüd aldaar ge
pleegd o a. in den winkel van het ingenieurs
bureau K, een Dultscher, diens chauffeur
C. V., een reiziger L. W. beiden uit KTjmegen
en een Duitsche bankwerker G. K. gearres
teerd. Met de gestolen voorwerpen waren de
inbrekers per auto naar Amsterdam gereden,
waar getracht is verschillende der gestolen
goederen te verkoopen. Zü zün daarin slechts
gedeeltelük geslaagd. De overige goederen
waren opgeborgen in de woning van v. R. te
Amsterdam, die voorheen te Nijmegen woonde
C. V.. L. W. en G. K. zün aan de justitie in
Arnhem overgeleverd.
Voorts heeft de politie den dader aange
houden van den diefstal van 42 gouden
tientjes en 3 bankbiljetten van 100. ge
pleegd op 19 December 1.1. Tegen twee per
sonen. die verdacht worden van heling van
dit gestolen geld, is procesverbaal opgemaakt.
Het lük van den door de opstandelingen
in Birma vermoorden regeringsambtenaar
Clark is ontdekt. Men had het hoofd van
den romp gescheiden en overigens verminkt.
Het werd ter plaatse begraven.
Pmtrent den persoon van den leider der
opstandige beweging is nog niets positiefs
bekend.
Naar aanleiding van een door den minister
van blnnenl. zaken ter plaatse ingesteld
onderzoek naar de reactionaire beweging in
de omgeving van Smyrna, is de commandant
der gendarmerie in het district Menemen
wegens plichtverzaking gearresteerd en de
gouverneur om dezelfde reden ontslagen.
In een dorp in hetzelfde district zün 70
personen in hechtenis genomen.
Veertig afgevaardigden hebben naar aan
leiding van het gebeurde een interpellatie
ingediend.
Een godsdienstige secte, waartoe o.a. de
ex-sultans behooren, zou de beweging op
touw hebben gezet.
Een doode.
Gistermiddag is een gedeelte van de kap
constructie van de Nenütonallen te Rot
terdam, welke men aan bet sloopen is, in-
^estort.
Twee arbeiders werden mee naar beneden
gesleurd. De 27-jarige A. v. d. Gaag kwam
onder de ijzeren balken terecht en werd on-
mlddellük gedood; de andere arbeider kwam
met den schrik vrü- Drie andere arbeiders
die aan het werk waren, bleven eveneens
ongedeerd.
HUIZEN, 1875 M. Uitsl; N.CJLV.-
uitz. 8.15—9.30 Morgenconcert 10.30-L
11.00 Ziekendienst n.öo—ia.00 Har--
moniumbespeling. M. F. Jurjaanz. Mej. C.
de JSger sopraan en,mevr. R. Mijnhout, alt
12.0012.30 Politieberichten 12.30—
2.00 Concert Mevr. C. v. Ravenzwaay-
Möllenkamp, zang, H. Hermann, viool,
H. v. d. Horst Jr., cello, mevr. R. A. v. d.
Horst-Bleekrode piano 2.00a.45
eert. Arnh. Instrum. A.O.V.-Trio (leden van
de Arnhemsche Orkestvereeniging) 245
3.15 Lezen van Christ. Lëctuur. Mej. M.
Wentink 3.154.15 Vervolg Concert
4-155-oo Gramofoonpl. 5.006.00 Kin-
deruurtje 6.007.00 Vroolijk Allerlei
7-oo7.30 Politieberichten 7.30 Kerk
dienst uit de N. Wester kerk, Rotterdam
9-00—11.30 Concert. Leden van het Christ.
Radio-rorkest. Ca. 10.00 Vaz Dias
11.3012.15 Oudejaarsavond-Kerkdienst uit
Zeist.
HILVERSUM, 298 M. 8.00—7x0 V.A.
R.A. Daarna V.A.R.A. 8.00 Gramofoonpl.
9.30 Orgelspel Joh. Jong 10.15 Orgelspel Joh.
Jong 10.30 P. J. Kers „Onze Keuken”
11.00 Dr. K. W. Arntzenius „Voeding en
Voedingsstoornissen bij het kleine kind”
11.30 Concert V.A.R-A.-septet n.55
Gramofoonpl. 12.00 Concert V.A.R.A.-
septet en Gramofoonpl. 2.00 Vrouwen
uurtje 3.00 „Maak het xelf” door C.
Schaak-Verkozen 4.00 Zang (Mevr. Hek-
kert- van Eysden) en piano (Johan Jong)
4.30 Kindervertellingen Oom Frans 5x0
Vraaghalfuurtje voor Kinderen 5-40
L, J. Looi „Omroep in het Buitenland”
6.00 Mandolinecursus Joh. B. Kok 9.00
Oudeiaarsavond-programma 1.15 Sluiting.
DA VENTRY, 1554,4 M. -
genwijding 11.05 Lezing
mofoonpl. r.20 Orkestconcert 2.ao—
2.50 Zang. G. Newth sopraan. J. Howell,
bariton 3.50 Concert. Orkest, A. Grande,
viool. Ph. Dore, orgel 5.05 Orgelspel
‘door R. Rew 5.35 Kinderuurtje 6.20
Ixzing 6.35 Berichten 7.00 Concert.
Vocaal kwartet, koor en orkest 7.25 Lezing
'ille 9-20^
29 Dec. 19... Precies als gisteren. Marie
zegt, dat we
Réné praten.
1
3 Januari
hü is er geweest.
Zuylen zal over enkele maahden zün me
vrouw Van Erp O, mün geluk is onein
digmün Rénémün lievelinghoe
bemin ik jehoe innig eb vurig heb ik je
liefjou bescheidenedelen man
jou voorbeeld van echt-christelükeecht
Katholieke menschenzie! Ik ben trotsoh
op jemün man! mün man! mün man!
Hoe het in zün werk is gegaan?
Natuurlük was het iets van Marie. Nadat
ze ons dien avond alleen had gelaten en
met haar man 'was gegaan had ae bem
een brief naar Réné laten schrijven, waarin
ze alles vertelde, precies volgens de waar
heid en deze brief was den volgenden mor
gen op de post gegaan. Leonie en ik wis
ten er dus niets van.
Met oud jaar gingen Leonie en fit uit
om kaartjes op de bua te doen, die we
hadden vergeten en toen we thuto kwamen.
uit Cochrane (Canada) gemeld
is aldaar een groote brand uitge-
in het „Queens Hotel”, die met'
snelheid om zich heen greep. Zes
De brandweer, die onmlddeUljk met een
Hoeveelheid zuurstofapparaten ter plaatse
verscheen, stelde vast, dat er niet minder
dan 17 vrouwen verglftigingsverschünselen
vertoonden. De gasleiding bleek defect te
zün. Vüf vrouwen hadden voor de komst
van de brandweerbrlgade het gebouw reeds
verlaten. De twaalf anderen moesten door
zuurstofapparaten worden bijgebracht. Drie
barer schijnen er ernstig aan toe te zün,
doch niet in levensgevaar te verkeeren.
Naar
wordt,
broken
groote
personen, o.w. de eigenaar van het hotel en
zün vier kinderen zün in de vlammen om
gekomen. Er worden 20 personen vermist.
De kans bestaat, dat deze laatsten even
eens in de vlammen zün omgekomen. De
brand was ontstaan in het sousterraln
waar de eigenaar van het hotel een 140-tal
werkloozen had ondergebracht.
In het gebied der goudlhünen. nabü
Kaapstad, is het gisteren en heden tot
bloedige botsingen gekomen tusschen de
onderling zeer vijandige kafferstammen der
Basoeto’s en Pondo's. De Basoeto's beweer
den, dat een hunner door een Pqndo ver
moord was. Hierdoor ontstond oneenlgheld
in de mijnbedrijven. Spoedig kwam het tot
een ernstige botsing, waarbü een politie
agent zwaar gewond werd. In totaal werden
er 20 kaffers gedood. Het werk moest op
vele plaatsen worden stopgezet.
Officieel wordt uit Moskou gemeld, dat
het waarnemend lid van den Raad van
Volkscommissarissen der Sovjet-Unie, te
vens waarnemend lid van den Arbeiders-
en Verdediglngsraad, Gorbunow, van zün
functies is ontheven.
Gorbunow behoorde tot de intieme vrieru-
den van Lenin en heeft gedurende 13 ja-
ren zün posten bezet.
Zün ontheffing heeft te Moskou groot
opzien gebaard.
ren dat ik niet droom, dat je werkelijk van
mü hoiidt
Of ii „ja” gezegd heb, weet ik niet
In ieder geval heb ik er een poging toe ge
daan; ik voelde echter plotseling zijn ar
men om mü -heen hoorde een juichende
stem in mün ooren:
Mün God- Adamün Ada
mün vrouwhet is dus waar en toen
rustten zün lippen op de mijne wissel
den we, als in bedwelming, den eersten kus
vol innige, heilige liefde. En gü moesje
gü keek glimlachend op ons neder ons
belden zegenend! O, onvergetelfjfc'
heerlük oogenblik!
We namen naast elkaar plaats en spra
ken vertelden alles wat we geleden
gehoopt en gevreesd haddenen telkens
weer moest ik hem aanzienmoest ik
jiem streelen zün handen drukken. Hü
liet me ook den brief lezen, dien Marje
hem gestuurd had en glimlachend zet ik:
Ik heb mün waardigheid toch opge
houden.
- Als antwoord drukte hü mü aan zün
.hart; zei toen plotseling ernstig:
Ada, ben je je nu goed bewust, .wat
je gaat doen? Bedenk lieveling, wien je tot
man krijgtik ben mismaaktheb een
_f'. Lbultjü bent mooi en kunt als je wilt
j Ik sloot zün mond met een kus.
jé vriendin gelooven? Hat) o Réné j°n«en zonder dien bult
niet ot ik waakte of droomde, want daar
zaten Leonie en Koos Ravensteyn, hand in
hand met hoogroode kleuren en van geluk
stralende oogen. Leonie vloog me lachend
en schreiend tegelük om den hals, rende toen
de gang door naar de huiskamer en Réné,
die ze natuurlük nog niet had gezien, in de
armen. Koos en ik kwamen achteraan el
kander in de gang geiukwenschend. Wat was
namelük het geval?
Koos .was met Kerstmis naar huls gegaan,
in de hoop, dat het feest van vrede en
liefde ook zün vader zachter zou stemmen.
En hü had goed gedacht, want zonder de
minste aarzeling had hü rijn zoon de
hand toegestoken, overtuigd, dat hü een
heel andere was geworden.
Natuurlük was hü de Kerstdagen in
Mook gebleven, maar had toch Réné een
boodschap gestuurd, die daarop tweeden
Kerstdag wsa komen kennismaken en te
vens 'n goed woord voor Koos en Leonie had
gedaan Koos’ ouders hadden op een .ver
loving absoluut niets tegen integendeel en
zoo had Réné. toen de brief van M,r**
kwam, voorgesteld samen naar Maastricht
te gaan.
53.
Daar Marie en haar man toch alles
wisten en ze juist thuis kwamen, riepen
we hen om mee té beraadslagen. In den
grond was bet een bespottelüke geschiede
nismün waardigheid was toch weg
alleen Réné mocht het niet weten.
Nadat we een paar uur hadden zitten re-
deneeren en lachten we waren allen ge
lukkig en ik niet het minst, want net moest
In orde komen, hoe dan ook stond Marie
op en zei op haar gfewone, ruwe wijze:
Ik schei er mee uit: het geeft alle
maal niets. Wacht maar tot hü komt, om
je te halen, eh met deze woorden trok ze
haar man de kamer uit en liet ons alleen.
Na lang praten besloten we. dat Leonie
Réné sou verzoeken haar te komen halen
Zü zou dan zorgen dat we een oogenblik
alleen waren en dan. Ja, dan moest het
gebeunn.
Leonie gaat over tien dagen weg, zoolang
B>oet ik dus nog wachten.
God geve. dM hü komt en.spreekt.
Het is twaalf uur en fit ga naar bed.
LONDEN, 22xDecember 1930.
"t Is nu zoowat twee weken geleden dat
een Londensch rechter tot de ontdekking
kwam, dat de London County Council niet
het recht had bioscopen in haar rechtsge
bied toe te staan des Zondags geopend te
zün.
Die ontdekking beteekende veel meer dan
dat. Zü beteekende dat niet alfc-en in Lon
den, maar in heel Engeland, tégen betaling
toegankelüke „openbare vermakelükheden”
des Zondags verboden zün. En dat zü. die
hiertegen zondigen, zich aan zware geldstraf
fen blootstellen.
Er bestaat namelük een wet van 1781.
Een Zondagswet, vervat in den puritein-',
schen geest die toen zoo sterk was als re
actie op het wellg-tierende Fransche liber-
tinlsme, dat zün invloed op de protestant-
ache landen deed gelden, maar ook als ma
nifestatie tegen het katholicisme dat. welis
waar, in Engeland nog volkomen machte
loos was, maar waartegen fanatieke drüvers,
zooals Lord George Gordon, desniettemin te
velde trokken.
Wie de geschiedenis van Engeland kent,
weet dat het laatste kwartaal der achttien
de eeuw daarvan een der smadelükste pe
rioden geweest is. Dit tijdvak werd onder
anderen gekenmerkt door een van de ergste
onverdraagzaamheid doortrokken bigotterie,
zoowel op godsdienstig als op maatschappe-
IÜk en politiek gebied. De nieuwe denkbeel
den, in Engeland geboren, waren door Vol
taire. Rousseau, en de Encyclopedisten tot
een evangelie verheven. De Amerlkaansche
Onafhankelijkheidsoorlog was in vollen gang,
en werd met geestdrift gevolgd niet alleen
op het Europeesch continent, maar zelfs door
velen in Engeland zelf, die er een strijd voor
de menschelüke rechten en vrijheden in za
gen. De Britsche eilanden waren dichter bü
een revolutie, dan men toen nog vermoedde.
Dat die revolutie nooit uitgebroken is. is
misschien meer toe te schrijven geweest aan
den afschuw, welke tien jarenlater de ex
cessen der Féansche omwenteling zouden in
boezemen dan aan het* toch niet geringe
staatsmansbeleid van William Pitt.
Ik heb hier eenige van de meest voor de
hand liggende oorzaken genoemd, welke in
1781 het aanzijn gaven aan de wet op de
Zondagsheiliging. Gelijk de Portugeezen de-
verwoesting van Lissabon door een aardbe
ving op de rekening van minister Pombal en
diens verlicht despotisme geschreven had
den, zoo maakten de Engelse hen zichzelven
wüs. dat hun nationale ongelukken het ge
volg geweest waren van een afwüken van
den puritelnschen geeri. De Amerlkaansche
rebellen stonden voornamelijk onder purl-
teinsche leiding en vonden in de donkerste
uren bezieling in hun streng en onwankel
baar geloof. In Engeland zag men ontelbare
gevaren dreigen; gevaren van de züde der
vrijdenkers en gevaren van een ledige schat
kist Algemeen sprak men van het naderend
einde van Engeland als groote natie.
Onder deze omstandigheden werd in een
parlement, dat door maar een heele kleine
minderheid van het volk gekozen was, de
wet op de Zondagsheiliging aangenomen als
een .acte van braafheid”.
En thans, honderdvüfttg jaren later, zou
den lederen Zon^pg mililoenen Engelschen
zich schuldig maken aan overtreding van een
wet die door een klein aantal onderdanen
van George III doorgedreven was!
De bioscoop-explo'.tanten heböfen. na een
oogenblik van aarzeling, besloten de wet te
trotseeren. Honderdduizenden ponden staan
voor hen op het spel, en tienduizenden daar
van gaan naar de hospitalen, die profitee-
ren van de belasting op de toegangskaarten.
Zij hebben de overgroote massa van het pu
bliek, en ook die van de overheden op hun
hand. Maarde wet is de wet, en zoolang
zü bestaat kan de justitie ten allen tüde
maatregelen nemen om haar te doen eer
biedigen.
Er zal dus niets anders op staan dan dat
zü ingetrokken wordt. Maar dit neemt gerui-
men tüd in beslag. Een wetsontwerp moet
worden ingediend en den langen weg door
de beide Huizen naar het Statute Book af
leggen.
De Puritelnsche Sabbatisten willen gebruik
maken van de gelegenheid om rolstrekte eer
biediging van de wet te verkrijgen. Een
Jonge dame een Israëlietlsche nog wel
is opgetreden als „public informer”. Dit wil
zeggen dat zij eischen tot schadeloosstelling
Indient tegen alle mogejijke personen en on
dernemingen. die de wetvan 1781 schenden,
niet alleen tegen bioscopen, maar ook tegen
kranten, die de advertenties betreffende
Zondagsvoorstellingen plaatsen. Andere Pu
riteinen en Sabbatisten steunen haar actie
in de pers.
Maar deze is In haar geheel tegen toe
passing van de wet van 1781.
Men denke niet dat „de kerk” achter deze
actie staat
Angllcaansche geestelijken weten zeer goed
Te Delft is Zondagochtend een vracht
auto van den heer Brokx. uit Schipluiden,
bü het afrüden van de Brasserskade ten
gevolge van een defect aan het stuur in
de Vliet gereden. De chauffeur wtst de
telde jongens, die naast hem in de* cabine
zaten, uit den onder water geraakten auto te
werken, voordat hü zich zelf redde. Een
schipper, die in de nabüheld was, bracht
de drenkelingen aan wal met behulp van
een roeiboot. De auto werd later met behulp
van een kraanwagen gelicht en wegge
sleept.
Te La Poma zün nog vier lüken van
slachtoffers der aardbeving geborgen, zoodat
het totaal aantal dooden thans 39 bedraagt.
Er zün 35 zwaar gewonden en er worden
verscheidene personen vermist.
Sedert Zaterdagmiddag zün tien nieuwe
aardschokken waargenomen,
De inwoners der door de aardbeving ver
nielde stad zün op een open terrein in ten
ten ondergebracht.
Naar van heden uit Salta gemeld wordt,
duren de aardschokken, waardoor dit gebied
sedert eenige dagen geteisterd wordt, nog
steeds voort.
Zondagmiddag heeft een nieuwe, hevige
aardbeving plaats gehad, waardoor onder
de bevolking een paniek ontstond. Er werd
slechts weinig schade aangericht
de geheele streek reeds door vorige
uitbarstingen totaal verwoest is.
De Zondagsheiliging, gelijk deze feiteltjk in
Engeland bestaat, en die strenger is dan in
bijna elk continentaal land, voldoet aan de
eischen en beboetten der twintigste eeuw-
sche generaties. De grootste kerk, die der
Anglicanen, wenscht er geen verandering in
te brengen. Tal van bisschoppen en geeste
lijken meenen het kerkbezoek aan te moedi
gen door ontspanning niet te ontmoedigen.
Zü laten van den kansel verkondigen dat er
geen bezwaar tegen bestaat, dat mannen en
jongelieden den dienst bijwonen in sportklee-
ding. zoodat zü onmiddellük na den dienst
naar tennis -of cricketveld kunnen gaan. Zü
wet zeer goe^ dat anders vele sportlief
hebbers den dienst zouden offeren aan de
«sport.
Hü had tranen in zün oogen en ook ik
voelde mü-getroffen.
Ik haalde nu mün dagboek voor den
dag; hü stak het bü rich zeggend: ..Dat
lees ik vanavond in mün hotel, als ik alleen
benalleen met mün gedachtenal
leen met mün onultaprekelük geluk
Eindelijk stonden we op en gingen naar
Lezing
Vocaal kws
7.45 Xezing 8.05 Vaudeville 9.20 x
Berichten 9.35 Berichten 9.40 Lezing
9.55 Concert. Orkest. D. Vane, sopraan
10.50 Dansmuziek 11.2012.20 Oude-
jaarsavond-programma.
LANGENBERG, 473 M. 6.20—7.20
Gramofoonpl. 9.3511.15 Gramofoonpl.
11.30 Gramofoonpl. 12.251-5<>
Orkestconcert 4-355-35 Orkestconcert
7x5 Orkestconcert 8.051-20 Nieuw
jaarsfeest 1930.
KALUNDBORG, X153 M. 11.20^-
1.30 Orkestconcert a.50—4.5a Concert.
Orkest en Voordracht —*3.35 Kinderuurtje
6.50^—8.05 Scandinavische uitzendingen
8.05 Orkestconcert 8.35 Vocaal Concert
met piano 8.45 Orkestconcert en voor
dracht 9.30—10.10 Revue 1930. Voor-
dracht en piano 10.1010.25 Dansmuziek
10.2510.45 Voordracht 10.4511.10
Dansmuziek 11.10 Nieuwsjaarsvoordracht
H.20 Nieuwjaarswenschen 11.25
Vocaal Concert 11.40i.ao Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS” 1725
8.05 Gramofoonpl. ia.50 Gramofoonpl.
4.05 Gramofoonpl. dansmuziek 6.50
Gramofoonpl. o.<v£ Radio-concert door
orkest en solisten. Orkest o.l.v. Henri
Defosse, vioolsoli Merckel 9.50 Her
vatting van het concert „Le Barbier de
Seville” van Rossini. Door orkest en solisten.
BRUSSEL, 508,5 M. 5-ao Dansmuziek
6.00 Vervolg der Dansmuziek 6.50
Concert door het Omroeptrio 8.35 Con
cert, georganiseerd dóór
lieké Radio.
ZESSEN, 1635 M. 5.40—11.20 Le
zingen en Lessen n.ao12.15 Grgmo-
föonpl. 12.15i.ao Berichten i-x>—
2.30 Gramofoonpl. 3.203.50 Voor
drachten 3.50 Orkestconcert 4.50—-5.50
Voordrachten j.50 Radio-Potpoune.
Opera's en Operetten 7.208.35 Voor
dracht en Berichten 8.35 Orkestconcert
9.35lo.ao Berichten en Voordracht
lo.ao Orkeét- en Solistenconcert. Hierna
tot a.ao Dansmuziek.
De post uit Indië
Blükens mededeelizig van de Indische Post-
admlnistrtdle heeft het zesde retouryllegtulg
ruim 205 K.G. post aan boord. Hiervan is
135 K.G. 0.50 gr. bestemd voor Amsterdam
(stad en verdere verzending) 54 K.G. 400 gr.
voor Den Haag en 10 kg. 200 gr. voor Rot
terdam.
Voor tusschenliggende landen is 5 K.G.
455 gr. bestemd Te Medan zün nog ingela
den 2 zakken Penang—jAmsverdam. bruto
gewicht. 1 K G. 244 gr. en 1 zak Singapore-
Amsterdam bruto gewicht 4 K.G. 260 gr.
De bondsleider, dr. Steidle, heeft Pabst
een brief gezonden, waarin hü hem hulde
brengt voor zün werk en zegt, dat het be
sluit van Pabst een gevolg is van het besef,
dat de versnippering in de gelederen der
burgerlüke partijen het streven in het
belang van het geheele volk naar de
reorganisatie van den staat in de gegeven
omstandigheden vruchteloos doet schünen.
Er i. is niet één georganiseerd kerkelijk
lichaam van beteekenls dat een volmaakt
ontspanningsverbod voor Zondagen wenscht.
De algemeene opvatting is: Zondagsheili
ging moet uitgaan van de geloovigen, niet
van den staat. Deze heeft slechts tot taak
de geloovigen te volgen, niet hen te lelden.
Er zit in het Engelsche volk veel puritinisme;
ook de Angllcaansche Kerk bevat sterk
puritelnsche elementen. Dit is niet zoozeer
een zaak van geloof als wel van volkskarak
ter. Maar de dogmatleke puriteinen vormen
slechts een zeer kleine minderheid. Niemand
bestrijdt dat hun Sabbatlstische opvattingen
eerbiedwaardig zün. Maar niemand kent
hun het zedeljk recht toe hun Sabbatlstl-
sche praktijken op te dringen aan de over
groote meerderheid van het volk, die er niet
van gediend is.
Slagen zü er in- door middel van een
recrhterlük vonnis denU9de eeuwschen „En
gelschen Zondag” in eere te herstellen, dan
zullen zü hierdoor upuarschünlük een har
den slag toebrengen aan de kerken. Want
deze zouden, ofschoon geheel ten norechte,
een deel van de schuld krijgen, en duizen
den. die geregeld of vrü geregeld de kerk
bezochten, omdat hun geweten hun niet
toeliet den Zondag uitsluitend aan wereld
lijk vermaak te wijdenzullen, als hun het
laatste misgund wordt uit een (onredelüke)
wrok de kerk laten .schieten.”
Er zün oudere wetten dan die van 1781.
Er zün wetten van 1677 en 1625. waarbü
alle spelen, alle ontspanningen, alle werk
zaamheden op Zondag onwettig werden
verklaard. Waarom zou men dan ook niet
tot die wetten terugkeeren?
Maar de historici weten, dat noch de ze
den, noch de godsdienst de grootste inner
lijke kracht hadden in die periodes, toen
Engelsche parlementen poogden ze te codl-
ficeeren. -
28 Dec. 19 Natuurlük was de inboud
van dezen dag .Réné”. Marie gaat niet
ons plan accoord en vindt het zelfs schit
terend, vooral zegt ze. omdta het nog zoo
