J. B. Koster
I PRIJSVERLAGING
I
p
KERSTMIS IN DE EEUWIGE STAD
Burgerlijke stand van
Alkmaar
BUIKBANDEN
BRIEVEN UIT ITALIË
Familie-
volksfeest
en
Nutsspaarbank Alkmaar
Statuten
Pachter sluis Zes wielen
Aanbesteding
Flinke herdershond
Faillissementen
Brutale straatroof te Malqz
RECHTSZAKEN
1
ALK MA AP
Gymnaslasten-Congres
Hoofden van R. K. scholen in het
bisdom Haarlem
Arrondlssements-Rechtbank
Alkmaar
Heeren- en Kinderkleeding
en Werkmansgoederen
LANGESTRAAT]
e E Magdalenenstraat - Köster’» Volkszaak |g
ONDERWIJS
JAN DE VRIES - ALKMAAR
ZAAOMARKT, TELKF. 324
ma
LOSBLADIGE REKENINO-COURANT-BOEKEN
in diverse uitvoering
Van Putten en Oortmeijer - Payglop
tijdens een declamatiewedstrijd.
Vergelijkend jaarovendehl
112e algemeene vergadering
vergade-
veel resultaten
Is
de
r e,
zijn, kwam hij tot de volgende
Oodsvereerlng
i63oo.
te
Beambten na 94.090 Mart ontroofd
Meervoudige Strafkamer
eere-voor-
welkodl.
J. B.
Bla
Li
nen
Kn
o
4
ALLE SOORTEN EN
KWALITEITEN TEGEN
BILLIJKE PRIJZEN
bij gewoond
den
4
O
Jn.
I
Vil
of
bui
hu
da
Bet is bekend hoe tot
arde ruim 20 duizend gem<
i aan
bü in
de
Burgemeester en Wethouders hebben de
pacht van de sluis- en overhaalgelden van
de sluis en den overhaal bij Zeswlelen voor
bet tijdvak van 1 Mei 1931 tot 30 April 1937
toegewezen aan den heer C. Stam te Oud-
karspel.
De vereenlglng van Hoofden van R. K
Scholen In het Bisdom Haarlem zal propa
ganda voeren voor Radlo-onderw ‘s op de
lagere school door de volgende middelen.
dat de heer P
vereenlglng' zal
T
T P
om
nei
boe
of
833
Geboren: Simon Aloyslus en Martinus Do-
mlnlcus, zns. van Johannes Nessen en Maria
Bijl Jan, z. van Jan Hagenaaor en Wim
ple Okhuijse.
Overleden: Catharina Maria Margaretha
Snijder, weduwe van Adrianus Johannes van
Doom, 79 jaar.
inzake de
Is 'servak.
op
gev
ven
t*8'
*t 1
grijpen,
del zeei
is. Erz-f
Bjj den heer P. Verwer, Baanstraat alhier
Is een flinke herdershond te bekomen, goed
waaksch. Wordt het dier niet afgehaald, dan
kómt het terecht in het gaskastje.
De voorzitter heette dan den ccre-vcor-
zitter, mgr. M. P. J. Möllmann, van harte
streeks het jaar 1000 Het men de Dagmis in
de Vaticaansche Basiliek vervallen en keerde
de pauselyke stoet na de Dageraadsmis van
den Balatijnschen naar den Esqullijnschen
heuvel terug om geen andere reden dan dat
de weg zoo slecht en het weer dikwijls zoo
miserabel was.
In het algemeen houden de RocneMn
de traditie vast en wonen de Nachtmis h
haar .statie". Maria de Meerdere, waar
grootsche en luisterrijke plechtigheid duurt
van tien uur *s avonds tot ongeveer drie uur
in den morgen en waarop het hoofdaltaar
de reliek der Kribbe, waarin Maria het
Kind neerlegde, voor de vereering de ge-
loovigen wordt uitgesteld.
In den goeden ouden tijd en enkele vol
bloed Romeinen houden dit gebruik nog In
eere keerde men na de Nachtmis huis
waarts, at de restjes van de „oenone" op en
speelde „tombola” ons kienspel waar de
Italiaan verzot op is tot een uur of vijf,
zes. wanneer de Dageraadsmis in Sant*
Anastasia begon. Ook na afloop daarvan
werd er gegeten en gekiend tot half 10 in den
morgen, waarna men de Dagmis bijwoonde
in Maria de Meerdere, of meer nog in de
aloude „statie” Sint Pleter.
Tegenwoordig zit men na de Nachtmis nog
een half uur In een café liefst op het terras,
en gaat dan naar huis en naar bed. Ook be
ginnen de ongeveer vijftig parochiekerken
van Rome, welke nu allemaal de Nachtmis
op 12 uur hebben gesteld, de menschen
langzaam aan van de Aartsbasiliek welke de
..statie” van het feest is. af te trekken: zeer
tot schade der overlevering, maar, gelooven
we, in het voordeel der Juiste devotie.
Vrijdagavond: Opvoering van ^reuleke”,
van H. Roelvlnk, door de Alkmaarische
Gymnasiasten.
Zaterdagmorgen: Berst A.B -vergadering,
daarna algemeene ledenvergadering.
Zaterdagmiddag. In de ..Rustende Ja
ger” in Bergen wordt een thee aangeboden
De inleider was van meening, dat de heer
Heilker de radlolessen voor volwassenen
verwarde met die voor kinderen.
De voorzitter merkte op. dat de praktijk
de beste leei meester zal blijken te zijn.
Ten aanzien van de derde conclusie werd
van verschillende zijden opgemerkt, dat het
onderwijs wel degelijk occasioneel moet zijn,
dat wil zeggen series-gewijze.
De heer Speet, secretaris van den K.R.O
wees op het debet, dat op dit gebied reeds
voor de microfoon gevoerd is en op de voor-
loopige radio-onderwijs-commissie.
Met een kapitaaltje van f 5000. dus met een
aansluiting van b.v. 1000 hoofden van scho
len kan begonnen worden.
De K.R.O. is In het bezit van uitgebreid
materiaal, van wat in het buitenland op dit
gebied reeds bereikt is. Ook daar hebben zich
dezelfde moeilijkheden voorgedaan.
Spreker stelde bet materiaal gaarne ter in
zage beschikbaar.
De vergadering verklaarde zich vervolgens
met de eindconclusie accoord.
De Kersttooi.
Het feest wordt door heel het volk ge
vierd en in het pauselUk paleis niet luister-
rijker dan In de nederige portiersloge. De
middelen er voor ontleent men aan bet recht
dat elke Italiaan op een aantal zijner mede
stervelingen gelden laat, het recht van, de
„rnancla dl natale", van de Kersttooi.
Het begint bij de poet die niets met.- af
geeft aan den portier, doch alles thuis brengt
en tn je handen stopt. Gewoonlijk komt er
de laatste week voor *t feest niets meer aan
en wordt alles, op den vooravond van Kerst
mis. in een groot pak door den postbode
thuis bezorgd. De portier neemt, dagen van
te voren al, twintig malen ter dag zijn pet
voor je af en wenscht je nadrukkeltlk om
het uur een „buon Natale”. Je hospita pre
senteert koekjes en soms een kop koffie. Dan
is ei de vuilnisman, je krantenverkooper,
sigarenwinkelier, barbier, kellner.... enfin,
er Is geen eind aan. En het miserabele ia dat
twintig Lire 3.60) voor een tamelijk kale
„mancia" gelden I
HU die geen enkel recht of mogelijkheid
van foolen-krUgen heeft, ontvangt gewoon-
lijk een dubbel maandsalaris.
Tegen deze verkeerd uitgegroeide gewoonte
Is al heel wat geprotesteerd. Er is een gewel
dige preek tot ons gekomen van den H Maxi
mus, Bteschop van Turijn, gehouden om
streeks het jaar 380. Het Concilie van Auxer
re verbood de Kersttooi ten strengste in het
Jaar 613. Een ban der stad Ravensberg stelt
zelfs nog voor 1400 onder strafbepalingen vast
dat ..Niemand dem Audem su Welhnr hten
weteen soil". Ten slotte heeft Mussolini er
aQn krachten ook al op beproefd, doch er is
nu eenmaal niets zoo moeUUk uit te roeien
als volksgebruiken, vooral wanneer ae ver
keerd zijn
BU de Nutsspaarbank te Alkmaar werd In
1930 aan spaargelden ontvangen - 2.011.143.11
<v. J. f 1668.258.971 en terugbet, f 1.682255.85
le. Het bevorderen van ontvangstmogelUk-
held op de school. i
2e. Het geven van wenken aan de onder
wijzers om het Re tioonderwUs zoo vrucht
baar mogelijk te maken.
3e Het vaststellen van eischen. waaraan
het Radlo-Leerplan en de Radio-lessen moe
ten voldoen.
Spr. lichtte deze stellingen als volgt toe:
lagere school voor de volgende middelen:
Ten eerste:
1. Het voeren van actie bU den Minister
van Onderwijs, om toestemming te verkrij
gen dat Radlo-coestellen en of luidsprekers
betaald worden uit de openbare kassen.
2. Het bewerken van de Besturen der R.K.
Scholen, teneinde deze te bewegen tot een
bijdrage ter bestrijding van de kosten van
net Radfo-onderwlJs
Ten tweede wenken toor de onderwUzers:
1. De onderwijzer moet de luidspreker niet
als plaatsvervanger, maar alg hulpmiddel
beschouwen
2. Voor de les moet de onderwUzer zorgen
In de klas aanwezig te hebben de landkaar
ten, platen en andere aanschouwingsmid-
delen die bij de les noodlg zün.
3. De onderwUzer geve voor de les een
korte voorbereiding
4. Tijdens de les maakt de onderwijzer op
het bord een uittreksel wat door de leerlin
gen wordt overgrnomen en geeft zoonoodig
een korte verklaring
5. Na de les maken de leerlingen een op
stel over het gehoorde.
Ten derde:
1. Het Radio-onderwUs moet het leerplan
niet overbelasten maar moet een gedeelte
daarvan vervangen Daarom moet geen oc
casioneel Radlo-onderwUs worden gegeven,
maar moet:
le. een leerplan worden samengesteld voor
één jaar, met opgave van alle onderwerpen;
2e. In dat leerplan moet een leervak ge
heel of een belangrijk deel daarvan worden
behandeld.
2. Voor het verband der lessen en het
blijvend contract met de leerlingen is het
noodzakelUk dat één en dezelfde persoon
die paedagcog moet zUn de lessen met de
sprekers regelt, die lessen als „goede be
kende” bU de kinderen inleidt en bU de voor
dracht voor de microfoon de leiding houdt.
3. TUdig te voren wordt In de onderwijs
bladen het schema der les gepubliceerd.
4 Voor het opstellen van het Radlo-leer-
plan is het noodzakelUk. dat contact bestaat
tusschen den KJt.O. en de Hoofdenvereeni-
glngen.
in den hooge! Draagt uwe vurige catho-
llcltelt uit In het openbaar! Bidt voor
uwe leerlingen I Weest voorbeeldig in eer
biedige Oodsvereerlng in en buiten de
Kerk!
Want het zal eeuwig waar blijven: eg Is
geen blUvende vrede onder de kinderen der
menschen, wanneer aan God in den
hooge geen eer en glorie wordt gegeven.
De engelen In den Kerstnacht stelden ook
I den vrede op aarde afhankelUk van de ver
eerlng des Allerhoogsten.
Van harte wensch ik U in het naderend
Jaar dc kracht en genade Gods, om uw ver
heven ambt dienstbaar te kunnen maken
aan de uitbreiding en popularlseerlng der
ware vredesgedachte. welke niets anders is
dan de nauwkeurige naleving van het groote
gebod der naastenliefde, die één te met de
liefde en den dienst van God.
Dan te 1931 voor u en al dé uwen een
zalig en verdienstelUk Jaar.
De voorzitter dankte den hoogeerw. spre
ker, waarmede de vergadering zich door
applaus eens verklaarde. De bUeenkomsc
werd daarna met gebed gesloten.
Aan de griffie der Arr. Rechtbank
Alkmaar te gedeponeerd de eenlge uitdee-
UngslUst Inzake het faillissement van N. J.
Roskam, kapper, wonende te Alkmaar, met
geen ultkeering aan concurrente schuld-
etechers.
Het Kerstmaal
Het voornaamste bestanddeel der huiselUke
viering is de „cenone,” een verzameling van
alles wat de Italiaansche keuken aan heer
lijkheden biedt, en dat is allemachtig veel,
al zullen de toeristen en pelgrims er anders
over denken! vermeerderd met bijbehoo-
rende specialiteiten.
Het begint met .antipasti.” de .Jtalter
Aufschnitt” der „Wiener KUch”, maar meer
gevarieerd en overvloediger. Volgen de „tor
tellini," dikke ringen van unacheroni,” op
gevuld met sterk gekruld vleesch en opge
diend in „brodo.” vleeschnat, maar niet zoo
flauw als bil ons.
De clou van den avond is de onbetaalbaar
dure „angullla.” paling in gelei, gevolgd door
kip. lamsvleesch, kalfsvleeech, oasevleesch,
allemaal afzonderlUk opgediend met verschil
lende soorten groenten en in meer dan res
pectabele porties. Dan de kaas in verschil
lende soorten, afmetingen en verpakkingen,
en eindeUjk de „dolcl,” kilo's groote en kleine
koekjes, bonbons, zuurtjes waarvoor een
Italiaan in staat Is zich te rulneerenl
en andere heerlijkheden, welke gegeten wor
den uit een groote, met verguldsel en ge
kleurd, papier „opgemaakte” doos. Het einde
is de „torrone,” niet taaie maar steenharde
nougat, en de zwarte koffie welke den dag
waarop we, volgens een kinderliedje, „alle
maal ziek zUn.” besluit.
Voor den wUn er. de likeuren welke de
gast vrouwe door de genoodigden ten ge
schenke worden aangeboden, moge volstaan
dat er een tikje meer gedronken dan gegeten
wordt.
Uitspraken van zitting 18 December
Camille van B.. arbeider. Alkmaar, gede
tineerd, sedenmtedrUf art. 247 We tb. van
Strafr., 4 maanden gevangenisstraf.
Bern. H.. werkman, zwervend, thans ge
detineerd. rijwieldiefstal, 2 maanden gevan
genisstraf.
J. N. van B., klinker te Alkmaar, mis
handeling met een scherp voorwerp, 4
maanden gev.
Joa. Anth. Th. van A. J„ Amsterdam,
verduistering, 5 maanden gev. voorw. met
3 proefjaren en f 50 boete of 50 dagen
hechtenis.
Anna U huisvr. C. L„ zonder beroep.
Alkmaar, misdrijf art. 250bis Wetb. van
Strafrecht, 2 maanden gev. voorwaardelijk
met 2 proefjaren en f 40 boete of 40 dagen
hechtenis.
Klaas K.. werkman. Bovenkarspel, zeden
misdrijf art. 247 Wetb. van Strafr., vrijge
sproken.
A.*J. B., Reglstratleklerk Hoorn, valschheld
in geschrifte. 6 maanden gev. voorwaardelUk
met 3 proefjaren. Verduistering vrUgespro-
ksn.
De contróle op het belastingkantoor werd
door de rechtbank van weinig beteekente i
geacht.
Behandeling van nieuwe strafzaken op
Dinsdag g Januari 193L
Men deelt ons mede, dat de Nederland-
sche Gymnasiasten Federatie op 1, 2 en 3
Januari alhier een congres organiseert,
waarvan het programma als volgt luidt:
Donderdagmiddag: Hockey-matches, plng-
pong-wedstrUden, met na afloop thee ter
kennismaking.
Donderdagavond: Lezingen van Ir. A. C.
Beek „Iets over de Nederl. Spoorwegen” en
van den heer O. H. Blanken, lltt. docts.
„Oud en Nieuw Athene.’
Vrijdagmorgen: Wandeling door de stad
met bezichtigen van Kaasmarkt, Groots
Kerk. enz.
Vrijdagmiddag: Finales hockey en ping
pong, met uitslagen van hockey-, ping-pong-
en afnehe-wedstrtid. terwijl toss wordt
geserveerd.
<v. j. g 1.414.083-241, zoodat meer werd inge
legd dan terugbetaald f 328.887.26 (V. j
t 254.175.73».
Voorts werd per 31 December
over 1930 op de spaai
ven totaal f 75.11435
aanvang
steeg
tot
Bambino en Underpreeken.
Wat de 8. Maria in Ara Coeli echter voor
heel het volk van Rome en vooral voor de
kinderen zoo aantrekkeUjk maakt, te. meer
nog dan de vrome legende, de aanwezig
heid van den «Bambino” het wonderbare
Jezusbeeld je.
Dit is ongeveer tachtig centimeter hoog
en geheel bedekt met exvoto’s van edel me
taal. die alleen het hoofd en een handje
onbedekt laten en op een waarde van over
de honderdduizend gulden worden geschat.
Volgens de legende werd het door de
engelen gesneden uit het hout van den
OUJfhof en door een Franciscaan overge
bracht van het H. Land naar zUn vader
stad, Livorno. Onderweg echter verging het
schip en het beeldje dreef, door hemelsch
licht omstraald, naar Rome, waar de Paus
het in het Vatlcaan wilde bewaren. Maar
in den volgenden vroegen morgen begonnen
de klokken van 8. Maria In Ara Coeli plots
te luiden en de broeder-portier die de oor
zaak daarvan onderzocht, vond het beeldje
geknield voor de kloosterpoort liggen, ter
wijl het om opname smeekte.
De „bambino” te nu het middenpunt der
beroemde kribbe dezer kerk, waarin het
ter wille van zUn kostbaar omhulsel door
een sterke politiemacht bewaakt heel
den dag het voorwerp te van de bekende
„preeken”. die van Kerstmis tot Driekonin
gen door kinderen van vUf tot twaalf jaar
worden gehouden.
Op de 124 treden der trap voor de kerk
wordt in denzelfden tUd een miniatuur
kermisje georganiseerd, waar de verrukte
ouders en de enthousiaste vreemdelingen
de kleinen voor hun meestal berijmde ont-
boezemlngen kunnen beloonen.
rem ber
denken.
Hierna hield de heer J. L. van Heteren te
Leiden, een inleiding over „Beschouwingen
betreffende het Radfo-onderwlJs naar aan
leiding van de voordracht van den heer
Speet in de zomervergadering".
Radio-onderwUs
Spreker herhaalde allereerst de bezwa
ren, die reedi op de vorige vergadering in
het midden werden gebracht, tegen het
Radio-ondertvijs.
Men mort practlsch te werk gaan en be-
Kt er van den kant van den han-
veel medewerking te verwachten
it groote propaganda uit van het
radlo-onderwUs, ook voor de radio-zelf.
De K. R. O. staat gratis zijn zender af
voor het radlo-onderwUs; de gewens-hte
samenwerking te echter nog niet volledig
Nadat spreker een krachtig woord van
propaganda vor het ra'Uo-onderw 1s gespro
ken had en wees op de belangrijke resul
taten, die op dit gebied in het buitenland
verkregen L„_. I-
conclusies:
Debat
van punt 1 van de eerste
-- mede, dat een
be-
Ten aanzien i
conclusie deelde spreker
radio-toestel als pen hulp-leermiddel
schouwd kan worden. De kosten zouden
kunnen worden bestreden uit de gemeente-
vergoeding. Een beslissing te er echter nog
niet.
De heer Speller vroeg of het wel op den
weg der vereenlglng ligt. om zich
rechtstreeks tot den minister te wenden
De voorzitter antwoordde, dat in dere
vergadering de wenschelUkheid wordt uit
gesproken; wie er naar den minister sal
gaan te een tweede punt. Dat zou de dlo-
cesane vereenlglng Kunnen doen.
De heer Heilker zou de actie willen doen 4
voeren door de federatie. nle>. door de Ver J
van Hoofden van R K. Scholen, die echter
we! het initiatief kan nemen. Men kan zich
ook wenden tot de hoofdinspecteurs
De voorzitter merkte op, dat in deze rich
ting al gewerkt wordt.
Over de wenken door den Inleider aan da
onderwijzers gegeven ontspon zich een de
bat van techntechen aard.
Hedenochtend te ruim 9 uur heeft te Malni
in de nabUheld van het gebouw van de RUks-
bank in de Bartelitzerstrasze een brutale
straatroof plaats gehad.
Twee beambten van de Mainzer Volks
bank hadden op de Rijksbank voor bet doen
van yitiwts 1 ingen een bedrag van 90.000
Mark gehaald. Voor het Gerechtsgebouw
sprongen uit een personenauto, die geruimen
tUd voor de Rijksbank had gestaan, en die
vermoedelUk te gestolen, twee met revolvers
gewapende mannen en beroofden de beide be
ambten bliksemsnel van hun actetasschen
met al het geld, dat zU zoo juist van de
RUksbank hadden gehaald.
Toen zich in de nabUheld bevindende
voorbij gangers toesprongen, loste een der
movers eenlge schoten. De roevers zUn tn de
richting van Frankfurt ontkomen, doch zU
worden door verschillende auto's achter
volgd.
Kribbetjes-kUken.
Ook het Kribbetjes-kUken te te Rome
een gebeurtenis van gewicht, waarvoor groote
liefhebberij bestaat. Jammer echter blukt
hoogstens nog in een museum en dan liefst
bulten de grenzen, dat Italic eenmaal de
mooiste kribben ter wereld bezat.
BU zonder in zwang komt de zoogenaamde
„bewegende kribbe”. Deze loopt op een
Ipjmer krakend uurwerk, dat het Jezus-
klndje met zUn rechterarmpje zegenen laai.
Maria naargeestig haar hoofd doet schud
den. en Jozef, den herders en den verderen
figuranten een duivelschen Vitus-dans be
zorgt.
Veel aantrekkelijks heeft dit in het alge
meen niet, terwUl de veld winnende ge
woonte om geld te vragen voor den toegang
tot de kribbe, het kribbetjes-kUken binnen
enkele jaren dreigt uit te roeien.
Aldus het Kerstfeest In de Eeuwige Stad:
een samensmelting van devotie en gepaste
vroolUkheld: een kerkelUk, een familie- en
een volksfeest.
Rome, Kerstmis 1930.
Tin December gaat te Rome de zon nauwe-
Ujks anderhalf uur vroeger onder dan in
Augustus en ar aün dus geen donkere dagen
van Kerstmis. De Kerstnacht te zelden koud.
altUd vrij van sneeuw en als het niet regent,
zitten de Romeinen na de Nachtmis, om
drie uur in den morgen, ernstig hun koffie
te drinken op de terrassen der café*s, drie
jaren terug zelfs zonder overjassen. Het
knusse zitje bU den hoog bezongen rood
gloelenden haard wordt bemoellUkt door het
absoluut ontbreken van elk soort verwarming
in de huizen der Eeuwige Stad. Een lampe-
kap .-ls een nog vrij onbekend luxe ding en
men kan er dus geen hulst aan hangen. De
Kerstboom heeft nog geen Ingang gevonden
en wordt als „protestante aanslag op de
kribbe” door de geestelUkheid sterk bestreden,
zoodat ook zUn kaarsegeflakker geen stem
ming brengt in de kale, kille, armelUk ge
meubileerde huiskamer welke, nogal top
zwaar, ,sa!a da pranzo.” eetzaal, heet.
Kerstmis mist in Rome en in Italië datgene
wat er in het noorden de basis van te: de ro
mantiek
Toch te het t grootste volksfeest en prac-
ttech het eenlge familiefeest. De Italiaan die
gedwongen te „Natale” bulten den huiae-
lUken kring door te brengen, voelt zich on
gelukkig, ziek, houdt zich dagen lang on
zichtbaar of t schande te. En zelfs de vreem
deling vaart er wel bU. Omtrent Kerstmis
toch toonen alle vrienden en bekenden zoo
veel deelneming met zUn verlatenheid dat het
in ditland waar gastvrijheid zoo goed als
onbekend te, ultnoodigingen regent.
De Nachtmia
In Rome eet men des avonds gewoonlUk
niet voor negen uur en dikwUte nog later
Bet Kerstmaal echter begint vroeg als net
nauwelUks donker geworden te. want in elk
geval moet het afgeloopen zUn vóór midder
nacht wanneer de Nachtmis begint.
Bet gebruik dat iedere priester met Kerst
mis drie B.H. Missen lezen mag, stamt uit
de eerste eeuwen van het Christendom en
waarschUnlUk «Ut Palestina. Daar toch was
hei de gewoonte om de Nachtmis te vieren
in de Grot van Bethlehem, om daarna naar
Jerusalem te trekken voor een plechtigheid
welke met onze Dageraadsmis te vergelijken
te, m (te kerk van de B. Anastaata, terw'fl
in de eerste uren van den morgen op Golgo-
tha de Dasmis olaats bad
Ai of niet in navolging van dit FalestUn-
•che voorbeeld, werd het gebruik te Rome
ingevoerd tn de eerste helft der vijfde eeuw
misschien door Paus Sixtus Hl <431-440».
In ds Eeuwige Stad viert de Paus de
Nachtmis tn de Basiliek van Maria de Meer
dere, de DageraadsmisseIRccJ .gceeeao.
énssMste en da Dagmte in Bk. pieker. Om-
O» bet KapitooL
Naast deze, om zoo te zeggen: offlcleele
viering, kent de Eeuwige Stad ook nog een
semi-offlcleele, welke plaats heeft op deu
voomaamsten der zeven heuvelen van het
oude Rome, op den Capltollnus, in de kerk
van S. Maria in Ara Coeli, welke tn Fran-
ciscaansche armoede, boven aan een trap
van 124 treden, naast den luister van het
Kapltool staat.
De legende zegt, dat Keizer Augustus,
onder wiens regeering Christus geboren
werd, alvorens toe te stemmen in het ver
langen der Romeinen om Octavianus tot
god uit te roepen, op deze plaats drie dagen
vastte en toen een visioen had van de
H. Maagd, die het -Kind in haar armen
droeg. terwUl een stem klonk: „Dit te het
Altaar van den Zoon Gods.”
Deze legende vindt steun in een altaar,
dat door Augustus werd opgericht. Het was
echter heidensch, en alleen doordat de
inscriptie beschadigd en onleesbaar gewor
den was, kon het gebeuren dat men in de
nog overgebleven letters de woorden ~Ara
Coeli”, altaar des hemels, las, welken naam
cp de kerk werd overgedragen.
Dit altaar zou thans bewaard worden
onder de kleine, ronde kapeL welke, geheel
geïsoleerd, in de linker zUbeuk staat. Of
schoon er, voor zoover wU kunnen nagxsn.
nooit een onderzoek werd ingesteld naar
de juistheid dezer bewering, te er niets op
tegen om aan te nemen dat hst 'MlerdaW
roe is.
De middagvergadering
In de middagvergadering hield de WelEd.
Zeergel. Heer J. L. B. Qrtbling te Delft een
voordracht over „Geneeskundig schooltoe
zicht op onze RK. Scholen, speciaal ten
plattelande.”
Spreker behandelde als eerste punt: het
geneeskundig schooltoezicht Ons land staat
niet vooraan in de rij van landen, waar dit
toezicht burgerrecht heeft vertregen. De
eerste schoolarts in ons land vierde eerst
verleden jaar zUn zilveren JubUevm Thans
te de toestand veel beter, maar op het plat
teland nog lang niet overal. De leerplicht
wet elscht geneeskundig schooltoezicht, so
ciale klnder-hygléne. Spr. wees in dit ver
band op de gevaren, die het gezonde kind
op de school omringen.
De taak van den schoolarts te in de eerste
plaats voorbehoedend: hU te dus raadsman.
HU controleert in de eerste klas alle kin
deren; in het 3e of 4e leerjaar zal een nieuw
onderzoek plaats hebben. Speciale zorg i
vereischen de geestelUk-mlsdeelden Aan
deze categorie moet bUzondere aandacht be
steed worden, juist in de eerste schooljaren.
Hier te samenwerking van den arts en den
onderwUzer strikt noodzakelUk.
De schoolarts, die tegelUk huisarts te,
staat bloot aan vele moeilijkheden. Daarom
te het beter, dat hU ook in de kleine ge
meenten, sooals in de groote steden, vol
ambtenaar te. HU moet meer psycholoog,
meer paedagoog zijn dan een huisarts, maar
hU moet ook voldoende kinderen onder zUn
toezicht hebben.
Het is de wensch van de bisschoppen, dat
op de R. K. scholen een R. K. arts toezicht
heeft De ziel van het kind elscht dit. de
ouderlUke verplichtingen worden er door
verlicht. De bezwaren tegen een nlet-RJC.
schoolarts zUn niet alleen principieel: de
neutrale arts kan niet medewerken aan het
zieleleven van het kind, aan bet opbouwend
werken in katholieken geest.
Het devies blUft dus: op de R. K. scholen
een R. K. schoolarts.
Mgr. heeft daaraan toegevoegd; zoo
eenigszins mogelük. En dit slaat op het werk
van den schoolarts ten plattelande. Daar
kunnen echter gemeente-groepen gevormd
worden. In Noord-Brabant is de toekomst
veel-belovend. waar 11 13 schoolartsen
diensten zullen worden ingesteld. In Noord
en Zuld-Holland zUn eenlge districten ge
vormd, In verreweg het grootste gedeelte van
het bisdom Haarlem te het zoover nog niet
gekomen.
De R- K. Schoolbesturen moeten samen
werken b.v. dekenaal. De kosten komen dan
echter ten laste van die besturen, want
subeldleering te niet mogelijk. De kosten
bedragen ongeveer 1.50 per kind en de
ouders kunnen daar wel lets van betalen,
misschien ook de plaatselUke vereenlglngen,
werkend op dit gebied. Spr. wees er dan
nog op. dat de katholieke kleuterzorg ten
plattelande geheel verwaarloosd wordt.
Het Wlt-Gele Kruis heeft reeds op dit ge-
De Staatscourant bevat de statuten van
F. Daalder’s Aannemersbedrijf N V. alhier.
In de ..St. Bavo" te Haarlem te Dinsdag
de 112de algemeene vei-gadering gehouden
van dc Vereenlglng van Hoofden van RK.
Bijzondere Scholen In het bisdom Haarlem.
Vóór de vergadering werd In de 8t.
Jozefkerk, aan de Jansstraat, door den eere-
voorzltter der vereenlglng, mgr. M. P. J.
Möllmann, een H. Mis opgedragen voor de
levende en Overleden leden der vereenl
glng.
Te half elf ving de algemeens
ring, die werd bijgewoond door den se
cretaris van den K. R. O„ den heer P.
Speet, aan met een welkomstwoord van den
voorzitter, den heer Th. P. Badoux, waarin
hU den wensch uitsprak, dat van de be
langrijke agenda-punten
verkregen zullen worden.
Verder deelde hU mede.
Heilker, te Hoofddorp, de
vertegenwoordigen In de commissie ter be-
studeering van de noodzaak van Esperanto-
onderwjjs op de lagere school, en dat de
zomervergadering is bepaald op 15 Juni
1931.
Aangezien de voorzitter over eenlge
maanden het onderwUs met pensioen zal
verlaten, deelde hU mede, dat dit de laat
ste vergadering is, welke door hem geleld
wordt, en In de a. s. zomervergadering ver
kiezing van een nieuw bestuurslid zal moe
ten plaats hebben.
De leden gingen dan accoord met de voor
genomen plannen van het bestuur om het
60-jarig bestaan van de vereenlglng tn De-
1931 eenigszins feestelijk te her-
Door Burgemeester en Wethouders werd
gistermiddag om half twee ten stadhulze
aanbesteed het maken van rloleerlngen en
trottoirs in de Laat.
Ingeschreven was als volgt:
P. Kooiman en Zoon, Uithoorn, 37.700.
"J. Hulberts, Alkmaar, 34.700.
J. J. Groot, Heiloo, 34.500.
O. de Graaf, Alkmaar, 31300.
C. KUnkert, Oudkarspel. 30.650.
Spierenburg, Alkmaar, 24.325.
H. Doorn, Oudealute, 24.000:
P. den Das. Schöorl. f 33.400.
J. Bul. Alkmaar. 21.750.
Firma De Moei en Hermes, Alkmaar.
21.655.
B. Bartels, Zwolle. 31.000.
K. Wester, St. Pancras en P. Bos, Amstel
veen, 16370.
Wessel en Boltje, Heerenveen,
De gunning is aangehouden.
aan rente
irrekenlngen bUgeschre-
<v. j. f 65.465.91». Het
tegoed bU den aanvang van 1930 groot
12.371.123 34 steeg dientengevolge i^et
f 404.001.61 tot f 2.775.12535, waaronder
f 7.601.76 verschuldigd aan schoolspaarders.
In 1930 bedroeg het aantal posten van In-
leg 23637 (V. j. 19744), dat van terugbetaling
10964 <v. j. 8786). te zamen 34601 <v. j. 285?0>.
In 1930 werden 1835 nieuwe boekjes, waar
onder 441 aan schoolspaarders uitgereikt <v.j.
1530), terwUl 528 boekjes, waaronder 43 van
schoolspaarders, werden ingetrokken (v. j.
383).
BU den aanvang van 1930 bedroeg het
aantal in omloop zUnde spaarbankboekjes
6781. Dit aantal vermeerderde in 1930 met
1307 tot 8088, waaronder 750 aan school
spaarders.
Het gemiddeld tegoed per spaarder (de
schoolspaarders bulten beschouwing gelaten)
bedraagt thans f 37634 <v. j. f 368.13).
Het gemiddeld tegoed op de schoolspear-
boekjes bedraagt thans f 10.19 <v. j. f1327).
Dan was het woord aan den eere-voor-
zltter. den Hoogeerw. Heer Mgr. M. P. J,
Möllmann. die het volgende zelde:
Nog weinige uren scheiden ons van bet
nieuwe jaar en het is een feit, dat wU dit
Jaar zullen beginnen met groote onzekerheid
en met zeer donkere vooruitzichten, vooral
op economisch gebied.
De maatschappU. die gemeend beeft, God
te kunnen missen, is aan zich zelve overge
laten en.geeft 's menschen hartstochten vr|j
spel. Vandaar de tweedracht en haat onder
de volken, de ongebreidelde concurrentie
zucht. het gemis aan samenwerking en on
derlinge liefde.
ZUn dit geen vonken, waaruit mogelUk een
nieuwe oorlogsbrand kan oplaaien: veel
rampzaliger nog dan de groote oorlog, dien
wU meëmaakten?
Spreekt onze H. Vader de Paus in zUn
Kerstrede ook niet met vaderUjke bezorgd
heid over dien strafbaren misdaad: den oor
log?
Dit alles stemt tot ernst en brengt u,
die zulk e?n verantwoordeUjk ambt uit
oefent, tot diepere overweging uwer plich
ten.
Ik weet niet of het u uit de pers bekend
is. Hier in Haarlem hebben eenlge artsen,
van verschillende godsdlenstrichting. over
wogen, of zU niet zouden kunnen bewerken,
dat eene gemeenschappelUke actie der inter
nationale artsenwereld tegen den oorlog
zou kunnen gevoerd worden. MIJ dunkt,
een sympathieke gedachte; want bet te juist
de roeping an den arts, leed te voorkomen
en te verzachtenen ook een actie, die sueces
kan hebben, omdat de arts ook psychisch
zooveel invloed kan uitoefenen.
Welnu: het komt mU voor, dat ook de
onderwUzer en vooral het hoofd der school
In dezen tijd meer dan ooit verplicht Is.
de vredesldee te verspreiden en te ont
wikkelen bU de hem toevertrouwde leer-
Ungen en bU de ouders, die door de kin
deren met hem in aanraking komen.
De Katholieke onderwUzer kan dit zoo
getnakkelUk doen, wanneer hU den kinderen
duidelUk maakt, dat de H. Kerk niets liever
wil dan vrede en eendracht onder de volken,
wanneer hl) hun het voorbeeld schildert van
den Goddeltjken Zaligmaker. Die lederen
smaad verdroeg. Die ZUn Bloed gaf voor
Zijne vUanden;; wanneer hU ze brengt naar
het H Sacrament des vredes, der grenze-
looze liefde, van de diepste vernedering.
Laten wU het wel bedenken, dat iedere
neutrale vredesactle, hoe goed ook In zich
zelve, de zekere verwachting van vrucht
baarheid moet missen, wanneer zU niet steun
zoekt in God, Die alleen de harten der
regeerders neigt, waarheen HU wil.
Daarom, Eerw. Zusters en mijne heeren,
verspreidt zoover mogelijk om u heen een
sfeer van vrede en liefde op velerlei wUzen,
die gU zelf best kunt bedenken, maar doet
dit. terwUl gU eer en glorie geeft aan God
Esperanto als leervak.
Vervolgens bracht de commies
wenschelUkheid van Esperanto
verslag uit. Daarin werd gewezen op de
erkenningen van Esperanto in verschillende
landen en streken, op de noodrakelt.-'.le.d
een algemeene wereldtaal te hebben (bv.
wanneer de H. Vader een rede voor de mi
crofoon aal houden.» Veel vereenlgln; ?n op
Internationaal gebied achten Esperanto zeer
wenschelük, om onderling contact gemacke-
’Uker te maken. Esperanto belemmert niet de
studie van andere talen, het te alleen veel
jemakkelUker en maakt andere studie lichter.
Ook voor de vredesgedachte te het van
groot belang.
De commissie stelt dan ook voor Esperanto
in te voeren als facultatief vak in het 7e leer
jaar.
3e. Om een goed resultaat te bereiken te
het wenrchehik ner week 2x3 k-vartler fn
les tn dit vak te geven. Dan kan bereikt
worden dat in één Jaar de leerlingen het pt
ranto kunnen spreken en In die taal kunnen
correspondeeren.
De vergadering verklaarde zich onder ap
plaus met deze conclusie accoord.
De voorzitter bracht dank aan de commte-
sle en speciaal aan den heer Van Heteren
voor het groote werk op gebied van radio-
onderwUs door hem verricht.
Daarna werd gepauzeerd.
De Kerstmarkt
April van dit jaar
nèénten van Italië
bun gebied af gezet hielden door een kring
van douanen die tnms en auto’s, fietsers en
wandelaars aanhielden, doorzochten en....
brandschatten voor de heffing van oen «da-
Mo,” gemeentelijke invoerbelastlng.
Dit overschot der middeleeuwen was aan
leiding tot de Kerstmarkt welke buiten de
douane-grens gehouden wordt en om twaalf
uur *s nachts op den dag vóór Kerstmis be
gint. Men kon er vtecb, vleesch en gevogelte
koopen en mocht dat mee naar huis nemen
zondef „rtazio" te betalen, want de „dazleri”
haddftn opdracht t moet ze moeite ge
kost hebben!! belde oogen te sluiten.
Ofschoon de belasting van *t jaar verval
len te. houdt de Kerstmarkt haar groote aan
trekkelijkheid doordat zU niet onderworpen
is aan den „calmlere," een door de fascis
tische regeering ingestelde offlcleele prijs
lijst waarvan geen centiem mag worden af
geweken. De koopman kan op den unercato
natallzio” dus zoo veel overvragen als hU
wil en.... de klant kan ronduit, nu Ja, zeg
gen wat h|j daarvan denkt.
De heer Heilker achtte den luidspreker (dus
den persoon in de studio) wel degelijk den
plaatsvervanger, de onderwUzer is slechts
hulpmiddel. Het maken van een opstel over
het gehóórde zou spreker zelf een uiterst
moeilijke opdracht vinden.
B
bied vragn gericht tot de HoogEerw.
Dekens van het Bisdom.
Op deze rede volgde een langdurig
plaus.
De voorzitter dankte den Inleider voor z|jn
