d
I
i
l.
5*
aan een
man
M
Dankbaarneid van Szegedin - Een centrum
van intellectueel en cultureel leven
Inwijdingen - Eerbetuiging
edelmoedig
BLADZIJDE 1
GEMENGD NIEUWS
BRIEF UIT HONGA RIJF.
Arme professor
Interview met Remarque
Meer sterf-
r
SOCIAAL LEVEN
Jaarvergadering te Haarlem
ten bond haalt een dokter
MARKTNIEUWS
TREKJES
S'
"cSo'wten
gevallen
Ned. R.K. Landarbeiders-
bond „St. Deusdedit”
ELCK WAT WILS
VIERDE BLAD
ZATERpAG 10 JANUARI 1931
wil
Een broodpraatje
Wat ia ons van het brood bekend?
.n
In
het
(Hummel)
en ik kom naar
meneer van Barme-
van.
en allee aan
Tlnua etch *n
en
O. N.
Tlnua
es *n vrouw komt opdagen, die Job vraagt
met ’n schrikkeljaar of zoo
.JU spot er maar mee
„Dat ligt niet aan mij. Tinus" klopte
Stulvaart z'n vriend op de schouder.Je
moet er nog maar es goed over nadenken
en je fltnk over die angst heenzettenJe
bent toch waarachtig geen jongetje meer.'
..Niks hoorik begin 'r niet meer an
ajuus I”
„Bent u de heer des huizes?"
.Ja want mijn vrouw is een uur
geleden uitgegaan.''
In Budapest is een standbeeld onthuld ter
geda-htenis aan great Ferdinand Zicky Men
zou deze "IrehCrtheid als een eeuwfeest kun
nen beschouwen, omdat juist plaats had
fnooten om le heenmaar ik
kroegioojper bsc 1t nlM.
lalve karaf water leeg en viel du na om
oen ar weer werd geklopt
Daar was de dameMaar Tinus kon *n
schreeuw niet Inhouden.... Want de dame
11e lachend b nnenkwam, was wederom juf
frouw Riemers, s*n kostvrouw. thans In d'r
beste mantel en met *r mooiste hoed pp.
dat is.... groote God.... Juf-
u houdt me toch niet voor de
da:
met de mee.-.t
een
met een
Daaronder
telt Szegi
b|j de votrëfkerk en komen hiermee, wac
stijl betreft, goed overeen. Meer dan 2OK)
studenten hebben zich reeds aan deze uni-
verslteit laten inschrijven.
Nog meer, men heeft een kliniek gebouwd,
waarvan de verspreide gebouwen het aapec»
van een klein stadje geven.
Onnoodlg te vermelden, dat de laborsto-
NOORD-SCHARWOUDE. 10 Januari
300 KG. Wortelen 1 «0 227200 Roode kool
4.10—6.80. «1400 Gele kool 2 30—4 50
49000 Deensche Witte kool 3.404 10 0200
Uien 2.50—2.80. Groote 2 30—2 70, Drie
lingen 1.20—1 40 Nep 1 70, 800 Bleten
290—5
«ooals f-r’
zenuwen....
boor! P-rr
■•Nou nou-nou.
nu»
jij heb makkelijk praten.... de
neele dag inloop in je winkelen je nul»-
..Je weet
Ik kan
In gebouw 8t. Bavo te Haarlem vergader
de g.„ue. ei.m.odag de bonusiaad van den
Ned. RK Landai beulersbond. De voorzitter,
de heer A J. Loerakker opende de verga
dering met den chrlstelijken groet. Spreker
wenschte allen leden een zalig en voorspoedig
nieuwjaar en deed een terugbllk In het ver
leden. De tüden zijn slecht en spreker ts
van meenlng, dat er onder de H. MIs op
Zaterdagmorgen een vurig gebed gestort zal
worden om God te vragen, dat het land
volk voor verdere tegenslagen behoed zal
mogen worden
De toestand, is allesbehalve rooskleurig, de
werkloosheid neemt schrikbarend toe, maar
er zün gelukkig lichtpunten.
In 1928 bedroeg het aantal leden van den
pond 3342. In 1929 9883 en het afgeloopen
Jrar werd de elf duizend gepasseerd. (Appl.).
Dat is een helder lichtpunt dat hoop voor
de toekomst geeft.
Het su-plus van de weerstandskas bedroeg
In 1929 f 69 000 In 1930 steeg dit bedrag
tot bijna f 420 000. Op dese wijze hebben de
landarbeiders zich sterk gemaakt, om tegen
slechte daeen ve—ekerd te zijn. Het bestuur
zal zich steeds en overal verzetten tegen
loonsverlaging In den akkerbou"’ Dank zij
de medewerking van de plaataellike afdee-
llngen is het meermalen gelukt bij gemeen
tebesturen aan te dringen op werkverschaf
fing aan werkloozen.
Aan werkloozenverzekerlng werd verleden
Jaar f 130.000 uitgekeerd. Een zwarte vlek in
den bond is het aantal werkloozen. Momen
teel zijn 3300 werkloozen, meerd an een vierde
van het totale aan’al leden. Ingeschreven.
Verleden laar Dec-mber werd alleen f 40 000
uitgekeerd. De Invloed van de arbeiders m
de bedrllfsvereenigingen’ is volwaardig ge
worden. In het werkliedenverbond is de bond
ook In verschillende commissies vertegen
woordigd. De tijd Is voorbij, dat men over
de landarbeiders be'Hete zonder hen daarin
te kennea. Er zijn dus vele lichtpunten.
Daadwerkelllk lidmaatschap Is echter nood-
rakelljk. Spreker herinnerde er vervolgens
aan. dat het 15 Mei 40 Jaar geleden is, dat
Z. H. Paus Leo XIII de encycliek „Reruin
Novarum” uitvaardigde Dan zullen er groo
te feesten plaats vinden en de landarbeiders
zullen ook hun dankbaarheid moeten be
toenen.
Spreker bracht vervolgens dank aan Rec
tor Kok. den bondsadviveur, die, als altijd,
weer present was en dien hij hartelijk wel
kom heette.
Onder applaus werd besloten een telegram
van aanhankelijkheid aan Z D. H. Mgr. J.
D J. Aengenent te zenden.
Vervolgens b-acht de controle-commlssie
verslag uit. werd het accountantsrapport en
het flnanc'eel b-'eld besproken.
De rekening en ve-antwoo-d ne over 1929
sloot met een totaal van f 15189197. Dé
charge werd verleend Rpeclale dank werd
"ebes-bt aan den heer J. Loerakker en zijn
personeel.
Volgende punt luidde: bespreking van het
beleid van bestuur en redactie. Eentge op-
In de „Wrltstimraen" lezen wij de volgende
anecdote:
Een Fran?ch journalist Frederic letterkun-
die reeds alle bakende Fransche letterkun
digen geïnterviewd heeft, ruitte» niet voor
dat hij ook Remarque had gevonden en hem
een aantal vragen gesteld had.
Als consc.entleus reporter legde hij hem
ook het resultaat van zijn interviews, dat
hjj geheel op papier gebracht had, ter on-
derteekening voor.
Daarna wilde hij nog graag een vraag
stellen, maar aarzelde dit te doen
„Nu vooru t er mee!” zei Remarque.
,.WU u mij toestaan.” vroeg Lefèvre,
mijn vriend te noemen?”
Remarque, d e den Franschman tot nu
toe no>' pMoluut niet gekend had. zei; „Nu
dan heeft de verzoe"1 politiek al heel
spoedig zltn rijpe vruchten vo"-*—«h-ncht
Toen lefèvre nu da’'"»'''’ een hand
druk »fscbe‘d nam. h'eld P"—'arque een
oo'v'”'b!*k zlln bard v*rt en rei’
.Maar zeg nu as'eblleft niet, dat wij in
het re'fde regiment gediend hebben.”
V
k<
Dit jaar. waarin zoovele herdenkingsda
gen gevierd zijn, .tan de stad "zegedln ein
delijk de belofte Inlossen, die ey 50 jaar ge
leden deed, om de Voorzienigheid te dan
ken vqpr het feit, dat zfj de stad van het
gevaar voor overstroomlng redde. De kerk
welke zü bij die gelegenheid beloofde op
richten, is eindelijk voltooid.
Toen een halve eeuw geleden een ver
schrikkelijke overstroomlng ren gedeelte va.i
de stad Szegedin verwoestte, stond men >p
de eerste plaats voor de zware taak, om den
loop der Tisza, die grillig kronkelende rivier,
te kanaliseeren. om zoodoende een herhaling
van zoon ramp te voorkomen, daarna kon
men pas beginnen aan de restauratie der
huizen. Toen nsen eindelijk met den bouw
van de kerk begon, waren de geldmiddelen
haast uitgeput; daarenboven vorderde net
werk zóó langzaam, dat de kerk bij het uit
breken van den oorlog nog lang niet klaar
was. Gedurende de lange Jaren van den
oorlog lag de bouw geheel stil. Toon eindejv.i;
de vrede geteekend was. rezen er aan alle
zijden groote en zware moeilijkheden, maar
het geloof was gelouterd in het lijden en
de bewoners, evenals het gemeentebectuu:
besloten de kerk te voltooien. Om zich een
bron van inkomsten te verschaffen, verhuu--
de de stad de gronden, die zij in de omge
ving van Szegedin bezit (Men weet, dat ne
steden evenals de kerken en congregatie,
goederen bezitten waarover zij de vrije be
schikking hebben». Daar deze inkomsten nóe
niet voldoende bleken, schreef de stad een
leening uit en nu vlotte het werk zeer spoe
dig
En nu is de kerk voltooid, zij verheft haar
twee hooge, slanke torens boven de onmete-
Hjke vlakte van Alfveld; men ziet dese ke-k
reeds van verre, want zü b» de hoogste .lit
heel den omtrek, al kan men ook niet zeg
gen. dat ZU een juweeltje van architectuur
is, want zij lijkt heelemaal niet op die oude
kathedralen met hun majestueuae gewelven.
ZU verheft zich op de fundamenten van een
kerk uit de 13e eeuw, waarvan men den to
ren en een groep beelden bewaard heeft.
De kerk is met de gewone ceremoniën ge
consacreerd en daarna heeft Zijne Eminentie
kardinaal Lzeredi, prlns-primaat van Hon
garije, de eerste pontificale Hoogmis opge
dragen in tegenwoordigheid van de burger-
lUke autoriteiten, den biaschop van Czanad,
en tal van jenoodigden en belangstellenden
De stad Szegedin behoort tot het diocees
Czanad. dat gesticht werd door den H
Stephanos, die den Benedictijn Gerardus,
die hertog Emerlnb onderwees, tot de bis
schoppelijke waardigheid verhief.
In Venetië bevonden zich belangrijke
rellqulen van den H. Gerardus en de Vene-
tianen hebben die aan de beloofde kerk ge
schonken.
Deze kerk is toegewijd aan het H. Hart
en zal. om zoo te zeggen, de kathedra.e
kerk van Mgr. Glattfelder worden, die een
huls in 'zegedln heeft laten bouwen, waarin
hU een groot ge-'.eelte van zijn tijd den Kt
door te brengen
Naast zijn woning heeft hij een semina
rie laten oprl<-hten. Szegedin wordt dus ook
een geestelijk middelpunt speciaal voor her
Zuiden van het land.
Maar dit zijn niet de eenige veranderin
gen. die Beegedfn heeft ondergaan; evenals
in vele andere steden van Hongarije, zijn
ook hier de oestaansvoo'waarden geheel ge
wijzigd door den terugslag van den oorlog,
die totaal nieuwe toestanden In het leven
riep. Ook in deze steden zag het gemeente- J
bestuur zich voor een moeilijk dilemma <e-è
plaatst: centralisatie of decentralisatie? On
danks groote tegenwerking besliste men voor
decentralisatie, om Budapest niet bloot 'e
stellen, door hetzelfde lot getroffen te wor
den als Venetlg, dat destijds een bloeiende
stad was. maar thans vee] te onbelangrijk
geworden is voor een landstreek met enkele
muloenen inwoners.
Dit lot bedreigde ook Budapest, de hoofd-
stad van Hongsu-jje. dat eertijds ook de groo
te stad was voor de bewoners der Balkan-
landen, die er vaak vertoefden, zich van
levensmiddelen en verder van alles wat ze
noodig hadden voorztóen en er goed wat
verteerden.
Op de tweede plaats heeft Hongarije, be
roofd van dit achterland, het beter gevon
den. een decentralisatie tot stand te bren
gen, die meer leven un de provincie geett.
Om de Inrichtingen van hooger onderwijv,
die z.ch In oen omtrek bevonden en die ver
nield zjjn. weer te vervangen, werden nieuwe
scholen opgericht In de provincie, zooda'
Szegedin aangewezen is om een Intellectueel
cultureel en eoojiomlsch middelpunt te wor
den.
Dezer dagen la er dan ook een Unlverel-
;edin geopend, de gebouwen staan
tiefkerk en komen hiermee, wac
„Wat moet dat beduiden. Juffrouw Rle....”
„Ik ben de weduwe van de advertentie.
meneer van Barmelen...
aanleiding van uw brief.
„Maaar.,.. maar” duivelde Tinus
.Dat is.
f rouw
gek?”
„Geen sprake
melen.
..En Ik dsuiht, dat u.... dat u nooit meer.,
nooit meer.
„Wou trouwen, bedoelt u? Ik wou wél her
trouwen. meneer van Barmelenmaar
all-én met Iemand als u.ornaat ik wist
wie u was.... en u had leeren kennen aks
'n.
Tinus moest zich met handen, armen en
knieën staande houdenwerd toen boel
ontroerd.... en de Juffrouw opk.... maar'
tien minuten waren voldoende, om belden
op hun gemak te brengen.... en Flnus in
de revende hemel meteen.
Tom sprong ie op en vel„Ik ge 1
direct aan m'n vriend Stulvaart vertellen,
want die.
heelemaal niet noodig" Ischte Juffrouw
Riemers „Die weet er alles van We
hebben samen die advertentie opg-roeld..,.
maar ik wil tóch met u m»*egaan n’sr me
neer Stulvaart.... niet om 1 te vertellen....
maar om hem te bedenken voor z'n delicate
behandeling van deze raak....”
Tlnua zou bewusteloos r r» n*»-v~v«nen als
juffrouw Riemers er niet b|j geweest was.
Eenigen tijd geleden werd een Dultsche
herdershond door een auto overreden en
bleef met gebroken poot l.ggen. Daar het
ongeluk toevallig vlak bij een ziekenhuis ge
beurde, bracht men hem daarheen. Een jonge
.chirurg zette den ge ketsten poot en zorgde
dat de ongewone pat'ënt een - - - --
"'nv kroew. Fenhre weken lat»r was de raak
in orde en de hond werd weer V"»*"elc.ten.
Maanden glnven voo-bli. de doktn-, die h-t
beest behandeld had. dacht nauwel’iks meer
Mn het voorval, toen hh enkele da’en ge
leden bif het verlaten van h*t z‘eke»'hn’s ritn
vroeMren r»,'ërt weer trrnwag. Fli’kbasr
wachtte hij op iemand. Het dier he-kenrte
r»’n weldoener direct. 'Drong luid blaffend
t“gen h^m^on en trer*'t»e »n a’le manieren
de aandacht van den chirorg op zich co
trekken. De dokter ve'vol"de zün weg. de
hond liep een eind in te^erove're»te'de
rtcht'n» keek om keerde teroe. snrong weer
t-ven d-n man op en Pen weer een eind 'n
de andere rieh^M von-t. H"t was duidelijk,
de hond wilde dat de dokter hem ron vn’-en.
'rienww»4er»g vo’«Me de ehlro-v het b-~st en
werd door den bond raar *n «"-vraat ge
bracht waar midden op den weg een and*re
bond lag met een gebroken poot! Blijk
baar had zl»n kame-aart b“m v‘»n elven
oneeiuk herinnerd en h(| wendde z’ch nu
tot den eenigen men-ch, van wlen JiU hulp
ve—vaehtte
Het geval klinkt haast <m«~»o^-’"k. maar
wordt door betrouwbare getuigen bevestigd.
Het is verder nog weinig bekend, dat dó
zemelen naast vitaminen en minerale zouten,
ook zeer voedzame eiwitten bevatten, dit is
dus een voordeel te meer, dat aan het eten
van bruin brood verbonden is. Tónrlotte is
het ook onjuist te meen en, dat roggebrood
minder goed verteerbaar is dan tarwebrood.
Het meest gezonde voedsel zou roggebrood
zijn, dat van den vollen korrel g bakken
wordt. In het belang van den volksgezond
heid is het dus te wenschen, dat men terug
keert tot brood, waarin de volle korrel ver
werkt is en tot roggebrood.
De man, die niet meer dai<de
llnus van Barmelen. 48 Jaar, eerste be
diende tn de groote zaak van koloniale wa-
ren der firma Belman en Co.kwam de si
garenwinkel van z’n ouwe vriend Stulvaart
binnenschuiven.
’t Was ZondagmoHfen
Tinus was somber.
-Geef me d'r tien” lel-le zes dubbeltjes
°P de toonbank, langzaam, een voor een, en
*n 'n keur g rijtje 't gebaar van de man
alle tj)d heeft en om 'n praatje verle-
«*n zit....
Stulvaart wist dan wel hoe laa'. 2 was...
En omdat Tlnua van Barmelen tot de
l°ele klanten behoorde, begon Stulvaart met
belangstellend naar z'n welstand te vragen.
-Och.... wat zal Ik Je zeggen. Henk...
Uet van Barmelen zich op 't wtnzelstoel-
ve zakken, en staarde droefgeestig naar
bulten zonder de zin tv voltooien.
..Scheelt "r wat 4n?”
Ik weet t met" lijsde Tinus' stem In
™are zucht.... „Ik voel me niks lekker
mgrkingen van internen aard werden ge
maakt. dank werd aan de leidende personen
gfbracht.
Tot bezoldigd bestuurder werd benoemd de
hepr G. van Unnlk te Zevenbergschehoek.
Voorstellen van de afdeellngen.
JDe afdeeling Llsse achtte een bespreking
van de verbindenoverklarlng van het col-
léptieve contract gewenscht, nu er kans is
op een wettelijke regeling.
De voorzitter voldeed aan dit verzoek en
schetste den stand van zaken. De vergade
ring droeg het bestuur op, daar waar moge
lijk. te zorgen voor wettelijke verbindend
verklaring. Lisse stelde voor een motie op
te stellen, de voorzitter ontried dit.
Het voorstel van 's Hcerenhoek, waarin
voor de provincie Zeeland een gesalarieerde
bestuurder gevraagd werd, trok men in. Het
voorstel voor Zuid-Beveland een plaats in
den bestuursraad te maken, werd aangehou
den.
Boven karspel stelde voor het bestuur met
een vrijgestelde uit te breiden. Niet aan
genomen.
Klazinaveen stelde voor voorschotten aan
de leden te verstrekken, wanneer zij m de
gelegenheid zijn huls en grond te koopen,
omdat bij particuliere Instellingen een te
hooge rente betaald moet worden. Het H. B.
ontraadt dit. in verband met statuten en
reglementen. De LandarbeldJWet zal uitkomst
brengen. Afgewezen.
Oude Tonge stelde voor vrijstelling van
bondscontrlbutle bjj volle weken werkloos
heid. Het bestuur beoordeelt elk geval, regal
zou misbruik kunnen veroorzaken. Voorge
steld werd de gehalveerde contributie.
Loosdulnen wil het entreegeld van 50 cent
bij toetreding van den bond doen vervallen.
Dit entreegeld is een rem bij de propaganda.
De voorzitter deelde mede, dat voor be
paalde streken en bepaalde propaganda-pe
rioden men van de betaling dier twee
kwartjes entree ontheven kan worden.
Klazinaveen stelde voor het ziekengeld van
f 1 op f 150 per dag te brengen, omdat maar
weinig leden voor deze ultkeerlng m aan
merking komen.
Het H. B merkt op. dat de regeling pas
werkt, zoodat nog even met wijziging ge
wacht trlbet worden.
Pok de afdeeling Blauwhuis had een zeil
de voorstel, ook dit werd afgewezen.
Op voorstel van NoordwUkerhout zal bü
wijziging van het reglement een artikel wor
den veranderd.
op den honderdsten verjaardag van den ge
boortedag van Ferdinand Zicky. Wat heeft
hjj echter gedaan, den man aan wlen zuDte
eer bewezen werd? HU was, zooals hij zelf
verklaarde, „een christen, een kathollke”
HU wilde absoluut niet de aandacht van het
publiek op zich trekken.... hU wilde geen
enkele politieke rol spelen, omdat hU ovet”-
tuled waa, dat werken.... de zending ver
vullen. zooals iemand trachten» zijn afkomst
en talenten verplicht ia, voldoende zUn om
zjjn leven te vullen, doch ondanks zün ver
langen. elschten de omstandigheden een lei
der. zij noodzaakten hem deel te nemen
aan het publieke leven.... hU werd lid van
het Parlement, lid van het Hoogerhula. hU
veroverde de eerste plaats als verdediger van
de katholieke zaak.
HU was ook werkzaam als journalist,
doordat hij zün Ideeën verdedigde in A Hon
(het Vaderland) dat onder redactie stond
van den grooten nationallstischen schrijver
Maurace Jokan. Wel moest hü zijn moed
met. zlm vrijheid betalen, maar gedurende
ztin gevangenschap wilzlgde zich de politie
ke toestand. Ferdinand Zicky herkreeg de
vriiheid benevens zijn titels en goederen.
Bezield met charitatieve gevoelens (tegen
woordig zou men zeggen, dat z«n sociale
gevoel zich sterk ontwikkeld had) was hU in
Hongarije de groote propagandist van de
Encycliek Rerum Novarum, deze werd voor
taan zijn gids, zijn begeestering in de actie,
welke door hem gevoerd werd ten gunste
arbeider», wier lot hü verbeterd
te zien, maar dan in den geest
En Tlnua schreef op de advertentie.... en
s Zaterdagsmiddags.tegen het In de brief
af gesproken uur was Tlnua geen half
mensch.... Hü g'bruikte alle stoelen van
z'n kamer beurtelingsveranderde vier
maal van das en poetste voor de vijfde maal
z'n sohoenen
Er werd g-klopt....
..Bibinne" schrok
lartklopp.ng
En Juffrouw Rlemer». z'n koetjuflrouw,
kwtm segg.-n dat er 'n oame «ras, om 'm te
spreken.... Ze had t over *n brief.... en 'n
af gesproken uur.
Ua..,. Ja.... da'z In orde....” stotter-
le Tinus van Barmelenlaat u maar
beven komen, juffrouw Riemen
„Goed meneer”
Tinus zat op 'n vulkaan.... droogde z'n
Verleden .maand is het tweede instituut
van de religieuzen van O. L. Vrouw van
Slon ingewijd. Het nieuwe gebouw ligt op
een pracht ge plaats vanwaar men den berg
St. Gerard ziet. De ln»»»<nratie bestond in
het plaatsen van den laatster steen van het
gebouw, dat opgericht is dank zij den steun
van de stad Budapest. Onder de aanwezi
gen bevonden zich Mevr. N. Horthy, de echt-
genoote van den regent. Züne Excellentie
Seitow'ky, min'ster van BlnnenlandS'Jie Za
ken, Zjjne Fm'nent'e Mgr. Rotta Nuntius,
tal van notabelen, goestel'ike en wereldlijke
autoriteiten, ontelbare oud-leerlingen enz.
In naam van het gemeentebestuur heette
een der raadsleden, in het Fransch, de ge-
nood'gden hartelijk welkom; de deken
wendde zich daarna In het Italiaanse!» tot
7"ne Excellentie den Pau elfjken NuAtlua,
die hem in dezelfde taal antwoordde. Alvo
rens de rt-en. die h-t huis tot een bls'chop-
p*l"k gesticht maakte, in de kap-1 gemet-
se’d werd, plaatste men in de holte een
ca's-tte. die enkele documenten bevatte,
waarop de constructie, de consecratie van de
kapel en d« ni—b»ikheden ve-ro-ld 'tnT'deh.
Daarna werd de -t-en va steemetseld, hu
dro-g het Jaartal 1930.
De rel’g'eusen de Notre-Dame. die na de
wetten van 1002 gedwongen waren Frank-
n<k te verlaten, vestigden zich tn Budapest
Zü openden er een pensionaat en kregen
het voorrecht om onder»""» in de F-ms-he
taal te mogen geven. Er kwamen talrijke
leerlingen en na enkele laren zae men zien
reeds genoedzagkt een twegde instituut op
te richten dat ISO l-e-Vneen telt. ZU had
den dus groot succes met het Fransche on
derwijs in Hor<»a-I'e.
In Carmel de Kerzthely, een stad gelegen
aan het meer Balaton, heeft men dezer da
gen n»et een bescheiden kapel, maat een
prachtige kek in rens's'.ance-st'il geconsa
creerd ter eert van de kleine Theresia van
het Kindje Jesus, de heilige van Ll-ieux. die
zoo bemind en vereerd wo-rit ’n Hon<mri’e
Er werd een t-iduum gehouden onder de
n-lgrims die uit alle landen wa'an toege
stroomd. Talrijke predikanten verhaalden
voor hun aanda-ht»»» en entbous‘a-t gehoor
”'lerlei büzonderheden over dat plekje van
Frankrük. waar de H. Carmelites geWd had
De overste van den Carmel in Hesztbely
zond een te’-»rom aan de overste van den
Carmel in Lisieux.
straks weer op m'n kamertje gaan zitten....
met *t uitzicht op de overzü van de straat
en de motregenen anderhalve natte
parapiule.en dat ressle familie wat IC
neg heb woont allemaal bult sn de stad
Kost je 'n kleine vüf pop om die es op te
zoeken.... dat gaat ook maar es voor h
enkel zeldzaam keertje.... En dan zit Je
maar.... zoo'n heele Godganschelijke dag..
En dan die feestdagen die we gehad heb
ben... Kerstmis, Ou we jaar. Nieuwjaar....
om dood te gaan van vervelingJe hoort
plezier bü Je buren Je hoort muziek
schoten gekllnk met glazen en »e voelt
Je allern akeltg-mlaaelük-alleen.Tt
beu van seggerünigheid naar bed gegaan die
'ondag na Nieuwjaar, middsn op de dag.
maar t gat me geen zier, want 'k kon toch
niet maffen Ja. daar sta JU om te grün-
seumaar ik kan d'r self wel om grie
nen Ja-ja-Ja.... Ik weet wel wat je
zeggen wil t ouwe liedje.maar je
weet T alles vanIk praat daar niet meer
over.
„Tlnuk, Tinus.,.,” schudde Stulvaart
lachend z’n blonde kop - „wat ben Je toch
tegen je zelf dat Je uou één keer In Je
leven....”
„SU maar.... stil maar weerde
Tinus de rest af.... ,JCn ik zeg Je voor
sens en voor altijd, dat ik niet de kans wil
'oopen, om de tweede keer zoolets mee te
makenEn of JU nou al praat van „de
jeldraamheld van zóón teleurgestelde Hel
le" en wat voor grappemikerütje» al meer,
ik begin d'r niet meer an.... zoo'n tweede
ipzamker Zou net voldoende zijn om om
■ne levenslang te gaan opsluiten In een ot
mder gesticht, 'n heel end hier vandaan....
om nooit meer in de wereld terecht te hoeve
kom»nen....” Joa.... zoo....
„Tja.... Tinus dan weet t vaar- 1 af wachten, Tlnua,
Het aantal geboorten bedroeg 14 0 op ie
dere duizend (14.5 In 1928» en sterfgevallen
11.4 (resp. 104J. Het sterftecüfer onder de
zuigelingen steeg van 86 3 (1928) tot 93 4 in
1929 (wat betreft de levendgeborenen) Een
groote stijging toonde de stat’.-tlek. wat be
treft de sterfte onder de oneerfte zuigelingen
en wel van 125.7 In 1928 op 146 2 in 1929;
het sterftecijfer onder de rreellngen uit
wettige h»’wci<>ken stee»» ven 78.8 op 85 3 op
Iedere 1000 levendgeborenen.
De statl-tiek toont ook duidekjk de oor
zaken aan der ste-*"evan«n. Hieruit bb.kt
dat het aantal ste-fgevallen als gevolg van
tuberculose, ond-nks de zware grtep-epide
mie. verminderd is en wel m-t 8.7 on 100CW
en komt nu pas op de vierde plaats na kan
ker, hartziekte en longontsteking. Op d“
eerste plaats komen de ste-f~-”»n-n door
bartzie'-ten met 14 5 (13 9 In 19?3> dan vol
gen die tengevolge van Win"— m-t 129
(12 7) en 1—'ro-tst-’-lng met 9.7 (7.8) op
Iedere 10 000 Inwoners.
Voorstellen werklooaenka».
Een groot aantal voorstellen betreffende
de werkloozenkas was Ingekomen. De voor
zitter deelde mede, dat de leden gerust een
half uurtje hun hart mogen luchten, maar
dat In het reglement geen veranderingen
mogen worden aangebraffiT Ttmdnr toestem
ming van den Minister.
Directe uitvoering van alle verlangens is
dus onmogelllk. de Bondsraad kan over der-
gelüke onderwerpen niet beslissen. VerschU-
lende afdeellngen gaven evenwel toch hun
wenschen te kennen. -
De vergadertng werd daarna tot Zaterdag
morgen verdaagd.
Voortzetting jaarvergadering.
Zaterdagmorgen werd de jaarve.gader.ng
van 8t. Deus-dedlt in gebouw St. Bavo te
Haarlem voortgezet.
Des morgens d.oeg de Bondsadviseur, rec
tor J. Kok, een H. Mis op in de St. eozets-
kerk aan de Jan-straat, met de inventie
Gods zegen te verkrijgen op het werk van
den Bond. Onder deze H Mis naderden de
leden ter H. Tafel. Om half 10 heropende
de voorzitter, de heer P J. Loerakker, de
vergadering.
Voor district 8 werd tot hd van den be
stuursraad gekozen de heer P. Roosendaal te
Heen, voor district 13 de heer Th Otte Se
Nleuw-Vennep.
De vergadering zong dan het strijdlied
De voorzitter besprak vervolgens den al-
gemeenen toestand. De crisis In de land
bouwbedrijven Is benauwend. In alle takksn
doen zich moeilijkheden van emstlgen aaro
voor, ook in den tuinbouw. De gro-ntetubi i
van Evopa heeft dus geen afzetterreln.
Wat hebben de arbeiders in deze omstan
digheden te doen? Zü zijn zeer nauw bü
de crisis betrokken en de werkloosheid is
groot. De landbouwers en tuinders verbou
wen producten die het minst aan arbeids
loon kosten. In Groningen is een accooro
getroffen tusschen boeren en arbeiders.
Friesland volgde. De bedrüfsraad Uverde er
ook voor, loonsverlaging te voorkomen. aJs
zünde een ongeoorloofd middel om de crisis
op te lossen. Alleen door overheidshulp zün
de moeilijkheden te overwinnen. Het ur
gentieprogramma Is volgens spreker een
stap In de geode richting. Steun moet allei-
eerst gegeven worden aan de suiker" e? «in
de „tarwe” (tarwewetje). Hulp verleend in de
veenstreken, verlaging toegestaan van de
vrachttarieven
Wat moet de regeering doen voor de land
arbeiders? Hulp verleenen in streken waar de
werkloosheid groot is door het geve^i van
extra uitkeerlngen. Maar de werkloosheid
moet als het kan voorkomen worden, het
volk moet arbeid hebben op de allereerste
plaats 1
ïi
tegenwoordig.... en dan dat miezerige „weer
22;-’4 "ndaag.,.. dat werkt ook op me
Dat wordt weer 'n Zondag
Was le maar vast om...."
niet zoo somber, Tl-
,J5eg Tinus” begon Stulvaart meteen
de Zaterdag die er op volgde „Ik héb wat
voor Je.a
„Wat nou? Begin Je soms weer?”
„Nee, heusch.... ik ben heel ernstig
op m'n eerewoordKijk maar es....”
Hü vouwde 'n krant open, wee» on 'n ad
vertentie en Tinus las 't volgende
„Huwelijk. Nette weduwe. 42 jaar. niet
knap van ulterlük en niet gefortuneerd, doch
goed van karakter en prettig van humeur
Wenacht kennismaking met enz
.Das nogal op de man at keek Ttnu»
Aan de krant naar de vriend.
X.Dat vind ik degelijk van 'n vrouw
■ia komt er rond voor uttdat moesten
irI meer doen dan liepen niet zooveel,
m^iachen als JU hun leven te verknle-
Daar mot JU op schrijven. Tinus.
„Nee nee.... Ik
„Ik durf niet" wil je zeker zeggen, hé?
Dear komt nou 'n net, fatsoenlük mensch
lat van 1 houtje is, want ae adverteert in .gezicht af met 'n tafelkleedje.... klokte T»
Jou* krant,” heel gemo-deltik zeggen dai
ve *q alleenstaand man t leven wil veman-
tenmnen door ‘n Chrlstelük huwelük aan
te tfcan.... en JU durft niet.... Maar )e
ehr|ft er op. Tinus 1 Ik heb 'n voorgevoel
dat.»., dat.... afün.... Je weet, Tlnua. Ut
heb*je nog nooit In t verkeerde geraje....
van de
wenschte
van de Katholieke Kerk.
Graaf Ferdinand Zicky nam het initiatief
voor verschillende werken en hü spaarde
zich zelven nooit, als het er op aankwam
de rel gleuse gedachte te ontwikkelen; we»
was de strijd vaak zwaar, zeer zwaar, maar
hü was optimist, hü had vertrouwen In de
toekomst.... hü zaaide; de oogst is heer-
lüker dan hü ooit heeft kunnen vermoeden.
De groote bisschep P ohaslka getuigde van
hem; Homo Del, Homo Ecclesia, Homo
Patriae. Dit was een man-Gods, een man
voor de kerk, een echt va^rlander
en ik zou haast 'n hekel an je kunnen krü-
gen als Je deze gelegenheid liet voorbü-
gaan..."
Tinus prakkezeerdebeefdezweet
te en zei toen: „Goed.... Ik.... Ik zal
schrijvenen vragen of ze me eerst es
komt bezoekenvoor de eerste kennis
making en van weerskanten heelemaal
vrijblijvend, zie je.... want.... kijk, mooi
hoeft ze niet te zün. maar 'n klein beetje
gezicht mot ze toch hebbenGoed
goed Ik wil nou es moedig züa^ook om
onze vrindschap
Ons voornaamste voed’ngsmiddel, t brood
bestaat nog niet eens zoo bijzonder lang.
De volkeren, die van de jacht leefden, ken
den het nog niet; pas in het latere gedeelte
van het steenen tüdpcrk begon men met den
landbouw, waarbü al spoedig het brood ont
stond. In zl!n priml'iefsten vorm werd het
brood gemaakt van zeer grof meel met water
vermengd, dat men on verhitte steenen roos
terde tot platte broodkoeken. Later bemerk
te men. dat het deeg luchtiger werd, wan
neer men het liet staan, omdat het dan
glstcellen en melkzuurbacteriën uit de luch'
opnam, en nu deed men dit ter verkrüginc
van ..gezuurde breoden." Waarschünlük wa»
dit brood reeds bü de EgAnenaren bekend
doch Mozes schreef ongezuurde brooden voor
wanneer zü voor godsdienstige doeleinden
gebakken werden.
In rotsholen en graven uit de oudste til
den vond men zelfs uitsluitend ongezuurd
brood met een zwart ge roosterden onderkant.
Men gebruikte deze platte broodkoeken in
den ouden tüd als bord en at ze dan na den
maaltüd mee op.
Tot in de middeleeuwen vond men In ons
land nog niet het brood, doch pap of ge
braden deegballetjes als volksvoedsel.
Zweden kende men tot in de 16e eeuw
uitsluitend ongezuurd brood en nu nog eet
men het ais delicatesse naast het gezuurde
brood. In dien ouden tüd lieten de aanzien-
l ike personen hun brood thuis bakken, om
dat zü dan een veel fijner gemalen meel
konden g' brulken en ook in andere opzichten, -achteruitgang van 40 000 minder dan in 1928.
brood van betere kwaliteit verkregen. Het
volk kende slechts een voor onze begrip
pen nanwel’ks verteerbaar soort zwart
brood. In Oost-Europa eet men nu nog
een ongezuurde broodkoek, die men maakt
door meelpap sterk te laten verkoken en ver
volgens te roosteren.
Eerst tegen het einde van de 16e eeuw
kwam men op de gedachte, het meel met
melk aan te lengen. Toch at men toen nog
niet het brood, dat wü nu kennen. Sinds de
middeleeuwen at men algemeen roggebrood
en eerst In den 18e eeuw begon het tarwe
brood het roggebrood te verdringen. Ons
'Wittebrood Is dus van vrü jongen datum.
In het begin van de 19e eeuw vindt men nog
in een boekje met wenken voor huismoeders
den volgenden raad „Wanneer men slechts
voedzaam brood verlangt, late men de korrels
In hun geheel vermalen, zonder ze te sor-
teeren In grovere en fünere meelsoorten.
Daarbij mengt men er ook de zemelen onder,
die niet slechts voor Iet mesten van het vee.
doth ook als menschelük voedsel nuttig zün.
Men kan haast niet gelooven. hoeveel meel,
routen en olie zoo nog verloren gaan. Het
is dus geen gering voordeel, wanneer wij
door doelmatige kunstgrepen deze stoffen
aan de zemelen onttrekken en aan ons voed
sel weten te voegen. Hier zien we dus reeds
In toepassing gebracht, wat de moderne
voed ngsleer opnieuw gevonden heeft, n.l.
dat de minerale zouten en de voor de ge
zondheid zoo nuttige vitaminen zich onmld-
dellijk onder de zaadhuld van den graan
korrel bevinden. Men kende toen nog niet
de vitaminen als zoodanig en wist nog niets
van den invloed der minerale zouten op de
stofwisseling, doch uit de praktük had men
geleerd, wat meer dan een eeuw later de
Engelsche onderzoeker Frank ontdekte, nl
dat men menschen, dieren, die door eenzü-
dige voeding met gepelde rü»t aan zware
stotwisselingszlekten leden, kon genezen dóór
een maal van zemelen.
Meel is niet beter, naarmate het witter is
En bruin brood behoeft volstrekt niet min
der smakelük ot voedzaam te zün dan wit
tebrood. Die onjuiste meenlng treft men
nog dlkwüls aan. De witte kleur van het
brood wordt verkregen, doordat men
meel door een uiterst füne zeef haalt, waar
bü vele belangrüke voedingsstoffen eraan
worden onttrokken alleen terwille van den
ulterUJken schün. Onze verkeerde voedings
wijze is een ti dlang nog bevorderd door
een verkeerd wetenschappelük Inzicht, waar
bij het voedsel eenzijdig werd beoordeelo
naar de voedingswaarde In en geren zin. nu.
naar de daardoor ontwikkelde lichaams
warmte. die In calorieën werd uitgedrukt
en naar de verteerbiarheid. Dit standpunt
heeft de wetenschap gelukkig laten varen.
Minder geboorten en meer sterfgevallen.,
dat is het weinig verblüdend resultaat der
Duitsche bevolkingsstatistiek, van het afge
loopen Jaar. Deze statistiek strekt zich uw
over de 322 Dultsche gemeenten van 15000
en meer inwoners en omvat 28 6 mlllloen in
woners van het Dultsche Rijk (ronder het
Saargebied» dus ongeveer 45 pet. Onder deze
bevolking werden in het af^elorocn ‘aar on
geveer 284 000 huwelijken gesloten; het aan
tal levend geborenen bedroeg ongeveer
400 000 en dat der sterfgevallen ongeveer
325.000. De natuurlüke toename van de be
volking In deze statistiek be: oeld. bedroeg
dan Iets meer dan 75000 en bet~ekent een
achles niet wat er aan Jou nog op te ’map
pen valt.... Je verveelt je en je wtl niet
trouwen.
„Dat heb Ik nooit gezegd....”
„Nou Ja.... Je durft geen aanzoek meer
te doe.i.... laak t sOó dan zeggen.
„Dat Is 1 Henk.... tk wil dat Jou al»
vrind wel bekennenIk geloof, dat *k geen
woordgeen letter zou kunnen zeggen al»
’k tegenover "n.... afün.... je snapt me....
t Is nou eenmaal zoo geloopen toen en
dat heeft me ’n schrik gegeven voor me
heele levenNou, Ik stap maar weer e»
op...
..Maar zonder gekheid. Tinus.... als Je
nou zeker wist, dat Je géén blauwtje zou loe
pen of dat de vrouw, die Je op t oog
had. Je sóóiets. als tosn die andere, niet sou
flikken. Is Je kost juffrouw niks voor je.
bijvoorbeeld? Ik noem nou zoo maar e»
Iemand.... Ik wil maar zeggen, dat is van-
self n vrouwspersoon waar Je dagelijks mee
op en neer gaat jullie kent elkaar» ka»
rak ter en omstandighedenen t 1» n...\
Wat scheelt Je. Tinus? Wor Je niet goed....’
wat zie Je bleek Ineens!"
„Nee.... 1 is niks.... maar Je zegt daar
lets, dat me even *n dauw geeft.... Ja. al»
die.... als juffrouw Rlemer» zóó Iemand
ze is al» ’n moeder voor mevoor
zoover dat dan mdgelük 1» tegenover 'n com
mensaalenMaar die trouwt
niet.
„Hoe weet je dat?”
„Ik weet, dat se, twee Jaar na d'r man'»
dood, heeft kunnen hertrouwen.... en goed
ook.... en *n half Jaar daarna nóg sa....
misschien nog beter.... maar ze wou niet
ach, je weet: d'r eerste huwelük was niet
wat Je noemt, hè....”
.^oo.zoo Ja.... dan zal je moeten
of er van s'n leven nog
Dezer dagen kon men op een aanplakzuil
in Parijs het volgende lezen:
,£en oud-professor der Universitelt
lessen geven tot voorbereiding van het bac-
calaureaateexamen tegen betaling
weinig gebruikt avondcostuum".
volgde naam en adres.
De .Echo de Paris” weet niet of men
hiermee moet lachen of schreien. Lachen
hoogstwaarschünlük wel niet, want een
avondcostuum kan ook voor een arm profes
sor noodig zün In een wereld, waarin nog
zooveel schün Is.
Het weinig gebruikte avondcostuum. dat
verdiend moest worden door aparte lessen,
zal echter menigeen beter bevallen dan de
met züde gevoerde smoking, die nog niet be-
taald is.
Ten slotte staat dit vast, dat er ook In het
rüke Frankrük nog menschen zün die ar
moede lijden en dat zün dan nog vaak men
schen, van wie men bet nooit gedacht zou
hebben.
--- -e- --- -
ria uitstekend geïnstalleerd zün en
SL»SST? i,"
gebouw is ingericht voor kinderen, die on-
geneeslljk ziek zün.
Al deze verschillende paviljoen# rond één
reusachtij^ groot plein, vormen een prachtig
geheel, d? gebouwen risten op gewelven, die
later gebruikt worden als historisch mu
seum, waar burten. medaillons, monumen
ten van groote mannen geplaatst worden,
die hebben bijgedragen om den roem van
Hongarüe te bevorderen.
De inwijding van al deze verschillende
gebouwen had plaats in tegenwoordigheid
van den President der Republiek, de leden
van het gouvernement, vele kerkelüke hoog-
wea’d vhelJsbekleeders, vele nou beien en
een groote volksmenigte, die Xich gelukkig
gevoeld» nu de stad zoo verfraaid en ver
rukt was met al de Intellectueel» en mate-
rieele middelen d»e noodig zün, om het cul
tures le leven te bevorderen.
