ONS BLAD
n
L. Frankenberg—Alkmaar
ie
JOH. LAUWERS
en
LS
HET KOLONIAAL VRAAGSTUK IN
ROMEINSCH LICHT”
WOENSDAG 14 JANUARI 1931
VI.IF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 11
f40
Jovmaal
Balans
VOORNAAMSTE cNIEUWS
De Indische postvluchten
SCHOOLSPLITSING
De uitbarsting van den Merapi
Vijfdaagsche koorts
TWEE STANDPUNTEN
De communistische sluipwesp
VERZOEK
Adverteerders
Ingrijpende maatregelen te wachten
Het Amsterdamsch
Tooneel in moeilijkheden
Rekening-Courant- en Tabellarisch Papier
De Rllkspostspaarbank bestaat
50 jaar
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
J
De stranding van de
„Cyrille Danneels”
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL
oi
Nd-
Een onjuist beroep op de uitspraak
II (slot)
Het schip vlot gesleept
De werking van den MerapL
Weer een familiedrama te Groningen.
Kamer
Fernand DiinlaaoM
Wijziging van de Woningwet
Peet in Constantine in Noord-Afrika.
Voorloop!» verslag
De Eavopeesehe Commissie.
Twee politieke moorden te Sofia.
Het 7e retourvliegtuig te Jodhpur
Barometerstand 9 uur vjn. 7S2 laadt
wel
Dank aan de militairen
Mr. Dr. F. A. BIJVOET.
Twee dragers ontdekt
van zijn bewuste artikelen
OP
De Trade wind in zee gevallen
Het lot van de opvarenden onbekend
telegram
en
aan
Een hunner gepakt
Op 1 April aa.
n
oten
neau
De te Heiloo ontvluchte
psychopathen
neemt;
Nederlander”
verwacht;
peescha katholieke partijen de volgende
resolutie aangenomen:
Verschenen
mentsorder
„Ingevolge
Generaal
Internationaal rijn de communistische
organisaties sterker dan de moderne
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 4.43 uur.
Het Amsterdamsch .Tooneel in moeilijk
heden.
Twee belangrijke dragen van de vfjfdaag-
sche koorts ontdekt.
Verslag der Tweede Kamer In sake wtfsi-
ging van de Woningwet.
Vergadering vaa venekerden der Nieuw*
Boerhaave te Amsterdam.
iteld
ding
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar U5
Met Geïllustreerd Zondagsblad
f 0-80 booger
ca
een
wederzj'dsch
de
krijgen
s «en beeld van de kracht der com-
■he beweging in en bulten de mo
derne vakbeweging.
F ranse he
voorzitter.
KM
aog-
chlp
dan
llng
Onteigeningsontwerp inzake het Amster*
damaebe Boschplan.
Naar wjj eerpemen zal de RUkapostapaar-
bank, gevestigd te Amsterdam, op 1 April
a.A 50 Jaar bestaan De eerste directeur was de moderne. Voeg daarbij het ontblndings-
Mr. A Kerdljk. De huidige directeur is Mr. pro?es van den ce.lenbouw en wij
J. H. O. Busing, die vanaf 1913 deae tune- eenl
tie bekleedt. Het ligt in het voornemen om min
een gedenkboek uit te geven.
is
van
door
verstrekte opdracht, van welke
opdracht ik mij met dezen de eer heb te
kwijten, is het mij een voorrecht «die offi
cieren. onderofficieren en mindere militai
ren, die hebben medegewerkt bij de door
het leger verleende hulp en steun, tijdens
de uitbarsting van den Merapi de waardoe-
rlng en tevredenheid van Z.Exc. te betuigen
voor hun Ijver, toewijding en de loffelijke
wijze waarop zij de hun opgedragen taak
hebben vervuld”.
Het 7de retourvliegtuig vertrok gisteren om
5.16 uur uit Calcutta en landde om 9 42 uur
te Allahabad. Om 10.32 uur vertrok het vlieg
tuig vandaar en arriveerde om 15 55 uur te
Jodhpur.
Alles is wel aan boord, heden wordt de reis
voortgezet.
Het bjj Castricnm gestrande stoomschip
„Cyrille Danneels” is gisteravond vlot ge
sleept.
Het 9de postvliegtuig te Karachi, het 7da
op den terugweg te Jodhpur.
het feit der overheer-
voortgekomen uit machtsover-
weldlglng, wortelend derhalve in oor
spronkelijk onrecht, na verloop van tijd
kan voeren tot een van rechtswege be
staand overheidsgezag. Hl) voegt hier
aan toe, dat men bU deze beschouwing
,jdch niet altijd voldoende rekenschap
geeft van het feit, dat hetgeen gisteren
wettig en uitvoerbaar was met de in
stemming van een volk, heden en mor
gen onwettig en zelfs niet bereikbaar u
Wanneer die instemming ontbreekt”.
Dat een gezag onwettig wordt, wan
neer de Instemming van het volk begint
te ontbreken, moge evenwel al passen .n
de door de Kerk bU herhaling veroor
deelde leer der voUusouveretnltelt. he:
past niet in de leer der Kerk. Waartoe
zou deze stelling bij wispelturig aange
legde volken niet leiden?
„De katholieke leer maant aan, selfs
.harde en onrechtvaardige meesters tc
dulden en te verdragen, staat in geen
geval opstand toe tegen een Wettig ge
vestigd gezag” schreef Homo Sapiens In
«tjn artikel van 18 Februari 1927. He:
te hard, doch waar.
De door den heer Doom ten bewijze
van zijn stelling geciteerde zinsnede van
kardinaal Billot „de macht een nieuw*
regeering te vormen, berust bij diege
nen, bij wie deze macht oorspronkelijk
berustte; de zoogenaamde constituee-
rende macht blijft altijd bij de gemeen -
■chap.” verandert hieraan niets.
Klaarblijkelijk is kardinaal Billot een
aanhanger van de leer, dat de staat uit
een verdrag is ontstaan en het gezag
oorspronkelijk bij de gemeenschap be
rustte, die vervolgens dit gezag op bin
dende wijze aan een of meerdere perso
nen heeft overgedragen. Deze leer u
■pedaal door de mlddeleeuwsche schrij
vers Cajetanus, Vittoria, Soto.. Bellarm:n
«n Suarez even sterk verdedigd ate rij
In tateren tijd door Beysens, Cathreln,
von Hartllng en vele anderen te bestre
den.
De bedoeling van dese leer te. gelijk
ten barer jongste verdedigers, Ttechle-
der. het uitdrukt, niet om te betoogen.
dat de staten Inderdaad door verdrag
ontstaan en het gezag door verdrag
Naar het „Vad." verneemt, is het Amster
damse!. Tooneel. directie Verkade en van
Dalsum. door een samenloop van omstan
digheden in flnanZieele moeilijkheden ge
raakt, die een voortbestaan van dit gezel
schap in zijn huldigen vorm twijfelachtig
maken. Getracht wordt een oplossing te
vinden om uit de benarde positie te ge
raken. Het is niet uitgesloten, dat de even
tueel te treffen maatregelen van ingrijpen
den aard zullen zijn, waardoor het tooneel
in ons land sterk zal worden beïnvloed
Verschenen is het Verslag over het wets
ontwerp tot wijziging van de Woningwet.
De Regeering merkt op. dat het wetsont
werp is gebaseerd op de erkenning van het
private eigendomsrecht, dat den mensch niet
is gegeven voor uitsluitend persoonlijk doel,
maar opdat hij het gebruike tot nut van de
gemeenschap, waarvan ook hijiaeif lid is. Dit
beteekent voor de strekking van het wets
ontwerp. dat in beginsel de grondeigenaar
bt stemming aan zijn eigendom mag geven,
maar dat hij daarbij rekening heeft te hou
den met de belangen van de gemeenschap,
welke behartiging ten deze is opgedragen aan
de gemeentelijke overheid.
Volgens de Regeering heeft de Rijkswetge-
ver rich te bemoeien met de rechtsvragen, die
de volkshuisvesting en de stedebouw opleve
ren; hu heeft daarbij te waken voor rechts
zekerheid en rechtsgelijkheid. De Rljkswetge-
ver mag b.v. niet aan plaatselijk inzicht over
laten, in hoever een eigenaar wiens eigen
dom door een speciale rooilijn wordt getrof
fen, gewaarschuwd zal worden. Voor het uit
breidingsplan. voor de onteigening, om bij
deze voorbeelden te blijven zjjn formaliteiten
door den Rijkswetgever voorgeschreven.
Volgens de Regeering is het. niet mogelijk,
alle bepalingen betreffende rooilijnen In één
artikel samen te brengen.
De Regeering verklaart dat het bouwver-
bod meer en meer door de rooilijn is vervan
gen. vermoedelljk doordat deze minder aan
formaliteiten gebonden is. Aangezien ech
ter tegen het bouwverbod op zich zelf geen
bezwaar bestaat Is het bjj nadere overweging
hersteld, evenwel In eenlgszins anderen vorm
dan het thans in de wet heeft.
Volgens de Regeering zijn de voorgestelde
bepalingen betreffende streekplannen niet
overbodig geworden Volgens de bepalingen
tot wijziging van de Gemeentewet wordt, in
dien dwang wordt toegepast, de regeling op
gelegd bij Koninklijk besluit. De Woning
wet heeft ten aanzien van uitbreidingsplan
nen aan Ged. Staten reeds dezelfde bevoegd
heden toegekend als zij ten aanzien van
streekplannen volgens het wetsontwerp zullen
verkrijgen. Het ro’i onjuist zijn, de bevoegd
heden van die colleges te wijzigen ten aan
zien van streekplannen een grootendeels
velUkroortige materie als uitbreidingsplannen
die daarmede steeds nauw verwant Is.
de volgende commande-
Generaal van Mourik:
Z.Exc. den Gouverneur-
ADVERTENTIEFRIJ5: Vaa 1—5
regels f U*:aikeregelmeet-/«JU.
RECLAME per regel «-78 voor
4e eerste pagina; voor 4e overige
pagina's •-■•.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD”
bU vooraitbetaUng per plaatsing
9.80 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer *.U
Mi verlies vaa 'a
anderen via*r.
BU de Tweede Kamer is ingediend ess
wetsontwerp tot goedkeuring van de gewij
zigde Berner-conventte en tot wijziging van
de Auteurswet.
Kassenbouw
Verscheidene leden betoogden, dat de be
langen van den tuinbouw geenszins ver-
elschen, dat ten behoeve van den kassenbouw
het geheele uitbreidingsplan, de roollljnvoor-
schriften, de voorschriften volgens art. 31b
en de bouwverboden op zijde worden gezet.
Naar hun meenlng is het voldoende aan B.
en W de bevoegdheid toe te kennen tot ver-
Icenlng van een bouwvergunning voor die ge
bouwen In afwijking van art. 5.
Op grond hiervan heeft de Regeering het
artikel gewijzigd. In het tweede lid Is aan
B en W de keuze gegeven tusschen ver
wijderen van de gebouwen of het brengen van
die gebouwen in overeenstemming met de
voorschriften waarvan is afgeweken. Door
het laatste kan wellicht zonder sehade voor
het algemeen belang echter ernstige bedrijfs
schade voorkomen worden.
I
5
Gisterochtend waarschuwde de caféhou
der I., te Muiden de politie, dat zich in zun
café een Jongeman bevond, van wlen hl) ver
moedde, dat hij één der psychopathen was,
die Maandagavond uit het gesticht te Hei-
loc ontvlucht waren. De rijks- en gemeente
politie begaven zich naar bedoeld café en
troffen daar den bewusten persoon aan, die
bleek te zijn de 23-jarige Van O., die inder
daad met een anderen verpleegde Maandag
avond uit het St. Paulus-Oesticht te Heiloo
ontvlucht waren. Van O. was gedeeltelijk te
voet en voor een deel met een wagen van
Heiloo naar Amsterdam gekomen. Vandaar
had hij zich gisterochtend naar Muiden be
geven. Onderweg was hjj met een boeren
wagen meegereden.
Over de gestichtskleeren droeg hU een ver
sleten en half gescheurde Jas, welke hU, naar
hij zelde, onderweg gevonden had. De aan
gehoudene was, schrijft de „Telegraaf” er
niets over te spreken, dat zijn kameraad hem
In den steek had gelaten. In Amsterdam had
deze, naar Van G. vermoedde, zich inge-
sch-ïpt op een boot naar Kampen, om van
daar te trachten Enschede te bereiken. In
dén loop van den dag werd Van O. door
de Mulder politie naar het gesticht te Heiloo
teruggebracht.
Mm*MU>valkm<li'étezèkerdn TOor1^^ drr'CJol^rrd2^?,'>TIT",rdrn f 3000 - Leve“’l*n«* geheele ongeschiktheid tot werken door f Ten bij een ongeval met f OKI» bij verlies van een hand, f IOC bij verlies van een f Cf] bij een breuk van
pp. onmvsuen vertokerd voor een der volgend, u.tkeeringen- verlies vsn beide armen, bedde teenen of beide oogen 1 *öü-" doodel ijken afloop een voet of een oog 1 duim of wijsvinger 1 3U- been of srm
De Chr. Hist. „Nederlander" vermeldt
een opmerkelijk geval van .Achoolspllt-
slng": dat er te Nieuwe Pekela n.l. 900
schoolgaande kinderen zijn, waarvoor 9
scholen bestaan; vijf openbare en vier
christelijke:
Jfu dreigt de komst van een tiende
school, een roomsch-katholieke.
Alweer verbrokkeling dus.
Wie zoo klagen, vergeten toch
iets, naar het schijnt.
De gemeente telt thans 5388 zielen. In
1920 was van de bevolking ruim 8 per
cent roomsch-katholiek. Als dat nog zoo
of nog ongeveer zoo is. dan is het toch
alleszins natuurlijk, dat dit bevolkings
deel een eigen school krijgt 1
1 Schijnt ons niet al te liberaal toe
om hier bezwaar te maken. De mede-
deellng in een persbericht, dat „vjjf
openbare scholen uiteraard genoeg zijn
voor de 900 kinderen”, is in elk geval
fel anti-liberaal. Of moet er voor de
ouders geen vrijheid wezen om het kind
te doen onderwijzen in den geest, die
heerscht in het huis?
Wellicht zal straks blijken. dat vier
openbare scholen genoeg zijn. Laat men
dan daarmee volstaan.
En het getal negen is niet overschre-
denf
Maar aan ouders bewegingsvrijheid
onthouden dat is wat heel bar”.
Beleefd verzoeken wj) de
medewerking van onze HJL
Adverteerders Inzake het
vroegtijdig toezenden van
de voor de Zaterdag-num-
mers bestemde advertentlèn.
WU sullen het zeer op prijs
stellen indien wjj de an
nonces. bestemd voor Zater
dag, reeds des Donderdags of
uiterlUk des Vrjjdagsmorgens
ontvangen.
Door het vroegtijdig Inzen
den van advertentlèn run
nen wij ook aan de uitvoe
ring. dus aan het zetten
van de advertentie, meer
aandacht schenken, hetgeen
vanzelfsprekend de reclame-
waarde van de annonce ten
goede komt.
Mede In Uw eigen belang
vertrouwen wU op Uwe
medewerking Inzake een en
ander te mogen rekenen,
waarvoor bij voorbaat onzen
„Onder den indruk van het wederop-
leven van een onverzettelijk nationalisme
in verschillende landen en van den toe
stand van politieke malaise, die nog wordt
verscherp' door de slechte economische
organisatie van Eu> >pa en door de moei
lijkheden van de wereldkrisis, geven wij
opnieuw uiting aan onze onwankelbare
gehechtheid aan de zaak van de doelma
tlge organisatie van den vrede en van de
toenadering tusechen de volkeren. Wij ver-
oordeelen leder beroep op geweld als een
misdaad en dwaasheid en bevestigen onzen
onverzettelljken wil om alle pogingen in
het werk te stellen, zoowel in het kader
van de blnnenlandsche politiek der respec
tievelijke landen als op internationaal ter
rein. om den weg te versperren aan de
extremisten, om de publieke meenlng te
leiden In de richting van de samenwerking
der volken, zoowel op politiek als op eco
nomisch gebied, en van de organisatie van
den vrede, en om de vredespolitiek In
Europa en in de geheele wereld voort te
zetten en te ontwikkelen volgens de
methoden en middelen, door den Volken
bond in het werk gesteld.”
Ds volgende médedeeling wordt verstrekt
uit den kring der vereenigingen
„Inderdaad bevindt 't Amst. Tooneel zich
in moeilijkheden. Doch deze hebben voor het
artistieke zoowel als het andere personeel nog
geen enkel nadeellg gevolg gehad. In de
praktijk is gebleken, dat de bespeling van
drie schouwburgen te Amsterdam financieel
nadeellg is.
Door de Kon. Ver. „Het Ned. Tooneel"
wordt thans overwogen, op welke wijze even
tueel medewerking zou kunnen worden ver-
Isend om te komen tot een algcheele reorga
nisatie. welke voor het tooneel te Amsterdam
een toestand zou scheppen, die zoowel in
flpancieelen als in artistieken zin zekerheid
geeft
van een Kardinaal
Een telegram uit New-York meldt, dat
volgens een draadloos bericht uit San Mi
guel op de Azoren, het vliegtuig Tradewind
met mevrouw Hart en Maclaren aan boord,
ongeveer 30 K.M. ten NO. van dat eiland
in zee gevallen is.
Omtrent het lot van de opvarenden is nog
niets bekend, maar allen schepen, die zich
onderweg naar Horta bevinden, is verzocht
scherp op te letten of ze het vliegtuig zien.
Waarschijnlijk heeft Maclaren zelf nog kans
gezien draadloos ongeveer zijn positie aan te
geven.
„Het gaat toch niet aan. nadat men te
Bordeaux de discussie heeft ontweken
onder /oorwendsel, dat de kwestie van de
Landsverdediging verdeeldheid onder ons
zou brengen inderdaad bestaat er diep
gaand meeningsverschll over dat men
nu langs een omweg en door op zich zeil
staande stemmingen sommigen van ons
wil dwingen hun geweten geweld aan te
doen. Men weet, dat dezen nooit zullen
toelaten, dat Let socialisme wordt losge
maakt van de Landsverdedlgtug- ZU zullen
het minder dan ooit toelaten nu het Jaar
1931 is geopend onder het teeken van on
gerustheid ten aanzien van de buitenland-
sche politiek, nu Frankrijk wordt bedreigd
en met Frankrijk de vrede en met den
vrede de democratie in de geheele werelc
door dictaturen, die in Italië fascisme, in
Dultsche Hitlerisme, in Rusland bolsjewis
me heeten en die alle drie gereed staan
indien zjj er niet reeds toe zijn overgegaan.
monsterverbod te sluiten, getuigen het
beleefdheidsbetoon. de ver
dragen. de bezoeken van vlooteskaders.
etc., etc. Van welke kleur hun vlaggen ook
zijn, zwart, bruin of rood, niet door Ijdele
beloften op pap'er zal de Internationale
een dergeHJk verbond het werk onmogelijk
maken. Indien Jaurés nog leefde, zou nu
het parool weten te vinden, dat noodig Is
om het socialisme te behoeden voor >ie
onherstelbare fout van een weigering van
de credleten voor de Landsverdediging op
een oogenbllk. dat Landsverdediging het
zelfde Is als verdediging van de democra
tie en van het socialisme
Het 9de vliegtuig is gisteren om 8.25 uur
uit Djask vertrokken en te 13.50 uur in
Karaachi geland.
wHeden wordt de reis voortgezet.
De „Metaalbewerker”, orgaan van den
Chr. Metaa.bewerkersbond. bevat eenige
leerzame cijfers, welke ontleend zijn aan hpt
overzicht van den omvang der vakbeweging
Het ledental van het Intern. Verbond van
Vakvereentgingen <1 V.V.), de or
ganisaties, bedroeg op 1 Japurfrl 1930 in to
taal 13824.000 tegen 1^MÖ?300 op 1 Jan.
1929. Het ledental yartnet R.V.I., het com-
munirtische vakverbond, bedroeg 12 880 300
op 1 Jan. 133/r waarbij gevoegd moeten wor
den 2.22*r0oo revoiutlonnalre minderheden
uit ajKfere organisaties, voornamelijk u’t het
moderne IV V., in totaal dus 15.100.300
communisten, ongeacht nog verschillende,
met de communisten sympathlseerende or
ganisaties. Van deze ruim 15 mlllloen com-
munlsten zijn er niet minder dan ruim 12
mi'lloen in Rusland georganiseerd.
Opmerkelijk en leerzaam Is echter, dat
niet minder dan 2.220 000 Ud zijn van de
moderne vakbeweging, doch zich als minder
heden hebben samengevoegd en met de com-
munlrtlsche vakbeweg.ng in Moskou sympa-
thtseeren. Het betreft hier dus de celvorming
In de moderne vakbeweging. Voor Nederland
staat a's zoodanig geboekt een minderheid
van 1000 leden, die, lid zijnde van de mo
derne vakbeweging, met Moskou sympathl-
aearen, dus als cellenbouwerz in de moderne
vakbeweging werkzaam zijn.
iL Bovendien blijkt utt deze cijfers, dat inter
nationaal de communistische organisaties
reeds belangrijk sterker in ledental zjjn dan
Dr. W. K. Mertens, Gouvernementsarts
der eerste klasse bU den Dienst der Volks
gezondheid In Ned.-Indlé, Identificeerde
twee belangrijke dragers van de vijfdaag
sche koorts, behoorende tot de culictne*
groep. Van een ervan, nJ. de stegomyi*
fasclata werd dit reeds sedert vele jaren
vermoed, hetgeen thans door dr. Mertens op
wetenschappelijke wijze werd bevestigd, die
tezelfdertijd vaststelde dat de aedes albo-
pictus de tweede drager dezer ziekte la.
Deze ontdekking is van het grootste belang
in verband met het feit, dat de vijfdaag
sche koorts in alle Aziatische landen voor
komt. terwijl nu tevens werd ontdekt, dat
de muskieten behoorende tot dezelfde groep,
de gele koorts veroorzaken. Gedurende de
proefnemingen gingen de vrijwilligers, welke
gebeten werden door de bedoelde muskieten,
lijden aan vlifdaagsche koorts. In medische
kringen is men zeer verheugd over deze ont
dekking.
Deze resolutie is onderteekend door
het Dultsche Centrum, de Fransche
democratische Volkspartij, de Belgische
liga van christelijke arbeiders in België,
de Luxemburgsche rechtspartlj, de chrts-
telljk-democratische partij van Polen,
de christelljk-democratische partij van
Litauen, de Itallaansche volkspartij en
door de Nederlandsche katholieke staats
partij.
Zoo spreekt de Katholiek.
Tóch zijn de socialisten de beste. Ja.
de alléénige vredesvrienden en zijn dé
katholieken de booswichten, die het
.jnilltalrisme” mede bevorderen en zoo
doende drijven naar den oorlog!
Zou de verlichte lezer van de rood3
pers nu nóg niet opmerken, hoe grof hij
beetgenomen wordt?
Zoo spreekt de socialist.
DaarnAAst *- in het andere kolom
metje «Dn de katholieke partijen van
verschillende Europeesche landen aan
het woord.
Volgens de Fransche bladen heeft de
executieve van de organisatie der Euro-
WU vinden het natuurlijk heel vrién
delijk van „De Nederlander”, dat het
blad de katholieken, die in Nieuwe Peke
la recht op een eigen school willen la
ten gelden, bij voorbaat in bescher
ming neemt; wij hadden van ,J)e
trouwens” niet anders
waren er in 1920
reeds ongeveer 72 katholieke kinderen
(het aantal zal allicht vergroot zijn!),
dan hebben de katholieken daarginds
het volste recht op een eigen school
de katholieken zUn daarginds wel
zeer bescheiden geweest, nu zij eerst
thans hun recht schijnen op te eischen.
Wat ons in het bovenstaande echter
sterker getroffen heeft? Dat er thins
reeds voor 900 kinderen 9 scholen be
staan, waarvan v ij f openbare en vier
christelijke: vijf scholen dus van GE
HEEL en vier van MIN OF MEER ge
lig ke richting!
Is dat niet zéér royaal?
Wij willen aannemen, dat groote af
standen in dit geval een zekere rol spe
len, maar we hebben vroeger al reeds
uiteengezet, dat in zeer veel gevallen
groote afstanden overwonnen kunnen
worden door vervoer van kinderen per
autobus
Het lUkt ons zeer onwaarschUnUJk.
dat van liberale zijde tegen de nieuwe
katholieke school geageerd zal wor
den; het goed recht daarvan is maar
al te duideUjk bewezen.
Maar of de overige 9 scholen voor
rond 800 kinderen evenzeer verantwoord
zün?
staatsburger is gerechtigd, g«-
hoorzaamheld te weigeren aan die wet
ten en voorschriften, welke in flagrSn-
ten strUd «IJn met het natuurrechr;
opstand en revolutie daarentegen «Vn
zoo goed als nooit geoorloofd. Slechts
indien het gezag, bet algemeen welzUn
niet alleen niet bevorderde, doch zelfs
geheel en al bestreed, zijn plichten ge
heel verzaakte en bU voortduring da
regelen van het natuurrecht schond
dan zou een omwenteling onder bepaal
de voorwaarden gewettigd kunnen zUn,
namelUk dan, wanneer tevoren met vrij
stellige zekerheid vaststond, dat de om
wenteling sou slagen en dat door de
omwen -.g en de daarmede gepaard
gaande wanordelUkheden, vechtpartU<*n
en al hetgeen zich verder bU een revo
lutie pleegt voor te doen, de orde no»
niet meer gestoord en het algemeen
welzUn nog niet sterker geschaad zou
worden dan bereids tengevolge van he:
slecht bewind het geval is.
Bovenstaande is theorie; immers,
eischen, welke worden gesteld om een
omwenteling gerechtvaardigd te mogen
noemen, zUn zóó uitermate zwaar, dat
wel kan worden gezegd, dat het gevai.
waarin een revolutie geoorloofd is. zich
praktisch niet spoedig zal voordoen.
Passen we de hierboven ontwikkeld”
beginselen nu toe op Indië, dan consta-
teeren we, dat aldaar het gezag wordt
uitgeoefend en de orde wordt gehand
haafd door Nederland, dat derhalve het
Nederlandsch gezag aldaar tevens ook
het wettig gezag is; verder is gebleken.-
dat ieder Ud van een gemeenschap ver-'
pUoht is om aan het in en over die ge
meenschap bestaand gezag te gehoor
zamen, alsmede dat het 1 gezag uitoefe
nend orgaan het recht heeft die gehoor
zaamheid te verlangen. Hieruit volgt
j, cnomstootelUk, dat het betoog
t het Nederlandsch gezag in Indië wel
facto bestaat, doch in Jure dlvino
Met aanwezig la niet houdbaar is te
noemen. Het is mij niet duldelUk, waar
om (zoo men aanneemt, dat God gewild
heeft, dat in iedere gemeenschap gezag
bestaat en hiermede noodzakelUkerwUzc
ook gewild beeft dat dat gezag gehoor
zaamd worden zou, tenzU het in zijn
uitoefening de regelen van bet natuur
recht schendt) op dezen algemeen gel
denden regel ten aanzien van den Indiër
een uitsondering zou moeten worden ge
maakt en deze gerechtigd zou wezen
gehoorzaamheid te weigeren, verzet te
plegen en een omwenteling te beproe
ven.
In een
erkent de heer Doorn met een beroep
een uitspraak van pater Tummers,
dat inderdaad
aching.
Gisteravond is bij gunstig getU opnieuw
een poging ondernomen om het Maandag
morgen bij Castrlcum ongeveer honderd me
ter uit de kust gestrande Engelsche stoom
schip „Cyrille Danneels”, dat met een la
ding kolen op weg was naar Amsterdam,
vlot te brengen Vier sleepbeoten, de ..Dren
te” „Groningen", „Friesland" en „Utrecht"
hebben de „Cyrille Danneels” om kwart na
elven vlot gebracht.
Het schip werd daarop naar IJmulden
gesleept, om vervolgens naar Amsterdam te
worden opgetrokken om daar te worden ge
lost en gerepareerd.
is overgedragen, doch uitsluitend om
aan te geven, hoe staat en gezag eigen-
lUk behoorden te ontstaan, wilden rij
met de gerechtigheid in overeenstem
ming zUn.
Praktisch maakt bedoelde leer even
wel geen verschil met hetgeen hierbo
ven over het gezag Is betoogd; door haai
constructie n.l. van de bindende gezags-
overdracht ontkent ook zU, dat het volk
zonder meer willekeurig de overdracht
weer ongedaan zou kunnen maken, ter
wijl zij zich hierdoor tevens scherp
onderscheidt van de leer van Rousseau.
Uit hetgeen op bovenaangehaalde zin
snede van kardinaal BiUot volgt, „het
spreekt echter vanzelf, dat zU, om wettig
te zUn, niet willekeurig en roekeloos toe
gepast mag worden, maar aUeen wan
neer het hoogste criterium van het alge
meen belang en de voor de maatschappU
noodzakelijke rust dit elscht”, blUkt
bovendien ten duidelUkste, dat kardi
naal Billot hier niets anders heeft wil
len betoogen, dan dit, dat, wanneer de
uitoefening van het gezag ondraaglUk is
geworden en de orde en de rust alleen
nog maar gered kunnen worden door
een omwenteling, deze geoorloofd is te
achten, hetgeen precies en volkomen de
op dit punt bestaande katholieke leer is.
Het wil mij evenwel voorkomen, dat
zelfs de meest extremistische Indiër in
trouwe niet zal willen volhouden, dat dc
orde en de rust in Indië alleen nog tnaar
hersteld kan worden door er een aan
vang mj»de te maken deze zoo grondig
mogelUk te verstoren. De op het citaat
van kardinaal Billot gebaseerde mee
nlng van den heer Doom dat het ge
oorloofd is te achten een omwenteling
ts beproeven is dan ook llchtelUt
bevreemdend.
Den avond na de publicatie der arti
kelen van den heer Doom vermeldde
JDe TUd” de oprichting in Indi< van
een chrtstelUke inlandsche partU.
Deze partij heet Partai Masebl Indo
nesia. is gebaseerd op ehrlstelUkcn
grondslag, en staat een samenwerking
met het wettig gezag voor.
De tegenstelling tusschen de opvat
ting van den heer Doom en die van de
inlandsche ChristelUke partU was te
frappant, dan dat het achterwege had
mogen blUven, er hier de aandacht op
te vestigen.
BUREAU: HOF c ALKMAAR
Tririean: Administrate No. 433
Bedactte No. «33
Het toeval heeft het zoo gewild:
daar vinden wU in het sociaal-demo-
kratische hoofdorgaan op een en de
zelfde pagina, ja zelfs in twee kolom
metjes heel broederlUk naast elkaar
twee standpunten ten aanzien van
landsverdediging en oorlog medegedeeld.
Het eerste standpunt Is dat van den
bekenden Franschen soclallstlschen pa--
tUleider Paul Boncour, die in een
Fransch blad, de ..Montagne", een arti
kei geschreven heeft, waarin hU «egt.
bevreesd te zUn, dat een aantal partU-
genooten niet zullen stemmen voor ne
begroeting van Landsverdediging; daar
door zouden deze partUgenooten, zoo
zegt hU. spelen In de kaart van de rech-
ter«Ude en hU vervolgt: