1
5
I
I
I
I
I
Fa. H. KRIJNS, LAAT 147
Burgerlijke stand van
ENCYCLIEK VAN ONZEN HEILIGEN
VADER PIUS XI, BIJ DE GODDELIJKE
GENADE PAUS
I
^Balans-opruimin^
I
i
i
Alkmaar
1
i
TWEEDE BLAD
BLADZIJDE 1
DONDERDAG 15 JANUARI 1931
BERICHTEN UIT ONZE
VORIGE OPLAGE
De Rondetafel-conferentie
ALKMAAR
Algemeen Nederlandsch Verbond
DERDE DEEL
van
VIERDE DEEL
Strenge koude in Spanje
Noodweer boven Tripolis
Over het Christelijk Huwelijk in de huidige omstandigheden, nooden,
dwalingen en neigingen van gezin en maatschappij
Overval op den trein Boekarest
Galatz
cTeruèkeer tot de Goddelijke
Orde
Dienst van den Wieringeraieer-
polder
Amerika verwacht Volkenbonds-
interventie in Liberia
Gandhi scheidsrechter tusschen
Mohammedanen en Hindoes
Vulkanische uitbarsting in
Argentinië
Thunberg verbetert een
wereldrecord
M. KAT ER
ALKMAAR
MIENT2*
Voor Eer en Deugd
Het &odsdiensti& karakter
het huwelijk
verschillende merken Sigaren met 35 korting. Sigaretten extra ver
laagde prijzen. Rook- en pruimtabak vanaf 16 cent per ons. Prima kwali
teit. Dus alle rockers even kijken in de Sigaren en Sigaretten-centrale
IS
3e Vervolg).
Moeilijkheden
Hullebroeck zingt
Het gemengde hnweljjk
be-
boven
Jacobus Kamp en
4
Het
die zijn gebruikelijke causerie
eert
spr. wekte
i strijd
woorden
Vrijdagavond 16 Januari te 7 uur Lof In
de St. Josephkerk, met toespraak van den
directeur.
I
I
eerbiedig d<
geven dóór
wei hij. die na de ontrouwe bruid
te hebben huwt, als zij die, na door
man verlaten te zijn, een anderen
overspel bedrijven. is een ketter."
Als de Kerk niet dwaalde en niet dwaalt
tn deze leer en het daardoor vaststaat dat
de huwelijksband zelfs niet door overspel ver-
Eerbied voor God.
Omdat het dus niet mogeljk 1* de harts
tochten voldoende te remmen, alvorens de
ziel nederig de hulde van haar eerbied en
godsvrucht aan den Schepper heeft gebracht,
is het boven alles noodzakelijk, dat zU die
den band van het huwelijk aannemen wil
len, goed doordrongen sUn van een diepen 1
genover de vunzigheid der driften, de vrij
heid der kinderen Gods tegenover de sla
vernij der hartstochten, en tegenover de
schadelijke gemakkelijkheid der echtschei
ding, de durende hechtheid der echtelijke
liefde en van de onverbreekbaarheid tot den
dood van den gezworen eed van trouw.
(Wordt vervolgd).
Bij Koninklijk besluit is met ingang van 1
Januari 1931, ir. Chr. L. van Steen, te
Behagen, benoemd tot tljdelijk adjunct-ln-
specteur bij den dienst van den Wieringef-
meerpolder ter standplaats Alkmaar
In geheel Spanje heerschte sedert de laat
ste 24 uur een zeer strenge koude. In 31
provincies Is de thermometer tot beneden nul
gedaald. In verscheidene deelen van Catalo-
nië is de temperatuur tien graden onder nul,
te Saragossa en te San Ildefonso zelfs 17
graden onder nuL Te Madrid viel gisteren
de eerste sneeuw.
Om Qns dan nog eens te bedienen van de
wijze —oorden van Onzen voorganger, fs het
namelijk noodlg op te merken hoeveel zeker
heid er ligt in de hechtheid van den huwe
lijksband, en hoeveel kwaad de echtscheidin
gen met zich sleepen. Aan den eenen kant
maakt de onverbreekbaarheid van den band
den echt absoluut zeker; aan de andere zijde
maakt de mogelijkheid en zelfs de waar
schijnlijkheid der scheiding den echt- on
standvastig en in elk geval onderworpen aan
angst en wantrouwen. Aan den eenen kant
wordt de wederkeerlge welwillendheid en
gemeenschap van bezit versterkt, aan de an
dere zijde verzwakt door vde faculteit van te
schelden. Aan den eenen kant krachtige on
dersteuning van de trouw der echtelieden,
aan de andere zijde prikkeling tot ontrouw.
Aan den eenen kant de voortplanting, be
scherming en opvoeding der kinderen, krach
tig bevorderd aan de andere zijde bloot
gesteld aan ernstige schaden. Aan den eenen
kant de waardigheid en de taak van de
vrouw in gezin en maatschappij hersteld ei,
vervolmaakt, aan den anderen kant onwaar
dig onderdrukt, blootgesteld als de bruid er
aan is ..verlaten te worden en alleen den
hartstocht van den man gediend te hebben."
SÜ -
Drie Hlndoe-vertegenwoordlgera publicee-
ren een brief, waarin zij den Mohammeda
nen voorstellen de op de Ronde-Tafel-Con-
ferentie gerezen moeilijkheden tusschen Mo
hammedanen en Hindoes, aan een schei
rechterlijke uitspraak te onderwerpen.
Als scheidsrechters stellen zij os. voor
Lord Sankey. Mac Donald en Gandhl.
Zij zouden echter ook bereid zijn andere
scheidsrechters, die door de Mohammedanen
worden gewenscht. te erkennen.
Het noemen echter van Gandhi is In dit
verband echter merkwaardig.
Het schijnt een poging te zijn om den
leider der Indische Nationalisten, die op de
Conferentie niet vertegenwoordigd zijn,
naar Londen te brengen.
Gisteren zijn twee vulkanen bij San An
tonio de Las Cobres, in de provincie Les
Andes, plotseling gaan werken en hebben
groote lavamassa’s uitgeworpen.
Verscheidene menschen zouden slacht
offers van de erupties zijn geworden en door
den lavastroom zijn bedolven. Bovendien
werd in de streek rondom den vulkaan de
geheele oogst vernield, terwijl het verlies
aan vee zeer groot is.
De Gouverneur van Salta heeft een hulp
expeditie naar de getroffen streek gezonden
deren en gezin opdat zij haar eigen weg kan
volgen en zich wijden ook aan de openbare
diensten.
Ntauurlijk is dit heelemaal niet de echte
emancipatie van de vrouw en evenmin de
redelijke en waardige vrijheid welke beta
melijk is voor den edelen en christelijken
plicht van vrouw en moeder, maar veeleer
de corruptie van de vrouwelijke zending en
een aanslag op het gezin, omdat de man
er door van zijn vrouw, de kinderen van
hun moeder en het huls van zijn altijd ijve
rige beschermster beroofd worden. Zelfs
wordt deze valsche vrijheid en onnatuurlijke
gelijkheid met den man de ondergang van
de vrouw, want wanneer zij haar waarlijk
koninklijken zetel waarop zij door het Evan
gelie binnen de huiselijke muren werd ge
plaatst. verlaat, dan zal zij spoedig zoo niet
in schijn, dan toch In wezen, terug vallen
in haar oude slavernij en zoon Is tn het hel
dendom weer een zuiver gebruiksvoorwerp
worden voor den man.
De gelijkheid der rechten voorts welke men
zoo op den voorgrond dringt en overdrijft,
moet erkend worden in alles dat aan de
menscheltjke persoon en waardigheid eigen
is en voortvloeit uit de overeenkomst tot het
huwelijk waarin de echtelieden zonder twij
fel dezelfde rechten genieten en door den-
selfden plicht gebonden zijn. Overigens moet
er wel een zekere gelijkheid zijn, omdat die
wordt verelscht door het welzijn der familie
en door de verplichte eenheid en hechtheid
der orde van het gezin.
Wanneer hier en daar de condities der
gehuwde vrouw eenlge wijziging moeten on
dergaan In verband met de veranderde ge
woonten en gebruiken der menschelijke sa
menleving, dan is het aan de openbare
macht om de burgerlijke rechten van de
vrouw In overeenstemming te brengen met
*1 de nooden en elschen van onzen tijd;
en zij zal daarbij rekening houden met de
bijzondere vrouwelijke nétuur, met de goede
reden en het welzijn der familie, want de
essentleele orde van het gezin moet Intact
blijven omdat zij werd ingesteld door een
gezag en een wijsheid die niet menschelijk
doch goddelijk zijn, en omdat zij daarom niet
SewiJzigd kan worden door publieke wetten
of persoonlijken smaak.
Maar de huwelUkshervormers gaan nog
verder en willen de eerlijke en trouwe liefde
welke het fundament der Intieme zoetheid
en van het echtelijk geluk Is, vervangen met
een blinde overeenstemming in karakter en
«naak, wat zij sympathie noemen; met het
ophouden daarvan achten zij dat ook de
•enige band die de harten samenhoudt, moet
verbroken worden. Wat is dit anders dan
een huls bouwen op zand? Waarvan Chris
tus zegt dat. zoodra het aangevallen wordt
•toor de opgezweepte rivieren, het zal wan
kelen en instorten. „En de winden bliezen
en woedden tegen dit huls, en het ging ten
onder en zijn ruïne was groot.” Het huls
dearentegen dat gegrondvest wordt op steen,
*Mt is op de wederkeerlge liefde der echt-
tenooten en een hechte, redelijke en blij
vende vereeniglng van zielen, zal nooit door
Wen enkelen storm geschokt of verwoest
worden.
Gisterennacht hebben bandieten een over
val gedaan op den personentrein Boekarest-
Galatz, op het oogenbllk waarop hij het
station Galatz verliet.
Zij hadden zich als passagiers over den
geheelen trein verdeeld en wilden de reizi
gers blijkbaar uitplunderen.
Toen reeds vijf bandieten met opgeheven
revolver een coupé waren blnnengedrongen,
slaagde men er In aan de noodrem te trek
ken eh alarm te maken.
De politie was terstond ter plaatse en kon
reeds twee der roovers te pakken krijgen.
■taan. en die met duidelijke
de Kerk wordt toegestaan in
ie scheiding van bed, tafel en
(et vaststellen der redenen van een
scheiding, van de voorwaarden, de
m de maatregelen waarmee wordt
tn in de opvoeding der kinderen en
Degenen, die een gemengd huwelijk aan
gaan zonder ernstige redenen schieten voor
al hierin te kort en brengen zelfs hun eeuwi
ge zaligheid in gevaar. Van die zoogenaamde
gemengde huwelijken houdt de kerk de ge-
loovlgen met voorzichtige liefde zooveel mo-
gelijk verwijderd om talrijke redenen welke
aldus In den Codex van het Canonisch Recht
beschreven worden: „Met groote strengheid
verbiedt de kerk het huwelijk tusschen twee
gedoopten waarvan de één Katholiek is en
de ander tot een secte van ketters of scheur
makers behoort; wanneer er gevaar bestaat
van het geloof van de katholieke partij en
de klnöeren wordt het huwelijk door de god
delijke wet verboden. Ook wanneer de kerk
om redenen van tijd, persoon en omstandig
heden, overgaat tot het verleenen van dis
pensatie, (met behoud van het goddelijk
recht en na door allerlei garanties het gevaar
van afval zooveel mogelijk bezworen te heb
ben) dan blijft het toch nog altijd zeer twij
felachtig of de katholieke echtgenoot van
dit huwelijk geen schade ondervinden zal.
Niet zelden toch komt er voor de hinderen
een treurig gebrek aan godsdienst of min
stens de geneigdheid uit voort om spoedig
in de onverschilligheid te vervallen die zeer
nauw aan ongeloof en afval grenst. Boven
dien is in gemengde huwelijken die levendige
vereeniglng der zielen zeer moeilijk, welke
het bovengenoemde geheim van Christus’
vereeniglng met de kerk zou moeten afspie
gelen.
En zoo zal die nauwe vereeniglng der zie
len spoedig ontbreken, die zooals zij het tee-
ken en de onderscheiding van Christus en
de kerk Is, ook de onderscheiding en het sie
raad van het christelijk huwelijk moet zijn.
Want noodzakelijk moet de band der harten
breken of minstens verslappen waar ver
schil van meentng en gehechtheid bestaat ten
opzichte van de hoogste en verhevenste din
gen, dat is In de waarheid en In de godsdien
stige gevoelens. Daarna komt bet gevaar dat
de liefde tusschen de echtgenooten uitdooft
en de vrede en het geluk ondergaan van *t
gezin, dat alleen als de harten één zijn,
bloeien kan. Daarom ook zeide reeds zoo
vele eeuwen terug het Romelnsche recht:
„Het huwelijk is de vereeniglng van man en
vrouw in de samenleving voor heel het leven
en In de gemeenschap van goddelijk en
menschelijk recht.”
Wat echter, Beminde Broeders, voorname
lijk het herstel en de volmaaktheid van het
door Christus den Verlosser Ingesteld hu
welijk In den weg staat, is. zooals WU reeds
zelden, de steeds groeiende vergemakkelij
king der echtscheiding.
in het beheer van het bezit en
da buitensluiting of onderdrukking
kinderen; deze emancipatie noemen zij
sociaal, economische en physlologlsch.
Physlologlsch omdat zij achten dat de
vrouw volgens haar eigen vrijen wil onthe
ven moet worden van haar echtelijke plich
ten van echtgenoote en moeder; dat dit
veeleer een ergerlijke bandeloosheid dan
emancipatie is. hebben WU reeds voldoende
bewezen. Economische emancipatie moet
daarin bestaan, dat de vrouw zonder of
tegen den wil van haar man vrij haar eigen
zaken kan hebben, behandelen en behee-
ren met verwaarloozlng van haar echtge
noot. haar kinderen en haar gezin Sociale
emancipatie eindelijk welke de vrouw ont
heft van haar huiseliike zorgen voor kln-
In de bijeenkomst van de subcommissie
voor de federale structuur der Rondetafel
conferentie zeide lord Reading, dat de
liberale delegatie geen aanleiding had af te
wijken van de meeningen, die hij in zijn
rede van 5 Januari had geuit, doch moest
opmerken, dat zij waren gebaseerd op twee
veronderstellingen, n.l. dat de quaestle der
Hindoes en Mahomedanen wordt geregeld
en dat de federale constitutie doeltreffend
in werking wordt gesteld.
Sjafi zeide, dat voor de Indische Mahome
danen geen constitutie aanvaardbaar was,
tenzij hun belangen behoorlijk werden ge
waarborgd. Ook Jinnah betoogde, dat rege-
ling van de quaestie der Hindoes en Maho
medanen een voorwaarde was, die vooraf
moest gaan aan de opstelling van een con
stitutie, waarop Sastri antwoordde met het
uiten van het dreigement, dat de Mahome
danen het noodzakelijk zouden achten den
verderen arbeid te blokkeeren. indien aan
hun eischen niet werd voldaan.
Een hevige storm heeft gewoed boven
Tripolis en omgeving. Volgens de „Popolo dl
Roma” zijn vier personen gedood en ver-
scheldenen gewond. Een huls stortte In. ter
wijl verschillende gebouwen beschadigd
werden.
Verschillende in de haven voor anker Hg.
«ends schepen Hepen averij op.
Het A. N. V. heeft tot hoofddoel de
geestelijke en stoffelijke verheffing van alle
tot den Dietschen stam behoorende volks
groepen, zoowel in Nederland en In Vlaan-
als in de Kaapkolonie en N. O.-
overeenkomsten het geval is; waarom het.
volgens hen, ten allen tijde en om elke reden
ontbonden kan worden.
Tegenover dit alles staat onbewogen de
wet van God die door Christus bevestigd ge
worden is en noch door de meenlng der vol
ken, noch door den wil der wetgevers ver
anderd kan worden: „Wat God vereenlgd
heeft, zal de mensch niet scheiden.” En wan
neer de mensch op schandelijke wijze de
scheiding uitspreekt, dan heeft deze uit
spraak geen enkele waarde en blijft onver
anderd wat Christus zeide: „Wie zijn vrouw
weg zendt en een andere trouwt, pleegt over
spel, en wie een door haar man verstoeten
vrouw trouwt, pleegt overspel." Deze woor
den van Christus zijn van toepassing op
elk huwelijk, ook op het natuurlijke of alleen
wettigs; want tot elk echt huwelijk behoort
de onontbindbaarheid waardoor het ont
trokken wordt zoowel aan de opheffing van
den band als aan het oordeel der echtgenoo
ten en van elke leekerunacht.
Hier verdient de plechtige uitspraak her
dacht te worden van het Concilie van Tren-
te. „Wie zegt, dat de huwelijksband ver
broken kan worden door een der partijen, ter
oorzake van ketterij, bemoeilijking der sa
menleving of lange afwezigheid, Is een ket
ter”; en verder: „Wie zegt, dat de Kerk dwaalt
als zij geleerd heeft en leert dat volgens de
evangelische en apostolische leer de huwe-
lllksband niet geslaakt kan worden om het
overspel van een der echtgenooten, en dat
geen der belden, ook de onschuldige niét, die
geen aanleiding gaf tot dit overspel, een an
der huwelijk kan aangaan zoo lang de
andere echtgenoot In leven is, en dat zoo-
verstooten
haar
neemt,
Getrouwd: Antonie
Anna de Jonge.
Geboren: Willem, soon van Johannes
Leek en Catharina Kos; Cornelia, dochter
van Cornells Balder en Jantje .Witte.
De ondergang van het gezin.
De cpwerpingen die tegen de hechtheid
van den huwelijksband gemaakt worden, zijn
zeer makkelijk te orttzenuwjen. Immers de
bovengenoemde schgden en gevaren worden
in het uiterste geval verhinderd door de on
volmaakte schejding die den band onverbro
ken laat voort
woorden dopf
de wet op,
woning,
zoodanü
wijze
vooi
het behoud van het gezin en waarmee men
de schade, welke wordt toegebracht aan de
echtelieden, hun kinderen en aan de maat
schappij. zoo klein mogeltjk tracht te maken,
valt onder de Kerkelijke wetten en ten deele
ook onder de burgerlijke wet, omdat deze
scheiding burgerlijke beteekenls heeft.
Alle argumenten welke men gewoonlijk
aanvoert en waarvan Wij boven gesproken
hebben om de onontbindbaarheid van het
huwelijk aan te toonen. zijn voldoende om
niet alleen de noodzakelijkheid der echt
scheiding. maar ook de faculteit tot het toe
staan daarvan ten eenen male uit te sluiten.
Want zoo voortreffelijk als de voordeelen
der onontbindbaarheid z"n, zoo verderfelijk
en gevaarlijk blijken de schaden der echt-
godsdlenstzin, welke de lijn is waarlangs hun
leven rich ontwikkelt, en die hun verstand
en hun wil vervult van een hooge vereering
van God.
Goed en geheel In overeenstemming met
den volmaakten christelijken geest, gedragen
zich daarom de rieleherders, die. om de ech
telieden te behoeden voor het afwijken van
Gods wet, hen opwekken tot vrome, gods
dienstige oefeningen en om zich geheel in
God te vereenigen. om voortdurend zijn hulp
In te roepen en veelvuldig de Sacramenten
te gebruiken, om altijd en overal gevoelens
van vroomheid en godsvrucht te koesteren
en aan te vuren.
En grooteltjks dwalen degenen, die, met
verwaarloozlng van deze middelen, gelooven,
dat men eenvoudig met de middelen van de
natuurwetenschappen, zooals biologie, de
studie der erfelijkheid e d„ de menschen kan
overtuigen om hun vleeschclijke begeerten
te betoomen
Hiermee bedoelen Wij echter niet te zeg
gen. dat men geen rekening moet houden
met deze natuurlijke hulp voor zoover zij
geoorloofd is. want het is God zelf, eenige
Schepper van natuur en genade, die bepaald
heeft, dat het goed van de eene en van de
andere orde diene tot het gebruik en het
heil der menschen. De geloovigen kunnen en
moeten dus gebruik maken van deze natuur
lijke hulpkrachten. Maar zU vergissen zich,
die aannemen dat zij voldoende zijn om de
reinheid van het huwelijk te garandeeren en
gelooven dat zij krachtiger werken zullen
dan de bovennatuurlijke .iulp der genade.
Deze gelijkvormigheid der samenleving en
der huwelijkszeden aan Gods wetten, waar
buiten een afdoend herstel er van ónmoge
lijk is, veronderstelt dat allen makkelijk met
absolute zekerheid en zonder .gevaar voor
dwalingen, deze wetten kunnen kennen. Aan
niemand kan ontgaan voor hoeveel vergis
singen men de deur zou openen, hoe talrijke
dwalingen zich in de waarheid zouden men
gen, wanneer dit onderzoek werd overgela
ten aan het individueel verstand met geen
ander licht dan dat der natuur, of wanneer
de geopenbaarde waarheid aan een ieders
eigen interpretatie werd toevertrouwd. Iets
dat. wanneer het geldt voor zoo vele waar
heden van moreele orde, vooral gezegd moet
worden van de andere die tot het huwelijk
behooren. daar de hartstocht der begeerte
zoo makkelijk over de zwakke menschelijke
natuur zegeviert, haar bedreigt en verleidt;
te meer daar de naleving der wet Gods van
de echtelieden soms zware en dagelijksche
offers vraagt; en de ondervinding toont aan,
dat de menschelijke zwakte zich juist daar
van bedient om het in acht nemen van Gods
wetten te verwaarloozen.
De afdeeling Alkmaar en omstreken van
het Algemeen Nederlandsch Verbond hield
Dinsdag in de „Harmonie" haar tweeden
jaarlljkschen propaganda-avond; daarvoor
was de Vlaamsche zanger Hullebroeck ult-
genoodigd.
Het was nog niet zoo heel lang geleden,
dat Hullebroeck hier ter stede voor een volle
zaal optrad ter viering van zijn zilveren
jubileum als propagandist van het Dietsche
lied; toch hadden we gisteren een grooter
opkomst verwacht.
De geringe belangstelling voor een avond
als deze is geen goede noot voor het Alk-
maarsche publiek, dat schijnbaar liever zijn
geestelijke ontspanning zoekt in het zien
van luchtige films of nog luchtiger cabaret-
artisten. Deze trekken ten minste voller
zalen dan de brengers van een edeler
kunst, zooals een Hullebroeck.
Niettemin heeft de Vlaamsche zanger
zijn publiek gisteren toch op aangename wijze
onderhouden. Het gewenschte contact bleef
niet uit. S
Vooraf hield de voorzitter, jhr. van Fri-
dagh, uit Schoort, na een hartelijk openlngs-
woo"i, een betoog, waarin bij het wezen en
het doel van het A. N. V. uiteenzette.
hoofddoel
De echtscheiding
Men geeft voor de echtscheiding vele en
verschillende redenen aan, die deels voort
komen uit de schuld en de geneigdheden der
personen deels uit de omstandigheden; men
noemt die respectievelijk subjectieve en ob
jectieve oorzaken. Deze redenen tracht men
te verklaren met vele argumenten: ten eerste
het welzijn van belde echtgenooten, van den
onschuldige die het recht heeft te schelden
van de schuldige, van de schuldige die ont
heven dient te worden van een ónmogelijke
en verstoorde samenleving; dan ook het
welzijn van de kinderen die verstoken blij
ven van een goede opvoeding doordat zij te
makkelijk geërgerd worden en afgetrokken
van het pad de- deugd door de tweedracht
en de misstappen der ouders; ten laatste het
welzijn der maatschappij, dat de ontbinding
eischt van huwelijken die toch het door de
natuur gestelde doel niet meer kunnen nastre
ven; vervolgens vraagt men, dat de wet de
echtscheiding toestaat tervoorkoming van
de misdaden die makkelijk zouden kunnen
voortkomen uit een verder samenleven van
zulke echtelieden.
Nog driester verkondigen anderen, dat 1 hu
welijk als een zuiver private overeenkomst
overgelaten moet worden aan degenen, die
haar ««nqnin acxiaJs dit met alle andere
afschaffing
trouw beschermen.
Deze zelfde dwaalleeren die den glans van
de echtelijke trouw en reinheid besmeuren,
werpen al te makkelijk met slijk naar de
trouwe en eerbare onderwerping der vrouw
aan den man. En nog stoutmoediger bewe
ren velen van hen op lichtzinnige wijze dat
dit een onwaardige slavernij is van een der
echtelieden ten opzichte van den ander; zij
achten de rechten voor belde echtelieden ge
lijk, en omdat zij die gelijkheid geschonden
achten door slaafschheid aan den eenen kant,
huldigen rij als reeds tot stand gekomen of
zoo spoedig mogelijk te bewerken een zoo
genaamde emancipatie der vrouw. Deze
emancipatie moet, volgens hen. drievoudig
djn en wel in het bestuur van het gezin,
het beheer van het bezit en In
buitensluiting of onderdrukking der
deze
economische
omdat
Burgerlijk en kerkelijk huwelijk.
Tot hier toe, Beminde Broeders, hebben
Wij uitsluitend de twee voornaamste zege
ningen van het huwelijk verdedigd tegen de
lagen der hervormers van onze maatschap
pij. Maar waar deze zegeningen verre over
troffen worden door een derde, die name
lijk van het Sacrament, zoo kan het geen
verwondering baren wanneer wij constatee-
ren dat hierop vooral, alle tegenstrijdige
krachten zich concentreeren. Vooreerst dan
leeren zij dat het huwelijk een geheel hei-
densche en burgerlijke instelling is die niets
uitstaande heeft met de Kerk van Christus,
doch uitsluitend aan de burgerlijke samen
leving behoort: voorts beweren zij dat de
huwelijksovereenkomst vrij moet blijven van
alle onverbreekbare banden en dat men de
scheiding der echtgenooten niet alleen tole-
reeren. maar ook wettelijk erkennen moet;
waarvan het gevolg is. dat het huwelijk, van
alle heiligheid ontdaan, tot een geheel bur
gerlijke en profane aangelegenheid vervalt.
Eerst en voor alles stellen zij vast dat de
civiele acte als een gewoon verdrag moet
worden beschouwd, wat zij een burgerlijk
huwelijk plegen te noemen; de godsdienstige
acte wordt dan een vrij en onnoodzakelijk
toevoegsel dat men hoogstens kan toestaan
voor het biigeloovige volk. Vervolgens willen
zij dat er aan het huwelijk tusschen ka
tholieken en niet-katholleken geen enkele
moeilijkheid in den weg wordt gelegd, waar
door niet op den godsdienst hoeft gelet
te worden en de toestemming der kerkelijke
overheid overbodig is. Terwijl het gevolg van
dit alles bestaat in het verontschuldigen
der echtscheidingen en in het prijzen en ver
breiden der burgerlijke wetten die de ver
breking van den band begunstigen.
Wat de godsdienstige natuur van onver
schillig welk huwelijk en vooral van het
christelijk huwelijk dat een Sacrament is,
betreft, verwijzen Wil naar de door Ons
meermalen aangehaalde en bekrachtigde En
cycliek van Leo XIII, waaruit Wij enkele
punten overschrijven.
HU. die de monumenten der geschiedenis
onderzoeken, de voortdurende opvatting
der volken ondervragen, de instellingen en
zeden van alle tUden raadplegen wil, kan
daaruit alleen reeds met liet licht van zUn
verstand aflelden, dat zelfs In het natuur-
huwelijk iets heiligs en godsdienstigs ge
mengd was. „dat er niet aan toegevoegd,
doch er in geboren, niet door de menschen
ineesteld was.” want het huwelUk heeft
„God tot Insteller en was van den beginne
af een beeld van de Vleeschwordlng van
het Woord Gods.”
Deze godsdienstige natuur van het huwe
lUk en zUn sublieme beteekenls van Chris
tus’ vereeniglng met de kerk, vraagt van het
toekomstig bruidspaar een heiligen eerbied
vbor het christelijk huwelUk en een heilige
liefde en Uver. opdat het huwelUk. het- scheiding voor individu en maatschappU.
welk zij willen aangaan, zooveel mogelUk het’ - -
voorbeeld van Christus en de kerk benadere.
In politieke kringen te Washington ver
wacht men dat de morgen bijeenkomende
Volkenbondsraad zal besluiten tot het zen
den van een Commissie naar Liberia, die
tot taak zal hebben toezicht te houden op
de noodlgr maatregelen voor de uitvoering
van de bepalingen tot afschaffing der sla-
vemU in de neger-republiek.
De regeering te Washington is bereid aan
de Volkenbonds-actie deel te nemen. Dezer
dagen zal Stimson hierover een verklaring
afleggen.
deren
Indië.
Naast de Neder-Dietsche taal tracht het
A. N. V. ook de streektaal te behouden; spr.
herinnert in dit verband aan het lectoraat
,aan de unlversltelt In de Friesche taal.
Te Den Haag, waar het hoofdbestuur
zetelt, heeft 't A. N. V. een boekerij en een
boekencommissie ter verspreiding van Ne-
derlandsche letterkundige en muzikale wer
ken in het buitenland.
Voorts heeft het A. N. V. den
aangebonden tegen ultheemsche i
en gebruiken.
Een goed vaderlander, aldus spr..
.zUn taal- en stam-gebruiken;
op tot dankbaarheid voor het feit, dat men
tot den Dietschen stam behoort. Ook In het
buitenland wordt de band tusschen stam-
genooten onderhouden, getuigen de Hol-
landsche avonden op St. Nicolaas-avond
op de consulaten in de verschillende
groote steden In het buitenland.
Spr. komt dan tot Alkmaar, waar ook een
centrum van het A. N. V. gesticht Is; zijn
reputatie als centrumplaats van NoordelUk
Noord-Holland handhaaft Alkmaar echter
niet wat betreft het ledental van het A,
N. V.. Spr. hoopt, dat dit door dezen pro-
paganda-avond en verder In den loop van
het jaar moge toenemen en dat spoedig
het 100ste lid mag worden geboekt.
Spr. wUst op het groote cultureele
lang en op de Ideëele zaak van het A. N. V..
dat de geestelUke vrijheid eerbiedigt en
bewaart.
Spr. eindigt met een krachtige opwek
king, om de eer van den Dietschen stam
ook tn Alkmaar en omgeving hoog te hou
den en daarvan het bewUs te leveren door
het lidmaatschap van het A. N. V.
woord was hierna aan Hullebroeck,
hield over
zün Vlaanderen, het land van de blUheld
en den humor, van het lied en van den
strijd voor eigen cultuur.
Hij maakte met het publiek een muzikaal
reisje door Vlaanderenland en vertelde van
het kantklossen, van de Franschmans, van
de franskiljons, en plaatste ons midden In
de Vlaamsche beweging, die niet alleen een
strijd is om eigen taal, om eigen .alles”;
om eigen bestuurders en eigen cultuur; de
Vlaamsche beweging is veeleer een sociale
beweging; een strijd om eigen stoffelijke
en geestelijke belangen, om eigen vak
onderwijs enz. Men wil bevrijd worden van
die Waalsche bedrijfsleiders en meester
gasten. die oorzaak zijn, dat de Vlaamsche
arbeiders nog te veel zijn de paria’s
In de samenleving. Met trots wees
Hullebroeck op de verkregen Vlaamsche
hoogeschool, vanwaar uit de cultuur en
vervlaamsching zeker zullen terugslaan en
neerdalen op het heele Vlaamsche volk.
Met zijn bekende liedjes illustreerde
Hullebroeck zijn betoog.
Na de pauze had hjj allen tijd noodlg
voor het zingen op verzoek. Geen wonder,
dat we een bloemlezing te hooren kregen
uit zijn rijken liederenschat.
Hullebroeck wekte de Hollanders op In
Vlaanderen toch vooral geen Fransch te
spreken, doch hun eigen zuivere Neder-
landsche taal, waarvan de Vlaming nog kan
leeren. Spr. wees op de groote beteekenls
van de Nederlandsche taal, die de zesde
wereldtaal is en waarmee men zich overal,
zeker in Vlaanderen, kan redden.
De voorzitter dankte Hullebroeck harte
lijk voor zijn sympathiek pleidooi en riep
hem een tot weersriens toe, maar dan voor
een stampvolle zaal A. N. V -ers. We
hopen het met hém.
Gisteren vonden te St. Moritz internatio
nale wedstrijden op de schaats plaats, waar
aan o. a. door den Fin Clas Thunber*
werd deelgenomen.
Hij slaagde er In het wereldrecord 500
Meter, dat op zijn naam stond met 42A
sec., te brengen op 43.6 sec.
Tweede werd zijn landgenoot Blomquist.
Op de 5000 Meter werd de laatste eerst-
aankomende in 8 min 44.2 sec. Thunberg
werd tweede met een tijd van 8 min. 46.8
sec.. Heden vinden wedstrijden over 1500 en
10.000 Meter plaats.
Gehoorzaamheid aanede Kerk.
Opdat de ware en eerlijke kennis van Gods
gebod en geen simulatie of verdorven na
bootsing daarvan, licht en leider zij van het
verstand en het gedrag der menschen. wordt
gevraagd dat men aan den wil om God te
dienen en Hem te gehoorzamen, een kinder
lijke en nederige gehoorzaamheid pare je
gens de H. Kerk Want het wa# onze Heer
Jezus Christus, die de Kerk meesteresje der
waarheid stelde ook in deze dingen, die be
hooren tot de regeering en regeling der ze
den, ofschoon vele er van niet toegankelijk
zijn voor het menschelijk begrip. En zooals
de Heer voor wat betreft de natuurlijke
waarheden van geloof en zeden, aan het
eenvoudige licht der rede dat van de open
baring wilde toevoegen, en opdat men deze
rechtvaardige en ware dingen „ook in de
huidige omstandigheden der menschelijke
natuur makkelijk zou kunnen onderscheiden
en met absolute zekerheid en zonder scha
duw van dwaling kennen”, zoo wilde HU met
hetzelfde doel de Kerk «tellen als bewaar
ster en meesteresse van alle waarheden, die
godsdienst en zeden betreffen: en de gqloo-
vigen moeten dus, wanneer zij voor dwalin
gen van hun verstand en bederf der zeden
bewaard willen blijven, gehoorzamen en zich
onderwerpen met hart en ziel. En om zich
niet te berooven van een hulpmiddel, dat de
Heer hun met zooveel welwillendheid ge
geven heeft, moeten zij gehoorzaamheid be
tuigen niet alleen aan de plechtige uitspra
ken der Kerk, maar ook, met Inachtneming
der verhouding, van de constituties en de
creten, waardoor sommige meeningen als
slecht en gevaarlijk veroordeeld worden.
De Christenen moeten zich dus verre hou
den van een te groote onafhankelijkheid van
oordeel en van een valsche „autonomie" der
rede, ook in sommige kwesties rondom het
huwelijk, waarover men In onze dagen
strijdt. Zeer slecht toch zou het staan voor
een christen, die dezen naam waardig is. om
tot die hoogte op zich zelven te vertrouwen,
dat hij alleen geloof kan hechten aan
die waarheden, waarvan hjj den diepen zin
begrijpt, ot te gelooven dat de Kerk, die door
God tot meesteresse en bestuurster der vol
ken gesteld is, niet genoeg is ingelicht om
trent de moderne dingen en omstandighe
den, ofwel haar niet gehoorzamen of met
haar instemmen omdat zij haar gezag niet
doet gelden door plechtige uitspraken, alsof
men haar andere beslissingen beschouwen
kan als valsche of niet genoeg gesterkt door
redenen van waarheid en eerbaarheid. In
tegendeel is het eigen aan alle wezenlijke
volgelingen van Christus, geleerden zoowel
als onwetenden, om zich te laten leiden en
regeeren door Gods H. Kerk in alles wat ge
loof en zeden aanbelangt, door middel van
haar Hoogsten Herder, den Paus van Rome,
die op zijn beurt geleid wordt door Onzen
Heer Jezus Christus.
En omdat men alles moet terugleiden tot
de wetten en gedachten van God. moeten
WIJ, opdat een algemeen en stabiel herstel
van het huwelijk bereikt worde, het van het
grootste belang achten dat de geloovigen
mondeling en schriftelijk goed In het huwe
lijk onderwezen worden, niet één maal en
slechts oppervlakkig, doch dikwijls en diep
gaand, met heldere en krachtige argumen
ten. die goed worden gegrift In het verstand
en doordringen tot in het hart. WU weten
en men overwege hoeveel wijsheid, heiligheid
en goedheid de Heer jegens het menschelijk
geslacht heeft getoond door de instelling van
het huwelijk, door de regeling er van met
heilige geboden en nog meer door het te ver
heffen tot de bewonderenswaardlge waar
digheid van Sacrament, waardoor voor de
christelijke echtelieden een zoo rijke bron
van genade geopend wordt, dat zij in rein
heid en trouw kunnen voldoen aan de
hoogste doeleinden van het huwelijk tot
eigen welzijn en heil, tot dat der kinderen,
tot dat der beschaafde wereld, tot dat der
geheele menschheid.
En zeker, wanneer de moderne verwoesters
van het huwelijk zich zooveel moeite geven
met redevoeringen, boeken, brochures en
talrijke andere middelen om de geesten te
vergiftigen, de harten te bederven, de echte
lijke reinheid te verstoren en de schandelijk-
ste neigingen op te hemelen, dan moet
vooral gij. Beminde Broeders, „die door den
H. Geest tot Bisschoppen zljt aangesteld In
de Kerk Gods, die Hij met Zijn eigen bloed
heeft opgericht”, geen middel onbeproefd
laten om zelf of door middel uwer priesters
of ook met de medewerking der zorgvuldig
uitgekozen leden der Katholieke Actie.
de waarheid tegenover de dwaling
te ateUeo, de schittering der kulscbheld te-
Om dan toe te komen aan de dwalingen
welke de huwelijkstrouw bedreigen, elke
zonde die in het nadeel van de kinderen
wordt begaan, is te gelijker tijd noodzake
lijk ook een zonde tegen de trouw, omdat
de zegeningen van het huwelijk onderling
van elkaar afhankelijk zijn. Ja. er zijn even
veel dwalingen tegen deze trouw als dat
zjj deugden omvat: de kuische trouw der
echtgenooten onderling, de eerbare onderwer
ping der vrouw aan den man en de sterke,
eerlijke liefde tusschen hen beiden.
Vooreerst wordt deze trouw aldus geschon
den door hen die meenen, dat men indul
gent moet wezen tegenover de Ideeën en
zeden van onzentijd, zooals de valsche en
schadelijke vriendschap met derden, en die
beweren dat deze relaties den echtgenooten
toestaan om ruimer te denken en te hande
len, en dit te meer omdat zoo wordt be
weerd velen een bijzondere sexueele ge
neigdheid bezitten waaraan zij binnen de
grenzen van een mono0amlsch huwelijk niet
kunnen voldoen. De absolute afkeer van re
laties met vreemden wordt door dezulken als
bekrompenheid van geest en lafhartige ja
loezie beschouwd en daarom vragen zij de
der wetten die de huwelilks-
De overheid heeft ook geen enke4 zeg
gingschap over de ledematen harer onder
danen, en waar geen schuld is, kan een
dergelijke straf niet worden opgelegd. Dit
leert ons ook de H. Thomas van Aqulne. Ten
slotte zegt de christelijke leer die daarmee
geheel in overeenstemming is met de men-
schelijke rede, dat de mensch zijn ledema
ten niet anders gebruiken mag dan voor hun
natuurlijke doeleinden en dat hij ze niet
kan verwoesten of verminken, behalve in het
geval dat,het welzijn van het heele lichaam
dit vereiScht.
broken kan worden, dan volgt daaruit, dat
de zooveel mindere motieven die men ge
woon Hjk pleegt aan te voeren voor de echt
scheiding, zoo weinig waarde hebben dat het
de moeite niet loont ze hier allemaal te be
handelen.
Tot nu toe, Beminde Broeders, hebben Wi)
-ie beschikkingen bewonderd, ge-
den zeer wijzen Schepper en
Verlosser van het menschelijk geslacht ten
opzichte van het huwelijk, en te gelijk be
treurd dat deze Heilige bedoelingen der God
delijke Goedheid zoo dikwijls vergeefsch ge
maakt en met de voeten getreden worden
door de dwalingen en hartstochten der men
schen. Het is daarom natuurlijk, dat WU
met den vaderlijken Uver Onzer ziel trach
ten de noodlge geneesmiddelen te vinden om
de genoemde zeer gevaarlijke misbruiken uit
te roeien en den verplichten eerbied aan het
huwelUk terug te geven.
Om het huwelUk terug te leiden in de ge
stelde orde, is het noodzakelUk dat allen
het goddelUk doel van het huwelUk voor
oogen houden en probeeren zich daaraan aan
te passen. En omdat dat vooral bemoeilijkt
wordt door de begeerte welke ongetwUfeld
de voornaamste oorzaak is dat men zondigt
tegen de heilige wetten van het huwelUk,
en omdat de mensch zUn hartstochten niet
onderwerpen kan als hU niet eerst zichzelven
aan God onderwerpt, moet vooreerst in de
ze richting alle zorg gaan volgens goddelijk
vastgestelde orde. Fet is een onveranderlUke
wet, dat wie leeft in onderworpenheid aan
God, met goddelUke genade zUn hartstoch
ten aan zich onderworpen ziet, en
dat wie in tegendeel in opstand leeft
tegen God. de smarten voelt van den
inwendlgen strijd der felle hartstochten. En
sulks gebeurt niet zonder een wUze beschik
king, zooals de H. Augustinus leert: „Het is
juist, dat de mindere zich onderwerpt aan
den meerdere; zoodat, wie wil dat die onder
hem staat, aan hem onderworpen is, op zUn
beurt onderworpen moet zUn aan die boven
hem staat. Erken de orde, zoek den vrede.
GU aan God, het vleesch aan u. Wat is er
juister, wat mooier? GU aan den meerdere, de
mindere aan u. Dien Hem, Die u geschapen
heeft opdat gü gediend wordt door wat voor
u geschapen is. Pas echter op. want de orde
die wU bedoelen is niet deze: aan u het
vleesch en gU aan God. doch: gU aan God
en het vleesch aan u. En wanneer ge het
„gU aan God” verwaarloost, zult ge het „aan
u het vleesch” nooit bereiken.”
