IN EN OM ALKMAAR Ziek II 1 1 NATIONAAL-SOCIALISME EN KATHOLICISME 11 - BLADZIJD TWEEDE BLAD DONDERDAG 22 JANUARI 1931 STADSNIEUWS I 1 i M.KATER ALKMAAR MieNTz-y Door FRIEDRICH MUCKERMANN SJ. BesmettelIJke ziekten H Mijnhardt’s Poede ,1 Schop, Paardenmarkt f 185.A v. Dam, zweefmolen. Paardenmarkt a. d. boomenkgnt f 1100.50 (Indien kinderdraaimolen niet wordt gegund). D. van -ram Jr.. Zweefmolen, Py- denmarkt (middenterrein) f 600.10 (Indian El kinderdraaimolen niet wordt gegund). Nieuwe telefoongeleiding ontworpen 2de rechtstreeksche tele foonverbinding tusschen Amsterdam en Edam zal niet worden uitgevoerd. In plaats daarvan is een rechtstreeksche telefoonge- leldlng ontworpen tusschen Alkmaar en Edam. fc n. IN be- denmarkt (middenterrein) I 600.10 of Ged. Nleuweslcot naar verkiezing van B. uc gr IJ re generaal vernin- - Z. - - derd was bij de replieken aanwezig te zijn k*tholleke afgevaardigden onder te verdee- Wat hij bedoelde met zyn vragen in eer- J,” heele’ halve en kwnrt-democraten, schiettent; N. v d. Abeele, schiettent, Oed. De -I compromis, het politiek georiënteerd lezer kan ze H. M. qe koningin op Maandag, na kermis ■i currentle van een tweede schiettent of prijs- Nleuwesloot, f 346, als vorig Jaar to. gebouw idee en Socla- om- kern. Hitler's wereldbeschouwing het pro- In de afgeloopen week hebben zich alhier vijf gevallen van roodvonk en een geval van diphtheric voorgedaan. ken voor de volks-unlversltelt te Interessee- ren. wijzen wy beleefd maar beslist van de hand. Goud waard was het antwoord van den heer Westerhof op dezen aanval. Eerstens er- Vice-Praeses C. P. G. PERSOON, pr. Subsidie "30 voor B.A. f 224.000 73.616.75 65.000.— 72.000.— 37.000.— 61.600.— 225.616.— 186.900.— 99 946.18 126.060.— 100.000.— 94.135.— 219.617.10 71.200.— 69.300.— 232.020.— 113.045 40 210.000.— 210 000.— PRIJSVERLAGING Op verzoek verwijzen wij naar een adver tentie in dit nummer van de firma A. Schellingen waarin de suiker wordt aange boden tegen 18 cent per pond. Vóór den oorlog was dit 23 centl Aantal inwoners 23Q11 23611 28697 28775 30285 31596 32579 35653 37677 40625 41980 45300 47968 50051 52129 55511 59030 70352 80519 Uit den Alkmaarschen Raad Begrootingsbeschouwingen 1931 BEKEDIGD Door de arrondissementsrechtbank te Alk maar is heden beëedigd tot makelaar in ef fecten de heer D. C. J. van Dijk, directeur van de N.V. Noorder Bank alhier. Tot makelaar In machinerieën de heer A Bcho tens. scheepsbouwkundige, wonende Ka- naa’djjk 18, alhier. Tot ambtenaar van den Burg. Stand der gemeente Enkhulzen. de heer J. Mens. loor gevatte koude, zwaar aoofd en ledematen. Influenza, Rheumatische pijnen, alsook vas te Hoest: In al deze gevallen zi U spoedig helpen. Doos 45 Ct. Bij Uw ST. LAURENTIUSPAROCHIE Onze Meisjescongregatie Het actieve bestuurtje van de Congregatie Is zich In deze week op meer dan gewone wijze gaan roeren. Om wat te berplken moet je nu eenmaal 'n zekere mate van vrijpostig heid aan den dag leggen: n brutaal mcnsch wordt gezegd, heeft immers zelfs de halve wereld, en enkele pientere meisjes hebben dezer dagen het eerste punt van ons werk program voor het nieuwe jaar afgewerkt. Iedere jonge vrouw of meisje uit onze paro chie heeft aan huls bezorgd ontvangen een gesloten enveloppe met als Inhoud ’n propa- gandablaadje en 'n tweede briefje met ‘n hartig woordje er op om aan te sluiten en mee té doen om zoodoende onze eigen Con gregatie groot en flink te maken, iets wat 'n jonge vrouw of kordaat meisje heel best staat Nu volgt 'n korte pause: even uitblazen; dan openen we weer 'n nieuw offensief, 31 tweeden aanval, het is immers de aanhouder die wint, nietwaar? Ieder meisje uit de St. Laurentlusparochle is derhalve welkom, hetzij op Maandag 7 uur of Donderdag half 8, en is dit te vroeg, dan reken ik op dezen zomer, waarin de oefening om kwart na acht begint. U komt maar op dien tijd en alles gaat heel gewoon. Ouders, mag ik ook op u rekenen? Ook u mag die twee briefjes aan uwe dochter(s) geschreven, gerust lezen. Ons bestuur zou er u zelfs dankbaar voor zijn. Later volgt meer over ons offensief. Kap. DE WIT'. ste instantie omtrent het R.K. Bewaarrehool- onderwtjs en het R.K. Lyceum, we weten het niet Vanzelfsnrek-nd deelt een tactisch ge neraal z3i plan de campagne niet vooruit aan de „vljandeP’ke” pers mede. Zouden we echter heel ver van de waar heid zijn, als we het vermoeden uitspreken, dat zijn vragen bedoeld waren als voorbe reiding voor een kleinen aanval op de sub sidies dezer beide Instellingen van bijzonder onderwijs? O, natuurlijk niet, omdat hij er zelf tegen is. Dat zon. na zijn voorstemmen van vroeger ook moeililk gaan. Maar alleen om de 8. D. A. P., welke er vroeger tegen was, uit haar tent te lokken. Voorstemmen van de z«s rooien zou b-teekenen een front verandering, welke verklaard moest worden en dus ook door sommigen misverstaan. Ge volg: schade voor de 8. D. A. P. Blijven volharden In de afwijzende hou ding zou ongetwijfeld het nieuwe bondge- noot’chan met de R K. verbreken. Ook hier weert geen voordeel voor de 8. D. A. p. Onschuldige en naïeve lever. u noemt dat mlssch'en draaien, huichelen, veinzen of nog erger. Maar u vergist u, het is eenvoudig: politiek f VRIJGESPROKEN In een buitengewone rechtszitting van he denmorgen is P. Oostenbroek, tuinder te Ne- derhorst den Berg, verdacht van diefstal ran 40 kippen te Oterleek, vrijgesproken van het hem ten laste gelegde, met bevel tot onmld- deliyke in vrijheid stelling. Verdediger in dese mak was mr. A. Prins Jr. er in den hemel niet méér vreugde zijn enz.?" En we gelooven nóg, dat leder raadslid, dat hier persoonlijk een bezoek brengt, het aan tal der bekeerden zal versterken. wy zijn ook tegenstanders van noodeloos dure schoolpa kken. maar de toestanden in deze school, even primitief als toen wij er meer dan een kwart eeuw geleden, de fundamenten onzer wetenschap opbouwden, spotten zóó met de meest elementaire gezondheidselschen, dat hier vernieuwing geen luxe, doch dure plicht is. Over Maatschappelijk Hulpbetoon is, op voorafbetaling, al zwaar geredeneerd. Van de overzijde werd den Katholieken verweten, dat zij een kattvol princlpen bra ken en als oud roest weggooldm, wanneer zij hier vóór waren. Maar men vergat daar, dat de overeenkomst alleen het principe be trof en niet de uitwerking, welke nog geheim der góden is. Komt wethouder Westerhof eerstdaags met zijn voorstellen, dan valt er te praten. Dan zijn we niet tegen een om bouw, waardoor de gemeenschap, via de raadsleden die in het M. H. zullen benoemd worden, wat meer contact krijgt met een college, dat bijna een kwart mlllloen gulden per jaar gemeentegeld besteedt. Dat de nieuwe regeling duurder zal moeten worden, wil er by ons niet goed In. Moge lijk zal het bedrag anders besteed worden, maar het totaal kan toch tnoeliyk hooger. even dat bet tijd wordt dit ook eens te bekyken! Periodiek opgemaakt kan een gemeentc- balans naar onze meenlng wel licht laten schynen in de gemeente-flnanclën en tot de noodlge voorzichtigheid manen. Bovendien kan een gemeente-balans by het aangaan van geldleenlngen heil stichten. Dit is natuurlijk maar de indruk van een leek; gaarne willen we te gelegener tijd een deskundige vragen zyn meenlng in dese ko lommen uiteen te zetten. Laten we dit overzichtje besluiten met nog ev enln herinnering te brengen te klacht van denzelfden heer Keesom over ue wei nige groeikracht van onze stad. Zoo is het inderdaad. Er kunnen verschillende oorza ken zyn. welke een stad doen groeien: ves tiging van buiten (woonstad), het maken tot middelpunt van een wyde cv.igeving (marktstad) en het stichten van nieuwe be- dryven (Industriestad). Dat de eerste twee „oorzaken" het afge loopen jaar niet heel voorspoedig werkten, bewezen wel de cijfers uit de nieuwjaarsrede van den Burgemeester. Zeer terecht kon de heer Keesom er aan herinneren, dat Alkmaar als industriestad ook al niet byster bloeit. Behalve de choco ladefabriek Van den heer Ringers, zyn hier nog steeds dezelfde groote bedrijven van voor tien, twintig jaar. Dit lykt ons nog een punt van groote zorg voor de stadsregeering; de accommodatie zóó goed en de voorwaarden zóó aanlokkelyk te maken, dat meerdere industrieelen er voor deel in zien zich in Alkmaar te vestigen. over staat. Dus een absoluut Improductieve uitgave van f 2500 per Jaar. Er wordt in onze gemeente-flnanclën maar zoo licht gedacht over leenen en aflossen; Gemeenten Alkmaar Gouda Lonneker Den Helder Ede Almelo Zaandam Deventer Amersfoort Emmen 's Hertogenbosch Heerlen Leeuwarden Delft Enschede Dordrecht Apeldoorn Lelden Eindhoven Over een ter groote oorzaken van dit voor Alkmaar schrikbarend hooge cyfer schrijven we in een volgend overzichtje iets meer. Heel Interessant maar we kunnen niet alles uitvoerig bespreken was een prlnci- oteel debat tusschen de heeren Hoytink en Westerhof over armenzorg, by welk twistge sprek zelfs St. Paulus’ Galatenbrief als wa pen gebruikt werd. Met ten heer Vogelaar als arbiter kwamen belde partijen overeen, dat werkloozen (en andere behoeftieen?) geen wettelFk recht op steun hebben, doch slechts een moreel. Wat echter naar onzen smaak te nllcht om dit recht toe te passen, niet minder klem mend maakt. Integendeel I P. van Grinsven kyktent, f 110: Grinsven, kljktent f 75, Korte Nleuwesloot 8] zonder concurrentie; A. Sips, kyktent, f $5, 4 .1 Wie de volgende vergelykende cyfers aandachtig bekykt, zal niet aarzelen dit toe te geven. Het zal niemand verwonderen, dat by deze begrootlngsdebatten óók nog wel eens Iets over den polltieken Novemberstorm gezegd is. Maar toch weer niet zooveel, als men by algemeene beschouwingen zoo kort na de wethouderstragedie. had mogen verwachten. De twee het nauwst erby betrokkenen, de emeritl-wethouders Ringers en Thomsen heb ben er in t geheel niet over gesproken. De eerste niet, wyi py gelukkige sterveling zyn welverdiende vacantle genoot en dus aan Zwitsersche volle melk in een Sennehut de voorkeur gal boven het kopte thee in onze mooie Raadszaal en het gezicht op dartele gemzen zeker prefereerde boven dat van de ietwat griezelige, wat onheilspellende, zwarte stadhuiskat. Ook de heer Thomsen heeft geen oratio pro domo gehouden, verheugen in het bezit van een prachtig geoutilleerden ,«ene- ralen staf'. Geniaal strateeg als hy is. had hy een geheel ander aan zalsobject gekozen. Ter wijl de frontaanval door geestverwant of bondgenoot geschiedde, leidde hy zelf een omtrekkende beweging, teneinde den vyand in de flanken aan te tasten. Deze aanval is. vóór hy tot ontwikkeling kon komen, dood- geloopen. doordat de gryre generaal verhln- UIT8LAG AANBESTEDING KERMIS. Zcoals uit onderstaande lijst blijkt, bestemd er weer groote animo voor te jaariyirarhs kermA. Ingeschreven werd als volgt: Gebr. Hommerson en Co., Wembley-attrac- tie. terrem voorm. ziekenhuis f 3250.Item Rupsbaan, Paardenmarkt, f 1400.Item Skooter, Paardenmarkt, f 1900. (Mits gun- n.ng voor alle plaatcen. J. W. Janvier, stoom- caroussel met golfbaan (of dancing). Hof plein, f 2100ztandpl. als te laatste Jaren, ol Hofplein f 2900.met front naar Hotel de Burg, of Paardenmarkt f 2500.m. front naar de Schoolstraat, of terrein voorm. kenhuis, f 2000.met front naar te Paar denmarkt. L. Benner, Sport be rgóaan-Water- chute, f 1555.—. J. H. Kunkels, Auto-sko met motorwagen. Paardenmarkt t 111 zonder concurrentie van eenzelfde zaak. H Kunkels, Berg en dalcaroussel, f 1050.—, zonder concurrentie van Rups- of Reteo- baan, of f 7C0.— met concurrentie. J. Bruin, Zweefcaroussel, Paardenmarkt of terrein zie kenhuis, f 851.50 zonder concurrentie. H. Vallentgoed, Lucht:chommel. Paardenmarkt f 800.—, of in te Doorbraak f 435.—. C. P. Regter. Zweefcarousael, Paardenmarkt of terrein ziekenhuis t 75125 zonder concurren tie. of b. d. Doorbraak f 631.10, z. coac. M. Bos. Zweefcaroussel, Paardenmarkt midden terrein f 725.— zondér concurr. Van Bster. Circus-Variété, Paardenmarkt t 70020» of terrein zlekenh. f 60020. F. Schulte, Danssa lon. f 660.—. H. M. Vale, Zweefcarouseel, Paardenmarkt f 600.—. G. te Muynck. Cir cus. f 575.— zonder concurr. Gebr. Bran te naar, Champlgnongolfbaan en orjel. Paar denmarkt, f 55.zender concurr. Ant. Hen driks, zweefmolen. Paardenmarkt f 503, aón- der concurr. van ultzw. zaken. Joh. Slpkema, Auto-Caroussel, Paardenmarkt of terrein Zie kenhuis f 500.—. W. v. d. Veen, Maa’lnr. v. la.'tige schoonmoeders (cake walk) f 473. Gebr. J. C. en D. v. Dam, Paardenmarkt f 410.10. A. F. Hommerron. Fletsencaroursel. Paardenmarkt op dezelfde plaats als In 1928 f 335 zonder concurr., of Paardenmarkt hoek Schoolstraat f 305.—-, z. cone. J. J. Groninger, Oen Hipodróme, op aanwyzing f 200.—. J. J. Groninger, Kyktent or aanwyzing f 150.Jog. Breek, Turtaahe A. v. Dam, d. boomenkgnt Het Nationaal Socialisme heeft op oogenbllk weliswaar een geschreven gramma en een mismoedigde partyieiding, maar er heerscht onder hen geen eenheid van ideeën. De mlllioenen, die plotseling zyn toegestroomd, zyn natuurlijk In een oogen bllk niet in eens andere menschen gewor den dan toen zy hun oude party verlieten, misschien dat sommigen ook toen voor het eerst ter stembus gingen. De eene groep is de party binnengegaan langs de poort waar boven het woord „Socialist" geschreven stond en de andere groep ging langs te poort waarboven het woord ..Nationaal" prijkte. Wanneer ze vroeger, toen ze nog vóór die poort stonden, geslagen werden, dan zal dat waarschyniyk achter die deur ook nog wel worden voortgezet zooals ook trouwens uit de jongste litteratuur over het Nationaal Socialisme duideiyk biykt. Wy willen hier niemand een verwyt maken, maar een woord van Hitler zelf onderschryven, dat met een party van 10 mlllloen menschen geen revolutie te ontketenen is. Adolf Hitler heeft een boek geschreven, waarin de kern van al zyn Ideeën en opvattingen omtrent het Nationaal Socialisme duldeiyk staat om schreven. Maar vooreerst is dat boek „Myn strijd" veel te groot ruim 800 bladzyden ten tweede is het veel te duur ook In te volksuitgave en ten derde is het zoo lang dradig. dat te meeste partygenooten nocit den moed zullen bezitten om het te lezen. Wie de beginselen van het Nationaal So cialisme. zooals ze in dit boek tot uiting komen, als grondslag van het Nationaal Socialisme beschouwt, zal aan deze party het beste recht doen wedervaren, maar op het oogenbllk zyn die Ideeën al heel wat vervaagd. Wanneer we een stelling van Hitler tegenover te waarheid plaatsen, dan zullen we vanzelf het recept krygen voor een homoeopathlsche geneeswijze van deze nationale hysterie. Adolf Hitler is een aanhanger van de leer, volgens welke alles In het werk gesteld moet worden om het zuivere Arische ras te behouden. Eenmaal de mogelijkheid gege ven. dat het Arische ras zich onvermengd kan voort plan ten, wordt het door dat feit zelve geheel Dultsch. Uitdrukkeiyk merkt Hitler op, dat ook te Ethiek haar mails taf ontleent aan de om standigheid of zy voor een ras bevorderiyk Is of niet. wy katholieken kennen geen onderscheid tusschen ras en volk, want het katholicisme heeft vanaf het begin van zyn bestaan krachtens zyn wezen en natuur steeds den volksaard bevorderd. Natuuriyk speelt ook in den volksaard het rassen-element een rol, zU het dan ook slechte een ondergeschikte. Volksaard wil volgens onze leer zeggen te trouw ten overstaan van te tradities, die we van onze voorouders geërfd hebben. Onder deze tradities nemen godsdienst en zeden te hoogste plaats in. Het ras wordt by Hitler ondergeschikt aan ten staat. Het begrip staat is echter vol- gena Hitler niet meer dan een politiek ge- De heer Keesom is de groote man van te cyfers. Financieel specialist van erkende be kwaamheid, niet alleen door de katholieke fractie, maar ook m den geheelen Raad, heeft hy het oor van alle aanwezigen, wanneer hy met vuur en overt ilglng zyn beschouwin gen over welvaartsproblemen ten beste geeft. We kunnen ons zoo levendig voorstellen, dat het doorworstelen der twee dikke boek- deelen, genaamd Gemeehtebegrootlng en Memorie van Toelichting, voor gewone ster velingen een bezoeking voor hem een waar festyn geweest is. Maar in den geest zien wy hem ook de ge weldige wenkbrauwen fronsen dat lykt ge- vrariyker dan het is toen hem uit deze studie bleek, dat de cyfers nog maar steeds niet naar een gunstiger toekomst wezen. Het bedrag der uitgaven is ontegenzegiyk nog hoog, te hoog. Alleen voor den gewonen dienst f 3.182.833. of per inwoner ruim f 113. Vergeleken by verleden jaar beteekent dit een verhooging van bijna f 134.000. Dit hooge cyfer moet even verklaard wor den. Daar Is by 52.000 als verhooging van rente en aflossing; ook zyn daar by f 12.000 voor onkosten volkstelling en verkiezingen, welke posten volgend jaar weer vervallen. Maar zelfs dit alles in aanmerking geno men is toch het accrès der uitgaven te groot in ve geiyklng met de uiterst geringe toena me onzer bevolking. Onze tota'e schuldenlast bedraagt niet minder dan rond 35 mlllloen, 909 duizend gulden, of per hoofd der bevolking ongeveer 1280 gulden. Hier dient echter onmlddeliyk tegenover gesteld een geweldig groot gemeentebezit. Hóé g:oot hiervan de waarde is, kan eenvou dig niet geschat worden, dat geven we den wethouder van financiën graag toe. Dat wist onze heer Keesom natuurlek op de eerste plaats en dat bedoe de hy dan ook niet, toen hy om een balans vroeg. Als wy de zaak goed begrepen hebben dat is voor een leek neg niet zoo gemakkeiyk doelde de heer Keesom niet zoo zeer op een handelsbalans, als wel op een gemeente- balans Dat is een ove zicht van de verschil lende activa, de verschillende bezittingen, d'.e tegenover de schuld der gemeente staan in den vo m van diverse geldleenlngen. Nu kan men het er niet over eens zyn voor welke waarde de verschillende activa op de balans moeten staan; maar dat is betrek- keiyk van ondergeschikt belang. Eenmaal een bepaalde methode gekozen, maakt dat geen verschil, wanneer men periodiek balans opmaakt om een kykje te krijgen of de ge meente financieel voor- of achteruit gaat. Wanneer een brug f 50 000.— koet, zet dan als actief die brug voor f 50 000.en daar tegenover als passief 50.000.—, zynde de geldleening b.v. in 20 Jaar af te lossen Elk jaar wordt op de ge’dleening 1/20 af gelost, laat men er dan ook 1/20 of 5% op af schrijven. Wanneer men dit regelmatig byhoudt. zal men. als b.v. over 17 jaren de brug af is en vernieuwd moet worden, tot de conclusie komen, dat de gemeente een strop beeft van 7500 waarop nog elk Jaar 2500 moet FILMVOORSTELLING HET GYMNASTIEKLOKAAL VAN DE MULOSCHOOL AAN DEN SINGEL OF ZONDAG A.S. 25 JANUARI Door niet ongunstige omstandigheden en zeker op gunstige condities Is ondergeteeken- de in ds gelegenheid gesteld door ten Wel- eerw. directeur van de Jongen.’- en Jonge- mannen-congregatie van dé Laat aan de leden van de Sint Josephs-Gezellen-Vereeni- glng en de leden van den Jongens-congrega- tie een f’lm voorstelling aan te bieden. Dank baar aanvaard hebbend deze goedgunstig heid noodlg ik ook langs dezen weg al de jongens van myn congregatie en de jonge mannen van de Gezellen-Vereeniglng tot by woning van deze voorstelling. Deze rol prent begint haar slangenweg van duizen den meters om uiterst half vyf en hoopt vroeg genoeg voor het Donateurs-concert van St. Louis, dat dien zelfden avond om 8 uur aan vangt, haar finish bereikt te heb ben. Ik wil niet ontveinzen, dat Ik met de gretige aanvaarding van dit joviale aanbod eenlge lichte vrees my voelde bekruipen, dat vooral de gezellen juist op dat uur en vlak voor een gezelllgen conoert-avond. die klinken zal als een klok, niet gemakkeiyk zouden opkomen en de film dus voor 'n klein groepje zou draaien, maar.... even gepolsd hebbend den geest en myn vertrouwen sterk gesteld hebbend op 't antwoord van een gezel„Als het regent, praeses, zal het wel gaan" en ik dus voor den goeden gang van zaken maar hoop, dat het plas-regent, ben ik besloten toe te stemmen, dat ook voor de oogen van onze Jongemannen en Jongens de rolprent kan gedraaid worden Wanneer nu de Eerw Pater er op rekent, dat ze er bU hem niet allemaal in kunnen, dan reken Ik er op, dat ze er by my precies allemaal ingaan, dan behoeft tenminste niemand van ons een jeremiade aan te heffen tegen te muren van dat gebouw. Toen de voorzitter van den Raad als laat ste van het college, Vrydagavond ging dupll- ceeren, begon hij zyn rede op een wyze, die ineens de aandacht trok en waardoor, zoo als trouwens altyd wanneer deze magistraat ■preekt, een sfeer van stilte en ingespannen luisteren geschapen werd. De Burgemeester herinnerde nJ. aan een gebruik by de rechteriyke macht om, in raadskamer allereerst het woord te verlee- nen aan het jongste lid cm, zoo voortgaande, asn het slot der beraadslagingen de mee nlng van den president te hooren. Zóó gaat het ook in den Raad by de beant woording. door 't college, waardoor aan hem, den voorzitter, de taak was opgelegd het laat ste woord te voeren. Dit t laatst-zljn heeft voordeelen, omdat men gebruik kan maken van alles wat reeds vooraf gezegd Is. Maar het legt ook een plicht op, en wel deze dat men in laatste in stantie geen zaken in het debat mag brengen, waarvan men redelykerwys moet verwachten, dat zy den tegenstander tot een antwoord prikkelen, voor welk antwoord geen ge legenheid meer Is. A bon entendeur demi mot, zegt de Franschman We weten niet, of we in dezen goed „verstaander" zyn. maar wy melden dit „halve woord” aan als een zacht verwyt aan de heeren van het college, die in tweede in stantie dus zonder, dat de aangevallenen gelegenheid kregen voor verweer nogal erg van leer waren getrokken. Zooals b.v. de heer Westerhof tegen de heeren Venneker en Hoytink en in mindere mate, wethouder Bcnsema tegen og. Bakker. Zonder nu stelling te nemen Inzake de vraag over het al-dan-nlet uitgelokte van deze scherpe duplieken, kunnen we in het al gemeen de meenlng van den voorzitter hier omtrent héél goed deelen 1 Is geen kunst Iemand af te maken, wiens mond door een onverbiddeiyk reglement van orde stevig dlchtgesnoerd is. vormd rassensystéem. Volgens ons Is echter de staat tevens een geestelyke orde. De aller eerste wet van den staat Is niet de bloed menging, maar de gerechtigheid. Wie den staat niet als 'n geestelyke ordening wil zien moet vooreerst ontkennen, dat er nationali- teit-staten kunnen bestaan en vervolgens geeft hy lederen nationalen staat volkomen vryheid om zyn minderheden te terrorisee- ren en als kwaad bloed te behandelen. Met de kerk is het niet anders gesteld. Hoewel Hitler ze theoretisch wil eerbiedigen en hoewel hy lederen stryd met den gods dienst verbiedt, zoo wordt deze praktisch toch ondergeschikt gemaakt aan zyn rassen ideeën. Zee heeft b.v. het Oude Testament volgens Hitler, alleen gediend om de Joden te beschermen, waaruit volgt- dat het met het nieuwe testament niets anders is. Alleen zou men In plaats van het woord Joodsch het woord Arisch "kunnen brengen. Het valt niet te ontkennen, dat de gedach te, welke Hitler over het huwelyk ontwik kelt, scherp gekant Is tegen de hedendaag- sche corruptie. Doch zy komt niet uit boven het pell van zyn rassen-ldee en men kan ze dus evenzeer toepassen op schapen en runderen. Dat het huwelyk een sacrament is, zoekt men by Hitler tevergeefs. Ten slotte Is zyn rassen-ldee niet meer dan een politieke wereldbeschouwing, welke door Hitler zelf als volgt geformuleerd wordt Het Arische ras, d.l. het Dultsche ras. is het meest begaafde van heel de wereld. Derhalve kan het een natuuriyk recht op wereldheerschappy doen gelden, ongeveer zooals het sterkste hert voorop in te kudde loopt; een en ander kan echter slechts be reikt worden ten koste van stryd, ten koste van een leven van harden, bruten stryd. Volgens Hitler is daarom geer, enkele tak van sport meer aanbevelenswaardig dan het boksen. Wie echter in dit leven een gees telyke ordening erkent, zal natuuriyk den stryd der Ideeën stellen boven den bruten vuistkamp. Wie echter in zich den geest van het Christendom levend weet, zal nooit een rassen-ldee kunnen aanhangen, welke in te genspraak is met Christus’ woorden: Leert van My zachtmoedig en ootmoedig van harte te zyn. Wie bovendien ten staat zyn juiste plaats Inruimt en de gerechtigheid tot grond slag van de staatsidee maakt, zal nooit tot een vaag pacifisme vervallen. In noodzake- lyke gevallen mag hy met de wapenen voor zfjn recht opkomen. W’J loochenen geenszins de goede welke ook in schuilt. Wij voor ons kunnen slechts te de ontwikkeling van het Nationaal llsme zien, zooals wy het hierboven schreven, waaruit echter zonneklaar biykt, dat er geen vergeiyk met deze leer en het Katholicisme mogeiyk is. zoolang de leiders dergeiyke opvattingen biyven huldigen en in hun wereldpolitiek In praktijk trachten te brengen. Dat de onnoozele drie honderd gulden voor het Iiistttwutarbeidersontwikkeling en tcgeiyk een zelfde bedrag voor de R. K. Jeugdbeweging, werden aangevallen, was teen zaak van financiën, doch van principe. Het niet onvermakeiyke gev.al deed zich voor, dat toen het eerste subsidie bestreden werd, omdat men geen geld w"de voteeren om re volutie te leeren maken, en de Katholieken met een gerust geweten konden verzekeren, dat zulks by hen niet het geval was, de tegenstanders toch onvermurwbaar bleven. Van den heer Sletsma kunnen we ons dat voorstellen, omdat die Is tegen subsldleering van al wat niet neutraal en algemeen is. Tusschen haak lei: zyn pogen om de katholla- worden afgeloet, zonder 'dat er Iets tegén- kende hy, dat er geen absolute neutraliteit bestaat; waarvan acte. Maar vervolgens ar gumenteerde hij zóó schitterend voor het recht, dat groote bevolkingsgroepen hebben om voor hun speciale verlangens op weten schappelijk gebied overheidssteun te eischen, dat we hem gaarne ditzelfde In de Kamer zouden hooren betoogen, b.v. wanneer weer eens ooit het subsidie voor de R. K. Han dels Hoogeschool aan de orde zou komen, welke subsidie mede door zyn partygenooten verworpen Is. Intusschen waren onze menschen konse- kwent, toen zy in de lyn der geiykstelling hun stem gaven aan het Instituut subsidie. terwyi er ook waren, wlen 100 pCt. reac- tionnair bloed door d' aderen vloeit. Echter met deze restrictie br, wat een gevaar- lyk woord dat, wanneer het zoo te pas kwam, zelfs de heele democraten met net predlcaat „zoogenaamd" genoegen moesten nemen. Natuuriyk zyn deze quanficaete» tegenwoordig In het politieke kruithuisje opgeborgen tot eventueel een nieuwe con stellatie ze weer bruikbare wapens doet zijn Den heer Venneker echter verdroot deze vakjezverdeeling en hy betoogde, dat alle katholieken op het voorbeeld hunner moe derkerk democraat zyn. Als men ons vraagt was deze rede van ten jeugdigen katholieken afgevaardigde het glanspunt der begrootlngsdebatten. Ook hy las voor, maar zóó goed, zóó met het accent van diepe, inneriyke overtuiging, dat deze waarheden, die toch voor ons allerminst nieuw waren, ons diep ontroerde. Wat was het stil, muisstil in de anders zoo rumoe rige zaal óók op de volle tribune toen hy vertelde van den armen postbodezoon, die een graaf op Petrus' stoel opvolgde en van den rasechten Jordaan-boy. die, getooid met het bisschoppeiyk paars, In zyn straat werd binnengehaald. Natuuriyk was de heer Westerhof niet bekeerd we bedoelen tot de overtuiging, dat de katholieken In het algemeen demo craten zyn. Als de heer Venneker dat soms verwacht had, wij wisten wel beter. Het begrip „democratie” zal wel nooit zóó om schreven kunnen worden, dat leder zich met die definitie vereenlgt. In dit geval meende te heer Westerhof den katholieken kampioen knock-out te slaan, door te ci- teeren uit de bekende brochure van hst R.K. Werkliedenverbond. Nog afgezien van het feit, dat over sommige daarin genoemde gevallen later een ander licht is gekomen, bewyst de erkenning, dat er ook minder goede katholieke werkgevers zyn, niets an ders, dan dat de beiyders helaas niet altyd handelen volgens de door allen aanvaarde leer. Overigens willen ook wy graag erkennen, dat er schakeerlngen zyn In de democra tisch katholieke tint. Maar staan, om een voorbeeld uit de groote politiek te noemen, de heeren v. Wynbergen en Kuiper verder van elkaar dan Oudegeest en Schmidt of dlvergeeren v. Vuuren en v. Poll méér dan De Roode en De Kadt? In tweeden termyn Het zoowaar de u'terts bedaarde en alles overwegende heer Voge laar zich uit zyn reservesteUlng lokken, om tóch nog lets over de crisis te zeggen. En dat was zóó frlsch, zóó „noch nicht da- gewesen”, dat we er graag een woordje over zeggen. Als oorzaak van de scheuring van het elftal, gaf hy aanneen, u raadt het niet in honderd. Nu niet de angst der Katholieken voor hun arbeiders-kiezers, doch.... de crisis In de 8. D. A. P. Thans luidde zyn scherpzinnige" rede neert ng: door de crisis In de 8. D. A P. is aan de „rückslchtlose" oppositie 4 la Wes terhof. een eind gekomen en ving een mildere periode-Bonsema aan. Deze hou ding maakte de 8. D. A. P. meer regee- ringsfëhlg aan de eene zyde, en nam an- derzyds by de katholieken te geprikkeld heid weg. welke ontstaan was door de vin nige Westerhof-aanvallen op de zg. demo cratie der katholieke arbeidersleden. Zoo kwam er toenadering van beide kanten, óók na den terugkeer van Westerhof, wlen door partybeetuur en afdeeling eenlge „wenken", dienaangaande waren gegeven, totdat er ten slotte maar een klein crisisje noodlg was, om de oude tegenstanders In eikaars armen te doen vallen. SI non vero, bene trovatol wy hadden het hierboven over de „zoo genaamde" katholieke democraten. Het was een oude gewoonte der 8. D. A P„ om de Om by ons mllitalrtstisch beeld te biy- ven de heeren bondgenooten nemen het ons toch niet kwalyk? de generalissimus van het vyftal by den slag op 11 December, de heer Vogelaar, bleef ditmaal in de reser ve. Was hy de Joffre na zyn Mameslag po litiek vermoeid en had daarom het opper bevel overgedragen aan Foch-Hoytlnk? Hoe het zy, deze Jeugdige strijder, die het al heel goed van recruut tot maarschalk heeft gebracht, toonde zich in de voorbye dagen op zyn best. Principieel man tot in de uiterste konsekwenties, heeft hy voor zyn calvinistische beginselen „vetulgd”. Hy moge dan zyn redevoeringen op doordringenden toon ietwat kort afgebeten en niet geheel vry van dialect, voorlezen, de Inhoud zyner «peecehs is goed overwogen, wel opgebouwa en wijst op grondige studie der behandelde onderwerpen. Wat hij te zeggen had over de oplossing van de crisis, en over de z. 1. onprinclpleele houding der Katholieken daarb1', w - nleuw en Is reeds vm-'rer in den Raad en het zy bescheldeniyk gezegd in onze beschouwingen, voldoende weerlegd. Over zfn opvatting van het armwezen spreken we straks nog wel even. Wel moeten we hier memoreeren, een tweetal speciaal calvln!«t sche wenschendoor hem In het debat gebracht. De eerste was, geen publieke plechtigheden b.v. openlngen var gebouwen of offlcleele ontvangsten op Zondag te houden. Het moge bekend geacht worden, dat wy Katholieken, hoewel geen haarbreed afwy- kend van Gods gebod tot heiliging van den dag des Heeren, niet zoover gaan als onze cluisteiyke broeders, wat betreft de letter- lyke handhaving van de Zondagsrust. Maar toch, waar een deel onzer medeburgers zich stoot aan door de overheid georganiseerde feesteiykheden op Zondag, zouden we mét den heer Hoytink willen vragenbeperk deze gelegenheden tot de uiterste noodzaak. Het moet eenlge onoffe-'*i<T wsanl zijn, een aan tal goede burgers nikt te kwetsen. Men mag hier"* concludeeren, hoe gaar ne we tegemoet wfll-n kom’n aan principiee ls wersehen, óók al ri<n ze n’et geheel de onre. Deze mildheid zouden we echter niet willen toenass"n op d’s heeren Hoytink's tweeden wensch. omdat hier naar ons be sten der raak, absoluut geen principe In het spel is. Het beste bewils hiervoor Is al, dat hy bij de rtrinm’ng ereiver steun kreeg van een kat’'nv«k en e*n 8. D. A. E'er. De Antl-revolutlonnalre afgevaard'gde elschte nl, dat wanneer de verjaardag van te waiK? i i, Rijwielcarousrel, i fJ Van de crisis naar de bepalingen van het beroemde compromis, het is slechts een stapje. Ieder droomen, de drie punten van overeenkomst: twee nieuwe scholen, het B. A. in principe om te zetten In Maatschappeiyk Hulpbetoon en f 300 subsidie voor het Instituut voor Ar beidersontwikkeling. Alle drie punten zyn natuuriyk in het geding geweest, hoewel alleen het laatste In een concreet voorstel belichaamd was. Enkele vermeldenswaardige dingen hebben zich bij de debatten hierover voorgedaan. Op de eerste plaats heeft de heer Keesom lr< zulke schrille, doch levensechte kleuren, de toestanden der 8L Bavoschool aan de 8t. Annastraat geschilderd, dat een ter vyftal- lers. te neer Hoytink, ontroerd verklaarde voor eventueeleen nieuwbouw te zullen stem men. Nieuwesloot (geen parade) J. M. Denies, ge- 1 bakkraam. Oed. Nsl. t o. Aardenburg en W. f 50; Joh. Denies Sr., gebakkraam. Oed. I Nleuwesl. f 80, naast standplaats Jac. Stuvë, t o. draaimolen of Korte Nleuwesl. f 91; ot Gtd. Nleuwesl. naar verkiezing van B. en W. f 40; M. de Weyer en Zn gebakkraam, Korte Nleuwesl f 7520; of Ged. Nleuwesl. f 40; of Laat bij Vlaanderbof f 60, zonder concurren tie van gebakkramen of ollebollenkraam; P. Verwt’k-Langen, gebakkraam. Korte NleuWe- sloot f 41, ongeveer by de draaimolen zonder concurrentie; J. Verwijk, gebakkraam. Korte Nleuwesloot f 36. ronder concurrentie; ot Qed. Nleuwesloot vanaf de Dancing tot het RQf- pleln f 30, met concurrentie; J. A te Ggóot ollebollenkraam Getempte Nleuwesloot f 15, t o. de Krebbesteeg. W. Dlrks, shclettent, Ged. Nleuwesloot f 456, ronder concurrentie van andere schiettent J. Schuurman, schletsalon, Ged Nleuwesloot, f 398.70, plaats als vorig jaar, zonder cen tje Loge: G Lenlor en Zn., schiettent, Oed. Nleuwesloot f 275. zonder concurrentie. J. Brantenaar en J. Dekker, sla-nnachlne, op aanwyzing f 90. (Zonder concurrentie); C. Gerdouw, slagmachlne, Ged. Nleuwesloot, f 8220. (Zonder concurrentie van kracht meters, plaats van vorig jaar); J. Schuur man, slagmachlne, 0ed. Nleuwesloot, f 56.60. (Zonder concurrente! van een tweede slag- machine)D. van Dam Jr., Kinderdraai molen, f 400.10 Doorbraak of f 361.10 op de Laat; H. van Leeuwen, Kinderdraaimolen. f 390 Doorbraak of f 205 op de Laat; Andr. van Dam, Kinderdraaimolen, f 150.50 Dooi- braak of f 350.50 op de Laat; C. Braak, Kinderdraaimolen, f 205 op de Laat of Door braak: P. J. J. Hofman, hakstal, Ged. Nieu- wesloot f 25, to. den heer M. Schenk, ot Ged. Nleuwesloot op aanwyzing f 15; W. Staassen. hakstal, Oed. Nleuwesloot f 25, of Laat f 15; Mej. Jb. Adams, hakstal. Oed. Nleuwesloot t.o. kadaster f 2020; Mej. H. Hopman-Nierop, hakstal. Korte Nleuwesloot f 15. voor Muellnk. Willem Stuvé, Nougatkraam, Oed. Nw. sloot naast Stoomcaroussel i 420 t.o. Kers- sens, of 250 voor daarnaast gelegen plaats, of 210 voor derde plaats, ot 150 op aanwyzing. Fa. Jac. Stuvé, idem, Oed. Nleuwesloot, 304 t.o. Kerssens, ot ZÏ6 t.o. fa. Spruyt, of f 150 op daaropv. plaats; mejuffr. W. de Boer, idem, vóór Diaconie f 170, of vóór Harmonie f 160, of hoek Bioscoop 150, of hoek Schoolstr. f 130, ot Oed. Nw. sloot op aanw. f 100; Hendrik Vader, idem, Ged. Nleuwesloot, llo t.o, De Rooy, of Ged. Nleuwesloot f 90 t.o. Oudes, of Oed. Nleuwesloot 50 op aah- wyzlng; J: Venema, Idem, Oed. Nleuwesloot op plaats no. 1, 2 of 3 vanaf Stoomcaroussel 100. of op aanwyzing f 70; W. J. Vogel poel. idem, Oed. Nleuwesloot 95 t.o. Oudes en Jonker, of 85 t.o. Peereboom, of 80 t o. de Rooy, of 93 t.o. Schenk en garage; G. Vader, Idem, Oed. Nleuwesloot, 70 t-O. fa. Zwaan, of 80 hoek Schoolstr. P. Bos, idem, Oed. Nleuwesloot, 53 vóór Ia Schuurman; A. D. M. Aué, Idem. Laat tus schen draaimolen en Payglop f 50; E. Aué. Idem, le plaats op de Korte Nw. sloot naast stoomc. ot t.o. stoomcaroussel 50; J. Bruin, idem. Laat voor café ..Populair” f 25; van Leer, idem. Korte Nleuwesloot by Hót- pleln f 24. C. w. Beelenkamp, Sulkerkraam, bene vens sigaren en sigaretten. Korte Nw. sloot by draaimolen, f 2220; Th. Henstra, Koek en Sulkerkraam. Korte Nleuwesloot t. o. Purmer, f 15; J. K. H. Mullens en W p. Ooose, variété (Orand Cirque National), standplaats f 500; H. Mullens, varifté— theater. Korte Nleuwesloot f 300; Oebr. Abeen, Idem, Paardenmarkt f 257, ot Korte Nleuwesl. f 220; L. Gallalt, atrractje- theater f 36. H. Visser, zuurkraam. Paardenmarkt 100, of Paardenmarkt op aanwyzing 50. of Korte Nleuwesloot 40, of Oed. Nleuwósl. omtrek Diaconie f 40; J. Visser, Idem, Ged. Nleuwesloot omtrek kadaster ot Nutsspaar- bank 55; H. J. overman, harinTwagen, Oed. Nleuwesl, hoek Doslenctr. 36.10, of Korte Nleuwesloot hoek Veerstraat 1»; M. Krook. haring- en zuurwagen, Oed. Nleuwe sloot hoek Doelenstr. 4125, of Oed. Nleu wesloot t/o. 8t. Laurensstr. 10; R. Gor dijn, vischkraam, Oed. Nleuwesloot voor ka daster 10; Algem. Nederl. Oeheel-Onthóu- ders-Bond, consumptletent, Ged. Nteuwe- sloot 54. .d De positieve overwinning van het Nationaal-Socialisme gevierd werd, er geen verlof meer mocht gegeven worden de vermakelijkheden open te laten. De waarde van dit openblijven, zoowel voor de feestvreugde als voor de porte- monnaie der ondernemers, slaan we niet erg hoog aan. De ervaring van vorige kee- ren leert, dat die Maandag, naar een beel dende volksuitdrukking, een „dood kind met een lam handje" Is. Maar we vermo gen toch óók niet in te zien, dat dit lutte'e beetje na-kermlsvermaak eenlge schade zou doen aan de waardige viering van Hare Majesteits geboortedag. Naar onze ervaring gaat het by de door Oranjever- eenlglngen georganiseerde feesten In de groote steden, er soms veel onwaard'ger toe, dan hier by de slappe-groc-van- kerrnls op Maandag. Radicaler ware het geweest, wanneer de heer Hoytink de geheele kermlsvlering had willen af schaffen. Wellicht had hy dan meerdere medestanders gekregen. Of specu leerde hy door deze w^o van bandelen, een pletste op de anti-koningsgezinde ge voelens der S. D. A. P Van Oranjegezindheid gesproken; wat klonk de bewering van den heer Hoytink, dat zyn partygenooten de beste Oranje klanten zyn, ons onaangenaam en archaïstisch In de ooren. Het moge waar zyn, dat de .zware" Calvinisten zich eenlge eeuwen het monopolie van vaderlandsliefde en trouw aan het vorstenhuis hebben toe geëigend, de gebeurtenissen van de laatste twaalf Jaren alleen al, hebben bewezen, dat b.v. de Katholieken daarin voor niemand onderdoen. Zie November 1918 en de ruchte Belgische annexatie-pogingen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1931 | | pagina 10