SLAPELOOS
ARBEID, VROEGER EN NU
Mijnhardt’sZenuwtabletten
L-
PPOVINCIAAL NIEUWS
Bom opgegraven
LANGENDIJK
3
ANDIJK
HARENKARSPEL
HEERHUGOWAARD-
ANDIJK
HEM
Bede van den heer A. C. de Bruijn, voorz. van het R.K.
Werkliedenverbond in Nederland
ZWAAGDUK
F
wU
werd
dat
•n tuinbouwer van weinig beien* blaak; t
arbeid niets te
ondergeschikt go-
moet
van
als
toch
verbetering,
besprekingen
FigabEJariMt Onder groots belangstel
ling werd Donderdagavond in het oafé van
KI. Kuis alhier, de etnd wedstrijd gespeeld
van de Hnndlcapweds'rijden
De prUaen werden als volgt behaald:
le Prijs O Buis P*. 3e prijs KI Dol. Ie
MM X MMMWlNNr. Ma MM bangrii aantal
Doakerwwag. Het achUnt. dat de plan
nen tot verkorting en vwrbreeding van den
Donkereweg. waarvan reeds meermalen ia
gesproken, thana in een dusdanig stadium
gekomen «Un. dat verwezenlijking binnen
niet ai te langen tijd verwacht kan wor
den.
Onmatig en Overspannen. Gebruik hiertegen
de Zenuwstillende en Zenuwsterkende
Glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth en Drogisten.
geopend
nam de heer De Bruijn het woord.
Toeneela vonden De Ontapanntngsoom-
mlssie te Heerhugowaard- Noord biedt de
parochianen Zondag- en Dinsdagavond as
wederom een mooten tooneelavond aan in
de tooneelmal van den heer Jae Groenland.
Waar de tooneelclub „Plus XI” zeer gun
stig bekend staat van iets moois te kunnen
leveren en waar het Dinsdagavond vrUe toe
gang ia voor de gehuwden uit de parochie,
verwacht de commissie een volle zaal
Ditmaal wordt opgevoerd het tooneelstuk
.Mea Culpa", oen stuk van spanning an
offer.
Als slot aal worden gegeven aan klucht:
De voorzitter zegt toe. dit in het Markt be
stuur te bespreken.
Tegen een aangeveerd bezwaar tegen de
contributie wordt opgemerkt, dat er in bui
tengewone gevallen wel mogelijkheid van
reductie is. doch het overigens nu zeker in
dezen tijd niet goed is op de middelen te
beknibbelen, waarmede wij hopen verbete
ring van de toestanden te verkrijgen
Hierna vrije verloting van bedrUfsvoor-
werpen, waarbij de gelukkige winnaars wa
ren de heeren N Bruin. Jb. Koa. P. Been,
O. Mettes, Jb. Frederika, K. Zijp. A. Bergen,
A. Mettes, A. Bakker, F. Kraakman Jb*..
Jb. Weel. Jb. Groen 8a en P. Bryln Jna
Do voorzitter sloot hierna onder dank aan
allen, de vergadering met gebed.
Cvenals men «eggen kan. dat de mensehen
bij het schoolwezen en de medici Indlrecten
sociaal-economiachen arbeid verrichten, om-
dat all tnr»»n voor de lichamelijke volks-
die dl In de toekomst in de samenleving
moeten Innemen en op de tweede plaats, dat
zU de middelen zullen weten te vinden en
aan te wenden om zich recht te doen en
het andere zoo te wijzigen, dat binnen niet
al te langen tijd dit sliest aal rijn verwe
zenlijkt (Langdurig applaus).
Nadat door enkele aanwezigen van da ge
legenheid tot bet stellen van vragen gebruik
was gemaakt, sloot de voorzitter met een
woord van dank en een opwekking, om ooz
de volgende ontwikkellngsa vonden bij te wo
nen. de vergadering.
Gemeenteraad Een vergadering van den
raad dezer gemeente werd op Donderdag
middag gehouden.
De voorzitter opende op de gebruikelijke
wijze, waarna de notulen werden vastgesteld.
Onder de tngekomen stukken was een cir
culaire ven Oed. Staten betreffende het ver-
leenen van voorschotten aan akkerbouwer*
onder garantie van provincie en gemeente.
Aangezien in de gemeente geen akkerbouw
als hoofdbedrijf wordt uitgeoefend, stenen
B. en W. voor ter zake geen voorzieningen
te treffen. Werd goedgevonden.
Verzoek van D. Talsma in den Smeugel-
polder om aansluiting van zijn perceel aan
het electtlsch net te Waarland
B. en W. stellA voor dit verzoek aan te
houden tot daaromtrent advies is uitgebracht
Verloting Met goedkeuring van B. en
W van Heerhugowaard-Noord, ia de verlo
ting van de Ontspannlngacommlaele een
week uitgesteld Zjj wordt nu gehouden
Zondag 8 Februari.
De prijzen zijn te bezichtigen in de ach
terzaal van den heer Overtoom, aldaar.
Voor verdere bijzonderheden zie men de
advertentie in dit nummer.
Wlnkelvereenigtng. Waren^reeds eerder
«temmen gehoord om tot een vereenlglng
van winkeliers, vaklieden en neringdoenden
te komen in deze gemeente en ala gevolg
daarvan in het begin var. dit jaar een voor
looplg comité gevormd, thans zijn deze plan
nen verwezenlijkt doordat in de op Donder
dagavond in het café Nieuw Halfweg van
den heer Wester gehouden vergadering tot
definitieve oprichting besloten is.
Ultgenoodigd was het bestuur der reeds
aan den LangendUk bestaande vereenlglng
en de ervaringen op het gebied der midden-
standsvereenlging aldaar verkregen en
breedvoerig besproken, bleken dusdanigen in
vloed op de aanwezigen te doen gelden, dat
ongeveer een dertigtal leden toetraden
Het voorlooplg bestuur kreeg machtiging
om gedurende twee weken de noodlge voor
bereidende werkzaamheden te verrichten,
terwijl tevens besloten werd om den llden
Februari opnieuw een vergadering uit te
schrijven bij den heer Wester en alsdan over
te gaan tot definitieve verkiezing van het
bestuur en vaststelling van de reglementen
BU den hoer Glas, voorlooplg voorzitter,
en den beer Doodeman, voorlooplg secreta
ris zijn voor belanghebbenden diverse in
lichtingen te verkrijgen.
het
den
den heer Bosker, een bom op-
WW vwwea aaaaea gv>vrv» WSWVU» - -
„Het Paardenspel van Smeerkanis en Oobet orgaan van den L. T. B roor den ly>d'
Voor verdere bijzonderheden ste men de
advertentie in dit nunyner.
dersvoorschot
banken ook de
worden betrokken.
De benoeming van een onderwijzer aan de
schooi te Dirkshom had tot resultaat, dat
benoemd werd W. F. C. te Alkmaar.
Door B en W. wordt voorgesteld de stem
bureaux aldus samen te stelten:
Hoofdstembureau
leden: J. de Groot,
Pritetselvea In de ..Nieuwe Meiboom”
van dea heer J. Dekker werd een W slagen
wedstrijd gehouden. De uitslag was als volgt
le kl. le pr D. de Vries, «4 p.; 3e pr 8
de Vries, 47» p.; 3e pr. H Krul. «74 P Berie-
prtjs J Dekker 193 p
3e Klasse le pr. 8 Broer 431 p 3e pr
D Mantel 394 p 3e pr C. de Vries 393 p
Seneprijs M Bootsman
Onderscheiding Toegekend is de bron
zen eere-modallle der Oranje Nassau-orde
aan H. Mol, land- en tuin bouwarbeider al
hier.
L. T. B. Donderdag hield de afdeellng
van den L. T B. zijn Jaarvergadering, welke
door 82 leden bezocht was.
De voorzitter opent met gebed en een op
wekking om in deze uiterst moeilijke om-
standlgheden den moed niet te verllesen en
katholieken de moeilijkheden dragend.
het volle vertrouwen te behouden op
Spr. dringt aan op zakelUke
en heet den talrijk opgeko-
menen van harte welkom.
Hierna werden de notulen gelezen en
goedgekeurd en vervolgens het jaarverslag
door den secretaris.
Hierna werd een overzicht gegeven van
het voor het bedrijf soo ongunstige Jaar.
wat bewezen wordt door den omzet aan de
veiling, welke slechts ruim de helft bedraagt
van het vorig Jaar Het vereenlglngslev-n
ondervond hiervan wel eenlgen terugslag,
maar was niettemin vruchtbaar. Het leden
tal bleef atatlonnalr op 178. In het bestuur
kwam eenlge wijziging.
Ais voornaamste punten van actie werden
gereleveerd de werkzaamheid
resultaten in de
actie voor
nood van
bouwcursus,
poters be waring
en het succes van den georganlseerden ver
koop van goedgekeurde aardappelen, de
zaadteelt en zaadverstrekking vanwege de
afdeellng. de Inkoop van kunstmest enz
De koollnventarlsatle toonde aan. dat bij
de leden aanwezig was ongeveer 1'8 van den
voorraad bil den Noordermarktbond of 1)5
van den totaal-voorraad.
Het Jaarverslag sloot met sen opwekking
om althans het vertrouwen in een betere
toekomst niet te verllesen en krachtig aan
eengesloten te staan in de kath. sociale
organisatie.
De voorzitter brengt den secretaris dank
voor dit verslag, waarna deae overgaat tot
de behandeling van de balans-, winst- en
verliesrekening 1930
Na afschrijvingen wordt het voordeelig
M^do van 78 27 aan de reserve toege
voegd. welke thans f 939 33 bedraagt. De
rekening van de zaadafdeellng sluit, Inbe-
grepen de waarde van het voorradige zaad,
met een saldo van f 828 .93
Een commissie heeft de rekening en be
scheiden gecontroleerd en adviseert bij
monde van den heer P Berkhout tot goed
keuring. waartoe wordt besloten.
Hierop wordt de begrooting behandeld tot
een totaal van 1135.waarbij wordt
voorgesteld de contributie op het oude peil
te handhaven.
Zander bespreking wordt deae begrooting
vastgesteld.
Bjj de hierop volgende bestuursverkiezing
worden de aftredende heeren A. Schuffe-
len en N. Ooyevaar met groote meerderheid
van stemmen herkozen.
Enkele asmwezlgen gaven zich nog op al*
deelnemer* aan den bloembollencursus,
waardoor deze thans door kan gaan.
Hierna volgt bespreking Zomertijd, het
welk op verzoek der vorige vergadering op
de agenda te gebracht.
De Voorzitter deelt mede -dat hst bestuur
een onderhoud sou willen vragen met den
Z. Eerw heer Pastoor en «rillen verzoeken
dit weer te herstellen, eooal* bet vroeger
waa
De Geest. Adv. zegt, dat Pastoor heeft
gezegd, dat het blijft, zooate het in 1930
geweest te. Verder heeft spr. een ondersoek
Ingesteld en te hem gebleken dat alleen te
Noordscharwoude 350 personen (kath. en
protestanten) door de wet gedwongen wor
den den zomertijd te houden. Met een beet
je goeden «ril kunnen de tuinder* zich beter
aanpassen, omdat zü niet gedwongen wor
den. Verder merkt Z Eerw. op dat toch ook
In andere streken de boeren en tuinders
hierdoor geen hinder voor hun bedrijf on
dervinden, omdat daar toch ook gewoon de
zomertijd wordt gehouden.
Uit de discussie, die over dit punt wordt
gevoerd, blijkt allereerst dat geen enkele
van de 83 aanwezige leden het voor den zo
mertijd opneemt. Daarentegen worden seer
ernstige beswaren voor het bedrijf aange
voerd. Al« het den schijn heeft dat men in
andere streken wel genoegen neemt met den
zomertijd, dan komt dit omdat deae boeren
en tuinders door de omstandigheden ge
dwongen worden; de schade en hinder voor
het bedrijf blijft daar even goed. Tot voor
1930 te hier, evenals in bijna allo dorpen
van Weet-Friesland de oude tijd gehouden.
Bonder dat gebleken I* dat dit voor de 10
pet. van de mensehen. die mln of meer met
den zomertijd te maken hebben, hinder of
last veroorzaakte en zeker niet als dit zeer
kleine deel sleh maar een beetje hieraan
wilde aanpaseen. De maatregelen van 1930
hebben dit goede met één slag vernietigd.
Door meerderen uit de vergadering wordt
gewezen hoe bezwaarlijk dit te voor de moe
der* onzer gezinnen en de kinderen, terwijl
zichtbaar te. dat ook het godsdienstig le
ven er onder Hjdt Tegenover het argument
dat men. door den ouden tijd te houden, m
sou gaan tegen het gezag, werd de opmer
king geplaatst, dat dtt dan al 14 Jaar het
geval te geweest en trouwens do wet al zijn
rechtsgrond heeft verloren door de op voor
stel van de regeerlng door de Tweede Ka
mer aangenomen afschaffing van den eo-
mertUd en alleen de Eerste Kamer te ge
zwicht voor de petitie* van het genotsoe
kende deel der maatschappij
Opgemerkt werd nog. dat het misschien
goed zou zijn, om in deze een* een bespre
king met de Hanse te houden, waartegen niet
het minste bezwaar bestaat. Ten slotte werd
besloten mot algemeens stemmen, zich met
een dringend verzoek om een bespreking
tot hot hoofd van do parochie te wenden.
Vervolgen* te aan de orde een bespreking
over het tulnderacredlet.
Het bestuur doelt oen en ander ever de
voorwaarden mede en vorder dat men steh
mot een eenvoudig briefje tot B. en W. der
betrokken gemeente moet wonden met op
gave van het gevraagde bedrag, do Bank en
dr vereenlglng, waarvan men Ud te.
Op diverse vragen wordt Mg 8X00'
Een van de leden deed het voorstel, dat
bij aankomst van de wagons kunstmest
leden daarvan bericht sullen krijgen en dan
self hun quantum kunnen halen van het
station
Het bestuur ontried dit en kreeg de meer
derheid op «tin hand. Voor 8 ct per baal
sullen de meststoffen aan den dijk en voor
10 cent in de erhuur bezorgd worden
Het bestuur aal maatregelen nemen,
de meststoffen voor den W ZwaagdUk
het station Westwood sullen aankomen,
vanwaar, teder die dit wil. a* kan halen.
Aangevoerd werd door een der leden, dal
de werkzaamheid en eenlge
in de veUingaorganteatlee, de
de getroffenen in den waters-
13 Juni, de algemeene tuin
de lessen in bloementeelt,
deelname aan de keuring
In den Wleringermeerpolder te bij
cultiveetlngswerk op het werk van
aannemer,
gegraven.
Telefonisch werden de marine-autoritei-
ten te Den Helder gewaarschuwd, die spoe
dig aanwezig waren.
Het gevaarlijk projectiel bleek, daar ter
stond tot demontage kon worden overge
gaan. onachadelljk te zijn.
Coftp. Aaakoopvereenlging In de „Dra
gonder" werd de jaarvergadering gehouden
van de Coöp Aankoopvereeniging van land
en tulnbouwbenoodlgdheden.
Zoo goed al* alle leden waren opgekomen.
Het was de voorzitter een voldoening te
kunnen melden, dat niettegenstaande de
malaise alle leden aan hun verplichtingen
hadden voldaan Men begon dus met een
schoone lei.
Uit het jaarverslag van den aecretarte-
nenntngmeeeter, den heer F Bakker Ma.
bleek, dat de vereenlglng rich moer en meer
inburgert in haar recht vsn bestaan telken
Jare meer en meer bewijst. Het ledental
steeg tot 41. De totale omzet bedroeg
f18417 13
Aangekocht was tot een totaal bedrag van
f 5483 95. De kunstmest voldeed aan bet ver-
etechte gehalte en de prlte billijk.
UH de rekening van den penningmeester
bleek, dat de ontvangsten hadden bedragen
f873 03. de uitgaven t 837 28. ala» een ba
tig saldo van f 34 74. dat verhoogd
worden met een te goed aan rente
f 53 18. In kas was t 18180
Bl) monde van den heer C Neefjes ver
klaarde de financieel* commissie alle* in de
beste orde te hebben bevonden, waarom de
penningmeester met hulde ontheven werd
van het gehouden beheer
De heer J. Nutter werd herkooen als be
stuurslid; ate lid van den Raad van Toe-
*leht 'vae P. Grien) niet herkiesbaar werd
gekozen de heer O Bakker.
Tot laden van de flnanrieele nommletee
tot het nazien van de rekening werden aan
gewezen de heeren H Karaten *n 8. Hokke-
,to*
voorzitter H Noiet;
Dekker. O. Pre nel» en
8. I. de Vries; plaatevetvanger* A Drijver,
C. Bakker en D. Doodeman
Btemdtetrlct I: voorzitter H Noiet, leder:
C Francis. 8. J de Vries; plaatsvervanger*
J. Dam en J. Smit.
Btemdtetrlct H. voorzitter A. Dekker; le
den D. Doodeman. P. N. Faas; plaatsver
vanger* P. de Jong en P Nieuwboer
Btemdistrict UI: voorzitter J de Groot;
leden: C. Bakker en A DuUver; plaatsver
vanger* Ch. O N. Immens en F. Hof
De voorgestelden werden met algemeen*
stemmen benoemd.
Bij de rondvraag zei de heer Doodeman.
dal het hem heeft bevreemd, dat op le
agenda niet 1* geplaatst behandeling weg-
Dese voordracht, aldus ving spreker aan.
•Mb een van een reeks voordrachten, welke de
r .bedoeling hebben om duidelijk te maken wat
'met sociaal en economisch wordt bedoeld, om
t’knet kennis van zaken te kunnen oordeelen
l iover hetgeen sociaal en economisch naar
- christelijke opvatting worden moet. Het
rt onderwerp Ijjkt op het eerste gezicht heel
a eenvoudig Het is misschien nauwelijks in
jf staat om belangstelling te trekken, en toch
ben ik overtuigd, dat er in onze dagen gean
8v onderwerp is, dat zoo actueel is en van zoo-
„jweel belang als Juist het genoemde. Dat
merkt men pas wanneer men er zich
voor gaat zetten ter overweging en ter be
handeling van het onderwerp. De allereerste
vraag die men zich daarbij stelt is Wat
dient men onder arbeid te verstaan, en wat
podar vroeger.
Is arbeid misschien aanwending van gees
telijke en lichamelijke kracht? Men schijnt
geneigd te zijn een eenvoudig antwoord op
de even eenvoudige vraag vraag te geven.
Maar wjj moeten daarbij opmerken, dat niet
elke aanwending van lichamelijke en geeste
lijke kracht, arbeid kan worden genoemd.
S Arbeid kan ook worden aangewend bjj wijze
'nn spel en tijdverdrijf. Is het dan misschien
bewuste aanwending van lichamelijke en
bggezstehjke kreshl? Ook dit geeft oog geen
hJteddoende antwoord op de vraag, omdat die
Itodaflnltie ingesteid la op bet indlvidueele van
r jde zaak. Indien wU spreken van arbeid, dan
- .bedoelen wjj eigenlijk arbeid in den sociaal-
-«Donomlschen zin. d.w.a arbeid, die aan
gewend wordt ten bate ven och zelf, maar
ook ten bate van de volkshuishouding.
-l*La-W- indien wij spreken over arbeid, dan
sz*9doelen wjj dien arbeid, welke gericht is op
-iMa bevrediging van redelijke, zedelljke en
.-Jkhamelijke behoeften des volks: arbeid.
welke gericht is op het vervaardigen van
voor de samenleving nuttige goederen, of
i -hef verhoogen van de nuttigheid van be
staande goederen.
-4 Spr. citeerde vervolgens enkele gezegden
gtEBh den bekenden socioloog Heinrich Pesch
L Sociaal-economische arbeid veronderstelt een
r werkzaamheid, een planmatig geleld proces.
dit is een nadere aanduiding van wat wU
onder sociaal-economtechen arbeid verstaan;
dat er dus orde te bjj de aanwending van den
arbeid, dat er niet willekeurig wordt ge
produceerd Het doe! derhalve van den ar
beid ie. aldus genoemde Pesch. door aan-
houdende werkzaamheid uit beschikbare
Stoffen en krachten die goederen voort te
brengen, welke bevredigen de redelijk gel-
j dende behoeften van het volk. Tedere blij
vende maatschappij heeft ter bevrediging
van haar regelmatig terugkeerende behoef-
veten noodlg een lnr!~htlng ter productie en
aanwending van den arbeid waardoor aan die
^WUvende maatschappij een ononderbroken
c zn gelijkmatige stroom van verbruiksgoede-
ren wordt toegevoerd. Ook dit wijst, indien
,WÜ spreken over sociaal -economtechen arbeid
J.Óp orde in de voortbrenging, omdat zonder
orde het onmogelijk te om dien blljvenden
.Stroom van verbrulksgoederen voort te kun-
nen brengen. Nu maakt men onderscheid
tusschen arbeid en arbeid, tusschen directe
én indirecte arbeid. Wat men onder dlrecten
arbeid verstaat, is wel buitengewoon dui
delijk; elke werknemer van den directeur
tot den portier, die bij de voortbrenging be-
trokken 1», levert dlrecten arbeid ZIJ rijn
rechtstreeks bij de productie betrokken An
der* staat bet met wet wij hebben te ver-
staan onder indlrecten arbeid Daar stuit men
f.®** wel eens op moeilijkheden Indirecte
Mbeld slaat eigenlijk op dien arbeid, welke
Indirect het nuttig aanwenden van stoffen
en krachten bevordert en beïnvloedt. Het
beteekent dus. het aanwenden van den arbeid
aan den persoon besteed, arbeid dus welke
indirect nuttig aanwenden Van stoffen en
krachten bevordert en beïnvloedt Men te
-8oo gauw geneigd om te zeggen, dat een
gehoolmeester geen nuttigen arbeid verricht.
Dat is onjuist. De mensehen bjj het school-
wezen betrokken maken inderdaad het volk
Mechlkt voor den arbeid, daardoor zijn zU
indirect bu de productie betrokken en ver-
''«Ichten indlrecten aociaaal -economtechen
arbeid.
Een tweede groep vormen de medici, die
Verken aan de volksgezondheid Welnu, het
spreekt vanzelf, om den sociaal-economtechen
arbeid te verrichten is het noodlg te
beschikken over een gezond volk; ook de
Saedici verrichten dus in dien zin sociaal-
économtecben arbeid.
Een andere groep. U heeft waarschijnlijk
wtt eens gezien de spotprenten van oom-
piunlstische en socialistische zijde ultge-
geven over priesters, voorstellende vorsten
Van grooten omvang zittende, paradteerende
op arbeid, ma.w. men wil uitbeelden dat
cgigenlUk de geestelijken parasieten sljn Toch
Je dat volkomen valrch en tegt men dat be-
wust ot onbewust. Onbewust, indien si) zich
nooit een klere voorstelling hebben gegeven
van wat wij onder eociaal-eoonomtechen ar-
heid hebben te verstaan; bewust indien zij
het we) weten, maar de massa Machten te
de priesters, die werkzaam zijn ten dienste
van de geestelijke gezondheid, volop in staat
zijn sociaal-economtechen arbeid te verrichten.
Ook overheidspersoneel verricht Indlrecten
arbeid.
Er zijn er ook die nog andere groepen
rekenen te behooren tot hen die sodaal-
economischen arbeid verrichten, zij het In
direct. Daarbij rekent men bepaalde dichters
en tooneelspelers, die door hun kunst en
arbeid de vreugde vergrooten en daardoor de
voortbrenglngsmogelijkheld vergrooten. Hier
over kan men echter van meening verschil
len.
Welke beteekenis heeft arbeid in den
sociaal-economtechen zin voor den tnensch?
De beteekenis van den arbeid in dezen zin op
geval. vond spr. heel duidelijk uitgedrukt
door Dr. Nolens in een in 1929 in de Kamer
gehouden speech. Daarin zelde hij ongeveer,
dat een voornaam overwegend deel van den
menschelljken arbeid te de bedrljfsarbeidde
bedrljfsarbeld met al de verhoudingen, rech
ten en belangen daaruit voortspruitende,
uitmakende het economische leven ais be
langrijk onderdeel van het geestelijk leven.
Immers het economisch leven neemt evenals
de economische arbeid, in de orde der nood
zakelijkheid de eerste plaats in. en te de
grondslag van alle verder streven
Dit beteekent dus: het te een bevestiging
van wat alle economen en sociologen leeren
dat de economische arbeid mede bepaalt, al
thans registreert het cultuurpell van een be
paald volk De voortbrengingzmethode en de
voortbrenging zelf bepalen mede het be
schavingspeil van een volk. Spr. citeerde ver
volgens een schrijven van paus Leo XIII uit
1877. Spr. schijnt dit een zeer verheven oor
deel tusschen de verhouding van den
mensch en den arbeid. De mensch. met be
trekking tot de voortbrengselen, heeft tets
van den schepper zelf De mensch uit der
aard met zijn lichamelijke en geestelijke
behoeften, door Leo XIII hier geteekend, te
Inderdaad een ideaal mensch. omdat de ar
beid en die mensch soo innig aan elkaar
verbonden worden. De mensch kan, naar
Gocte wil. de aarde aan zich ondergeschikt
maken, maar de wijze waarop en de vorm
waarin dat moet geschieden, hangt van den
mensch zelf af, het houdt verband met het
geldende peil van de beschaving Hier ligt
een ontzaglijk groot verschil tusschen de
oer-oude gebruiken en den Katholieken
ste at der toekomst.
Pesch zegt: De wereld te ons arbeidsveld.
Zij voert ons tot de erkenning van de liefde
van den Schepper. Dat is weer een verband,
gelegd tusschen den arbeid en den mensch
Wat dienen wij onder vroeger te ver
staan?
Welke positie nam arbeid In In het Ro-
•neinsche tijdperk? Voor den wijsgeer Arteto-
teles is alle handenarbeid onedel. De arbei
der verdient niet den naam van burger Hu
behoeft en mag er geen overtuiging op na
houden. Er te trouwens verder geen onder
scheid tusschen den zelfstandigen werker en
den slaaf Ook Plato te van oordeel, dat de
arbeider onvrij te. want hij verkocht afjn
arbeid tegen loon. Wat dat laatste betreft,
op het oogenblik te het niet veel beter Veel
al te de positie van den arbeider soo, dat hU
zijn arbeid verkoopt tegen een bepaald be
drag en daarmede af. tenminste, als bjj nog
kans krijgt, om zijn arbeid te verkoopen.
Over de voortbrenging zelf, over het pro
duct van ziju geest en zijn lumden heeft
hij verder niet* te vertellen. Het verrichten
van arbeid In dien tijd beteekende zich ver
lagen tot slaaf. Dan kom* Christus al* vopr-
beeld en leeraar van den arbeid. Zoon van
een timmerman en tot zijn openbaar leven
als arbeider werkzaam; Inderdaad de ar
beid te geheiligd..
Hoewel de kerk geen uitspraak doet om
trent de vraag: Welke vormen de maat
schappij concreet dient aan te nemen, heeft
zij de leer van Christus belijdende, niet op
gehouden de mensehen voor te houden
welke eedelijke beginselen bjj alle mensche-
HJke handelingen dienen in acht genomen
te worden. En dat geldt met name voor den
arbeid en den eigenaar van den arbeid Juist
doordat de kerk die zedelijke leer, met be
trekking tot onder wat wij verstaan onder
waarheid en naastenliefde, heeft gepropa
geerd. te ztj In staat geweeet de slavernij te
doen verdwijnen Spr ging dan de positie
van den arbeider in de Middeleeuwen na In
de achtste, negende en tiende eeuw kende
men vrijwel niets anders dan dorpen, terwijl
op de zg. vroonhoeven alles zelf werd ver
vaardigd voor eigen gebruik. Men zou dus
kunnen zeggen, hier treedt arbeid op tn mln
of meer primitieven vorm. De eerste ont-
wlkkellngsphase ondergaat arbeid, door oat
het smldswerk en wagenmakers zich tot zelf
standige bedrijven opvoerden Tegelijkertijd
ontwikkelen de dorpen zich tot steden. De
Mlddeleeuwsche steden kenmerken zich als.
een economisch geheel d.wx dat zoo’n stad
zich zelf voorzag van alle verbrulks- en ge
bruiksgoederen In de tiende eeuw begint de
emancipatiestrijd van de steden tegen de re
genten. Deze laatsten werden tn hun macht
beknot door den sg. raad van burgers. In
de dertiende en veertiende eeuw te de eman
cipatie van den arbeid zoo ver gevorderd,
dat de stadsregeertng nagenoeg overal in
handen te van de meesters en gezellen. De
dertiende, veertiende en vijftiende eeuw zijn
de eeuwen die wij bedoelen, als wjj spreken
over de Middeleeuwen waarin de arbeid zoo’n
rechtmatige positie Innam. In die periode
was de factor arbeid nummer één. De
kracht van deze groote opkomst lag vooral
in de christelijke opvatting van wat men
verstaan moet onder eigendom en arbeid.
Johannes Janssen zegt in sljn Geschiedenis
van het Duitsche Volk: het eigenlijke wezen
der Middeleeuwen bestond hierin dat er broe
derschap en innige vereenlglng was De le
den zouden, als de reglementen voorschre
ven. alle broederlijke liefde en trouw met
elkaar deelen ate een ware gemeenschap,
vreedzaam en eensgezind naast elkaau leven
en dit alles niet enkel In hun persoonlijke
verhoudingen maar overal waar dit noodlg
was.
Uit hun godsdienstige opvattingen vloeide
voort, dat de gilden den arbeid beschouw
den ate een goed werk, als een dienst aan
God en den naaste ZU zorgden voor zich zelf i
en voor hen, die niet In stgat waren te ar- i
belden, men lette op de deugdelijkheid en
waarde der producten Het waa toen wel i
even ander* dan op t oogenblik en ook heel i
ar.der* dan in het Ro.nelnache tijdperk, toen i
al* nu, het heidensch kapitalisme met een
ongetemperde winstgedachte de christelllke i
opvatting met voeten trad Er werd in de
Middeleeuwen rustig gewerkt, niet met de
koortsachtige haast van tegenwoordig.
Men werkte van zonsopgang tot aonaon- i
dergang, doch da arbeidstijd werd aanmer- I
kelljk bekort door aan groot aantal feeat-
dagen, waarvan er 108 enkel al geboden
werden door de Kerk. waarbU nog kwamen i
de plaataalüke feestdagen en die van da gU- i
den. soodat het aantal werkdagen nauweluk* 1
do 200 bereikte. De gemiddelde werktijd aal i
zoodoende nauwelijks moer dan 8 uur per 1
dag geweeet sUn. En bedenken wU dan. wat I
wU bobben moeten vochten voor den acht
urendag En toen we hem hadden, wat wa
ren we hem toen niet gauw kwijl? Men
werkte toen ulialultend ter bevrediging van
do rodelUko behoeften. Indien wU in onae
deeld, dat men t. o. v. van Jonge bouwer*,
die in 1928 en 1939 nog geen omzet hadden,
wel een billijke baste zal maken en ate niet
alles over de veiling te geloopen, men me-
dedeeling van het meerdere moet doen.
Verder te het mogelijk, dat het voorachot
in nature (bijv, kunstmeet) verstrekt wordt,
de meest gebruikelijke zal echter wel zijn In
geld.
Hierna ontspint zich een discussie wie
het credlet heeft bevorderd en of dit nu
eigenlijk wel steun te.
De secretaris zegt, dat dit credlet sleehis
beteekenis heeft voor verdere voortzetting
van het bedrijf. Zou gedacht worden, dat
hiermede aan weliswaar noodlijdende per
sonen een gift wordt gegeven, dan wijst spr
er op, dat geen enkel overheidslichaam recht
zou hebben dit te doen Men behoeft er dan
ook geen gebruik van le maken. Voor onder
steuning aan in nood verkeerende gezinnen
zou een andere vorm moeten gelden en bul
ten armenzorg, te het speciaal voor gemeen
ten wel mogelijk met eenlgen goeden wil.
hierop Iets te vinden. De L. T. B. was in
deze reeds in meerdere gevallen actief. Ove-
No. 10 31 Januari
rigens te het spr. bekend, dat de S. D. A.
P. (dit zal wel met bet oog op politieke
munt zijn) voor zich het initiatief opeiacht
van dezen prov steun. WU mogen de heeren
dankbaar zijn voor hun steun, maar die
politiek te wat al te doorzichtig. In alle
kringen, dus ook in de onze, is op deze
maatregel aangedrongen, waaruit de mede
werking van bijna alle fractie* der Stalen
te te verklaren.
Hierna te er gelegenheid om voorstellen
in te dienen voor de aa. algemeen* verga
dering van den Dioc Tulnderebond en komt
hierbU naar voren de zware sociale lasten
die op onze bedrijven drukken; in ander»
bedrijven wordt dit op het product of het
verrichte werk gelegd.
Het besluit la. dit punt bl) de organisette
aanhangig te maken.
Verder wordt gewezen op en ontspint zich
oen discussie over de oontröle van het U. O.
B.. met name bij uien Eenerzljds wordt er
op gewezen, dat goede aorteering en dito
kwaliteit toch ook Ingevoerd moet worden
en men dus klasslficatle diende in te voe
ren.
Besloten wordt op dit punt een volgend»
maal nog eens terug te komen en dit ove
rigens In de veillngsorganlsatle te bespreken
Door het bsetuur wordt hierna een over
zicht gegeven van het verloop van den ver
koop der goedgekeurde aardappelen, waar
uit bleek, dat de hiervoor in het leven
geroepen centralisatie een succes te geweest,
zelfs in een moeilijk jaar ate 1930
In pnncfjse werd besloten in 1931 op d*n-
aelfden voet door te gaan.
BU de rondvraag werd nog gewezen, dat
het niet goed te dat nu weer kool wordt
geveild met de aanduiding niet voor U. O.
vredlging van de redelijke behoeften der
mensehen dan konden wij waarschijnlijk met
minder dan 8 uur toe.
Maar er wordt op het oogenblik
niet alleen gewerkt ter bevrediging der re
delijke behoeften; er moet ook gewerkt wor
den ter bevrediging van onredeljke behoef
ten en voor mensehen, die in het geheel niet
werken, doch wel tot arbeiden In staat zijn.
Indien blijken mag. dat met 8 uur werken
per dag de redelijke behoeften worden be
vredigd. dan Is er geen enkel beginsel waar
door wjj langer zouden behoeven te werken
dan 8 uur per dag Nu te eenerzljds overpro
ductie. nu door perfectioneering van de
techniek, concentratie en rationalisatie de
productie is opgevoerd tot een ongekende
hoogte en van den anderen kant zijn er soo
ongeveer 15. 16 milUpen werkloozen. Indien
ter bestrijding daarvan mede de leuze zou
worden aangeheven 8 urige werkdag, dan
doen wU goed dit niet zonder meer af te
wljaen, indien blijkt dat 6 uren voldoende
zijn om in de redelijke behoeften te voor
zien.
In de léde eeuw werd het verval van de
gilden kenbaar en kreeg het Romeineche
recht de overhand, terwijl tevens het kapi
talisme toenam. Dit proces werd bespoedigd
door de hervorming. Spr. ging uitvoerig het
verval na en vestigde daarbu de aandacht
op het feit, dat in den aanvang meeeter en
gezel in één gilde vereenlgd waren. Toen
echter scheidden zjj zich af Het gevolg was.
dat er tegensteUingen kwamen en de factor
arbeid In 1 gedrang kwam. Er waren toen
personen, die zelfstandig werkten en rien
onttrokken aan de door de gilden gestelde
eischen Men had due last van de ongeor
ganiseerden, hetgeen ook thans nog wel voor
komt Een andere factor was de huisarbeid,
waarbij tevens het eerste soort van loon
diensteysteem vlei te constateeren. Ook door
de toename van het geld, kwam de positie
van den arbeider in het gedrang en gaat de
kapitaaterente een *eer belangrUke rol spe
len. Spr. wees op den grooten strijd die spe
ciaal door de katholieke theologen was ge
voerd om het heffen van rente tegen te
gaan. Toch kreeg het nemen van rente vru
baan en waartoe dit geleid heeft, voelen wU
eiken dag nog aan den Ujve. Spr. citeert een
in het boek ..Arbeid in Aestetlsch en Eco
nomisch Licht” van pater yrijmoed door
Frederik van Eeden gesctlicven gedicht
waarin op rake wijze de rente wordt gehe
keld.
De positie van den arbeider ging steeo*
meer achteruit. Met de toename van handel
en Industrie nam ook de drang naar vrij
heid toe, tot in 1789 de Fransche revolutie
uitbrak, waarvan de arbeid en de arbeider
de dupe werden J3pr besprak vervolgens het
ooahtle-verbod.
BU de productie spelen natuur en arbeid
een hoofdrol, het kap.taal vervult slechts
een bl)-functie Het verschaft den arbeid hulp
middelen. maar arbeid bedient rich van
hulpmiddelen sonder meer. Naarmate ech
ter het hulpmiddel meer in handen la ge
komen van ben. die met
maken hebben. Is de arbnd
worden aan de bezitters van het hulpmiddel
De natuur vraagt geen beloonlng, terwijl ar
beid is een wesenluk deel van de voort
brenging; bet kapitaal kan zich self echter
niet voortbrengen. Arbeid is sedelUk no. één;
zonder kapitaal kan arbeid ook vóórtbren
gen, doch het omgekeerde Is niet mogeluk
Hieruit volgt dus duidelijk, dat arbeid sedg-
Itfk no. één Is De conclusie hieruit te deze
dat arbeid In het productie-proces het eer
ste en belangrijkste woord heeft mede te
spreken, en den arbeidenden mensch de
vrucht van zijn energie toekomt Hoe kan
men aan kapitaal, dat dood te, een ver
goeding geven voor bewezen diensten. Be
loont men een kachel of stoel, omdat ze ons
diensten bewijzen? Het antwoord spreekt
voor zich seU. Het kapitaal ia intusachen in
handen gekomen van mensehen. die zelf niet
voortbrengen, en dat doode kapitaal gebrui
ken se, om zonder werken toch aan den kost
te komen. Van die mensehen mogen we
zeggen, dat sU paratteeeren op den arbeider.
Spr. citeert vervolgens een gedicht van Ade-
ma van Scheltema. waaruit soo duidelijk
spreekt wat arbeid 1*.
Hoe te de positie van den arbeider In dese
dagen? Is deze no. één en het kapitaal on
dergeschikt aan den factor arbeid?
Eiken dag blijkt steeds duidelijker, dat het
kapitaal overheerschend te en dat het on
begrensd heerocht over arbeid. Arbeid te vol
slagen ondergeschikt aan kapitaal. Het ka
pitaal heeft de noodzakelUke productie In
handen en de arbeider te overgeleverd aan
den wU en grillen van het kapitaal Arbela
wordt aangewend voor het Instandhouden
van de menschheid De houder van dat ka
pitaal beslist over de vraag, of er zal wor
den voortgebracht.
Voorz’et nu de omstandigheid van het
oogenblik in die voortbrenging? Men wil het
niet en men kan het niet. Er moet orde «Un
in de voortbrenging, doch hiervan te op het
oogenblik geen sprake, er is een onoverzich
telijke chaos Men kweekt op on natuurlijke
wQse behoeften, door het maken van groote
reclame Er ontstaat dan plotseling een groo
te werkgelegenheid, tot opeens de inzinking
komt en groote groepen arbeiders ontslagen
moeten worden, waardoor het bestaan voor
de arbeiders soo verachrikkelUk onseker
wordt
Den kapitaalhouder te het niet begonnen
om de voortbrenging aoo te doen rijn, dat
er «en voldoening te van de redelijke be
hoeften De geheel* voortbrenging te gericht
op het winst maken. En Indien deze niet
voldoende te. wordt het kapitaal terug ge
nomen en ligt de voortbrenging plat. Dese
zucht naar winst heeft tot gevolg, dat de
productie geplaatst te boven den mensch.
doch bU arbeid mort niet op de laatst*
plaats worden gedacht aan de arbeiders Door
hun werk wordt de menschheid tn stand
gehouden, stj staan op het eerste plan.
De arbeider moet rich bewust worden van
sUn waardigheid. Niet *U. die op bet oogen
blik nog dikwijl* beschouwd worden als de
eerste burgers, niet «U. de voornam* men-
echen. die geld hebben, die, omdat rij geld
hebben, overal naar voren worden gescho
ven en getrokken. zUn de voornamen In de
samenleving, neen, dit sUn de arbeiders, die
de voortbrenger* van allen rUkdom »l)n. De
les la du*, dat de arbeider* rich hun waar
digheid bewust moeten worden; *U moeten
er een eer in stellen tot de arbeidend* klas
se gerekend te worden. Naarmate men steh
daarvan meer bewust zal worden, aal de po
sitie van den arbeider toenemen en over
eenkomstig die positie aal hun invloed wor
den en dan sjjn wjj langzamerhand gena
derd aan het oogenblik, dat den arbeider
weer s|jn rechte plaats gegeven aal worden
in Wat we noemen de publlekrechtalUke be-
drijfeorganteatta.
We moeten one bewust *Un van de onge
zonde verhoudingen waaronder we leven en
dat, tndlen wU het aoo-sterke kapitaal wil
len bestrijden, we heuach niet moeten mee
nen. dal we dal op onae slofje* kunnen doen.
De arbeiders moeten rich ook In de politiek
laten gelden Het ie een schande, dat in
•ommiga provincies slacht* 4 op de M var-
tegenwoordige™ in de Staten tot de arbei
der* te rekenen rijn, mot name in Brabant
Bpr hoopt, dal dese teenwtUng er toe
aal bUdragsn. dat artx'der» steh bewust
Wflrfaa WW bun poattM «b M* de plaats
was inderdaad meer een blad voor den kip-
penhouder Het orgaan van den R K S***
renstand voldeed meer aan de behoeften
Er werd bl) het iMStuur op aangedrongen,
behalve aardappelmanden, ook aardappel*
kistje* aan te koopen. daar waarschijnlijk
voor export weder kistte* noodlg sullen
Binnenkort aai de kalifllm worden afge
draaid
,M*t i*ea dankwoord werd de vergadering
door de edm van dat bedrijf.
Door wethouder Dekker wordt het advtes
van de administrateur overhandigd, waaruit
bleek dat de afstand van het net tot be
doelde woning 100 M bedraagd. De vermoe
de lijke koste zullen f 80 bedragen Ne
eenlge bespreking werd besloten Inlichting
in te winnen of de H. B M genegen te de
koeten t~ dragon, aangerien de bewoner niet
genegen is in die koste bij te dragen.
Verzoek van J Mor* te Tuttjehorn om be-
kunstigd te worden met meer gemeentewerk
B. en W (tellen voor bet smldswerk aan
de school te Kerkbuurt om het ander* jaar.
te beginnen in 1931 aan adressant op te
dragen De Voorzitter geeft te kennen dat
door een misverstand bedoelde smid de
laatste jaren geen werk heeft gehad
De heer Dufjve* zou liever zien dat om de
beurt e bepaald bedrag zou worden ver
werkt.
Na eenlge bespreking werd besloten, om
de werken welke hiervoor in aanmerking
komen om de beurt te laten uitvoeren.
Verzoek van D. v. d. Gulik te Waarland
om de stroom prijsverlaging voor zijn radio-
dlstrlbutlebednjf B en W stellen voor dtt
veraoek te behandelen nadat de rekening
van het bedrijf over 1930 aal zUn ingekomen,
wat na eenlge besprekingen werd aangeno
men.
Mededeeling dat de bouw van een nieuwe
brug en het voetpad i* aanbe.-ieed en ge
gund aan J. v Loenen voor 39C
Wethouder de Groot wijst er op, dat het
de bedoeling was dat de aannemer ook ge
bruik aou maken van werkloos* arbeiden;
hier schijnt hij zich echter niet aan te hou-
den
De Voorzitter zegt dat hem hier niet» van
bekend 1* en doet toezegging dat hU hier
naar sal Informeeren.
Inverband met een aanvrage voor tuin
zal bü de reed* opgegeven
5 L. B van Zuldacharwoude
Tb de bovenzaal van bet 8t. Wlllibrordus-
gebouw vergaderde Donderdagavond de af-
deellng Alkmaar van den Ned. R. K. Volks
bond. Een eeer groot aantal leden woonde de
zen tweeden ontwlkkelingsavond bij. waar als
spreker zou optreden de heer A. O. de BruUn.
voorzitter van het R. K Werklieden verbond
in Nederland, die een red? zou houden over
het onderwerp: Arbeid, vroeger en nu.
Nadat de voorzitter, de heer Th. Stam, die
vergadering op de gebruikelijke wijze had
len eenlge woorden van welkom had
•ken tot ds aanwezigen en den spreker.
wijzer, te plaatsen In Waarland op de Hoch
bU de groene paal De voorzitter «egt, dat
dit ook zijn bedoeling was geweest fflka-
het was hem door het hoofd gegaan, maar
zoo den raad hiertegen reen bezwaar heeft,
kan het nog worden behandeld
Aangezien hiertegen geen bezsaren waren,
werd deze zaak behandeld, waarvan het ge
volg was, dat men sal onderzoeken wat m
deze de beste oplossing zal zijn.
De heer Bakker vraagt of den raad er toe
aou kunnen besluiten om voor de lantaarn
nabU rijn woning een «elfde bijdrage sou
willen verleenen, eooal» aan de andere lan
taarn ten behoeve der straat verlichting
wordt gegeven. n.l 8 gulden per jaar 8nr.
is dan voornemens, bedoelde lantaarn das
nachts geregeld te laten branden.
De heer Fronds merkt op. dat op deae
plaats voor de tweede maal bijna een onge
luk Is gebeurd en meent, dat niet mag wor
den nagelaten dit verzoek toe te staan. Het
veraoek werd toegeetaan
Hierna sluiting.
SJ
Ai'
.te
