f
i
L i
ae
ONS BLAD
L. Frankenberg - Alkmaar
DINSDAG 3 FEBRUARI 1931
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
f40
VOORNAAMSTE cXTEUWS
Een gevaar voor ons land?
De belooning verhoogd
Inval in opiumkitten in New-Jersey
Tegen Sovjet Rusland
Weer een samenzwering ontdekt
Verduistering van I 11.500
Auto te water gereden
JOH. LAUWERS
Telegrafisch Weerbericht
De stad Napier geheel verwoest
Communistisch gewroet
De conferentie te Washington
Orde in den Dultschen Rijksdag
Door den secretaris der directie
'i
De roofoverval te Nieuwe-
Niedorp
Moord op Warenhuis-
Directeur te Antwerpen
De Pausen en de
Ontwapening
De Belgische defensie
plannen
Onze bollen-export naar de
Ver. Staten
Ex-penningineester
beschuldigd
Belangrijk artikel in de
„Osservatore”
Paniek In de kathedraal te
Guadalajara
Na de samenzwering tegen de
Turksche regeering
Vliegmachine in een stadstuin
neergestort
Man overboord geslagen en
verdronken
Opticien
BRLLLEN
Uitsluiting in de werk
verschaffing te Drachten
Hevige storm aan de Spaansche
Zuidkust
TABELLARISCHE BOEKEN zijn onmisbaar in de moderne boekhouding
PAYGLOP 3
Alkmaar
Hevige aardbeving
op Nieuw-Zeeland
VLIF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 23
Botsing van dekschuiten
te Amsterdam
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL
STEEDS GEKKER
J
Bloembollenexport naar Amerika.
Benige zeelieden orer boord geslagen.
left
Inval In opiumkitten te New-Yersey.
■ale
De sluiting der Groningsche blaat »p—
er-
de
werkverschaffing
te
in
polishouders van
De
slaagde
poging
163 Chtneesen gearresteerd
in
Barometerstand 9 uur v.m.: 765. Vooruit.
Alle vijf inzittenden gered
Uk
heb-
it-
Beteekent
va:
deze van
in
bjjna geheel onder
en
1-
Twee zwaargewonden
el
Napier telt een bevolking van
Vier scherpe punten
Acht an twintig doodvonnissen bevestigd
loo.
em-
•p
te
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar 2.—
Voor buiten Alkmaar J 2.85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
het veld, t
handel en
en tal van Jal
Uitsluiting
Drachten.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 5.19 uur.
Directeur van de .Innovation” te Antwer
pen door zijn secretaris vermoord.
fer-
ter-
sen.
■ege
ilng
’er
van
jn,
ge
te
P-
le
te
in
d
ie
ir
gen. Van een
kerkettlng en
Prof. Berg over art. 177 der Indische Staats
regeling.
be
llet,
iota
fas-
seld
liet
een
als
it-
Is-
»-
ser
tie
iet
re
en
Ier
let
iet
lid
>te
3, 4. 5. 6. 8. 0. 10. 12. 13. 15. 16. 20. 25 en 30 kolommen
llt-
wjj
ing
bet
en.
ils.
de
bet
nt,
rd-
ronlca"
werk.
e-
1-
1-
it
to
n
f-
in
kt
le
sti
er»
an
der
Pl-
erp
erd
de
BP-
erp
ran
Tulpen van 75 cJK. boeg, maar
géénbloemen
ri
le
>U
aan
die
ard
de
aar
ten,
iln-
lult
dingen als
verbroken.
De stad
19.200 zielen.
In ,De Maasbode” wordt de vraag opge
worpen, of de Belgische verdedigingsplannen
langs de Nederlandsche grens voor ons land,
en in t bUsopder voor onze Zuidelijke pro
vinciën, nu eigenlijk wel een gevaar betee
kenen.
De blijkbaar deskundige schrUver stelt na
tuurlijk voorop, dat hij een bewapening, als
In de Belgische voorstellen vervat, noodlot
tig acht voor de Internationale bewape-
ningsbeper'zing en ook, dat de maatregelen,
die België langs onze grenzen wenscht te
treffen, niet uitdrukkelijk tegen ons, maar
tegen een eventueel aanvallend Dultschlaml
gericht zijn.
Maar beteekenen die maatregelen een ge
vaar voor ons land?
Het antwoord van den ..Maasbode ’-schrlj-
ver luidt:
Vijftig agenten van den dienst ter bestrU-
ding van het gebruik van verdoovende mid
delen hebben gisteren een huiszoeking ge
daan in zestien opiumkitten in de Chlnee-
sehe wijk. Zij arresteerden 163 Chineezen,
namen voor een waarde van 5000 dollars aan
verdoovende middelen in beslag, doch ont
dekten den lelde- van den handel, op wien
zU de hand hoopten te leggen, niet.
bij een breuk van
of arm
Te Menemen zouden gisteren niet minder
dan 32 galgen zijn opgesteld In verschillende
deelen der stad voor de terechtstelling van
de samenzweerders tegen de Turksche re-
geering. De terechtstellingen zouden heden
morgen vroeg op verschillende publieke
pleinen plaats vinden.
Het parlement heeft gisteren 28 der uit
gesproken doodvonnissen bevestigd.
Hoogste barometerstand 776.5 m. M. te
Stenseie.
Laagste barometerstand 741.6 m. M. te
Isafjord.
Verwachting:
Matige, NoordooatelUke wind, gedeeltelijk
bewolkt, wellicht eenlge sneeuw, tempera
tuur om het vriespunt tot lichte vorst.
Ontzettende aardbeving on Nieuw-Zee
land. Een stad verwoest Honderden dooden.
nlngsconferentle scheppen een Ideale at
mosfeer voor een vredesapostolaat, dat uit
geoefend in naam en met het gezag van de
woorden van den roemrijk regeerenden Paus
en van zUn voorgangers, een grootere uit
werking zal verkrijgen en rijke vruchten voor
de toekomst belooft.
„Naar onze meenlng Is dat niet het
geval, eer het tegendeel. Indien volstaan
werd met versterking der Oostgrenzen,
dan lag België open voor een uit het
Noorden komenden vijand, die op deze
wijze het versterkte Oostfront zou kun
nen omtrekken en oprollen, door bedrei
ging in den rug. Ons land zou dan de
eenlge weg zün naar de open deur.
Loopt de versterking van de grens
door tot de zee, dan Is er van een om
trekken geen sprake. Een aanval op de
versterkingen over Nederlandsch gebied
zou dan beteekenen een verlenging van
het toch reeds 300 K.M. lange front
met meer dan 100 K.M., waardoor het
ultgestrekter zou worden dan het West
front uit den oorlog, wat reeds mllll-
oenlegers elschte. Bovendien zou het be
teekenen een tegenstander meer, en de
noodzakelijkheid van bezetting van heel
ons land, omdat anders alle verbindin
gen steeds bedreigd worden.
Wel blijft de vraag of de versterkin
gen langs onze Zuidelijke grenzen voor
ons niet gevaarlijk zijn als uitvalsstel-
llng ter omtrekking van den Noorde
lijken vleugel van een uit het Oosten
komenden aanvaller. Naar onze meenlng
zjjn daarvoor die versterkingen niet bij
zonder geschikt, omdat ze veel te veel
naar achteren liggen, dus nooit als ba
sis kunnen dienen, terwijl bovendien
neutraliteltschennte moet plaats
ben met al de gevolgen daarvan.
Wanneer we dan ook de Belgische de-
fenslevoorstellen op deze wijze bezien,
los van het streven naar algemeene In
ternationale beperking van bewapening,
dan zouden we moeten zeggen, dat hier
door de positie van ons land eerder be
veiligd wordt dan bedreigd.”
Hedenmorgen vroeg is te Amsterdam bü de
brug over het Oosterdok een motordekschult
welke een vrü snelle vaart had, in botsing
gekomen met een dekschuit van Publieke
Werken, die tegen de brug lag gemeerd.
Op deze schuit bevonden zich vier personen,
die bezig waren met onder de brug, waar
mee electrtech gemanoevreerd kan worden.'
een motor te plaatsen.
Een der mannen geraakte door den schok
van de botsing te walen en verdween onnud-
dellljk In de diepte.
De havenpolitie van het Oosterdok, die
zeer spoedig ter plaatse was, slaagde er in,
na twee maal te hebben gedregd, den dren
keling naar boven te brengen. De levensgees
ten waren toen echter reeds geweken. Het
HJk is naar het Binnen-Gasthuis vervoerd.
Belde schuiten werden beschadigd.
Men vreest voor honderden dooden
Een hevige aardbeving heeft de stad
Napier op het North-Island van Nleuw-
Zeeland geteisterd. De aardschokken wer
den op vele plaatsen gevolgd door
aardstortingen van grooten omvang. Eer.
groot deel van de stad Is geheel verwoest.
Op vele plaatsen Is brand uitgebroken en
alle verbindingen, zoowel de verkeersverbln-
de telegraaf en telefoon, zijn
reusachtige vorderingen maakt en het "Gistermorgen hebben de werklooze arbei
ders uit Opsterland en Smallingerland. te
werk gesteld in de Boombergummer Petten
het werk neergelegd.
Men was In het algemeen ontevreden over
de loonregeling, die dezen winter wordt toe
gepast. welke ontevredenheid toenam, door
dat in de afgeioopen week, wegens regenver
let f 1 was uitgekeerd, welk bedrag zU te
gering achtten.
Onder aanvoering van het communistisch
lid van den Raad Rlnsema trok men naar
het gemeentehuis te Drachten alwaar de
waarnemende burgemeester E. J. Bot hen te
woord stond en In overweging gaf. terstond
weer aan het werk te gaan, «asrbij hl) de
toezegging deed, de bezwaren van de arbei
ders ter kennis van de autoriteiten te bren
gen.
Men heeft hieraan geen gevolg gegeven.
De heer Rlnsema adviseerde, dien dag niet
meer te gaan werken, doch te blUven demon-
streeren.
In een gesloten colonne trokken 3 A 400
arbeiders door de p'aats, waarna een aan
tal In de bioscoopzaal onder leiding van
het communistisch raadslid Roorda een ver
gadering hield.
Naar wü vernemen, zijn de demonstranten
van arbeid in de Rijkswerk verschaffing lijde
lijk uitgesloten en de ontginningen van de
Boombergummer Petten lijdelijk stopgezet
Hedenmorgen is den arbeiders de toegang
tot het werk geweigerd waarna zij wederom
een betooglng hle'der. en opnieuw een on
derhoud hadden op het Raadhuis te Drach
ten.
Vergadering van
Nieuwe Boerhaave.
Gisterenmiddag Is de directeur van het
groote warenhuis ..Innovation" op de Melr
te Antwerpen, de heer Feilden Delhaye. or
zijn kantoor aldaat door den secretaris var.
de Directie, den 30-Jarigen Van DUck, ver
moord. De dader is aangehouden.
Vermoedelljk heeft men hier te doen met
een persoonUke wraakneming.
De rijkskanseller, het rijksdagpresidium en
de leiders der achter de regeerirg staande
partijen hebben gisteren beraadslaagd over
wijziging van .het reglement van orde van
den rijksdag.
Men Is reeds op vier punten tot overeen
stemming gekomen.
De behandeling van moties van ver- en
wantrouwen wordt in beginsel gewijzigd door
aan te nemen, dat een aan het bewind zijnde
regeerlng het vertrouwen van het parlement
bezit, zoolang het haar niet wordt ontnomen.
De ontzegging van dit vertrouwen moet dus
t uiting worden gebracht.
Een spreker, wien het woord Is ontnomen,
kan in dezelfde zitting niet nogmaals een
rede houden.
Voorstellen van flnancleelen aard, regee-
ringsvoorstellen en Initiatiefvoorstellen der
partijen gaan In de toekomst recht» treeka
naar de commissies. Voorstellen nopens
nieuwe uitgaven kunnen alleen met goed
keuring der regeerlng worden aangenomen
en moeten tevens een dekkingsvoorstel be
helzen.
Interpellaties mogen slechts feiten betref
fen. die opheldering behoeven, geen critlsK
of aanvallen op de regeerlng.
Deze vier punten sullen aan da fracties
worden voorgelegd.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 I
regels f 1.25: elke regel meer 9^5. I
RECLAME per regel «75 voor I
de eerste pagina; voor de overige I
pagina's f é.5é.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD” I
bij vooruitbetaling per plaatsing I
0.60 per advertentie van 5 regels: I
Iedere regel meer 0.12
„WAAR BLIJFT HET KATHOLIEK
PROTEST?”
Zoodat leder goedmoedig lezer de nei
ging In zich moet voelen opkomen, te
verzuchten
„Wat heeft die Vandervelde daar rake
dingen over het Belgische mllitalrisme
gezegd! En wat Is het beroerd, dat
die lamme katholieken dat mllitalrisme
nu niet willen tegenwerken!"
De opzet lijkt ons geraffineerd. Maar
als we een en ander aandachtiger en
met meer kennis van zaken gelezen
hebben, als we een en ander eens even
In ernst nemen, dan wordt de situatie
ons toch steeds gekker.
Zullen de katholieken het land nu op
socialistisch commando in bescherming
moeten nemen tegen het mllitalrisme
van mede de roode partijleiders?
De katholieken zullen op hunne wijze
den vrede dienen, doch laten de Neder
landsche socialisten nu eerst maar eens
probeeren met hun eigen Belgische par
tij genooten in het reine te komen, laten
zij, de gepatenteerde ontwapenaars, nu
eerst maar eens pogen, hun milltairis-
tlsche grootmogols aan gene zijde van
de grens tot andere gedachten en tot
andere daden te brengen.
Zoolang zU hierin niet slagen, gelie
ven zij een toontje lager te zingen
bij verlies van 'o
anderen vinger.
De burgemeester der gemeente Nleuwe-
Nledorp deelt bü deze mede, dat het bedrag
van één duizend gulden verhoogd wordt tot
vUftienhonderd gulden, uit te keeren aan
hem Mi haar, die aanwijzing geeft aangaan
de de daders van den overval op den neer
H. Schoor!, kassier der Boerenleenbank te
Nleuwe-Nledorp in den nacht van 23 op
24 Januari, welke tot gevolg zal hebben
't geheel of gedeeltelijk tot klaarheid bren
gen van het gepleegde feit. Bij gedeeltel’ kc
klaarheid stelt de burgemeester net dan
uit re keeren bedrag vast.
In het Londensche stadsdeel Brixton Is
een vlleg-ongeluk gebeurd. Een vliegmachi
ne, die met twee andere toestellen aan de
filmopname deelnam, stortte In een tuin, die
vlak achter een woonhuis gelegen Is. Toen
dj machine zich boven een drukke hoofd
straat bevond, weigerde op een gegeven
oogenbllk de motor, zoodat de piloot moest
uitzien naar een geschikte plaats om een
noodlanding te maken. Met veel moeite wist
hu het toestel over de daken heen te sturen
en in den tuin te dalen De machine wierp
twee muren omver en boorde zich met den
neus diep In den grond. De piloot en zijn
metgezel, een filmoperateur, werden zwaar
gewond. Eerstgenoemde verkeert In levens
gevaar.
Nader wordt gemeld, dat de aangerichte
schade enorm te. Men vreest, dat talrijke
personen om het leven zjjn gekomen.
De stad Napier, die het zwaarst getroffen
werd, ziet er uit als een stad na een hevig
bombardement en biedt een treurig schouw
spel. Het verlies aan menschenlevens moet
er zeer groot zijn.
Volgens het verhaal van een ooggetuige,
werden alle voornaamste gebouwen in net
centrum der stad geheel vernield. Het post
kantoor stortte In, tot op de benedenver
dieping. Een groot aantel personen werd
hlerbu gedood.
De matrozen van den oorlogsbodem ,.Ve-
verleenen hulp bü het reddlngs-
„Vandervelde toont In zUn wekelUksch
artikel in .Je Peuple" aan, dat België In
West-Europa het land is, dat zjjn be
wapening sedert 1913 het meest heeft
opgevoerd Zelfs In FrankrUk valt sedert
1914 een merkbare vermindering vast te
stellen: de vredessterkte werd er ver
minderd met 50 procent. België, echter,
had In 1914 een leger op oorlogsvoet
van 120.000 man en thans zou het leger
In oorlogstUd 350.000 man sterk zijn.
Voor den oorlog bedroeg ae begrootlng
van oorlog jaarlijks gemiddeld 100 mil-
lioen franc; de begrootlng van oorlog,
buitengewone uitgaven hlerbU inbegre
pen. bedraagt voor 1930 1 milliard 189
mlllloen franc. De militaire uitgaven in
1930 zUn dus twaalf maal hooger dan
in 1914, terwijl de goudfranc slechts 8
papieren franc waard te. Vandervelde
constateert, dat de Belgique regeerlng
in 1931. in plaats van een begin te ma
ken met de verwezenlijking van de
belofte om te ontwapenen, naast de
gewone militaire uitgaven 1 milliard 300
mlllloen buitengewone credleten vraagt.
De geheele militaire politiek van België,
besluit Vandervelde. wordt Ingegeven
door de volgende uitlating van generaal
Magllnee. chef van den generalen stat
aan den vooravond van het sluiten van
het Fransch-Belgisch verdrag In 1920:
„Ik meen, dat het vooruitzicht van het
bondgenootschap met Frankrijk ons er
toe moet brengen dezelfde krachtsin
spanning te doen als Frankrijk”.
Naar wjj vernemen is door een 40-tal leden
van de atdeellng Amsterdam van den Neder-
landschen Kappersbond bjj den Officier van
Justitie aldaar, een klacht Ingediend tegen
den vroegeren penningmeester van de»e af-
deellng. De betrokkene wordt er in deze
klacht van beschuldige een bedrag van totaal
f 71500deel uitmakend van de financiën
der afdeellng, welk bedrag hU uit hoofde van
zUn functie onder zich heeft gehad, te heb
ben verduisterd.
Nader vernemen wU, dat het gepleegde
feit reeds zeer gerulmen tUd geleden te ko
men vast te staan en dat deswege de ontrou
we penningmeester In December 1929 zUn
ontslag heeft gekregen. Er beeft toen een
.«srgaderlng van de afdeellng Amsterdam van
den Nederlandschen Kappersbond plaats ge
had; in overleg met het bestuur te toen door
de vergadering besloten, het gebeurde niet
ter kennis van de justitie te brengen.
In de afgeioopen week rijn echter 40 leden
van de afdeellng. in weerwil van dit be-
toctt. er alsnog toe overgegaan deze taak bU
de justitie aanhangig te maken, o.m. op
grond van het feit, dat zU den gewezen
penningmeester de gepleegde verduistering
temeer aanrekenden, omdat hU een behoor
lijk salaris genoot. Voordien is ook reeds een
anonieme klacht bU de justitie ingedlend.
De Nederlandsche gezant te Caracas
hoofdstad van Venezuela, heeft voor eigen
rekening een proef genomen, om na te gaan,
of Nederlandsche bloembollen daar kunnen
gedijen en wel met crocussen, gladiolen,
tulpen en hyacinten.
De bollen kwamen spoedig uit en schoten
hoog op, tulpen 75 cM., crocussen 'n halven
meter, terwUl hyacinten en gladiolen bladen
en planten gaven van ruim 2 13 maal zoo
groot als In Nederland)
Bloemen gaven ae echter niet, alleen enkele
hyacinten, een allerkleinst verschrompeld
bloem trosje. Zeven andere personen, die
bollen van den gezant ontvingen, deden
dezelfde ervaringen op. ook in bergklimaat
Ook planting In grond, vermengd met zand,
gaf niets.
Gepaard met een vloedgolf J
Nader wordt geseind, dat de aardbeving
gepaard ging met een vloedgolf. De Ooste-
lUke districten van het eiland zUn verwoest.
Gevreesd wordt, dat er verscheidene hon
derden dooden zUn. De stad Napier te het
centrum van de verwoestingen.
Zooate gemeld, te ten gevolge van dc
aardbeving op verschillende plaatsen brand
uitgebroken.
Oorlogsschepen zijn met spoed naar
Napier gezonden om assistentie te verlee-
nen.
Sedert 24 uur heerscht aan de Spaansche
Zuidkust een hevige storm.
Een groot aantal schepen moest zich in
de haven van Almeria in veiligheid bren-
Fransch schip brak de an-
werden de kapitein en 4
matrozen, die zich op dat oogenbllk op het
voorschip aan dek bevonden, In zee geslin
gerd. Een Dultsch schip, dat zich In de na-
bUheid bevond, verleende hulp en
er in. 2 matrozen te redden.
De kapitein en de belde andere matroeen
verdronken.
In café „Heintjes”
droge kleeren voorzien.
De auto zit nog
water.
te
zonder de weldadige tusschenkomst
Ter hoogte van het café „Heintjes” te
Zevenhuizen lOr.» is hedenmorgen, ten ge
volge van de gladheid van den weg, een
luxe-auto in het Hoofddiep gereden.
In den auto zaten de eigenaar, de heer
A. Konlng uit HaulerwUk met zUn vrouw,
een 8-jarig kind, benevens nog een man en
vrouw uit dezelfde plaats afkomstig.
ZU waren op weg naar Groningen.
Het ongeluk werd onmiddellUk door om
wonenden bemerkt, die zich te water bega
ven en er in slaagden, alle inzittenden met
groote moeite boven te brengen.
café „Heintjes" werden
Blijkens telegrafisch bericht van den
RUkslandbouwconsulent te Washington heeft
de tegen 29 Januari j.l. aangekondigde con
ferentie Inzake den Invoer van narcissen
twee dagen geduurd.
De voorzitter legde er in zijn openings
rede den nadruk op, dat de Amerikaansche
producenten geen recht hebben op verdere
handhaving der sanitaire invoerbeperkingen.
Indien de ziekte-omstandigheden het em
bargo niet meer noodig maken. Ambtenaren
van den quarantalnedlenst voor planten
toonden aan. in welke mate ziekten In
bloembollen in het algemeen in de Ameri
kaansche centra van bloembollencultuur
verspreid zUn. Senatoren, leden van het con
gres, Amerikaansche kweekers en zelfs bloe
misten drongen op handhaving van het em
bargo aan, daarbU gesteund door eenlge
Nederlandsche kweekers, die zich In Amerika
gevestigd hebben. De beslissing zal later
worden medegedeeld.
Naar de .Assoc. Press" uit Mexico meldt,
te In de overvolle kathedraal te Guadala
jara Zondag gedurende de middagmis een
paniek ontstsan tengevolge van het histor
iën van een gebouw naast de kerk.
Zestig personen werden gekwetst, van wie
twaalf zwaar.
militaire leven verre
\en wijze vertnai
ouders. Dt jeugd wordt
haar levenXweggerukt uit
haar schgc
jt haar ku
Naar uit Moskou gemeld wordt, heeft de
Academie der Wetensrhapp>4> den bekenden
historicus Ptetonow en de Professoren Tarle.
Lubanskl en Llchatschew van hunne func
ties aan de Academie ontheven, aangezien
zij zich aan een samenzwering, welke het
omverwerpen ^an het Sovletbewt c ter doel
had. schuldig hebben gemaakt. Platonow
wordt ervan beschuldigd In orlefwtesellng te
hebben gestaan met een lid van het 1 ute rto-
manow en van iet doen van oogu.gen jin
een samenz-ve. ng tc Mess,»; te -rgankie*-
ren. Platonow bevindt zich reeds eenlge
maanden In voorarre»!. Rti ooaeizoes. van
de OP.O.E. is nog 'uet ,ecuiaitd.
Alle »h.mne'. op dit blad iljn Inaevolae de verleker|n»v00rw.arden f «nnf| Leven» laan «eheele onaea. hlktbeid tot werken door f TEil bil een onaeval met f nefl Mi verilea van een hand. bij vert tea van 'n f EA
teaea ongevallen verzekerd voor een dar voloende ultkaerlnaan vUUU.- ver|iet ,an b^d, armen, beide beenen ot beide ooaen 5 0U.“ doodeUiken afloop 250.” Toef I 125." anderen vinger. been
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Interessant te in dit verband ook het al
ders in dit blad voorkomend bericht uit
„Het Handelsblad van Antwerpen” als zo
men zich vergissen, Indian men zou denken,
dat de nieuwe militaire ontwerpen worden
afgekeurd door den Nederlandschen genera
len staf.
Er kan natuurlUk geen sprake van zUn.
dat onze Nederlandsche generale staf de
Belgische plannen officieel zou hebben
goedgekeurd; België zal een dergeltfke
goedkeuring trouwens niet vragen.
Bedoeld kan alleen zijn dat zekere Ne
derlandsche militaire autoriteiten een mee
nlng zün toegedaan, als In het „Maasbode”-
artlkel tot uiting kwam.
Intusschen, Hikt een en ander ons van
genoegzaam belang om er binnenkort eens
nader op terug te komen.
Het Belgische mllitalrisme, waaraan
de socialistische leiders daarginds voor
evenveel debet zijn als zekere liberale
en katholieke staatslieden, bezorgt den
eenzijdlgen rooden ontwapenaars hier
te lande heel wat moeilijkheid.
De socialistische pers kan net tegen
over haar lezers niet langer verbloemen,
dat de verantwoordelijke socialistische
leiders in België precies het te
genovergestelde In PRAKTIJK
brengen van wat de partijleiding hier te
lande THEORETISCH zoo verwoed pro
pageert.
•t Is niet langer te verbloemen en
daarom moet als uiterste redmiddel
uit de verlegenheid een wanhoops-
aangewend worden omde
aandacht van het fatale feit af te lei
den.
Hoe „Het Volk” dit beproeft?
Het publiceert volgend bericht uit
Brussel:
dit, dat Vandervelde dese
mlUtairistlsche taktlek afkeurt?
Geenszins (dat staat er trouwens niet
bU>.
De heer Vandervelde toch is een van
degenen, die zelf verantwoordelijk zijn
voor den vroegeren en huldigen gang
van zaken In België, en Is bekend,
dat hij zich ondanks ijet verzet teg*n
het mllitalrisme In lagere socialistische
en.... katholieke regionen alleen
maar vereenlgen kan met gelijktijdige
en Internationale ontwapening, van het
gedrijf naar eenzijdige ontwapening dus
niet weten wil.
Het stukje, waarin Vandervelde dood-
nuchter de mlUtairistlsche feiten con
stateert, Is voor de Nederlandsche roode
ontwapenaars dan ook een tamelijk
precair gevaUetje.
Maar wat nood I
De redactie van „Het Volk” zet boven
het bericht doodleuk de suggestieve
vraag:
De „Osservatore” van 31 Januari j.l. publi
ceert zcoals wü gisteren reeds In een
artikel meldden een belangrijk artikel
onder den kop: ,J>e Pausen en de ontwa
pening.”
Het ontwapeningsvraagstuk, zooate het
zich thans laat aanzien, zoo zegt de schrij
ver, te een typisch probleem van de moderne
beschaving, dat het geweld plaatst boven het
recht.
De Napoleontische oorlogen, die den mili
tairen dienst uitbreidden en verplichtend
meakten en büna alle volken van Euaopa on
der wapendwang brachten en meer nog de
oorlogen van 1866 en 1870. waarin men de
strijdkrachten van geheele volken onder de
wapenen begon te brengen, waren oorzaak, dat
de legers langzamerhand zoo’n reusachtlgen
omvang aannamen, dat hierdoor de z.g. „ge
wapende vrede” geschapen werd, die ten
slotte leidde tot het wereldconflict van 1914
1918.
Dit conflict zou. naar het scheen, noodza
kelijk een algemeene ontwapening ten ge
volge moeten hebben, doch nu, twaalf jaren
na den oorlog, te men er nog nauwelijks In
geslaagd, tegen 2 Februari 1932 de ëerste
ontwapeningsconferentie bijeen te roepen.
Om gevaarlijke ontgoochelingen te vermü-
den, dienen wü eerst nader te preclseeren,
dat „ontwapeningsconferentie” niet de eigen
lijke naam te van de conferentie. Juister zou
zij moeten heeten conferentie voor de ver
mindering en beperking van do bewapening.
Het Volkenbondspact tart. 8) spreekt dan
ook niet van ontwapening, maar wel van
„vermindering der nationale bewapening, die
met de veiligheid vac het land en met het
aldwlngen van het nakomen van internatio
nale verplichtingen door gemeenschappelUk
optreden te vereenlgen te.”
De vrede van den naoorlogstüd te on-
danks het schitteren! schijnbeeld, dat men
den strüders op zoo verlokkende wüze heeft
voorgehouden, niets anders dan de .gewa
pende vrede”, die tot den oorlog leidde.
Daarom te het niet zonder nut. te herin
neren aan de waarschuwde stem, die de
Pausen tegen de gevaren van dezen gewa-
penden vrede” hebben doen hooren, opdat
zulks vooral voor de Katholieken een aanlei
ding moge zün, om hun Uver voor net Vre-
desapostolaat. waartoe Z.H. Plus XI hen on
langs heeft aangespoord, te verlevendigen.
De eerste duidelijke waarschuwing ging
Indertüd uit van Z. H. Paus Leo XIII in
zün pauselUk schrijven van 20 Juni 1894, dat
hü uitvaardigde bU gelegenheid van zün bte-
schopsjubllé en dat ca. zegt: „Als bezeten
ioor wederkeerigen argwaan, spitsen büna
411e volken hun bewapening tot het uiterste
toe. De Jonge mannen, nog Jeugdig en oner
varen. worden blootgesteld aan de gevaren
van de raad-
Jn van hun
te kracht van
bezigheden op
r studies, uit den
dlevenden arbeid
lenstbaar gemaakt aan
het beroep der wapenen.
Zou dit de natuurlüke toestand van de
maatschappij zün?
Welnu, het te onmogelük, uit deze crisis te
geraken en een tüdperk van vrede in
gaan,
van Christus.”
Naar aanleiding van het initiatief tot ont
wapening van den Russtechen tsaar, zelde de
Paus, nadat hü een beroep had gedaan op
de eenheid der Kerk, als waren en hoogsten
was i borg voor den vrede onder de volken, In
zün auucutle van 11 Februari 1889 nog het
volgende: „Soevereinen en volken verlangen
naar den vrede en geven steeds duidelijker
blük van hun afkeer voor den oorlog. En
ongetwüfeld te deze afkeer ten hoogste ge
rechtvaardigd, want al kan de strüd met
wapenen soms geoorloofd zün, toch heeft de
ze nooit plaats zonder 'n geweldige opeensta
peling van rampen. En hoeveel grooter zullen
deze rampen zün, nu de tegenwoordige legers
zoo onmetelük groot zün, de krijgswetenschap
zoo
aantal moordwerktuigen zoozeer toeneemt!
Daarom te er niets van meer belang dan
voor Europa het oorlogsgevaar te bezweren
en daarom ook moet alles, wat te dien einde
gedaan wordt. be°chDuwd worden als een
werk ten bate van het algeme enwelzün.”
ZUne Heiligheid besloot zijn allocutie met
te zeggen, dat de vrede gezocht moet worden
In de rechtvaardigheid en naastenliefde!
Ongeveer dezelfde denkbeelden en verma
ningen vinden wli uitgesproken in de allo
cutie, die Z H. Leo XIII den Hen April
daaropvolgend hield loen hü het Initiatie!
tot een ontwapening begroette als een licht
straal van de ten einde spoedende eeuw.
En toen hü den 29sten Maart van het
zelfde Jaar een schrijven beantwoordde van
H. M. Koningin Wilhelmina, die hem de
Haagsche vredesconferentie aankondlgde,
bood hü den algeheelen steun en medewer
king van het Romeinsche pontificaat aan,
dat uiteraard een vredes-ambt uitoefent.
Over de liefde voor den vrede van Z. H.
Pius X behoeven wü hier niet eens te spre
ken. hü te er büna het slachtoffer van ge
worden; ook behoeven wü niet te herinneren
aan de vredesmissie, die werd uitgeoefend
door Z. H Benedictus XV tüdens en na den
oorlog. Oenoeg sü het, er aan te herinneren,
dat hü ate richtsnoer van den „rechtvaardi
gen en duurzamen vrede", die door nem in
zün nota van 1 Augustus 1917 werd afge-
meekt, aangaf dat ,Jiet eerste en funda-
menteele punt zün moet, dat in plaats van
de materieele kracht der wapenen de mo-
reele kracht van het recht trede."
Vandaar: „een rechtmatige overeenkomst
van allen, betreffende een gelüktüdlge en
wederzüdsche vermindering van de bewape
ning volgens nader vut te stellen normen
en waarborgen, noodsakelük en voldoende
cm de openbare orde In de afzonderlüke sta
ten te verzekeren.”
Wat den roemrijk regeerenden Paus Plus
XI betreft, van zün eerste Encycliek van 23
December 1922 af. gaf hü aan de wereld de
verzekering: .juin het werk voor het herstel
der chrtetelüke maatschappü en van chris-
‘elüke pulflcatte sullen wü al de levens
krachten wüden, die het den Heer zal be
hagen ons te schenken." terwül hü „dien wa
ren volkenbond die het christendom te” ten
voorbeeld stelde.
De behoefte aan vrede, die nog te toege-
-omen door de benauwende economische
omstandigheden, de belangstelling, die ge
wekt te door de te Genève genomen beslis
singen, da voorbereiding van de ontwape-
BUREAVt HOF ALKMAAR
Telefoon: Administratie N«. 433
Redactie No. 633
Ernstige aanvaring tusschen dekschuiten te y
Amsterdam.
