I
ON^S BLAD
De militante vrouw
JOH. LAUWERS
De aardbeving in Nieuw Zeeland
3
tö
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1931
VAN SPEYK
f40
Motorongeluk
VOORNAAMSTE cXIEUWS
De „goudmaker” Tausend
Telegrafisch Weerbericht
VERZOEK
Adverteerder*
Een ongeluk voorkomen
-
l
De ontploffing
Boedapest
De Belgische defensie
plannen
Boerderij-brand
te Callantsoog
-n
Strafbaarstelling van
Godslastering
Tegen Pr
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAR VERLIES VAR RECHTER, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWIHTIG UREN HA HET OHGEVAL
Balsas-, Josmssl-, Rekesing-Ceirsat- es Tabel'srisch Pspier
L. Frankenberg Alkmaar
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 29
i;
Tegen een wagen gereden
b
23 stuks vee omgekomen
De regeertag MacDonald zit steelvast.
t
Zes faar gevangenisstraf geëischt
L
De rijkwegellag veer de werkloozen.
I
Rwaadwllligheid?
1
r
Een aanhouding
i
Vraag vaa den beer Van WQnbergen
TmmoM
aaronseterotaëd uur VB.: TH sUlstantL
Mark
te
Vier nieuwe slachtoffers
Onnettende ramp Honderden dooden
De
HemA-
Een patrouille aangevallen
De aanvaller neergeiegd
Ernstiger dan men vermat dd».
Dynamletontplofflng te Honduras
Aanslag ep den preeldznt!
van
aan
paniek
een
Chlneesche teeroovers
Noodtoestand In Georgië
«chip eeplnaderd
De kaden, vaa de haven *s Meter
dank
Raad van Ned.-lndië
DB DIRECTIE
Speyks mentaliteit, welke 1 omstandigheden
9
I
1
Faülissensent van het Amsterdamacbe Ten-
neel aangrvraagd.
IHJ ontploffing van een rnnilt te Boeda
pest drie penenen gedood. dertien gewond.
Tegen den Daitschen „goedmaker” Tas
send Ie jaar gevangenisstraf ge.-ischt.
a
d
a
d
De V.URJk. trekt haar verzoek tot sitsen-
ding In.
I.
t
k
l
r
Eergisteren stopte de express nstr 8oe-
rabala tuseehen Walikoekoen en Kadoenga-
lar omdat een beonutam op de baan lag.
welke losse ben den koevanger en de wielen
geraakte WaarichunHjk Is hier kwaadwlUH-
heid in het spel. Een ondersoek Is gaande.
Door dampen uit een kachel
vergiftigd
De ontploffing aan boord van de
Engelsche onderzeebooA
k
h
k
5
a
t
t
r
Teêegram van den Konlng
De Konlng heeft een telegram van deel
neming gezonden aan de gewonden en de
nagelaten betrexklngen der slachtoffers van
de aardbev ingsramp in Nieuw-Zeeland
Gemeld wordt, dat er minstens MO dooden
«Un te Napier en ISO dooden te Haselngs
Omtrent het aantal slachtoffers op andere
plaatsen sün nog geen definitieve berichten
te melden.
Het aantal slachtoffers van de ontplof
fing van een shrapnel op de markt te Boe
dapest is gestegen tot seven, aangeslen nog
vier zwaar gewonden aan de gevolgen van
hun verwonding sljn overleden.
In totaal moesten M personen naar het
ziekenhuis worden overgebracht, maar men
neemt aan. dat tesamm met de licht ge
wonden, die se.f voor het verbinden van hun
verwondingen konden aorgdragen. een hon
derdtal personen door de uiteengesprongen
shrapnel Is gewond.
LICHT OP
De lantaarns moeten morgen worden op
gestoken om 5 21 uur.
Tuseehen de Nederlandsche en de Belgi
sche generale staven s(Jn geen be prekkngen
gevoerd omtrent de nieuwe mJUtaire ont
werpen voor de Belgische landsverdediging.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voer Alkmaar V—
Voor hulton Alkmaar Ut
Met Geïllustreerd Zondagsblad
4S0 hooger
schip en bemanning te over
ondanks het feit, dat In
tot wapenschorsing was be-
Een gewapend persoon te Falie heeft een
patrouille aangevallen.
Brssrsii tot lid van den Baad van Nod.-
Indie de heer W. Ch. Hardeman, gouver
neur van Oeot-Java.
De dagvaarding van den Düsseldorfscheaa
massa - moordenaar is verschenen.
Ongeveer 5000 menachen sUn uit het ge
bied van de aardbeving naar het Zuiden
van het eiland gevlucht
Hel feit, dat men nog soo weinig nadere
bijronderbeden heeft ontvangen, wordt te
Wellington beschouwd als een bewbs van de
groote schade en vernieling, dis de aardbe
ving heeft aangrrleht Tengevolge van dr
aardbeving la de bodem van de haven van
Napier SM M. geetogen. eondat er voor scha
pen met graoton diepgang la weinig water
den Indruk van de groote ramp. Ik laat de staak,
brand-
Opticien
Barometers Thermometers
P A Y O O P 3
Alkmaar
Het Tweede Kamerlid, de heer Van Wijn
berg» heeft den Minister van Justitie de
volgende vraag gesteld
Is de Minister bereid, mede te doelen of
de nadere overweging der bij de behandeling
dor Jongste JustlUebegrootlng zoowel schrif
tstuk als mondeling gehouden gedachtenwls-
qping ener strafbaarstelling vaa podslaste-
rtng beschouwd ia verband mot bet sinds
dien voorgevallene, reeds tot een bepaalde
conclusie beeft geleld!
In het door de aardbeving geteisterde ge
bied vaa Nteew-Zee'snd heerscht groote
used, De aardschokken duren nog voort.
klaring van het In beslag genomen mate
riaal
Het bericht, voorkomend in enkele Neder-
landeche bladen en ontleend aan een tnede-
deellng van eenige Belgische bladen, dat de
nieuwe militaire ontwerpen voor de Belgi
sche landsverdediging het onderwerp eener
bespreking zouden hebben uitgemaakt tus-
echen de Nederlandsche en de Belgische Ge
nerale Staven, is. naar officieel uit Den
Haag wordt medegedeeld, van allen grond
ontbloot Besprekingen over dese of soort
gelijke aangelegenheden hebben In geenerlel
vorm plaats gehad
Het O.M. bij de Rotterdamsche rechtbank
toeft levenslange gevangenisstraf ge-iseht
toten den verd. die verleden jaar «Ijn schoon
zuster met bijlslagen vermoordde om t 40M
te kunnen stelen.
Eenmaal moest het zoover komen
Trekt men consequent de UJn,
AM de vrouwen, maar in alles.
Mahnen gelijkwaardig zijn
t Is de heerschar van Turkije.
Kemal pasja, die het zegt
..Vrouwen, gij verlangt als mannen
..Eveneens het burgerrecht
..En gl) wenacht thans ook behandeld
„Op des mans gelijken voet.
„Doch het spreekt, met recht gaan plichten.
..Die gU ook vervullen moet.
..Een dier plichten, niet de minste,
„Is de militaire plicht.
..Dienstplicht dus ook voor de vrouwen.
„DAArheen moet de blik gericht....
Arme mannen neen, dat gaat niet,
Neen, dan wordt - het mu benauwd.
Kemal pasja, op den man af
Vraag ik je: ben JU getrouwd!
Want niet ergere toch bestaat er.
Niets verschrikt den man zóó gauw.
Niets is zóó abominabel
AM.... een militante vrouwI
MARTIN BERDEN.*
Een felle brand richt te Waddingxveea
voer meer daa f 1SSSSO schade aan.
Hoogste barometerstand 777A te
sand.
Laagste barometerstand 73® S te Isafjord.
Verwachting: Matige. NoordoosteliJke wind,
gedeeltelijk bewolkt wellicht nog lichte
sneeuw, lichte tot matige vorst
to vor»ekorlmwvnorw..rton' f 4QAQ Lvveari.ee. retaal. oesowhikthold tot «erken door f wen bij een onsev.l met f ?Kfl Mi veelte. re. om hand ff «AC Mi verlto. va. f tn bij aas breuk va.
taea o ge oraakerd voor aan der volsende ajkaerinaea: wUUU. ¥w(te, TaB b..idr teenon of beide ooaea toodriUken afloop ZSU.“ <<w, of oo. IA#.- sndereo ving». been of arm
Chlneesche aeeroovers overvielen twee
mUl «dt de kust bU Batoo Sahara een tong-
kang De bemanning daarvan sprong over
boord Twee hunner verdronken De seeroo-
vers plunderden de longkang waama si)
verdwenen
Ban gouveroementaatoomer uit Tandjong
Balei M do achtervolging begonnen
In het nabU Maubeuge gelegen dorp La-
neuvüle to het Nede landsch gezin Wouters
dat aldaar vertoefde, het slachtoffer gewor
den van vergiftige dampen uit een vulkachel
Het gezin bestond, naar de „Tel." meldt,
uit een vader en drie kinderen, reap 7 en 5
Jaar en maanden oud. alsmede een W-
Jarige zuster Buren vonden het gesin in de
slaapkamer liggen De vader en het Jongste
kind oreren reeds ove leden. terwUl de overi
gen bewusteloos waren. Er bestaat gevaar
voor hun leven.
De ontploffing op de Engelsche onderzee
boot XI heeft, zooals thans blijkt, ernsuger
gevolgen gehad dan men oorspronkelijk
meende.
In totaal sUn niet ees. maar 13 man zwaar
gewond.
De ces stokers, die in de machinekamer
het dichtst bU de motoren werkten, zijn er
het ergst aan toe. De brandende olie vloog
over hun bovenlichaam en door de kracht
van de explosie werden zU tegen den grond
geslingerd en bovendien geraakt door (te
roodvliepende stukken gloeiend metaal.
De wand die de machinekamer van de be
lendende ruimte scheldt, werd ingedrukt.
De explosie aan boord was aoo hevig, dat
een deel der bemanning het bewusteUn ver
loor.
Onmiddellük n* *>et ongeval seinde de
commandant draadloos om medische hulp.
De zwaar gewonden zijn met een sleep
boot naar land gebracht.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—9
regels f LM: elke regel ageer
RECLAME per regel ».75 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina's f t-M.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD”
M| vooruitbetaling per plaatsing
9M per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer k.lS
straten door politie-patrouilles bewaken
Daklooss vrouwen en kinderen worden aan
boord genomen van de „Veronica”. De aard
schokken duren nog steeds voort”.
Na de eerste aardschokken geleek de stad
Napiers een groote vlammenaee. Men tracht
te de vlammsn te beperken door de gebou
wen met dynamiet te laten springen.
Het Masonic - hotel" en alle belendende ge
bouwen zijn met den grond gelUk gemaakt.
Behalve Napiers werden ook de steden
Walpoekoerau. Danevlrke. Woodville en CHs-
bome ernstig geteisterd Toch vallen er. naar
het schijnt, in dese steden geen menschen-
levens te betreuren.
De telefonisten In Oisbome bleven op haar
poet, totdat bevel gegeven werd, de gebouwen
te ruimen, waarna sU In gesloten gelederen
door de straat marcheerden.
Napiers ligt ongeveer 330 kilometers ton
Noord-Oosten van Wellington en telt onge
veer 10 000 inwoners.
Naar verluidt, zal een groot gedeelte van de
aangerichte schade door Ixindenache veroeke-
rlngs maatschappijen worden gedragen.
IXiNDEN. 3 Febr. (HN De gouverneur-
generaal van Nleuw-Zeeland meldt tn een
telegram aan de Engelsche regeerlng. dat de
verliezen aan menschenlevens tengevolge van
de aardbeving belangrijk zijn, doch niet aoo
groot, als tn particuliere berichten wordt ge
meld. aX 000 dooden en 1100 gewonden.
Hetgeen ik een paar weken geleden
geantwoord heb op eenige vragen betrvi-
fende arbeid van de gehuwde vrouw, heeft
mU een stapel brieven bezorgd, waarmede
ik. ronduit gesegd. geen raad weet.
Vele briefschrijvers verklaren blijde te
zyn. dat het hooge woord er uit. dat uu
gesegd Is. wat velen donken Zi) en ande
ren vragen mij. het geschrift over dese
raak, dat ik had arillen publlceeren. het
licht te doen zien. Sommigen betoogen
dal het thans, nu tsllooze huisvaders
werkloos s|jn. de tijd is om deaen de plaat
sen te doen innemen van gehuwde vrou
wen. wier mannen werk hebtien of ambten
bekleeden Enkelen verlangen, dat Ik bij
de part ij gen ooien een enquête zal houden
opdat vastgesteld worde hoe de meerder-
heir* over de zaak denkt
Het eenige. dat ik In overweging kan
nemen, te: het uitgeven van het meerge
noemde geschrift Of beter gezegd det
moet de eene of andere uitgever In over
weging nemen.
Al bet andere ligt bulten mijn bevoegd
heid Als er enquêtes gehouden moeten
worden, dan is dit de taak van het Partij
bestuur. Wie van oordeel to. dat de Partij
haar standpunt ten opsichte van den
vrouwenarbeid behoort te herzien, moet po
gen vla sUn afdeallng een daartoe strek-
kand voorstel op Ata beschrijvingsbrief
van het Partijcongres te brengen
Dr kan niet andere geven dan mijn per
soonlijke meaning en dat heb ik ge
daan.”
Buckeley werd wegepg
d era straf gaMscht ran
at Clan dagen hechtenM.
Benoemd M tot lid van den Raad van KM.-
IndM de heer W. Ch Hardeman, thans gou
verneur van de provincie Ooat-Java.
Era niewwe earderhek.
Oteterraavond om I uur 50 deed zich te
Nspler opnieuw ren aardschok voor, bijna
even ernstig als de heftigste der laatste da
gen De stad la volkomen in bet duister ge
huld. waardoor de toch reeds vreeseUJke tos
stand nog moetlljker wordt
De ruines der gebouwen te Napier worden
met dynamiet opgeblazen, teneinde uitbrei
ding van brand te voorkomen De brandweer
staat volkomen machteloos daar
weerkazerne is Ingestort. Te Ha
draagt het aantal dooden 40. terwUl te Na
pier minstens 100 doxlen te betreuren Mjn.
waarbU nog komen talrijke lijken, dis nog
onder de puinen moeten liggen bedolven
De bevolking van Hastings, die naar het
strand gevlucht ia. heeft gebrek aan levens
middelen en aan water
Op de aardbeving viigden eenige vloed
golven
De schepen werden iu de havtr naar alle
richtingen uiteengedreven Eenlgt daarvan
brachten zich tn volle zee m veillglieid
Vele menachen werden op Urasl gedood
doordat de huizen naast hen Instortten Een
particulier alekenhuia stortte in. Patiënten
en ziekenzusters werden onder de puinen be
graven.
Ook een gedeelte van het stertelijk staken
huis stortte in. Tal van zusters dis In oen
woning daarnaast diepen, worden vermist.
Ds commandant van hel oorlogserhlp
„Veronica" heeft een radio-telegram naar
Auckland geeonden waarin hU oa. saed»
deelt: „Ik ben aoo Juist van een beaoek aan
Napiers teruggekeerd BUna alle steenen ge
bouwen zijn verwoest en tolrUke doelen der
stad staan nog tol lichte taaie. Honderden
tiouten hulzen sUn eveneens tngeetort.
De bevolking Ie roetig, maar dtap onder
bij verlie* van
andere* vinMer.
Het Oecrgisch persbureau te Genève deelt
mede, dst volgens berichten uit Tiflis de
tnoel.Ukhrden in de voedselvoorziening der
voornaamste steden en de plotselinge ver
meerdering van het leger werkloos en tenge
volge van het ontslag van niet-communisti
sche ambtensren en arbeiders, den toestand
in Georgië onhoudbaar maken.
De levensmiddelen zijn schaa-sch of ont
breken. het brood, dat schier oneetbaar is, tg
gerantsoeneerd.
De ontevredenheid maakt gelelde'Uk plaats
voor een groote agltsUe onder de bevolking.
Het vei keer is ontwricht tengevolge van
de demoralisatie van het spoorwegpereotMOt
en dit leidt tot ontelbare ongevallen.
staan, dat het Van Speyk Juist om een
eervolle en geruchtmakende heldendaad
te doen «ra*.
WU «ouden ar maar liever „zand” over
willen doen; on* verder willen onthou
den van al te late en door ventnderdc
- en klachten onbillijk
wordende kritiek, maar de loftrompet
worde dan ook niet geMekenl
Minister Thomas In bet Lagvriseis
Heden verklaarde de Minister voor de Do
minions. Thomas, in het Lagerhuis, dat hl)
sr srker vaa to dal bet Huls zich aansluit
bU de betuiging van deelneming met bet
geteisterd Dominion en de medeburgers al
daar voor het verlies van hun have en goed.
Reeds heeft hU der. gouverneur-generaal ta-
legraflKh de dee' temlng der regeerlng van
bet Vereralgd Koninkrijk overgebracht en
hem verzocht eooveel mogelUk inlichtingen
te verstrekken
Gisterenmiddag ia op de Verlengde Lange
Vliet, onder de gemeente Callanteoog. de
boerderij afgebrand van den eigenaar en
bewoner Qeerling Drie en twintig koelen
kwomen tn de vlammen om. Oorzaak van
den brand le onbekend Verzekering dekt
dB schade.
Gisteren werd door den president
Honduras de nieuwe straatweg van Tegucl-
calpe naar Dalnl Ingewijd
Toen de plechtigheid ten einde waa. volgde
plotseling een hevige dynamietontplofftng
waardoor personen werden gedood en 17
zwaar gewond.
De ontplotflng veroorzaakte
onder de aanwezigen
Geen besprekingen tusschen
militaire staven van Nederland en
België
Gisterenavond te omstreek acht uur ia op
den Amsterdamacben straatweg tuseehen
Haarlem en Halfweg een 35-jarig motorrijder
J O., vermosdelljk afkomstig uit Den Haag,
in volle vaart tegen een aan de achterzijde
verlichten, met een paard bespannen wagen
gebotst, welke voor hem uit reed.
O. had even tevoren de lichten van zijn
motor getemperd voor een tegemoet komen
den auto en waarschijnlijk heeft hij toen in
het duister de voor hem rijdenden verhuis
wagen te laat gezien, roodst hU niet meer
voldoende kon uitwüken.
O. sloeg tegen den grond en bleef bewuste
loos liggen
Tengevolge van een misverstand kwam
eerst na drie kwartier een ziekenauto uit
Haariem. waarna O naar de Mariaztichting
aldaar werd overgebracht. HU bleek een her
senschudding en een wonde aan bet rechter
oog te heboen opgelcopra.
BU Informatie hedenmorgen was de toe
stand van het slachtoffer naar omstandig
heden redelUk.
daden
moeten blijven.
Hebben honderd jaren 'sraaronder
de gruwelijke jaren van den wereldoor
log overigen* niet lang genoeg ge
duurd om ons gelegenheid te geven tot
nuchtere bezinning en tot objectieve
beoordeellng!
Bu om vaderlandsliefde aan te ksree
ken, om op te wekken tot daden v*n
dapprrhild en aelfopoftering hebben wij
waarlijk een verkeerd voorbeeld, al* 1*1
van Van 8peyk, niet noodlg.
WU moeten on* en onaa modernen-
schei, juist sooveel mogelUk onttrekken
ffkjbas mmvs ila ws BI—l»s.» M„*Miallitolf
Cf?II vBll soa»'-- - -T -
ons bovendien ook dAArdoor bedenkelUk I
voorkomt, nu toch wei schijnt vaM M I
Beleefd verooeken wU de
medewerking van onae H H.
Adverteerden inzake het
vroegtijdig toeaendra van
do voor da Zatordag-nuas-
nen bestemde advert en tién.
WU sullen het zeer op prUs
stellen Indien wU de an
nonces. bestemd voor Zater
dag. reeds des Donderdags of
ulterlUk des VnjdacMnorgens
ontvangen
□nor het vroegtijdig ineen-
den van edvertentlên aun-
nen wU eek aaa Se eHvwe
ring, dus aan het setten
van de advertentie, aseer
aandaebi schenken. het--en
vanzelfsprekend de reclanse-
waarde van de annonce ten
goede komt
Mede in Uw eigen botarw
vertrouwen wU op Uwe
■Mttowrldnc tn—mu on
Uit de brieven, welke Henri Polik
over dese aangelegenheid ontving, blUkt,
dat het beter besef omtrent den arbdid
der gehuwde vrouw ook In 8. D. A. P -
achen kring verder op gang was dan wl|
konden en durfden vermoeden.
Zal de 8. D. A. P. het vraagstuk nu
aandurven en. een utopistisch verleden
verloochenend, de eischen der werkelU*
held onder het oog durven zien!
WU hopen het van harte.
Want, indien een sterke partij al* dr
8. D. A. P. een goede zaak voorstaat,
dan kan *U veel goeds bereiken
Morgen, 5 Februari, zal het honderd
jaar grieden zUn, dat luitenant Van
Speyk te Antwerpen met kanonneerboot
en met vriend en vUand „de lucht” in
ging...
Men kent de historische feiten:
Nederlandsche troepen waren doende
den Belgischen opstand te onderdruk
ken. op 27 October 1830 hadden de Bel
gen Antwerpen In bezit genomen, waar
bU generaal Chassi zich gedwongen had
gezien, zich met zUn manschappen
terug te trekken In de citadel; met zjjn
kanonneerboot nam luitenant Vun
Speyk In Februari 1831 deel aan bet
bombardement van Antwerpen; re
stemming tegenover de „muitende" Bel
gen was zeer verbitterd, vooral tenge
volge van Ti zeker gevoel van onmacht
en het uitblUven van alle krUgs-geluk.
In deze verbitterde stemming hadden
de op de Schelde bewindvoerende kapi
teins onzer oorlogsschepen reeds tn
December 1830 onder elkander afgespro
ken. liever de lucht in te gaan dan zich
en hun manschappen en schepen aan
den vUand over te geven.
Op 5 Februari 1831 nu werd de kanon
neerboot van Van Speyk door Noord
westenwind en Usgang voortgestuwd op
de Schelde en tegen de kaai te Antwer
pen aan wal gedrukt.
Van deze gelegenheid maakte ean
troep Be:gen waaronder soldaten
gebruik om aan boord te springen en te
trachten
meesteren
die dagen
sloten.
Op dit
Ns een requisitoir, dst twee uur In beslag
nam. eischte de ambtenaar van het Open
baar Ministerie tegen den ..goudmaker”
Tausend een totale gevangenisstraf van zes
jaar met verlies gedurende vijf Jaar van
burgerlUke eere-rschten en verbeurd ver-
DE WAARHEID OP GANG
Met voldoening hebben wU enkele
weken geleden gewag gemaakt van
Henri Polak'g antwoord In ..Het Volk"
op de vraag:
Moest de 8. D. A. P er eigenlUk niet
voor Uveren, dat de gehuwde vrouw
wier man een inkomen heeft, geweerd
wordt uit kantoor, fabriek en werk
plaats?
Henri Polak wilde deze vraag piet een
hartelUk gemeend ,Ja” beantwoorden,
maar aoo schreef hU de kwest'j
van den arbeid der gehuwde vrouw lu
<in de 8. D. A. P.) een aeer heilig huisje,
het aanmoedigen en beschermen v»n
zulken arbeid wordt beschouwd als 'n bU
uitstek socialistische taak; hU echte;
had reeds jaren lang de meen In g voor
gestaan. dat er niets socialistisch gele
gen is in arbeid der gehuwde vrouw tn
dat het tn de 8. D. A. P. dienaangaande
Ingenomen standpunt tn werkelUkhe'd
niet* anders Is dan een brok burgerlU*
feminisme.
Deze uitspraak van Henri Polak L;
..Het Volk” was een waagstuk, maar het
blijkt, dat hU in eigen kring een verlos
send woord gesproken beeft; in „Het
Volk” deelt hU thans immers mede:
BUREAU: HOF ALKMAAR
Telefoon: Admlntotratto Na Cl
Dedsette Na SM
te Naptev.
Omtrent het aantal slachtoffers van de he
vige aardbeving op Nleuw-Zeeland njn nog
geen definitieve bijzonderheden bekend Er
rouden 700 dooden en meer dan 1000 gewon
den zUn. dO3h deze getallen zullen wel sterk
overdreven zijn vanwege den grooten chaos,
die In het aardb-vingsgebied heerscht. Een
telegram van dm commandant van de
..Veronicazegt, dat onmiddeUUk de «teenen-
en houten hulzen instortten. In een straat
aelfs stortten beide huizenrijen legen elkaar,
waardoor de automobielen en bet verdere
verkeer bedolven werden De commandant
heeft levensmiddelendepóts en lazaretten la
ten Inrichten De stad Napier branJt nof op
tal van plaatsen Daar er gebrek aan water
heerscht. kan de brandweer niet veel togen
het vuur uitrichten In de haven schoten de
vlammen huizenhoog uit de olietanks Het
zakenkwartier van de stad to niet veel meer
dan een groote puinhoop
Vele geneesheeren en verpleegsters zUn om
het leven gekomen en de meeste hotels zijn
met den grond gelijk gemaakt
De kustgebieden zijn tengevolge van de
aardbeving volkomen veranderd Zeer veel
sluizen zUn ingeetort en Cap Bluff HUI. dat
den Ingang van de haven markeerde. Is ge
heel In zee verdwenen De aardschokken du
ren volgens de laatste berichten nog steeds
voort.
Het Indische legerbestuur ontving era
telegram van den militairen commandant
van Celebea, dat op 3 Febr. te Palle bi) een
arrestatie In een Palado-complex era pa
trouille is aangevallen door een gewapen
den desperado De Ambonneeeche fueeltor
Manupoetl werd aam belde armen gewond
De aau.valler werd neergelegd.
kritiek moment bracht Van
Speyk het eenmaal genomen besluit ten
uitroer
hU «tak den brand in 1 krult en vloo»
met schip en vriend en vUand de
lucht in.
In die dagen 1* dit „wapenfeit** algr-
meen als een geweldige heldendaad
beachouëd en toegejuicht: Van Speyk
was opeen* de nationale held geworden
en de Nederlander* voelden (het heeft
niet mogen baten!) hun moed weer
groeien.
Toen de heldhaftlgheidaroes echter
voorbU waa, kwam het nuchtere ver-
MABd weer in actie an stalde tnea Sten
4» vr»"f. of Van Speyk deze dand
■korrel had mogen verrichten, of hU alt
saeht naar roem eigenlijk geen moord
begaan bad aan glch zelf en zUn man
schappen. of In ieder geval Van
Bpeyk’t daad «rel zoozeer bejubeld mocht
worden.
Daarover zUn de meenlngen steeds
verdeeld gebleven en t Is dan ook geen
«ronder, dat rondom dezen herdenkings
dag dit verschil van meenlng weer sterk
naar voren la gekomen
De liberale en s<. neutrale bladen
beU*eren sich In 't algemeen. Van
Speyk’s nationale „heldendaad" te roe
men, de socialistische pers toont er haar
aeer begrUpelUken afschuw van, terwVl
de katholieke en christelUke organen <1e
daad sooal niet absoluut afkeuren,
dan toch minstens met de noodlge
reserve beschouwen.
WU staan aan de zUde dergenen, die
geen bewondering kunnen koesteren
voor Van Speyk's oorlogsdaad baar
Integendeel principieel te laken achten.
Ofschoon wU vele „verzachtende om
standigheden” willen laten gelden: de
stemming was seer verbitterd, men vsr-
keerde tn een oorlogsroes, men sag de
verhoudingen (de voor- en nadeelen
van sulk een daad) In verkeerde propor
ties, er bestond een onderlinge afspraak
op woord van krUgsmanseer. enz., enz
Maar al die „verzachtende omstandig
heden" sUn niet in staat de ongeoor
loofdheid en het verderfelijke van de
daad «reg te werken.
Het is en blUft een feit, dat Van
Speyk slchself en sUn 14 mannen roeke
loos in den dood gejaagd heeft, sondcr
dat hU daartoe door hooger gezag ver
plicht was. zonder dat hU daarmede
praktisch een aan de opoffering van
sooveel mentchenlevens geevenredigc
goed bereikte of bereiken kon.
Het heeft on* eenlgssins verwonderd,
dat enkele katholieke bladen aan Van
Speyk den tol hunner bewondering niet
hebben willen onthouden „voor een
moedige daad, al to het besluit, waarvan
dese daad een gevolg was, wellicht voor
eritiek vatbaar".
Het «ril ons voorkomen, dat oen «leent
besluit ook In «Ijn uitvoering slecht
blijft, en dat wU bU de beoordeellng van
dergelUke daden toch vooral nuchter
De „N R. C meldt, dat de politie te
Amersfoort iemand beeft aangehou ie:i, die
nog een maand gevangenisstraf te goM
heeft. BU het onderzoek vaa <to papieren
van den aangehoudene bleek, dat dit
dezelfde persoon Is. van wlen mr Kotosky
In sUn pleidooi in de moordzaak-Lans heeft
gesproken als iemand afkomstig uit het
VreemdeUagesüegtoea. die gaecbreveo tornt,
den moord te hebben gepleegd. De aange
houdene to op transport gesteld naar
Utrecht.
