D
ONS
BIJ DE HERDENKING DER
OVEREENKOMST VAN LATERANEN
1 J
'BR1
JOH. LAUWERS
WOENSDAG 11
Luxe-Verhuur
m. 87-pers. Buick-auto's slecht*
IS et. per KJ*.
GARAGE JAC. MET
1931
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
f 40.
f 50
VOORNAAMSTE cKIEUWS
DE OORSPRONG DER ROMEINSCHE KWESTIE
Groote Kindercongressen
Telegrafisch Weerbericht
KRISIS-ZORGEN
De griep In het leger
4-894.000 werkloozen In Duitschland
VERZOEK
Adverteerders
I
f 754.
PAYOLOf
Opnieuw aardschokken op
Nieuw-Zeeland
De uitvoering van den modus
vivendl
212 liften geborgen - 959 gewonden
In de ziekenhuizen
Storm w aarschu w ing sd lenst
15
«t
De H. Stoel en
T secho-Slowakije
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 35
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN, GESCNIEBEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA NET ONGEVAL
Bilans-, Jomaal-, Rekeiring-CearMt- m Tabellarisch Papier
L. Frankenberg Alkmaar
A
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Nieawe aardschokken in N.-Zeetend
1929 - 11 FEBRUARI - 1931
t
uit het
(Van onzen Romeinschen correspondent)
Oastrir voor de eneaête-connaissle.
Ne*.
der Romeineche
7es voonik.
Barometerstand 9 uur v.m.:
Opticien
776* mM. te
727.5 mM te
Het sarnlasen Ede basmot
op-
Door een koelie gedood
voor een vreedzame
aan
Het Schelde-reglem
Nieuwe
Zal door den K R. O. reretayeerd werden
DB DIRECTIE
Ond-minister Kan als lid van den Baad
van State beeedljd
een
een
Het ontztaan
Kweet ie
Het erediet voer de aardappelmeelindustHs
te de Tweede Kamer.
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal, veer Alkmaar V—
Voor bulten Alkmaar 3*5
Met Oeflluvtreer* Zondagsblad
0.60 hoocer
De opening van *t VaticaaMcbe
Radiostation
men. welke voor
der rtjkssrenaen
volge heeft, dat zoowel een (root
van Tsjerho-SlowakOe
LICHT OP
De lantaarns moeten morgen worden op-
gestoken om 5 34 uur.
Brutale poging 1st opüebtteg te Amster
dam
Met 1 September aa. la aan dr. C. J. Vta-
kesteya eervol ontslag verleend als ineper-
tewr der gymnasia.
De sigaretten-lmportewra en de opeestea
op den tabaksaccijns.
4
Geseind van K N M. I. te Blldt om 9J8
uur aan alle posten:
Weert op uw hoede!
A
Jaar. en feestvergaderteg van den
R. K. Hansebond van Slagerspatroons.
Telefoon 572 en 873
Per 31 Januari J.l stonden bU de arbeids
beurzen in totaal 4.894 000 werklooeen inge
schreven
Dit is 139 000 meer dan per medio Januari
en 510000 meer dan per 1 Januari.
Het aantal crislswerkloouen bedroog per
31 Januari 3556 000
Mi verlies van
anderen vinger.
Wanneer wij eerst heden in plaats van
verleden jaar een korte herdenking wij
den aan de Overeenkomst van Late
ranen. dan is dit omdat er toen nog zoo
weinig merkbaar was van den gesloten
vrede. Thans echter, nu alle wette lijke
regelingen getroffen «Ijn, nu de stad
van het Vaticaan zich als een zelfstan
digen staat gelden laat en nu zoowel de
H. Stoel als Italië vandaag voor het
eerst den verjaardag der Verzoening
vieren, nemen wU aan deze viering deel,
en wij meenen zulks niet beter te kun
nen doen dan door nog een maal de Ro-
melnsche Kwestie in herinnering te
brengen, niet om oude grieven weer een*
op te halen of geheelde wonden weer
eens open te rijten, doch om den Vrede
van Lateranen zoo helder mogelijk te
belichten en op de juiste waarde te doen
schatten.
I ADVERTENTIEPRIJS: Va»
I regels 1*5: elke regel meer 9*5.
I RECLAME per régel f 9-75 voor
I de eerste pagina; roer de overige
pagina's f 9.59.
I RUBRIEK „VRAAG EN 4ANBOV
I bu vooruitbetaling per plaatsing
I f 0.69 per advertentie van 5 regels:
I Iedere regel meer 9.11
Alle sbneee's <w dit Mod slis Isavvnlse de rersekerinmvoovweardsn f OAnA Levenstenm seheele eeesschlkibeid to< werkos door f veo «es otuwvel met f «CR Wl verlies vso see hand, f AE Mi verlies van 'o f Eli Mi een breuk van
ta*sa oumvallao verzekerd voer ene der voleende ultkaerineaevUUU.- mide armen beide boenen of belde oom wH.- doodeliiken afloop an voet ot eee ooe 1 anderen vlauer. arw
lijdt werd «r.-*l<drn wordt opnieuw
geopend, het leenlngfonds wordt aan
gesproken.
Maar, zoo zegt de voorzichtige Minis
ter, men kan nooit weten, hoe lang zoo’n
dun krisis duurt, en welke sommen
deze krisis van de schatkist elschen zal.
dus moet er meteen voor versterking
der Inkomsten gezorgd worden.
En bet gevolg van de ministerieele
overpeinzing is, dat we in t vervolg ons
sigaretje *n beetje duurder zullen moe-
ten betalen uit vóórzorg, voor t
geval de krisis eens te lang zou duren
en aan het Leenlngfonds al te zware
elschen zou gaan stellen.
Dertig opcenten zullen er krijgt de
Minister zijn zin op den tabaksaccijns
op sigaretten geheven worden in de
jaren 1931 tot en met 1933
En 5 millioen zullen deze opcen
ten jaarlijks moeten opbrengen.
Uit vóórzorg.
Salomon Liebermann m| revisie aanvra
gen van het arrest van bet Amzterdamacbe
Gerechtshof.
Niemand zal kunnen beweren, dat
dese Minister een ..gokkie" aandurft; hij
stelt de Staatsfinantiën veilig voor de
toekomst, ook al zouden buitengewone
kriateomstandlgheden al gemakkelijk
tot een minder diep doordachte finan-
tleele politiek kunnen verlokken.
Velen sullen geneigd zijn, dezen be
windsman in zijn finantieele politiek M
te voorzichtig te noemen het feit
eehter. dat hij zijn voorzichtigheid uit
viert in belasting van een zekere luxe,
waartoe het rooken van sigaretten toch
zeker behoort, zal de meesten onder ons
met Ministers politiek verzoenen.
De rector van het Leldache gymnasium
heeft, sooala wij de vorige week meldden, aan
■Be rectoren van gymnasia en lycea in Ne
derland een schrijven gezonden, een oproep,
mede te werken om een eind te maken aan
^ocngreeeen" van schelleren, die „besloten
worden door een bal en souper met alcoho
lica en vermoedelijk aanleiding geve» tot Ster
tmgewenschte tooneelen.”
Naar «inleiding van dit schrijven merkt de
..Limb. Koer op:
urilus' rede over nuitschlands belten
la nd vh» politiek. De Duiteche nat onaal-ee-
clalisten trekken zich terug uit den Rijks
dag
Pogingen
oploumg.
Tan tijde van de Fransehe revolutie en
t vooral daarna, rkakte de pauaelljke tjj-
delljke macht in verval. De dood van
Plus VI In gevangenschap, de jaren
lange ballingschap van Plus VU, de
vlucht van Plus IX naar Oaeta, het
waren allemaal symptomen van het on
afwendbare dat komen ging. De Paus en
de steeds kleiner wordende kring zijner
getrouwen hielden even moedig als on
verbiddelijk stand. De openbare meening
legde zich, als gewoonüjk, bij het onver
mijdelijke neer en probeerde een vreed
zame oplossing te verkrijgen. Het Itall-
aansche nationalisme riep Rome stout
moedig tot hoofdstad van het vereenig-
de Italië uit.
Een memorandum van Cavour aan
Plus IX had geen gevolg. De pogingen
van Bettino NicaaoU mislukten even
eens. De plannen der Neo-Welfen en
Federalisten, die een vereend Italië wil
den onder de regeering van den Paus,
waren tot mislukking gedoemd, omdat
de tUdelUke macht van Christus’ Plaats
vervanger op aarde van nature juist
extra-nationaal moet sijn.
Het gewelddadig ontnemen van sijn
hoofdstad aan den Paus, stuitte den
meeaten tegen de borst. Gladstone stel
de voor dat Pius IX in naam souvereln
van Rome zou biyven en het beheer der
Kerkelijke staten afstaan aan den Ko-
ning van ItaUG. Mamlani ging verder
Nadere bijzonderheden
Nader wordt fremeld. dat de heer Van
Ijzeren twee koelies gelastte, naar een an
dere efdeellng te gaan Beiden weigerden en
leiden: ..Tide mau" l.WU willen niet')
De heer Van Uaeren onderhield den koelie
hierover en wendde zich vervolgens tot een
andere, waarop de eerste hem In den
aanviel en hem een long dooratak De heer
Van Ijzeren liep den dader 5 meter na en
loste 4 schoten, welke echter geen doel
troffen. Hl) stapte In een auto en overleed
op weg naar het hospitaal De overleden»
was M Jaar, gehuwd, doch had geen kin
deren.
Hu stond bu de direct!» der onderoetnlnx.
de firma Tledeman en Van Kerchem. uit
muntend aangeschreven.
De dader is gevat.
de microfoon werd medegedeeld, aal da uit-
aending der officleele openingsplechtigheid
van het Vatlcaanache Radiostation, waarbu
aooals bekend Z. H de Paus het woord aai
voeren. Donderdagmiddag as. ran ||.w
uur tot IS 50 uur Amsterdamache tijd) door
den K R. O. worden gerelajreerd.
De luisteraars kunnen dus de uitaending
over Hutoau op golflangte 399 M. rotan.
Het NoordelUk deel ran Nieuw Zretend
werd Dinadag opnieuw door aware aardser oa
ken geteisterd, ten gevolge waarvan een pa
niek onder de bevolking ui’bmk
Da bodem van hot vanpo weer Ie waasn.
De kanonneerboot Veronica die in te ha
ren van Napter werd ->pgeb>Miden. kon Dins
dag de haven verlaten
Volgens een medecieeling van ten gouver
neur generaal van Nieuw- 4eata*id »<Td*o iré
nu toe 313 lijken eaoegen. terwijl net isntal
gewonden, dat te de rietrahumon behandeld
word, ingtviir rm nodes ma.
Het failliesemeiit der Handelse» Ia»d-
beuwbank aanstaande. Een kanteorbonder
gearresteerd.
Beleefd veraoeken wj) de
medewerking van onae H H.
Adverteerders inzake het
vroegtijdig toerenden van
de voor de Zaterdag-num-
mers bestemde advertentlën.
WU zullen het zeer op prijs
stellen tndlen wij de a>-
noncee. bestemd voor Zater
dag. reeds doe Donderdags of
Ulterlljk des Vrljdagsmorgens
ontvangen.
Door het vroegtijdig Inzen
den mn advertentlën <un-
nen wg eek aaa de aHvee-
rteg. dus aan bet aetten
vwn do sd tot* entte, «bmt
SS ede ebt schenken, hefrte»
vanaelfaprefcend de reclame-
waarde van de annonce ten
foods komt
Mede in Uw eigen belang
vertrouwen wU op Uwe
medewerking inaake een en
ander te mogen rekenen,
waarvoor Mj voortmat uneen
dank.
en de
Praag,
uitge-
bracht aan Z. H den Paus. De staatscom
missie is nog niet in staat haar besluiten
en voorstellen aan de regeering aam te bie
den.
De commlsies moeten een eind maken
aan de gebrekkige afbakening der bisdom-
it uit de verandering
den oorlog en ten ge-
aantal
katholieken van Tsjerho-SlowakUe onder
twee duiteche Aartsbieachoppen valt, als dat
drie tajecho-alowaakache Blaachoppen uitge
strekte gebieden van Dultachland en Han
gertje ia hun diocees hebben.
De regeling van het vrtte beheer der kaa-
kelUke goederen wordt opgehouden doe» de
nieuwe wet op bet grondbeslt. welke reeds
lang in studie Is. zonder nog in bet parle
ment gebracht te kunnen worden. De regee
ring sprak echter het vertrouwen uit. dat
het ontwerp nog vóór 1933 tot wet zal wor
den verklaard en de vooruitzichten voor
het grondbezit der kerkelUke instellingen
waarop de regeering In 1919 beslag legde.
zUn betrekke! Uk gunstig. Men verwacht dat
het beheer ervan aal worden afgestaan aan
de Bisschoppen
De kwestie van rechtaperaoonlUkheid van
religieuze orden en congregatteor ten slotte
biedt weinig moeilijkheden meer en heeft
practlsch reeds de oplossing bereikt.
Hoogste barometerstand
La Coruna.
Laagste barometerstand
Rftst.
Verwachting: Matige tot krachtlgen. Zuid-
westelijke tot Zuidelijken, later weer rui
mende wind, zwaar bewolkt tot betrokken,
later opklarend, tUdelijk regen, aanvankelijk
leta zachter, later zelfde temperatuur.
De echeidtng van Vaticaan en
Quirinaal.
Zoo begon in Rome de paradoxale toe
stand, welke eenlg te in de geschiedenis
der wereld, van twee hoven die zich bel
de souvereln verklaarden, hun eigen
corps diplomatique en selfs een eigen
aristocratie hadden, en die wederkeert
elkanders bestaan ontkenden. Maar te
gelijk moest de Paus voor het geesteHjc
bestuur, zooal niet van de wereld, dan
toch van Rome, aanhoudend in verbin-
bindlng treden met de regeering van
Italië. En aan den anderen kant kon de
Konlng het balcon van het Quirinaal
niet betreden om de toejuichingen van
zijn volk te beantwoorden, zonder aan
zijn rechterhand den immensen koepel
van Sint Pieter te zien verrijzen Offi
cieel. 1 te waar, kende men elkaar niet,
maar practlsch kende men elkaar goed,
moest men zich eiken dag verstaan en
helaasI maar al te dikwijls misver
staan
De Katholieken onthielden zich van
alle deelname aan het openbare leven
Waar de Konlng zich vertoonde, bleef
de ..zwarte'' adel weg. Het grootste ge
deelte der romeinache aristocratie onder
hield geen betrekkingen met het Ko
ninklijk hof. Verschillende romeinache
prinsen sloten, ten toeken van rouw, de
hoofdingangen hunner paleizen en
draaiden in hun ontvangaalons den
pauaeiyken troon naar den muur, ateot
de Paus gestorven was.
Achter de coulissen ging het er echter
heel anders aan toe. Telkens toch wan
neer Pius IX in het belang der Keik
en «rilde Rome als hoofdstad van Italië.
Gladstone had Florence aangeduid,
omdat niet twee hoven in één stad kun
nen wonen; geregeerd door Italië,
maar onder pauselijke souvereiniteit.
Een koninklijk paleis, de ministeriel,
kortom, een heel nieuw Rome zou dan
moeten verrijzen in het villadorp Fras
cati, een kleine dertig kilometer ten
oosten der Eeuwige Stad. En ten slotte
schreef Koning Victor Emanuel II per
soonlijk aan Pius IX dat zijn troejjen op
weg waren naar Rome, echter alleen
voor „het Innemen der posities welke
noodzakelijk zijn voor de veiligheid van
Uwe Heiligheid en voor het bewaren der
orde”.
Onze Romeinache correspondent schrijn
Ka de vele en aanhoudende berichten
over allerlei aanvallen op <te rechten der
H. Kerk in Taecho-Slowaküe. 1» er eindelijk
ook eens eenlg goed nieuws uit Praag naar
Rome gekomen. De Minister van Buiten-
landsche Zaken toch beloofde in een red»
over sijn regeeringsprogramnog lp den
loop van dit jaar de volledige uitvoering
van den modus vivendl, welke 3 Februari
1826 tusseben den H Stoel en Tsjecho-Slo-
wakUe gesloten werd.
In dezen modus vivendl zijn verschillen
de rege.lngen getroffen welke niet konden
wachten op het einde der onderhandelln-
gen welke binnen afzlenbzren tUd wel tot
een concordaat zullen leiden. In andere
kwesties werd voorloopig voorzien, In af
wachting dat ze door het concordaat defi
nitief geiegeld zullen worden.
De voornaamste bepalingen van den mo
dus vivendl betreffen de kerkelijke om
schrijving. bet beheer der kerke;Uke goede
ren en de rechtspersoonlijkheid van religi
euze orden en congregaties
Wat de kerkelUke omschrijving betr-fl,
heeft Tsjecho-SlowakUe als bijzonder be
zwaar te kampen met de moeilijkheden
welke zich voordeden in aUe staten die aan
de ineenstorting van Oostenrljk-Hongarije
hun ontstaan of de verwijding hunner
grenzen te danken hebben. Om tot sen
vreedzame oplossing der geschillen te ge
raken. heeft men in den modus vivendl
voorzien in de vorming van twse commis
sies. een kerkelUke en een statelUke. die ad
vies zullen uitbrengen. De kerkelUke com
missie is met haar arbeid gereed
voorzitter er van. de Nuntius te
heeft dezer dagen reeds verslag
iets te regelen had, dat geen uitstel
duldde, nam hij zonder aarzelen de pen
op en schreef eigenhandig aan den Ko
nlng. En Victor Emanuel deed dan ook
het onmogelijke om den Paus in diens
minste verlangen en wenschen tegemoet
te komen.
De houdtnf van Pau» Piue IX
Gedurende de acht jaren welke Plus
IX in de Vatlcaansche Gevangenschap
doorbracht, moest hij vooral weerstand
bieden aan twee stroomingen:
De één kwam voornamelijk
buitenland en verlangde banvloeken,
den d^monstratleven uittocht uit dc
Eeuwige stad en zelfs een kruistocht De
Paus echter had sijn plicht gedaan door
te protesteeren en vertrouwde voor a'.
het overige op God. „Nooit.” moet hij
gezegd hebben„nooit sullen wij bet
Vaticaan verlaten om er met de hulp
van buitenlandache bajonetten terug te
keeren."
De andere stroomlng leefde vooral In
Italië en was die der versoenlngsgestn-
den. De dolste plannen van geestelijken
en leeken, van Katholieken en vrijmet
selaars, verschenen in kranten, tijd
schriften en brochures. Geen eehter
heeft het in het Vaticaan ook maar tci
een greintje belangstelling kunnen bren
gen.
Intusschen had Plus IX, beroofd van
zijn tijdelijke macht, zonder de door
hem geweigerde „garantie” van Italië
voor de wantrouwige blikken van het
buitenland, ongekreukt zijn waardigheid
en prestige van onpartijdigen, extru-
natlonalen Vorst te handhaven En hoe
hjj daarin slaagde, zegt ons. behalve d-.
overbekende geschiedenis, zeer treffend
de liberaal en tegenstander van deasn
Paus, Ruggero Bonghl:
„Plus IX te iemand tegen wien dc
vloek mogelijk te, maar niet de verach
ting Deze oude priester, ontdaan va.»
zijn tijdelijke macht, beroofd van aU?
hulp, door bijna evenveel laster vervolgd
als hij eens door toejuichingen omgev»n
was; die niet knielt voor wie hem ver
dedigt, noch voor wie hem beleedigt; dii
zich met geen enkelen vijand door teu
gen of vernedering verzoent die in 4N>
geloovigen de oude vlam probeert te
doen oplaalen en de liefde tot het off«r
in aoo verschillende deele» der wereld
opwekt es 4b eoder stye geestelijk-
heid en geloovigen een eenheid weet td'
handhaven, grooter en sterker dan ooit,
en dat alleen door de macht van zijn
woord; deze oude priester te het
meest buitengewone en meest bewon-
derenswaardlge feit onzer dagen.”
Een B. T. A -telegram uit Gent meldt, dat
gisteren in een commlaelevergaderlns uit
den gemeenteraad, burgemeester Vander-
stegen medegedeeld heeft, dat nieuwe <m-
derhandelingen met Nederland over het
Schelde-regiem geopend «Un.
Dienstplichtigen, die morgen moeten
komen en voor het garnizoen Ede bestemd
sijn. worden voorloopig te *s-Gravenhag»
gelegerd. Voor zoover mogelijk, ontvangen
de hl»rbU betrokken dienstplichtigen op
dracht om zich naar 's-Gravenhage (Waals-
dorp) te begeven In plaats van naar Ede.
Degenen, die te Kd» opkomen, zullen bu
aankomst dadelUk van dtaanur 's-Graven-
hage worden vervoerd.
Na de korte doch hevige botsing bij
Porta Pia in den morgen van 20 Sep
tember 1870.' werd in Villa Albani het
verdrag geteekend waarbij Kanzier
Rome overgaf en Cadoma den pausellj-
ken troepen de eer der wapenen liet. In
dit verdrag en ook In het daarop vol
gend decreet voor annexatie der Eeuwi
ge Stad bU Italië, kende men den Paus
een stad van het Vaticaan toe, welke
beduidend grooter was dan de huidige.
Ofschoon niet rechtstreeks, erkende
men toch zijdelings nog een pauaelljke
soevereiniteit.
Dit was voor de verschillende elemen
ten welke alleen verbonden waren ge
weest in den strijd om Rome, een aan
leiding om hun juiste neigingen en be
doelingen t* toonen, en toen bleek eerst
hoe anarchisten en vrijmetselaars. Ube-
odadtesMthaters
en nationalisten, een monsterachtige
eenheid hadden gevormd. Dit was we!
de meest ongunstige zijde der Romein-
ache Kwestie, welke daardoor veel meer
een verachtelijke antikerkelijke hetze
dan een zoo al niet vergeefelljke. dan
toch begrijpelijke, nationalistische over
drijving bleek.
De befaamde garantie-wet waarmee
Italië zich een jaar later van de Romein -
ache Kwestie probeerde af te maken, gat
den Vader dan ook wel het recht om
vrij met alle landen ter wereld in ver
binding te treden, om gesanten uit te
zehden en te ontvangen en om een eere-
wacht en andere vorstelijke voorrechten
te hebben, maar van de vatlcaansche
paleizen kende zij den Paus alleen het
gebruik toe en van territoriaal bezit was
geen sprake meer.
Wij sullen over deze wet niet uitwei
den, vooral omdat se practlsch nooit van
kracht te geweest. Ondanks dat men
^ulks in Italië altUd ontkend heeft, kan
de Paus immers aan geen enkele wet
onderworpen worden en alleen door mid
del van een verdrag afstand doen van
sekere rechten. Goed beschouwd, was uc
garantie-wet een ontwerp-verdrag, aan
genomen door Italië, geweigerd door
Plus IX, en dus zonder eenlge waarde.
De overheid kan de wereldkrlste niet
besweren, noch ook afwenden van bet
eigen volk; wU moeten, graag of niet,
de kriste, met alle gevolgen daarvan,
ondsrgaan.
De overheid kan de krlais-g e v o 1 -
gen voor zekere kategorieën van ge
dupeerden alleen maar zooveel mogelijk
verzachten en dat te dan ook haar
dure plicht in naam der menachelUk-
heid.
Die dure plicht kost geld, veel geld;
en Minister De Geer te op soek gegaan
naar beschikbaar geld.
Dat was noodzakelljk want de RUks-
begrootlng voor 1931 werd samengesteld
alsof er geen krtetevulltje aan de lucht
was, en op meevallertjes in de opbrengst
der „middelen” kan in dezen tUd, nu ge
leidelijk de gevolgen der kriste ook in de
belastingopbrengsten zich moeten doen
gelden, allerminst gerekend worden.
Heel moeilUk kan de speurtocht naar
beschikbaar geld voor den doorge-
wlnterden flnantlën-minister niet ge
weest sUn:
hU heeft zich natuurlijk terstond het
Leenlngfonds herinnerd, waaruit Inder-
tUd de meer rechtstreeks met den oor
log en den na-oorlog verband houdende
krtelsultgaven werden bekostigd; dit
fonds beschikt nog over een aardig ka
pitaaltje. zU het dan ook dat men zich
voor beduidende deelen daarvan reeds
een bestemming gedacht heeft; op
1 Januari bedroeg het In 's RUks kas
belegde saldo van dit fonds nog 242,4
millioen, welk saldo in verband met
de totstandgekomen verlaging der hef
fingen ten behoeve van dit fonds op
ultimo December 1943 geleidelUk ver
minderen zal tot 41,4 millioen; daar
echter (de Minister ziet wél vooruit!) op
1 Januari 1944 de lasten van het Lee-
ningfonds door het wegvallen der 4 pCt.
leenlng 1918 plotseling sullen verminde
ren vad 59,5 millioen in 1943 tot ruim
f 48 millioen in 1944 en volgende jaren,
zal ook in die jaren het bedoelde saldo
voor sen verdere geleidelUke liquidatie
der krtsteachulden niet noodlg sijn en
sal alsdan selfs een verdere verlaging
der krteishefflngen mogelUk biUken.
Dus mag volgens den voorzich-
Ugen Minister wel een deel van het
hlerbedoeld saldo aangewend worden tot
bestrijding van „enkele" nieuwe krtete-
uitgaven. a
Het geld te ateoo gevonden: de krteis-
dtaaat. welks In 1924 o gelukkige
De heer H van Dieren, waam. adminis
trateur der Onderneming Boek ft Simpang
In het Moeara Laboeache. werd door een
koelie aangevallen en gedood.
„Dat zoo n circulaire van rectoren van
gymnasia en lycea moet uitgaan, la ver
bijsterend.
Moet men hier een gebrek aan verant
woordelijkheidsgevoel constateeren voor de
jongelui-bulten-de-school. precies in de ge-
vaarlUkste jaren van hun leven? Een zich
tevreden stellen met het verkoopen van wat
wetenschap. terwUl men er zich niets van
aantrekt of de leerling ook zóó gevormd
wordt, dat die wetenschap tn het latere
leven van nuttig effect kan zjjnl
Is er gemis aan contact met de ouders’
Schort het bu dezen zoo geheel aan ver-
antwoordelUkheidsgevoel, dat ze hun kin
deren In het grootemenschjespelen zoover
laten gaan als ze maar willen, jongens en
meisjes aamqn naar „congreasen" met fui
ven en nachtelUke duinwandelingen in an
dere plaatsen?
Teekenend is dese oproep van dezen en
kelen rector aan zijn collega's, nadat er al
in verschillende plaatsen Jets” gebeurd is.
nadat een burgemeester heeft moeten In-
<h)pen.
Teekenend dit Initiatief van één zegge
één rector, waar men toch billijk zoo
wel in het belang van het onderwijs, als
In het belang der kinderen verwacht
mocht hebben, dat alle rectoren onmiddel-
hjk en met kracht hadden ingegrepen.
En we hopen nog. met een sprankje hoop
dat deze rector van heel veel gymnasia en
lycea aal hooren, dat reeds alle mogelUke
maatregelen genomen rijn
De jcedelijke garantie" der ftf-
daU))ce macht.
Dg Romeinache Kwestie ontstond niet
den tosten September 1870, maar acht
tien eeuwen vroeger, toen een kleine, in
lompen gehulde Jood naar Rome, de
hoofdstad der wereld, kwam, tot wien
Eéne had gezegd ,.OU zUt Petrus en op
deze steenrots zal ik mUn Kerk bouwen.
En.... Ik zal u de sleutelen van het rijk
der hemelen geven. Weid mijne lamme
ren. weid mUne schapen. Alles wat ge
op aarde bindt en ontbindt, zal ook in
den hemel gebonden en ontbonden zijn."
Dit zUn de woorden van een gezag
hebbend Itallsanschen schrijver. En al
komen, wanneer hst er om gaat hier
«bevooroordeeld* bronnen aan te ha-
Italianen ongeiwQfeM nfet hM raten en republikeinen,
Sgrat in aanmerking, toch kan men het
Italiaanse he standpunt niet verwaar-
loozen. zonder In zUn oordeel over de
Romemeche Kwestie tot een uiterst
scheeve voorstelling, tot een absoluut
wanbegrip te geraken.
Wanneer de Paus gekroond wordt,
zegt de eerste der Kardlnaal-Dlakenen
tot hem: „Ontvang de tiara der drie
kronen en weet, dat ge de Vader zUt
van Vorsten en Konlngen, de Heer-
acher der wereld en de Plaatsvervanger
van Christus, onsen Verlosser."
Deze bovennstuurlUke zending, waar
om de volken bU hem bescherming
sochten tegen de onderdrukking en
de keizers, van Karei den Grooten tot
Napoleon hem hun kroon vroegen,
maakt den Paus grooter dan Caesar
en belet hem om van iemand de onder
daan te zijn. En omdat men alleen geen
onderdaan zUn kan door vorst te wezen,
en onze wereld geen anderen vorm vgji
soevereiniteit kent dan de tUdelUke
macht, ontleent de Paus zijn grondge
bied niet aan de welwillendheid van
OonstantUn den Grooten of PepUn.
maar komt zUn recht om het te bezitten
en zUn plicht om het te verdedigen
voort uit zUn goddelüke zending voor
de juiste uitoefening, waarvan het de
„aedelUke garantie” te.
BUREAU: HOF ALKMAAR
Tetefeen: AëmlalstraUr No. 433
RcdsrtW No. 633
