VATICAAN
PLECHTIGE OPENING VAN HET
RADIO-STATION VAN HET
NOG 14 DAGEN
WGROOTEOPRUIMINQ
van restanten merken SIGAREN tegen
fabrieksprijzen, met 10 tot 35 pCt. KORTING
SIGARETTEN
F» H. KRUNS - Laat 147 Telefoon 28
Pausen radio-boodschap
i
5
Stremming Scheepvaart
Noord-Hollandsch Kanaal
Èi-
BLOKKER
PROVINCIAAL, NIEUWS
Het raadhuis van
Grootebroek
BERGEN
EGMOND-BINNEN
EGMOND AAN ZEE
HEILOO
ZIE VERDER ETALAGE
HEEMSKERK
OUDE)
9
plaats,
neutrale
1
nog
14464.—,—
Een stukje geschiedenis
saldo
van
den
van
De
gevestigd
held
ver-
fi
Grootebroeks quote op
Bovenkarspels
Lutjebroeks
Hoogkarspels
10 et.
10 et
io ct.
24 Ct.
30 Ct.
30 Ct.
Gisteren
gebeurtenis
sdfledschryvers sullen
MISS BLANCHE VTRG.
PIRATE
232
KIAZIM ALLEX
GROOT CHIEF WHIP
IBRAHIM
3944.—
3740.—.
3000.—
3740.—.
armen. die Christus steeds als zyn
daar
zich
Nader wordt ult Rome geseind, dat Z. H.
de Paus in de Academie in het Italiaanse!»
zyn zegen uitsprak en er op wees hoe Gods
macht zich manifesteert in Zijn werken.
De Paus onderhield zich vadcriyk met de
aanwezigen, dankte Marconi en ovjrhand.gde
hem de medaille der Academie.
Tijdens de geheele p'echttgheid onderhield
Z. H. zich vertrouwelijk met het personeel van
bet station. In zijn gezelschap bevonden zien
de kard nalen Oasparri, Granlto di Belmonte
en verschillende pre’aten.
Het eerbetoon werd bewezen door de Pale-
dljnsche garde, die voor het eerst de nieuwe
beremutsen droeg.
Toen de H. Vader uit zijn rijtuig stapte,
werd de pauselijke vlag boven in de antenne
geheschen.
oogenbllk.
Rome, het
Kerk, zijn
WOONHUIS AFGEBRAND
Woensdag Is bet woonhuis van den heer
Koedooder aan den Langeweg door onbe
kende oorzaak afgebrand. Wegens den wind
had men veel moeite de belendende perceelen
te behouden. Verzekering dekt de schade.
veertigtal van zijn
raadhuis exposeert.
Op de titelpagina prijkt een reproductie
van een olieverfschilderij van Jo Schrljnder.
van de afbraak van het oude raadhuis, welks
geschiedenis on Interessante wijze in het boek
verhaald wordt.
Wij ontleenen er het volgende aan:
Aankondiging van MaroonL
De openingsrede van Z. H. den Paus werd
aangekondlgd door den pionier der draad
loos telegrafie, Marconi.
Het Is mij een zeer groote eer en een voor
recht aldus Marconi U te mogen aan
kondigen dat binnen eenlge minuten Z. H.
Pius XI het radio-station van den Vatlcaan-
schen Staat zal Inwijden. De eleetrische gol-
ve» zullen zijn verheven woorden van vrede
en zegen verbreiden over de geheele wereld.
Bijna gedurende twintig eeuwen hebben de
Paucen van Rome hun verbeven boodschap
pen gegeven aan alle volken, doch dit is de
eerste keer in de geschiedenis, dat de levende
stem van den Paus zal worden geboord door
hcuderd-dulzenden in alle deelen van de
wereld Met behulp van den almachtiger.
God. die de geheimzinnige natuurkrachten
ter. beschikking stelt der menschen-klnderen.
zijn wij erin geslaagd, deze Installatie tot
stand te brengen, die aan de geloovlgen in
de' géheele wereld de vertroosting zal geven,
de stem van den heiligen Vader te hooren.
Heilige Vader, ik heb vandaag bet geluk Uwe
Heiligheid het werk te mogen overdragen, dat
GIJ mij hebt toevertrouwd. Zijn voltooiing
wordt thans gewijd door Uw verheven woord.
Ik verzoek heilige Vader, thans Uw stem
over de geheels wereld te willen laten hooren.
zendstation, Va
en door mark*
Allereerst werden het gebouw en de techni
sche insta'latles bezichtigd. De electrische
stroom werd door den H. Vader zelf tnge-
scMakeld, terwlfl Z. H. ook de zendlampen
in werking stelde.
De plechtigheid in de Academie
van Wetenschappen.
Vervolgens begaf de Paus zich tn gezel
schap van senator Maroonl per auto naar
de Academie van Wetenschappen Onderwijl
werden door den Vatlkaanschen render be
knopte vertalingen in het Itallaansch,
Fransch, Dultsch en Engelsch van de Pause-
Hjke openingsrede gegeven.
Te 4.50 uur begon in de „Academia della
Sclenze" de korte zitting, waar het woord
werd gevoerd door dan voorzitter der Aca
demie, pater Glanfranceschl 8. J.
DE TOESPRAAK VAN DEN PAUS.
Vervolgens trad Z H. de Paus voor de mi
crofoon en sprak gedurende 14 minuten.
E. H. prees allereerst de uitvinding van
senator Marconi, die bet mogelifk maakt, dat
de’ Opperpriester, die aller gemeenschappe
lijke Vader Is. tot Zijne kinderen, die over
de geheele wereld verspreid zijn, kan spre
ken, om. volgens het betel van Christus. de
woorden van het Evangelie over de geheele
wereld te verbreiden.
Ook de Vaticaansche radlo-lnstallatle moet
daarom een middel zijn, dat ondergeschikt
Is aan dit «éne doel: dat God in alles ver
heerlijkt worde.
WU sullen thans het woord-richten tot al
de bewoners der wereld. Laten onze eerste
woorden echter zijn: „Glorie aan God in den
booge. en vrede den menschen van goeden
wit.”
Daarna sprak Z. H over den waren vrede,
die Is weggelegd voor een leder zonder uit
zondering. die van goeden wil Is. Eerst
rlohtte rich Z. H tot Zijn medewerkers In
Chtlstur, de kardinalen, patriarchen, aarts-
blasehorpen, bisschoppen en priesters, allen,
die de herders zijn van 's Heeren kudde. Zij
moeten uitblinken In alle deugden. Alles wat
reoDtvaardlg, edel, goed en rein is, moet in
hun leven en daden uitschitteren.
De religieuzen, de zonen en dochters Zijner
uitverkiezing, herinnerde Z. H. aan de deug
drt» die zy vooral beoefenen moeten.
Afroodenük richtte Z. H. zich ook tot de
missionarissen. die het zaad van Gods voord
uitstrooien op het groote mlasleveld der we-
reM en in verre landen werken, om de heer
schappij van Christus over de wereld uit te
breiden.
Eervo’gzns sprak Z. H een woord van op
wekking tot de geloovlgen, de soldaten vn
glorie van Christus, die door bun voorbeeld
de* cn geloovlgen moeten stichten, zooals de
ccmte Cb ristenen dit deden.
Voor de ongeloovlgen en afgescheidenen
sprak Z. H. dsn wensch uit, dat de H Geest
hu* verstand moge verlichten, opdat Chris
tus' wensch in vervuiling moge gaan, dat bet
Mn schaafstal «n één Herder worde.
Daarna besprak Z. H. ook de betreken*
vaa de aooiAle orde;
De regeerders moeten bü hun optreden de
wetten van rechtvaardigheid en na a*onlief -
geestelijke rijkdommen niet verliezen.
De werkgevers herinnerde Z. H. aan hun
plichten van rechtvaardigheid en aan den
plicht, om de levensomstandigheden der ar
beiders, waar dit noodig is te verbeteren. De
arbeiders spoorde Z. H. aan tot arbeid en
vlijt. Nimmer mogen zij tot onrechtmatige
middelen hun toevlucht nemen.
Tot de bedroefden, lijdenden en bedruk
ten. zeide de H. Vader tenslotte, richt zich
Ons laatste woord, het laatste In tyd maar
niet het laatste In vaderlijk medeleven: Tot
hen herhalen WIJ d« woorden van den Zalig
maker Komt allen tot Mij. die belast en
beladen zijt en Ik zal u verkwikken!” Voor
hen in het bizonder draven Wy dagelijks
Ons gebed en het H. Misoffer op.
Tenslotte wenschte Z H allen bewoners
der aarde den waren vrede toe. die de vre
de van Christus is en schonk zyn apostoli-
schen zegen „urbl et orbL"
Rede Pater Glanfranceschl
De echo van Uw verheven woorden al
dus pater Glanfranceschl trilt nog over
de aarde en misschien verrichten de aether-
golven, gemoduleerd door Uw pontificale
stem, nog hun propagandistische werking In
de sferen. Uw woorden hebben het hart van
alle geloovlgen bereikt, die het geluk hadden
Uw stem te hooren. Hun hart trilt met de
zelfde vreugde waarmee het onze sloeg toen
wy Uw verheven woorden van hemelschen
vrede hoorden. Nog voelen wy de ontroering
toen wy Uw gemeenschappeiyken zegen uit
Jezus Christus voor alle geloovlgen hoorden
Heilige Vader, Uw toegewijde kinderen uit
de geheele wereld zouden U op dit oogenbllk
de vreugde willen uitdrukken, die zy voelden
by het hooren van Uw woorden, zy «ouder,
uitdrukking willen geven aan de gevoelens
van dankbaarheid, waarvan hun hart over
vloeide, doch die U niet kunnen bereiken, be
halve de echo ervan, die ontwaakt In Uw
Vaderlijk hart. Zij veroorlooft my dat ik tot
U deze woorden van toegewyde dankbaar
heid spreek namens al deze anderen, Uw
kinderen, en den wensch uitspreek, dat de
verhevenheid van Uw goedheid hen allen
moge vervullen. Laat ons bidden voor onzen
pontificaJen Paus Plus XI. God moge,Hem
behoeden en hem sterk maken en Hem zege
nen op sarde, op de aarde, die een wUngaard
des Heeren is en moge God waken over zijn
kudde en over zyn schepselen en hun aller
Herder.
Moge dit Radiostation, dat thans door U
is Ingezegend een instrument voor U zijn
om altyd te dienen ter meerdere glorie Gods
en voor het verspreiden van de vredesleer
van Christus. Vergun my. Heilige Vader, In
den naam van Uw Academie onze bewonde
ring uit te spreken voor den verheven man.
die met zijn genie de middelen wist te ont
werpen, die deze machtige wijze van gemeen
schap met alle volken tot stand konden bren
gen en dis door zyn wetenschap en zijn
sterken wil wist hoe daze middelen tot m
het volmaakte te ontwikkelen.
Wy bidden U om Uw Heiligen zegen en
om Uw toestemming Gulgllelmo Marconi in
onze Academie te mogen opnemen.
De totale kosten schynen ten slotte bedra
gen te hebben de som van 15242 10. IX
Indien de oud-burgemeester D. Schotsman
ten minste nog niet het saldo ad 73.16.8
heeft besteed, dat by hem op 31 Maart 1759
nog In kas was.
Het gebouw, dat door de toenmalige
regeerders werd gesticht Is ons allen be
kend. Alleen moet van ons oude raadhuis
worden weggedacht bet verlengstuk school
aan de Zuldzyde en de keuken van den
veldwachter. Wij houden dan over een
forsch en ryzlg. massaal aandoend vierkant
gebouw. Gezien de toenmalige tydsomstan-
dlgheden hebben onze voorouders van 1758
een flink en waardig gebouw opgetrokken
De inrichting van het gebouw, zooals wy
deze laatstelijk hebben gekend, te niet de
oorspronkelijke geweest.
By de afbraak toch kwamen verschil
lende fundamenten te voorschijn die no*
ger In dit zelfde gebouw reden van bestaan
hebben gehad, doch deze later door veran
dering hebben verloren.
(Wordt vervolgd).
Uit den Raad By Konlnkiyk besluit van
20 Januari J.I.. No. 8, Is goedgekeurd de Ver
ordening, betreffende de classificatie van
deze gemeente voor de heffing der Persooeele
belasting, waarbij de gemeente voor deze
heffing naar de eerste twee grondslagen
wordt ingedeeld In de vierde klasse, alsmede
de Verordening op de heffing van een Woon-
forensenbelasting in deze gemeente.
Tooneei Zondag- en Woensdagavond
gaf de tooneelclub ,J3t Adelbertus" van den
R. K. Volksbond een voorstelling in *t patro
naat. Zondagavond was de zaal maar zeer
matig bezet, terwijl de opkomst Woensdag al
heel gering was. Toch hadden de acteurs
beter verdiend, zy gaven blijk van een ern
stige bestudeerlng hunner rollen. Zeker zijn
er op het spel aanmerkingen te maken; deze
laten we hier liever achterwege.
De keuze der stukken was niet gelukkig te
noemen. In ,Het Legaat van mynheer Val-
derak”: een baron, een jonkheer, lakei-op
lichter; In „Curruptle” een compleet stel
bedriegers; In „Radlo-mandjes” is de boer
al evenzeer *n oplichter als de twee kooplui.
Den heelen avond werd er met duizenden
gewerkt of ’t zoo niets was. Wat meer va
riatie In de stukken ware beter geweest.
Trouwens de eerstgenoemde klucht was al
zeer onbeduidend van Inhoud. Meer zorg
voor het décor zou ook aan de voorstelling
reen ten goede komen. Een armzalig kleer-
makerrkamertje en "n vertrek in een mlf-
lionnalrsvllla verschillen niet meer dan twee
andere stoelen! Deze opmerkingen raken
ech»er niet het spel zelf der dilettanten. Zy
hebben recht op meer waarrfeering, en mo
gen zich den volgenden winter gerust weer
doen hooren.
dende hseren J van Zanten en G
werden herkozen
Als dan vond verkiezing plaats van afw
een vaardigde naar de algemeene vergade
ring In de plaats van den heer P Klaaesen,
welke aftredend en niet herkiesbaar was.
Ue heer H. Tuin werd als zoodanig geko
zen.
Na de rondvraag werd degebruikelyke ver
loting gehouden.
Feeetvenraderlng R. K. Vrouwenbond
Woensdagavond hield genoemde bend een
feestvergaderlng tn het R K Vereenlzlngs-
gebouw
De presidente, mevr. Meyland—BeentjM,
heette de aanwezigen harteiyk welkom. In
het bijzonder den Zeereerw, Heer Pastoor en
belde kapelaans.
Het huishoudeiyk gedeelte bleef overigens
achterwege en direct werd overgegaan tot
het vertoonen van eenlge kluchtfilms.
Bovendien werden de aanwezigen
waarna
Het eerste raadhuis werd te Grootebroek
gesticht, nadat de bannen Grootebroek en
Bovenkarepel by heerlyke beschikking 2
Augustus 1364 met elkander waren ver-
eenlgd om gezameniyk als stede van Broei
haar tocht door de historie aan te vangen.
In dit verband rijst onwillekeurig dé
vraag, waar de zetel van het bestuur dan
was gevestigd vóór den dag waarop het
eerste stadhuis werd betrokken. Met zeker-
valt daarover, bij gebrek aan bron
nen, niets te zeggen.
Aan onze Gennaansche voorouders wordt
gewooniyk een byzondere voorliefde toege
schreven
In
de In acht nemen en er wel van doordron
gen zyn, dat alle macht van God komt.
De onderdanen moeten gehoorzaam zijn
aan hun overheid en zich niet verzetten te
gen de door God gestelde orde. Daardoor
toch verzetten zy zich tenslotte tegen zich
zelf.
Ook tot de rijken en armen richten WIJ
het woord, zeide Z. H. De rijken moeten er
zich van bewust zijn, dat zü niets bezitten
van zich zelf, dat zy slechts dienaren zyn
van Gods Voorzienigheid en de bewaarders
van zyn goederen en den armen liefde moe
ten toedragen. Dat zy het woord van den
Zaligmaker: „Wee den ryken", niet verge
ten!
meest geliefde vrienden beschouwde,
HU zelf ook arm geweest Is, mojen
steeds de be’often van den Zaligmaker her
inneren en daarbU zorgen, dat zy toch hun
Bet Witte Kru's Woensdagavond
•aderde de afdeelln^ van „Het Witte Kruis”
In da saai van Het Witte Huls” alhier.
De voorzitter. B. A. van Kleef,
opendo deze vergadering, waarvan de
opkomst vergeleken by het vorige Jaar zeer
bevredigend genoemd mocht worden, en
heette de aanwezigen van harte welkom.
Door het vertrek van dokter Schipper Is ook
de adviseur uit onze gemeente vertrokken.
Fpr herinnerde nog In korte woordén aan
het werk van den dokter in „Het Witte
Kruis” en drukte zUn spyt uit Over de af
wezigheid van den nieuwen dokter, (wegens
ziekte) als nieuwen adviseur.
Hierna werd verslag uitgebracht resp. van
het werk van ..Het Witte Kruis”, wykver-
ple<rlng en T.B.C.-bestrydlng.
Naar aanleiding hiervan stelde de voorzit
ter voor om aan de Gemeente te veraoeken
*e srbstdle voor Wltkve-wleglng te bepalen
op f 600 In plsats van f 500.
Aldus werd besloten.
De heer Hartman merkte óp dat de W”k-
••em!eees*er ook wordt geroepen voor Es
mond aan dan Hoef en Egmond-Blnnan en
vond het bfflHk dat het bestuur ook aan die
remeente om r.ibstdfe vroeg.
De voorzitter antwoordde hierop dat er
op den Hoef een klein percentage U, dat er
Bovendien werden de aanwezigen ont
haald op thee met gebakjes, waarna een
gra'is verloting vólgde van huishoudelijke
artikelen.
Met welgekozen woorden werd hierna de
goedgeslaagde feestvergaderlng gesloten.
Toespraak H. Vader
Hierna hield de H. Vader voor de tweede
maal een korten toespraak. Z. H. zeide, dat
het Hem een vreugde was, in dase academie
die Hem zoo dierbaar is, thans een zoo
grootsche plechtigheid te mogen leldïn.
Daarna bracht Z. H. dank aan den uitvin
der Marconi en allen, die aan de tot stand-
komlng van hst station hebben medege
werkt, bovenal echter aan God, die den
H. Vader in deze grootsche radlo-lnstallatle
too'n schitterend middel geeft, om tot ge
heel de wereld te spreken.
Ook technisch, zeide Z. H., Is het Vatl-
eaansche rend station het volmaaktste, dat
er tot nog toe op dit gebied bestaat, zoo
wel voor radio-telegrafle ala radio-tele-
fonts.
Markies Marconi, zeide Z. H„ heeft Ons
indertyd beloofd Ons Iets volmaakts te
schenken en hU beeft zijn belofte Inderdaad
gestand gedaan.
Ik zie In Maroonl een groot man, die op
technisch gebied het primaatschap beeft.
Deze radlo-lnstallatle is niet alleen een na-
tuurlUk maar bovendien In zekeren zin een
bovennatuuriyk middel, dat den H. Stoel
groote diensten kan bewyzen.
WU danken God, zeide Z. H„ dat HU In
Mnnywii aan Itallé een man van aoo'n ant-
raglUke geesteskracht gegeven heeft. WU
danken ook alle anderen, die er tos bü«e-
dragen hebben, om den H. Stoel dees vreug-
de bereiden.
De plechtigheid werd met den Paue-
marsch besloten.
Grootebroek heeft op den In Westfriesland
algemeen gangbaren loop der gebeurtenis
sen geen uitzondering gemaakt. Er is geen
enkel pielt voor het tegendeel. In bet char
ter toch, waarbij wordt gelast een raad
huis te bouwen, wordt van een byzondere
t voorlooplge verbiyfplaats van het gerecht
1 geen melding gemaakt. Alleen wordt ver
klaard „ende tot dier tyt toe. dat dat raet-
huys ghemaect Is, so sal onse scout van
Broec recht doen moghen In wat huze of
1 stede daert hem ghenoegen sal, sonder
alleen daer men wUn, bier of anderen dranc
1 om ghelt te cope tappet." De plaats zal ech
ter ook hier niet ver van de kerk gelegen
zUn geweest en toen Albrecht van Beyeren
op 25 April 1392 gelastte, dat „die van Broec
ende Bovenkerspel een raethuys sullen doen
1 maecken binnen slaers”, zullen schout en
schepenen daartoe de plek gekozen hebben,
waar althans ongeveer In overoude tUden In
open lucht, later In een of ander huls recht
werd gesproken. De heeren hadden evenwel
geheel en al de vrije hand gekregen, ora-
trent de keuze van de plaats, alleen was
voorgeschreven dat het in Grootebroek
moest zyn.
De plaats waar het eerste raadhuis werd
gesticht is die, waar het tegenwoordige nieu
we is opgetrokken. Het bewy» hiervoor ont
leenen wy aan de beraadslagingen In 1757
gevoerd, over den bouw van een nieuw raad
huis. Immers toen werd verklaard, dat het
toen bouwvallige raadhuis „zoo niet Int ge
heel”, dan toch „ten minsten ten deele reedts
In den Jare 1392” was opgetrokken.
Dit is betrekkeiyk alles wat wy omtrent
het oudste raadhuis van Grootebroek we
ten. Van vorm, uiterlijk of inrichting Is
niets bekend.
De meening, die in 1757 werd geuit, dat
het raadhuis, dat men toen ging afbreken,
niet geheel uit 1392 stamde, was in alle op-
zichten gerechtvaardigd.
T Er is in het oud-archlef dezer gemeente
nog aanwezig een rekening van Heertgen
Soiree ia 1 Brunogeboaw Men schrijft
ons: As. Maandagavond geeft de R K. Ver-
eenlring „Zang en Vriendschap” te Heiloo
een Soiree. Ge herinnert u nog 't succes van
enkele weken geleden; ge hoort nog als *t
ware, den-weerklank van ’t daverend applaus
In uwe oorenge ziet nog met uwe geesteg-
oogen de voortbrengselen van waren kunst
zin daarom zult ge reeds gevlast hebben
op een anderen feestavond, door deze ver-
eenlglng u aangeboden.
Welnu, de gelegenheid Is naby. Ditmaal
zullen nieuwe, geheel andere gangen worden
opgedlscht, doch ook uiterst smakelUk toe
bereid; was bet toen een feestmaal van ern
stige stemming, nu wordt het een kunstbon-
ket van vroo!(jken aard. Verandering van
fpUs doet eten, doet beter smaken, beter
waardeeren. Alles op z’n tUd zoo ook nu.
Weldra begint de Vasten, de tyd van ernst,
van versterving, van hulselyke teruggetrok
kenheid. Daarom maakt nog gebruik van
deze gelegenheid tot vrooitjk-vrU, luchtlg-biy.
geaellig-gezameniuk vieren van een veelbe-
lovenden avond! Komt «iet, luistert, geniet!
Men leze de advertentie in dit nummer.
TURMAC SPEC25 ot.
TURMAC BOUQUET 28 Ot.
TURMAC MONDIAL 32 et.
TURMAC BEAU MONDE 32 ct.
TURMAC QUEEN P42 ct.
MISS BL SUPERB 28 ct.
VRAAGT ONZE RECCAME-BAAI 53 cent per H P<n>d- ttt IS NIET BETER!
PRIMA PRUIMTABAK 16 cent per ons.
de voorkeur aan geeft, door een
zuster geholpen te worden.
Van de zijde van bet bestuur is er
geen aanvrage gedaan; de voorzitter was van
meening dat dit hoogstens een bedrag per
hcofd kon zUn.
Wat de T B.C.-bestrydlng betreft, zal een
roortgeiyk voorstel gedaan worden.
Naar aanleiding van het feit, dat de ge
meente dit jaar een subsidie gaf van t 179950
voor uitzending, merkte de heer Hartman
het volgende op:
.Na de uitzending worden de patiënten
weer In hun gewone milieu geplaatst, waar
de goede resultaten, door de uitzending ver
kregen, spoedig te niet worden gedaan. Spr.
stelde voor, de gemeente niet de kosten van
uitzending te doen betalen, doch een goede
woning met bedden In te richten, waar de
patiënten kunnen verbiyf houden, in de ge
meente. Spr. was de meening toegedaan, dat
dit goedkooper sou zijn, dan zooals het thans
geschiedt, èn meer in het voordeel van de
patiënten xou zün.”
De voorzitter zou dit plan zeer zeker toe
juichen, maar het is onmogelUk. De exploi
tatie. hoe bescheiden ook. zal voor de ge
meente groote kosten met zich mee brengen.
Bovendien herinnerde de voorzitter er aan,
dat het bedrag van f 179050 te wVten was
aan een «eer byzondere omstandigheid.
De rekening en verantwoording was ge
controleerd door een commissie, bestaande
uit de heeren ConUn en Smit. Dia van het
Witte Kruis sloot met een noch nadeelIg,
noch voordeellg saldo.
TBC.-bestrijding: nadeelig
f 282 04.
wykverpleging: nadeelig saldo Van f 250.
Verder informeerde de commissie In haar
verslag naar de volgens haar meening hooge
premie voor de pensioenregeling van de wyk-
verpleegster.
De voorzitter bracht dank voor het uitvoe
rige en accurate werk en stelde voor, den
penningmeester te dechargeeren.
Wat betreft de premie voor de pensioen
regeling. deelde de voorzitter mede, dat het
bes^iur verplicht was geworden deze nog
hooier te stellen. De begroeting werd goed
gekeurd.
De aftredende bestuursleden werden her
kozen.
Van de rondvraag werd geen gebruik ge
maakt. Hierna .«loot de voorzitter’de verga
dering en dankte een leder voor zyn aanwe
zigheid.
tappa, van teeringe ende andersgelyc, dat
gewoenlio Is, uutgeborcht heeft, geen innlnge
gecrijgen en kan; twelke hem gecost heeft
ende geschaedt mlds coaten, die hl hier om
gedaen heeft, ende versuymenlsse sUns tyts
hondert phlllppus scllde". Doordat de eigen-
lUk fungeerende schout niet contractueel
verbonden was ten opzichte van hem, die
het van den graaf gepacht had, kon deze de
drankschulden, die men by hem bad ge
maakt en die hy In goed vertrouwen ge
borgd had, niet binnen krijgen. Het Hof
wees den eisch ten volle aan den klager toe.
Uit de toevoeging „dat gewoenlic Is” blUkt,
dat daar toen nog een gangbaar gebruik
was, dat elders reeds tal van malen was
verboden. In 1387 werd verboden voor
Drechterland, dat geen schout, welgeboren
man, of iemand van hunnentwege mocht
tappen. En In verschillende van de boven
aangehaalde oorkonden, In welke de recht
plaats wordt aangegeven, wordt daarbij
ultdrukkeiyk vermeld „ende In geenre ta
veerne". Behalve het optreden tegen een
Ingekankerd misbruik, openbaart deze toe
voeging ons echter ook nog, dat de uitdruk
kingen hierboven aangehaald, niet absoluut
Inhielden, dat de rechtzittingen toen nog in
de open lucht werden gehouden binnen zulk
een steeds gerlngen afstand van het kerk
hof. Men mocht binnen dien afstand in een
gewoon huls de vierschaar spannen. Op
deze wUze begint er dus een verband dul-
deiyk te worden tusseben de plaats, waar
men van oudsher gewoon was onder deu
blooten hemel recht te spreken en een ge
bouw. waarin dat later gebruikelijk werd.
Het verband komt nog duldeiyker uit in den
vrUbrlef van Hoogwoud. „Op vUf roeden na
den kerekhoove tot Hooch t wou de” moest
recht gesproken worden, maar er werd mede
aan toegevoegd „des soo sullen die vau
Hoochtwoude aldaer maaken een buys daer
men de vlerschaer in houden zal”.
Vereenlging van BloemboUen-eltonr
Bovengenoemde vereenlglns afd. Heems
kerk hield Woensdag aen ledenvergadering
In café L. Henneman. BU afwezigheid vaji
den voorzitter werd de vereadering geoTcerd
door ded beer Van E«sen. waarna de notu-v.
len onveranderd werden goedgekeurd.
Uit de boeken en bescheiden van den pen
ningmeester bleek dat de ontvangrten oWr
bet afweloopen Jaar hebben bed ra «en met
Inbearln van kasgeld 1 Jan. 1930 totaal
f 112.5! met daartegenover een uitgaven
post van f 48.34, «oodat het batig saldo
44.16 bedraagt.
Vo'gde verkiezing bestursleden De aftre-
Easen
den bouw gevorderde gelden zouden „op
dese stede en ten laste van deselve gene-
gotleert" moeten worden. Iedere plaats
echter zou op een bepaald aandeel worden
gesteld en voor dat bedrag In hoofdsom en
rente tegenover de stad verantwocrdeiyt
biyven. Het stond aan de afzonderiyke
kwartieren vrU hoe spoedig «U hun schuld
wilden kwyten. Al wilden ze alles In eens
aflossen, geen bezwaar! Alles geschiedde
na regelmatig overleg met de bewoners van
elk kerspel.
Toen de kosten van den bouw eenlger-
mate konden worden overzien, werden deze
provisioneel opgenomen en over ieder kwar
tier verdeeld als volgt:
voor het houden van byeenkom-
sten In de open lucht. En de veronderu
stelling is gewettigd, dat dit gebruik door
hun nakomelingen nog lang is nagevolgd.
Ja zelfs voor sommige soorten van recht
spraak bleef de overoude wet onverzwakt
gehandhaafd. Zoo moest bUv., wanneer
zeventuigsrecht was toegelaten over een
stuk land, de vierschaar worden gespannen
op het land, waarover het geschil liep.
Eveneens was dit het geval met het dyk-
recht. Zoo moest de dUkgraaf volgens
Schellinkhouterrecht zyn recht houden op
„die aluyse by den kerchove".
Van een trkdltloneele dingplaats onder een
bepaalden boom, door overoud gebruik ge
heiligd, is geen spoor meer overgebleven.
Toch ontbreekt niet elke aanwyzlng van de
plaats waar d« vierschaar oudtijds werd
gespannen. Deze moet over het algemeen
gezocht worden op of naby het kerkho'
Dit uit oogpunt van utiliteit, omdat hst
recht, wanneer ongunstige weersomstandig
heden geen bUeenkomst In de open lucht
toelieten, dan In de kerk zyn voortgang sou
kunnen vinden. Zoo mogeiyk dus in de
openlucht, en dan op of naby het kerkhof.
Dit valt vrijwel met zekerheid af te leiden
uit de oorkonden, die een aanduiding bevat
ten van de plaats, waar recht moest wor
den gesproken. Zoo vinden wy by mr. M.
S. Pols „Westfrlesche Stadrechten” opge-
teekend voor Nyedorp, dat de schout te
recht zal zitten en vierschaar houden te
Nyedorp bU de kerk omtrent 25 .roeden na
den kerchove”; voor Schagen ,4n tien roe
den na den kerchove"; voor LangedUk „bin
nen twintich roeden na Noortscarwouder-
kerckelaen”; vcor Spanbroek ,Jby de kereke
op vive en twintich roeden van den kerck-
hove” en vcor Schelllnkhout ^>p die sluyse
bU den kerchove”. Wel kennen wy voor
Grootebroek een dusdanige bepaling met.
maar het trekt de aandacht, dat hier, even
als op tal van andere plantsen. het raad
huis zoo dicht bU de oude kerk ligt. Voor
de hand ligt het, dat men ook hier by het
kerkhof, by de kerk, In overoude tyden
recht heeft gesproken In de open lucht
en dat men, by slecht weer, zUn toevlucht
nam in de kerk.
Eerst langzamerhand kwam hierin ver
andering. Wel was het In bepaalde gevallen
nog gebruik om in de kerk vergadering en
rechtdag te houden, maar meer en meer
kwam de verderfelyke gewoonte In zwang
om de gewone aangelegenheden af te doen
In een herberg. En een graad verder af
zakkende, kwam men er zelfs toe, de zit
tingen van de dorpsvierschaar te houden In
de herberg van den schout. Iets wat ten
slotte een vrU algemeen gebruik moet «Un
geweest. WU laten hier een passage volgen
uit „Welgeborenen en huislieden" van dr.
L H. Gosses, waaruit biykt, dat inkomsten
van „tappe, van teeringe ende andersgelyc”
tot de gewone Inkomsten van den Westfrie-
schen schout behoorden.
In 1447 klaagde Jan Wouteraz pachter of
pandbezitter van het schoutambt In de met
stadsrecht begiftigde dorpen Hem en Ven
huizen. voor het Hof van Holland over con
tractbreuk, begaan door Dlrck Dlrcksz. Met
dezen n.l. had hU een overeenkomst gesloten,
dat deze op bepaalde voorwaarden het ge
noemde schoutambt „bedienen soude drie
jaer lang afftereen". Maar daarvan is niets
terechtgekomen, doordat Dlrck op zUn beurt
„dat scoutambocht vercoft heeft aan Mey-
nart van Hove”. Het gevolg is geweest, dat
Jan Woutersz. „van synen pacht verrtlndert
ende versteken is”. Jan Wouters», kreeg dus
geen pachtpennlngen.
Nog zonderlinger lykt ons wat de klacht
verder Inhoudt. Dat de onderpachtar Mey-
nart ran Hove niet Jegans hem. Jan Wro-
tersz., contractueel was gebonden bezorgde
den klager ook overigens nog „veel costs
ende moeyenlsse. want hU van synen
affteratal ende «culden. die hy van synen
kortegolf.
Op de tweede plaats was er een draadver-
bindtng tot stand gebracht en wal als volgt:
■et Vatlcaan stond rechtstreeks in ver
binding met het EI A_R.-statlon te Rome,
dat op zijn beurt alle andere Itallaansche
stations verbond. Vanuit Milaan nu was er
telefoonverbinding met Zürich dat oa.
Weenen en Budapest de uitzending mede
deelde en vla Zürich ook liep de iyn door
naar Keulen. Dit stond weer In verbinding
oa. met Aken en Langenberg, terwyi voor
de. Hllversumsche verbinding twee lynen
zorgdroegen, t.w. de z.g. muziekiyn en de
correrpondentleiyn. Vanuit de K. R O -
stud’o werd de laatste schakel gelegd naar
den Hllversumschen sender óp 293 8 M.
jiet IVkt eenlgszins omslachtig, maar deze
uitgebeelde organisatie was noodig, om de
uitzending in ieder geval te kunnen doen
slagen.
En. gelijk gezegd, over het resultaat mag
men al'e-rins voldean zyn.
Te 350 (Amsterd. tyd) arriveerde Z. H.
de Paus onder bazuingeschal voor het nieuwe
Z. H. door dsn directeur
i Marconi werd ontvangen.
Een telegram van den K. R. O.
aan den H. Vader.
De directie van den K. R. O. heeft by ge
legenheid van de IndlenststelUng van het
Vaticaansche Radiostation aan Z. H. den
Paus gisteren het volgende telegram gezon
den:
„H. Vader, de Katholieke Radio Omroep
met zyn meer dan 130.000 aangesloten luis
teraars, te Amsterdam, zendt de rede, die
Uwe Heiligheid heden uitspreekt, opnieuw
uit op golflengte 298 Meter. Alle Katholie
ken van Nederland verheugen zich, de stem
te kunnen hooren van hun aller Vader en
wenschen U geluk met het succes eener
nieuwe techniek, die Uwe Heiligheid In staat
stelt tot alle volkeren te kunnen spreken.”
Get. PERQUIN, Voorzitter.
By gelegenheid van de offlcleele opening
van het nleuw-gebouwde raadhuis van
Grootebroek op heden. 13 Februari 1931,
door zyne Exc. jhr. mr. dr. A. Röell, com
missaris der Koningin, is een gedenkboek
uitgegeven, getiteld „Het Raadhuis van
Grcolcbroek”, dat, in zwaar kunstdrukpa
pier uitgevoerd en van flink formaat. Is
samengesteld door den secretaris der ge
meente Grootebroek, den heer P Noorde-
loos.
Het wordt verlucht door een aantal foto's
uit vroeger tyd en eenlge reproducties van
schilderwerken van Jo Schrljnder, die ge
durende tien dagen van 14 Februari af een
werken In het nieuwe
hoofdingenieur-dlrecteur
RUkswaterstaat in de directie Noord-Holland
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
voor het leggen van een zinker door het
Noord-Hollandsch Kanaal, 25 M. ten zuiden
van de Burgervlotbrug. de scheepvaart door
het kanaal aldaar zal zUn gestremd van
Woensdag 25 Februari 1931, des vm. 7 uur.
tot Donderdag 26 Februari 1931. des vm 6
uur, of zooveel langer of korter als nood-
zakelUk of mogeiyk zal biyken.
Willems, burgemeester der stede van Broec,
van Mei 1569 tot Mei 1570.
Hierin worden eenlge uitgaven verant
woord, die op het raadhuis betrekking heb
ben.
„Betaelt Jan die verwer van stadthuys
te verwen die som van 18 k«„ 2 st. op ker
mis dach.
Betaelt MlchU van raerne te maecken op
Remlgll dach 8 kg., 8 st.
Noch geven die glasemaecker den 16 JulU
dat die oude burgemeesters besteedt aan
Pieter die glasemaecker. som 40 k-g., 13 st.
Noch betaelt Hedde Harmsz. den 4 Oc-
tobrijs 31 st. blano, van anderhalf duyaeut
stlen, dat ghebesicht is an stadhuys.
Noch betaelt den 10 Novembris Jan Goo-
verts van 18 manden sandta om die heerd
te maecken Int nluwe buys, die mand een
halve braspennlnck comt tot elf stuivers,
oertgen.
Noch betaelt Oomen Freechs op 8t. Tho
mas avont van estrycke vUf kg., dat die
oude reglerders hem belast hadden om Int
'nlu huys te leggen
In deze twee laatste posten is telkens
sprake van een nieuw huls, roodat hier weer
niet met alle zekerheid Is uit te maken of
ze wel aan het raadhuis zijn verwerkt. Niet
tegenstaande echter, dat hier en daar nog
al twyfel bsstaat, Is wel zeker, dat In dien
tyd het raadhuis zoo niet geheel ver
nieuwd. dan toch In ieder geval zeer be
langrijke veranderingen heeft ondergaan.
Het erf achter het raadhuis onderging in
1705 eenlge verandering door het dempen
van een stuk haven „tot aan het secreet
van het raathuys toe”, volgens overeenkomst
gesloten tusschen Burgemeesteren eener-
zijds en Cornells Ouckema. hospes In de
herbergh de Swan anderzyds.
In 1757 was de toestand in het oude
gebouw van dien aard geworden, dat men
daarin niet .Als met perlcul” kon vergade
ren. Het is met dat oude gebouw ongetwy-
feld gegaan als met deszelfs opvolger.
Wanneer men stil zat te werken, In zwUg-
zame momenten tydens de bijeenkomsten,
hoorde men dan hier, dan daar het geknao
van steeds verder spiytend houtwerk. De
gerechtsbode, die de wachtenden beneden
gtng aanzeggen, dat zy boven voor de sche
penbank hadden te verschynen, vreesde
lederen keer als hy de trap weer opging
dat zy onder de vracht bezwyken zou, en de
secretaris deed meermalen In z'n eentje
de ronde om te controleeren hoever het
ontledlngsproces reeds gevorderd was.
Met leedwezen zag hy dat het oude ge
bouw op den duur niet meer te behouden
zou zyn. De burgemeesters, wat zakeiyker
aangelegd, hielden geregeld Inspectie oculair
en kwamen ten slotte tot de conclusie, dat
de schoorsteen dreigde In te storten eu
daarom werd bevolen den schoorsteenman
tel en de carbllen te onderstutten. Hierdoor
werd de bevolking voorbereid op hetgeen
haar te wachten stond. Voor dese belang
rijke aangelegenheid ging men evenwel nog
een stap verder en werd besloten, dat leder
van de regeerende burgemeesters In zyn
plaataeiyke vroedschap over dit punt oe-
spreklngen zou voeren. Elk kwartier werd
verzocht zooveel personen af te vaardigen
als noodig werd geoordeeld, ten einde ge-
zatneniyk te beraadslagen over de plannen
vow nieuwbouw en over de financiering
daarvan, inzonderheid ook over de verdee-
Ung van de lasten onderling. Utt de kwar
tieren Grootebroek, Bovenkarepel en Lutje-
bredte werden naast de burgemeester nog
twee personen aangewezen en uit Hoog-
karepél één. Gezamenlijk mat de burge
meesters, die In Mei 1757 waren af ge tred en.
werden de bestekken en teekeningen sa
mengesteld. Het benoodlgde bedrag ward
soo zorgvuldig mogeiyk geraamd en de voor
vond in de wereldhistorie een
waarvan later de ge-
-----1 gewagen. Gisteren
nl. heeft Z. H. Paus Plus XI het Vaticaan
sche radiostation geopend en zoodoende zUn
stem deed weerklinken over de geheele aard
bol.
De opening van het Vaticaansche radio
station was een plechtig gebeuren en zal
voor de toekomst zeker vir-strekkende ge
volgen hebben.
Niet ronder ontroering verbeidde men het
dat de H. Vader, de Paus van
zichtbaar Opperhoofd der H.
stem doar.den aether zou ver
heffen. Hoe velen onder óns zyn er niet, die
te Rome voor de veetan van den Stede
houder van Christus nearknlelden, hoe ve-
leq ook, die dit geluk niet smaakten, doch
die thans Zyn etem vernamen, dank zy de
radio. Als Katholieken voelden wy op dat
moment door de sup ematie van den Paus,
door dit teeken onzer Katholieke eenheid
deh innlgen bend, die ons bindt met de
millioenen katholieken van alle landen der
aarde, van de tropische landen aan den
evenaar tot de Uzlge Poolgebieden, de mll-
lloenen Katholieke broeders en zusters, van
alle rarsen en volkeren.
Aan den K. R O. met welwillende me-
dewcrklng van de NCR V., die een gedeelte
van haar zendtUd aan de Katholieken af
stond is het te danken, dat ook de Ne-
derlandsche luisteraars het gebeuren te
Rome konden volgen.
Men denke daar niet te licht over. Talrij
ke conferenties zün gehouden, heel wat
telegrammen gewisseld en de telefoon moest
voortdurend In werking gesteld, eer het
Uverige en energieke K. R. O-bestuur erin
vermocht te slagen, de openingsultzending
te relayeeren. Met groote voldoening mag
het thenk op ztjn werken terugzien, want de
ulteending is, totaliter, ten groot succes ge
worden.
D» uitzending over den K. R. o.-zender
had men op twee manieren georganiseerd.
Ten eerste had men de uiteending vla Phohl
over het station te New-York op de ultra
Rede Maroonl
Na deze plechtigheid nam markies Mar
coni het «voord.
H. Vadsr, zeide hU, met diepe ontroering
neem Ik hier het woord, allereerst om U te
danken voor Uwe goedheid, om persooniyk
het Vaticaansche radiostation in te wUden
en op dit historische oogenbllk door middel
daarvan woorden van vrede tot de wereld
te richten.
Dit is mU een groote vreugde en tevens
een groote bemoediging by myn werk.
Vooral echter dank Ik U, dat U den zegen,
dien OU negen Jaar geleden van de loggia
van de basiliek van Sint Pieter „urbl et
orbl” gegeven hebt, thans hebt willen her-
h&len.
Tenslotte zeg ik U dank voor de hooge
eer, die U mü thans te beurt laat vallen,
door mUn benoeming als lid van de „Aca-
deml del nuovl Lincei" persooniyk te be
vestigen.
Gemeenteraad Een openbare raadsver
gadering «al Woensdag 18 Februari, dea
voormiddag! te 10 uur worden gehouden.
Te behandelen: 1. Mededeellngen en Inge
komen stukken; 2. Voorstel B. en W. voor
kennisgeving aan te nemen adres Chr. Boe
ren- en Tulndersbond afd. Noord-Holland,
Inzake eredletverleenlng Land- en Tuinbou
wers; 3. Voorstel B. en W. om afwyzend te
beschikken op verzoek vau de groep Neder
land van het Algsm. Ned> Verbond om
vast-telling van vero'denlng, heffing en la--
vordering belasting op openb. aankond gin
gen; 4. Afwyzend praa-adv^f aanvrage om
gelden voor verandering lp d* Inrichting
dar Chr. School In de Wever; 8. Benoeming
tot onderwyzeres e. d O. L. School; Benoem
mlng stemburneux; 7. KaSgeldleening;
Steunregeling ultgetrokkken w«rk!oozen;
Reclames; 10. Buppl. kohieren IPSO-TL
