LEEKEPREEKEN
ONS BLAD
Aangifte moet, op straff^ van verlies van rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig
L. Frankenberg - Alkmaar
AAN ONZE
H.H. ADVERTEERDERS
ABONNE’S
Luxe-Verhuur i
I
CARNAVAL
I
GARAGE JAC. MET j
v
Engeland's vaarstel inzake verlaging van
invoertarieven.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
VUF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 38
VOORNAAMSTE cJCIEUWS
>-
Het vooront werp-Bed rijfsraden
Geen nieuwe arbeidxmethoden
h.
r
Bandietenjacht door New-York
Afpersing
Hongersnood In Arkansas
Statuten Dekenale Jeugraden
Spoorwegraad
en
A,
A
zw
De uitsluiting in de
Engelsche Textielindustrie
geëindigd
Kapelaan
G. J. M. v. d. Wielen t
Engeland’s
T arievenvoorstel
Onze Kantoorboeken beantwoorden aan de hoogst te stellen eischen
Steeds alle Unlaturen In voorraad
Onderhandellngen met verschc
landen
Wit Gele Kruis In het bisdom
Haarlem
Kerkwijding in 1931 in het bisdom
Haarlem
Rljkslnstltuut voor Criminologie in
België
JOH. LAUWERS
Opticien
BRILLEN
PAYGLOP 3
ZATERDAG 14 FEBRUARI 1931
te
UREN NA HET ONGEVAL
De Vakraad van den Ned.
R.K. Middenstandsbond i
„Knight of St. Michael”
o;
NOORD-HOLLANHSCH DAGBLAD
ar
uit.
Tweede*
CONSEQUENTIES
de
Telefoon 572 en 873
En
menschelljke
Barometerstand 8 uur vjn.: 756 vooruit.
Spannender dan een film
De nlenwe voorzitter
Uitvaart en berrafenl» te Boderreven
S.S.
Schroefbladen beschadig^
DE ADMINISTRATIE
i
f
mtng
levenspractljk.
onverbloemd.
niet
naamde
Ternctrrkkinr der Amertkaansche martee-
trorpen uit Nk-aracua.
Aan verscheidene Spaanaehe uitgewekenen
U het verder verblijf In Frankrijk ontzegd.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar te-
Voor buiten Alkmaar f 2 85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
Uj ksmo raai
aanvaarden
Verklaring van MacDonald out
sche regeeringspolitiek in Paicotj
De vaak der Sn ia Viscooa naar
gerechtshof verwenen.
Incident In de Franvche pariemenl
quêteeommlssle.
BUREAUS
Telefoon.-
Door Z. H Exc den Bisechop van Haarlem
zUn goedgekeurd de Statuten V. d. Z H.
Bond der Dtoc. Federatie van het Wit Oele
Kruis In het Bisdom Haarlem.
1 1
m. 67-pers. Buick-auto’s slechts
15 et. ^er K.M.
Het Bestuur van den Diocesanen Jeugd
raad In bet Bisdom Haarlem deelt mede, dat
mgr. Aengenent de Statuten van de Deke
nale Jeugdraden heeft goedgekeurd, en be
paald. dat deze thans voor alle Dekenale
Jeugdraden dienen genomen te worden
Wg mr?-gwed te 4oea nog «en* onder de aandacht
te brengen, dal onze administratie naast hel plaatsen
van Uw »d ver toetten In onsa elgea altgave. gaara<-
baar bemiddeling vorteeat voor het plaatsen van Uw
geJegenbelds-adverlentlen ook In andere bladen
U kunt van onar bemiddeling gebruik maken sonde:
dat de pro. ran Uwe annonce daardoor maar eeaig*
sflns wordt verhoogd.
Wg biad.a mm gaarwa aanbevolen.
Ueht op De lantaarns moeten morg^u.
worden opgestoken om: 5.40 en overinnrBSW
om 5.41 uur.
bil een breuk vsn f40
▼moer. 1 been ot «rm
I
Het uitgaande stoomschip ..Knight at Bt-
Michael" heeft In de Noorderalula te Wmul-
den, door het hreken van de achtartrog,
met zijn schroef op den drjjfbalk der sluis
geslagen, waardoor alle vier bladen ernstig
werden verbogen Bovendien werd eenlge
schade toegebracht aan het achterschip.
Het schip te achteruit uit de sluis gehaald
en beeft voorlooplg in de binnenhaven van
IJmulden vastgemaakt De drgfbalk werd
ook «enigszins beschadigd.
Een onderzoek te ingaateld, dat aal aft-
wtJzen al het schip al dan niet <to rato kan
voorteelten.
Mi verlies vm *a
anderen v inner.
Een te Manchester gehouden conferentie
heeft een eind gemaakt aan de uitsluiting
In de katoenindustrie te lancaahlr». 300 000
wevers sullen Maandag het werk hervatten.
De patroons besloten de ontalagaanzeg-
gingen terug te nemen en de pogingen om
het aantal weefgetouwen per arbeider te
vergrooten. te staken.
In een memorandum, waarin de werkge
vers hun houding uiteenzetten wijzen zij op
de belangrijke katoententoonstelllng. die
Maandag te Londen wordt geopend en op
de waarschuwing van Snowden betreffende
den toestand des lands.
ZU verklaren, dat zy blijk wenschen te ge
ven van hun goeden wil.
Menschen houden veel van pretjes.
En ze azen op verzetjes.
Acht uur werken voor je broodje
Is waarachtig geen cadeautje.
Is het dan ook Carnaval.
Doen de meeste menschen mal'
Kaatje g» zich nu verzetten.
Als Maria Antoinette.
En de loopsjees oogst successen
Als een Grleksche prlesteresse.
't Slagersknechtje, t Is zoon snuiter.
Voelt zich admiraal de Ruyter
Of hij het ooit worden zal?
Never mind! 't is Carnaval!
Betje, van de retirade.
Vindt als edel vrouw genade.
En zy fox-trott met graaf Floris.
Die des daags op een kantoor Is
En als eerste balletteuse
Loopt een opoe rond te neuzen
Carnaval! uw naam te groot.
Iedereen doet idioot!
MARTIN BERDEN
De aitslaiting in de textielindustrie van
Lancashire opgeheven.
Tot voorzitter van den Spoorwegraad^ 1«
benoemd Ir. Th. van Marie.
De onrat In Spanjt. Waarschijnlijk af
treden der regeertng.
Voor dit jaar 1931 zijn vastgesteld de vol
gende kerkwijdingen: 11 Maart Schenner H.
Michael en 2 October Ltese H H. Engelbe
waarders.
In verband m< l het regelen der verschil
lende werkzaamheden zal Z. D. Exc. de Bis
schep het bijzonder op prijs stellen, reeds
nu te vernemen, welke kerken dit jaar zul
len geconsacreerd worden, en ongeveer op
welken tijd dit zal kunnen geschieden.
heer C.
sendaal.
Mededeellng werd gedaan dal in de com
missie. welke den Hoogen Raad van Arberl
advies zal hebben uit te brengen over een
voorontwerp Werktijdenbesluit voor kanto
ren. namens den Ned R.K. Middenstands
bond zitting heeft, de heer L J. A. van
Doom te Rotterdam.
Tot adviseerende leden van het hoofdbe
stuur van den Ned. R.K Middenstandsbond
werden benoemd de heeren Jos. H van Lan
gen. Delft en C. J Nootenboom de Bruvn,
Roosendaal
balans
Van S—
regels f IJS: elke regel me**/*»-
RECLAME per rage! <75 veer
4e eerste pagina; voor 4e evertae
pagina's f -54-
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
b|j vooruitbetaling per plaatsing
S.S9 per advertentie van S regels;
l—iere regel meer f 9.13
Jhe shoonss OP dj, bizd inaevolae ds^ersekerinxsvoorwssrdeo f tanft Levenslee»» oeheoie <m<M«ehikthsid tot werken door z TEft bi* ongeval met Brs hit ril— vsn h.na t «ne Mi verlies vsn ’a f Cf)
*7^** '^'S-vs en verzekerd voor een der volaende uitkeerlneen wUUU. verlies vsn belde srmen. belde teene» M bekte O.MW. I 75O." doodelliken 7flZ£ f 250.- f 125.- Jde’^n” vinmr. Sü
Naar eerst thans bekend wordt, heeft de
Briteche regeerlng niet slechts aan Dultech-
land en Frankrijk, doch ook aan Italië, De
nemarken. Noorwegen, Zweden en Polen
voorgesteld onderhandellngen te openen over
het verlagen der invoertarieven van deze
landen op bepaalde Brltsche goederen.
Groot-Brlttannlë wenscht een verlaging
van 25 procent
Men meent te weten dat de nota wordt be
schouwd als het uitvloeisel van de jongste
douane-conferentie, waar werd overeengeko
men dat elk land een lijst zou moeten ver
schalen van zijn behoeften ten opalchte van
de tarieven.
De balans en verlies- en winstrekening
vaa den Ned. .R.K. Middenstandsbond over
bet jaar 1929, zoomede de begrooting voor
het jaar 1931 werden hierna goedgekeurd.
Bepleit werd de aansluiting by het steun-
van de landelijke R.K. vakbonden
Te Brussel zal op 22 Februari as. namens
i de Belgische regeering de Minister van Justi
tie plechtig de Rljksschool voor Criminologte
en Wetenschappelijke Speurkunst openen.
Dit nieuwe Instituut, dat als RijkslnsteUlw
eenlg in zijn soort te (misschien wal het aar
ste in Europa: zal zijn zetel hebben ia een
aantal lokalen van het Palate da Justice.
Directeur zal zijn Dr. de Rechter
Tot de uitgenoodlgde vertegenwoordigers
der crimlnallstische wetenschap uit bet bui
tenland behoort de Privaat docent C. J. van
Ledden Huteeboech uit Amsterdam, die te
vens als president van de Internationale
Academie voor Krimlnalistiek aanwezig zal
zjjn.
,,De Vakraad van den Ned. R.K. Midden
standsbond. waarbij zijn aangesloten de
landelijke R K. vakorganisaties van Banket
bakkers. Bakkerspatroons. Bond van Werk
gevers in de Electro-techniache Bedrijven.
Horlogemakers en handelaren in goud. zil
ver en aanverwante artikelen, Kruidenlers-
vereenlglngen. Kunstnljveren, Hotel-.
Café- en Restauranthouders. Loodgieters en
Koperslagerspatroons. Handelaren in Manu
facturen. Handelarpj in Melk en Melkpro
ducten. Werkgevers in het Meubelmakers-
Behangers-, Stoffeerders- en Beddenma-
kersbedrljf. Handelaren in Heerenmodes,
Molenaars, Schllderspatroons. Schoenwlnke-
Uerz, Slagerspatroons. Smedenpatroons.
Stucadoorspatroons. Rijwielhandelaren tn
-herstellers, en Carrossiers en Wagenma
kers.
gehoord de inleiding tot het voorontwerp
Bedrljfsradenwet door mr J van Hellenberg
Hubar;
spreekt na gehouden algemeene beschou
wingen over het ontwerp zijn groote waar-
deering uit voor de poging van minister
Verschuur, om de bediijisradengedachte in
een wetteiyke regeling uit te werken;
en betuigt zijn volle instemming met de
groote lijnen, waarlangs de wettelUke uit
werking dier gedachte zich beweegt, onde-
voorbehoud van het recht om op onderdee-
len alsnog wijzigingen voor te stellen.”
Geen «ffieieeie bevestiging raw 4e
namen der landen.
Er is geen officieele bevestiging te ver
krijgen van de namen der landen, waaraan
Engeland zijn tariefnota heeft gezonden. De
president van het departement van Handel
verklaarde dezer dagen, dat Groot-Brlttan
nlë een lijst met desiderata had gezonden
aan de regeeringen van Oostenrijk. België.
Frankrijk. Dultschland, Nederland en Zwit
serland.
By beschikking van den Minister van Wa
terstaat te aan den heer Ir. J. J. Stieltjes,
oud-inspecteur-generaal der spoor- en trant-
wegen, op zijn daartoe strekkend verzoek,
eervol ontslag verleend als lid en voorzitter
van den Spoorwegraad. onder dankbetui
ging voor de in deze betrekking bewezen
diensten; tot lid en voorzitter van de
Spoorwegraad benoemd tot 15 Februari 193J
de heer tr Th. M B. van Marie, inspecteur-
generaal der spoor- en tramwegen te 's-Ora-
venhage
HOF 4. ALKMAAR
Administratie Na. 433
Redactie No. 633
geestesworstellng bracht er den
om zijn groote encycliek te
waarin niets verzwegen of
te, niets van de strenge
leer te verzacht of terug
gehouden, niets gespaard in krachtige
schildering van de moderne huwelijks
opvattingen en haar gevolgen; maar
ook ruimschoots de loftrompet wordt
gestoken over de hoogheid, de waarde
en de zegeningen van het christelijk
huwelijk.
Nu is het helaas niet zóó, dat de
Biensch op een gegeven oogenblik voor
de beslissing wordt geplaatst te kiezen
voor of tegen de christelijke huwelijks
moraal, voor of tegen de moderne leer.
De oude, christelijke opvatting te In
onze geheele zoogenaamd beschaafde
maatschappij doorgedeesemd. In de wet
gevingen van alle landen, waar het
christendom doordrong, vinden wij er
de sporen van. In beglnSeï~w6rdt er het
huwelijk als een eenheid van één man
met een en dezelfde vrouw erkend. Ook
het principe van het verbond voor heel
het leven te overal aanvaard, al heeft
men dan ook dit beginsel niet zuiver
kunnen houden en de „mogelijkheid”
van echtscheiding als uitzondering
moeten aanvaarden. Ook bevatten alle
huwelijkswetten op een of andere wijze
de bepaling, dat de man het hoofd van
het gezin te en tal van andere aan wij-
zingen, die dulden op den chrlstelljken
oorsprong. Naar het uiterlijk heeft het
huwelijk dus nog veel van de christe
lijke leer behouden. En ook de maat
schappij gedraagt zich ulterlljk nog
meerendeels naar deze opvattingen als
naar den maatstaf van burgerlijk fat
soen. Maar innerlijk te zoowel de toe
passing der wetten In de meeste landen
een aanfluiting van handhaving van
het geldend recht en is ook het leven
der gehuwden in flagranten strijd met
den uiterlijken schijn. Het moderne
geslacht nu, dat vóór alles openbaarheid
en waarheid wil, eischt, dat de wetten
en de publieke meenlng in overeenstem-
zullen worden gebracht met de
En de eischen worden
als gold het een nieuwe,
verheven leer, verkondigd.
Dit heeft naast ’t afstootende en er
gerniswekkende in de brutale uiting van
*t kwaad, het voordeel, dat de beslissing
tusschen christelijke opvatting en mo
dem heidendom veel meer wordt toege-
spitst en de goede elementen tot krach
tiger verdediging van de waarheid
gedreven worden. Want tot voor kort
kankerds de verwoestende bacil bijna
ongemerkt voort. Hoe lang kon bijv. In
Frankrijk het huwelijk niet stand hou
den in uiterlijken vorm achter het
masker van de officieele vrouw, waar
mee men In het openbaar verscheen en
In November hebben drie personen te Rot
terdam een brief ontvangen van een juf
frouw, waarin deze dreigde bepaalde feiten
wereldkundig te zullen maken, als zij niet 'n
bedrag in geld voor haar stortten In een
kiosk. De een moest 40.deponeeren tn
een kiosk aan de Mathenesserlaan, de twee
de 50.in die op het Van Hoogendorps-
pleln en de derde f 90.in die op *t Kruis
plein. De drie geadresseerden kenden elkaar
niet, maar ieder voor zich deed aangifte bij
de politie. Deze deed enveloppen, welke geen
geld bevatten, bü de kiosken deponeeren.
dezer dagen te er een jufrouw gekomen om
de brieven af te halen. Zy te aangehouden
en opgesloten
Donderdagmiddag werd bet stoffelijk
overschot van kapelaan O. J. M v. d. Wielen,
die deze week te Haarlem overleed, in de
parochiekerk van zijn geboorteplaats Bode
graven, binnengedragen.
Om reven uur werden de Metten gezongen
onder buitengewoon veel belangstelling der
parochianen.
Vrijdagmorgen te tien uur begonnen de
plechtige Lauden
Daarna werd door den Zeereerw heer
pastoor F. A. Keet, uit Bodegraven, de plech
tige H Mis van Requiem opgedragen, daarbij
geassisteerd door de Weleerw heeren H Ag-
terof en M Kuypers, belden zonen der pa
rochie. respectievelijk als diaken en sub
diaken.
In het prteeterkoor hadden vele geeste
lijken plaats genomen, terwijl verschillende
oud-parochianen de plechtigheden in de
kerk volgden
Na d« H MIs wrrd door den Zeereerw heer
pastoor Deming, uit Bcbqgen. de lijkrede
gehouden
Daarna had dl begrafenis van het stof
felijk overschot plaats, waarbij da beaar-
dlng werd verricht door den Weleerw. heer
kapelaan v. d. WUdt.
maitresse, waaraan men zijn per
soon gaf? Hoe langhal sluiten de amb
tenaren van den Burgerlijken Stand
in alle zoogenaamd christelijke landen
huwelijken, waarbij zij man en vrouw
.voorat leven” in den echt verbinden.
waar^P de huwenden elkander trouw
beloven, de vrouw gehoorzaamheid aan
den man en de man algeheele toewij
ding en bescherming aan de vrouw; en
hoe*‘clikwljls verschijnt een vaA beiden
met een anderen man of vrouw
denzelfden ambtenaar en wordt
de al maar grootere toegeeflljk-
De wrrklooshridsdebsttm In
Kamer.
Wanneer wij naar aanleiding van de
jongste pauselijke encycliek eenlge be
schouwingen aan het huwelijk wijden,
kan het niet onze bedoeling zijn dezen
magistraten omzendbrief op den voet te
volgen. Wie daarvoor in aanmerking
komt leze en herleze dit uitvoerige, klem
mende pauselijke betoog zelf. Juist in
zijn sluitend verband is het van on
schatbare waarde. Ons doel is slechts
enkele gedachten daaruit aan de dage-
Hjksche practljk te toetsen.
WIJ wezen een vorige maal op twee
groote fouten.-die in het Jongste verle
den het christelijk huwelijk langzaam
begonnen te ondergraven: de steur, die
de echtvereeniglng als een fataliteit,
als een noodzakelijk kwaad begon te
beschouwen en het te sterke overwicht
van ouders en voogden bij de huwelijks
keuze hunner kinderen en pupillen.
Wanneer deze gevaren door het verzet
van de moderne Jeugd tegen alten sleur
gang en tegen alle gezag zich thans
slechts bij uitzondering meer laten gel
den dan zien wij nieuwe en veel groo
tere gevaren opkomen gevolg van
het verval' n In een ander uiterste
n.m. het verzet tegen de oude huwe
lijksmoraal. Het te aan het nieuwe,
thans opkomende geslacht niet vol
doende, dat men het volle vrijheid laat
bij de keuze van een levensgezel en
echtgenoote; het te niet tevreden met
onze afkeuring over het ouderwetsche
huwelijk, dat op geen andere motieven
eten van geld, stand of uiterlijke aan
trekkelijkheid gesloten werd; het wil
vrijheid niet <akel vóór maar ook in
het huwelijk. En op dit punt botst de
oude, christelijke leer met de moderne
gedachte. Niet, dat er iets nieuws In
den mensch gekomen te. De natuur te
en blijft dezelfde. Door alle eeuwen
heen is er gezondigd tegen alle regels
van de huwelijksmoraal. Het verschil
met thans echter te, dat niet alleen de
wet wordt overtreden, maar dat de wet
self als onhoudbaar, onrechtvaardig, ja
zelfs immoreel wordt gescholden en dat
'tr-gaworsteld wordt om een nieuw „hu
welijk der toekomst”.
Die
Paus toe
schrijven,
verbloemd
christelijke
Woensdag te New-York tn opschudding
gebracht door pen mst succes bekroonde
jacht van een politieagent, heel In zijn
eentje, op drie bandieten.
De agent, die dienst deed te Brooklyn,
ixx^de een auto aan te houden met drie
leden van een bende, aansprakellik voor 50
diefstallen In dezelfde wijk sedert Nieuw
jaar. ZU losten vijf schoten op hem zonder
bem te raken, waarop de man die chauf
feerde trachtte hem te overzijden, wat niet
gelukte r
De agent requireerde “n voorbijkomenden
auto en vervolgde de bandieten door het
oosten van New-York. staande op de tree
plank en voortdurend schietend waarbij
een der bandieten gewond werd. Door een
botsing met een andere auto werden zij uit
de hunne geworpen: zij snelden naar een
station van den viaduct-spoorweg van New-
York met den agent op de hielen.
Ten aanschouwe van 300 ontstelde passa
giers schoot de agent een der bandieten neer
die van een hoogte van 15 X. op straat te
pletter viel
De tweede bandiet was den trein binnen
gevlucht, waar de agent hem met een vuist
slag neervelde
De derde bandiet, die gewond was. wist
in de verwarring te ontsnappen en verstopte
zich op een naburig kerkhof Toen ook hy
gepakt was vond de agent dat hy dien dag
genre*” had gedaan
Dezer dagen vergaderde te Utrecht d«
Vakraad van den Ned. R.K Middenstands
bond. onder leiding van den voorzitter, den
Nootenboom de Bruyn te Roo-
Het vee sterft langs 4e wegem
De gouverneur van Arkansas, <lie draad
loos om hulp verzocht ten behoeve van een
mlllloen hongerlijdenden in bet door de
droogte getroffen gebied, verklaarde, dat
deze hulp onmlddeliyk geboden moet wor
den, teneinde een groote sterfte te voorko
men De toestand is verschrikkeiyk. Het vee
sterft langs de wegen. Heele gesinnen sljn
zonder voedsel.
Totnogtoe is een bedrag van 7.714000 dol
lars in het hulpfonds van het Roode Kruis
gestort.
fonds
aangesloten by den N. R. K. M.
Besproken werd de vraag of het ge-
wenscht is. plaatseltjke federaties van R.K
onder-aannemers in de bouwvakbedryven
in Bet leven te roepen, zulks ter behartiging
van de diverse bëlangen aan het bouwbe
drijf eigen.
Na eenlge discussie werd besloten aan het
vakbestuur op te dragen dit punt nader .c
beatudeeren. waar by tevens zal worden on-
deraocht of de wenscheiykheid bestaat, den
vroeger opgertchten R K Centralen Raad
voor de Bouwbedrijven wederom tn werking
te stellen.
Behandeld werd het wyzlgings-ontwe'-p
Drankwet, zooals dit thans na de daarin
door den minister aangebrachte wyzlglngen
la komen te luiden. Berloten werd, dat de
belanghebbende vakbonden hunne bezwaren
zullen inzenden, waarna zal worden over
wogen, welke stappen kunnen worden ge-
daaq om aan de rechtmatig bevonden be
zwaren tegemoet te komen.
Hierna hield mr. J. van Hellenberg Hu
bar, directeur van het Nationaal Hansebu-
reau, een korte Inleiding over het vooront
werp op de instelling van bedrijfsraden,
waarna bleek, dat de vergadering slch In
ggiacipe met dit voorontwerp aeer wel kon
v«9eenigen en den door den minister ge-
danen eersten stap tot verweaeniyking van 'l
bedryfsradenldee warm toejuichte.
De volgende resolutie werd met algemeen.*
stemmen aangenomen:
proefhuwelljk uit, gevolgd door een
opzegbaar contract. En de kinderen,
vroegen „de ouderwetechen”? Voor zoo
ver de ouders deze verkiezen, behooren
zij niet aan het gezin maar aan de
gemeenschap. Ook dat is consequent,
nietwaar? Wanneer het huwelijk geen
eenheid meer Is. de huwenden niet
verantwoordelijk voor hun samengaan,
het gezin niet meer de basis van de
maatschappij, dan moet er een ander
zijn om de gevolgen te dragen. En die
andere is dan de Staat. Het slot is en
kan niet anders ztjn dan de zooge-
„vrtje liefde”, het leven, In
niets onderscheiden van dat der rede-
looze dieren.
Ziedaar de twee stelsels naast elkan
der. Aan de consequenties is niet te
ontkomen; men moet het eene kiezen
of valt onherroepelijk in het andere.
Dat heeft onze tijd, die van ,.<je waar
heid” houdt, geleerd.
Maar, zeggen vele wankelmoedigen,
het laatste willen wij niet en het eerste
is ons te hard. De katholieke huwelijks
moraal Is In haar volle gestrengheid
niet na te leven, zeker niet in dezen
tijd! Het antwoord blijft: er Is geen
tusschenweg; wie van het oude huwe-
Ujksgebouw, zooals de Schepper het
optrok, één stut gaat wegtrekken,
brengt onherroepelijk een ruïne voort.
de oude leer te hard, onuitvoer
baar? Ja, voor wie in het huwelijk een
zuiver menschelljke instelling ziet;
neen, voor wie gelooft in een bovenna
tuurlijk leven en de beteekenls be
grijpt van een sacrament.
HOMO SAPIENS
niet
voor
door
heid ten opzichte van echtscheidingen,
het burgerlijk huwelijk een karikatuur.
Dat het Jonge geslacht een einde wil
zien komen aan deze „comedle”, dat het
waarheid eischt, goed, dat is te begrij
pen. En het is in zekeren zin te loven,
dat de botsing der meeningen tot dit
scherpe conflict gekomen is. Maar laten
dan ook zij, die weten de eenig juiste
opvatting van het huwelijk te hebben,
en die daarvan de groote waarde voor
heel de maatschappij kennen, laten
zij in dit conflict pal staan en de waar
heid onverbloemd, krachtig en in al
haar luister tegenover de verderfelijk
heid der dwaling stellen. Dit zijn wij
vooral verplicht tegenover de op
groeiende Jeugd in wier handen de
toekomst van het huwelijk en daarmee
van de volgende geslachten ligt.
Wij moeten zelf scherp de consequen
ties van de twee levensopvattingen wil
len zien; ruiterlijk en van geheeler
harte vóór de eyne kiezen en voor onze
overtuiging strijden tegen de andere.
Dit moet een der groote gevolgen van
de jongste huwelijksencycliek zijn, dat
de geloovigen weer eens een helder
inzicht krijgen in de ware beteekenls
van het christelijk huwelijk en In de
consequenties van alle leer, die ook
maar In het minst van de zuivere
huwelijksmoraal afwijkt. Worden de
tegenstellingen scherp en duidelijk ge
steld, dan moet op den duur In de bot
sing de waarheid zegevieren. Maar dan
moeten wij de dwaalleer ook In geen
enkel opzicht uit den weg gaan: niets
verdoezelen of vergoelijken; geen cle
mentie pleiten voor ftn nieuwen tijd,
met andere zeden, met een andere
economie, met andere levenselschen en
met een groote overbevolking. WIJ moe
ten de onvervalschte en onverbiddelijke
huwelijksleer van Christus eenerzljds
stellen en de moderne opvatting in al
haar consequenties daartegenover. Tus
schen een van die beiden moet gekozen
worden; helder moet het inzicht door
breken, dat wie aan een van belde
zijden concessies doet, op den duur niet
anders dan ófwel de christelijke huwe-
geheel en ongerept moet
ófwel tot de modern
heldensche leer met al haar gevolgen
moet afglijden.
Beide stelsels immers zijn, leder van
eigen standpunt beschouwd, logisch en
consequent In hun eindconclusies. De
katholieke leer zegt: God heeft bij de
schepping van het eerste menschenpaar
hetFhuwelijk Ingesteld als een eenheid:
man en vrouw zouden worden twee In
één vleesch. In zulk een eenheid kan
alleen de dood scheiding brengen. Het
huwelijk heeft tot eerste doel voort
planting en Instandhouding van het
menschelljk geslacht door gezinsvor
ming. De geheele samenleving is op het
gezin gebouwd. Het gezin is een maat
schappij in zichzelf. Daarl^ls de man
het hoofd, de vrouw zijn onmisbare en
gelijkwaardige bijstand, zijn de kinde
ren de ondergeschikten, de vormelingen.
De natuurwet, die man en vrouw uit
vrije keuze samenbrengt en tot gezins
vorming voert, brengt consequent mee,
dat de eens gezworen trouw ongerept
bewaard blijft. Iedere afwijking daar
van rukt het geheele stelsel uit elkaar.
Men heeft getracht deze strenge leer
met uitzonderingen beter te maken.
Wanneer de huwenden „een vergissing”
hadden begaan, wanneer huwelijkson
trouw van een van beiden bewezen
was, een ongeneeslljke ziekte, krankzin
nigheid of een dergelljk Inconvenient
intrad, moest ontbinding van het huwe
lijk met mogelijkheid van een nieuwe
verbintenis worden toegestaan. Deze
„uitzondering" was een aantasten van
de natuurwet, van het beginsel self en
de consequentie* hebben zich in de
moderne leer, in den totalen ondergang
van het huwelijk, gewroken. Waarom,
zoo vroeg het nieuwe gealacht, de schei
ding alleen voor deze uitsonderingen
toegestaan? Niet alleen wanneer huwe
lijksontrouw werkelijk wordt gepleegd
Is het huwelijk vernietigd. Dan immers
werkt gij de ontrouw Juist In de hand!
Zoodra blijkt, dat twee gehuwden de
goede harmonie niet meer vinden kun
nen, moet het hun geoorloofd sljn van
elkaar te gaan. En daarom: geen ver
bintenis voor het leven, maar voor zoo
lang als het beiden goeddunkt. Anderen
waren nog consequenter en vonden het
