ONS BLAD
LEEKEPREEKEN
I
AAN ONZE
H.H. ADVERTEERDERS
ABONNE’S
s
L. Frankenberg - Alkmaar
dit nummer bestaat uit drie bladen
V1.IF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. «2
ZATERDAG 14 MAART 1931
f40
de
Audiëntie
De moordzaak-Lans
IEK
De Katholieke Verkenners
JOH. LAUWERS
Rerum Novarum-Herdenklng
Schepen uit het ijs bevrijd
Een heistelling omgevallen
Twee zwaar gewonden
Mgr. Bouter
R
en
iN
Ernstig auto-ongeval
nabij Goor
5
C3
Steun voor de Suiker
bietencultuur
Nederlandsch Priestercollege te
Rome
Bewijs van deelneming van de
inwoners van Fraserburgh
Voorzitter Hoofdbestuur Prof. dr.
A. Steger
K
er!
Verzoek van de Ver. van
Suikerbietenbouwers in
Noord-Holland
T
VOORNAAMSTE &CIEUWS
Het vergaan van
„Noordpool”
PAYGLOP 3
Scheerkwasten en Scheerzeep
AANGIRE MOET OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG URÉN NA HET ONGEVAL
N00RM0LLAND8CH DAGBLAD
tebroek
0—0
EMANCIPATIE
De Octrooiwei in de Tweede Kamer.
De nieuwe burgemeester van Enkhuteen.
Mgr.
Kordae
s)
I. h. 7.
h. TT,
T. R.7
eer en
speelt
r en S,
■oer en
Voor de overbrenging naar Nederland
eer en
n.
tei
zich
«e4'
Barometerstand 9 uur m: 737 stilstand.
Audiënties van Z. H. den Faas
vierde
ach. 9.
boer.
even
h.9,
Vertrek uit bet vaderland
De bouw bijna gereed
letsel.
ft M
ras».
DK ADMINISTRATIE
«as.
tl. 8.
aas.
kt
iadl(d. Do mare-
oodcnoek in.
Twee personen om het leven
gekomen
mlgen
ande-
t niet
Z. H. Exc de Bisschop van Haarlem zal
de volgende week Woensdag en Donderdag
geen audiëntie verleenen
Generaal Berenguer zal. naar geruchten
loopen. binnenkort aftreden.
De
door
<1 telt
?eleden
dien ig
wat
g wor-
et feit,
el met
lub btj
andha-
i
bil verlies van "n
«aderen viaaer
K. ta
ntmoe-
■d.
N D.
upeekL
tijding,
l Ont-
n twee
i Bond
tarspel
a twee
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal, voor Alkmaar 2.—
Voor buiten Alkmaar 2.85
Mei Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
Het Bossche Hof acht den doodslag
niet bewezen
De begroeting van Buitenlandsehe Zaken
door de Eerste Kamer aangenomen
steeds
verval
ven te
s van:
>p suc-
moet
et. Al
1 ver-
:m en
akttjk
jr dtt
lieu
eeldlg
oe hij
nu in
n to-
waa
■n w|j
ilfweg
iever-
id; A>
Roch-
Goci,
skade
Ko-
mond
Oto-
betref.
Olgets,
i. boer,
neer.
l boer.
Bjj Goor is een vrachtauto, welke slipte,
in een sloot terecht gekomen. Twee Inzit
tenden gedood.
procuratiehouder van den heer Lans
het Hof te Den Bosch vrijgesproken
van den doodslag en ter zake van verduiste
ring en valschheid In geschrifte veroordeeld
tot twee jaar en zes maanden gevangenisstraf
met aftrek van preventief.
Het Doorluchtig Episcopaat van Nederland
heeft benoemd tot voorzitter van het hoofd
bestuur van ..De Katholieke Verkenners",
den Hoogedelgestrengen Hooggel. heer Prof.
Dr. Alphons Steger te Heemstede.
Geeft Uw jongen gerust een CONKLIN VULPENHOUDER. Elke reparatie is
gratis; de besparing hieraan is spoedig grooter dan de iets hoogere aankoopsprijs
Vraagt inlichtingen bij
Volgens de „Msb.” naden het Neder
landsch priestercollege te Rome sterk zijn
voltooiing. Men is reeds aan den bouw van
den omheinlngsmuur begonnen Tegen 1
Mei zullen de Nederlandsche prlester-stu-
denten die nu reeds te Rome studeeren er
hun intrek nemen
Bij gelegenheid der Rerum Novarum-her-
denklngafeesten, wanneer Hunne Hoogwaar
dige Excellenties mgr. Jansen, aartsbisschop
van Utrecht, mgr. Diepen en mgr. Aenge-
nent te Rome zullen vertoeven met vele
landgenooten, zal de plechtige Inwijding
plaats hebben, nJ. op Zaterdag 18 Mei.
Omtrent de feestelijkheden tor gelagenheld
van de Rerum-Novarum-herdenklng te
Rome valt nog te melden, dat op U Mei <te
algemeene plechtige audiëntie voor alle
pelgrims zal plaats hebben, die behooren tot
bedevaarten, georganiseerd door of In op
dracht van R. K Sociale vereenigingen. Óp
deze audiëntie, welke op den Cortlle dl San
Damaso in het Vaticaan zal plaats hebben,
zal de H. Vader een zeer gewichtige toespraak
houden. Verder zal de H. Vader de pelgrims
allerwaarschijnlijkst nog ontvangen in na
tionale groepen.
De Nederlandsche groep pou dan waar
schijnlijk ontvangen worden op den morgen
van den 18en Mei den dag der plechtige in
wijding van het Nederlandsch Priester-colle
ge- r
WU aas enen goed te doen nog sens onder da aandacht
to brengen, dat onaa administratie naast het plaatsen
van Uw advertenlHa in onse eigen uitgave, gaarne
haar bemiddeling verleent voor het plaatsen van Uw
gelegenheids-advertentiën ook la andere bladen.
U kant van onae bemiddeling gebruik maken sender
dat de prt|s ran Uwe annonce daardoor maar eenlgs-
stns wordt verhoogd.
WV hoeden aan gaarne aanbevolen.
Sedert Zaterdag zaten de drie motorsehul-
ten. de „Noordster" uit Groningen, de „Ri
sico” Amsterdam, de „Broeder Trouw” uit
Stavoren in het ijs bekneld bij het Gesteente
te Vollenhove.
Het gevaar was groot, dat het opdringen
de Ijs de schepen op het Gesteente zou
schuiven.
Gistermorgen vroeg om vijf uur vertrok
het sa. „Van Geusou” van de Eerste Urker
Stoomboot Maatschappij naar de in nood
zijnde vaartuigen om zoo noodig hulp te ver
leenen. Den geheelen dag is de boot bezig
geweest om door het dikke op elkaar gescho
ven ijsveld heen te breken. Tenslotte mocht
het gelukken de schepen los te krijgen en te
bevrijden.
Gisteravond zeven uur werden de booten
behouden in de Urkerhaven binnengesleept.
Zij hadden averij bekomen.
ADVERTENTIEPRIJSVan 1—8
regels 135: elke regel meer 83*.
RECLAME per regel 8-78 voor
de eerste pagina: voor de overige
pagina's 8.58.
RUBRIEK „VRAAd EN AANBOD"
bjj vooruitbetaling per plaatsing
8.80 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer f 8.12
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 8*1 en overmorgen
om: 833
Gisteravond te omstreeks zes uur had op
den Rijksweg GoorDiepenhelm een ernstig
auto-ongeluk plaats, dat aan twee personen
het leven heeft gekost
Omstreeks dien tijd reed op den rijksweg
nabij de rentmeesterswoning van het land
goed Weldam een vrachtauto van de firma
Kreyenveld uit Hengelo, waarin gezeten wa
ren de chauffeur en een werkman, die van
hun werk te Nijmegen kwamen Vermoedelijk
door de gladheid van den weg kon de chauf
feur de bocht niet goed nemen, waardoor
de wagen in een langs den weg loopende
sloot terechtkwam en daar over den kop
sloeg Vrij spoedig was hulp ter plaatse. Men
liet den wagen eerst weer kantelen en haalde
daarna de belde Inzittenden uit de cabine
Inmiddels was dr Kwiteer uit Goor ter plaat
se die kunstmatige ademhaling toepaste Ten
slotte kon men slechte den dood btf beide
slachtoffers eonstateeren De lijken werden
per auto naar de marechausaée-kazerne te
Goor overgebracht, waar bleek, dat de slacht
offers waren de ongeveer «7-jarige werkman
H Hasalnk en de ongeveer 4O-jarige chauf
feur O. Bongers, belden woonachtig te Hen
gelo H. was gehuwd en vader van eenige kin
deren.
De auto was zwaar 1
cüaueaée te Goor stelt
Verschillende Inbraken en diefstallen te
's-Gravenhage opgehelderd.
Aan den Minister van Landbouw te
’s-Gravenhage is door de c Vereeniging van
Suikerbietenverbouwers in Noord-Holla nA,
in vergadering bijeen te Hoofddorp. 13
Maart 1931, met algemeene stemmen een
adres gezonden met het doel, de Regeerlng
niet klem te verzoeken de Bletencultuur
zoodanig te steunen, dat den verbouwer een
prijs wordt gegarandeerd van l 15 per 1000
Kg. bij een suikergehalte van 18 pet.
In het adres wordt gezegd
De vergadering oefent ernstig crltlek uit
op het heden aanhangige wetsontwerp en
wel om de volgende redenen;
De prijs, die naar berekening daaruit
voortvloeit, ad f 9 tot f 11 per 1000 Kg.,
ligt zoover beneden den koopprijs, dat het
telen van granen en zaden voor zeer lagen
prijs, zelfs het eventueel braak laten liggen
van het land, minder verlies oplevert dan
het telen van suikerbieten.
Het is ons. verbouwers, onbegrijpelijk, dat
de Regeerlng geen ruimer blik heeft in den
toestand, zooals deze zich in den landbouw
ontwikkelt en een open oog mist voor een
cultuur, waarmee niet alleen de landbouw
gebaat Is. doch die een zoodanige werkvat*
ruiming ontwikkelt, voor landarbeiders, fa
brieksarbeiders, schippers en transportarbei
ders, dat men hier kan spreken van een
nationaal belang.
Meer dan 2K jaar geleden is door ons
reeds op steun aangedrongen om deze cul
tuur gaande te houden, die steun Is niet
verleendondanks dat is de cultuur voort
gezet. zij het dan ook met groote verliezen.
Het is nu echter niet mogelijk verder
voort te gaan: de reserves zijn uitgeput
Van O. alleen wegens verduistering
veroordeeld
In een buitengewone zitting van het
Gerechtshof te Den Bosch, gistermiddag
vier uur gehouden, werd uitspraak gedaan
inzake de moordzaak-Lans, tegen G. J. van
O„ voormalig procuratiehouder van den heer
Lans, tegen wien wegens doodslag en ge
pleegde malversaties een gevangenisstraf
van vijftien jaar was geëlscht.
Het Hof veroordeelde verdachte Van O.
wegens gepleegde malversaties tot een ge
vangenisstraf van twee jaar en zes maan
den, met aftrek van bet voorarrest tot den
dag van heden en sprak verdachte vrij van
den ten laste gelegden doodslag.
De uitspraak werd door luid applaus van
de publieke tribune, die overvol was. begroet.
Van O. hoorde het arrest In zenuwachtige
spanning aan. De verdediger van Van O.,
mr. Kokosky. werd na afloop van alle kan
ten gelukgewenscht.
i Het arrest van het Hof wijst er op. dat
verdachte was veroordeeld tot een gevange
nisstraf van vijftien jaren ter zake van
doodslag en valschheld in geschrifte, meer
malen gepleegd en verduistering gepleegd
door hem, die het goed uit hoofde van zijn
persoonlijke dienstbetrekking onder
heeft, eveneens meermalen gepleegd
Verder werd overwogen, dat op 28 Novem
ber 1928 met het oogmerk om den heer Lans
van het leven te berooven genoemde heer
Lans met een hard voorwerp met kracht op
bet hoofd is geslagen en met een scherp
voorwerp aan den hals is verwond, tenge
volge van welke verwondingen Lans spoedig
daarop te overleden
Nog werd overwogen, dat Van O. op ver-
achUlende tijdstippen gedurende de jaren
•Tak. 1938, 1937 «n 1928 zich wederrechtelijk
heeft toegeëigend een aantal geldbedragen
tot een totaal van f 800.toebehoorende
aan de N.V. A. de Haas Jr Handels Maat
schappij en op verschillende tijdstippen ge
durende de jaren 1926. 1927 an 1928 zich
wederrechtelijk heeft toegeëigend een aantal
geldbedragen tot een totaal van f 7400.
van genoemde maatschappij, welke bedragen
verdachte als procuratiehouder van de firma
R. Mees en Zn. had ontvangen.
Verder wordt In het arrest overwogen, dat
niet wettig en overtuigend is bewezen de
aan verd. ten laste gelegde doodslag, zoodat
hjj daarvan moet worden vrijgesproken
Hem moet worden ten laste gelegd valsch-
heid in geschrifte, meermalen gepleegd, om
dat het geheel geldt een samenloop van
meerdere feiten, die als op zich zelf staande
handelingen moeten worden beschouwd en
meerdere misdrijven opleveren. Verder is
geen omstandigheid gebleken, die strafbaar
heid zou kunnën uitsluiten.
Ten aanzien van de op te leggen straf
overwoog het Hof eenerzijds den aard der
misdrijven en de omstandigheden, waaron
der zij zijn gepleegd, anderzijds het feit, dat
verdachte reeds geruimen tijd in voorloopige
hechtenis heeft doorgebracht, in verband
waarmede het Hof van oordeel is. dat recht*
doende In hooger beroep krachtens verwij
zing door den Hoogen Raad, verdachte ter
zake van voormelde bewezen en gekwalifi
ceerde feiten wordt veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van twee jaar en zes maan
den en het Hof bepaalt verder, dat de tijd
door verdachte In voorloopige hechtenis
doorgebracht geheel in mindering zal wor
den gebracht en gelast zijn gevangenhou
ding op dezelfde gronden a’s die welke tot
zijn gevangenneming hebben geleid
(Van O zal dus nog drie maanden ge
vangenisstraf moeten ondergaan).
De heer F. J. H. Schneiders, directeur van
het Staatsvisschershavenbedrijf te Lfmulden
ontving van Mr. A. Stephen, havenmeester te
Fraserburgh een brief van den volgenden In
houd:
„De havenplaats Fraserburgh betuigt aan
de havenplaats LJmulden haar Innigste deel
neming met het verlies, geleden door de
schipbreuk van den stoomtrawler ..Noord
pool” Van LJmulden op de rotsen te Rose-
hearty op den eersten Maart. Te uwer ken
nisneming voeg ik hierbij het plaatselijk
nieuwsblad, waarin alle bijzonderheden staan
vermeld over de noodlottige gebeurtenis en
over de teraardebestelling. U zult daaruit
zien, dat uw landgenooten de grootste sym
pathie hadden van onze plaats en de omlig
gende visschersdorpen en zij werden naar de
begraafplaats te Fraserburgh uitgedragen,
gevolgd door den schipper en de bemanning
van den stoomtrawler „Proef II" uit uwe
haven en door een langen stoet van treuren
den.
Mijn meening omtrent de oorzaak van de
ramp Is, dat de mannen, die de wacht had
den. door een stortzee van de brug werden
geslagen en dat het vaartuig onbestuurd was,
toen het op de rotsen sloeg. De overige le
den der bemanning snelden, toen zij voelden
dat het schip op de rotsen stiet, naar boven
en vonden onmlddellijk den dood in de
golven.”
Herderlijk schrijven van
over de sociale kwestie.
ALKMAAR
Telefoon: Administratie Na. 433
Redactie No. 633
zekerheid verschaft tegenover polygame
neigingen van den man.
Evenmin staat de christelijke huwe
lijksleer de regeling van een goede
sociale positie van de vrouw en het
gezin in den weg. Op verschillende
plaatsen in de encycliek van Pius XI
wordt op het recht en den plicht van
de burgerlijke overheid gewezen om
„wegens verandering van omgang en
gebruiken onder de menschen" de bur
gerlijke rechten van de echtgenooten
aan de nooden en behoeften van dezen
tijd aan te passen. Wie hierin echter
een steun van de emancipatiegedachte
wil vinden, zoekt vergeefs. Al dergelijke
formaliteiten hebben met het wezen
van het huwelijk niets te maken en dan
nog gelden zij slechts in uitzonderings
gevallen.
Geen menschelijk gezag en geen per
soonlijke willekeur kan straffeloos iets
veranderen aan „de orde der liefde”,
zooals deze door het goddelijk gezag tot
basis van het huwelijk is gegeven; een
orde, die samenbindt en opbouwt, ter
wijl door den elsch der emancipatie van
de gehuwde vrouw, het egoïsme op
treedt, de orde wordt verstoord, twee
strijd in plaats van eenheid ontstaat en
het huwelijk noodzakelijk aan verwoes
ting wordt prijsgegeven
HOMO SAPIENS.
Te Maassluis zijn door een comité, be
staande uit den burgemeester van Maas
sluis, ds. Heldt, den heer Stapelkamp van de
Chr. Fabrieks- en Transport Arbeiders, ver
schillende personen en instellingen verzocht,
bijdragen te willen schenken tot dekking van
onkosten aan de overbrenging naar Neder
land van de „Noordpool”-slachtoffers, ver
bonden. Verwacht kan worden dat de familie
betrekkingen in het vooruitzicht mogen leven
dat hun dierbaren in de plaats hunner In
woning zullen begraven worden.
De regeerlng is voornemens de opeentea
op den tabaksaccijns op cigaretten te laten
voldoen door opplakking van aanvnilingz-
«egels.
Vergeleken bij het buitenland geeft dn
een treurig beeld, de Engelsche regeerlng
maakt een prijs mogelijk van f 33—t 34
per 1000 Kg.
Het heeft ons ten zeerste gegriefd, dat
de Economische Commissie, die u voorge
licht heeft, in haar toelichting gesproken
heeft. dat op de teelt van suikerbieten
evengoed verlies geleden moet worden als op
de teelt van alle andere landbouwgewaaaan,
zoodat van een toonenden prijs niet gespro
ken mag worden
Voor Noord-Holland komen bovendien nog
de volgende bezwaren
lo. Waar wij aangewezen zijn op één
fabriek. n.l. de fabriek „Holland” te Half
weg. zal deze bij niet voldoenden uitzaai,
dus een halve campagne, onze bleten niet
kunnen accepteeren Hierdoor zouden wij
gedwongen zijn onze bleten te doen ver war-
ke door ver afgelegen fabrieken, hetgeen te
hooge transportkosten met zich brengt.
3o Voornamelijk door de nabijheid van
de groote steden zijn de loonen in ons be
drijf aanmerkelijk hooger dan die in het
Zuiden of in het Noorden van ons land
Tenslotte wülen wjj u nogmaals dringend
wijzen op het ernstige feit, dat tndlen geen
bieten verbouwd worden de toch reeds
groote werkloosheid zich in groote maya zal
uitbrelden. hetgeen ongetwijfeld zware altera
zal vergen van de Staatskas
Aangezien do ttjd voor den uitmal van
*ndere gewassen dringt, vragen wjj u bt-
toéfd *oo spoedig mogelljk om antwoord.
Omstreeks half twee gistermiddag waren
werklieden op het bouwterrein Amstelveen-
scheweg 7882 te Amsterdam, waar nieuwe
hulzen zullen komen, bezig met het .strij
ken” (laten zakkeni van een heistelling.
Juist toen een poot van de stelling was op
gelicht. brak de „tul” (stalen kabel), waar
aan de stelling bevestigd wis. op zes A acht
meter van den grond door midden. De stel
ling tuimelde met een luid gedreun naar be
neden, waarbij een der palen In het vallen
raakte aan de balcons der perceelen 54 en 58
en de hekken van die balcons verboog. Daar
na kwam de stelling languit neer op het
trottoir en de straat, evenwijdig met de hul
zen. De stelling viel, van haar standplaats
uitgerekend. In de richting Overtoom
De 42-jarige helwerker Overdijk, uit de
Tuinstraat, die in den top van de stelling In
de „klzunpen" zat, werd naar beneden ge
slingerd. stootte nog even tegen’het balcon
van de huizen en kwam op straat neer. Hl)
klaagde over Inwendige pijnen.
Een voorbijganger, die naar het heiwerk
stond te kijken, de 29-jarige heer Borger
uit de Haarlemmermeer, werd door de tul
getroffen en kreeg eveneens zwaar
om een gecompliceerde beenbreuk.
Beide slachtoffers werden naar het Tes-
selschade ziekenhuis gebracht.
Het tramverkeer van de lijnen 1, 8 en 23
ondervond door het ongeval weinig vertra
ging
.De tul Is door de polltie van het bureau
Overtoom in beslag genomen, die. vertegen
woordigd door Inspecteur L. M. van Plnx-
teren en een aantal agenten, terstond na het
ongeval paraat was. Het gewone rtfverkeer
kon ongestoord doorgaan
De toestand der slachtoffers is niet aan
stonds levensgevaarlijk.
'^vLlm^rórek^d' f3000.- k,reM,*n» erb»!. oaMchlktheld tot werkea door f 75Q bij «en ongeval met f 9EQ bij verlie. v.n een hand f 1 25 bli wrl» ru «1 f50- *i
onaevauen verzezera voor een oer volaende uitkeerineen wwww. I I OU.- doodeliiken afloop X3U.- een roet ol een oow 11 duimof wlhvinaer 1 been of arm
repte, onvervalschte natuur is nergens
eenlge disharmonie. De bloem opent
haar kelk onder de stralen van de zon;
de bergstroompjes vloeien alle naar
beneden, ontmoeten elkander, groeien
tot één breeden stroom, vormen een
bedding en zoeken de zee. De vogels
bouwen hun nest; het wijfje broedt op
de eieren en het mannetje vliegt af en
aan om voedsel te brengen. Daar is
nooit een bloem of een bergstroom of
een vogel die tegen den draad in gaat.
Een ieder kent zijn wet. Zóó moet het
ook met den rnensch zijn. Waar is de
natuur duidelijker in haar aanwijzin
gen dan in het huwelijk? Haar wet is
voor den minst ontwikkelde te begrij
pen. Heel de geschieden!! leert dan ook,
dat, zoolang een gemeenschap gezond
naaf lichaam en geest bleef, de natuur
trouw werd gevolgd en geen huwelljks-
of andere problemen bestonden. Maar
zoodra verviel de cultuur niet In over
beschaving of de moeilijkheden waren
niet van de lucht: al de afwijkingen
van de natuur werden tot geweldige
„problemen”. Zoo heeft ook de moderne
rnensch van onzen tijd, zich verstrikt in
allerlei dwaze opvattingen omtrent het
huwelijk, waarvan niet de geringste is,
dat de gehuwde vrouw haar vrijheid en
zelfstandigheid moet behouden en haar
eigen leven moet kunnen leiden! Men
begrijpt niet, welke gruwelijke tegen
strijdigheden tegelijk in deze woorden
worden uitgesproken. *t Is juist als
iemand, die een betrekking, een functie,
een beroep aanvaardt, dat hem nood
zakelijkerwijze op bepaalde uren van
den d>g zal binden; hem vast omlijnde
werkzaamheden zal opleggen en allerlei
andere verplichtingen en beperkingen
van zijn persoonlijke vrijheid zal mee
brengen. En zoo iemand zou zeggen:
de functie aanvaard ik wel, maar ik
moet volmaakt vrij zijn te doen en te
laten wat ik wil. Zoo idmand zou men
terecht voor een dwaas verklaren. En
in het huwelijk zou de vrouw, vooraf
wetende, welke zware verplichtingen zij
door haar toestemming als echtgenoote
en moeder op zich neemt, kunnen zeg
gen: „maar ik moet volkomen vrij blij
ven te doen en te laten, wat ik wil; ik
moet mijn eigen leven kunnen lelden,
mijn eigen persoonlijkheid zonder
eenige rem kunnen ontplooien!” Is dit
niet even dwaas en Inconsequent?
Wanneer vrouwenemancipatie dan ook
neerkomt op verzaking der huweljjks-
pllchten door de echtgenoote, moet men
zich niet verbazen, dat de Kerk ze
onverbiddelijk afwijst.
Maar, zooals boven reeds gezegd, er
heerscht op dit gebied heel veel verwar
ring. Wie het spook van den ouden tijd
oproept, waarin de man de gevreesde
meester van het gezin was, bij wiens
binnenkomst allen beefden; wie het
voorstelt alsof met „gehoorzaamheid"
der vrouw slaafsche onderworpenheid
geeischt wordt, die mismaakt het zui
vere beeld van het huwelijk evenzeer,
als wie de geëmancipeerde, gehuwde
vrouw tét ideaal verheft. De Paus om-
schrijft zoo juist, wat Augustinus al „de
orde der liefde” noemde. Als Paulus de
vrouwen vermaant onderdanig aan
haar mannen te zijn, dan beteekent
deze gehoorzaamheid geen ontkenning
van de vrijheid, zegt Plus XI, en neemt
niet weg al hetgeen aan de vrouw zoo
wel om haar menschelljke waardigheid,
als om haar verheven taak van echt
genoote, moeder en levensgezellin met
1 volste recht toekomt. „Deze onderda
nigheid” gaat de encycliek voort
..beveelt haar niet, om gevolg te geven
aan welke wenschen van den man ook,
die misschien minder in overeenstem
ming zouden zijn met de rede of ar.et
haar waardigheid als echtgenoote.”
Deze onderdanigheid, lezen we verder,
moet niet worden opgevat als die van een
minderjarige of van een dienstmaagd, of
van een onder curateele gestelde; „maar
wel verbiedt zij die overdreven "rtjheld,
die het welzijn-van het gezin niet be
hartigt; wel verbiedt zij, dat in dit ge-
zlnsllchaam het hart wordt gescheiden
van het hoofd, tot zeer groote schade
van het geheele lichaam en met drei
gend gevaar voor algeheelen ondergang.
Want Is de man het hoofd, de vrouw 1*
het hart; en evenals hij de leiding van
het gezag in handen heeft, zoo kan en
moet zij als haar aandeel opeischen te
heerachen door de liefde.”
Niemand zal kunnen zeggen, dat bU
een dergelijke opvatting de waardigheid
van de vrouw naar beneden wordt ge
haald, dat zij gekort wordt in haar
rechten en tot een zekere slavernij ce-
doemd, zooals de voorstanders van de
emancipatie beweren. Integendeel, de
waardigheid van de vrouw wordt ner
gens meer verheven dan in dit -'telsel,
hetwelk zich geheel bU de natuur van
de vrouw aanpast, haar een eereplaats
geeft en wat van de grootste waarde
U baar ala echtgenoote en moeder
Hebben wij een vorige maal uiteenge
zet, dat niet de katholieke kerk voor
haar leden een speciale huwelijksleer
heeft gemaakt, maar dat de door haar
verdedigde huwelijkswet voor alle men
schen geldt, zoo blijft nog een andere
opwerplng. n.m. deze; hoe zijn de
strenge regelen der Kerk omtrent de
verhouding der gehuwden te rijmen
met de moderne emancipatie der
vrouw? Moet de christelijke vrouw dan
een uitzonderingspositie Innemen, die
haar In de oogen van haar medezusters
tot een achterlijke stempelt? Er zouden
over deze vraag In gezelschappen niet
zooveel woorden worden verspild, niet
zooveel vaak opwindende disputen wor
den gehouden; er zouden over dit on
derwerp niet zooveel dwaasheden wor
den geschreven, wanneer men maar
goed onderscheidde en zich wel bewust
was van de zaak, waarover men twist
en schrijft.
Wat is emancipatie der vrouw? Dit,
dat zij gelegenheid moet hebben om
haar persoonlijkheid ten volle te ont
wikkelen? Dan is dit in het algemeen
gesproken voor de ongehuwde vrouw
niet af te keuren. Trouwens, wie gade
slaat wat er ook in katholieke kringen
voor het middelbaar- en hooger- en het
nijverheidsonderwijs aan meisjes en
jonge vrouwen wordt gedaan; wie de
ongehuwde vrouw, ook de katholieke,
ziet als arbeldsinspectrlce, als assistente
in leeszalen, als verpleegster, als apo
thekeresse, als kantoorbediende en amb-
tenares In allerlei functies; wie onze
vrouwenbonden en jonge-vrouwenbewe-
glTC kent, die kan moeilijk van een
achterblijven der katholieken op het
gebied van vrouwelljke emancipatie in
omen tijd, klagen.
De botsing begint echter eerst goed,
wanneer het huwelijk de vrouw in een
anderen levensstaat brengt. Dan heeft
het inderdaad den schijn, alsof de kerk
•M halt aan de emancipatie toeroept
Toch is dit maar rchUn. Nergens zal
men kerkelljke voorschriften tegen de
emancipatie der gehuwde vrouw vinden.
Het huwelijk zelf brengt zijn onoverko
melijke verplichtingen mee voor man
en vrouw, speciaal voor de vrouw, en
wanneer er nu botsing tusschen die
plichten der gehuwde vrouw en de zoo
genaamde elschen der moderne eman
cipatie komt, dan ligt de schuld niet bij
de kerk maar in het conflict van deze
beide laatste en moeten wij nagaan wie
van hen in zijn recht is.
Wanneer wij het huwelijk aanvaar
den zooals wij het in vorige beschou
wingen bekeken hebben, dan is het
antwoord heel spoedig gegeven. Wij
hebben het huwelijk leeren kennen als
een contract voor het leven, door twee
partijen geheel vrijwillig gesloten, met
volle kennis van de wederzij dsche rech
ten en verplichtingen. Er is hierbij
maar één voorname factor, waarin de
huwenden vrij zijn: n.m. de wederkee-
rige keuze. Is deze echter gedaan en te
In het huwelijk wederzijds toegestemd,
dan hebben niet de echtgenooten onder
elkaar de rechten en plichten vast te
stellen: deze volgen consequent uit het
huwelijk zelf. Door het feit der toe
stemming onderwerpen zij zich daar
aan onherroepelijk.
Ziedaar het cardlnale meenlngsver-
achil tusschen den modern-heldenschen
en den geloovig-christelljken rnensch.
En helaas kan men in ons katholieke
kamp niet zelden verschijnselen waar
nemen, die er op wijzen, dat die moder
ne geest In onze kringen niet zonder
invloed blijft.
Maar hoort men op hoogen toon
beweren het te toch ondraaglijk in
onze twintigste eeuw, dat het gezag van
den man over de vrouw In het huwe
lijksformulier wordt geschreven; dat de
beginselen onzer grootouders gehand
haafd blijven, in wier tijd de vrouw niet
veel meer dan een slavin van het gezin
*as. Hoeveel ongelukken zijn uit die
verouderde opvatting niet voortgeko
men l Hoeveel hemeltergende toestan
den nemen wij ook nu nog waar bij die
■oogenaamde christelijke opvatting,
doordat de man in zijn aangeboren
egoïsme misbruik maakt van de hem
btj de wet toegekende macht? Zulke
dingen zijn in onze verlichte eeuw toch
onduldbaar. Het woord „gehoorzaam
heid" dient uit het huwelijkscontract
•eechrapt en door vrijheid en gelijk
heid vervangen te worden!
Ziedaar de wijze, waarop men zich
opwindt, wanneer de vraag der rechts
positie van de gehuwde vrouw in het
«edlng komt. Eeuwenlange ervaring
heeft bewezen, dat in ieder goed huwe-
Mjk, hetwelk op den zuiveren bodem
ware genegenheid en met hoogere
bedoeling gesloten wordt, dit «ooge-
®Aamde gezagsprobleem nooit aanlei-
tot eenige moeilijkheid geeft en
aaU* nooit ter sprake komt. In de onc«-
Glstermorgen beeft Z. H. Exc. Mgr. W.
Bouter. bisschop van Nellore. zich van Am-
rterdam naar Rotterdam begeven waar hij
zich heeft ingescheept naar Amerika, waar
aan Mgr. een bezoek gaat brengen, alvorens
naar zijn missie in Engelsch-Indië terug te
keeren.
Het afscheid op het Centraal Station had
In alle stilte plaats. Behalve een van zijn
broers, die Mgr. naar Rotterdam sou verge
zellen. waren op het perron slechts aanwe
zig de Zeereerw heer J. Th. Lagerwey,
pastoor der kerk van O. L. Vrouw Onbevl.
Ontvangen, bij wlen Mgr langen tijd ge
logeerd heeft, alsmede de kapelaans van de
ze kerk.
Mgr maakt de reis naar Amerika met het
s.s. „Nieuw Amsterdam”.