Laatste Nieuws
TAKKENBEZEMS - HANDSCHROBBERS
ONDERTROUW
Amsterdamsche
Beurs
Cheaue-koersen
DR. WILLEM MENGELBERG
N. V.
„VRIESIA” JAN D3 VRIES
Burgerlijke Stand
van Alkmaar
VAN PUTTEN OORTMEIJER - Payglop - ALKMAAR
TWEEDE BLAD
BLADZIJDE 1
VRIJDAG 27 MAART 1931
Pastoor H. J. Mlckllnghoff O.P.
1871
28 Maart
1931
Gevonden voorwerpen
MARKTNIEUWS
OFFICIEELE
MEDEDEELINGEN
N. R. V.
I
Verdwijnende Molens
STADSNIEUWS
R. K. Volksbond
GEMENGD NIEUWS
3I3J4
MASSAAL SPREEKKOOR
kaarten leveren wij in groot» tor-
teering met mederne letterseerien
'9»/„
7%
42
32
HET ADRES TE ALKMAAR
ZAADMARKT 58 - TeL 324 - ALKMAAR
79.5o
r
Willy Derby naar Oost-lndlë
ioiy/w
10C*/,
102»/,
103*/!,
98’/,.
8»/„
Pater Joseph Dutton overleden
DRANKWET.
tikken:
Zijn vrouw moest er aan!
Poging tot moord te Weert
«caolei
Tiental schoten gelost
plaats
DONDERDAG 26 MAART 1931
Koer»
Het tweede „eerste kievitsei”
213
geen
Willem Mengelberg op rei»
FAILLISSEMENTEN
FAILLIET VERKLAARD:
95
Landbouw (vroeger en nu)
4»/w
;n.
381%
PERSONALIA
Llchtstoring in de Watergraafsmeer
1*/.%
Prolongatie
Graatepel. dat. sooala men woel, op Tweeden
repetitie gehouden voor be*
Donderdagavond werd h> be* Amsterdamsen Stadiën een
De burgemeester van Berlijn neemt
ontslag
Bet Tuindorp gedurende two. uur in
het donker
56
86
78
56
235
82
313 o(h’
55
86
l9*/«
7%
iBduotr. Buitenland
Anaconda
Bethlehem Steel
O. 8 Leather
Intern. Nickel
255%
257
60
315
41%
13*/,
12
51
130
13*/,
13»/,
Vorige
Koersen
253
255%
i van een
man dan
Tabak
Dell Batavia
Oude Dell
Oostkust
3enembah
Maxwell
Spoot wegen
Union Pacific
Wabash
Jhlc Mllw Sl Pau.
Kansas City South
Erie Rallr
10 H
8*/.
lezing
met tal van
Robber
A dam Rubber
Bandar
Dell Batavia Rubb
Rolt Tapanoeil
Serbadjadl
Stlau
V I c. O.
Allied
Intercontin Rubber
Petroleum
Dortsche Petr.
Gaboe»
Kon OUe
PerlA
Peudawa
Continental OU
Shell Union OU
Suiker
H V A
Poerworedjo
Vorstenlanden
Sctlong idem
Parijs
Brussel
Londen
New-York
Berlijn
Zürich
Rome
Madrid
Oslo
Stockholm
Kopenhagen
Praag
Weenen
Warschau
69»/,
64
9»/,
19
193
284%
170-
Lijk opgehaald
WAALWIJK. 27 Maart Hedenmorgen
vond men in de Meul op het Laageind, al
hier, drijvende, het lijk der bijna 70-jarige
weduwe J A C. van den Berg.
Te Amsterdam te geslaagd voor het exa
men apothekersassistent onze stadgenoot de
heer O. E. J Rengs.
1431/,
>25%
147*/,
10»“/,.
10C»/,
102»/,
103>/„
98’/i.
Scheepvaart
Holl Amerika Mjn
dito Gem Eigend
Kon Ned Stoomt
Scheepvaart- Ome
Marine comm
Marine pref.
Zouden misschien de brave vinders van
Maandag j.l. in de goedheid huns harten
zich hebben laten nemen k la Plet Smul?
Banken
Koloniale Bank
Indische Bank
Cert. Handel-Mj) -
Staataleeningeu
5% Nederland 1919
6% Nederland 1918
Neder! 1919
4K Nederl 1917
4J4 N.Ind. 1926 B
Heden te ingekotnen een verzoek van A.
Haring, alhier, om verlof tot den verkoop
van alcoholhoudende dranken, anderen dan
sterken drank voor gebruik ter plaatse van
verkoop in het perceel Oudegracht nr. 130.
Binnen twee weken na dagteekenlng dezer
kan een ieder schriftelijk bezwaren tegen
het verleenen van dit verlof Indienen.
Alkmaar. 27 Maart 1931. t
Burgemeester en Weth van Alkmaar.
WENDELAAR Burgemeester.
A. KOELMA, Secretaris.
DONDERDAG 26 MAART 1931
ge-
hem
ko-
hjj dtt wapen
Toen heeft de gear-
Behalve de molen te Wjjhe zal ook de
molen te Boskamp (gemeente 01st) dezen
zomer afgebroken worden.
379
26’/,
ICC
ALKMAAR 27 Maart. Graanmarkt. Aan
gevoerd totaal 813 HX. als: 191 HL. tarwe
3.00—7.75, 193 HL. gerst 600—7.50, zaaihaver
8.00—9.50. 259 HL. haver 6.00—725, 42 H-L.
boenen, paardeboonen 8.bruine boonen
10.00—13.—. citroen ld. 14.00—17 witte ld.
20.00—28 22 HL karwüzaad 33.—. 11
HL. blauwmaanzaad 33.tuinboonen 10 00
30.81 H.L diverse soorten erwten, klei
ne erwten groene 5.757.10, groote erwten
groene 35.00—30.idem grauwe 35.0055<—
'alles per 100 KG Handel goed.
216
107%
78%
56'/,
241*4
83'/,
336
■ndustrieen
Onliever
Calve Delft
Alg. Kunstzijde
Van Berkels Pat
Nieuwe Philips
Kuch Accoustlëk
Ned. Ford
Mijnbouw
Boeton Mijnbouw
Alg. Exploratie
De voordracht-kunstenaa r Willy Derby
zal zich 8 Mei u. van uit Marseille naar
Nederlandsen Oost-Indié begeven, ten einde
daar te lande voor het eerst een tournee
te maken. J
Met de Dultsche muziek is Mengelberg
van af zijn jeugd verbonden geweest. HU
studeerde in Keulen en was in Frankfurt
werkzaam els dirigent. En het was een even
moedige als heerlijke daad, dat hl), kort na
het‘einde van den wereldoorlog, in het nog
sterk chauvinistische Parijs zoowel de
Matthlus-Passion als de Negende Sympho
nic opvoeren durfde met den Duitschen
tekst.
In Juni begint in Holland het groote
Beethovenfeest naar aanleiding van het 100-
Mrtf bestaan van de Maatschappij van
Toonkunst. Misschien beteekent dit wel het
afscheid van Mengelberg van zijn geboorte
land.
In Dultachland is het Concertgebouw-or-
ksst reeds lang bekend. Juist heeft het een
roemrijke reis door het Rijnland achter den
rug, en werd het in Hamburg onder storm
achtiger! bijval gevierd.”
Tot zoover het Dultsche blad, waarvan het
■■citeerde volkomen de beroemdheid weer
geeft, welke onze Hollandsche dirigent bij
uitnemendheid .niet alleen in Duitsehlana.
doch ook In alle andere landen, waar hij
optrad, geniet. Een populariteit zonder weer
ga: Inderdaad een wereldvermaardheid, een
figuur van internationale beteekenls. die Ne
derland in de rij der muziek-beoefenende
volken een eereplaats heeft gegeven, en deze,
dank aU z'n begeesterenden Invloed en z’n
sterk leiderschap, weet te behouden. Want,
■zoowel de eene als de andere eigenschap be
dt Willem Mengelberg in hooge mate: hu
weet te begeesteren, hü weet ook te leiden,
en hij bezit alle muzikale eigenschappen,
welke daarbij onmisbaar zijn, in hooge mate.
Aan beide hebben we een persoonlijke hei-
innerlng, welke we altijd gaarne oprakelen,
wanneer er sprake te over Willem Mengelberg
als begeestemar en dirigent.
Ter gelegenheid van een Congres van het
Nederlandsche Zangersverbond, dat. naar we
■Menen plaats had in den zomer van het
jaar 1913, sou WUlem Mengelberg de hulde
Naar wjj vernemen, te ook het tweede deel
der operatie, welke de Zeereerw. Pater H J.
Mlcklinghoff O J>Pastoor der 8t. Domini-
cuskerk, alhier, in bet MariapavUjoen te Am
sterdam moest ondergaan, naar wensch ver-
loopen. De toestand van Pastoor Mlckling
hoff is zeer goed.
a
-
9.75*4
34.71*4
12.11’/,
2.<9’/u
59.45
48.—
13.C6
27X6
66.75
66.8C
66.7
7.39
35.07&
269 yt
22
288%
174',
9*/1.
IC»/,.
De burgemeester van Berlijn, Scholtz, die
sedert de Amerlicaanache reis van den thans
gepenslonneerden. Oberbürgermeteter ar.
Büss. het bestuur over de rljkshoofdstad in
handen heeft gehad, heeft heden plotseling
zijn ontslag Ingediend.
Dtt besluit berust op zuiver persoonlijke
motieven.
De ambtstermijn van Scholtz. die voor een
periode van twaalf jaar tot eerste-burge-
meester ia gekozen, loopt nog tot 1936.
75%
65»/,
'£1Z»
■’’/is
98%
80
56
33
6C»/„
34
55»/,
46
4*/.
de verpleging der melaatachen
self door de vreeeelUke ziekte te
aangetast.
Ondertrouwd Tonnis Bouman en Wlb-
bina Elema. Wilhelmus de Konlng en Alida
Blankendaal Petrus van den Bosch en
Maartje Baltus Frederlk Aike en Alida Koe
man. Blmon Blankendaal en Maria Rijae-
mus. Nicolaas Schets en Neeltje Vader.
Willem van den Burg en Antje Dik.
GeborenJohanna Cornelia Maria, d van
Cornells Bestemen en Antonia Zwart.
Tot de meest smakelijke litteraire her
inneringen uit onze jeugd, behoort onge
twijfeld het schoone gedicht, waarin ver
haald werd, dat Piet Smul in de trekschuit
zat van Leiden naar Den Haag, „terwijl een
Maartsche vlaag verkeerde in zonneschijn".
Daar kwam een jongen a an ge loopen. .Een
kievitsei, een kievitsei! Wie wil het voor 5
zesdhalf van mU koopen?”
Na eenlg onderhandelen verlaagt de
jeugdige detaillist zijn vraagprijs met en
kele .Assdhalve”. de koop wordt gestoten
en de schuit steekt van wal.
Dan roept dit pracht-exemplaar van een
aanstaanden koopman tot den armen
Smul:
..Het vuur dient voor uw el
niet al te hard gestookt.
Ons Grootje heeft het vorig
jaar reeds gekookt!”
Aan dit gastronomisch gedicht dachten
we onwillekeurig toen we vanmorgen be
richt kregen, dat het eerste kievitsei Don
derdagmiddag was gevonden door den heer
Jan Dekker te Ltmmen en verkocht aan
den heer G. Meyroos. alhier.
Voor een seer matig bezette zaal hield de
heer Kuiper uit Haarlem, hoofdbestuurslld
van den R. K. LandarbeWersbond. een lezing
over „Landbouw" (vroeger en nu).
Nadat de vergadering door den waam.
voorzitter was geopend met den ChrtetelU-
ken groet en spr. de aanwezigen had ver
welkomd, nam aanstonds de heer Kuiper t
woord.
Spr. ving zijn lezing aan met te 1
het landbedrUf in de middeleeuwen te
sen tegenover de toestanden, aooate we deze
thans kennen. De landbouw te zoo oud als
de menachheld zelf, hoewel het toentertijd
zooals seer begrijpelijk, seer pnml'ief was.
De toestand van de kleine en vrUe grondbe
zitters was, vooral door de invallen van de
Noormannen, bijna geheel verdwenen. Het
grondbezit was in handen van de kasteel-
heeren en van de kloosters. Het land werd
bewerkt door boeren, die half-vrU of onvrij
waren. De opbrengst was grootendeete voor
eigen gebruik,.slechts een klein gedeelte was
voor derden bestemd. Vooral de kloosters
Eerst een herinnering, op zich self reeds
■B stukje blographle, ontleend aan een Ber-
Ujnsch blad.
-Den eersten Mei 1929. Een hotelhal vlak
btfLde bijna verlaten Llnden-aUee. De po-
litie heeft gewaarschuwd en de straat wordt
vrijgehouden. Je kunt het nooit weten. Er
komen vreemdelingen aan. ontstemd of
schuchter. Berlijn ziet er anders uit dan zjj
zich hadden voorgemeld, t Is het Berlijn
der demonstranten. Avontuurlijke geruchten
hebben het buitenland zoowel als het Rjjk
zelf in opschudding gebracht. Wie niet* be
hoeft. blijft er buiten, om niet op straat
of plein te worden neergeschoten.
Ook Prof. Dr. Willem Mengelberg, de
beroemde Hollandsche dirigent, schijnt den
toestand niet te vertrouwen. HU heeft de
Generale Repetitie, die in den loop van den
middag zou moeten worden gehouden, af ge
zegd. en is zichtbaar bezorgd, of het van
avond gelukken zal, de Instrumenten, om het
zoo maar eens uit te drukken, prima vista
juist te plaatsen En hij had zich nog wel
soo op het weerzien vah Berlijn verheugd;
de jubel, welke hem voor jaren In de ooren
rulschte, toen zUn musici het Deutschland-
Ued aanhieven, dreunt nog na in zUn gehoor
En nu zUn ze opnieuw daar, die honderd
Hollanders, met hun leider, dien ze al sedert
36 jaren volgen, en dien ze nu vreezen te
zullen moeten verliezen. Want professor
Mengelberg, niet alleen doctor honoris cau
sa, maar, om zUn prestaties, in werkelUkheid
SB welverdiend, heeft zUn diensten opge-
zegd. Dat heeft de Hollandsche fiscus op
sUn geweten. Negen maanden van het jaar
bereist dsse musicus de heele wereld, en
slechts drie maanden verbluft hu In Am
sterdam en behartigt er de muzikale belan
gen van zUn woonplaats en zUn land. Maar
van zün reeds In het buitenland belast In
komen, wil de ambtenarij nóg eens belasting
heffen. Drie maanden werkt hU In Amerika
(let wel we schrUven nog steeds 1929
Red.) en deelt er met Toscanini het diri-
gentschap van de New-Yorker Philharmonic.
En juist op dit Amerlkaansche Inkomen heb
ben de belastlng-autoritelten het bijzonder
begrepen Of het echter werkelUk tot een
breuk zal komen en deze reeds zoo lang be
staande samenwerking inderdaad zal worden
opgeheven is nog de vraag Wel Is zeker,
dat de advocaat van den heer Mengelberg
de zaak niet zal loslaten: de laatste toch
beschouwt het als een zuiver prlnclpleele
K. Molenaar, vrachtrijder, wonende te
GRgptebroek Mr J. Krabbe, re.; mr. C. P.
Eecen Ja, cur.
A Lleftlng, kruidenier, wonende te Cas-
tricum. Mr H M. Fruln, rc.; mr. A. Prins
Jz„ cur.
Opgeheven zUn wegens gebrek aan baten
de faillissementen van A. LangedUk, land
bouwer, wonende te Koedijk Noord 52 en
van P. Bakker Jzn., groentenhandelaar, wo
nende 86. Bergen
Uit Weert wordt gemeld:
Maandagavond circa half vUf begaf zich
de caféhouder O. de B., MoesdUk, naar het
perceel van M. H Maaspoort, waarheen de
vrouw van genoemden O de B gevlucht was.
O. de B. had sinas eenigen md nneenlg-
heid met zUn vrouw en liep sedert verschei
dene dagen met moordplannen rond.
De oorzaak van die oneenlgheld lag hier
in, dat genoemde O de ri., die stratenma
ker was, des avonds van zijn werk huis
waarts keerend telkens we»r een en den-
zelfden persoon in het café aantrot. wat de
jalouzie van eerstgenoemde opwekte en wel
In zulke mate dat hü te kennen gaf. zün
vrouw van het leven te zullen berooven.
Te dien einde liet hU zich van uit Maes-
eyck (B.) een revolver meebrengen en trok
Maandagavond naar het perceel H. aan de
Maaspoort en loste een tiental schoten op
de woning van H
OnmlddeUük werd de politie gewaar
schuwd, die spoedig ter plaatse was, zoodat
Zü O de B. nog aantrof mei een revolver
in de hand gericht op de buitendeur (ach
terdeur) van het perceel
De hoofdagent Geurt» wist ten schieten
den O. de B. te benaderen en hem in den
nek te springen en hem zoodoende het wa
pen afhandig te maken.
Het spoedig Ingestelde ultgebrelde onder
soek wees uit. dat de revolver nog geladen
bleek met kogels BU fouilleenng op net bu
reau van politie vond men nog 10 kogels
in den sak van den gearresteerde. Verder
werden nog tien leege kogelhulzen <evonden
erf afgeschoten kogels, waarvan 1 In de bui
tendeur en 1 naast de buitendeur plat ge
schoten tegen den muur.
Het onderzoek en getuigenverhoor wordt
nog immer voortgezet. De gearresteerde is
Woensdagmorgen naar bet huis van bewa
ring te Roermord overgebrsch*
De vrouw van O. de B. bekwam
verwondingen.
In verband met,deze geschiedenis, wordt
nog van politiezijde gemeld, dat Zondagavond
door den gearresteerde O. de B ook
schoten is, waarop de marechaussee
fouilleerde, doch noch revolver, noch
gels vond. BlUkbaar had
weten weg te werken
resteerde verklsard. dat, wat het hem ook
kosten mocht, zijn vrouw „er aan moest”.
..Uit Honoloeloe wordt gemeld, dat op bet
Molokal-eiland op 97-jarigen leeftijd Is
overleden pater Joseph Dutton
Pater Dutton begaf zich 44 jaar geleden
naar het Molokai-eiland, waar een isolatie-
kamp voor leprozen la Gedurende al die
jaren heeft pater Dutton zich gewijd aan
zonder
worden
In t Gulden Vlies werd gisteravond voor
de leden van de afdeeling Alkmaar der
N. R. V. een lezing gehouden over China
door den heer Gerard Pilger, die een 8-tal
Jaren tn het „Hemelsche RUk” doorbracht.
Vooraf deelde de voorzitter, de heer Van
der Meulen mede, dat in Mei excursies
zullen worden gehouden naar de Bloem
bollententoonstelling te Den Helder, naar
Bergen en naar Texel.
Daarna ving de heer Pilger zün
over China aan, wélke hü
lantaarnplaatjes illustreerde.
Hü schetste uit eigen ervaring het alle
dag»-leven der Chlneezen, hun zeden en
levensgewoonten, hun rechtspraak, familie-
gebruiken en godsdienst-leven.
Verder vertelde hü van hun eetgewoon
ten en tooneel, muziek enz. Zelfs liet hü,
door middel van een gramofoon, wat Chi-
neesche muziek hooren, die ons Hollanders
wel wat vreemd In de ooren klonk.
Het publiek had interesee voor zün be
toog en dankte hem met een spontaan
applaus.
hebben den Isndbouw bevorderd, door het
aanleggen van dijken en wegen, het graven
van kanalen enz.
Spr. zette de toenmaals geldende toestan
den nader uiteen, waaruit bleek, dat de
landheer enkel voor zün hoeve zorg droeg
en zün verder bezit aan onderhoongen ter
beheer overliet De bevolking kon worden
verdeeld in landsheeren. edelen, vrüe wel
geboren lieden en de onvrüen. Uit de door
spr. gegeven citaten bleek, dat de onvrijen
die onder de kloosters ressorteerden, In meer
bevoorrechte positie leefden, dan zü, die zich
onder de landsheeren bevonden.
Tusschen grondbezitters en grondbewer
kers ontstonden langzamerhand rechten,
waardoor het geheel een soort gemeenschap
vormde. Van politieke rechte was geen
sprake; sociale rechten bestoriKn In zeer
bescheiden mate. Toch mogen de toestanden
niet ongunstig genoemd worden, daar de
boeren büv. een eeuwig erfpacht hadden;
een voorrecht waarnaar op het oogenb|jk
wordt gesnakt. De landbouw vormde toen
den volledigen economischen grondslag der sa
menlevlng, terwijl ae gehecle staatkundige
organisatie en Indeelln? »an het land er
voornamelük op was gebaseerd. Ook had de
een groote godsdlenstig-redelUke
Aanwezig aan het Bureau van Politie.
Langestraat, en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen 11 en 1 uur, de na
volgende voorwerpen als gevonden gedepo
neerd op: 24. 25 en 26 Maart 1931.
Ceintuur. 2 paar kousen, armbandhorloge,
klnderportemonnale met inhoud, zak-schaak
bord en handtasch.
Aanwezig en te bevragen bü de navolgen
de Ingezetenen, onderstaande voorwerpen,
als gevonden aangegeven op: 24, 25 en 28
Maart 1931.
RUwlelbelastlngmerk in étui. D Jupün.
Dük 20; damestasch, 8 Schouw, Spoorstraat
29; bankbiljetten. J. Blankendaal. Druiven
laan 30; klnderportemonnale met inhoud, R
ten Brugge. Kennemerstraatweg 13; huissleu
tel, P. Bcholte, Paardenmarkt 2; kammetje. J.
Kloet, Laat 175; paar gymnastiekschoenen.
C de Ruüg. Heiligland 10.
Wanneer men weder in het bezit is van
het verloren\yoorwerp, wordt men verzocht
hiervan kennis te geven aan het bureau
van politie.
^«vond* aan H. M. de Koningin op
I het voorplein van het Hub ten Bosch zou
worden gebracht.
Op de binnenplaats van de Oranjekazerne
“n korte repetitie plaats vinden, met
begeleiding van het orkest der Jagers Ult-
n.V?rl^OU worde9 ..Hollands Glorie" van
Prec‘es °P den afgesproken tijd
bestügt Mengelberg zün hoogen dtrigents-
zetel en kijkt x'n meer dan vüftienhonderd
zangers eens lachend aan. Met enkele
woorden geeft hü zün opvatting van de
compositie, stippelt de groote lünen er van
uit, geeft ‘n aanduiding van het begin-
t«npo, en dan heft hü den dirigeerstok op.
De inset is wat aarzelend en ongelük. n Paar
korte tikken: „Opnieuw heerenI En dan
wat minder met een begrafenisgezicht! Ik
x-e graag mannen die geheel cpgaan In wat
se zingen!” Nog een paar humoristische mo-
tiveeringen van het door hem gekozen tem-
po, en het enthousiasme is gewekt.
-Opeens: daar is weer afgetikt. Verbaasde
gmichlen: het ging toch zoo goed. Jawel!
BU de zangers, maar we stonden dicht
bü het dlrigeergestoelte en we hooren
Mengelberg nog zich met een fünen glim
lach tot een der hoornisten wan de militaire
kapel richten, en hem vragen: .Münheer,
is bü de noot, die u zoo even blies, mogeljjK
het herstelllngsteeken vergeten? Ik heb hier
een b staan en geen bes!” Te midden van
d'e klankenzee uit honderden mannenkelen
en van het stevig blazende koper, had
zun uiterst fün ontwikkeld muzikaal gehoor
de fout van den hoornist opgemerkt.
Een voorval, dat kenschetsend is. en zoo
als er ongetwüfeld in zün loopbaan tien
tallen. door musici, die onder zün leiding
speelden of zongen, zün aan te halen.
Is het wonder, dat men elkaar in het bui
tenland de eer betwist, nem als gastdlri-
gent voor de groote orkesten te engageeren?
Dat men Mengelberg evengoed In Moskeu en
Petrograd als in Rome en Napels, even goed
in Londen en Parüs als in New-York en
Philadelphia enthousiaste huldigingen be
reidt? Het Eere-doctoraat dat de Columbla-
Unlverslteit hem verleende, was wel het dui
delijkste bewüs, dat men ook in het buiten
land de verdiensten van dezen grooten Ne.
der lander naar waarde weet te schatten.
Men moge het dan met de door hem voor
gestane hoofdzakelük klassieke richting eens
zün of niet, een feit is het. dat de inter
nationale roem, aan Willem Mengelberg ten
deel gevallen, wel degelljx berust op rijn
groote verdiensten als orkestleider en als
herschepper van de groote meesterwerken
der toonkunstllteratuur.
En niet alleen, dat Willem Mengelberg het
Amsterdamsche Orkest, waaraan hü sinds
1895 is verbonden, heeft weten op te kwee-
ken tot een ensemble dat wereldvermaard
heid bezit, maar ondanks zün sveeds druk
bezetten muzlkalen werkkring heeft hü in
den loop der jaren nog kans gezien om ver
schillende bultenlandsche orkesten, zoo te
Frankfurt, te Londen en te New-York tot
eerste rangs-orkesten op te werken. Van het
Kon. Phllharmonisch Orkest (Queen's Hall)
te Londen heeft hü zelfs de leiding geheel
op zich genomen, en hü heeft zich ook ver
plicht tot regelmatige concertreizen met dit
gezelschap.
In 1920 vierde Mengelberg zün 25-Jarig
Jubileum als dirigent van het Amsterdam-
sche Concertgebouw-orkest. Te dier gelegen
heid hadden te Amsterdam de veel bespro
ken Mahler-feesten plaats. De viering van
Mengelberg'» zestigsten verjaardag is voor T
Concertgebouw-orkest een welkome gelegen
heid om nogmaals, door een reeks van feest-
concerten, oen kunstenaar en sympathieken
leider te huldigen. Binnen- en bultenland
sche kunstenaars zün ultgenoodigd. om In
edelen kamp, met het schrijven van nieuwe
orkestwerken, hun talenten te wüden aan
dit Jubileum. De bekroonde weriten zullen te
vens op die feestcohcerten worden uitge
voerd en ongetwüfeld voor Mengelberg en
zün orkest tot gloriedagen worden, waarop
zoowel door de scheppers self als door de
uitvoerenden, met trots en voldoening zal
kunnen worden teruggezien. Dirigent en or
kest ook van deze plaats een oprecht ge-
meenden gelukwensen, en een .ad multoa an-
nos” vant nieuwe en onverbreekbare artis
tieke samenwerking I
landbouw
waarde.
Spr kwam nu tot de positie van het land
bouwbedrijf van thans. De landman Is over
het algemeen godsdienstig, zedig en houdt
van den hulselüken haard. Voorts is de
landman niet enkel gezond van gees*, maar
ook van lichaam. Hü is de grondslag van
de geheele maatachappü. Gaat het hem
slecht, dan gaat het de geheele maatschap-
Pü slecht, aldus citeerde :pr. uit „Het leer
boek der Sociologie", van Prot Aengenent.
In economisch opzicht is ook de landbouw
voor den Ned Staat van de grootste beteeke-
nls. Bü de gehouden telling in 1920 Is ge
bleken. dat ongeveer 23 pet van de bevol
king werkzaam was in deA landbouw.
Dit percentage is echter veel hooger, daar
zeer vele personen, die gerangschikt staan
onder de rubriek „nüverheid" in werkelUk
heid ressorteeren bü den landbouw
Hieruit blükt duidelük de groote
die de landbouw in onze Nederlandsche
Staat mneemt. De waarde van de landbouw
producten bedroeg wat de zuivere productie
betreft f 1054 900 (»0 Hiervan werd uitge
voerd t 364 900 000 Deze cüfers zün over
het jaar 1923, hetgeen als een crisisjaar mag
worden aangemerkt, daar de opbrengst van
de tuinbouwproducten zeer laag was
Aan de hand van meerdere cüters wees
spr. op de groote waarde ran den landbouw.
Ook in sociaal opzicht is de landbouw van
groote beteekenls. De sociale organisatie-
gedachte is in den landbouw tot hooge ont
wikkeling.
Spr. wüst in dit verband cp de groote or
ganisaties, coöperatieve Instellingen enz., om
vervolgens nader de totstandkoming na te
gaan van de bedrüfsraden, die onderver
deeld zün in gewestelüke landbouw-bedrüfs-
raden
Deze instelling noemde spr. van ontzagge
lijk veel nut voor den boeren- en tuinders-
stand Reeds jaren lang hebben de boeren
hun eigen vrije ongevallen-verzekering Deze
instelling heeft tot het totstaüd komen van
de ongevallenwet zeer veel bügedragen. Al
dus mag wo-den geconcludeerd, dat door de
boeren- en tulnders-organisaties zeer veel
baanbrekend werk is verricht.
Spr. kwam nu tot de pactitkwestie. In Ne
derland wordt het landbouwvraagstuk door
het pachtvraagstuk beheerscht. AU mjn den
economischen belangenstrijd rondom het
pachtvraagstuk gaat ontleden, dan is deze
strijd, die in wezen er een is om groote so
ciale rechtsbeginselen ook van de allergroot
ste beteekenls voor de R. K. arbeidersbewe
ging. De zelfde beginsel- en rechtenstrüd,
die men nu in de induztrieele bedrüven mee
maakt. wordt ook gestreden op het terrein
van bet pachtvraagstuk.
De ondernemer-werkgever in de in-
dustrieele bedrijven tracht zich door con
centratie en rationalisatie nog zooveel mo-
gelük aan den druk van de vak-organisaties
te onttrekken, omdat zü hebben te zorgen,
dat aan bet alles overheerzehende rentabl-
11 telts-principe voldaan wordt.
Bpr zette de katholieke opvatting van het
eigendomsrecht meer uitvoerig uiteen, om te
concludeeren. dat het privaat recht onaan
tastbaar moet blüven, waardoor de katho
lieken nooit kunnen medegaan met den eisch
van socialisten en communisten, om alles In
handen te geven van de overheid. Wel wordt
toegegeven, dat aan het eigendomsrecht so
ciale verplichtingen zün verbonden. In nor
male omstandigheden zün in het landbouw
bedrijf 2 krachtige tendensen van belang
Ten eerste, dat de grond beschouwd wordt
als handels- en ruilobject en voor kapitaal
bezitters een begeerd beleggings object is.
Daarnaast is er gebrek aan cultuurgron
den, waarvan het gevolg is. dat voor een
boerderij veel te hooge prüzen worden be
taald. Dit alles wüst op een ongunstige po
sitie voor den pachter.
De katholieke boerenbond is daarom van
meenlng. dat het een gebiedende eisch In de
huidige omstandigheden is om den pachter
een wettelüke bescherming te geven, in de
zen zin, dat als een pachter zün plicht doet
hü, tegen den wil van den eigenaar, door
tusschenkomst van de rechterlijke mscht
verlenging van de pacht kan krijgen. Deze
meenlng is in de door de Tweede Kamer
reeds aangenomen Pachtwet oogenomen.
Na nog gewezen te hebben op de omstan
digheid. dat voor de geheele arbeidersbewe
ging in dezen een grooten taak is wegge
legd. nJ. dat de beritters van een bepaald
kapitaal-goed, n.l. de bodem, aan bepaalde
nonnen worden gebonden, eindigde spr.
Een dankMar apnlaus beloonde den heer
Kuiper voor zün uiteenzetting.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen werd ruimschoots gebruik gemnakt.
waarna de voorzitter de vergadering - jloot
met dan Ohr. groet.
Gisteravond is in eer gedeelte van Water
graafsmeer meei in het büaondei in het
Tuindorp en op den Middenweg tol aan de
Jennerstraat een storing tn het electriach
llchtnet opgetreden, welke ongeveer twee
uur heeft geduurd.
Kort na elf uur floepte tn de hulzen en
langs den openbaren weg Let licht uit. Be
woners haastten zich een geldstuk in den
muntmeter te werpen, uoch zonder resul
taat. Spoedig kwamen zü te* de onMekktnc.
dat er een storing op het net was, welke
dat bleek later niet spoedig e verheljjen
Op den Middenweg bü de Krulslaan wa
ren werklieden bezig met het leggen
kabel en bü deeen arbeid sohünt 1
kabel getroffen te hebben.
Eerst tegen kwart over één waa bet on
gemak verholpen. E,i toen stond het Tuin
dorp in volle llchtglocle: de bewoner* waren
naar bod gegaan en hadden verzuimd de
schakelaar* om to draaien.
Het waa een vreemd gezicht toen van
nacht om 3 uur in het Tuindorp m tal van
winkel* en woningen het electriach light
brandde.
l
zak
aak
aak
