LEEKEPREEKEN
- ONS BLAD
o
L. Frankenberg - Alkmaar
AAN ONZE
H.H. ADVERTEERDERS
ABONNES
„Tribune”
-‘F”
1
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN
ZATERDAG 28 MAART 1931
VUF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 74
f40
VOORNAAMSTE c^IEUWS
?IEK
De
de
in
Blijft geweerd
Mr. Dr. Meckmann
A udienrie
Carbidketel uit elkaar
gesprongen
Een doode en een gewonde
Begrafenis D. H. Grunwald
De nood in Sjanghai
De Pauselijke Edel-garde
Directie van den landbouw
Voorbereidingen 5e Katholiekendag
5
Zij vinde het „Zonde”
en
l
4
22 koelen, vijf kalveren en andere
dieren omgekomen
Twee boerderijen
afgebrand
De staking in den Wieringermeer-
polder
Socialisten tegen het
vloeken
Het comité voor de overbrenging
der slachtoffers
De Voetbalwedstrijd
HollandBelgië
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Tooneelkijkers Verrekijkers
De Conklin Vulpenhouder garandeert een onbegrensder! levensduur
Vraagt inlichtingen bij den Conklin-dealer
W. M. H. PELS ZOON
ALKMAAR
De ramp van de
„Noordpool”
Zij konden niet meer bij elkander
- komen
n M
uw, kt
oer. J'
kl. 7.
Leeszalen
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLUK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
tö I
M.
LIJDEN
-»*‘W
«nhof.
Uitsendinc door den K R O
M. h. t
t»er
De meeninc van den Minister.
Eerste
HOMO SAPIENS.
Vice-admiraal L. J. Quant
Geweldige brand tc Pakakkoe in Br. IndH.
van
ar-
ztin
Barometerstand 9 uur vjn.: 7 88 acnterutt.
Vele sprekers aan het graf
be-
zljn
■erf
LEK
Het werk onder protest weer begonnen
Mr. Frederika aan het hoofd voorloopig
[-
Affiches en Programma-ontwerpen
De post wilde het niet!
DR ADMINISTRATIE
lek b».
aan P.
lam.
De overeenkomst tusschen Gandhi en den
onderkoning goedgekeurd.
ie da-
teddes,
op
en
Vereenlglng Ambachts-
de overledene voorzitter
LICHT OP
moeten morgen worden op
gestoken om 6A4 en overmorgen tja uur.
ADVOCAAT, vanaf
VOORBURG
ROODS BORDEAUX
OPORTO en SAMO6
FIJNE LIKEUREN
De zestigste verjaardag van oud-minister
Aalberse.
h. 10.
boer,
van J. Donker, In
lerU ging In vlammen
Nadere bijzonderheden
Nader vernemen wjj, dat dit ongeval heeft
plaats gevonden op een vlot, dat gemeerd
lag langszij van het ss. „Oroenlo hetwelk
ligplaats heeft ter rijde van het Jullanadok.
Op dit vlot waren de lasscbers bezig met
het verrichten van herstelllngswerkzaamhe-
den b(j het roer van het schip. ZU gebruik
ten daarbij branders, welke gevoed werden
door een carbidketel, die midden op het vlot
was geplaatst.
Te ongeveer kwart over een ontplofte deze
ketel met een geweldigen knal. Een der las
setters, een 33-Jarig persoon, die op een lad-
Hedennacht te ongeveer kwart over een
la op bet terrein der Amsterdamsche Droog-
dokmaatschappü, terwijl men daar bezig was
met het verrichten van herstellingswerk een
carbidketel met een geweldigen knal In de
lucht gevlogen.
Bij dit ongeval heeft een persoon, een z.g.
brander, den dood gevonden, terwijl een an
dere brander ernstige verwondingen opliep.
Wat de religieuze grondslagen betreft, spr.
vindt het gebruik van een krachtwoord ver
keerd en vloeken een zonde Het is echter
de vraag, of Iedere zonde in de wet straf
baar gesteld moet worden. Een wet moet
zetelen in de zedeltjke overtuiging van net
volk en een wet op de godslastering is al
leen maar mogelijk, als ieder er van over
tuigd is, dat het een zonde is.”
De debatten op de Internationale Graan -
conferentie te Rome.
De Woningwet door de Tweede Kamer af
gehandeld.
Mr. Frederiks, secretaris-generaal van B.
Z. en Landbouw, wordt wnd. directeur-gen.
van den Landbouw en mr. Wintermans krjjgt
de Zuivelinspectle. de uitvoering der Boter-
wet en de afd. Zuirelaangelegenbeden er
voorloopig bjj.
oil verlies
anderen
boer,
vrouw,
boer.
S te:
a, ach.
s het
Even
i dan
pelen.
dan
Ichtig
kwjjh
led.
BUREAU:
Telefoon:
Z. H. Exc de Blsschop van Haarlem zal
volgende week alleen audiëntie verleenen op
Woensdag. Vrijdag en Zaterdag
De begrooting van het Wegenfonds door
de Eerste Kamer aangenomen.
7 wed-
e maxi-
i weten
D.Q.V.
*n.
NOORD-HOLLANDSGH DAGBLAD
je! en;
twln-
- S
L boer.
l heer,
vrouw.
165 per O.
2.15 per n.
0.85 per fL
0.85 per H.
2.15 per fl.
KOORSTRAAT 49—51 TELEF. 207
-buurt,
urme-
Bever-
ioord-
en.fc.
nd.e.
nd. E.
nond-
Hoef.
ghuls,
imtx-
VUet,
idale-
iseph-
ur p»
n (gem.
amclubg
n. Met
lultaan-
lle par-
Volgens een bericht in de BerlUnsche bla
den uit Sjanghai zijn volgens een offl-
cieele statistiek In den loop van één jaar niet
minder dan 36.000 lijken in de straten van
Sjanghai gevonden, o.w. 34.000 kinderen.
De gestorvenen zijn voor het grootste ge
deelte overleden door voedselgebrek.
Het comité, dat zich belast met de over
brenging van de slachtoffers van den ver-
ganen treller .Noordpool" LJm. 132, is thans
definitief samengesteld en bestaat uit den
burgemeester van Maassluis, den heer C. P.
Dommisse, voorzitter, Ds. H. J. Helda uit
Vlaardlngen. penningmeester der ver, ^eth-
saida”, den burgemeester van Veisen, den
heer R. O. Rijkens, den heer S. Koster, di
recteur van de N. V. Vereenigde Exploita
tie Maatschappij te IJmuiden en den heer
A. Stapelkamp van den Nederlandschen Bond
van Christelijke Fabrieks- en Transportar
beiders te Den Haag.
Vanwege het Comité zullen nadere mede-
deellngen worden gedaan, zoodrs bepaald
is. wanneer de .Victoria" zal uitvaren en
wanneer dit schip dat door het Comité voor
de overbrenging der slachtoffers naar Ne
derland wordt uitgerust, hier te lande te
Maassluis en te IJmuiden terug vervracht
kan worden.
den ketel tegen het lichaam, waardoor htf
tegen het schip werd doodgedrukt. Van de
beide andere personen liep een eveneens 33-
jarige arbeider brandwonden op. De derde
arbeider bleef ongedeerd
De doode Is naar het Binnengasthuis ver
voerd. De gewonde is. na voorloopig te zjjn
verbonden door den heer P. R. Fenenga, di
recteur der A. D. M. per auto naar
woning vervoerd.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar X—
Voor bulten Alkmaar 2.85
Mei Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
wu meenen goed te doen nog eens onder de aandacht
te brengen, dat onze administratie naast hel plaatsen
van Uw adverlentlén in onse eigen uitgave, gaarne
haar bemiddeling verleent voor bel plaatsen van Uw
gelegenheMs-advertentién ook In andere Maden.
U aunt van ease bemiddeling gebruik maken sender
dal de prUs van Uwe annonce daardoor maar eenigs-
rins wordt verhoogd.
Wfj honden ons gaarne aanbevolen.
en Tweede Kamer op Paaschreces.
o boer,
l spee»
~.i*
In een gisteren gehouden vergadering van
stakers te Wielingen werd besloten, vandaag
onder protest weer aan het werk te gaan, in
afwachting van het resultaat der onderhan-
dellngen tusschen den Rüksbemiddelaar en
„de directie van het In cultuur brengen der
Wierlngermeerpolder.” Over het algemeen
heerscht onder de arbeiders, ook onder hen
die aan het werk bleven, over het verlengen
van den arbeidsdag tot 10 uur groote onte
vredenheid, omdat zeer velen per dag drie
uur kwijt zijn voor het heen- en weer trek
ken naar en van hun werkplaats, waarvoor ze
niets vergoed krijgen.
..Het Volk” geeft een uitvoerig verslag over
een rede, door „onzen partijgenoot J. H.
Scneps” gehouden over de wetteljjke regeling
tegen de godslastering. Het meest merkwaar
dige uit deze rede is niet, dat dit lid der
8 D_A.P. zich tegen iedere regeling verklaar
de. maar dat hij het vloeken ronduit een
..zonde" noemde. Uit het verslag van „Het
Volk" citeeren wij:
Gisternacht ontstond te Spanga bjj Wol-
vega brand In de boerderij van J. Oosting.
De boerderij brandde genee! af, waarbij de
veestapel, grootendeeU stamboekdieren. 22
koelen, een stier, een paard en vijf kalveren
omkwamen.
Door overwaaiende vonken vloog de boer
derij, die er naast lag,
brand. Ook deze boerde
op. Het vee werd echter gered.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels f 1.25: elke regel meer 9M.
RECLAME per regel 6.78 voor
de eerste pagina; voor de overige
pagina's 0 58
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bij vooruitbetaling per plaatsing
per advertentie van 5 regols:
Iedere regel meer f 6.12
De nieuwbenoemde inadsheer in den Hoo-
atn Raad, dr. Meckmann uit Amsterdam,
ml Maandag a s. om 11 uur als zoodanig
wrden geïnstalleerd.
bii een breuk van
been oi arm
n boet;
speelt
R. g.
r. sdL
Geeft deze „partijgenoot” de heerschende
meenlng in de S.D.A P. weer, die dan met de
Christenen sou belijden, dat vloeken soqde
BT vraag Tjjd", ■mp
Een zekere Winshule uit Birmingham
kreeg dezer dagen een brief, waarvan hu
totaal niets begreep. Het schrijven was cn-
derteekend „LUy" en deelde den geadres
seerde de blijde tijding mede, dat genoem
de Lily nadat zjj z’n huwelijksaanzoek eerst
geweigerd had. zich ondertusschen eens goed
oedacht had en dat zij nu haar weigering
betreurde en zij verklaarde zich met vreugde
bereid Mevrouw Winshule te worden....
Geadresseerde, die absoluut niets van een
Lily wist, meende eerst, dat hjj het slacht
offer geworden was van een misplaatste
grap. Toen hjj echter de envelloppe aan een
nader onderzoek onderwierp kwam hij tot
de ontdekking, dat de brief in Maart 1900
verzonden was. Hij was bestemd voor zijn
vader, die in 1925 was gestorven.
Maar ook de schrijfster van den brief had
de smartelijke teleurstelling, geheel ver reten
te rijn door haar vereerder, niet lang over
leefd. Het jonge meisje dat den teederen
brief geschreven nad, die 22 Jaar later pas
rijn bestemming bereikte, was twee Jaar na
het verzenden van den brief overleden.
Alls abonne-v op dit blad zlin Insrvolcc de verzekerimuvoorwnarden
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeerlneen
Naar wjj vernemen heeft het dagelljksch
bestuur van den Vijfden Nederlandschen
Katholiekendag opdracht gegeven aan den
teekenaar J. Lutz te Amsterdam om het af
fiche voor den Katholiekendag te ontwer
pen, terwijl de omslag van het Programma
boek ontworpen is door Cor de Wolff te
Amsterdam.
De affiche voor het Mysteriespel, dat bp
den Tweeden Pinksterdag des avonds in net
Stadion wordt gegeven, is ontworpen dooi
den Maastrlchtschen kunstenaar H. Jonas
Ernstig ongeluk Mi de Amsterdamsche
Droogdok Mij. Een doode en een gewonde.
Op 1 April as. zal, zooals men weet. dr.
Swavlng aftreden als Inspecteur van het
Zulvelwezen, hoofd van de 5de afd. (zulvel-
aangelegenheden) van de directie van den
Landbouw, als rUkszuivcllnspecteur (uitvoe
ring boterwet) en als waarnemend directeur-
generaal van den Landbouw.
Mr. Frederiks, secr.-generaal van het dep.
van B. Z. en Landbouw, die ais juridisch
ambtenaar een reeks van jaren aan de di
rectie van den Landbouw is werkzaam ge
weest, wordt van dien datum af met de
waarneming van het Dlrectoriaat van den
Landbouw belast Mr. Wintermans, inspec
teur van het Landbouwonderwijs, hoofd van
de 1ste afd. (onderwijs) van de Directie van
den Landbouw, wordt met ingang van den-
zelfden datum belast met de waarneming van
de beide Inspecteursfuncties en met ae lei
ding van de afd Zulvelaangelegenheden.
Gistermorgen is op de Israélietische
graafplaats te Den Helder ter aarde besteld der stond, kreeg het grootste gedeelte van
het stoffelijk overschot van den heer D. H.
Grunwald, oud-wethouder der gemeente.
Namens de gemeente Den Helder werd
aan de groeve het woord gevoerd door den
waarnemend burgemeester, wethouder Bok,
die bartelijke woorden wijdde aan zijn nage
dachtenis. Voorts spraken vertegenwoordi
ger» van de K. v. K„ den Nederlandschen
Grosslersbond, de
school, waarvan
was, de N. V. Eerste Stoombootondernemlng
„NieuwediepAmsterdam" E.S.O.N.A., waar
van de heer Grunwald een der oprichters
was, het Genootschap „Liefdadigheid Naar
Vermogen", de burgemeester van Anna Pau-
lowna, de heer Lovlnk, die vooral naar voren
bracht, dat in de totstandkoming eener be
tere pontverbinding tusschen Anna Paulow-
na en Den Helder over het Noord-Hol-
landsch Kanaal de overledene een werkzaam
aandeel had. Zoowel als lid der Prov. Staten
als ook als voorzitter van de vereenlglng
„Ambachtsschool" en wethouder der ge
meente Den Helder, heeft hij veel gedaan
tot de ontwikkeling van het Noordelijk deel
der provincie, zei zpr. De heer Biersteker
sprak namens de Heldersche Uitgeversmaat
schappij, de directeur der Ambachtsschool
namens leeraren en leerlingen. Namens de
Joodsche gemeente herdacht de heer Vries-
lander de vriendschappelijke samenwerking
en bracht hem dank voor alles wat hij voor
de Joodsche gemeente en het Joodsche arm
bestuur heeft gedaan.
De oudste zoon dankte voor de belang
stelling.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
den heer Van der Heide in verband met
een voornemen tot intrekking van het rijks-
subsidle ten aanzien van de openbare lees
zalen, welke ,De Tribune” ter lezing laten
liggen, heeft de minister van Onderwijs, K.
en W. geantwoord:
Over de vraag, welke houding de minister
dient aap te nemen tegenover van rijks
wege gesubsidieerde openbare leeszalen, die
nog langer ,JJe Tribune” ter lezing leggen,
heeft hij het oordeel Ingewonnen van zijn
gewonen adviseur in leeszaal-aangelegenhe
den, d. 1 het bestuur van de Centr. Ver.
voor Openbare Leeszalen en Bibliotheken.
De minister acht het door den Inspecteur
der Centr. Ver. tot de leeszalen gericht ver
zoek om „De Tribune” te weren juist en zal
niet-lnwilliging hiervan moeten beschouwen
als een weigering om art. 4 var. de „voor
waarden”, die aan de rljkssubsidieering ver
bonden zijn, na te leven. Hij zou daardoor
genoodzaakt zijn tot intrekking van het
rijkssubsidie te besluiten en heeft het be
stuur der Centr. Ver. gemachtigd, dit aan
alle leeszalen te berichten.
De beslissing vindt haar grond niet uit
sluitend in het artikel „Weg met het Kerst
feest” in het nummer van 23 Dec. 1930 en
in de plaat in het nummer van 19 Jan.
1931, maar tevens in verschillende andere
uitingen, die in den laatsten tijd in dit blad
voorkwamen en die In strijd zijn met de
criteria, welke blijkens art. 4 van de „Voor
waarden” voor de lectuur in openbare lees
zalen gesteld zijn, indien deze voor rijks
subsidie in aanmerking willen komen. In
het advies van het bestuur der Centrale
Vereenlglng worden nog eenige van die ui
tingen vermeld.
De vraag, of de gewraakte uitingen in
wezen of in graad verschil vertoonden met
hetgeen sinds langen tijd in „De Tribune”
voorkwam, is, naar het den minister voor
komt, van weinig belang. Ook al mochten In
dit blad al eerder uitingen zijn opgenomen
die volgens art. 4 ontoelaatbaar zijn, dan
kan aan de toen nog betoonde lankmoedig
heid niet een motief worden ontleend om
nu ook verder niet in te grijpen.
De omstandigheid, dat ,JJe Tribune” het
orgaan is van een politieks patetor plaatst Wwrw
baar niet in een uitzonderingspositie ten eest<Aen
aanzien van den voor gesubsidieerde lees
zalen gestelden elsch, dat alle moreel-scha
delijke lectuur moet worden geweerd. De
minister verwijst ook hieromtrent naar Oe
motiveering in het advies van bet bestuur
der Centrale Vereenlglng.
De in art 5 gestelde elsch van onpartij
digheid wordt naar de meening van den
minister niet geschonden door de beslissing
daar deze niet aan lectuur over communisme
en bolsjewisme in het algemeen den toegang
tot de leeszalen verbiedt, maar alleen een
enkel blad weert, en dit laatste niet op
grond van zijn communistische richting, maar
alleen uit hoofde van de daarin bij herha
ling opgenomen moreel-schadelljke uitingen
Wanneer ten gevolge hiervan In de openbare
leeszale waar dit tot dusver wel het gevar
was, voortaan naast de dagbladen van an
dere politieke partijen het dagblad van Oe
Communistische Partij niet meer ter lezing
zal liggen, heeft het dit uitsluitend aan de
gemelde omstandigheden te wijten.
gelooven, worden beschaamd,
lijden duurt voort en wordt door
en ontgoocheling nog
HOF 8. ALKMAAR
Administratie No. 433
Redactie No. 633
De R. K. Algemeene Middenstandsbe-
drijfsraad heeft rijn voile instemming be
tuigd met het voorontwerp-Bedrjjfsraden-
wet.
Wjj herinneren er belangstellenden aan,
dat morgenmiddag var half drie tot kwart
over vier door den K. R. O. de voetbal wed
strijd HollandBelgië zal worden uitgezon
den.
christen, die gelooft, dat
alle ongeluk slechts met Gods toelaten
geschieden kan en dat God nooit plaagt
om te plagen, maar om het leed tot heil
van den lijder te doen strekken, alleen
hij Is In staat om zijn smarten met be
rusting te dragen en In dapper en
blijmoedig lijden de zwaarte van zijn
kruis op den duur veel minder te voe
len. Ja zelfs Is hij machte om met
Paulus te zeggen. Wij beroemen ons op
den tegenspoed, omdat wjj weten, Jat
tegenspoed geduld voortbrengt, geduld
trouw, trouw echter hoop en verwach
ting en die hoop wordt niet te schande
gemaakt I
Dat Is de groote kloof, die er gaapt
tusschen de geloovige en ongeloovige
wereld. De ongeloovige mort en moppert
en vloekt: wanneer er een God bestaat
dan moet HU goed zUn en dan kan HU
niet dulden, dat zUn schepselen Ujden. I
Maar de geloovige wUst op den verhe-
ven LU der, wiens smarten en dood de
Kerk in de aanstaande week weer op
geheel bUzondere wUze gaat herdenken.
HU herinnert zich het woord van den
prins der apostelen, die zich uit liefde
voor den Meester met het hoofd naar
omlaag liet kruisigen: „Wanneer gU
goed doet en geduldig Ujdt, is dat ge
nade tU God. Want daartoe zijn wij
geroepen, omdat ook Christus voor ons
geleden heeft en u een voorbeeld heeft
nagelaten, opdat ge ZUn voetstappen
zoudt volgen: HU, die geen zonde deed
en In wiens mond geen bedrog gevonden
werd, die niet terug schold wanneer HU
gescholden werd, niet dreigde als hU
leed, maar zich aan hem overgaf, die
hem onrechtvaardig veroordeelde."
Zoo verstaat de Christen het lUden;
dat Is een probleem, hetwelk hU alleen
begrUpt: het geheim van het kruis!
Vice-admiraal L. J Quant is bevorderd
tot Commandeur in de Orde van Oranje-
Nassau met de Zwaarden.
Binnenkort zal er geen gelegenheid meer
zijn om nog toegelaten te worden om dienst
te nemen bl) de Pauselijke Edelwacht.
Daardoor is thans weer eens de aandacht
getrokken op dit onderdeel van het ,J*au-
seltjk Leger
Om deel te mogen uitmaken van de
edelwacht moest men tot op heden behoo-
ren tot den adel van de voormalige Pause-
Hjke Staten Latlum, Marken, Romagna en
Umbrlë. Na het verdrag van Lateranen zijn
de bepalingen gewijzigd in dier voege, dat
de adel van geheel Italië thans in de gele
genheid wordt gesteld om dienst te nemen.
Onder het Pontificaat van Plus X had
men een afzonderlijke afdeellng van de
edelgarde gevormd waarin adellijke perso
nen uit alle landen werden ondergebracht,
maar deze proef is niet geslaagd en deze
afdeellng zal binnenkort verdwijnen.
De commandant van het corps wordt
altijd gekozen door den Paus zelf uit een
der adellUke Romelnsche families die een
Paus aan de kerk schonken. De tegenwoor
dige commandant is Prins Aldobrandinl uit
de familie waaruit Paus Clemens XIII is
voortgekomen.
f 3000 - «ebeei. onmehiktbeid tot werken door f bij een onarval met f 4EA bii rerlleo van een band f IOC bii verliee vnn een f CA
WWW. verlies ven beide armen, beide beenen of beide ooaen 1 doodeliikeo afloop *UU.“ Mo ToeI ol en I I AU. duim of wifavinaer
Geen menschelUke verbeelding Is
sterk genoeg om?zich ook maar eeni-
gennate een denkbeeld te vormen van
het Ujden, dat op één dag op de wereld
geleden wordt. Wanneer wij daartoe ook
maar eenige oogenblikken een poging
wagen, dan rijzen voor ons geestesoog
onmetelUke zalen met witte bedden,
honderden en honderden ziekenhuizen,
waarin wU lUders aan alle kwalen hoo
ien zuchten en jammeren. Dan zien wU
honderden slachtoffers vallen bU ver
keersongelukken; vaders, moeders, echt-
genooten, kinderen mikken en weenen
bU het doodsbed van een dierbare. WU
tien den honger grijnzen In de vaal-
bleeke gezichten van een oostersch
land, waar hongersnood heerscht. WU
zien ontelbare mannen en vrouwen
zwoegen in harden arbeid onder een
tropenzon of in de Siberische vlakten.
En dan weten we, dat we het ergste nog
vergeten: het nameloos zlelelUden
duizenden, die gebogen gaan onder het
pUnlgende gevoel van de schamele
moede, die niet vragen kan; van allen,
die gebukt gaan onder laster en bedrog,
onder miskenning hunner beste bedoe
lingen; die verstrikt zUn geraakt In een
warnet van wanhoop en twUfel en zich
van God en alle menschen verlaten wa
nen. En dat is nog maar het vage,
geheel onvolledige beeld van het Ujden
der menschheid van één dag. Verme
nigvuldig dit met maanden, jaren,
eeuwen, totdat al het lUden sinds den
dag van den eersten zondeval bUeen
is. En met ontzetting zullen wij het
hoofd van zulk een schrikbeeld afwen
den; de gedachte daaraan alleen Is reeds
ondraaglijk. Met den man Job kunnen
wU zeggen: de mensch, uit de vrouw
geboren, leeft een korten tUd en wordt
met veel ellende vervuld.
Hoe groot echter de eenstemmigheid
is over het weinige genot en het vele
verdriet, dat het leven ons schenkt, zoo
verschillend zijn de opvattingen over
de waarde van het lUden en de recht
matigheid, waarmee de moeilijkheden
over de menschen verdeeld zUn. Er is
misschien geen onderwerp, waarover
ieder v~ir zich hU moge nog zoo on-
verschilUg Ujken zoo peinst en piekert
en waarover zooveel onder de menschen
geredetwist wordt als over de weder
waardigheden in lederen vorm, die het
levensgeluk voortdurend bedreigen en
vergallen. Dit komt, omdat wU van
nature op geluk zUn Ingesteld, naar
zuiver en onvermengd genot haken,
licht zonder schaduw, nectar zonder
bitteren nasmaak wiHen proeven. Maar'
'door de zonde werd onze natuur bedor
ven, kwam het lUden In ons geslacht
en sinds dien is er een onuitbluschbare
strijd in lederen mensch vóór een bnge-
mengd genot en tegen aUes, wat zUn
levensgeluk bedreigt; een strUd, die met
zUn geboorte begint sn eerst met zUn
laatsten snik eindigt.
BU dien onbevredigenden toestand en
bU de elgenUefde, die lederen mensch
is aangeboren, is een leder licht ge
neigd zUn eigen kruis als het zwaarste
te voelen en het weinige hem toebe
deelde geluk als onvoldoende te be
schouwen. En die weerzin tegen ongeluk
en die ontevredenheid met de eigen
portie levensgeluk doet ook een leder
voortdurend zoeken naar de oplossing
van de schuldvraag: waarom moet ik zoo
veel lUden; waarom lukt mij zoo weinig
en anderen zooveel; waarom heb Ik
soo’n schamel beetje levensgenot? En
de één richt zUn blik naar de Godheid,
een ander naar het noodlot, weer een
ander naar de maatschappelUke orde:
weinigen ontkomen er aan te zoeken naar
„de schuld" en meestal zoeken zij bui
ten zichzelf.
Reeds de Prediker zeide het: „Er zUn
rechtvaardigen, wlen het slecht gaat,
als hadden zU goddelooze werken ge
daan en er zUn goddeloozen, die zóó
gerust leven, als hadden zU de werken
der rechtvaardigen gedaan. Maar, ik
houd dit voor Udelheld!
,Jk ging te rade om de wUsheld te
ïoeken en de zorgen te verstaan, die op
aarae gevonden worden, waar men-
achen zijn, wlen dag en nacht geen
slaap In de oogen komt: daar leerde ik
tazien, dat de ipensch alle werken
Gods, die onder de zon geschieden, niet
doorgronden kan; hoe meer hU aich
Moeite geeft uit te vorschen, des te
Minder vindt hU.”
Dit Is een wijze raad; 'de mensch, die
Verantwoording vraagt ten aanzien van
de manier, waarop het lev ensgeluk over
de wereld verdeeld Is, handelt als de
vUeg, die aan de zon zou vragen: uw
Kralen zUn alle hetzelfde, waarom
brandt gU hier alle leven dood; waar
om doet gU daar looi en blad en bloem
rUkelUk uitkomen en weigert gU elders
•oer geheel door te dringen? Minder
dan een vlieg tegenover de zon, rijn wU
t*n opzichte van den al-regelenden
God. Maar al ontgaat ons het hoe en
waarom in de bedeeling van het levens
geluk, toch hebben wij voor de verkla
ring van* heel veel ongeluk rijkeUjk
houvast, wanneer wU maar willen zien.
Niemand kan het ontgaan, dat de na
tuur zich altUd wreekt, wanneer men
haar weerstreeft. Wie vergif inneemt
ziet zUn bloed In enkele uren bederven,
zUn aderen zwellen en heel zUn orga
nisme verwoesten. De natuur wreekt
zich altUd op een radicale manier; zU
Is onvermurwbaar. Vraag het aan de
medici, die geslachtsziekten behandelen,
vraag het den dokters, die de verwoeste
levens van moedwillig kinderloos ge
bleven vrouwen aan den psychiater moe
ten overdoen; vraag het aan de direc
teuren van zenuwUjdersgestichten: zij
zullen u vertellen dat het grootste deel
van hun patiënten hun ongeluk te wü-
tan hebben aan hun weerstreven van
de natuur; aan een ongezonde, onna-
tuurlijke levenswijze. En hiermede is
voor een groot deel de ellende In de
wereld verklaard.
Maar er zUn nog veel meer aanwUzln-
gen. Er zUn ontelbaar velen, die klagen
en jammeren en alles en iedereen de
schuld van hun ongeluk geven, terwUl
niemand dan zU zelf er de eenige oor
zaak van zUn. Een huwelUk, waarin
twee partUen geen eenheid kunnen
vormen, wordt al spoedig een misluk
king en heel dlkwUls voor een of voor
belden een hel. De oorzaak f Meestal
een onberaden stap. Men wist van el
kander, dat de ware genegenheid er niet
was. Maar geld of standsoverweglngen
lokten tot de verbintenis aan. Of wel:
een jongeman jaagt uit een soort sport
een meisje na en acht het een bra-
vourstuk het te veroveren; of wel een
meisje stemt in een verbintenis zonder
liefde, zonder eenlg perspectief toe, al
leen maar om gehuwd te zUn, omdat
zusters en vriendinnen ook getrouwd
zUn. Na korten tUd blUkt de misluk
king. Het huwelUk is op zand gebouwd
en de eene ellende volgt de andere op.
Er is meer: ouders beklagen zich, dat
hun kinderen opstandig zUn; dat bet
leven hun een marteling wordt, omdat,
wat hun het liefste moest zUn, hun
eigen vleesch en bloed, hun niets dan
verdriet, zorg ep'last veroorzaakt. Aan
wie de schuld? Toen de boompjes nog
jong en buigzaam waren, verzuimden
die ouders ze te leiden en naar hun
hand te zetten. Nu,ze groot en sterk zUn
geworden is het te laat. En door hoe
veel zorg en verdriet worden duizenden
gezinnen niet geplaag*], alleen omdat
men zoo dwaas is boven zUn stand,
boven zUn inkomen te leven?
Zoo zouden wij een lange reeks van
oorzaken van het vele leed in de we
reld kunnen opsommen, leed, waarvan
mer< zelf de schuld draagt. En het Is
goed en heilzaam voor zichzelf altUd
zooveel moge!Uk zulk een onderzoek
eerlUk in te stellen; het bewustzUn van
eigen schuld geeft leder oprecht mensch
berusting bij het dragen van zUn leed.
Toch blUft er daarbuiten nog veel
ellende, waarvoor men geen persoon-
lijke schuld kan aanwUzen: Er Is ziekte,
dood van dierbaren, smaad, laster, on
verstand, verkeerd begrUpen, wreed
heid, verleiding, verkeerde omgeving en
zooveel meer, waaronder men, buiten
zUn schuld, kan gebukt gaan. En ook
het leed, waarvoor men de oorzaak In
zichzelf moet zoeken, kan zoolang blU-
ven naschrUnen, dat de Mjder enkel
deernis en geen verwUten verdient.
Er is, vooral sinds de groote oorlog
onze aarde teisterde, zoo ontzaglUk veel
leed in deze wereld. En van alle kan
ten, In woord en geschrift, wordt ge
vraagd waarom moet er zooveel gele
den worden? Geef ons levensgenot! En
er zUn er, die een paradUs op aarde
beloven, mits men hun aanwUzingen
maar volgen wil. Doch, allen die in deze
profeten
hun
teleurstelling
verergerd.
Alleen de
