ONS BLAD
S. KROM
SCHOONMAAK-
SCHOONMAAK
TIJD
5
DE EENHEID IN DE S.D.A.P. BEDREIGD
STOOMERIJ EN VERVERIJ
TAP1J TR EINIGIN G va»
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
WOENSDAG 8 APRIL 1931
VHF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 82
f40,
VERKIEZINGS-ALARM
VOORNAAMSTE c>CIEUWS
Z. H. Exc. Mgr. L. Schrijnen
Groot en klein
Frederik van Eeden bediend
I
De
vliegtocht BataviaMelbourne
„De Heibloem" tachtig jaar
De „Rerum Novarom"
De electrificatle der spoorwegen
Het meisje uit de fabriek
En In het gezin
Garage uitgebrand
Inbraak te Leiden
Inbraak In een pastorie
VERZOEK
Wetenschappelijke conferentie
Dreigende uitsluiting In Denemarken
na dmctii
De burgemeestersverklezlng
Chicago
Wedstrijden voor de eerste divisie
der league
JOH. LAUWERS
PAYG! OP 3
ALKMAAR
Scharen Friedrich Herder
QjVfevrouw
Alle goederen behandelen wij neg
■et oen week tong. Onze naaa
waarborgt II priaa aflevering
Adverteerders
13000.- 1750.- 2ÜSBT-C f250.- f 125.- ISO.-
AARGIF7E MOET, OP STRAFFE VAR VERLIES VAR ALLE RECRTER, GESCNIEDEH UITERLIJK RRIEMAAL VIER ER TWIRTIG URER RA RET OHGEVAL
t
NOORD-HOLLA
CH DAGBLAD
O
Fred, ran Eeden’* toestand neer ernsti*.
Zfln toastend seer ernstlc
Beorranteatie van den Conto?
E* oproep tot de oad-leerUncea
Barometerstand 9 uur vjn: 765. Vooruit.
U
Nieuwe «pootigtatria
de
Boette verloöpen.
Zen kistje met «M gestolen
aan
dank.
de Nederlandsche Fabriek
voor
bij een breuk van
arm
Aston VillaNew Castle
Huddersfield- -Sheffield Dedneeday
Leeds United—Sheffield United
Leicester—Chelsea
Belastingbetalers, die zich wisten te
helpen!
Eenlgen t«d geleden hebben wtj In een
boofdanikel ook al In verband met de
heenchende werk’oosheid de wrosróeUJk-
held oetoogd, dat onae Hollandsche meisjes,
die thans in fabrieken haar brood moeten
verdienen, deze werkplaatsen verlaten, om
in een degelijk gezin als dienstbode de vrouw
des huizes behulpzaam te zijn en daar de
plaats In te nemen, welke nu veelal door
een buitenlandsche wordt bezet.
In „De Tijd” van Zaterdagavond nu tref
fen wij een artikel aan van de hand van
baron Van Wijnbergen, die ons betoog vol
komen onderschrijft en als Ideaal noemt: het
meisje nlt de fabriek en in het gezin.
En de gezag-hebbende schrijver vervolgt:
Btjaonderheden over den tocht van kapitein
M. P. Pattlst
Het
zijn
5-4
1—
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 7.15.
Zelfstandigheldsbeweging In Nteaw-Zwid
Wales (Australië).
Te Botterdam MeM gisteren de St. Aagne-
tinusvereeniging haar Jaarvergadering.
ABONNEMENTSPRIJS,
Per kwartaal, voor Alkmaar f X—
Voor bulten Alkmaar f 2.85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
i 0.60 booger
Tweede divisie:
Bradford City Bwsnsa
eras
I te
In den vorgien nacht is Ingebroken in
het sigarenmagazijn van den lieer Noordet-
bos in de Van Zonneveldstraat te Leiden. Een
geldkistje, inhoudende een bedrag van 600
aan contanten, werd ontvreemd.
bii verlies vaa *a
anderen
■Dn
:ren en kameelen.
droegen.
n adres op te
ra sterke rer-
4-4
1-1
4—0
3—1
De Zeereerw. Heer Pastoor E. Beumer van
de St. Vltc parnchir te Bussum beeft Za
terdagmiddag aan dr. Fred, van Eeden de
laatste H.H. Sacramenten toeged.end.
Dr. Van Eeden was reeds langen tlfd ziek.
Baron Van Wijnbergen meent tenslotte te
mogen zeggen, dat «Ij. die krachtig mee
werken om te bevorderen, dat de plaatsen
in onze goede christelijke gezinnen door
Hol'andsche dienstmeisjes worden beert
daarmede den meisjes en den later door haar
te vormen gezinnen een niet garingen dienst
bewDten een werk verrichten ook van
algonteen-maatachappelDk nuk
Het O. M. Hj de Utrecbtsche rrchtbuufc
eischte twinti gjaren gevangenisstraf tegen
den Inlandachen bediende, die mevrouw Soe-
parwi en haar beide kinderen vermoordde.
Jaardag vierde, is er plotseling een ernstige
verandering in zijn ziekt: gekomen, waarom
Zaterdagmorgen de geneesheer toedienen
van de laatste H.H. Sacramenten noodza-
In te gaan, doch de meerderheid der arbei
ders la er tegen.
Indien geen overeenstemming wordt be
reikt, treedt de uitsluiting, welke 50.060 man
sou omvatten, In werking.
ADVEBTENTIEPBIJS: Van 1—5
regels f 145: elke regel meer 948.
RECLAME per regel f 0-75 voer
de sersts pagina; voor de overige
pagina’s 0.J0.
BUBBÏEK „VRAAG EN AANBOD"
b|j vooruitbetaling per plaatsing
1 040 per advertentie van 5 regels:
iedere regel meer 9.12
De Fabrieksoourant van „Werkspoor"
maakt melding van elf electrlache bijwagens
van 838
stemmen
Na maandenlange vruchtelooze onderhen-
delingen over de loonkwestle tusschen werk
gevers en vakvereeniglngen verklaarden
eerstgenoemd» tot ultalu 'lng over te moe
ten gaan. De staatsarbiter heeft een bemid
delingsvoorstel gedaan, waarover partijen be-
Beleefd veraoeken wD de
medewerking van onae HJL
Adverteerders Inzake bot
vroegtijdig toearaden van
de voor de Zaterdag-num
mers bestemde advertontMn.
W|j sullen het zeer op prU*
stellen Indian wij de an
nonce*. bestemd voor Zater
dag, reeds des Donderdags of
uiterldk des VrDrtzgsmoigeue
ontvangen.
Door het vroegtijdig meen
den van advertentldn run
nen w|j eek aan do uitves-
rtag. dus aan bot ertten
van do advertentie, omar
aandaekt sebenkan. hetgeen
vanzelfsprekend de reelame-
waarde van de annonce ten
goeds komt.
Mede te Uw eigen belatw
vertrouwen wD op Uwe
medewerking tnaake een en
onder te mngm rekenen.
te gaan, terwijl daarna de beer 8. Elleman,
ook al era oude bekende op het gebied van
spreekt van self, dat kopt. Pattlst
voorbereidingen met de gebruikelijke
Hollandsche degelijkheid trof. Reeds twee
en een half jaar geleden begon h|j met de
uitwerking der plannen, waarbij natuurlijk
een der grootste moeilijkheden was, boe men
aan de voor zulk een tocht benoodlgde gel
den sou komen. Maar van de zijde van
particulieren en ondernemingen ondervond
de heer Pattlst zulk een steun, dat de finan
ciering van den tocht vrijwel geregeld is.
Daarbij komt nog, dat de KN.I.LR. op
zeer voordeelige voorwaarden het vliegtuig
In buur afstand ra dat ten slotte de Post
administratie haar steun verleende door het
uitgeven van era speclalen luchtpostzegel
Het is een zegel ter waarde van een gulden,
welke slechts voor dezen eersten tocht gel
dig Is en daarna vernietigd zal worden.
„En dat ideaal nu kan voor velen be
reikt worden door, voor zoover de hulp
van het meisje niet in eigen gezin tot b|j-
«tand der moeder wordt verelscht. een
passende betrekking te zoeken als dienst
bode In een degelijk. christelijk gezin.
Het groot aantal dienstmeisje» van
vreemde nationa’ltelt, hier te lande werk
zaam, bewijst, dat het groote voordeel
daaraan verbonden, door tal van Holland
sche meisjes en hare ouders niet wordt
ingeslen hetgeen zeer te betreuren is.
Toegegeven toch moet worden, dat een
bij uitstek goede voorbereiding voor de
toekomstige huisvrouw en huismoeder Is
het gedurende eenige jaren achtereen
dienstmeisje zijn in een degelijk christelijk
gesin.
In zoodanig gezin leeft het meisje mede
het godsdienstig kven van het gezin
is het beveiligd tegen zedolDke gevaren,
die elders dreigen wordt het op den
Jongen leeftijd goed gevoed heeft het
de noodige rusttijden en nachtrust - ont
vangt het niet geringe beschaving. En
later gehuwd zijnde, wordt in tal van ge
vallen de band, die eenmaal tijdens de
dienstbetrekking werd gelegd, onderhou
den. hetgeen In verzchtl’ends omstandig
heden des levens van niet gering voordeel
blijkt te zijn.
Te betreuren te bet nu. dat door niet
weinigen die voordeelen willens en wetens
worden prijsgegeven.
En om hierin verandering en verbetering
te brengen te geen steun van overheids
wege. geen medewerking van werkgevers
noodlg. Neen, daarvoor is In de eerste
plaats noodlg, dat in de daarvoor In aan
merking komende kringen 3e ouders net
groote belang gaan Inzien dat er voor hun
kind in gelegen te In een goeden dienst
werkzaam te zijn, om daarna ook hun kind
zelf er van te overtuigen
Zooals men reeds uit verschillende be
richten heeft kunnen lezen, zal de volgende
maand de Indische kapltetn-vlieger M. P
Pattlst een studievllegtocht van Indlë naar
Australië ondernemen.
Omtrent dezen tocht, welke ten doel heeft
na te gaan welke de mogelijkheden z|jn voor
oen geregelde luchtverbinding tusschen Ne-
derlandsch-Indlë en Australië kan thans
het volgende worden medegedeeld:
Reeds gerulmen tijd liep kapitein Pattlst
met plannen rond om een ultgebrelden
vllegdienst te organiseer» tusschen Neder-
lantfach-IndH* en de verschillende daarom
heen gelegen landen Maar na verschillende
met autoriteiten op luchi-
wjjzigden
Gistermiddag omstreeks half vijf ontdekte
men In de autobus van den heer Hartog in
de garage van Broere te Bliedrecht brand.
Men trachtte den brand te blusschen. doch
voor men het vuur kon meester worden,
sloegen de vlammen zoo fel uit de bus, dat
deze niet meer te redden viel. De brandweer
werd gewaarschuwd, doch men kon niet
verhinderen. dat de geheele garega een
prooi der vlammen werd. Alleen de muren
staan overeind.
Verbrand zijn de autobus, die niet verze
kerd was. een vrachtauto, drie rijtuigen en
diverse klein materiaal
De oorzaak van den brand te vermoede-
HJk te zoeken In het feit, dat een brandende
sigaar of elgaret In de autobus was achter
gelaten.
Z. H. Exc. Mgr. L. Schrijnen, Bisschop
van Roermond, heeft met Pascben wederom,
da H. Mte gelezen.
In de pastorie te Lelmuldra. welke reeds
eerder genoemd is In verband met de
Inbraak, waarvan de dader echter kon wor
den gearresteerd, te In den nacht van
Zaterdag op Zondag opnieuw Ingebroken
Door opschuiven van een raam heeft men
zich tot de pastorie toegang weten te ver
schaffen. Toen de koster zich 's morgens
naar de kerk wilde begeven, sag hij dit raam
openstaan, waardoor onmldd:U|jk vermoe
dens van inbraak werden gewekt In de
kamer was een stoel tegen de deur ge
plaatst. terwijl voorts alles overhoop bleek
te sUn gehaald. Een onderzoek bracht aan
het licht, dat een bedrag van ongeveer
160 aan huishoudgeld was ontvreemd Dj
politie heeft voetsporen ontdekt, waardoor
men hoopt den dader te zullen kunnen vin
den
besprekingen
vaartgebled wijzigden deze plannen zich
dermate, dat daaruit thans te voortgekomen
dez» eerste vlucht van Batavia naar Sydney
in aansluiting op den HollandIndlë-
dAenst, waardoor dus tevens een verbinding
vgn Engelahd op Australië sou worden ver-
Men kan den strijd van 22 April tx,
de Statenverkiezing N.-H., bezien uit
den gezichtshoek van kleine belangen,
elk op zich van waarde, maar die meer
glorieeren in heerschep en hebben dan
In dienen en geven.
De Koloniehulzen, de Jeugdherbergen,
de TD.C.-bestriJdlng, het Nljverhelds-
en Buitengewoon Onderwijs, de Nazorg,
de Monumentenzorg, de subsidies aan
Land- en Tuinbouw, de Veeveredellng de
steun aan de Leeszalen en zoovele gel-
delljke hulp zijn de beschouwing waard,
maar hoe groot eik dezer zaken voor
den belanghebbende ook lijkt, alles
tezamen toch: klein gedoe.
Maar de beschouwing van onze daad
op 22 April als een bewijs van kracht,
als een toets der ideeën, levend in de
natie, een machts- en wilsuiting, geheel
gelijkwaardig aan een Tweede Kamer
stemming. is de beteekenls der Staten
verkiezingen aanzienlijk verhoogen. Dit
is de zaak groot zien en toch ook
juist zien, zelfs al te In deze zittings
periode geen Eerste Kamerverkiezing
aan de orde. (Pas achter den jrug voor
zes Jaren. behoudens Eerste Kamer
ontbinding).
Het geheele Nederlandsche volk wordt
dadelijk, z|j het niet op denzelfden dag,
opgeroepen om te getuigen. Geen cul
tuurvolk zal deze getuigenis zuiver om
geldelijke motieven willen afleggen. Er
meer en beter. Voor recht en orde,
voor deze maatschappelijke ordening,
wars van de kinderlijke onrijpe begrip
pen der communisten en extreme so
cialisten, voor God en Kerk. Vorstin en
Land, een leuze, die wij in onze zalen
zoo dikwijls hebben hooren weergalmen
en toelichten in de principleele taal van
den man. die als bestuurder van ons
gewest wederom aan het hoofd staat
van onae lijst. Te kiezen vóór hem. niet
om hem. maar vóór hem om onze hei
ligste beginselen, ons geloof, onze staat
kundige en burgsrhjke vrijheden om
ons huisgezin en onze klndereiï. om éM
Oodsgezag niet mlpder, om de Helde
bovenal, dat te de groote getuigenis af-
leggewrtjp 22 April voor Christus, onsen
Kdning!
..De nood maakt vindingrijk." zegt het
spreekwoord, maar ook het aanaetten der
belastlngschroevtn spoort de belastingbeta
lers aan. om na te gaan, op welke manier
men door de mazen der wet kan krulpen.
Tot we’ke methoden de zware belastingdruk,
die den Engelschen tengevolge der Napoleon
tische oorlogen in de vorige eeuw opgelegd
wend, leidde, moge blijken uit de volgende
feiten:
Honderd jaar geleden zuchtten vooral Je
Engelrche bladen onder allerlei be'astlncra
De opheffing der belasting op bedrukte ka
toen had toen een s'tmmen uitgever on de
gedachte gebracht een op katoen gedrukt
blad uit te geven, dat in het formaat van
een fltnken zakdoek verscheen en daarom
ook „De politieke zakdoek” genoemd werd
In draselfden tijd had de hertog van Bed
ford. die geen zin had. om de nleuw-lnge-
voerde weggeldbe'asting te betalen, era rete-
wagra laten bouwen met v|jf wielen, omdat
volgens de bepalingen der wet alleen van
vierwielige voertuigen weggeld geheven werd
Dank sD zijn slimme uitvlucht kon de hertog
tech de eenlg uitverkorene noemen, die Bon
der weggeld te betalen In het land rond reed
Te Moskou te de eerste conferentie voor
wetenschappelijk» plan-ar be ld geopend
Meer dan duizend vertegenwoordigers van
wetenschappelijke organisatie* uit de ge
heele Radenrepubliek nemvn er aan deel.
Volgens sen officieel Russisch bericht
deelde ds voortetter in «Un openingsrede
raadteagen De'werkgever* »Jn bereid er op motte, dat gedurende da laatste dertien Jaren
in Rusland 1200 nieuwe Instellingen voor
Wetenschappelijk ondersoek *Dn opgericht,
aan seer sterke toeneming ten op
ren den LDd vóór (ten oorlog be-
De Jtesb." beeft een onderhoud mat Z.
Exc. Mgr. dr. W. H. Nolens gehad over da
encycliek Jterum Novarum", speciaal over
haar invloed In Nederland.
Gevraagd, of hD tevreden was over het
na JRerum Novarum” bereikte, antwoordde
Mgr.:
Jk geloof niet, dat er landen zDn waar
de eeetale peMOtok de ataohsn ven
Novartun’*' soe ver ««eekuuitMr
Nederiauid. Natuurlijk konden de kat
dit nietalleen. Het geschiedde in
werking met anderen, die soms op andere
gronden dan wD sociale wetgeving wenacb-
ten.”
.Hoe soudt u t kortst kunnen aangeven,
wat sinds „Rerum Novarum" bereikt te?”
„Als logisch menreh zou ik zeggen: bekDk
het program van 1666 en de aanvulling van
1901, die ik self formuleerde. Er was bD one
tegen die programma’s ook heel wat tegen
stand en mgr. neemt het oude papier en
leest de namen der nu haast alle overleden
katholieke politici. Vele liberalen hebben rich
tegen de tussebenkomst van den Staat fel
verzet. Maar in overeenstemming met „Re-
rum Novarum", etechte de katholieke fractie
o. a. regeling van dra werktyd voor mannen,
woningwet, verzekeringswetten
„Dat te bereikt”.
„Inderdaad: u zegt dit vlug, maar zoo ger
makkelijk ging alles niet. Toch te er vooral
in de periode-Aalberse van 1918 tot 1923
zoo’n massa afgewerkt, dat er in *32 een
nieuw program werd gemaakt voor onae
sociale desiderata. Maar ik seg nog eras:
wjj hebben *t niet alleen gedaan. Anderen
hebben ook gewerkt. Maar vart staat, dat
onze heele sociale wetgeving, althans ooser-
züds. uit Utenun Novarum” werd afge
leid."
Kapitein Pattlst vond in den heer J. J.
Moll, die indertijd het tweede vliegtuig van
de KNJXM. naar Indië bracht,, een warm
voorstander voor zijn plannen, die zich be-
le en’te ktesèe van een nieuw "type," welk» 1 fetal verklaarde als tweede bestuurder mede
Het zal op 6 Juli 1933 a.a tachtig jaar
geleden sUn. dat de R-K. Vak- en Teeken-
school J3e Heibloem" door pater Frentrop
en pastoor Hesseveld tot heil der roomsche
jeugd, welke op nog jongen leeftijd als wee-
zen en halfweezen op de wereld stonden,
werd opgericht. Onder leiding der Eerw.
Broeders van O. L. Vrouw van Zeven Smar
ten werden rij hier opgevoed tot nuUlge
menschra en bekwame vaklieden in de maat
schappij.
Jaar In jaar uit zijn de wisselende geslach
ten van honderden jongemannen uit 1 huls
hunner jeugd de wereld ingegaan. Een af
scheid, vaak voor het leven.
Onder de oud-leerllngen werd opgericht de
R. K. Vereghlging „Oud-Helbloem”, waarbD
de blijde Herinnering aan éénzelfde jeugd de
hechte basis vormt voor era sterken saam-
hoorigheidszin en groote vriendschap. Doch
nog niet alle oud-leerllngen kon men be
reiken; nog talloos velen zijn er. die thuis
behoorra In het verband „Oud-Heibloem”,
maar tot op heden nog niets van Mch lieten
hooren.
Het feit van het tachtigjarig bestaan van
het huls te thans voor de vereenlging aan
leiding nog eras een oproep te richten tot
alle oud-Helbloemers, om hi
geven en Md te worden van
Daardoor alleen kan de Bout
worden. Maar ookeen hecht
eenlging van oud-leerllngen te de beste waar
borg voor het welslagen van het Helbkmn-
feest En dit feest moet slagen.
Aan de eerw. broeders moet word» ge
toond, dat hun oud-leerllngen nog niet z|jn
vergeten wat voor hen werd gedaan.
Want het doet hun goed, om wie
hun jongens waren, als mannen terug
zien. Dat te reeds gebleken b|j het diamanten
bestaansfeest.
De woord», toen gesproken door den eerw
broeder-overste Carolus z.g. tot hen die daar
toen op het feest aanwezig waren: .Het doet
mij zoo goed, u allen hier weer te rien in het
huls uwer jeugd en Ik hoop allen hier meer
malen te mogen ontmoeten.” Sluit u allen
aaneen tot era bond van jongens van de
„Heibloem” was zijn eenlg'te wensch aan
welk verlangen thans gehoor te gegeven. De
Bond van „Oud-Helbloem" te gesticht en
reeds een afdeellng In Den Htag opgericht,
welke door meerdere in Nederland zal wor
den gevolgd. Daarom roept het bestuur der
vereeniging alle oud-leerllrgra der Heibloem
op. om zich als lid of donateur btj de ver-
eenlging aan te sluiten, om bij te dragen
aan het huldeblHk, dat op het feest zal
worden aangeboden.
Daarom: reeft uw adressen on aan den
eerw. voorzitter broeder Anartattus. Eland
straat 177. Amsterdam (Giro 1673MI, of san
dra heer J. Borger-, Eerste H-lmerrtr-at 245,
voor-ltter afd. Am-t-rdam; d»n heer J. Bom
Bt. O’ofstraat 1, Delft, voorzitter afd. "s-Gra-
venhage. L
heeft gebouwd
■rlanctache spoorwegen.
JB NRtBM «B ft
te worden gesteld op de geëlectrl
baanvakken AmsterdamAlkmaar en Vei-
senUitgeest.
De le ra 3e klasse-afdeellngen hebben
ieder 34 zitplaatsen en zijn gescheiden dooc
een mlddenbordes. Tusschen het mlddenbor-
des en de tweede klasse compartimenten
bevinden zich twee closet-afdeellngen. De
elndbordeaeen hebben b|j deze uitvoering
één. in plaats van twee portieren in elk»
zijwand.
De daken van deze rijtuigen, waarop een
aantal ventilatoren te aangebracht, bestaan
uit aaneengelaschte stalen platen. De baga
genetten z|jn in gebruineerd messing uitge
voerd en z|jn breeder dan bij de vroeger
gebouwde rijtuigen.
Een bijzonderheid te nog. dat de assen
van deze, en ook van de nieuw - gebouwde
derde klasse aanhangrljtulgen, op 8. K. F
rollenlagers loopen en de remcyllnders met
bljbehoorende apparaten en reservoirs tn de
draalstellen sUn ondergebracht, soodat het
remmechanlsme onder den wagen kan ver
vallen.
De laatstgenoemde wlfzlging ta ook bij de
nieuwgebouwde motorrijtuigen toegepast.
Gisteren had te Chicago de verkiezing
plaats van een burgemeester, waarbij bet
ging tusschen den tegenwoordlgen republl-
kelnschen .mayor Thompson”, bijgenaamd
„Big BUI” en den democraat Oermat. Daar
bij te. aldus Reuter, het hoogtepunt be
reikt van een zeer bewogen verkiezings
campagne^|p^welke alle denkbare middelen
werden getbzlgd om de gunst van de mil-
1 loepen kiezers van Chicago te verwerven.
Thompson had hierbij de hulp van
.circus” van esels, muiltje:
die verkleringsonschrlfteh
Fr werden gisteren weinig wanordelijkhe
den verwacht, maar voor de zekerheid waren
tn de wijken waar wanorde zou kunnen
ontstaan, de politieposten verdubbeld.
D- aanhangers van Oermat, die minla-
tuurbezems in hun knoopsgat droegen ata
zinnebeeld van het beloofde algeheeie weg-
bezemen van misdaad en corruptie, trokken
met borden door de hoofdstraten De aan
hangers van Thompson antwoordden hierop
met de volgende belofte van beloonlng voor
steun: .Ata gij m|j stemt, zal ik het stad-
hu's met Polakken vullen.” Dit was een Lok
middel om de stemmen der Poolsche emi
granten te verwerven.
Er liepen weddenschappen op Cermat
Nader wordt gemeld dat de verkiezing
voor het burgemeestersambt voor het oog
betrekkellfk kalm verliep. De politie onder
drukte elke poging tot. wanordelijkheden
Thempson verslagen
Naar Reuter meldt, heeft b|j de verkie
zing voor het burgemeesterschap van Chi
cago de tegenwoordige functionaris Thomp
son (bijgenaamd Big BU1> de nederlaag ge
leden.
De uitslagen van de Dinsdag voor de
eerste dlvtete der League gespeelde wedstrij
den, sljn ate volgt:
BUBEAUt HOF A ALBMAAB
Telefoon: Administratie No. 433
Bedactte No. au
Het machtige gebouw, dat de 8. D.
A. P. zich in Nederland stichtte door een
moelzamen, maar elan-rljken arbeid
van tientallen Jaren, heeft gedurende de
Arnhemsche Paasch-congresdagen staan
schudden opf zijn fundamenten.
Spraken wij onlangs bij de bespre
king van het onderwljsrapport der 8. D.
A. P. de veronderstelling uit, dat ae
.Jlnksche” partijgenooten in de 8. 1).
A. P. numeriek veel sterker waren, dau
men zoo aan den buitenkant zou ver
moeden we hebben geen oogenbttk
kunnen verwachten, dat dit roode con
gres ons op zoo ontstellende wijze m
het gelijk zou stellen, en dat de gro-.p
van ,£>e Socialist" In de 8. D. A. P. zóó
machtig zou blijken.
De botsing tusschen rechts ea links
in de 8. D. A. P. kon niet langei ult-
blljven; herhaaldelijk hebben wij er op
gewezen, hoe de aanhangers van ,4>e
Socialist” In de partij eigenlijk een rol
speelden, welke in een party, die haar
eenheid enzichzelf niet vernietigd
wil zien, elgeniyk niet geduld kon wor
den: de llnksche groepen gaven een
eigen orgaan uit, zy hielden eigen con
gressen (al noemden zy deze ook on-
schuldigjes: „weekends”), zy spaarden
niets en niemand, vat herhaaldelijk
veel ergernis gaf; en eenige dagen
voor den aanvang van het Arnhemsche
congres werd zoowaar bekend, dat de
,Bociallst”-groep zich met bultenland-
sche links-socialistische groepen In ver
binding gesteld had om door middel van
een eigen politieke organisatie zéér-
llnks-gelegen doeleinden na te streven.
Toén kon de partyieiding, die* al
jarenlang een welhaast ongeloofeiyke
lankmoedigheid aan den dag gelegd
had, niet langer zwijgen, en zy diende
een resolutie in, waarin „het optreden
van den linkervleugel in stryd met ue
resolutie van Nymegen 1929” (waarby
aan de llnksche groepen zekere conces
sies zijn gedaan), werd genoemd en
waarin i#RU|Uil werd, ddt. bö eventueeie
nieuwe overtredingen „het partybestuur
onmiddeliyk de maatregelen’' eou „ne
men. in bet belang van de eenheid -n
de strijdkrachten der party noodlg”.
De voorgestelde resolutie heeft ten
congresse tot felle betoogen aanleiding
gegeven; van llnksche zyde werd ont
kend, dat de ,J3oclallst"-groep bulten
haar boekje zou zyn gegaan, maar die
ontkenning geschiedde met zulk een
brutaal aplomb, dat men er een sterk
macbtsbewustzyn uit vernemen kon en
een groote mate van onverschilligheid
voor het geval de rechtsche partijgenoo
ten van een andere meening waren.
De beschuldigden traden op als aan
klagers: het partybestuur zou dit con
gres met deze resolutie overrompeld heb
ben, opzetteiyk om de llnksche groepen
in een hoek te drukken; het alarm-
geroep naar aanleiding van de aan ’t
licht gekomen internationale afzonder-
lyke actie der ,j3oclallst”-groep zou
maar valsch zyn, daar de feitelykbeden
reeds lang bekend waren; er werd
zelfs verklaard, dat de lankmoedigheid
aan de zyde der llnksche groeperv,
was...
Tot dAn toe kon men al dit georeer
nog beschouwen als de meeningsultlng
van enkele hardnekkige heethoofden,
die de massa niet achter zich hadden,
maar later kwam de stemming en
toen deed zich het verbluffende feit
voor, dat de resolutie van het partijbe
stuur nou ja! werd aangenomen,
maarmet een stemmenverhouding
tegen493 terwyi 204
blanco werden uitgebracht:
de blanco-stemmen voor Iedere groep
halveerend aou men bijna kunnen spre
ken van een v^houdlng 9:6.
Als men de stemming zóó opvat, heeft
ftoee vijfden van de te Arnhem aanwe
zige afgevaardigden zich met de link-
sche groepen solidair verklaard.
Dat is zeer ernstig voor de 8. D. A. P
den van bezorgdheid gesproken; te
recht ook schreef „Het Volk" boven het
congres-verslag „Eenheid der party in
gevaar gebracht”.
Wat er nu zal geschieden?
Strikt genomen moeten de llnksche
groepen nu niet alleen breken met haa.
afzonderiyke Internationale actie, maar
bovendien zal het partybestuur de link-
sche partygeneoten. die niet bóóren wil
len en zich niet willen houden aan de
resolutie van Nymegen 1929.... bulter.
de deur moeten zetten.
Dat de llnksche heeren zich na déze
stemming opeens heel tam zullen gaan
gedragen, is niet te verwachten en
dan
Deze stemming is echter niet alleen
van belang voor de 8.D.A.P. als partij.
Heel ons volk Is betrokken by wat
zich thans in de 8.DAF. afspeelt
Dit congres beteekent seer eeker een
zwenking naar links in de S-D.A.P.
of liever: dtt congres heeft geopenbaard,
hoe linksch de 8.D.AP. hier te lande
reeds waa.
Wat toch willen de llnksche groepen?
HOE „LINKSCH” DE S.D.A.P. BLIJKT
Voorzoover dit nog niet bekend was,
is dit vaat komen te staan uit haar in
ternationaal afzonderiyk program; oX
komen daarop als elschen voor „eenheid
met de arbeiders van Sovjet-Rualand";
„verwerping van openbare of bedekte
coalities met kapitalistische partyen en
weigering om regeeringsverantwoorde-
lykheld te adhvaarden, waar het be
houd van de regeeringsmacht afhanke- maar jj. Vrijdag, toen h|j sljiT 7isten ver-
iyk is van den steun van kapitalistische
partyen”; „het kapitallstiach-lmpe-
rlallstisch karakter van den Volkenbond
moet in het licht worden gesteld, daar 'kelljk achtte,
deze een ydele hoop en illusie schept,
zoowel wat betreft het antl-mllltairisme
als de wyziglng van den economlechen
toestand„der arbeiders”; algeheeie en
onvoorwaardeiyke nationale onafhan-
keiykheid van alle koloniale landen”;
en „revolutlonnalr optreden tegenover
fascisme, mllitairisme en oorlog”. De
bedoeling Ls: „een alomvattende Inter
nationale met een stouter socialistische
politiek”.
wy zullen er rekening mee te houden
hebben, dat by na twee v 1) f d en der
te Arnhem gecongresseerden zich voor
deze en dergeiyke elschen heeft uitge
sproken.
t Is dar. x>k met bezorgdheid omrnr-
zijds, dat wy de Jongste gebeurtenissen
In de 8.DAP. gadeslaan.
Hier ontwikkelt zich een bolXjuMb
tisch gevaar. en het Ls twyfelachtig,
of de thans zoozeer verzwakte SD.AJ’.
dit gevaar zal kunnen bezweren.
