ONS BLAD
S. KROM
a. -
I
65
STOOMERIJ EN VERVERIJ
TAPIJTREINIGING van
«r,
sr.
R
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
MAANDAG 13 APRIL 1931
VUF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 85
f40
VOORNAAMSTE cMEUWS
Ernstig ongeval in Drente
Drietal Inbraken te Montfoort
Auto te water gereden
Men verwijt ons
Ober, een portie haaien vleesch
Ernstig autobusongeluk nabij Duren
Ver bands toftf en Utennöhlen
Ernstig motorongeval
Belgische onderscheidingen
Inbraak met schietpartij
Eenlge millloenen francs schade
Mijnongeluk in Engeland
Negen arbeiders zwaar gewond
3
De Statendam aan den
grond geloopen
Vijfde Nederlandsche
Katholiekendag
Reusachtige brand
te Maubeuge
Lijk van vermisten chauffeur
opgehaald
De opvoering van „Triomf der
Levenden”
Dynamiet-opslagplaats in de
lucht gevlogen
Geen gevaar voor schip of
opvarenden
De „Southern Cross Junior”
neergestort
In bet donker boven Nederlands vier
groote steden
VERKIEZINGS-ALARM
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Een nieuwe politieke aanslag te
Birma
In Medemblik 1100
In Duin en Bosch 1300.
In Meerenberg 1200.
4 kinderen doodgeschoten
^-—Verduistering van rata 5« mille
tïï13000- 1750- 1250.- f125.- ttZR.KJ- ISO- ïü.-ï"--
AANGIFTE MOET, OF STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCNIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA NET ONGEVAL
Stoppage, Plisseeren,
Ajouren, Gordijnenwasscherij
Onze naam waarborgt U alles
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
irm
Daden nog niet gevonden
Vier personen verdronken
Zondagavond omstreeks kwart over
Poging tot doodslag te Den Haag.
de krlais in den Belgischen
over
indnstrieele
spionnage
Nachtvlucht boven 'Holland en Utrecht.
Daarna zich zelf gedood
Het Albaneesche kabinet te afgetreden.
Beeldtelegrafie
Bediende van een effectenftrma de O» der
Twaalf gewonden
Barometerstand 9 uur vm.: 7.67 stilstand.
Aan de Nederlandsche Marine
De voorbereidingen begonnen
De dader ontkomen
om
Voor honderdduizenden schade
Nieuwe eigenaar en piloot gedood
gebouw zijn slechts de muren
DE RAMP VAN DE „NOORDPOOL”
Lijkdienst te Fraserburgh
Op een Engetechen officier
Wakataochi benoemd tot Japanschen mi
nister-president.
Russische
Duitschland.
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal, voor Alkmaar J 2.—
Voor bulten Alkmaar ZM
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
De „Statendam” aan den grond gels op«m
Geen gevaar voor schip of opvarenden.
Verduistering van ruim 50.000 te Am
sterdam.
Auto in de Drenteche Hoofdvaart gereden.
De vier inzittenden verdronken.
Een vaste dienst tusschen Nederland
en Indlë
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 7.24.
De gemeenteraadsverkiezingen in Spanje
xfin rustig verioopen. Republikeinsche meer
derheden in vele steden.
Bij een mijnongeluk In Engeland sfla 9
arbeiders zwaar gewond.
In Frankrijk zijn bezwaren gerezen togen
de door Briand gevoerde buitenlandsche po
litiek.
Bij een autobus-ongeluk nabij Ddren wer
den 12 personen vrij ernstig gewond.
Madeira sou een .zelfstandige .republiek
willen worden.
Groote brand te Maubeuge (Noord-Frahk-
rijk).
bij verlies van 'o
anderen vinasr
Jasper
Congo.
F waren ge-
rn geen doel.
an-
In Birma is weder een politieke aanslag
op een Engelschen officier gepleegd. Door *n
Mohammedaanschen landmeter werden zon
der eenlge aanleiding op een zekeren kapi
tein Hanney drie revolverschoten gelost,
waardoor de officier gewond werd. De dader
kon nog niet gearresteerd worden.
broken, soodat de bewoners tijdig
werden.
Het onderzoek der politie is nog in vollen
gang. Volgens de „Crt." zijn er vingeraf
drukken genomen.
Een politiehond heeft wel een spoor ge
vonden, doch het vermoeden bestaat, dat de
inbrekers per rijwiel verdwenen zijn.
beschouwen.
Van het
overeind blijven staan. Er deden zich geen
Persoonlijke ongevallen voor. De aangerichte
schade bedraagt eenige millloenen francs.
Verschillende arrestaties in verband met
den juweeiendiefstal te Rotterdam.
In
nabjj
heeft een 35-jarige kantoorbediende Zater
dagavond blijkbaar in een vlaag van
waanzin zijn twee zoontjes, 4 en 6 Jaar
oud, en twee meisjes uit Zürich, van 5 en 8
jaar, die bij hem te logeeren waren, met
een revolver doodgeschoten. Daarna doodde
hU zichzelf met een militair geweer.
het Zwttsersche dorpje Teufenbach
Horgen (aan het meer van Zürlcli)
De „Southern Cross Jumör". het vliegtuig,
waarmee Kingsford Smith zijn vlucht van
Engeland naar Australië heeft gemaakt en
dat onlangs door hem werd verkoent. is neer
gestort, waarbij de piloot zoowel als de
nieuwe eigenaar om bet leven zijn gekomen.
Ir. dr. N. Koomans, hoofdingenieur der
telegrafie en telefonie, deelde in de te Am
sterdam gehouden vergadering van het
Koninklijk Instituut van Ingenieurs in een
voordracht over beeldtelegrafie mede, dat
begin of half Mei een vaste dienst voor
beeldtelegrafie tusschen Nederland en Indlë,
zal worden geopend.
22-Jarlge, ongehuwde Jan Lanting, de 30-
jarice ongehuwde J. Uiterwijk en de 50-jarige
weduwnaar Steenbergen.
De slachtoffers hadden een tochtje ge
maakt naar Koekange, waar een dezer
dagen Steenbergen, die bakker is, een
nieuwe bakkerij zou openen. In den tot bak
kerswagen verbouwden Fordauto waren zy
Gistermorgen stortte een autobus van den
autobusdienst Aken—DOren in een bocht
van den weg in de Thum. Talrijke inzitten
den liepen verwondingen op en twaalf vrij
ernstig gewonden moesten in een ziekenhuis
worden opgenomen.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels 1.25: elke regel meer 0X5.
RECLAME per regel 6.75 voer
de eerste pagina; voor overige
pagina's f 6J6.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
Hl vooruitbetaling per plaatsing
6.M per advertentie van 5 regels:
Ieders regel meer 6.12
Op den hoek van de P. C. Hoaftstraat, bij
de Stadhouderskade te Amsterdam, heeft
gistermorgen een ernstige botsing plaats
gehad tusschen een motorrijder en een wa
gen van lijn 3. De tram, die de P. C. Hooft-
straat uitkwam, had haar komst aangekon-
digd door het branden van een rood sein
licht. De motorrijder scheen daar niet op
gelet te hebben en reed in volle vaart tegen
de tram.
Met een zware hersenschudding is hy naar
het Tesselschade Ziekenhuis vervoerd. Zijn
toestand was gisteravond ernstig.
In den nacht van Zaterdag op Zondag brak
te Maubeuge (Kooid-Frankryk) een brand
uit in een groot warenhuis, welke brand spoe
dig met groote snelheid om zich heen greep.
De brand, die in den dakstoel begon, be
reikte spoedig de vierde verdieping, die be
woond wordt door het interne verkoopstera-
personeel van het warenhuis. De bewoonsters
konden zich slechts met moeite redden.
De geheele brandweer van Maubeuge werd
gealarmeerd, maar ondanks de krachtige
blusschingspogingen bereikten de vlammen
spoedig de lager gelegen verdiepingen, waar
Rich veel brandbaar materiaal bevond.
Inmiddels had men ook de assistentie van
de brandweer uit de naburige gemeenten in
geroepen, en met vereende krachten slaagde
®en er In, de in 4e onmlddelUjke nabijheid
van het brandende gebouw gelegen Cathe
dral St. Pierre tegen het vuur te beschermen
Politie en soldaten hadden de geheele
omgeving afgezet en hielden het talrijke pu
bliek op een afstand. Eerst vroeg in den
morgen kon men het gevaar als geweken
Zaterdagvond om half negen is de „Sta
tendam”, komende van Southampton, waar
56 passagiers voor New-York aan boord gin
gen, nabij Cowes, op het eiland Wight, aan
den grond geloopen. Het water is daar zeer
ondiep en door bet vallende tij schijnt de
„Statendam" vrij vast aan den grond te zijn
geraakt. Althans de twee zleepbooten, die ter
assistentie uit Southampton uitgevaren wa
ren, waren er Zondagavond laat nog niet In
geslaagd het schip vlot te sleepen.
Men verwachtte dan ook, dat het niet eerder
lukken zou het schip van oen grond los te
krijgen dan hedenmorgen, wanneer de vloed
weer zou zijn opgekomen, hetgeen om 8 uur
gebeuren zou.
Er bestaat niet het minste gevaar voor
schip of opvarenden. Het weer is goed en de
zee rustig.
Zooals reeds gemeld, zal op den vooravond
van den Vijfden Nederlandschen Katholie
kendag, in het Stadion te Amsterdam een
modern mysteriespel van de hand van den
bekenden katholieken publicist Willem Nieu
wenhuls, worden opgevoerd.
Aan deze opvoering, op den avond van den
tweeden Pinksterdag zullen verscheidend hon
derden katholieken vertegenwoordigers van
verschillende katholieke organisaties mede
werken.
De besprekingen van het dagelijksch be
stuur van den Vijfden Nederlandschen Ka
tholiekendag onder voorzitterschap van mr.
C. J. M. F. Goseling met de vertegenwoor
digers en vertegenwoordigsters der onder
scheidene organisaties hebben Vrijdagavond
j.l. plaats gehad in een gemeenschappelijke
vergadering, welke in „Parkzicht” te Amster
dam was belegd.
Op deze bijeenkomst waren vertegenwoor
digd de Graal, de Diocesane Jeugdraad
Verkenners), de RK. Volksbond, het RJL
Amsterdamsche Tooneelgezelschap, de St. Jo-
zefsgezellen-Vereeniging. de Jonge Werage-
versvereeniglng en de R.K. Studentenver-
eenlglng ..Sanctus Thomas Aquinas”. De
leerlingen van het St. Ignatius-college werden
vertegenwoordigd door den rector van het
college, den zeereerw. pater Wessels 8J.
Temidden van al deze aanwezigen heeft de
heer Nieuwenhuis zijn geheele mysteriespel
voorgelezen, en deze, uiteraard nog slechts
luchtige kennismaking met dit werk, liet niet
na. op allen een diepen indruk te maken.
Geen wonder dan ook, dat de vertegenwoor
digers van alle organisaties spontaan hun
medewerking toezegden. Zoodoende waren de
voor het spel benoodigde krachten spoedig
gevonden.
Dinsdagavond 21 April ajz. zullen de on
geveer vierhonderd medewerkenden bijeen
komen In de groote zaal der St. Jozefsgezel-
len-vereenlglng. Stadhouderskade 55. Hieruit
blijkt wel dat deze grootsch opgezette onder
neming, met kracht en wat nog meer zegt
met geestdrift wordt voorbereid.
Om nadere inlichtingen kan men zich de»-
gewenscht richten tot den secretaris van da
□mmlssle voor het mysterie-spel, den heer
B. de j^ra^yerytraat 12, Amster-
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
is te Montfoort een drietal inbraken ge
pleegd.
Uit de woning van dl dames Wolters aan
het IJsseipleln werd een bedrag aan geld
groot f 300 ontvreemd. -
In de woning van den graanhandelaar Th.
van der Does deed men zich te goed aan een
aantal eieren
Ten slotte trachtte men aan den Hofdijk
de villa van den heer A. J de Goe'j binnen
te dringen. Daar werd echter een ruit ge
broken. soodat de bewoners tijdig wakker
zes
heeft op den Rijksweg MeppelAssen tus
schen Hoogersmllde en HylkersmUde een ern
stig auto-ongeval plaats gehad, dat aan 4
personen het leven heeft gekost.
Omstreeks dien tijd reed op den weg rich
ting Assen een Fordauto, waarin 4 personen
waren gezeten. Een luxe-wagen reed hen
achterop en passeerde ben. Men heeft mo
menteel nog niet precies kunnen vaststellen
wat er gebeurde, maar op een gegeven oogen-
bllk zagen verschillende personen den Ford
auto slingeren, tusschen de rails van de tram
geraken, waarna tenslotte de wagen in de
Drentsche Hoofdvaart terecht kwam. Ver
moedelijk heeft de luxe-auto den Fordauto
b(j het passeeren aangereden, waardoor de
laatste bekneld is geraakt, geslipt Is met het
voornoemde gevolg.
Eenlge jongelui in een autobus van eën
wedstrijd te Meppel naar Groningen terug
keer end. zagen ook het ongeluk gebeuren.
Onmiddellijk schoten zij te hulp en ook van
andere zijde kwamen personen toegesneld
om te trachten de inzittenden van den ver
ongelukten auto te bevrijden.
Eenlge mannen sprongen In een boot en
wisten door middel van scheepshaken een
gat in den bovenwand van den auto, die
intusschen gezonken was, te maken, waarna
zij na verloop van eenlgen tijd de vter
Inzittenden te voorschijn wisten te halen.
De luxe-auto had Inmiddels gestopt en na
dat men het gebeurde had gezien, reed men
onmlddellUk door naar Smllde om medische
hulp te halen. De doktoren 8. Boonzaaijer
en C. Tholen waren spoedig ter plaatse en
poogden door het toepassen van kunst
matige ademhaling de levensgeesten weer
op te wekken Helaas, dit mocht niet meer
beten. De doktoren konden slechts den dood
constateeren. De vier slachtoffers zijn de
23-jarige ongehuwde G. Kamst, de ongeveer
Ten nadeele van een cliënt van een ef
fectenfirma aan de Keizersgracht te Am
sterdam heeft een bediende, een familielid
van den directeur der firma, een bedrag
van ruim 50.000 verduisterd, dat hem ter
hand was gesteld om daar effecten voor te
koopen. Toen levering der effecten achter
wege, bleef volgde een klacht bij de justitie.
Bij het onderzoek bleek, dat de jonge man
het geld ten eigen bate had gebruikt. Na
verhoor door politie- en justitle-autoritelten
Is de dader voorloopig weer op vrije voeten
gesteld, daar kans op herhaling van het
misdrijf of voor ontvluchting In dit geval
niet aanwezig werd geacht.
De zetel te Hamburg Jachtgebied
Indische Oceaan Haalenvleesch
wordt neer en meer gevraagd! Ook
in Midden-Europa „Haaienschnitzel”.
BUREAU: HOF ALKMAAR
Telefoon: Administratie Nu. 423
Redactie No. 633
Gistermiddag werden in de Minorca
ochacht van de Iviiasham-kolL.imynen in Lei
cestershire negen arbeiders tengevolge van
een hevige explosie zwaar gewond. De negen
slachtoffers liepen brandwonden op en moes
ten naar het ziekenhuis worden overgebracht,
waar zij in levensgevaarlijken toestand wer-
den opgenomen. De oorzaak van het ongeval
is niet bekend.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
tc Baarland (Z.) Ingebroken in de hofstede,
bewoond door de weduwe G. 8. met haar
dochter. Met een Ijzeren koevoet heeft de
inbreker getracht een der deuren te forcee-
ren. De man heeft daarbij enkele schoten
uit 'n revolver gelost op de bewoonsters, die
Inmiddels door het gestommal
wekt, doch deze schoten troffen
De dochter vluchtte daarop door een
dere deur, waarop dc man door deze deur
het huls binnendrong. Met de revolver in
de hand dwong hij de bejaarde vrouw, die
achter gebleven was, de plaats aan te wij
zen, waar zij haar geld had geborgen, het
geen zij echter weigerde. Daar inmiddels
hulp kwam opdagen, ging de man ijlings op
de vlucht, waarbij hij zijn rijwiel achterliet.
De politie heeft een onderzoek Ingesteld.
In verband met het bezoek der Neder
landsche Marine aan Antwerpen tijdens de
wereldtentoonstelling 1930, beeft de konlng
van België aan verschillende Nederlandsche
zeeofficieren onderscheidingen verleend.
Vice-admlraal Quant is benoemd tot
Grootkruis in de Orde van Leopold II; ka
pitein ter zeer C. Rühl tot commandeur in
de Kroonorde, kapltein-iultenant ter see
E. A. Vreede, tot officier in de Kroonorde,
kapitein-lultenant ter zee P. Eikenboom tot
commandeur in de Orde van Leopold II, de
officier van den Marlnestoomvaartdienst le
klasse G. den Hertog tot officier in de Orde
van Leopold II, de luitenant ter zee le klasse
E. J. Borgeslus tot officier in de Kroonorde,
de officier van gezondheid le klasse F. J. A.
Baden, de luitenants ter zie le klasse D. C.
M. Hetterschy. G. Mante. H. J F K. van
den Arend, allen tot officier m de Orde
van Leopold II en de officier der admini
stratie 2e klasse L. A. van Houte tot ridder
in de Kroonorde.
Uit Kaïro wordt gemeld, dat Zaterdag een
van de dynamlet-opslagplaatsen nabij den
Asspeandam ten gevolge van brand in de
lucht Is gevlogen. Een ingenieur kwam
daarbij am het leven, vijf Europeanen en
drie Egyptenaren werden gewond. De ma-
terieele schade beloopt eenlge tienduizenden
ponden sterling
een tochtje
waar een i
bakker is.
Zaterdagavond heeft een vliegtuig, ken
baar aan zün navlgatlellchten en de aan
dacht trekkend door het geronk der moto
ren. een aantal roode, witte en groene
lichtkogels afgeschoten boven Amsterdam,
Haarlem, Den Haag, Rotterdam en Utrecht
Ongetwijfeld was het een fraai schouwspel,
dat kleurige vuurwerk tegen den donkeren
nachthemel, langzaam neerdalend van bet
vliegtuig naar de aarde, doch ultdoovend
voordat deze bereikt was. Hoe fraai dit
schouwspel ook was, het kan niet vergele
ken worden mej. het schouwspel, dat dienge
nen geboden werd, die het geluk hadden,
tot de inzittenden van het vliegtuig te be
boeren. Dank zij de vriendelijke ultnoodiglng
van de N. V. Uitgevers Mij. Elsevier, die
dezen tocht gearrangeerd had als intro
ductie van een nieuw doorvaar uit te ge
ven tijdschrift de afgeschoten lichtsig
nalen vormden letters, die een verwijzing
geven naar den naam van het tijdschrift en
aangezien er prijzen beschikbaar zijn ge
steld yoor diegenen, die de lichtsignalen
weten te ontcijferen, zullen wij dezen naam
hier nog niet verklappen mochten wij
bijna twee uur lang genieten van het
sprookjesachtige schouwspel, dat wü onder
ons zagen: de gewone verlichting van ste
den en dorpen gemetemorphoseerd In een
feestilluinlnatle van gloeiende lichtlijnen
van Nederland
Te ruim half negen steeg de P. K.-A. F. I..
de nieuwe, voor Indlë bestemde drie-moto-
rige F. XII. bestuurd door Geyssendorfer,
van het vliegveld Schiphol op. Bjj de K.
L. M. geldt onder alle omstandigheden bet
safety first, en aangezien aan een nacht
vlucht nog altijd grootere risico’s verbonden
zijn dan aan het vliegen bij daglicht, wa
ren de noodige voorzorgsmaatregelen getrof
fen. Behalve de piloot bevonden zich aan
boord nog een mecanicien en een marco
nist, terwijl twee groote lichtbommen wa
ren meegenomen om in geval van nood bij
een noodlanding op onbekend terrein vol
doende licht te kunnen verspreiden. Maar
zoover is het niet gekomen. Met vaste hand
trok „Geys", pas weer terug in dienst van
de K. L. M. na zijn omzwervingen met den
inmiddels om het leven gekomen Amerl-
kaanschen milllonalr Van Lear Black, de
machine omhoog, zoodat het roode neon
licht van den slgnaaltoren en de roode
puntjes van denachtverlichting van Schip
hol snel wegzonken. Enkele stippellijnen
van licht zijn de verlichte straatwegen, die
naar de stad voeren. Dan verdichten deze
lijnen zich tot guirlandes van licht, kris
kras door elkaar en steeds talrijker, totdat
de geheele aarde onder ons bezaaid is met
licht en we vliegen boven Amsterdam.
Scherp teekenen de contouren van de stad
zich in de duisternis af en duidelijk onder
scheidt men nu den halve-maanvorm, waar
in Amsterdam gebouwd is, den grachtengor
del met de straten daartusschen als een
reusachtig spinneweb van licht, en daar
tusschen de roode. groene en blauwe lich
ten van de lichtreclames van de binnen
stad. Men herkent den Dam, Leldscheplein,
Frederiksplein en zoo geleidelijk ook andere
punten van de stad. Als bewegende lichtjes
schuift af en toe een speelgoedtrammetje
over een brug of door een straat. Kapitein
Van Dorst opent een raampje en knalt met
een soort revolver de verschillende kleuren
lichtkogels, te zamen de afgesproken tee-
kens vormend, naar buiten.
Even weerkaatst het licht in de cabine en
tegen de beide buitenmotoren, dan schiet de
gekleurde vlam snel naar beneden weg. Dat
schieten herhaalt zich boven elke stad, die
we .aandoen”. Van Amsterdam vliegen we
naar Haarlem, over donker land, doorsneden
door enkele lichtlijnen. Haarlem toont uit
de lucht niet dezelfde compacte llchtmassa
als Amsterdam. De koepelgevangenls is
ook 's avonds uit de lucht duidelijk te her
kennen. Dan gaat het langs de verschillen
de plaatsjes van de bollenstreek, die als
lichtnetten met groote mazen onder ons lig
gen. Als we het licht in de cabine dooven,
zien we de smalle strandstrook onder ons
wit schemeren en flitsen de lichten van de
verschillende vuurtorens onder ons langs.
Dan komt Den Haag, waarvan vooral de
hel-verllchte. bijna geheel glazen gebouwen
van ..De Bijenkorf" en van de coöperatie
„De Volharding” het best te herkennen zijn.
Delft en Schiedam, en dan weer Rotterdam,
warnet van lichtende strepen, waartusschen
de Coolsingel afsteekt als een helder-wlt
verlichte band. Het glazen gebouw van Van
Nelle ziet men reeds op grooten afstand, en
de hel-verllchte groote Maasbrug vormt een
witte lichtstreep over de donkere Maas. Dan
gaat het weer over het donkere land. Een
dunne stippellijn van lichtjes toont ons den
loop van den Hollandschen IJssel, en dan
zijn we boven het Sticht. We zien de Neu-
de het helst verlicht, en zetten ons horloge
gelijk met de Dom-klok, wier wijzerplaat
verlicht is: drie minuten over tien. We zien
nog een treintje rijden in de richting van
Amsterdam en over de donkere AnV-yveen-
sche plassen, die we slechts kunnen raden,
stevenen we op Schiphol aan. We dalen.
Veilig zet Geyssendorfer ons weer op den
grond en uit het sprookje treden we weer In
de -Uehte” werkelijkheid.
nooit warm geloopen te zijn voor onae
Provinciale Gestichten. De opmerking
ja gegrond, maar een verwijt mag het
niet zün, veeleer een loftuiting, die de
katholieken verdiend hebben.
pe krachtige poging van den katho
lieken Gedeputeerde, om althans de
kosten der krankzinnigenverpleging be
langrijk te verminderen, verdient volle
waardeering.
Die verpleging behoeft niet van de
overheid uit te gaan. De wet gebiedt het
niet, de ervaring getuigt het niet.
Overal, ook in de tien andere provin
ciën, wordt die verpleging toevertrouwd
aan particuliere gestichten, die voor een
patiënt berekenen een 700 A 850 per
jaar. Zij, die betalen moeten, de ge
meenten, kunnen dan ook niet tot een
hooger bedrag dan 850> verplicht wor
den. t Is al prijzenswaard, dat zij dezen
maxlmum-verpleegprijs betalen. Aldus
krijgt ook de Provincie „slechts” f 850
per patiënt betaald.
Elke patiënt kost de Provincie echter:
voor kilo-
--en dasf”
mee het roofdier zfjn heerschappij langza
merhand ontneemt, zijn de Oceanen nog
steeds vrij gebied, waarvan de haal en niet
de mensch de opperheerschappij bezit. Van
de Noordelijke Ijszee tot in de wateren van
de Poolstreken treft men talrijke soorten van
deze overoude zeebewoners aan, die nog uit
het verre verleden stammen en die door him
reusachtige afmetingen, hun groote kracht
en snelheid alle andere levende wezens der
Oceanen overtreffen. Het zijn reuzen uit den
oertijd, die zich tot onze dagen gehandhaafd
hebben an reeds door hun ulterlUk alleen
afschrik inboezemen. De zeeman ze
hartgrondig, want hij weet, welk gevaar hem
dreigt, wanneer hij bij storm of door een of
ander ongeval over boord valt en een groote
haai In de nabijheid is. Toch had men tot
nu toe nog nooit een systematische vervol
ging van deze roofvlsschen georganiseerd.
Men wist het dier niet productief te maken,
zoodat een jachtondernemlng zeer veel geld
gekost zou hebben, zonder iets op te leve
ren.
In de laatste Jaren is dat veranderd. In
verschillende staten zijn maatschappijen op
gericht, die stelselmatig jacht op de haaien
maken, wel niet uit humane beweegredenen,
maar omdat de vangst der haaien zeer
winstgevend begint te worden.
Ook in Duitschland zal binnenkort een
dergelijke onderneming gevestigd worden. In
Hamburg maakt men plannen voor de uit
rusting van een haalenvanger; het schip, zal,
naar men hoopt, lederen dag 20 groote roof
dieren -harpoeneeren, dus 600 per maand en
volgens oppervlakkige berekeningen zeu men
daarvan niet alleen 30.000 L. olie per maand
winnen, maar ook waardevol leder. Zelfs
het vleesch en de beenderen van den haai
kan men tegenwoordig gebruiken. lu ande
re landen wist men vroeger reeds, dat men
zich niet uitsluitend door den haal behoefde
te laten verslinden, maar dat men hem zelf
ook op kon eten. Het is bekend, dat "e Chl-
neezen de vinnen van den haai als een lek
kernij beschouwen. In de Zuidzee b.v. va
ren de Inboorlingen sedert onheuglijke tijden
in hun primitieve kano's op zee uit. om
haaien te vangen. Het gevecht zoo kan
men hun jacht gerust noemen duurt ver
scheidene uren, eer de haal overmeesterd is.
Maar dan hebben de Samoeezen ook voor
langen tijd weer te eten.
De smaak der Samoeezen onderscheidt
zich minder van dien der Europeanen dan
men gewoonlijk meent.
In Italië wordt een kleins soort haal ge
geten. de sterhaal, die slechts ongeveer IS
M lang wordt en wie onbevooroordeeld is,
moet toegeven, dat hij goed smaakt. Alleen
oude dieren zijn wel eenlgszins traanachtig.
In den laatsten tijd werd in Engeland en
ook in Duitschland „haaienschnitzel" ver
kocht en in Berlijn zijn zelfs hotels, waar
men op de menu’s .Jiaalenvieesch” vinden
kan. Het gedroogde vleesch der haaien geldt
in Afrika als een lekkernij. Het Is dus aan
te nemen, dat men op alle mogeljjke manie
ren jacht maakt on de haaien, om hun
vleesch te bemachtigen.
De Hamburgers, die binnenkort naar den
Oceaan willen vertrekken, omdat daar de
meeste haaien te vinden zijn, hebben het
niet op de eerste plaats op het vleesch ge
munt. maar op de olie. Het is bekend, dat
de walvlschvangst zeer winstgevend is, om
dat dit zoogdier dat de zee bewoont, een
lever bezit, die bijzonder rijk aan traan is.
Maar de walvisschen beginnen langzamer
hand te verminderen en zeldzaam te worden
en nu zjjn de haaien zeer geschikt, om de
walvisschen te vervangen. De verhouding van
het oliegehalte tot het gewicht van den lever
Is zeer varieerend naar gelang den aard en
den ouderdom van het dier. De levers van
oude haaien leveren meer olie dan die der
jongere dieren. Over het algemeen kan men
zeggen, dat 28 pct. van het gewicht der le
vers als olie gewonnen worden.
De olie der haaien wordt vooiloopig ge
bruikt bij het bereiden van le-Jer en bij de
zeepfabricatie, wordt dus minder gebruikt
dan dat der walvisschen, dat vooral bij de
margarlne-fabrlcage een voorname rol
speelt. Toch weet men nog niet met zeker
heid veer welke doeleinden de olie van den
haal gebruikt kan worden.
De traan zou ook van, groote beteekenis
zijn voor medische doeleinden, daar ze bui
tengewoon rijk is aan vitaminen A en D,
waarop in hoofdzaak ook de heilzame uit
werking van de levertraan der walvisschen
benut. -
Deze cijfers zijn globaal genomen, zij
zijn lang niet de hoogste cijfers in de
Provinciale historie. De Provincie be
taalt dus jaarlijks per patiënt gemid
deld een f 350.bij. Wat dit zeggen
wil over *n paar duizend verpleegden
begrijpt een kind.
En waarom?
Om zeker te zijn van plaatsruimte
(wettelijke plleht der provincie)? Neen,
de andere provinciën zorgen daar vol
maakt voor zonder eigen gestichten.
Om een betere verpleging te verkrij
gen? Neen. De Provincie verzorgt haar
krankzinnigen goed. In doorsnee doen
het de particuliere gestichten even goed.
Zou het waar kunnen zijn, dat de r
dachte „Overhddsverpleglng" di
slechte een theoretische hobby is, die
ds practlsche uitwerking aan de Pro
vincie per Jaar tonnen en tonnen gouds
^ost zonder éénig voordeel?
Ent Is niet alleen mogelijk, het is zelfs
waarschijnlijk, neen, het is zeker!
DAArvoor voor grauwe theorieën
behoeft de belastingbetalende burgerij
van Noord-Holland geen millioen gul
den per jaar noodeloos te offeren.
Men moet ons, katholieken, niet ver
wijten, dat wij nooit wegliepen met de
gedachte „Overheldsverpleglng". Inte
gendeel mogen zij zich herzien, die prat
gaan op het bezit of de exploitatie van
drie „eigen” gestichten. Wij hebben zoo-
iete van de S. D. A. P. gehoord, wij
hebben dien triumphkreet beluisterd uit
hun jubelzang op eigen glorie „Wij bou
wen”. een onlangs verspreid verkle-
zingspamflet.
Voor den nadenkenden kiezer houdt
deze zelfverheerlijking een veroordee-
ling In.
op den terugtocht naar Gieten, waar allen
woonachtig zijn.
De marechaussee uit Smllde was spoe
dig ter plaatse en stelde een voorloopig on
derzoek in. Nog in den loop van den
avond werd het parket van Assen gewaar
schuwd.
De lijken zijn voorloopig ondergebracht in
de. in de nabijheid gelegen kalkzandsteen-
fabriek.
Uit den aard der seek heeft tnA-wnee—T
te Gieten groote beroering veroorzaakt.
Ia Mei wordt een vaste dienst geopend
voor beeldtelegrafie tasschen Nederland en
Indlë.
Zondagmiddag Is uit het water aan de
Beestenmarkt by de Blauwpoortsbrug te
Leiden opgehaald een tyk. dat bij onderzoek
bleek te rijn dat van een jnauffeur te Am
sterdam, die sedert den Tweeden Paaschdag.
toen hy met een ander persoon een bezoek
aan leiden bracht op tot nu toe onver
klaarbare wyze te water geraakte.
De Leldsche politie legde beslag op het
Wk en ontbood Dr. Hulst, die een sectie
verrichtte.
Verder stelt de politie nog een nader on
derzoek In. Gebleken is, dat genoemde chauf
feur op Tweeden Paaschdag verschillende
café’s in de omgeving van de Beestenmarkt
heeft bezocht.
Gisteravond vond In de kerk van Fraser
burgh een zeer druk bezochte dienst plaats,
gewyd aan de nagedachtenis van de om het
leven gekomen opvarenden van den by
Fraserburgh gestranden Nederlandschen
trawler „Noordpool” IJmuiden 132.
Ds. H. J Helda uit Vlaardingen dankte
namens het Nederlandsche 'Olk d- verza
melde gemeente en de bevolking van Fra-
-.zrburgh voos het betoonde medereven en
voor de verleende hulp r»y het droevige
□ngeval.
Dz. Helda en de heer Kool uit IJmuiden
dragen te Fraserburgh zorg voor h-t opgra
ven van de lyken der slachtoffers, die
Dinsdag met den trawler „Victoria” naar
Nederland willen worden cvergebracht.
Terwyi de mensch kilometer 1
meter in de wildernis doordringt
merhand