S. KROM
fejf r
rif i
te Ja
ll
r
SPANJE EEN REPUBLIEK
X.
STOOMERIJ EN VERVERIJ
TAPIJTREINIGIN6 van
f40
VOORNAAMSTE cKIEUWS
Heeren-costuums Stoomen.. f 4.50
het
Telegrafisch Weerbericht
Mooi Noord-Holland
i
de
Ernstig vliegtuigongeluk
.Faillissement „Beider Belang**
Twee dooden; zeven gewonden
Koning Alfonso Alcala Zamora
tijdelijk president
VERKIEZINGS-ALARM
-
DIT NUMMER BESTAAT UIT fWEE BLADEN WOENSDAG 15 APRIL 1931 VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 87
De Pachtwet en
Eerste Kamer
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Schearkwastea en Scheerzeep
AARGIFTE MOET, pp STRAFFE VAN VERLIES VAR ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL
COALITIE-MOGELIJKHEID
De koning vertrekt naar Engeland
Troonafstand van
De ontreddering van
arbeidsleven
SPANJE EEN REPUBLIEK
J
gen
Ernstig vliegongeluk in Dnitachland.
nt op Ned.-Indiê.
De Inchtachep
Heeren-costuums Oppersen.f 1
van
f 2.50
Felle
Binnen 3 dagen terug.
een nalven dag met elkaar had opgesloten
Dit bericht werd later bevestigd.
Bittere waarheden
r
Barometerstand 0 uur v_m_: 7.89 vooruit.
ALCALA ZAMORA TUDELIJR
Daarvoor ia het
Portel eulllek wes t ie
of ontbinding?
DE KONINGIN NAAK FRANKRIJK.
het
ver-
ver-
.xmtzleling”.
IN SPANJE ALLES RUSTIG
--W J-SJlKTCIlllUnL
be- i is nader bepaald, dat de verificatie-vergade-
bosit No. 11, te Orarmhagv
I
7%>.'
Baaf
Wjj
„Het
houden
achen
Heeren-costuums Oppersen
en Ontvlekken
MARKIES MERRY DEL VAL TERUG
GEROEPEN
Advies van den Boegen Raad van ArbeM
over bet WerittUdfbtelnit voor kantoren.
Afscheid van viee-admiraal Quant van de
Amstr rdaanrhe marine.
Ml vertie. van
anderen vinaer
ten
een
en
■rs
en
'n.
hlstorischen
beteekenia
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar t.
Voor buiten Alkmaar f tAS
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 booger
DE KX-KONING TE CARTHAGENA
Ex-konlng Alfonso van Spanje Is heden
morgen om uur te Carthagena aangeko
men. H'i begaf nch aan boord van den
kruiser JPrins^s Alfonso".
OP BEZOEK IN PARIJ8
Het Fransche Ministerie van Blnnenland-
sche Zaken ontving gisterenavond de medc-
deellng. dat de Spaansche Koninklijke Fa
milie op haar doorreis naar Londen Parijs
zal aandoen.
Naar wy nader uit Barcelona vernemen, is
de koningin met haar dochters naar Frank
rijk vertrokken.
De Infant Don Juan is aan boord van een
Spaanschen torpedojager te Gibraltar aan
gekomen.
DE REGEERING
Hedenmorgen te 2 uur heeft de
van den middag nieuwe verklaringen aal pu-
blloeeren en maatregelen zal treffen.
Het 40-jarig bestaan der K slants Is Re
serve te Nijmegen.
Koning Alfonso XIII doei afstand van den
troon voor sieh en rijn familie. Een repubU-
keinsch bewind gevormd.
DE VESTIGING DER 8PAAN8CHE
KONINKLIJKE FAMILIE TE LONDEN
Naar te Londen verluidt, zal de Konliu
van Spanje met zijn gezin zijn Intrek ne
men in Kensington-Palace te Londen, dat
op het oogenbllk bewoond wordt door prin
ses Beatrice, de moeder van Koningin Ena
van Spanje.
Omtrent het vertrek van Alfonso uit het
paleis te Madrid wordt gemeld, dat de Ko
ning egen de aanwezige personen zeide: „Ik
vertrek met een gerust geweten....", waar-
na hij door zijn emotie overmand werd en
den zin niet voltooien kon.
itrasl
Instl-
t be-
leels-
taak
ewa-
land.
ge-
Leve
toe-
allen,
or de
e vier
levter-
st het
n af-
toe-
allen
doen,
rach-
le een
weer
dank
rsoon.
Ieder
logste
er b(j
men
ficier
rullen
i. da
taak
erna
I tot
uant
boe
n de
lijke
Pa
voor
jden
hare
Jen
in u
nt
ver-
Iderz opleverde,
thans, dank ztj
d van
earns
verle
en
de
dde
ild-
als
isn
eé-
net
üet
of
er
>nd
Het
ide,
br
ille
een
aar
bet
ef-
rek
'SS.
en,
Ing
lur
bt)
en.
let.
pr
in
ter
iel
en
P-
VERTREK KONINKLIJKE FAMILIE
De Koninklijke Familie zou hedenmorgen
om 10 uur per trein naar Hendaye ver
trekken.
toch
voor
komen.
PROGRAMPUNTEN DER REGEERING
De republikeinsche regeerlng heeft de vol
gende program-punten gepubliceerd:
Herstel van de provinciale regeeringspre-
zidenten.
Opstellen van het rechts-statuut van
nieuwe bewind.
Oprichting van een ministerie van
keerswezen.
Alcala Zamora zou hedenmorgen de be
voegdheden van den minister-president op
zich nemen.
In geheel Spanje heerscht thans rust.
meldt, Is een proclamatie opgesteld, waarbij
de staat van beleg over Madrid wordt af-
gekondlgd.
Op verzoek van de republikeinsche regee-
ring heeft de kapitein-generaal van Madrid
het afkondigen dezer proclamatie echter uit
gesteld*.
Zal de Eerste Kamer de Pachtwet
werpen7
De liberale „Nieuwe Crt_” hoopt het en
cchijnt het te verwachten.
Ja. meent dat alleen de soclaal-demo-
kraten en de beide .katholieke demokreten”,
de heeren Serrarens en De Bruyn, misschiep
en ten hoogste versterkt door enkele vrij
zinnig demokreten. voorstanders van he»
wetsontwerp zijn.
Dese verwachting is ongetwijfeld voor bet
blad te optimistisch.
Terecht zegt het ..HUISGEZIN”:
8PAAN8CHE GEZANT TE LONDEN
AFGETREDEN
De Spaansche gezant te Londen, markies
Merry del Val, heeft terstond na bet aftre
den van den koning van Spanje een tele
gram gezonden aan het Spaansche ministerie
van Bultenlandsche Zaken, waarin hij zijn
aftreden mededeelt
Markies Merry del Val was sedert 1913 ge
zant te Londen en was deken van het Corps
Diplomatique.
Ook Henry Ford, de automobiel-koning,
laat zich kras over deze .moderne” toe
standen uit. Uit zijn boek lichten wij de
volgende uitspraken:
N00RD-H0LLAND8CH DAGBLAD B
-- ONS BLAD
Ooggetuigen, die by de onderteekening
door Koning Alphonso van de acte van zijn
troonsafstand aanwezig waren, verklaarden,
dat het een dramatisch moment was. De
Koning was in gesprek met Zamora, die
hem over de noodzakelijkheid van de onder
teekening van de acte sprak. Terwijl de Ko
ning In gedachten zat voor de groote tafel,
waarop het stuk voor hem lag. kwamen de
andere leden van het kabinet binnen, die
den Koning eerbiedig groetten. De Koning
dacht na bet hoofd in de handen gesteund.
Toen greep hy resoluut den gouden pen
houder, die voor hem lag en teekende met
een grimmige uitdrukking op het gelaat het
document, dat een einde maakte aan vier en
een halve eeuw monarchie in Spanje.
De Spaansche ambassadeur te Londen,
markies Merry del Val, heeft telegrafisch bij
het Ministerie van Bultenlandsche Zaken te
Madrid zijn ontslag aangevraagd. Hjj zal
vermoedelijk worden opgevolgd door Perez
y Afola.
Dr. Sabm tot eersten Bnrgei
Berlijn gekozen.
Gistermiddag is op het traject Berlijn-
Bres'au nabij P.!:t*ehen het verkeersvliegtuig
D. 1928 neergestort. De bestuurder en de
marconist werden gedood en van de echt an-'
dere Inzittenden werden er 7 gewond.
Huwelijksdrama te Moordrecht; een doode
en een zwaar gewonde.
BERENGUER GEARRESTEERD
De Minister van Oorlog van het afgetreden
monai chlstische kabinet, generaal Beren-
guer. die weigerde zijn functie over te dra
gen, is door de nieuwe regeerlng voorloopig
i gearresteerd.
de laatste zittingsperiode van 4
gaf de Provincie, tot behoud van
natuurschoon.
De ochtendbladen die te Madrid zijn ver
schenen, toonen zich algemeen welwillend
tegenover de nieuwe regeerlng en beoordee-
len de regeeringswiszellng sympathiek, welke
houding niet van alle bladen verwacht werd.
Speciaal het katholieke dagblad „El Debate”
verklaart, dat het de plicht van alle Span
aarden is de nieuwe regeerlng met alle
kracht te steunen, omdat zjj moeilijke en
voor Spanje belangrijke vraagstukken aal
hebben op te lossen, waarbij zeker vele
krachten, die baar geholpen hebben by de
omwenteling, haar niet langer zullen steu
nen.
Te Madrid heerscht rust, evenals in de
provincie.
Men verwacht dat de regeering in den loop
ADVERTENTIEPRIJS: Vaw 1—
regels f L23: elke regel meer f 9JU.
RECLAME per regel A7» voor
eerste pagina; voor de overige
pagtaa s f 9 M.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
vooruitbetaling per plaatsing
9.M per advertentie van S regels:
Iedere regel meer f 0.12
DE GEESTDRIFT
Uit Madrid wordt gemeld, dat de geest
drift geweldig was. Troepen van twee- tot
drieduizend perronen liepen, de Marseillaise
zingende, door de straten der stad.
Hier en daar is verkeer totaal ónmogelijk.
Op allerlei wijze toont men zijn vreugde:
sommigen weenen. ande.-en schreeuwen en
juichen en klimmen op kiosken, in de lan
taarnpalen op de trams en auto’a
Te Barcelona spelen zich gelijke tooneelen
af. Lenige winkels en fabrieken z0n geslo
ten. De republikeinen maken zieb achtereen
volgens van alle openbare gebouwen mees
ter.
Te Pampelona hebben de republikeinen 1
naambord van de Primo-de-Riverastraat af
gerukt en het standbeeld van generaal San
Jurgo vernield
Alcala Zamora heeft In een toespraak van
het balcon van het Ministerie van Blnnen-
landsche Zaken de voornaamste gebeurte
nissen medegedeeld en hij voegde er aan toe.
dat alle manifestaties zullen zijn toegestaan,
maar dat de regeerlng de bevolking uitnoo-
digt haar kalmte en bezinning te bewaren.
vertrouweiijke tint, die vroeger
alom het economisch leven kleurde slijt
hoe langer hoe meer uit. Ook in de ar
beidsbetrekking. zelfs op het platteland
is zij verbleekt en het commercieele ele
ment oefent overheerschenden invloed.
Wij erkennen, dat daarin ook voordeelen
gelegen zijn en geenszins zijn wij blind
voor 4» gWkrep. «elke de vroegere
confidenttaale tneetand voor de vastheid
van de positie der a
De rechtszekerheid
ook de wet op het arbeidscontract, ver
meerderd maar ach, voor onderschei-
denen Is het levensgeluk niet verhoogd,
voor Hjngevoelenden vooral niet. In den
hartelijken handdruk, den troost in
droeve, oen gelukwenach in blijde dagen,
de belangstelling in zijn levenslot, het
saam-arbelden en saam-leven lag eene
versterkende, vertroostende gedachte.
Die portie is thans vrijwel uitgeban
nen. De band tusschen patroon en ar
beiders wordt steeds slapper en zede
lijke overwegingen komen moellljker tot
haar recht. Vooral de ontwikkeling van
het grootbedrijf, de uitzetting van de
naamlooze vennootschap als de rechts
vorm, waarin het bedrijfsleven zich
hult, bevorderen dit proces.
Het leven Is daardoor verarmd!"
«Voor bijzonderheden betreffende deae
wisseling van regeeringsvorm zie men pag. 1
van het 2e blad).
ENGEL8CHE SYMPATHIE VOOR
KONING ALFONSO
De commentaren der Londensche bladen
op de omwenteling in Spanje zijn in bet
algemeen vol sympathie voor koning Alfonso.
De bladen wijzen op zijn verdiensten tegen
over Spanje en geven hun bezorgdheid om
trent het verdere lot van dit land te kennen.
De „Times” schrijft, dat de Koning door zijn
vastberaden optreden het land voor een bur
geroorlog heeft bewaard. Na een lange en
moeilijke regeeringsperiode beeft de sterke
koning. die zijn land hartstochteltik liefhad,
zich zelf geofferd om zijn volk voor bloed
vergieten te bewaren. De plotselinge wen
ding naar een democratisch systeem zou po
litieke krachten aan het licht brengen, die
niet met elkaar in overeenstemming waren.
De revolutie Is echter de zaak van het
Spaansche volk zelf, zegt bet blad.
De .Momlng Post” schrijft dat Engeland
nooit zal vergeten dat Koning Alfonso een
goede vriend van dit land is geweest.
De socialistische „Daily Herald” schrijft,
dat Alfonro de eerste democratische koning
van Spanje had kunnen ziln wanneer hij
met het volk had samengewerkt. De demo
cratie in de geheele wereld hoopte voor de
nieuwe republiek bet beste en wenschte haar
alle goeds toe. De republiek diende echter
eerst te bewijzen, dat zjj haar pas verwor
ven vrijheid waard was.
Felle brand in de spoorwegwerkplaatoea
aan de Avenwe CUeky te Parijs.
Hoogste barometerstand 770.8 te Brest.
Laagste barometerstand ISO 1 te Memel.
Verwachting: Zwakke to» -matigen, weste
lijke tot zuidwesteiljkec wind gedeeltelijk
bewolkt, weinig of geen regen, iets zachter.
LICHT OP De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken nm: 7J7.
..Indien inderdaad de voorgestelde
pachtregeling moest worden beschouwd,
zooals de .Nieuwe Crt.” ziet, als een
„concessie aan het socialisme”.
hoefde de verwachting van het liberale
blad niet denkbeeldig te worden geoord-
deld.
Maar dan stond men voor de vraac.
In de rij der landen, die de laatste 12 jaren
den monarchUtlschen staatsvorm voor een
republlkelnscben hebben verwisseld, heeft
zich thans ook Spanje geschaard.
In den loop van den dag gisteren konden
wij.nog het volgende bulletin publlceeren:
f 3000 - Hebeeh. tol werken door f bi|eenun«ev«i met f 4EA bit verliet ven een band f «OE oii vnrlie» ven een f RA bij een breuk mn
tetfen onoe allen verankerd voor een der volnemle uitkeerineen 1 WWW. -rmen belde beenen ol heide nnuer OU-- dnndeliiken atlnoo <oe1 ot een ooa 1X0.- duim nt wlwvinner been arm
De Haagsche briefschrijver van „De
rijd”, die zich nogal eens gaarne een
uitzonderlijk standpunt veroorlooft, be
speurt, blijkens een brief dato 11 April,
aleuwe coalitle-mogelljkheld.
HJJ schrijft:
De koning is uit Madrid vertrokken, uitge
leid door Zamora. De ex-konlng begeeft zich
naar Carthagena, waar hij aan boord van
een Britsch stoomschip naar Engeland aal
vertrekken. Ofschoon de bultenlandsche
Spaansche legaties het bericht over de abdi
catie nog niet bevestigen, is dit officieel door
het Fransche Ministerie van Bultenlandsche
Zaken bekend gemaakt
De koninklijke familie moet bet land
verlaten
De voorloopige republikeinsche regeerlng
heeft gisteren aan den Koning cn de verdere
Koninklijke Familie den eisch gesteld, dat
zij des avonds te 8 uur Madrid zouden heb
ben verlaten.
Tot aan de grens stelt de nieuwe regee-
ring zich borg voor de veiligheid van de le
den van het Koninklijk Huis.
Tallooze officieren doorkruisen de stad met
automobielen, welke met republikeinsche
vlaggen getooid zijn. De dag van 16 April zal
tot Natlonalen Feestdag worden verklaard.
De koers van de peseta is aanmerkelijk ge
daald.
Bij beschikking van den Rechter-Commls-
saris in het faillissement der N.V. Maat
schappij .Beider Belang". Ux Exploitatie
van Onroerende Goederen te ‘s-Gravenhage,
ring sal worden gehouden op Zaterdag H
Mei 1932, des voonnlddags te 10 uur. tn
het Paleis van Justitie aan het Korte Voer
Het door ons geciteerde blad constateert
dan ook terecht, dat met toenemende me-
chaniseering van het bedrijf, „vergeestelij-
jclng” In bepaalden zin, gepaard gaat
De ziel wordt uit het bedrijf
gestooten, „geest” mag er zijn, maar de ziel
is contrabande.
Bjj het arbeidsvraagstuk gaat het echter
om lichaam en ziel van den arbeiderI
maar sommen slechts op uit ons geheu-
over de voordrachten der laatst?
jaren. Katholieke gebouwen t-ijn daar
onder niet begrepen. Des te meer prij
zenswaard. dat de katholieke beheerder
van Financiën (waaronder deze subn-
dlën ressorteerengroote zorgen aan be
houd van die monumenten besteed
heeft.
Dwaasheid is het hierop groot te gaan.
Het Is geld der belastingbetalers.
Nog dwazer doen „die anderen”, die
In hun vlugschriften ook deze daden als
hun bijzondere verdiensten zich toere
kenen.
Maar
FRANSCHE SYMPATHIE VOOR HET
NIEUWE REGIEM.
In het algemeen is de stemming in Frank
rijk tegenover het nieuwe Spaansche regiem
welwillend. De Fransche republikeinsche
bladen juichen de Spaansche republiek toe.
terwijl de overige pers zich eenlgszlns te
rughoudend toont, alsof zij nog niet over
tuigd is van het definitieve resultaat van de
omwenteling De ..Echo de Paris” meent, dat
men voorloopig nog geen al te groot ver
trouwen in het nieuwe regiem mag stellen.
Of het monarchistische stelsel voor goed is
afgezworen kan men niet makkelijk zeggen
als men bedenkt dat dit de vierde maal in
één eeuw is dat een Spaansch heerscher af
stand van den troon heeft gedaan. Het
.Journal’ wijst erop, dat koning Alfonso
geen afstand van den tro-m heeft gedaan,
doch zich slechts van de regeerin^szaken
heeft teruggetrokken. Frankrijk zal de werk
zaamheden der nieuwe regeerlng met sym
pathie volgen.
De .Petit Parislen" schrijft, dat men den
nieuwen machthebbers en het Spaansche
vo’k slechts kan wenschen. dat zij den bloei
van het land mogen beleven, dien zij van de
omwenteling verwachten.
De links georiënteerde „Oeuvre” geeft uit
drukking aan haar onverholen vreugde over
de afdanking van den koning.
De socla’istische .Populaire” spreekt over
de onttroning van den onderdrukker en de
gebroken macht van het absolutisme.
Slechts de royalistische .Action Francaise"
spreekt haar leedwezen uit over den val van
het Spaansche Koningshuis.
De ex-vorst naar Engeland
s
Wat vreest deze briefschrijver eigen
lijk nog voor moeilijkheden bij bedoeld
overleg?
Men geeft den christelijk-hlstorlschcn
eenvoudig hun zin enklaar is Kee<
klaar Is t.et parlementaire kabinet!
Gemakkelijker kan het al niet!
Jawél^
Maar nu komt het juist:
een regeerlng, als door de christelljk-
gewild. zou volkomen de
en de kracht van een
parlementaire regeerlng missen.
Wat regeeringsvormlng zonder voor
afgaand accoord aan .parlementaire
waarde bezit, is in 1925 wel gebleken.
Één stormpje, en het regeerlngsge-
bouw ligt in puin.
Neen, laten we dan nog maar liever
nlet-parlementair voortsukkelen.
Wat de christelijk-hlstorischen willen,
Is toch maar.... quasl-parlementalr.
lofwaardig Is het hardnekkig
pogen van den katholieken vertegenwoor
diger In Gedeputeerde Staten om he».
Rijk meer te doen medebetalen en soms
in te schakelen. Want het gaat niet aan,
dat de Provincie de grootste lasten
draagt. Een bosch van Heiloo. een
Goolsch Natuurreservaat zijn ook pare
len van de Kroon van Nederland. Te
gulle houding van de Provincie Is echter
parelen naar de zwijnen geworpen. Zoo n
houding wekt geen bewondering, maar
"n medelijdenden glimlach. Ieder zijn
taak. De prov. minister van Financiën
blljve 'waakzaam!
:endommen. zooals te Hoorn,
en Medembltk: de voortdu-
^agen aan de restauratie
werken?) van de oude 8t.
STRAATGEVECHTEN
Naar de ..Echo de Paris' uit Madrid ver
neemt. hebben in Madrid straatgevechten
plaats.
boe het mogelijk was, dat de geheele
katholieke fractie In de Tweede Kamer
haar goedkeuring beeft kunnen hech
ten aan de bepaling, die in de Eerste
Kamer de voornaamste steen des aan
stoots blijkt en de .Nieuwe Crt.” met
weinig minder dan afgrijzen vervult: het
continuatlerecht.
Voor dit recht beeft reeds de onver
getelijke pater Van den Eisen zijn jaren-
langen strijd gevoerd, voor dit recht
heeft zijn opvolger, pastoor van Kemel,
niet minder beslist op de bres gestaan.
Voldoende om uit te maken, niet dat
nu elk katholiek voor het continuatle
recht moet zijn, maar wei om vast te
stellen, dat het in geen geval als een
„concessie aan het socialisme” mag war
den opgevat.
Men kan voorstander zijn van bet
eigendomsrecht, we zouden willen «eg
gen, men is bet te steviger, wanneer
men niet toegeeft aan de overdrijving,
die onder liberale Invloeden van het
eigendomsrecht is gemaakt.
Zoo goed als in de arbeidsverhoudin
gen tusschen nu en veertig Jaar gele
den de Encycliek Rerum Novarum is
niet voor niets verschenen een ingrij
pende wijziging is gekomen, zoo goed
moeten ook de pachtverhoudingen met
andere oogen worden aangezien, dan
men een halve eeuw geleden deed.
Ook om practlsche en tactische rede
nen is bet gewenscht: Rusland heeft
heeft heel duur de les betaald, dat het
eigendomsrecht daar tot een bezit-van-
willekeur was verstard.
De „Nieuwe Crt.” wijdt een heele be
schouwing aan de vraag, of de regeertng
ten aanzien van de pachtwet de porte-
feulllekwestle zal stellen In de hoop, dat
zU door dezen vorm van pressie invloed
op de stemming zal kunnen uitoefenen.
Wij verwachten dit „paardenmiddel”,
aooals het liberale blad het noemt, niet
Aan een al of niet onwelgevallig vo
tum van de Eerste Kamer kan de re-
geering haar bestaan niet verbinden.
Eer sou er voor haar aanleiding kun
nen zijn om bu verwerping van de
pachtwet de Eerste Kamer te ontbinden
en aan haar kiezers de vraag voor te
leggen, of zij een Eerste Kamer, die In
deze dagen eer. ontwerp van groote
sociale beteekenis als de pachtwet af
stemt. wenschen te Iwndhaven
Wij kunnen Ieders meening over de
pachtwet en over het contmuatiereeht
respecteeren. maar, sociaal gezien, kun
nen wij geen vrede hebben met een col
lege. met een katholiek deel van het
college, dat sociaal Achterlijk U
Doch het is nog niet zoo ver. en wtj
zien nog niet een kathollek-christelijk-
liberale coalitie in de Eerste Kamer da
pachtwet afstemmen.'
8TAAT VAN BELEG TE MADRID
Naar het offlclee'.e agentschap J Fabra
VORE
In „De Standaard" komen den laatsten
tijd zeer lezenswaardige artikelen voor over
de moderne economische toestanden, ont
staan o.a. dcor den arbeid der machines.
Bittere waarheden worden er gezegd,
wanneer we lezen:
nieuwe
Spaansche regeerlng door middel van den
Staatssecretaris Tange Duerra, een zoon van
den bekenden voormallgen conservatief van
dien naatn. de pers de eerste besluiten van
de nieuwe regeerlng medegedeeld.
ZU bevatten de offlcleele benoeming van
Alcala Zamora tot voorloopig minister-pre
sident en de benoeming van de leden van het
kabinet
De nieuwe Spaansche regeerlng heeft
een oproep gerlchc tot alle Spaansche re
fuse's in Frankrijk, om zoo spoedig moge-
UJk naar Spanje terug te keeren. Behalve
de nieuwe minister van onderwijs Marcenlino
Domingo is ook de nieuwe minister van fi
nanciën. Prieto, uit Parijs vertrokken, terwijl
ook de nieuwe minister voor economische
zaken naar Spanje Is teruggekeerd. Alle di
plomatieke vertegenwoordigingen in het bui
tenland zullen door nieuwe personen worden
bezet.
Voor de ambassade te ParU» komen In
Mtunerklng dr. Maranon en voor Londen
Perez Ayola.
EEN REGEEKINGSVERKLARING
Blijkens een gepubliceerde recaarlnatver-
kjarlng is de voorloopige regeerlng voor
nemens op krachtige wijze te werken akn de
opbouw van de Republiek.
Zij is echter vast besloten alle door haar
te nemen maatregelen te onderwerpen aan
de goedkeuring van het Parlement.
Alle beperkingen van de uitingen van
politieke meeningsvrijbeld en geloofsvrijheid
zijn vervallen verklaard.
Het privaat bezit zal onaangetast blijven
met uitzondering van den grond, waarom
trent nog nader beslist zal worden.
De regeerlng behoudt zich echter het recht
voor In geval van nood ter bescherming van
de Republiek tijdelijke maatregelen te, ne
men.
HET MOMENT VAN DEN TROONS
AFSTAND
„In 1929 is de vorming van een rechtsch
parlementair Kabinet mislukt, zooals tn
plechtige brieven is vastgelegd, omdat ae
Katholieken en antl-revolutionnalren geen
samenwerking wilden dan op een vast ac
coord van een regeeringsprogram en de
chrlstelijk-historischen een dergelijk pro
gram. waarover tusschen Kabinet en meer
derheid te voren overeenstemming zou zijn
verkregen, als noodzakeljjken ondergrond
wn een parlementair Kabinet afwezen.
Men heeft het laten voorkomen, alsof
daarmede op den weg naar herstel aer
coaljtle een hinderpaal was geworpen, die
voor eens en voor altijd als onoverkomelijk
was te beschouwen.
Niet langer dan een week geleden hoor
de ik echter nog een staatsman, die erov?r
kon meepraten, zeggen: Een parlementair
rechtsch Kabinet was in die dagen in het
geheel geen onmogelijkheid. De algemeene
stemming was er zelfs dat jaar gunst.gcr
voor dan In 1925. bij het optreden van het
Kablnet-Coljjn. Als men destjds de leiders
een nalven dag met elkaar had opgesloten
was het er rfeweest. Men heeft toen echter
opzettelijk voor de doode letter op papier
het levend gesproken woord versmaad. Bi;
het eerste kan men nooit iets zeggen of
het moet geheld zijn, maar by het laatste
kan men laten raden waarheen men wil
zonder het te zeggen. Als het dan ook maar
niet met dikke woorden was neergeschre
ven. dan was er best een vorm te vinden
geweest, waarbij het geschil was wegge
werkt, «onder dat het accoord er minder
sterk door zou zyn geworden. Integendeel."
„Het komt er daarom alleen op aan den
weg te zoeken niet in het openbaat m?t
redevoeringen, maar door in overleg te
treden, thans nu het nog de tyd Is. Wat
daartoe noodlg is. zou Ik niet graag dur
ven zeggen. Ik zou het zelf niet durven
peggen, al meende Ik het ook te weten,
omdat dit aan den leider moet worden
overgelaten.”
In
Jaren
Noord-HoUand's hatuurschoon, een
100.000 voor het Heilooër Bosch (Ver-
eenlging tot behoud der Natuurmonu
menten). een 30.000 aan Bergen (ge
meente) en f 500.000 voor 't Qoolreser-
vaat (dat een eigen stichting wordt'
Het zijn belangrijke bedragen, maar rij
«yn door de Katholieken In de Staten
met vreugde gevoteerd, niet alleen tot
behoud der weinige bosch- en heidestre
ken in ons gewest, maar ook omdat wij
het gezonde katholieke politiek achten
de bewoning van het platteland aan
trekkelijk te maken om de opeenhooping
in de groote steden legen de gaan, de
zelfde reden, die de katholieken er Mi
leidde, met kracht de levering van
stroom en water te bevorderen op het
platteland, een streven, waarbij de
katholieke oud-Gedeputeerde Hendrix
zich onverwelkbare lauweren verzameld
heeft.
Ook In ander opzicht vraagt mooi
Noord-Holland belangrijke offers aan de
provinciale kas: het behoud (soms ver
kapt onderhoud) van de historische mo
numenten, gebouwen uit bet verleden
▼an allerlei aard: kerken, zooals In Alk
maar. Edam, Muiden. Spaamdam; ge
meentehuizen, zooals In Schoort «n
Spanbroek; oude huizen, zooals .het
zeventlende-eeuwsche straatje van net
Gi-oot-Heillgland te Haarlem en *t mach
tige huis aan *t Spaarne, aldaar; torens,
temeente-elc
^enhoef
bijdi
HET VOORSPEL VAN DE ABDICATIE
Naar de Madrileensche correspondent van
de ..Evening News’ meldt, zou koning Jfonso
naar Po. tugal gaan om zich vandaar oVer zee
naar Engeland te begeven. Van andere zyde
wordt weer vernomen, dat de koning aller
eerst naar Parys zou gaan. De republikein-
sche leider Gregorio Maranon heeft ver
klaard. dat de koning onder de navolgende
voorwaarden -tot abdicatie beeft besloten:
Hem moet worden toegestaan het land te
verlaten. Bovendien moet hem tijd gegeven
worden voor het af wikkelen van persooniyke
aangelegenheden. By het vertrek zullen hem
militate eerbewyzen worden gebracht.
Naar de ..Star’ verneemt, is het nieuwv
Spaansche Kabinet onder voorzitterschap van
Zamorra reeds bijeengekomen.
De koning heeft eerst willen aftreden ten
gunste van zyn zoon, doch Zamorra moet
toen ve:klaard hebben, dat de Republikeinen
slechts genoegen nemen met abdicatie vao
het geheele Koninkiyke Huis. Hierna beeft de
koning zich in het onvermydelyke geschikt.
Ook in gesprekken met anderen zou
den briefschrijver gebleken zijn, dat
men ,4n breede kringen” de moellljK-
heden wel oplosbaar acht.
Uit zijn verder betoog blijkt dan, dat
volgens hem „de eisch, waaraan de
christelijk-hlstorischen nog vasthouden”
wel onder een of anderen vorm
inwilliging in aanmerking kan
PRESIDENT
Gisteren heeft de president der nieuwe
republiek. Aiea Zamora, een rede voor de
radio gehouden waarin hy het Spaansche
volk aanspoorde een waardige houding aan
te nemen, daar thans het volk zyn grootheid
moet toonen.
De voorloopige regeerlng zal het land
overeenkomstig den wensch van het volk
regeeren. Het volk heeft bet recht van zijn
bestuurders verantwoording te elachen.
Ki
rendi
(ond^rhoui
"Haarlem,
willen geenszins volledig zijn,
is overbodig bijeenkomsten te
ten einde de verhouding tus-
den arbeider en de afdeeiingen
onderling te verbeteren. En T is niet
noodlg dat menachen, die te zamen
moeten werken, elkaar liefhebben".
„Veel persooniyk contact is er niet
de menschen doen hun werk en gaan
naar huls na aflcop een fabriek la
geen huiskamer”. „Ons arbeidsbureau
wijst niemand af om iets, dat hy vroe
ger mogeiyk gedaan heeft hlf is ons
even welkom, of hy van Sing-Slng of
van Harvard, uit de gevangenis of uni-
verslteit komt en wy Informeeren zelfs
niet aan welke van deze beide hy
gepromoveerd is. Al wat hy noodlg
heeft, is de wil tot werken”. „Wy heb
ben niet veel op met „persooniyke voe
ling” of met bet .jnenscheiyk element”
in het beroepsleven,
reeds te laat”.
De Spaansche Koning beeft voor zich en
zyn familie afstand gedaan van den troon
De republiek is uitgeroepen. Er is een repu-
bllkelnsch ministerie gevormd onder leiding
van Zamorra.
In Barcelona is een afzonderiyke republiek
geproclameerd.
In alle steden verzamelen zich groote men-
schenmassas. De orde is nergens ve:stoor<L
In den loop van den avond kwamen de be
richten binnen, welke uitvoerig melding
maakten van het verloop der staatsomwente
ling.
Volgens een bericht van ..Exchange’ zou
Barcelona de republiek zyn uitgeroepen. De
republikeinsche vlag wappert van bet Raad
huis en de andere openbare gebouwen.
Te Barcelona heerscht groote geestdrift.
BUREAU: HOF 8» ALKMAAR
Telefoon: Admlnistralie No. <33
Redactie No. <33
