ONS BLAD k f I I SPAANSCHE REIS-INDRUKKEN M *7 I dit nummer bestaat urr twee bladen DONDERDAG 30 APRIL 1931 f40 VOORNAAMSTE cN’IEUWS DE KALME REVOLUTIE! n. Dus toch 2'5 Belangrijke trein vertraging Telegrafisch Weerbericht a De Alexandrie-Cairo* express in vlammen Aardbeving in Transkaukasie JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR (Moorhoorns ook electr. AAM61 HE KOH, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN ÜITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL I -«I *1 1 7 7 l? ‘I 1 i V 1 ■r NOORD-HOLLANBSGH DAGBLAD tea VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 1W arm de II. 700 dooden Groote verwoestiaxen He* zilveren JnbBewm van Frames TMMa. De Conti eh. Baad der Baarieaaeehe Henze. m- M Prinse^ Juliana 22 jaar De nat.-—rielist Goebbete inuurdeeld. L 7M deeden Ue ik Barometerstand 9 uur vm. 788. Vooruit. n t Tijdens de Koloniale li nlssnibtllns worden gewaar- 61 dooden M. Brandstichting Treinvertracinc ep de lijn HaarlemBot terdam door ontsporing van een wagon. Ueht ep De lantaarns moeten moeien worden opgestoken om 753. Dr. Beemer (eoe.-dem.) tot voorzitter van den Nat. Baad van Oostenrijk zefcmin. lat w- liet de le ter at rd men geneigd In in Spanje geen Door het derailleeren van een wagon Minister De Broqnevflle over BetgiTe de fensie. De nltqwaak inzake den moord in de WB- lebrordusstraat te Rotterdam. Te I eiden Is een enveloppe met t 8688 aft den sak van oen kantoorbediende verdwenem. zr Ja m it n Bewijs van Nederlanderschap voor Frankrijk voldoende Naar gemeld wordt, zQn er meer dan zeven honderd dooden en gewonden in het aard- bevlngsdistrict Nakhichevan, in de republiek Trans-Kaukasid Armenië)Verscheiden dor pen zijn geheel, andere half verwoest. Groote verwoestingen Volgens de laatste berichten uit Tranj- Kaukasië heeft het centrum van de aardbe ving In Zanguezoer gelegen (Armenië). Ir. de stad Gueroessy en omgeving zijn twee honderd personen gedood en 205 gewond, m de stad Slssian en omgeving werden 192 per sonen gedood en 800 verwond. Bijna 80 pet. der dorpen zijn In het gebied van Zangue zoer vernield. Veel vee is omgekomen. denden trein te springen en door de groote snelheid ernstig gewond of gedood naast de spoorlijn zijn terecht gekomen. Aardbevingaramp in Armenië. 798 dooden. De exprem van Alexandrië naar Kalro tu braad geraakt, tl reizigers gedood. Mi verlies vaa *a odcrea vin— en it- *e- ik m te ■st an op C e n ABONNEMENTSPRIJS: Per kwartaal, voor Alkmaar L— Voor belten Alkmaar 2.85 Met Geïllustreerd Zondagsblad 8.68 hooter Groote schade aangerieht De schade, die de aardbeving In den Kau- kasus heeft aangericht, heeft zich niet alleen tot Georgië beperkt, maar ook in de andere gebieden is de aardbeving een ramp ge worden. De eigenlijke haard van de aardbeving ligt in de republiek Nashltsjewan, doch ook in een groot deel van Armenië en' In Asser- bedsjan is groote schade aangericht. Alleen in Aseerbedsjan zDn 230 personen gedood en meer dan 200 personen gewond. Buitengewoon groot is het verlies aan vee. waardoor deae Kaukasiacbe bergvolken bij zonder hard worden getroffen, omdat dit hun voornaamste bron van Inkomsten is. Er heeft zich een paniek van de bevolking meester gemaakt. bet aan brood en levensmiddelen, zijn op het station Tlflls 8000 ton graan In beslag genomen en naar het gebied van de ramp gezonden. Ook de raad van volkscommissarissen van de Sowjet-ünie heeft een hulp-actle op touw gezet. dooden Utt Cairo wordt gemeld, dat bet aantal slachtoffers van den brand In den Alexan driëCairo-express is gestegen tot 11. Het aantal gewonden bedraagt <1. Het juiste cijfer staat nog niet vast, omdat Ujk ien «ft ch. oor boo -en In- «n- «e- op na ui- iar- rett en •P- be let- ap- der. De nieuwe re£eerin& meer socialistisch dan uitsluitend republikeinsch Alfons XXII, de zoon van Isabella kwam op den troon, dien bij tot zijn dood, ruim tien Jaren later, bleef in nemen. Hoe zal het den zoon met het ongelukkig naamcijfer gaan? Ten allen tijde heeft men in Spanje de tegenstelling van monarchaal en republikeinsch gekend. Br hebben ten allen tijde republikeinen In de Cortes zitting genomen. Maar de ontevreden heid over de dictatuur, het persoonlijk aandeel, dat men den Konlng daarin toeschreef, heeft geleld tot een geweldige uitbreiding van het republlketnsche kamp. Nog niet zoo heel lang geleden, toen Konlng Alfons XIII pogingen on dernam tot vorming van een soort par lementair kabinet, moest de conserva tieve minister Sanchez Guerra zich naar de centrale gevangenis van Madrid be geven om daar te spreken met de achter kerkertralles aanwezige politieke leiders. Men stelle zich overigens die straf niet al te erg voor, want Alcala Zamora, die nu hoofd van de Republiek Is, ontving er eiken dag de tal van aanhangers, die hem wilden komen bezoeken. Met Fer nando de los Rlos, bekend rechtech- phllosoof en publicist, die eveneens in de gevangenis vertoefde en thans het ministerie van Justitie beheerscht, was het al niet anders. En in de onmlddel- Hjke nabijheid vertoefde Cabalero, een der leiden van de socialisten, die er ook eiken dag deputaties ontving. Van ver strekkende beteekenis was het, dat de verschillende llnkerpartljen zich ver- eenigden; dat het ah tl-dynastiek gevoel socialisten en republikeinen bij elkaar bracht. Want zij, die ontevreden waren en aan de ontevreden beweging leiding gegeven hebben, zijn wél vogels van zeer diverss pluimage. Zamora en Miguel Maura vormden nog niet lang geleden de republikelnsch-rechtsch-llberale par tij, terwijl Ortega y Gasset behoorde tot de republikeinsch radlcaal-soclallstische partij, en Alexander Lerroux de ziel was van de radlcaal-republlkelnsche partij. Vermoedelijk hebben zich in den boezem dezer partijen veranderingen voltrokken reeds gedurende het bewind van Primo de Rlvera, maar dat kwam zoo niet naar buiten. Het overgangstijdperk van Ge neraal Berenguer heeft in elk geval dit voordeel gehad, dat de opgekropte onte vredenheid een uitweg vond in politieke demonstraties, al moest ook daarvan de' verwonderlijke kalmte deerd. Zijn er dan, zoo is deze dagen te vragen, monarchale partijen meer? Niets is min der Juist, maar deze partijen, de demo cratische, de liberale en de conservatieve, hebben zich als een bond der constitu- tlonallsten vereenlgd. Deze telden een democraat als Alvarez naast den con servatief Sanchez Ouerra en naast den liberaal Vilanueva tot leiders. Zij allen streden voor een geheel vrije verkiezing van de nieuwe Cortes; vormden oppo sitie tegen de gedachte van Berenguer om als het ware onder zijn leiding ge heel een Cortes te doen verkiezen en stilzwijgend aan te nemen, dat deze de monarchale gedachte zou handhaven. Men kan zonder vrees voor tegenspraak Het brandende Nederlandsebe sa. „Ar—" te I leesben Is lek gewerden en waanchUniUk als verloren te beschouwen. AfschuweUJke fmeielin Volgens een Reuter-beiicbt uit Cairo be stond de trein uit oud materiaal. Tenge volge van de snelheid van den trein kregen de vlammen gemakkelijk voedsel; de reizi gers, die m deze rijdende bel waren ge raakt. verbrandden, terwijl door den angst half waanzinnig geworden mannen, vrouwen en kinderen zich uit de brandende w^ens wierpen. Lijken van omgekomenen en deer lijk verwonde lichamen van nog levenden liggen langs den geheelen weg, zoodat bet moeilijk Is bet aantal slachtoffers te tellen. Toen de tretn ten slotte stilhield, was bet volstrekt ónmogelijk den brand te blusseben. De wagens werden afgehaakt en geheel door de vlammen verteerd. Alle dooden en gewonden zijn inlanders behalve een Prancalse, wier, been gebroken is. Onder de slachtoffers zouden tien kin deren zijn. De machinist van den trein ie gearres teerd. Volgens berichten uit Cairo le gistermid dag de AlexandriëCairo-Express in brand geraakt. Hierbij moeten 33 personen, waar onder 10 kinderen den dood gevonden heb ben. Drie bezweken na aankomst in twé ziekenhuis en 36 anderen werden zwaar ge wond. Vele lijken waren onherkenbaar ver minkt. De toestand van vele gewonden Is ernstig. Onder de dooden bevindt zich slechte één Europeaan. De brand is waarschijnlijk ontstaan, door dat een der assen Is warmgeloopen. Drie houten wagons gingen in vlammen op. De locomotiefbestuurder had van den brand niets bemerkt en werd eerst later door een baanwachter op het uitslaande vuur attent gemaakt. Wak na het Socialistisch Paaschcongres hebben wjj geconstateerd, dat de Linker vleugel der 8J2A..P. 2/5 der stemmen haal de. Het „Volk* heeft daarop dat groote aan tal trachten af te knabbelen met allerlei fijne redenaties: de afdeellngen hadden niet alle goed begrepen, er was verwarring, enfin, er moet heel wat af. Thans is de oudgediende Van der Goes tn de „Socialist” aan *t woord, waarin hij prijst de „toenemende zelfstandigheid’’ der partQ-afdeelingen jegens de pa: tljlelding. waardoor zij tegen of blanco stemden bij de motie over de organisatle-gedragingen van dea linkervleugel”. Van wat in het „Volk” ter „verklaring" vaa de stemming geschreven is. zegt v. d. Goes dat het „mogeljjk op een misschien niet volkomen onpartijdige fantasie berust**. Dus dan toch wel 2/5 links! concludeert de -Ree." ADVERTENTIEPRIJS: Van 1— regels L25: elke regel meer 1 SM RECLAME per regel 8.75 voer de eerste pagina; voor de overige pagina's f 8.58. RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD** M vooruitbetaling per plaatsing f SM per advertentie van 5 regels: Iedere regel meer 8.12 Hoogste barometerstand TO75 te Isaf jord. Laagste barometerstand 748.6 te Thoea- baven. mende wind, meest zwaar bewolkt of be trokken met regenbuien, later kouder. In den loop van gisteren zijn de eerste offlcieele berichten over de groote aardbe ving In Armenië binnengekomen. Voor zoo ver tot dusverre kon worden vastgesteld, hebben ruim 700 personen den dood gevon den. 20500 menschen zjjn dakloos geworden Hun toestand wordt nog moeilljker door het feit, dat bet bard regent. Het Centraal Comité van de republiek Georgië heelt een van speciale volmachten voorziene commissie per vliegtuig naar Nachitschewan gezonden om de hulpmaat regelen voor de bevolking te lelden. Te Nachitschewan zijn 60 hulzen verwoest. In de steden Gersu en Oschnubar zjjn In totaal 380 hulzen vernietigd. Daar aardbevlngsgebled groot gebrek best Te PulflQk is zekere J, P. gearresteerd, ver dacht van brandstichting. Verleden week woedde een hevige brand. Een der verbrande pereeelen was eigendom van den aangrtm- dena. die gevankelijk naar TM 18 ovezge- bracht. - Alle «hrmne oo dl» Msd sim Inervol» de verwkerinmvoorwssrdes 1300(1- Lswm'snm «rheele onxrsebiktheid tol werken door f 7CS Mjeeaonaevsl nwt f «II Ml verlies van een hand «19K «U rerlta. van een f Cfl Mi een breuk tegen oowvslten verwlmrd voor een der voleend, ul.keerinwm I OUUU.- .rmen ^ide bemwn ot belde <»oee, IIOU.- doodellike. .Hoor I ZOU.- I 1 ZO.- duim o» wlisvlnxer «OU.- o» Hedenmorgen te ongeveer half acht heeft nabij het station Hlllegom een ont sporing plaats gehad van een wagon van een personen-rangeertreln m$t electrlsche tractie. Eén spoor werd hierdoor versperd, waardoor groote vertraging in den treinen loop ontstond. Aanvankelijk bedroeg de vertraging 35 k 40 minuten, doch nog in den loop van den morgen werd deze vertraging teruggebracht tot ongeveer een kwartier 8 20 minuten. Men hoopte, dat nog om 11 uur de treinen- gang zijn normalen loop zou hebben. Ook de internationale treinen naar Bazel en Parijs verkregen uit den aard der zaak vertraging, waarbij van Llsse naar Vogelen zang op een spoor werd gereden. De ontspoorde wagon is niet beschadigd. Materieele schade is zoo goed als niet ver oorzaakt. Persoonlijke ongevallen kwamen niet voor. Van andere zijde vernemen wij: Van den electrischen trein, welke om 739 uur hedenmorgen van Hlllegom naar Amsterdam vertrok, liep een der wagens warm, hetgeen onmlddellljk ontdekt werd. Men wilde toen den trein op dood spoor rijden, waarbij een wagen ontspoorde en dwars over belde sporen kwam te staan. Door overstappen tusschen Hlllegom en Vogelenzang, moest het relzigersvervoer on derhouden worden. Dit duurde tot ongeveer half 11. Toen had men het spoor Haarlem Lelden vrij gekregen, zoodat tusschen Hllle- gom en Vogelenzang de dienst op één spoor onderhouden moest worden. Men hoopte weldra ook het tweede spoor vrij te heb ben. Er is reeds medegedeeld, dat Frankrijk, ten einde de paspoortformalitelten te ver eenvoudigen. van vreemdelingen die de Int. Koloniale tentoonstelling te Parijs wenschen te bezoeken, slechts eischt een door den Franschen consul geviseerde identiteits kaart. Deze maatregel geldt niet voor Nederland, daar tusschen ons land en Frankrijk weder zijds het pasvisum is afgeschaft. Daar evenwel de Fransche regeering toch soort gelijke faciliteiten aan Neder’.andsche on derdanen wil verleenen, heeft rij. volgens de „Tel.”, besloten om van Nederlanders ge durende de genoemde tentoonstelling, der halve van 6 Mel tot 1 November as. geen paspoorten te elschen. doch genoegen te nemen met een bewijs van Nederlander schap, voorzien van foto. Nederlanders die tijdens de Koloniale tentoonstelling naar Frankrijk gaan, worden derhalve In dit land toegelaten op vertoon naar keuze, hetzij van een geldig paspoort, hetzij van een be wijs van Nederlanderschap, welke beide geen Fransch visum behoeven. Na de slui ting van de tentoonstelling, kan men Frankrijk dus alleen weer binnenkomen op vertoon van het gewone paspoort. Het zilveren jubileum van M&r. Taskin te Warmond Madrid, 30 April 1031. Kalm, vooral heel kalm, is de Spaan- sche revolutie verloopen. Zeker, er was enthousiasme, er was belangstelling, men klom op trams en in hoornen om toch goed het oogenbllk waar te nemen, waarop het voorloopig Republikeinsch Gouvernement op het balkon van het paleis van het Gouver nement sou komen om de proclamatie der Republiek voor te lezen. Maar er was zoodanige eensgezindheid, en het ging alles zoo gemoedelijk, opgewekt en vroo- lljk, dat men eerder aan een grooten feestdag dan aan een belangrijke poli tieke verandering kon denken. Ja, als men ons niet mhuof meer op de hoogte had gesteld van den gang der gebeur tenissen, zouden wij wel gemerkt hebben, dat er Iets bijzonders gaande was, maar wij zouden wellicht het allerlaatst aan een omwenteling hebben gedacht! Geheel zonder ulterljjke kenteekenen is de revolutie niet voorbijgegaan, want men vindt het ook aan andere stand beelden. Maar alles bij elkander is Ma drid zooals het een week tevoren was, en wij, die als toeristen hier zijn, bemerken niet de minste stoornis, wy hebben natuurlijk het Koninklijk paleis niet kunnen bezoeken, maar wij hebben het nog juist waargenomen, dat wij de wacht zagen aflossen. Dat gebeurde eiken ochtend om 11 uur, en steeds stond een dichte menigte samengedrongen om het te zien. De wacht bestond uit in fanterie, cavalerie en artillerie en het aflossen ging eiken dag met muziek en groot ceremonieel gepaard. De eigen aardige paradepas trok niet minder de aandacht dan de kleedlj der garde soldaten. te paard langs den breeden weg van het paleis geplaatst en gekleed in uniformen, die aan den Napoleon- tlschen tijd deden denken Wij stonden er samen gedrongen met vele anderen op dienzelfden ochtend, dat in het paleis de beraadslagingen tusschen Konlng Alfons en zjjn verantwoordelijke mi nisters plaats hadden, die zouden lelden tot het besluit van vertrek uit het land, dat voor geheel Spanje een verrassing was. Wel niemand dergenen. die daar stonden, kon vermoeden, dat dit de laat ste maal zou zijn, dat de aflossing van de wacht plaats had, en dat nog dien selfden avond over de Piasa de las Armas, die het mooie uitzicht over de Manzenares en de vlakte toestaat, de auto zou rijden, die den konlng zou voeren naar Cartagena, om zieh in te schepen naar het buitenland. Voor hoe lang? Neen waarlijk, men kan dit geen revo lutie noemen, want een revolutie wijst op iets gewelddadigs. Men zou eer van een verandering van gezag willen spre ken, en wat daarbij opvalt, is, dat die verandering te kalm is. Van de linker zijde heet het nu, dat men dezen uitslag van de stembus heeft voorzien, en de vlugheid, waarmede onmlddellljk na het vertrek des Konlngs de samenstelling der voorlooplge republikelnsche .regee ring werd bekend gemaakt, wijst er op, dat men in het republikelnsche kamp niet te zeer verrast was. Maar toch, dit nobele gebaar, dat ook van republikeln- sche zijde als nobel wordt erkend, is een geste van den Konlng. die lang zal blij ven leven. Spanje heeft moeilijke Jaren doorgemaakt; Primo de Rivera kon het niets anders zien dan overgeleverd aan de grillen en de intriges der politici. Met forsche baud greep hij in; schafte mis bruiken af, maar schiep tegelijkertijd nieuwe. Zijn dictatuur was wellicht voor Spanje niet te verwerpen, maar zij duurde te lang. Het is het groote gevaar van elke dictatuur, dat deze uit vrijen wil niet beëindigd kan worden op straffe dat de te lang samengebonden kracht zich zal uiten. Het glorieuze jaar 1929, toen de blikken van geheel de wereld zich naar Sevilla en Barcelona richtten, schonk afleiding, maar nauwelijks was deze voorbij of de actie van Primo de Rivera deed zich zoo scherp gelden, dat deze moest aftreden. Beter had men ge daan de dictatuur vrij te laten dan een opvolger te kiezen, die nog minder dan Primo voor deze zware taak was bere kend. De gebeurtenissen thans over ziende, aanschouwt men daarin een snelheid, die verwonderlijk is. Want Spanje, al heeft het een drietal republi kelnsche jaren gekend, is monarcnle door en door, en In zooverre kan men van een te kalme revolutie spreken, dat de monarchistische tegenstelling te wei nig tot uitdrukking komt. Nog eens toch heeft een Konlng Madrid verlaten; het was In 1873 Amadeus van Savoye. Na zijn vertrek verklaarde het Congres Spanje tot republiek, maar in 1875 kwam deze republiek, onderling voortdurend verdeeld, ten einde en ds vader van BUREAU: HOF ALKMAAR Telefeen: Administratie Na, «33 Redactie Ne. «31 aannemen, dat de constitutlonallsten eigenlijk de beteekenis van dit eigen op treden hebben onderschat. Zij zijn te veel aan de monarchale gedachte ver bonden om te kunnen aannemen, dat zij de bon coeur aan het ten tooneele ver schijnen van het republikeinsch regime hebben medegewerkt. Neen, zij hebben begrepen, dat in de gegeven omstandig* heden niets anders viel te doen dan er zich bij neer te leggen. Maar zoo straks zal de verkiezingsstrijd aanvangen, en wat er dan van de eenheid, die in negatieve is getoond, zal overbU) moet worden afgewacht. Dat is zeker, het is niet waarschijn lijk, dat het zoo zal blijven. De nieuwe regeering Is meer socialistisch dan uit sluitend republikeinsch, en vele harer manifesten dragen dit kenmerk. Nu loopt zij reeds dadelijk het gevaar dat zij te veel in extremistische richting zal afzakken, en reeds verluidt, dat Mos kou zich niet onbetuigd laat. Tot dus verre heette het altijd, dat de Commu nisten geen voet aan den grond in Spanje zouden kunnen krijgen, en hoe wonderlijk het schijnt, dit lijkt, voor wie Spanje kent, Juist. Want Spanje Is een arm land, maar geen ongelukkig, geen ontevreden land. In de van elke wel vaart verstoken dorpen, die wj] hier doorgaan, zien wij meer zon op het ge laat dan In de meest welvarende dorpen by ons ten plattelande. De Spanjaard vraagt weinig van het leven, weinig althans tn materieelen zin; hij is ook wei nig gewend. Bij zulk een volk vindt het communisme niet spoedig ingang, en de industrie is in Spanje niet ontwikkeld genoeg om het een voedingsbodem te verschaffen. Maar toch, wanneer men eenmaal zekere democratische tenden- zen heeft vooropgesteld en men gaat niet steeds in die richting voort, krijgt het uiterste vat, al moet men bij Spanje oppassen met vergelijkingen met Wes telijk Europa, waarop bet in niets ge lijkt. De andere moeilijkheid dfe dreigt Is deze, dat Spanje ook niets minder be hoeft dan In de vroegere fouten der po litieke leiders te vervallen. Men heeft zoo getoornd tegen de dictatuur van Primo, maar heeft men wel eens nage gaan wat deze om bals brasM? Be» verpolitiekt stelsel zonder weerga. Primo toornde wellicht tegen de politieke lei ders, wyi zij den verderen veldtocht in Marokko tegenhielden, maar hij kon te recht ook tegen hen toornen, omdat ze door hun onderlinge tweespalt verbete ringen uitstelden, en liberalen en demo craten en* conservatieven elkander om beurten den bal toewierpen. Wanneer het z.g. nieuwe geluid te spoedig zou vervagen, en men zou vervallen in de oude fouten, zou het waarlijk de moeite van de verandering niet waard blijken. In elk gev%l, wat er zal gebeuren, ligt in de toekomst. De Spanjaard, hoezeer ook voor politiek geïnteresseerd, maakt zich niet al te druk om den dag van morgen. Hij wacht af, rustig, naar het ulterljjk bijkans onbewogen. Zoo wacht men blijkbaar nu in Madrid en elders. Nu zal er spoedig een nieuwe Cortes komen; dit moet wel het eerste pro grampunt van de nieuwe regeering zijn. Welke kleur zal zij hebben? Welke da den zal zij verrichten? Spanje weet het niet; noch de Konlng, die is heenge gaan, noch het voorloopig bewind, dat is gekomen, kan antwoord geven. En. wij, vreemdelingen in Madrid en in geheel Spanje, wij kunnen slechts ernaar gis sen en het beste hopen voor zoo'n mooi, zoo’n sympathiek land.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1931 | | pagina 9