ONS BLAD
ERNSTIGE TROEBELEN IN SPANJE
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Tafelmessen Friedrich Herder
VEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
DINSDAG 12 MEI 1931
VHF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. lil
f40
VOORNAAMSTE cWEUWS
Culemborgsche moordzaak
re.
I oo-
Nederland en Zuid-Slavië
Onbehoorlijk
Schending van vertrouwen door de
„Haagsche Post**
Telegrafisch Weerbericht
«T'ts
Limburg’s verweer
Louis Davids
Nabij Solssops
Beverwijk niet meer aan de spits
Een opstand in Burma
Een pseudo-kapitein
Zware brand te Enschede
De sterke vrouw
Waarschuwing
„Klki met de vuurroode haren**
De ramp der „Noordpool”
Doodelijk ongeval
te Limmen
De aardbeiencultuur
te Beverwijk
„Slachtoffer van een moderne vrije
opvatting**
Uitzending van de rede van
Z. H. den Paus
Ministerieel bezoek aan de
Zuiderzee werken
Stopzetting bouw luchtschepen in
Engeland
De werkloosheid in het
visscherijbedrijf
Sensatie-gebeurtenis in de
financieele wereld?
De „Return Novarum”-
herdenking
De a.s. Presidentsverkiezing in
Frankrijk
2
CD
te
Bij de N.V. Twentsche Textlel-
Maatschappli
Drie dooden bij een
granaatontploffing
Draad onder 11000 volt spanning
aangeraakt
- I »»w.- 750.
MOGIFTE POET, OF STRAFFE VAR VERLIES VAR ALLE RECRTER, I
GESCHIEDEN DITERLIJK DRIEMAAL VIEB EN TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL
ONJUIST ARGUMENT
I
i naar
atww.
inv te
DoodeWk ongeluk te Limmen.
Zware brand te Enschede.
]ue n.
sabeth
Date
irdam
Ban
lUa.
de
Rott.
ire.
P. da
co n.
Barometerstand 9 uur v_m.: 763. Vooruit.
ten-
zendtijd, waarin verwerkt de
naar
Mei
land, vooral wat ’betreft de politiek
Lon-
van
Met
Jona
k.
Aardschok in Italië
V te
i te
Met
Ernstig ongesteld
ton»
De kanoën voor Briand
aar
XV.
vaar verkeeren.
V.
al«
1000 dooden.
n.
■ut
on-
Gevolg van de ramp der R 101
Sociale Voorzieningen te
Betrokken bij Jack Diamond's wandaden.
Begrafenis van bet laatste slachtoffer
O
oani.
d.
bij een breuk vso
arm
erken.
oeille;
Idah.
isng.
Voorloopig arrest van den aangehoudene
verirngd
genoemd
in vele
en
Massale demonstratie tegen de
Dageraad-actie te Kerkrade
ddah.
terra
Nederland levert veel beter en goedkooper
bloemen
Briand heeft zich definitief voor het pre
sidentschap der Fransche republiek eandi-
daat gesteld.
De Engelsehe regeering son besloten heb
ben geen verdere luchtschepen meer te bou
wen.
De troebelen in Spanje. Kerken en kloos
ters verwoest. Eischen der arbeiders.
en
trouwd. „De sterke vrouw"
troont In de woning
maar haar
raad- als hij zetelt onder de raadsheeren
lands."
Gistermiddag omstreeks drie uur is brand
in het nieuwe drie verdiepingen
van de N.V. Twentsche
welk
De Commissaris van Politie te Zeist geeft
in het algemeen belang een leder in overwe
ging bij hem inlichtingen In te winnen al
vorens in relatie te treden vSSet het Comp-
toir du Nord (A. Donnay) te Brussel, dat
credleten verstrekt en voor welk Comptoir
J. Bascherini, wonende te Utrecht, Obrecht-
straat 30e. de hoofdvertegenwoorditrlng voor
Nederland heeft.
zich
doch
be-
Onder groote belangstelling heeft gister
middag de begrafenis plaats gehad van den
.ongeling J. W. Noordzij, die op zoo smarte
lijke wjjae bij de ramp van de Noordpool
Um. 132 aan de Schotacbe kust om bet le
ven kwam.
Hel voort werd gevoerd door den burge
meester van Maassluis, den heer n-mn-te.
en Ds. Bramer.
Roofmoord te Den Haag? Ljjk in een ge-
chloroformiseerde kist gevonden.
..Mgr. Aengenent in PauselUke audiëntie te
Rome.
doch
kaliber.
ree.
bAi>-
Licht op De lantaarns moeten Tnorgen
worden opgestoken om 3.12 uur.
1D
L
w, W
LI
un-
nster<
t
hjfft gisteren een
1 met Briand over
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal, voor Alkmaar f
Voor buiten Alkmaar f IK
Met Geïllustreerd Zondagsblad
booger
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Naar de „L. Crt.” uit betrouwbare bron
verneemt, is de bekende revue-artist en
zanger, Louis Davida die den laatsten tijd
ook door verschillende filmopnamen van
zich deed spreken, ernstig ongesteld. Hij is
lijdende aan een zware keelziekte, die zich
reeds lang geleden openbaarde, doch nu zoo
is toegenomen, dat hij in het Binnengast
huis te Amsterdam is opgenomen. De ge
volgen dezer ziekte hebben zich reeds ge
openbaard, zoodat genezing welhaast uitge
sloten moet worden geacht.
personen die
het dagblad
overleden.
Een dezer dagen werd door de Oosterbeek-
sche politie een Dultscher aangehouden, die
gekleed ging in het uniform van kapitein.
HU gaf zich uit als kapitein van de Frie-
aensarmee en beweerde, dat hij lid was van
een internationale politieorganisatie, geves
tigd te Miami in Florida.
Hem werd een verhoor afgenomen, waarbij
bleek, dat hij niet alleen zich zelf tot den
rang van kapitein had laten promoveeren.
maar dat hij met den militairen dienst als
zoodanig niets te maken had. Hij was in
diverse landen van Europa geweest, alles te
voet, zoogenaamd om een Internationaal
Politie Corps te stichten.
Uit zijn papieren bleek voorts, dat hij van
verschillende autoriteiten een handteekenlng
had ontvangen, waarvan hij bij verschillen
de gelegenheden gebruik maakte. Op aan
beveling logeerde de pseudo-kapitein gratis
in de grootste hotels Dit laatste geschiedde
ook in hotel Tafelberg te Oosterbeek. Vanaf
Zaterdag jJ. kreeg hij gratis logies op bet
politiebureau. Overigens scheen hij beter ge
wend te zijn, althans liet hij de politie on
omwonden blijken, dat het onthaal herr
minder goed was bevallen.
Hedenmorgen is de jongeman hij is
22 Jaar oud over de grens gezet. Met een
Engelsch pond op zak gaat hij zijn voetreis
door Europa voortzetten.
De nieuwe gezant van bet koninkrijk
Zuidslavië in Den Haag, prof. dr. Mikorad
Straznlcki, die drie weken geleden de leiding
van het gezantschap op zich heeft geno
men, heeft meegedeeld, dat de economische
betrekkingen tusschen Zuidslavië en Neder
land zich meer en meer uitbreiden.
toonstelling van Nederlandsche bloemen in
Zagreb is, zoo zeide hij, ongetwijfeld een
groot succes geweest. Zuidslavië heeft bloe
men noodlg en tot dusverre werden deze
betrokken uit Italië. Het is echter thans ge
bleken, dat Nederland de bloemen veel
beter en goedkooper kan leveren, en het was
den gezant dan ook bekend, dat deze ten
toonstelling geleld heeft tot belangrijke
zaken tusschen Nederland en Zuidslavië. In
dit opzicht verwachtte prof. Straznlcki nog
veel van de naaste toekomst, hij voorzag
een levendig handelsverkeer tusschen beide
landen.
De gezant was van meening. dat de crisis
in zijn land niet zoo sterk gevoeld wordt
als in overige staten.
Het kabinet MacDonald heeft besloten, dat
in Engeland geen luchtschepen meer zullen
worden gebouwd.
Dit besluit zal Donderdag ter kennis van
het lagerhuis worden gebracht bij de beraad
slagingen over de Engelsche lucbtvaanpoli-
Uek.
Men neemt aan, dat het kabinet tot deze
beslissing is gekomen naar aanleiding van
het rapport der parlementaire commissie
die een onderzoek heeft Ingesteld naar de
ramp, welke het luchtschip ,Jl 101” heeft ge
troffen.
oil verlies vea ‘n
anderen vinger
kracht en
eens een
van de meedoogenlooze
Rede van Zamora.
De Mlnlster-preskleift Zamora heeft gis
teravond een rede gehouden voor de micro
foon, waarin hij de blnnenlandsche politiek
en uitvoerig de verhouding tusschen Kerk en
Staat besprak.
De regeerlng, aldus de premier, is vast be
sloten om een herhaling der gebeurtenissen
van de laatste dagen te verhinderen; zij zal
■de republiek verdedigen en de belangen Van
het Spaansche volk beveiligen.
Zamora gaf uiting aan zijn leedwezen over
de aanvallen en brandstichtingen van kloos
ters. waardoor de godsdienstige gevoelens
van velen in den land» waren gekwetst.
De nieuwe grondwet zal de vrijheid van
geweten en «eredienst, vaststellen en zij zal
niet toestaan dat de republiek door daden
van willekeur wordt onteerd.
Aan bet slot van zijn redevoering bracht
Zamora den dank der regeerlng over aan de
civiele garde voor haar koelbloedig optreden
bjj de jongste onlusten en hij spoorde de be
volking aan het werk te hervatten.
Inzake de Culemborgsche moordzaak beeft
de rechtbank te Tiel het verzoek van den
substltuut-offlcier van justitie mr. J. 3. O.
van Everdingen om het voorloopig arrest
van Auke Obdam voor den tijd van zes dagen
te verlengen, ingeallligd.
B|j een opstand tal Burma zonden MM per
sonen gedood zijn.
Dezer dagen meldden de bladen een taffen
aanslag op een jong meisje. En feltelijk. zoo
lezen wij in het „Dagblad van Noord-Bra-
bant”, zijn we er nonchalant langs heen ge
marcheerd. dat die aanranding heeft plaats
Kchad ‘s om half één op een eenza-
men weg bulten Hilversum Toch is dat wel
eens de aandacht waard. Wat doet een Jong
meisje *s nachts om half één alleen met
baar flets op een eenzamen buitenweg? Dr
ta toch wel iets veranderd, de laatste jaren.
Nog niet zoo lang geleden was het ondenk
baar, dat ouders zoo iets toestonden, dat
broers hun zusters zoo alleen lieten loopen,
en ook.... dat Jonge meisjes dit durfden of
maar olrbaar achtten En nu.... wordt een
diergelijke renstendigheid in bet bericht der
Alte «bonrW. on dit blad sim huwvolee d. rereekerlnovoorw.rden nnsn
«“«“vaUen versekerd voor een der volgende oitkeerlnaen 3000
,x>e Haagsche Post" heeft een artikel ge
publiceerd over de verdeellng van den radlo-
zendtijd, waarin verwerkt de gegevens om
trent de regeling van de raaio in het buiten
land. vooral wat ’betreft de politiek en de
censtrar. gegevens welke vcor de leden van
de Tweede Kamer door den Minister
Waterstaat ter Inzage waren gelegd.
Volgens de „Osservatore Romano" zal de
redevoering, die Z. H. de Paus zal houden
tot de bedevaartgangers, die ter gelegenheid
van de .JEterum Novarum” naar Rome ko
men, draadloos worden uitgezonden. Z. H.
zal de rede uitspreken bij de pontificale
audiëntie op 15 dezer en deze rede zal wor
den uitgezonden op eep golflengte van 192»
Meter om 17 uur Midden-Europeeschen tijd.
SPANJE
Minister-president Laval I
langdurig onderhoud gehad
de gevolge die diens verkiezing tot presi
dent voor het kabinet zou hebben.
Volgens de bladen zal Laval in dat geval
de leiding der Pransche delegatie naar Ge
nève op zich nemen en zich ook belasten
met de portefeuille van buitenlandsche zaken.
Briand zal echter in leder geval naar Ge
nève gaan om het voorzitterschap van de
Europeesche studiecommissie aan een ander
over te dragen.
De bladen beschouwen het nagenoeg als
zeker, dat Briand morgen bij de presidents
verkiezing in Versailles de overwinning zal
behalen.
ADVERTENTIEPRIJS: Vaa 1—5
regels f 125: elke regel meer 823-
RECLAME per regel 3.75 vete
de eerste pagina; vote de overige
pagina', 6J3.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
bjj voornitbetaUng per plaatsing
3.M per advertentie van 5 regeh:
Iedere regel meer 3.13
leerde berichtgeving heeft geholpen.
Dat is in betrekkeltfk korten tijd het
tweede geval van schending van vertrouwen
door een Kamerlid.
Men zal het de regeerlng thans moeilijk
kwalijk kunnen nemen, als ze voortaan wei
gert, vertrouwelUke stukken ter inzage van
de Kamerleden te leggen.
In de nabijheid van Soissons waren giste
ren eenige Joego-Slaviscbe arbeiders bezig,
een sedert den oorlog braak liggend stuk
land op te ruimen en van steenen te
vrijden, om het weer voor den landbouw
schikt te maken.
Hierbij stuitten zij op een gedurende den
oorlog in den groad geslagen, doch niet
ontplofte granaat van zwaar kaliber, die
plotseling ontplofte. Drie arbeiders werden
op slag gedood, terwijl 4 andere zwaar
werden gewend waarvan eenige in levensge-
ArrestaUe van een vermaard financier?
De „Daily Herald" vermeld op opsien-
barende wijze, dat binnen zeer korten tijd
een groote sensatie-gebeurtenis te waditen
is, nJ. de arrestatie van, wat het blad noant,
een wereldvermaard financier. Het blad
noemt geen namen, doch schrijft, dat <le
publicaties van een concern van bekende
maatschappen aanleiding zijn geweest toe
het uitvaardigen van het arrestatiebevel
Het concern beschikt over een kapt taal
van verscheidene mlllioenen pond sterling.
Bedoelde groep heeft in den ’•-•«ten tijd
herhaaldelijk door belangrijke financiële
tegenslagen van zich doen spreken. R«eds
gerulmen tijd heeft de justitie in ovwta*
met de regeerlng de transacties van be
doeld concern met aandacht geveegd.
I - bij ren onsev.l me« f BEA bil varlle. vaneen hand f OE Mi «erlle. nn ren f EA
doodelbken efloop auU.” een «oei ot een oos duimot wlirrinaer ®w« been o*
Marion Roberts, de vriendin van Jack
Diamond, bijgenaamd „Kikl met de vuur
roode baren” is in staat van beschuldiging
gesteld wegens den aanslag op den chauf
feur van een vrachtauto, in verband waar
mee Jack Diamond in April U. reeds is ge
arresteerd. De chauffeur zou naar men weet
door den bandiet en zijn handlanger» zijn
doodgemarteld.
ontstaan
tellende gebouw
Textlel-MÜ. te Enschedé, welk gebouw
grootendeels als magazijn in gebruik is. De
brand ontstond op de tweede verdieping,
waar zich een ojoslagplaats voor dekens en
een lompenperserlj bevonden. Hoewel de
brandweer direct met veel materiaal ter
plaatse was, viel aan blusschen niet te den
ken. Weldra had net vuur den geheelen
voorraad op deze verdieping, welke een
oppervlakte heeft van ongeveer 2000 vier
kante meter, aangetast. De ruiten sprongen
en aan alle kanten sloegen de vlammen
naar buiten. Daar het gebouw geheel uit
gewapend beton is opgetrokken, gelukte het
langen tijd het vuur tot de tweede verdie
ping te beperken. Tegen zeven uur echter
sloeg het vuur over naar de derde etage,
waar de af deellng sterker!) is ondergebracht.
Tegen negen uur des avond was de brand
weer het vuur meester en kon het mate
riaal gedeeltelijk inrukken.
De tweede verdieping is geheel en de
bovenverdieping gedeeltelijk uitgebrand. De
benedenverdiepingen bekwamen zeer ernstige
waterschade.
De stagnatie in het bedrijf «al door desen
brand niet groot zijn. De grootste schade
wordt door verzekering op beurspolis gedekt.
De oorzaak van den brand is onbekend.
Gistermiddag is in de Italiaansche provin
cie Basilicata een vrij hevige aardschok
waargenomen. Te Malfl werden nagenoeg alle
huizen beschadigd.
Ook bet aldaar gelegen Noonnann-elot
van keizer Friedrich H werd beschadigd,
BUREAVi HOF ALKMAAR
Teiefoea:. Administratie Na 433
Bedaette Na ku
Hoogste barometerstand 737.9 te Le Havre.
Laagste barometerstand 747J te Tenha
ven.
Verwachting: Zwakke tot matigen, JMor
wellicht toenemende. Zuid-Westelijke tot
Zuidelijken wind. Half tot zwaar bewolkt,
aanvankelijk weinig of geen regen, weinig
verandering in temperatuur.
Zooals onder de rubriek buitenland uit
voerig wordt bericht, zijn in Spanje troebe
len ontstaan, welke helaas geleid hebben tot
het verwoesten van een aantal kerken en
kloosters.
Op sommige plaatsen werden de men-
schen aangezet tot verzet tegen de kerken
en speciaal tegen de kloosters.
Om de kloosters te Madrid zijn cordons te
hunner bescherming getrokken. Op bepaalde
punten zijn machinegeweren opgesteld.
Het blad „El Debate” is geschorst.
Te Madrid is een regiment cavalerie ««n-
gekomen. Patrouilles trekken door de stra
ten.
Verscheidene monarchistische persoonlijk
heden z\jn naar Frankrijk vertrokken.
Aan alle faculteiten werden gisteren col
leges gegeven. De studenten weigerden ge
hoor te geven aan de aansporingen der
arbeiders en bleven in-'de gehoorzalen.
De minister van Blnnenlandsche Zaken
verklaarde, dat het aantal te Madrid in
brand geraakte kloosters tien bedraagt. Hjj
voegde hieraan toe, dat de openbare orde is
hersteld en dat men weldra de verschillende
onheilen zal hebben bedwongen. De politie
slaagde er in, hgt in brand steken van het
klooster van San Foch te voorkomen. De
zusters verlieten het klooster.
Tot de In brand gestoken kloosters, be
hoort ook de hoofdverblijfplaats der Jezu-
ïctmorde. Slechts eenige brokstukken van
muren staan nog overeind.
De brandweer kon eerst met de bestrij
ding van het vuur beginnen toen troepen
ter bescherming waren aangerukt en het
publiek niet meer de slangen kon door
snijden, zooals des middags was gebeurd.
Het In brand steken van nog meer kloos
ters kon worden verhinderd. Er rijden pant
serauto’s door de hoofdstraten der stad, wat
wel Indruk op de menigte schijnt te maken.
De waterleiding, de electrische centrales
en andere gebouwen van openbaar nut wor
den door troepen rtreng bewaakt.
Vijf communisten, die er van beschuldigd
worden, de daders of aanstichters van de
gewelddaden te zijn, zijn gearresteerd. Twee
gisteren voor het gebouw van
.ABC” werden gewond, zijn
zeewerken. Ook zijn met de directie
maatschappij tot uitvoering dte
<M.U.Z.) besprekingen gehouden.
Nieuwe ministerieele besluiten.
De ministerraad beëindigde zijn vergade
ring van gisteravond te ruim 1 uur in den
afgeloopen nacht.
De minister van blnnenlandsche zaken
deelde de pers mede, dat 80 communisten
waren gearresteerd
De gouverneurs van alle provincies had
den opdracht gekregen elke poging tot orde
verstoring krachtig tegen te gaan.
Er heerscht echter in het land zelf vol
komen rust Alleen te Sëvllla hadden
teekenen van opwinding voorgedaan,
de toestand daar geeft geen reden tot
zorgdheid.
Verder wordt bekend gemaakt, dat
regeerlng een arrestatiebevel heeft uitge
vaardigd tegen alle ministers van de dicta
tuur Primo de Rivera.
der sekse, die de zwakke
juist, omdat ze, ofschoon
sterk, wat haar aantrekkelijkste
venste schoonheid betreft, aan den eerbied
de bescherming van den man is toever-
van de H. Schrift
van den man, en niet
man. Js beroemd in den
des
Gistermiddag geraakte de 18-jarige elec-
trlclen van S. uit Medemblik. die te Limmen
werkzaam was aan den electriscben trans
formator der Ned Spoorwegen, in aanra
king met den onder een spanning van 11090
Volt staanden draad, met het gevolg, dat de
ongelukkige onmiddellijk gedood werd.
Gelukkig wist een der medearbeiders on-
mlddellijk een handle over te halen waar
door de stroom werd uitgeschakeld; anders
hadden er mogelUk meer slachtoffers ge
vallen.
De minister van Waterstaat, mr. F. 3.
Reijmer, heeft gisteren, vergezeld van den
administrateur bij zijn departement, ir. p.
H. A. Rosenwald, een bezoek gebracht aan
den_Wlerlngermeerpolder en aan de Zulder-
van de
wuken
Besluiten van den ministerraad
Kerken en kloosters verwoest
Rust teruggekeerd.
Het officieuze agentschap Fabra meldt dat
de orde en rust In Madrid weer hersteld zjjn.
De regeerlng is volkomen meester van den
toestand De staking ts nagenoeg opgeheven.
De bladen, zonder onderscheid van politie
ke richt ng. hebben tot de bevolking een op
roep gericht om de regeerlng behulpzaam te
zijn bij de pogingen om de orde te bewaren.
Daar te Madrid de staat van beleg is af-
gekondlgd, hebben de militairen de zorg voor
de bewaking overgenomen. In de binnenstad
patroullleeren twaalf pantserauto's, vooral
in de omgeving van de bankinstellingen.
Vier pantserwagens zijn opgesteld in de
omgeving van het vroegere koninklijke paleis.
In een onderhoud met vertegenwoordigers
van de pers, verklaarde de Minister van Bln
nenlandsche Zaken, dat de regeerlng bewij
zen In handen heeft voor het samengaan van
de communisten en monarchisten bij de
Jongste troebelen. Tacht'g communisten wer
den gearresteerd, toen zij een bijeenkomst
wilden organlseeren.
Het Fonds voor
IJmulden bericht;
Over de week van 25 April tot en met 1
Mei werd aan 539 (399) werklooze opva
renden ultkeering ve strekt tot een totaal be
drag van f 5145. (415325.)
Dit aantal was als volgt over de verschil
lende gemeenten verdeeld:
228 Velsen, 131 Egmond aan Zee, 24 Kat
wijk aan Zee, 70 Schevênlngen, 86 overige
gemeenten.
Aan het
totaal 484
wel:
156 (63) Velsen, 65 (31) Egmond an Zee,
62 (20 Katwijk aan Zee, 95 (69) Schevenin-
gen, 86 (60) overige gemeenten.
N.B. De tusschen haakjes geplaatste getal
len hebben betrekking op de zelfde week van
het vorig jaar.
einde der verslagweek waren in
(243) zeelieden uitgetrokken en
Terecht maakt men er het Kamerlid, dat
het blad de gegevens verstrekte, een ver
wijt van, niet alleen dat het tot deze on-
hoorlijke en ontoAatbare daad overging,
maar ook. dat bedoeld Kamerlid den moed
mist, er ruiterlijk voor uit te komen, wie de
„Haagsche Post” aan de hierboven gesigna-
Katholiek Kerkrade heeft Zondagmiddag
een massale demonstratie gehouden, bedoeld
als een anti-Dageraad-betooglng.
Vele duizenden katholieke mannen cn
vrouwen, jongelingen en meisjes uit heel de
uitgestrekte gemeente trokken door de be-
vlagde straten, met hoog geheven vaandels
en banieren in de pauselijke kleuren, bege
leid door tal van muziekkorpsen nA de ker
kelijke diensten naar het meetlngsterrein
het voetbalveld aan de O. L. V.-straat. Hon
derden belangstellenden sloegen den groot-
schen stoet gade.
Op de kiosk op het terrein hadden plaats
genomen de gemeentelijke geestelijkheid,
met den Deken aam het hoofd, de directeur
van Rolduc, de Gioogeerw. heer A. v. d.
Venne, de aalmoezenier dr. Verhagen, de
burgemeester der gemeente en het actieve
comité van verweer, de commtateis van po
litie en de gemeente-secretaris.
De betooglng werd geopend door het geza
menlijk zingen van bet „Aan U o Konlng der
Eeuwen", begeleid door de kerkelijke har
monie „Sint CaecUla”. De voorzitter, de heer
O. Sprokel, sprak een pakkend openings
woord.
Na het zingen van „O Maria, zoete Moeder”,
kwam het eerst aan het woord de heer 3.
Pelzer, secretaris van den Kath. Mijnwer-
kersbond.
Na bet zingen van ..O. reinste der Schep
selen", verkreeg de bekende pater Jacobs,
uit Sittard, het woord.
Deken van Ormelingen, van Kerkrade,
sprak hierop een diep geroerd dankwoord.
HU dankte voor de imposante demonstratie
voor het prachtig eerherstel, voor het krach
tig protest. Ten slotte sprak de heer Sprokel
een algemeen dankwoord, waarna nog geza
menlijk met muzikale begeleiding „Groote
God, wU loven U” gezongen werd.
De staatssecretaris voor Indië deelde in
het Lagerhuis mede, dat gedurende den op
stand in Burma naar schatting ongeveer
1000 personen zijn gedood.
Hoe hoog de verliezen der Engelschen zUn,
is nog niet nauwkeurig bekend.
misdaad misschien niet eens meer opge
merkt. Misschien is het niet eens ironisch
verstaan, dat. toen de politie het meisje
naar de ouderlijke woning bracht, men
daar reeds in groote ongerustheid verkeerde
over het lange ultblijVen der dochter I Zelf
standigheid. emancipatie, vrijheid van be
weging. het zUn woteden in omstandigheden
wanneer de vrouw DeiChennlng noodlg hééft
en te kort schiet tegen brute
plompe overmacht. Er moet eerst
slachtoffer vallen
consequentie eener moderne vrije opvatting,
eer men het gevaar ziet.en er nog geen
maatregelen tegen neemt Een gevaar, dat
niet te keeren is, zoolang de vrouw niet zelf
in hevigen afkeer en schrik ervoor de plaats
weer inneemt onder de hoede van haar nv-
tuurlUken beschermer, den man. En boven
bedoeld geval is weer een aanwUzing bU
vele andere dat een gelijkstelling der sek
sen tegenover arbeid en vrUheld in de sa
menleving niet groeit op den bodem eener
juiste opvatting van de bijzondere positie
wordt,
dingen
verhe-
BeverwUk is niet meer het aardbeiencen
trum van voorheen Verleden jaar zUn pijn.
13.000.000 K.G. aardbeien in ons land ge
teeld. Voer rekening van de Beverwljksche
veilingen kwamen er 3. voor de Z. H. eilan
den ruim 4 en voor Breda 2 7/10 mlllloen
K.G., 1/3 van de beteelde vrucht was be
stemd voor het binnenland. Naar Engeland
werden verscheept 6.750.000 KG., terwUl in
verschen staat naar Dultschland en Enge
land 1.7000200 K G. ZUn verzonden.
Tot dusver is de BeverwUker aardbei nog
de sappigste vrucht, doch de overige centra
doen al hun best door cultiveerlng in dit
opzicht haar op zU te streven. Dit is verle
den Jaar vooral aan het licht gekomen met
Breda. Hier werden in 1924 nog geen 400.000
K.G. geoogst en in 1930 bedroeg dit gewlcht-
cUfer 2 7/10 mlllloen.
In Oud Beierland is de pluk in 1930 met
900 procent vooruitgegaan, vergeleken bU
1923. Over ons geheele land wordt een ster
ke uitbreiding verwacht.
De beste aardbeien kwamen verleden jaar
na Beverwijk uit Breda terwijl de kwaliteit
uit Barendrecht slecht was.
Aan de Beverwljksche veilingen is het
denkbeeld in overweging gegeven om even
als zulks met bloembollen geschiedt, certi
ficaten af te doen geven ter voorkoming van
bedrog, daar het meermalen gebeurd is, dat
bU export vreemde aardbeien voor het Be
verwljksche product doorgingen.
Met voldoening hebben wij meerdere
uitlatingen van liberale pers-organen
gepubliceerd, waaruit kon bUJken, dat
men in liberale kringen hoezeer ook
hechtend aan zoo groot moge lijke vrij
heid in het maatschappelijk leven
minister Donner's wetsontwerp inzake
Godslastering wèl aangenomen zou wen-
schen te zien.
Sindsdien hebben wjj echter enkele
tegenvallers te boeken: zoo zou de 11b.
„Nieuwe Rott. Crt." Godslastering maar
liever ongemoeid willen laten zoo
heeft het 11b. „Vaderland” het wetsont
werp heftig bestreden zoo wil het lib.
„Handelsblad” Godslastering wel straf
baar stellen, wanneer zij geschiedt aan
of op den openbaren weg, „als
iets, dat stuitend is, niet alleen voor de
godsdienstige gevoelens van de groote
ipSCrderheid des volks, maar ook voor
elk beschaafd menach”; Godslaste
ring in geschrifte echter, „hoe
erg zulk een uiting van barbaarschheld
ook moge zUn", late men aldus ad
viseert het blad ongemoeid „als iets,
dat niemand, zonder zijn eigen wil, be
hoeft waar te nemen.”
Over dit zonderling advies een enkel
woord:
Kreeg het „Handelsblad" zijn zin, dan
zou de minister zijn doel precies....
niet bereiken: de Godslasteringen in
,J>e Tribune” zouden dan immers onge
stoord voortgezet kunnen worden.
Maar dAt daargelaten:
wij vragen ons af, hoe het „Handels
blad" straffeloosheid kan eischen voor
het geval de Godslastering Jn geschrif
te” geschiedt, omdat dan „niemand, zon
der zijn eigen wil, deze behoeft waar te
nemen.”
Ging men dezen stelregel toepassen,
dan moest ook alle opruiing, alle
pornographic in woord en beeld, in boek
en blad mits maar niet ^an of op
den openbaren weg” straffeloos ge
steld worden.
Men kan het immers voorstellen, alsof
niemand, zonder zijn eigen wil, daarvan
kennis behoeft te nemen.
In de praktijk van het dagelijkse!»
leven sou die uitzondering voor Jn ge
schrifte" echter tot fatale gevolgen lel
den; de vrije wil, om van dergeiUke
dingen al dan niet kennis te nemen,
zou maar al te vaak blijken niet te
bestaan: onwillekeurig toch zoude
men telkens en telkens boeken en bla
den in handen en onder de oogen krij
gen, waarin dAtgene zich opdringt, wat
volgens bet ^fandelsblad” aan of op
den openbaren weg wel, maar in ge
schrifte niet strafbaar mag zijn.
In dezen gedachtengang zou door de
overheid ook nooit of te nimmer een
tooneelstuk, een film, hoe schandelijk of
hoe gevaarlijk ook, verboden mogen
worden.
En dan denke men verder eens aan de
jeugd, die nog niet eens wéét, noch be-
sèft, wAarvan zij wel kennis neemt, als
zU dergelijke boeken of bladen in han
den krijgt en Inziet, argeloos.
Wat gedrukt mag worden, kan nu
eenmaal overal openlijk voor het grijpen
liggen.
En de gevolgen zouden voor de jeugd
niet ultblljven: wat het kind argeloos
gezien of gelezen heeft, verricht, al dan
niet heimelijk, zijn zlele-verwoestende
werking.
Het sou een fraaie anarchie worden,
als in tegenstelling met „aan of op
den openbaren weg” (dus b.v. door mid
del van aanplakking, door middel van
luidkeels venten) Jn geschrifte"
alles geoorloofd zou zijn, omdat het
handelsblad” nu eenmaal aanneemt,
dat men er alsdan, zonder zijn eigen
wil. geen kennis van behoeft te nemen.
Wanneer het handelsblad” naar uit
vlucht jes zoekt om aan de erkenning te
ontkomen, dat tegen de Godslasteraars
moet worden opgetreden, laat het blad
zich dan v«n andere argumenten voor
zien.
Dit argument was al heel ongelukkig
gekozen.
Nieuwe wandaden tegen den
godsdienst.
BlUkens berichten uit het land beeft bet
voorbeeld van Madrid ook in de provineie
navolging gevonden.
Te Alicante werden vier kloosters in
brand gestoken, waarbij een schietpartij
ontstond met de politie, in bet veten^
waarvan een arbeider werd gewond. Ook te
Malaga werd «en klooster verbrand en bet
oude Blsschoppelük paleis in brand gesto
ken, evenals de gebouwen van de rechtsche
dagbladen in deze plaatsen.
Te Cordova werd uit de menigte met
steenen gegooid naar het Bisschoppelijk pa
leis. doch de poUtie zag kans pogingen tot
brandstichting te verhinderen.
