ONS BLAD
LEEKEPREEKEN
H.H. ADVERTEERDERS
AAN ONZE
ABONNE’S
DE ENCYCLIEKFEESTEN TE ROME
I
R
I
I
l
I
te
W.M.H. PELS&Zn.,Altauar
I
1750- ïsssrsa tis».- ï’-ïs- nis- szjkxs fso-
r-
De nieuwe Chineesche
grondwet
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Scheerkwasten en Scheerzeep
ZATERDAG 16 MEI 1931
so
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE Bl ADEN
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 113
f40.
VOORNAAMSTE cN’IEUWS
Verschillende redevoeringen,
De Nederiandsehe Katholiekendag
I
Arbeidstijd in Kapperszaken
1 Juni in werking
Een ernstltge ontploffing
32.000 arbeiders er bij betrokken
Oesterreichjsche Kredltanstalt
en
41
Discontoverlaging Nederlandscbe
Bank
Alleen reeds om de
tijdsomstandigheden
- A
De legerrevue gaat
niet door
-i
Algemeene staking in
Zweden
Roode Bordeaux vanaf f0.85 per ft.
Oporto- en Samos-wijnen va 95 ct,
Spaanscbe wijn f 1.30 per ft
Korting bij afname van 12, 24. 4$ fL
respectievelijk 5 pCt, 7 pCt^ 10 pCt
AMGIFTE MOET, OP STRAFFE VAR VERLIES VAR ALLE RECHTER, GESCHIEREH UITERLIJK DRIENUL VIER ER TWIHTIG URER HA HET ORGEVAL
o.a. van Mgr. Aengenent
LLANDSCH DAGBLAD
NOOR
L
Confres inzake het dansvraagstak.
t 30
tot
als
EZO
Barometerstand 9 uur vjn.: 758. Achteruit.
voorbeeld:
ZUn gestalte
0
Van tot 3 pet.
-
werd
Dispensatie fat Vasten- en Onthoudingewet
I
Tweede Plnluterdar
- j
Vergadering
Op de Frankfartber voorjaarmarkt
Op de voorjaarsmarkt te Frankfurth beeft
gelegenheid
ƒ1
A
3
De bijeenkomst der Enropeesehe studie
commissie door Briand geopend.
t M mUUoen in bet buitenland
opgenomen credieten
De Nederlanden btf de encycUekfeeaten te
Rome.
Diseontoveriaging van de Nederiandsehe
Bank met S pCt
Ernstig ongeval van vergiftiging te Gra-
vesande.
Wetsontwerp inzake de onvereenigbaar-
heid van functies in België.
Verschenen Is de nieuwe Pausellfte Ency
cliek over het sociale vraagstuk.
bij een brenk ven
erm
n
De voorgenomen legerrevue In Augustus ax.
ter herdenking van de in 1838-H gtvUensu,
bijjft achterwege.
De .Rerum Novarum”-herdenking te Ro
me. Audiëntie bUZ.H. den Paus. Toespraak
van den H. Vader.
Plebaan L. A. A. M. Westerwoudt te Imi
ongesteld.
bij verlies van ’r
anderen vinger
ABONNEMENTSPRIJS!
Per kwartaal, voor Alkmaar f L—
Voor buiten Alkmaar 2.85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
«.CO hooger
Licht op De lantaarns moeten morgen
werden opgestoken om 9.19, overmorgen om
9.20 uur.
Wtj meenen goed te doen neg eens onder de aandacht
te brengen, dat onse administratie naast het plaatsen
van Uw advertentlen to onze eigen uitgave, gaarne
haar bemiddeling verleent voor bet plaatsen van Ow
gelegenheids-advertentitn ook tn andere Ms Pin
D kunt van onar bemiddeling gebruik maken zonder
dat de prti» van Owe annonce daardoor maar eeniga-
zins wordt verhoogd.
Wtj benden ons gaarne aanbevolen.
DE ADMINISTRATIE
Minister Ruys de Beerenbrouck, voorzitter
van den Raad van Ministers, heeft op de
vragen van den heer Albania, in verband
met een voorgenomen plan tot het houden
van een legerrevue hier te lande in Augus
tus as., ongeveer terzelfder plaatse, waar in
1831 de troepen werden geschouwd, die ge
reed stonden tegen België op te trekken, het
volgende geantwoord:
Ter herdenking van de in 1830*31 geval
lenen ter opwekking tot dankbaarheid voor
het feit, dat gedurende een eeuw de vrede
in het Rijk in Europa heeft mogen heer-
schen, heeft een dergelijk plan bestaan. zU
het dan ook In soberder vorm. Alleen reeds
om de tijdsomstandigheden zal de uitvoering
echter achterwege blijven.
Wat voor dit plan~ln.de plaats zal treden,
maakt hij de Regeertqg nog een parit van
overweging Uit.
De bisschoppen bU den Neder-
landschen gezant
H.H. Excellenties Mgr. Jansen, Mgr. Aen
genent en Mgr. Diepen hebben Donderdag
een bezoek gebracht aan den Nederland-
schen gezant te Rome, mr. J. Parijn, en aan
den directeur van het Nederlaodach Histo
risch Instituut, <Jr. Hoogewerff.
Reconstructie goedgekeurd
De Nationale Raad beeft de wet anUurt
de reconstructie van de Oesterreichieihe
Kredltanstalt in tweede en derde ledng
aangenomen, met de stemmen der sociaal
democraten en het „Heimatblock" tegen.
I
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD"
Mi vooruitbetaling per plaatsing
f 0.80 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer 0.12
Donderdag een ernstig ongeluk plaats gehad.
De vrouw van een rondreizend marktkoop
man goot spiritus In een brander. Plotseling
exploiteerde de flesch, met het gevolg, dat
negen voor den stand staande personen ver
wondingen opliepen. Vier personen werden
zwaar gewond.
In verband met den Algemeenen Neder-
landschen Katholiekendag wordt sen alten,
die op Woensdag den 27 Mei as. in Am
sterdam zullen aanwezig zijn, dispensatie
In de vasten- en onthoudingswet verleend.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels f L25: elke regel meer ƒ8.35.
RECLAME per regel *-75 voor
de eegste pagina; voos de overige
pagina's 8.58.
katholieke
encycliek met
Mgr. Diepen begroet de .Jonge Werkman"
Nadat het minutenlang applaus op deze
rede was bedaard, nam Mgr. Diepen het
woord om In het kort slechts zijn vreugde
uit te spreken over de aanwezigheid van de
Jonge Werkman”, die met zijn vaandel was
gekomen, en Z. H. Excellentie begroette dit
symbool uit de volheid van zijn bisschoppe
lijk hart als het symbool der toekomst en
sprak den wensch uit, dat deze organisatie
rich zal uithielden over geheel Nederland.
ZU vooral zal onze belofte, door Mgr. Aen
genent hier geult, vervullen.
naar lotsverbeteringen maakte al heel
spoedig plaats voor een eischen van
rechten, voor een afdwingen met ge
weld, wat niet dadelijk langs minnelij
ken weg werd verkregen. De verkorte
arbeidsdag gaf geen toename van gods
dienstzin, het verhoogde levenspeil geen
beter gebruik van aardsche goederen In
spaarzaamheid en offerzin, maar wel
een streven naar luxe In kleeding en
ontspanning te zien. Begeerte naar
meer wekte nieuwe begeerten op en
blijft nieuwe begeerten wekken; van
daar de onrust in de wereld, vandaar de
toenemende haat en verwijdering tus-
achen de klassen.
Deze terugblik op hetgeen Rerum no-
varum bedoelde en wat de encycliek
bereikte, moge een waarschuwing voor
de toekomst zijn: het streven naar
nieuwe verbeteringen zal de wereld niet
gelukkiger maken, wanneer de mensch-
held zich vooraf niet van de Juiste
waarde der aardsche goederen bewust
wordt en zich meer bezorgd maakt over
de wijze, waarop zij ze zal gebruiken
dan over de begeerte om ze te bezitten.
HOMO SAPIENS.
Op Schaepman’s graf
De Nederlanders groepeerden zich gister
morgen vóór den St. Pieter op de trap
pen rondom hun bisschoppen om spontaan
en vol enthousiasme het strijdlied van het
Werkliedenverbond, het „Wlen Neerlandsch
Bloed en het „Aan U, o Koning der
Eeuwen tè zingen.
In optocht werd vervolgens getrokken naar
het graf van dr. Schaepman op het Campo
Sancto dl Tedeschi, waar honderden dicht
opeengepakt zich verdrongen om er te luis
teren naar de rede, welke door Mgr. Van
Schalk werd uitgesproken.
Dankwoord van A. C. de Bruijn.
De heer De Bruün dankte voor het groote
vertrouwen door de bisschoppen aan de
katholieke arbeiders van Nederland geschon
ken en hij evenzeer Is overtuigd, dat dit ver
trouwen niet beschaamd zal worden. Spr.
herdenkt aan het graf van Schaepman ook
prof. Struycken. Wanneer wjj slechts doen
als dr. Schaepman, kan ons niets gebeuren
en zullen wij vredig voorwaarts schrijden.
Namens de Hollanders ultte hu een woord
van innlgen dank voor alles, wat „Rerum
Novarum” in het belang der arbeiders beeft
gewrocht. „Daaraan hebben zU hun verhef
fing te danken, aan het recht en den plicht
tot organisatie, him door Leo XIII gegeven,
die hun ook de kerk als beschermster
schonk! Maar deze Paus uit het verleden
blijft de groote sociale voorganger In de toe
komst, aan wlen de arbeiders in den-persoon
zijner opvolgers hun hart hebben verpand en
op wlen ztj onwankelbaar blijven vertrouwen.
Aan den voet van dit monument hernieu
wen wjj den eed van trouw, om te blijven
streven naar liefde en recht, bereid de han
den te reiken aan meester en knecht, om als
broeders elkaar te beminnen!"
Een geestdriftig applaus volgde op deze
woorden.
Burgemeester Damen uit Geleen> sprak
daarna nog een oogenbllk over onze solida
riteit en legde namens den Middenstand uit
den Boeren-Tuindersbond een krans.
richt op het andere, onstêrfeUJke leven;
als dit werd ontkend, *>u onmlddellUk
de Idee en het ware begrip van zede
lijkheid verdwijnen. Ja zelfs zou de ge-
heele wereld een raadsel worden, on
toegankelijk voor de nasporingen der
menschen. Welnu, wat wjj zelfs door de
stem der natühr hebben geleerd, is ook
een dogma van het christelijk geloof,
waarop het geheele wezen en de instel
ling van den godsdienst berust als op
ztjn voornaamste fundament, dat wij
namelijk als wij uit dit leven scheiden,
in werkelijkheid zullen voortleven.
Want God heeft de menschen niet ge
maakt voor deze broze en verganke
lijke ^goederen, maar voor de hemelsche
en eeuwige, en HU gaf ons de aarde als
een ballingsoord en niet als een vaste
woonplaats. Men moge dus overvloed
hebben van rijkdommen en andere din
gen, die men goederen noemt, of men
moge ze missen, voor de eeuwige zalig
held is zulks niet van belang; maar van
zeer veel belang Is het wel, op welke
wijze men ze gebruikt.”
Ziedaar een fundamenteele uitspraak
van de encycliek, die helaas schromelijk
verwaarloosd is en wordt, niet alleen
door de ongeloovigen, maar ook door
vele christenen, niet alleen door de be
zitters, maar ook door de nlet-bezit-
ters. Wanneer wij den socialen strijd
van de verloopen halve eeuw overzien,
was dan niet alles daarop gericht om
eenerzljds zooveel mogelijk rechten en
bezit te behouden, anderzijds zooveel
mogelijk te verkrijgen? Nooit meer dan
in onzen tijd gold het woord van de
Schriftbegeerte heeft allen
aangeraakt. Er was geen gemeen
schappelijk streven om door een betere
verdeeling van lusten en lasten, door
een juistere aanwending van de rijk
dommen der aarde, de onderste klasse
op een hooger peil te brengen en het
eenmaal verworven privaat bezit te ont
zien. Er was alleen een streven naar
meer, van hoog tot laag, maar omtrent
de waarde van verkregen of begeérde
goederen, omtrent de wijze, waarop
men ze dacht aan te wenden, daarom
bekommerde men zich niet. En toch, de
Paus had het in navolging van den
Stichter der Kerk zoo duidelijk gezegd:
of men Iets of niets, veel of weinig bezit.
Is van weinig of geen beteekenls voor
het werkelijke, het eeuwige geluk van
den mensch: de groote kunst Is slechts
zijn bezit zóó te gebruiken, dat het
vruchten afwerpt voor de eeuwigheid.
Omdat Paus Leo overtuigd was, dat om
dit punt alles draaide, heeft hij omtrent
het gebruik der goederen onverbeter-
lljke raadgevingen neergeschreven. Hij
heeft de rijken er aan herinnerd, dat
hun rijkdommen hen niet ontheffen
van de smarten des levens en voor het
eeuwig geluk niets beteekenen, veeleer
schadelijk zijn. Hij heeft hen op hun
ontzettende verantwoording gewezen:
het bezit der rijkdoinmen Is wel een
natuurrecht, maar wat het gebruik er
van betreft, moet de mensch „de uiter-
Hjke goederen niet als zijn eigendom
beschouwen maar als gemeenschappe
lijk goed, in dien zin, dat men ze ge
makkelijk mededeelt, als anderen in
nood zijn.” En de armen heeft hij er
aan herinnerd, dat armoede geen
schande Is; dat Christus zelf zoon van
een handwerksman was. „Door de ken
nis van dit alles wordt bij de rijken
gemakkelijk de hoovaardigheld onder
drukt en bij de armen de kleinmoedig
heid opgeheven; dezen worden tot ge
duld, genen tot bescheidenheid aange
spoord. Zoo wordt de klove, die door
den hoogmoed wordt gewild, kleiner ge
maakt, en zal gemakkelijk worden ver
kregen, dat de strevingen der beide
klassen, nadat men elkander in vriend
schap de hand heeft gereikt, met elkan
der worden verbonden."
Zóó heeft Paus Leo zich een schoonen
droom van socialen vrede gedroomd. En
hjj had er recht op, omdat hij van een
juisten opzet uitging. Maar weinig of
niets is van dien droom uitgekomen,
omdat beid? klassen zich niet aan de
pause Lijke vermaningen hebben gehou
den. Bij de rijken U geen afname van
weeldévertoon, geen vermindering van
hoogmoed, geen doordringend besef van
geen bezitters, doch slechts rentmees
ters der aardsche goederen te zijn, te
bespeuren geweest. Integendeel, het
eigen initiatief der bezittende klasse om
tot een betere verdeeling der goederen
en een verstandig en liefdevol ophef
fen der lagere klassen te komen, bleef
uit, zoodat de sociale zorg en voorzorg
langs politieken weg van de overheid
moest worden afgedwongen en de Staat
met het belastingblllet de gelden voor
loclale doeleinden en armenzorg Inde,
welke voordeellger en verstandiger vrij
willig gegeven waren. Bij de nlet-
bezitters was evenmin de geest merk
baar, welke Paus Leo als noodzakelijk'
voor den socialen vrede voorschreef. De
▼erlangde bescheidenheid in het streven
Rede Mrr. Tan Schaft
Mgr. Van Schalk, <fe adviseur van het
Werkliedenverbond, zette uiteen hoe in veer
tig jaren de Katholieke arbeidersbeweging
is gegroeid tot een bewonderde macht Want
achter de 500 pelgrims, waarmede wij het
R. K. Werkliedenverbond hier nu vertegen
woordigen, staat een modern toegerust ar-
beidersleger, voorzien van moderne geeste
lijke wapens. Mocht in Nederland gebeuren,
wat In andere landen geschiedt, zou men
willen raken aan onze Kerk en ons geloof,
men zou er een goed georganiseerde macht
van 170.000 katholieke arbeiders vinden
Dezen weten wat ztf willen en hun macht
is niet te betreuren, want bü hen domineert
bovenal het Katholieke beginsel. Zoo ergens
dan vindt men bij de arbeiders de gedachte
aan het algemeen belang, de solidariteit en
naastenliefde leven onder hen. Spreker her
innert aan Schaepman’s onwankelbaar ver
trouwen In de arbeiders. Daarom leggen wtj
de belofte af, dat onze arbeidersbeweging
niet zal ontaarden. ZU zal trouw blUven aan
het gegeven voorbeeld, trouw aan het Ka
tholieke geloof, trouw aan het gezag, trouw
ook aan de grootmakers onzer beweging, tot
zU de volle gelijkberechtigde plaats met de
andere standen in de samenleving heeft ver-
wot ven.
Spreker zegt dan hoe dezen hier zjjn ge
komen om namens de Nederlandscbe Katho
lieke arbeiders te getuigen bfj Schaepman’s
graf. Dr. Schaepman heeft willen liggen in
de schaduw van den Sint Pleter. dicht bU
Petrus, dicht bU de Pausen die Petrus’ op
volgers zijn en aan wlen lijn hart met groo
te trouw heeft gehangen. HU is ons tot
uit zUn
beldersbeweging in Nederland zulke rijke
vruchten had gedragen.
Met betrekking tot de nieuwe encycliek
Quadragesima Anno Epleto", deelde Z. H.
Exce’lentle mede, dat deze trereldrondzend-
brief een uitbreld’ng is van de ..Rerum No-
varum”. berustend op dezelfde beginselen,
doch toegep&st op de huidige omstandighe
den.
De Blsschop eindigde zijn geïmproviseerde
rede met de belofte namens het Nederland-
sche Episcopaat en namens alle
organisat’es, dat de nieuwe
gezamenlijke kracht zal worden ten uitvoer
gebracht.
Rede Mgr. Aengenent.
Z. H. Excellentie Mgr. J, D. J. Aengenent,
beswUkend voor den «andrang der pelgrims,
om ben toe te spreken en bewogen door de
gevoelens, welke hem zelf bevingen daar ter
plaatse aan het graf van Nederlands groo-
ten staatsman en katholieken emancipator
onderschreef geheel en al de huldiging, wel
ke Mgr. van Schalk den grooten doode reeds
had gebracht en namens het Nederiandsehe
Episcopaat sprak Z. H. Excellentie het volste
vertrouwen uit in de Katholieke arbeiders
beweging.
Van de katholieke arbeiders van Nederland
verwachten de bisschoppen het behoud en de
redding van Kerk en maatschappij.
De Blsschop herinnerde aan het nauwe
contact, dat hU zelf zoovele jaren met de
katholieke arbeidersbeweging mocht hebben.
Gedurende 21 jaar was het hem een groote’
voldoening met de katholieke werklieden te
mogen strijden en Mgr. Aengenent achtte
De directie van de Oesterreichlsche Kre
dltanstalt heeft verklaard, dat de schuld
van de Instelling in het buitenland rwn-
streeks 40.000.000 dollar bedraagt en 20
van de gezamenlijke crediteuren uitmaakt.
Wanneer de instelling genoodzaakt vkn
deze credieten terug te betalen, dan waren
de nieuwe kapitaalstortlngen niet vol-
dodnde Echter zUn voorloopig geen credie
ten opgezegd en indien dit mocht ge
schieden. hoopt men op de tusschenkomst
van de Bank voor Internationale Betalin
gen.
Het aantal stakers bU de Noord-Zweed-
sche houtzagerijen wordt op 20 00Ó geschat.
Gisteravond is de algemeene staking af-
gekondlgd. waarbU nog 12000 arbeiders be
trokken zUn.
In antwoord op een interpellatie der com
munisten in den RUksdag, waarbU het af
treden der Regeering werd geelscht, be
loofde de minister-president een streng en
onpartijdig onderzoek der gebeurtenissen.
Er heerscht thans volkomen rust.
te trouw heeft gehangen.
Nochtans willen wU
bezielende kracht putten en ons aan zUn
bezielende warmte koesteren. ZUn gestalte
btUft immer voor ons staan, zUn liefde en
geestdrift maken ons sterk en wU zullen het
geloof liefhebben, dat ook zUn geloof was.
(Hier wordt de vurige toespraak onderbro
ken door het spontaan bravogeroep en ap
plaus <fer bisschoppen). Mgr. van Schalk
eindigt «ün rede met dr. Schaepman als
voorbeeld te stellen van strijden en lUden,
Hem. die alles over had voor Christus en
den Paus, moeten wU navolgen en hU. die
zUn leven eindigde In strijd voor den Paus,
ziet nu met Leo xm op ons neer.
Na deze gloedvolle en warme rede verzocht
Mgr. Jansen den aanwezigen een wijle neer
te kn'elen ten einde drie Weesgegroeten te
bidden om zegen voor geheel Katholiek Ne
derland.
Het wisseldisconto van de Nederiandsehe
Bank werd gisteren van 3^ pet. verlaagd
tot 2 pet.
Het promessendisconto, het disconto pp de
beleenlng van effecten, het disconto op de
beleentng van goederen en op voorschotten
in Rekenlng-Courant werd verlaagd tot
2# pet.
BUREAU: HOF 8. ALKMAAR
Tetefaan: Administratie Na. 433
Redactie No. 03
De Minister van Arbeid, Handel en
NUverheld heeft aan hoofden of bestuur
ders van barbiers- of kappersondernemin
gen in alle gemeenten des rijks vergund,
dat in het tUdvak van 18 tot en met 23
Met as. aan de daarin werkzame arbei
ders geen vrije halve dag wordt gegeven, zich gelukkig te mogen beleven, dat deze ar-
onder voorwaarde, dat alsdan aan de be
trokken arbeiders een vrije ochtend wordt
gegeven op Maandag 25 Mei as., onvermin
derd de verplichting tot het geven van een
vrijen ha’ven dag in het tUdvak van 25 tot
en met 30 Mei as., ingevolge het WerktU-
denbesluit voor winkels.
Audiëntie bij Z. H. den Paus.
Te vUf uur gistermiddag ontving Z. H.
de Paus de deelnemers aan de internatio
nale .Rerum Novarum"-herdenklng in au
diëntie op het Vaticaan.
Z. H. sprak de pelgrims toe in de Ita-
liaansche, Pransche en Duitsche talen.
De Paus constateerde, dat een nieuwe or
ganisatie van het economisch leven onver-
mUdelUk is. Het gemeenschappelUk product
van kapitaal en arbeid dient, In overeen
stemming met de eischen van rechtvaardig
heid verdeeld te worden. De bezitlooze loon
arbeiders dienen geleidelUk tot een behoor
lijken welstand te geraken. Dit doel is
slechts bereikbaar door rechtvaardige ico
nen. De arbeid is immer de menscheHjke
waardigheid des arbeiders geweest. Een heil
zaam middel tegen ontwrichting der orde is
gelegen in terugkeer tot de degelUke Chris
telijke gemeenschapsleed
In het tweede deel van zUn rede besprak
de Paus het socialisme, dat sedert Leo XIII
ingrijpende veranderingen heeft ondergaan.
De strooming, die het socialisme tot in de
uiterste consequenties doorvoert en dan den
naam communisme aanneemt, U volkomen
onvereenlgbaar met de leer van de H. Kerk.
De andere leer, die den naam socialisme
draagt, tornt in vele opzichten het Katho
lieke sociaal program zeer na. In weerwil
hiervan en ondank* het feit, dat vele dier
eischen in harmonie zUn met de rechtvaar
digheid, ligt aan het socialisme een maat
schappelijke opvatting ten grondslag, die
volkomen in tegenstelling is met de ware
opvattingen omtrent menschelUken gemeen
schapszin. Een princlpieele overeenstemming
hiermede Is uitgesloten. Het Is onmogelUk
tegelUkertUd Katholiek en Socialist te zUn.
Economie en socialisme richten hun blikken
slechts op deze zUde en vergeten God en
Eeuwigheid. Een wezenlijke hernieuwing van
de heerschappü der gerechtigheid Is onder
deze omstandigheden noodzakelijk. Een le
der moet ten dezen eendrachtig tot het al
gemeen welzlin medewerken.
Z. H. besprak ten slotte de verschillende
geneesmiddelen tegen de kwalen van onzen
tUd, naar aanleiding waarvan hU ook te
spreken kwam over de Katholiek actie en
zeide, dat voor de oogen van hen, die strij
den onder de banier van Christus, drie
woorden steeds schitterden en nog schitte
ren. nl. gebed, actie en offervaardigheid.
Z. H. wees er op dat het gebed Is een
„elevatlo mentis ad Deum”, „een verheffing
van de ziel tot God”, waardoor wU tevens
Gods hulp kunnen afsmeeken.
Actie, aldus de Paus. Is een vereeniging
van alle krachten om mede te werken aan
het apostolaat en het RUk van God op
aarde te verbreiden. Actie wil zeggen uit
oefening van het apostolaat In het Indlvl-
dueele en maatschappelUke leven en ook in
het gezinsleven.
Dit apostolaat moet des te vuriger zUn,
naarmate de behoeften van den tUd veel-
vuldlger en grooter zijn.
De Kerk is ons hierin ten allen tUde een
voorbeeld geweest.
Z. H. herinnerde er aan het slot van zUn
rede aan, dat Plnksteren nadert, 1 feest van
den helllgmakenden en vertroostenden Geest,
die weldra met ZUn gaven over ons allen
zal nederdalen.
Ten slotte gaf de H. Vader zUn apostoli-
schen zegen, die, zoo zeide hU, moge ne
derdalen op u allen, op een ieder uwer af-
zondcrlUk. op uw broeders en zusters in den
arbeid, op allen, die uw werk verschaffen en
met groote verantwoordelUkheld uw arbeid
lelden er regelen.
Een oorverdoovend gejuich brak los onder
de menigte, toen de H. Vader ZUn Zegen
had gegeven. De menigte toewenkend, ver
liet Z. H., omgeven door ZUn hofstoet, het
plein.
BU gelegenheid van deze plechtigheid
was op het Damasuspleln een estrade op
gericht. Ongeveer tienduizend pelgrims, af
komstig uit vele landen, waren aanwezig.
Op het podium bevonden zich de pause
lijke troon en de zetels voor de kardinalen,
bisschoppen, prelaten en het corps diploma
tique.
De komst van Z. H. werd aangekondigd
door trompetgeschal, dat echter onmlddel
lUk overstemd werd door de uitbundige
toejuichingen der pelgrims.
Een groot aantal vanen en vlaggen
maakte de demonstratie tot een kleurrijk
schouwspel.
De plechtigheid werd tevens bij gewoond
door een groot aantal kardinalen.
DE KWAAL, DIE BLIJFT
De Paus beeft dezer dagen den Ne-
derlandschen Aartsbisschop 4e ver
schijning van een nieuwe .Rerum nova
rum” aangekondigd en terwijl wij dit
schrijven wordt vermoedelijk In Rome
de nieuwe encycliek al gepubliceerd.
Dit behoeft in geen enkel opzicht
bevreemding te wekken. De beroemde
omzendbrief van Leo XHI slaat op toe
standen van een halve eeuw terug en
sindsdien is er ontzaglijk veel ver
anderd. Het waren in die dagen niet
alleen de demagogen en revolutlonnal-
ren, die van de slavernij van den hand
werksman spraken. „Het slavenjuk van
den arbeid” is een beeld, dat ook door
ehistelljke leiders, schrijvers en spre
kers, zelfs door den Paus, en niet ten
onrechte, werd gebruikt. Wie het woord
nu. in onzen UJd, durft bezigen, lastert
tegen beter weten in.
Mede dank zjj het krachtige maan
woord uit Rome is de werkman in een
geheel andere positie gekomen. Zijn ar
beidsdag is in de meeste beschaafde
landen verkort tot acht uren; zijn wo
ning Is een paleis in vergelijking met
die van zijn grootouders; in alle werk
plaatsen wordt voor zijn gezondheid en
veiligheid gezorgd; zijn loon Is contrac
tueel geregeld; zijn vakorganisatie is
erkend en zijn vertegenwoordiger zit
met zijn werkgever gelijkgerechtigd aan
dezelfde conferentletafel.
De meeningsstrijd Is dan nu ook een
geheel andere. Werd vóór een halve
eeuw een arbeldersvereenlging als een
revolutlonnalre organisatie aangezien
en een arbeidswet als een onrechtmatig
ingrijpen van de overheid op het parti
culiere terrein; werd toen alle streven
naar wettel!) ke bescherming van den
arbeid als gevaarlijk staatssocialisme
uitgekreten, thans Is een goede gang
van handel en nijverheid ondenkbaar
zonder op gelijken voet georganiseerde
groepen van werkgevers *n werkne
mers; thans is de Industrie zóó gere
glementeerd en zijn op bet geheele be
drijfsleven Zóóveel wettelljke, ook 'gél-
deitfke lasten gelegd, dat van vele zij
den geroepen wordt om verlossing van
die knellende banden. Wij kunnen In
deze beschouwing ter zijde laten in hoe
verre dit juist is; het feit alleen, dat
de openbare discussie voor zulke vraag
punten gevoerd wordt Is een afdoend
bewijs, dat er in de sociale verhoudin
gen sinds het verschijnen van de Rerum
novarum een radicale verandering
heeft plaats gehad. De arbeider heeft
zijn eigenwaarde terug, zijn vrijheid en
zelfstandigheid, zijn huis en tijd om
zich aan zijn gezin te wijden en zijn
levenspeil Is aanmerkelijk verhoogd. Dit
alles Is, In het algemeen genomen, voor
geen tegenspraak vatbaar.
Daarnaast rijst onmlddellljk de vraag:
is ook de maatschappij In haar geheel
zooveel gelukkiger; Is er meer tevreden
heid, meer werkelijke. Innerlijke en
uiterlijke beschaving, meer godsdienst
zin, een beter begrijpen van de waarde
van het leven? Helaas kan het ant
woord op deze vragen niet bevestigend
zijn. De verwachting, door Leo XIII In
zUn Rerum novarum uitgesproken, dat
er door opheffing van den arbeider en
verlossing van den arbeid meer we
zenlijk levensgeluk zou komen, meer
vrede door verzoening der standen, dus
meer naastenliefde en daardoor meer
deugd, het eenlge duurzame bezit van
den mensch, die hoop Is niet verwezen
lijkt. En het 18 waarlijk niet de schuld
van den grooten „Paus der arbeiders”,
dat dit niet is gebeurd. Men heeft wel
zijn conclusies aanvaard; men heeft het
sociale gebouw wel opgetrokken naar
den stijl, door hem aangegeven; alleen
heeft men verzuimd zijn grondslagen
als hechten onderbouw te nemen: men
heeft op zand gebouwd. En de gevolgen
daarvan wreken zich nu.
Wanneer men bij deze veertigjarige
herdenking van de Rerum novarum dit
meesterwerk van christelijke raadge
vingen nog eens overleest, dan meent
men herhaaldelijk voor een profetische
schildering van de fouten van onzen
UJd te staan. Wanneer Leo arbeiders en
werkgevers op hun wederzij dsche ver
plichtingen gelezen had, stelde hij In
zijn omzendbrief de vradg of gehoor
zaamheid aan die plichten alleen al
niet In staat zou zijn om de kracht en
de oorzaken van den maatschappen]-
ken strijd weg te nemen. Ja, zei hU, en
toch doet de Kerk nog meer dan alleen
die plichten van rechtvaardigheid en
naastenliefde voorschrijven. ZU geeft
nJ. overeenkomstig de leer en het voor
beeld van Christus nog volmaaktere
voorschriften, waardoor zU de eene
klasse door de nauwste aanhankelijk
heid en vriendschap aan de andere ver
binden wil. „De aardsche goederen
gaat hU dan letterlijk voort kunnen
wij niet naar waarheid beoordeelen en
schatten, Indien onze geest zich niet
De Chineesche Nationale
heeft besloten, dat de nieuwe Grondwet per
1 Juni a^. In werking zal treden.