ONS BLAD
S. KROM
Ki
f
NEDERLANDSCHE PELGRIMS
TE ROME
MAANDAG 18 MEI 1931
1
STOOMERIJ EN VERVERIJ
TAPIJTREINIGING van
JOH.LAUWERS
PAYCTLOP 1
go
VUF EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 1777«
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
f40.
VOORNAAMSTE cMEUWS
50 jaar priester
Audiëntie bij Z. H. den Paus
Telegrafisch Weerbericht
Vliegramp voorkomen
Door de economische malaise
De zware branden in Japan
Opnieuw 700 buizen in de asch
De onrust in Spanje
6 millioen werkloozen in
de Ver. Staten
De Landdag verkiezingen in
Oldenburg
tö i
Z. H. Exc. Mgr.
Th. Lud. Heylen
-
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
WAT IS DE VOLKENBOND?
Begrafenis van het slachtoffer van den moord in den Haa&
A"
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
*3
Nederlandsch
het
Hr. Mr. kruiser „Sumatra” is vlotgekomen.
De schrijver Jah. de Meester Sr. overleden.
daarin
I
Barometerstand 9 uur v.m.: 7.54. vooruit
Toespraak van den Paus.
Z. H. Exc. Mar. Th. Lud. Heylen
761.1 mJM. te
746.2 mM. te
In
Heilige Vader,
Toestel met U passagiers vat vlam
9
Groote winst veor de nationaal-socialistea
bemint
arbeid
Droogte de oorzaak?
Een daverend applaus volgde op deze har-
i'.
A
bij era breuk van
arm
1
den zegen des
werd door den
B<j een nieuwen brand in Japan rijn 76a
hulsen verwoest
Geruchten ever een bezoek van H. M. de
Koningin aan Parjjs.
Nieuw Fransch voorstel tegen de Duitach-
Oostenrtjksche Tol-unie.
bij verlies van *a
■aderen vinger
ALKMAAR
No. 433
Rede Mgr. Jansen
Aan deze rede ontleenen wD het volgende:
uit
de
Mgr. Heylen werd 5 Februari 1851 geboren
te Casterlé. priester gewijd 11 Juni 1881, ge
kozen tot abt van Tongerloo 1 Juni 1887 en
verheven tot het Bisschoppelijk ambt 23 Oc
tober 1889.
De Kerkvorst is assistent bij den Pause-
lijken Troon en sedert 1901 voorzitter van de
Internationale Eucharistische Congressen.
8 millioen weiUoosen in de Vereenigde
Staten.
Toespraak des Pausen tot de Nederland
sche pelgrims.
in
hen
B|j de Landdagverkiesingen in Oldenburg
hebben de nationaal-socialisten groote setel-
wtnst behaald
Begrafenis van den heer W. Eoehamfcr te
’a Gravenhage.
DONKKREKAMKR-LAMFEN
electr. en petroleum
De moordenaar van den Bataviaschea
politie-commissaris Van Rees te Bande eng
gearresteerd.
Aan hem hebben wij te danken de Uit
verkiezing van Nêerland’s hoofdstad als de
Mirakelstad tot zetel van het Internationaal
Eucharistisch Congres in 1924: nog steeds
het hoogtepunt van Katholiek leven ten on
zent.
Allen die toen hebben saamgewerkt onder
leiding van dezen emlnenten voorzitter van
het Permanent Comité der Internationale
Eucharistische Congressen, die zoo geheel
en al niet alleen onze taal maar ook het we
zen van ons land en volk kent allen, die
hun dankbaarheid willen uiten aan den
Blsschop van Namen als wereldpresident der
Eucharistische beweging, wordt verzocht hun
bijdragen met handteekenlng te willen zen
den aan L. A. P. M. van den Broeke, per
adres Redactie „De Tijd", Amsterdam, of
wel Jacob Marisstraat 14 te Amsterdam.
Goederen, welke uiterlijk Woens
dag 12 uur in ons bezit zijn,
nog voor Pinkster teru£.
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal, voor Alkmaar 2—
Voor bulten Alkmaar 2.85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
Een nieuwe brand, de vijfde in /ten tijd
van een week, brak te Matsoeë Housjoe.
in het Zuidwesten van Japan uit. Zeven
honderd huizen werden in de asch gelegd.
Vele hotels brandden tot den grond toe af.
De schade wordt op verscheidene millioe-
nen yen geschat
Een van Nêeriand’s beste vrienden in het
buitenland Z. H. Exc. Mgr. Lud. Heylen. Bis-
schop van Namen en eere-kanunmk var. t
Haarlemsche Kapittel, zal norgen zijn vijf
tigjarig priesterfeest vieren.
Op grootsche wijze zal deze kerkvorst als
dan in tegenwoordigheid van Kardinalen,
Bisschoppen er. wereldlijke, overheden ge
huldigd worden.
Het Nederlandsche element mag
niet ontbreken.
De inzegening van
Priestercollege te Rome.
Auke Opdam, de verdachte in de Culem-
borgsche moordzaak, Is weer op vrije voeten
gesteld.
LICHT OP. De lantaarn» moeten morgen
worden opgestoken om 9.22 u.
lelijke en voor de Katholieken In Holland
zoo vereerende woorden.
Daarna werd de pauseljjke zegen gegeven
en onder het zingen van het „Aan U, o Ko-
nlng der Eeuwen”, trok de Paus zich in Zijn
vertrekken terug.
Belangrijke redevoeringen In de bijeen
komst der Europeesche Commissie.
tigs te kunnen zeggen bjj uw tegenwoordig
heid in het Huls uws Vaders.
Wij willen u dan ook zegenen met een
vaderlijken zegen, groot als uw geloof, voor
u en voor uw familie en voor uwen arbeid
in het algemeen, een zegen voor de werk
gevers en uw broeders en zusters in den
arbeid.
Wij zegenen speciaal ook de priesters, die
onder leiding der bisschoppen medewerken
aan den arbeid In de organisaties.
WIJ zegenen uw goede herders, die mede
werken aan het apostolisch werk.
Speciaal willen wjj u gelukwenschen met
de Inzegening en opening van het Hol-
landsch college, dat een bron van zegen zal
zijn en alle priesters, die daar geleefd zullen
hebben, ook lang na ons en die hier ver
wijlden tusschen de catacomben en de fraaie
basilieken, zullen den geest van Rome naar
hun land medenemen en een nieuwen band
onderhouden tusschen uw land en den
H. Stoel.
Een bijsonderen zegen spreken Wjj
voor alle Katholieken, die gehoorzaam
leiding hunner bisschoppen volgen.
Het American Legion zal aan president
Hoover vragen om, bulten de politiek om,
vertegenwoordigers van arbeid, Industrie,
kapitaal, financiën, landbouw en andere
elementen van het land bijeen te roepen,
om de oorzaken van de economische
malaise uit den weg te ruimen.
^BUJkens een overzicht, samengesteld uit
mededeelingen van de 10 000 afdeellngen
van het Legioen, zijn er meer dan 6.000.000
personen werkloos, van wie 750.000 oud-
militalren.
pen is het, welke de katholieken van Neder
land siert. ZU hebben dan ook volledig ge
volg gegeven aan den oproep hunner herders,
die na het verschijnen van de „Rerum No-
varum" ontelbare malen tot katholieke orga
nisatie hebben aangespoord. Tot alle groepen
en standen heeft het wachtwoord der bis
schoppen zich gericht. Aan hun wensch heb
ben allen gevolg gegeven: de arbeiders, de
boeren, de handeldrijvende en industrieele
middenstand, de vrouwen, de studenten. - de
onderwijzers, de ambtenaren en ook de
groot-werkgevers. In het groote werk, dat
Gods goedheid hier Het gedijen, heeft de be
roemde encycliek wei het voornaamste aan
deel gehad.
Noemen wjj hier eenlge getallen, betref
fende de organisaties. Het getal leden be
draagt voor de arbeiders meer dah 150000,
voor de vrouwen 60000. Als kenmerk der ar
beidersorganisatie geldt, dat op verlangen
der bisschoppen hun economische actie, vol
gens katholieke beginselen, wordt gevoerd
door vakorganisaties, terwijl dezelfde arbei
ders daarnaast zjjn georganiseerd in zooge
naamde .jstandsorganlsatles” in diocesaan
verband, voor de cultureele taak.
Met groote zorg hebben de Bisschoppen
gewaakt, dat de eigenlijke politieke actie uit
de sociale organisatie bleef geweerd.
Aldus is de sociale beweging. Ingeluid door
de Rerum Novarum” ook ten goede geko
men aan de kracht en de eenheid der poli
tieke partij. Deze heeft zich in 1896, onder
leiding van wijlen dr. Schaepman, in haar
program doen inspireeren door de groote
staatkundige encyclieken van Leo XIII en
niet het minst t^oor zijn socialen zendbrief
Rerum Novarum.”
Tegenwoordig onder de wijze leiding van
den priester dr. Nolens vertegenwoordigt zij
nagenoeg het geheele katholieke volk. ZU
heeft zich in het leven van de natie een eer
volle plaats verzekerd. Voor welvaart en
vooruitgang, doch ook voor gezag en orde
staat zij immer gereed. In samenwerking met
andere christelijke partijen was het de katho
lieke staatspartij welke aan Nederland heeft
mogen schenken een voorbeeldige ciale
wetgeving. Zoo was het een katholiek minis
ter. dr. Aalberse, die in 1919 den arbeidsdag
van 8 uren verwezenlijkte in de wetgeving.
Wederom is het een katholiek minister, van
wien thans een wetsontwerp is uitgegaan,
houdende een regeling der bedrjjfsraden.
Dit, Heilige Vader, zijn voor ons land de
groote voordeelen van de .Rerum Novarum,”
waarvan ik de eer had een historisch over
zicht te geven ten overstaan van Uwe Heilig
heid, die zich gewaardige onze sociale wer
ken te zegenen, welke steeds hun grondslag
sullen vinden in de encycliek van Uw illus-
teren Voorganger Leo XIII.
AHe abonne’a op dit blad zin InxevolKe de versekeringavoorwaarden f Levenslenze geheele omteschlktheid tot werken door f 7M bij een ongeval met f OCA bij verliea van een hand f dAE bij verlies van een f CQ - c-
tesen ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen: wUVU. verliea van beide armen, beide beenen of beide oogen wU. doodel ijken afloop een voet of een oog duim of wijsvinger been of
slagen. Indien hij de beschikking krijgt
over het vertrouwen van de menschheid;
het vertrSuwen van de tnillioenen, die
behooren tot de Staten, welke zijn leden
zijn.
De openbare meening heeft zich In
zooverre tegenover den Volkenbond
reeds doen gelden, dat zij dezen heeft
gestuurd in de-richting van het zoeken
van veiligheid. Veiligheid, die elke
Staat altijd heeft gewenscht en terecht
heeft gewenscht. Maar veiligheid, die
men vroeger zocht langs den weg van
het geweld en de macht, en die men nu
wil vinden langs den weg van het recht.
Veiligheid, die men hoopt te verkrijgen
door arbitrage en rechtspraak toe te
passen en aan den Volkenbond zelf
zekere middelen en bevoegdheden te ge
ven teneinde het ontstaan van geschil
len te voorkomen. Veiligheid, die ook
aanleiding is geweest tot het Kellogg-
pact, dat uitspreekt wat Orotius drie
eeuwen geleden reeds trachtte te leeren:
dat de aanvalsoorlog een internationale
misdaad is. Schoon dit op de beide
Vredesconferenties, te ’s-Oravenhage in
1899 en 1907 gehouden, zoo nu en dan
werd vernomen, is tot aan het uitbre
ken van den grooten oorlog tot de
volken niet doorgedrongen het be
sef, dat een oorlog in de tegen
woordige ontwikkelde samenleving der
volken niet meer is een zaak, die een
of een paar volken aangaat. Elke oorlog
Is een zaak van alle volken, omdat
juist tegenwoordig elke oorlog gevolgen
kan hebben van politleken en economl-
schen aard, die alle volken betreffen.
Vandaar, dat de veiligheid van allen ge-
ADVERTENTIEPRIJS: Vsn 1—
regels L25: elke regel meer/ 9X9.
RECLAME per regel 8-T»
de eerste pagina; voer de overige
pagina's f 6-59.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD”
btf vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels:
Iedere regel meer 0.12
Er zijn er, die meenen, dat de Volken
bond iets geheel nieuws vertegenwoor
digt, en die dan met zekere verrassing,
toevalligerwijze in oude papieren snuf
felend, vinden, dat reeds jaren, ja
eeuwen geleden- gelijke denkbeelden
werden gepropageerd. Maar voor dege
nen, die met den Volkenbond, zijn sa
menstelling, zijn totstandkoming eenl-
germate bekend zijn, is dit niets nieuws.
Wanneer men zegt, dat de oorlog er
altijd is geweest, en er vermoedelijk al
tijd aal zijn, verliest men uit het oog,
dat al deze eeuwen door, terwijl de oor
log werd gezien als iets normaals, de
▼rede aan de menschheid dierbaarder is
geweest dan de oorlog. Bijkans altijd
werd de oorlog gehaat en verafschuwd;
bijkans altijd werd de vrede bezongen en
geliefd.
En zoo kan het niet verwonderen, dat
reeds in den aanvang der veertiende
eeuw, in het jaar 1306, een Parljsch ad
vocaat, Pierre Dubois geheeten, op de
gedachte kwam, dat het aanbeveling zou
verdienen een bondgenootschap tot
stand te brengen tusschen de verschil
lende groote en kleine Staten, welk
bondgenootschap zou moeten dienen om
de macht der Christelijke vorsten
Europa te vermeerderen, teneinde
in staat te stellen het Heilige Land, nog
steeds in de macht der Turken, te be
vrijden. Dat was de openlijke opzet van
het plan van Dubois; de geheime was
echter deze.' dat daardoor het aanzien
en de kracht van de konlngen van
Frankrijk, die de eersten in dezen Bond
zouden zijn, zouden worden versterkt.
Gelijke kenmerken van zuiver politie-
ken aard, vindt men bij achtereenvol
gende ontwerpen In den loop der eeuwen
terug. Hoe weldadig doet daartegenover
niet aan het plan, dat ongeveer ten tijde,
toen onze Hugo de Groot zijn werk over
„het recht van den oorlog en den vrede”
schreef, door een eenvoudigen monnik,
Emeric Lacroix geheeten, eveneens te
Parijs woonachtig, werd openbaar ge
maakt. Deze wilde bestrijding van den
oorlog om den oorlog zelf.
In eenlgszins gelijken geest bewoog
zich de bekende Abbé de St. Pierre, die
in den aanvang der achttiende eeuw
leefde. Zijn projecten voor een eeuwigen
vrede nemen een bijzondere plaats in de
.geschiedenis van (wat men noemen
kan) de vredesbeweging in. Het door
hem ontworpen plan stelde zich op een
breedere basis dan alle voorgaande;
vertoonde voor het eerst de scoren eener
werkelijke internationale gemeenschap.
Niet uit deze plannen echter is de
tegenwoordige Volkenbond geboren,
maar uit de practUk zelf. Want het is
merkwaardig om waar te nemen, dat
toen in den aanvang der negentiende
eeuw een georganiseerde vredesbewe
ging ontstond, eerst in Amerika, daarna
in Europa, zij zich eigenlijk van alle
denkbeelden van Statenorganisatie en
Volkenbond afwendde, en zich wierp
op meer gedeeltelijk indirecte middelen
als daar zijn arbitrage en bemiddeling
eenerzljds, ontwapening anderzijds. Tot
dat de groote oorlog de treffende les
heeft geleerd, dat in een samenleving,
door internationaal politiek wantrouwen
vergiftigd, ontwapening. op welken
•grondslag ook, tot de onmogelijkheden
behoort; dat internationale arbitrage
ten allen tijde effectieve kracht zal mis
sen, zoolang men niet de absolute zeker
heid heeft, dat een arbitrale uitspraak
ook gal worden nagevolgd. In den oor
log zelf is de kreet aangeheven voor
internationale Statenorganisatie; Wil
son heeft dien kreet overgenomen als t
laatste, het sluitstuk van zijn bekende
veertien punten, en zeker is het aan
zijn persoonlijken Invloed te danken, dat
de conferentie der Geallieerden te Parijs,
die over de vredesvoorwaarden beraad
slaagde, de schepping van den Volken
bond in haar programma heeft opge
nomen.
Zoo is in 1919 de Volkenbond ontstaan.
Hij is gegrondvest op een grondverdrag
van een 26-tal artikelen, een grondwet,
die nog minder dan de grondwet van
welken staat ook in alle mogelijke ge
vallen kan voorzien. Dit grondverdrag
is niet meer dan een grondslag voor den
Volkenbond in zijn eerste periode.
Het is aan den Volkenbond zelven
om zich geleidelijk uit te bouwen, om
den onvolledigen arbeid van zijn samen
stelling te vervolledigen; om een groo-
ter arbeidsterrein tot zich te trekken.
Den Volkenbond is door de natuur der
dingen een politieke taak toevertrouwd
de taak om te voorkomen, dat oorlogen
„beslissen” in geschillen, die tusschen
zijn leden ontstaan. De Volkenbond
heeft zichzelf met groote kracht en Ijver
een tweede taak geschapen: die van in
ternationale organisatie van verkeer,
van hygiëne, van arbeidsregeling, van
economische en financieele aangelegen
heden en al wat verder IntemaJonaal
tusschen de Staten te regelen valt. De
toekomst zal moeten leeren, welke nieu
we apparaten de Volkenbond noodig
heeft om den arbeid, uit deze tweeledige
taak voortvloeiende, tot stand te bren
gen. Maar één ding staat daarbij tevo
ren vast. De Volkentxmd zal in het vol
brengen van deze tweeledige taak, een
reuzentaak elk op zich zelf, slechts dan
Sta mij toe, alvorens te spreken over de
encycliek .Rerum Novarum”, de gevoelens
van de diepste dankbaarheid Jegens Uw Ver
heven Persoon uit te spreken, aan Wien wij
het initiatief te danken hebben tot ’t Ne
derlandsen Priestercollege, op welks stichting
Uwe Heiligheid bij bulle van 26 October 1930
het Apostolisch stempel heeft willen drukken.
Op het oogenbllk, dat de beroemde ency
cliek „Rerum Novarum” van Paus Leo
XIII, roemrIjker gedachtenis, verscheen, wa
ren de omstandigheden in de Nederlanden
van dien aard, dat het pauselijk woord daar
grootelljks nut moest hebben.
In de tweede helft der negentiende eeuw
werden ook in ons vaderland de geesten be-
heerscht door een wetenschap, welke voor
zoover niet totl-christelljk, toch zeerk on
christelijk was. Gedragen door den geest van
het rationalisme brachten de unlverslteiten
een generatie voort, welke, ver verwijderd
van bovennatuurlijke idealen, neigde tot
materialisme. Zeker ker.t bij het ten einde
spoeden der negentiende eeuw ons land een
groote mate van welvaart, doch haar voor
deelen zijn voor een betrekkelijk gering ge
tal, terwijl de groote massa-van arbeiders en
kleine burgers leven in bestaansonzekerheld
en vrees voor de toekomst. Bij gemis van
dien vrede, welken goede sociale verhoudin
gen brengen, nog niet gewend ook hun kracht
In onderlinge aaneensluiting te zoeken, be
ginnen zij ontvankelijk te worden voor revo-
lutlonnalre gedachten. Van deze ontwikkeling
Zaterdagmiddag had om één uur de natio
nale Nederlandsche audiëntie plaats bij Z.H.
den Paus In de Sala Ducale.
De Nederlandsche bisschoppen en de com-
mlssis-leden werden allereerst in de Para
mentenzaal ontvangen waar de heer Venings
een gift van f 700 van het Werkliedenver
bond voor den St. Pieterspenning, aan den
Paus heeft aangeboden.
Aan den heer Heilemons, bestuurder van
de spoorwegarbeiders, vroeg Z. H. hoeveel
leden deze organisatie telde, waarop *t getal
13.000 genoemd kon worden.
Nadat allen persoonlijk
Pausen ontvangen hadden,
aartsbisschop Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Jan
sen een rede gehouden.
Het ministerie van financiën heeft aange-
kondigd. dat de heurs te Madrid en ook de
overige Spaansche beurzen met ingang van
heden weer zuüen zijn geopend.
Speciale maatregelen zjjn getroffen, om
speculaties op groote schaal te voorkomen,
althans zoo veel mogelijk te verhinderen.
De beunen weer geopend
Ex-konlng Alfonso 45 jaar
Heden herdenkt ex-konlng Alfonso zjjn
45sten verjaardag. De monarchisten zullen
geen enkele betooging of demonstratie hou
den en zullen alles vermijden wat lijkt op
een viering of herdenking van dezen verjaar
dag. teneinde elke provocatie van republi-
kelnsche extremisten te voorkomen. Zelfs
eenige monarchistische verkiezingsvergade
ringen, die heden zouden worden gehouden
zijn uitgesteld.
Op een communistische vergadering, die
gisteren te Barcelona werd gehouden, werd
een motie aangenomen, waarin de arrestatie
van Aartsbisschoppen «n bisschoppen var
Spanje werd geëlacht.
Het doet mij echter genoegen, u thans
persoonlijk te kunnen begroeten in het Kuis
van uw Vader.
Allen zijn hier welkom, maar zeker de zo
nen, de bevoorrechte kinderen uit Holland,
dat u en mij dierbaar is, want gij zjjt Ka
tholieken niet alleen terend op uw naam ot
historische schoonheid.
Maar het adres van uw aartsbisschop, dat
Wjj met vreugde hebben gelezen, heeft ons
met vreugde vervuld en uw land als karak
teristiek achtenswaardig doen kennen.
Wjj hebben uw tegenwoordigheid bier
gaarne gaaien, want de wijze, waarop de En
cycliek .Rerum Novarum” bij u is uitge
voerd, is geschied volgens de gedachte van
Paus Leo XIII.
Wjj zijn dankbaar aan dien Paus voor
dien schat, ons in „Rerum Novarum” gege
ven, maar ook aan u, die ze in overeen
stemming met den Paus hebt uitgevoerd en
het is Ons een vreugde, de Hollandsche pel
grims hier te zien, want hier zljt ge op uw
plaats.
Gjj hebt recht deel te nemen aan deze
herdenkingsfeesten
Reeds meermalen hebben WD u genoemd
onze dierbare Katholieken uit Holland. WD
hebben voor u een gerechtvaardigde voor
liefde.
Die voorliefde zou reeds volkomen ge
rechtvaardigd zDn voor alles, wat Holland
doet voor onze missies.
Ik heb al meermalen naar een gelegen
heid gezocht om alles, wat Holland voor de
missies doet, op de dagorder te stellen van
heel de wereld.
Maar er is nog een andere reden voor
die voorliefde en wel uw verdiensten, uw
plannen en uw daden op sociaal terrein.
De Hollandsche arbeiders, die hier in zoo
grooten getale aanwezig zijn, moeten wel
goed gefortuneerd wezen, maar als ik den
rijkdom van Holland noem, dan heb ik niet
het oog op de materieele welvaart, doch op
de geestelDke waarde van de arbeiders,
waardoor de Hollanders zelfs in deze moel-
IDke tDden, in zoo grooten getale naar hier
zDn gekomen.
GD bemint uw arbeid, maar gD
ook ons oude geloof, waardoor gD van de
Kerk de heiligheid leert, die uw
hebben moet.
Ik gevoel mD gelukkig u zoo iets pret-
weet het christelDk deel der bevolking zich
nog mln of meer vrD te houden. En wat het
katholiek deel, nog geen 40 pet. omvattend,
betreft, wordt de strijd tegen den geest dea
rijds met kracht gevoerd. Helaas bevinden
de katholieken zich na eeuwenlange verdruk
king, nog pas in het begin eener emancipa
tie, welke in 1854 door het herstel der bls-
schoppelDke hiërarchie heerlDk was ingezet.
ZD beschikken over het algemeen weinig over
welvaart, Invloed en macht, zDn nog volop
gewikkeld In den strijd voor de vrije school
welke zD in 1868 op het woord hunner bis
schoppen hebben aangebonden: zD hebben
nog slechts een bescheiden graad van ver-
eenlglng en organisatie bereikt.
Doch het sociale vraagstuk laat hen niet
onberoerd. Voor de priesters en andere intel-
lectueelen, leeft deze beheerschende ge
dachte, dat ook en niet in het minst voor
deze tDden het primaat der beschaving be
rust bD de Kerk.
WD zien, hoe een groot deel der heerschen-
de partD, de liberale partD, zich tegen alle
ingrijpende veranderingen verzet, terwDl een
gering deel van haar, de radicalen, kractige
inmenging van den Staat op sociaal gebied
voorstaan. Overal begint de arbeidersbewe
ging aan terrein te winnen. Sinds 1887 onder
revolutlonnalr-anarchistische leiding, split
sen zich de socialisten in een meer revolu-
tlonnalre en in een meer reformistische groep.
Na wDziging van de Kieswet gaat deze laat
ste groep, onder leiding van een zeer begaafd
staatsman een steeds grootere plaats Inne
men in het parlement. TerwDl op staatkun
dig gebied de Invloed der katholieken was
sende is, sticht in 1888 onder goedkeuring van
den blsschop van Haarlem, de eenvoudige
volksvriend Pastoors den Volksbond, begin
van de later zoo gelukkig uitgegroeide orga
nisatie der katholieke arbeiders.
Evenmin als in andere landen heerschte
echter onder de katholieken volkomen gelDk-
heid van inzichten. Niet algemeen konden de
leiders, priesters zoowel als leeken, der nieu
we beweging op instemming bU hun geloofs-
genooten rekenen. Aan meenlngsverschlllen,
welke hoogst schadelDke hadden kunnen
worden, maakte de verse honing der onvol
prezen encycliek „over den toestand der ar
beiders" voor goed een einde.
ZD bracht den vasten grondslag, waarop
in volkomen eendracht onder leiding der
Bisschoppen het gebouw der sociale organi-
saties van het geheele katholieke volk kon
worden opgetrokken.
Volgzaamheid tegenover hunne blsschop-
baat wordt door de veiligheid, aan een
enkelen Staat verschaft; vandaar, dat
het vraagstuk der veiligheid een inge
wikkeld en vanzelf moeilijk oplosbaar
vraagstuk is.
Wederzijds zDn veiligheid elf ontwape
ning met elkander verbonden. Is de vei
ligheid, in de internationale samenle
ving verkregen, zoodanig, dat weder-
zDdsch vertrouwen heerscht, dan is het
oogenbllk gekomen om den eersten stap
op den weg naar ontwajjening. te zetten.
Dank zD den invloed, die er onmisken
baar van Locarno is uitgegaan, acht men
het oogenbllk daarvoor gekomen; van
daar, dat op 2 Februari 1932 de Ontwa
peningsconferentie is samengeroepen,
die naar wij hopen een begin van
werkeiyke vermindering der bewapenin
gen zal brengen. Zulks is temeer te wen-
schen, omdat anderzijds, naarmate de
ontwapening praktische vorderingen
maakt, het vertrouwen der Staten Je
gens elkander zal toenemen en de vei
ligheid weer zal worden gediend. De vei
ligheid kan niet wachten op de ontwa
pening, en de ontwapening niet op de
veiligheid. Het zDn twee vraagstukken
en begrippen, die tegelijktDdlg moeten
worden ter hand genomen en gediend.
De openbare meening in een klein
land als Nederland staat tegenover deze
vraagstukken niet zoo machteloos als X
schDnt. Want Genêve is gevoelig voor
de stem der openbare meening uit groote
en kleine landen. Mits Genève die stem
verneemt en daaruit bemerkt, dat het
daar totstandgebrachte werk doordringt
in alle landen* in alle hulzen!
Naar uit Baltimore gemeld wordt, kwa
men dank zj de koelbloedigheid van den
bestuurder, achttien passagiers met den
schrik vrij, toen een vliegtuig op ongeveer
500 M. hoogte in brand raakte. De piloot
slaagde er in het vliegtuig goed op den
grond te zetten, zoodat de inzittenden, hoe
wel eenlgszins door mekaar geschud, uit de
machine konden springen. De vrouweltjke
bedlenae in het vliegtuig trachtte de passa
giers kalm te houden, terwDl de bestuurder
zooveel mogeUjk poogde de vlammen te
blusschen. De vlammen werden na de lan
ding onmiddelijjk door soldaten gebluecht.
Na dese rede nam Z. H. het woord en
sptuk in itet Fransch ato roigt: c
Oleteren heb ik u allen welken geheeten
op de groote audiëntie en kan dat hier
slechts repeteeren.
Ik heb daar in het Italiaansch, Fransch
en Duitsch gesproken, niet in het Neder-
landsch. Doch dit is voor Hollanders geen
bezwaar, want die zijn polyglotten.
Het doet mD echter genoegen, u
In Den Haag had Zaterdag onder overgroote belangstelling de begrafenis plaate van
het stoffelijk overschot van den heer Eschanzier. Ome foto werd genomen op de
algemeens begraafpiaata.
BD de Landdagverkiezlngen in Oldenburg
was vooral opmerkelijk, dat de nattenaal-
soclalisten sedert de RDksdagverkiezingen
van 1930 van 76.000 op 101.000 stemmen voor
uit gingen. Hun aantal zetels steeg van 3
tot 19.
Ondanks hun stemmenwinst hebben de
Natlonaal-Soclallsten bD de verklaringen hun
doel niet bereikt, daar zD, zelfs met de
Duitsch-Nationalen samen, nog geen abso
lute meerderheid hebben.
Op verschillende plaatsen in Japan heb
ben branden gewoed van ongewoon grooten
omvang, die ook een aantal slachtoffers
hebben gemaakt en groote materieele
schade hebben aangericht.
Te Kaneko, in de provincie Oumma, brak
brand uit in een bioscoop. Eornstond een
paniek, waarbD vele personen onder den voet
werden geloqpen. 14 personen werden ge
dood, 30 zwaar en ongeveer 150 personen
licht gewond.
Het bioscoopgebouw brandde geheel uit.
Een andere groote brand woedde in de
stad Nügata in Noord-Japan en verwoestte
gisteren 70 hulsen. Een brandweerauto reed
tengevolge van de verwarring, die onder de
verschrikte bevolking was ontstaan, in een
rivier, waarbD 7 brandweerlieden zwaar ge
wond werden.
Als oorzaak van al deze geweldige bran
den, wordt de langdurige droogte genoemd.
Hoogste barometerstand
Seydisfjord.
Laagste barometerstand
SkudesnAs.
Verwachting: Matige tot zwakken, Zuide-
IDke tot OostelDken wind. gedeeltelDk be
wolkt met kans op regen of onweer in bet
Zuiden; aanvankelDk iets wanner.
BUREAU: HOF 6.
Telefoon: Administratie
Redactie No. 633
