ONS BLAD S. KROM o DE PINKSTERBOODSCHAP VAN Z. H. PAUS PIUS XL Z. H. EXC. MGR. J. D. J. AENGENENT TERUG IN HAARLEM I 1 STOOMERIJ EN VERVERIJ TAPIJTREINIGlNG van I dit nummer bestaat uit twee bladen VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 121 WOENSDAG 27 MEI 1931 f40. VOORNAAMSTE cXTEUWS M&r. vertelt van zijn reis naar Rome naam Eerwaarde Broeders. Geliefde Zonen, Groet INGEZONDEN Auto door een trein gegrepen VERZOEK Adverteerders De iuchtverblnding met Indië De Encycliek over de Maatschappelijke Orde, haar herstel en hare voltooiing naar het heilplan der Blijde Boodschap Bi» den 40sten Verjaardag der Encycliek van Z. H. Paus Leo XIII. MRerum No varum” Voor den inhoud van deze rubriek stelt de Redactie zich niet aansprakelijk Demonstraties tegen de „Osservatore Romano” De werkloosheid in het vlsscherijbedrijf JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR Scheermessen F. Herder De fascistische strijd tegen de Katholieke Actie I 5^ enApostolischen ze^enf AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL Alle Stoom- en Verloederen binnen een week teruè- Onze waarborgt U prima aflevering De rijfde Nederlandsche Katholiekendag. Opnieuw werking van de MerapL Het Fonische kobinet-Slawek af getreden. ig in (Wordt vervolgd.) Z(j houdt nog aan Voorzieningen Sociale Barometerstand 9 uur vm.: 767. Achteruit. (74) 117 Chauffeur gedood oog katholiek. aan „Quadragesimo*' opnieuw te, I» DIRECTIE ongevey -k. bij een breuk enn arm HALLO? BREEZAND, HALLO! „Hallo! Ja, met wie spreek ik?. .Met Sint Jan.” „Hè, met wie aeg Je?” het einde der verslagweek waren in 633 (325) zeelieden uitgetrokken en Ucht op De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om 934. bureau 1 Telefoon: Agenda der Volkenb September. Mi vertiee van *a anderen vinger Het Fonds voor bericht: Over de week van 9 tot en met 15 Mei werden aan 506 (412) werklooze opvarenden üitkeering verstrekt tot een totaal bedrag van 5632.25 4370.50). Dit aantal was als volgt over de verschil lende gemeenten verdeeld: 221 Velsen, 118 Egmond. 19 Katwijk, 63 8che- venlngen, 85 overige gemeenten. Katwijk, 123 (84) Bchevenlngen, overige gemeenten. De tusschen haakjes geplaatste getallen hebben betrekking op dezelfde week van het vorig jaar. Aan totaal welt 314 (89) Velsen, 106 (49) Egmond, 73 (39) C3 tó I Onder Apeldoorn is een vrachtauto op een onbewaakten overweg door den trein gegre pen. De chauffeur werd gedood. Aan de Eerwaardige Broeders, Patriarchen, Primaten, Aartsbisschoppen, Bisschoppen en overige Opperherders, die in vrede en gemeen schap met den Apostolischen Stoel leven en aan alle Geloovièe Katholieken der wereld. Pius XI, Paus ABONNEMENTSPRIJS: Per kwartaal, voor Alkmaar f 2c— Voor bulten Alkmaar 2.85 Met Geïllustreerd Zondagsblad 0.60 hooger Donderdag vertrekt weer een vliegtuig met een passagier Gistermiddag omstreeks twee uur heeft te Apeldoorn op den Langen Amerika, in de nabijheid van de Zwanensprong, een ernstig spoorwegongeluk plaats gehad. De 30-jarige H. Barmentlo, bestuurder van een vrachtauto van de eierexpeditle van de firma Otten te Apeldoorn, kwam op den spoorwegovergang van de lijn ApeldoornDieren in botsing met den locaaltrein. die juist op dit oogenblik den onbewaakten overweg passeerde. De auto, door de locomotief gegrepen, werd circa 340 Meter meegesleurd voor de trein tot stilstand kon worden gebracht. De botsing was zoo krachtig, dat B. uit zijn auto werd geslingerd en in een langs den weg loopende sloot werd gevonden. B. bleek bij aankomst van de politie reeds te zijn overleden. De auto is totaal versplin terd, terwijl over den ganschen afstand van 340 M. de weg bezaaid is met onderdeden van den motorwagen. Daar bet uitzicht op de spoorbaan behoor lijk vrij is, is het waarschijnlijk dat de ramp aan onoplettendheid is te wijten. een zekere ongerustheid werden bevangen. Inderdaad werd de edele en fiere leer van den Paus, die voor de wereld Iets ongehoords was, ook door Katholieken hier en daar met eenlg "wantrouwen ontvangen en in enkele gevallen stelde men er rich zelfs afwijzend tegenover. In te koenen stormloop had Leo de afgoden van het liberalisme ten val ge bracht, te meedoogenloos met Ingeroeste vooroordeelen opgeruimd, te onverwacht toe komstige ontwikkelingsmogelijkheden weg genomen. Zoo moesten wel de tragen hun haten sluiten voor een zoo ongehoord nieuwe soclaalfllosofle en de aarzelende gemoederen voor een vlucht in zoo groote hoogte terug schrikken. Ja, zelfs ontbraken zfj niet, die, hoewel de stralende volheid van het Ucht bewonderend, hei geheel slechts als een droombeeld van een wenscb beschouwden, dat nooit tot werkelijkheid sou kunnen wor den. De veertigjarige herdenking van de Pause- UJke encycliek, die allerwege en in alle krin gen, voornamelijk echter door de uit heel de wereld naar deze stad samen stroomende Katholieke arbeiders met groote geestdrift gevierd wordt, biedt ons een gewenschte aan leiding om het woord te nemen. NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels f L35: elke regel meer 635. RECLAME per regel 8.7S voor de eerste pagina; voor de overige pagina’s 9M- RUBRTEK „VRAAG EN AANBOD" bu vooruitbetaling per plaatsing f 8.88 per advertentie van 5 regels: Iedere regel meer 9.12 De Belgische regeeringzcriste Punllrt heeft een opdracht tot kabinetafoi mat la ge weigerd. Beleefd verzoeken wtj de medewerking van onze H_H. Adverteerders inzake bet vroegtijdig toezenden van de voor de Zaterdag-num- mera bestemde advertentiën. Wtj zullen bet zeer op prijs stellen indien wtj de an nonces. bestemd voor Zater dag. reeds des Donderdags of ulterlljk des ▼rtjdagzmocgens ontvangen. Door bet vroegtijdig inzen den van advertentiën Kun nen wij ook aan de ullssu ring, dus aan het zetten van de advertentie, meer aandacht schenken, hetgeen vanzelfsprekend de redame- waarde van de annonce ten goede komt. Mede m Ov eigen belang vertrouwen wtj op Uwe medewerking tnzake een an ander te mogen rekenen, waarvoor bij voorbaat onzen dank. INHOUD EN DOEL VAN DE ENCYCLIEK. WU wülen de zegenrijke vruchten der En- clycliek van Leo voor de Katholieke Kerk, zoowel voor de geheele menschheid met een terugblik op het verleden beschouwen (I), dan de maatschappelijke en de staathuis houdkundige leer van den groeten meesier tegenover sekere verklaringen die men ervan heeft gegeven, klaar uiteenzetten en tevens in eenlge stukken haar gevolgen verder ont vouwen (II). eindelijk over de tegenwoordige toestanden een oordeel uitspreken en over hei socialisme vonnis vellen, om de ware oor zaken der tegenwoordige stoornissen der openbare maat tuppdijke toestanden bloot te leggen en daarmee tegelijkertijd den eenl- gen weg ter genezing aangeven, namelijk de zedelijke vernieuwing In Chrlstelljken geest (IH). Hiermede hebben Wjj de drie voor naamste deelen van deze, onze encylcllek, gekenschetst. ten b;j feta» Katholieke Actie en tegw* het Hiertoe Veertig jaren zijn voorbijgegaan, sinds onze Voorganger. Zaliger Gedachtenis, Leo XIII, zijn heerlijk Rondschrijven „Rerum Novarum” de wereld Inzond. Met dankbare vreugde grijpt de heele Katholieke wereld deze gelegenheid aan, om dit gebeuren plechtig en naar verdienste te vieren. Als wegbereiders voor deze zeer bijzon dere oorkrnde van allerhoogste herderlijke zorg, waren hieraan reeds andere ency clieken van Onzen Voorganger verschenen: over de grondslagen der maatschappij, der familie en van het huwelijk; over den oor sprong der Staatsmacht, en dezer geregelde verhouding met de Kerk; over de voor naamste plichten van den chrlstelljken staatsburger; daarna echter tevens tegen het Socialisme en een valsche vrijheidsleer; alsook nog meerdere andere, waaruit reeds duidelijk genoeg de leer van Leo XIII sprak. De Encycliek „Rerum Novarum” echter on derscheidt zich van alle andere daardoor, dat zU aan de menschheid den zekeren leidraad bracht voor de gelukkige oplossing "an het doornige vraagstuk In de menschelijke sa menleving. bekend als het sociale vraagstuk, juist op het oogenblik dat de maatschappij deze het beste kon gebruiken, ja, er zelfs dringend behoefte aan had. De aanleiding Tegen het einde der 19e eeuw hadden de nieuwere werkmethoden en de Industriali- aeering onder een heele rU volken meer en meer geleld tot een splitsing der maatschap pij in twee klassen: de eene klasse, slechts gering m aantal, genoot bijna alleen al de voordeelen, welke de uitvindingen van den nieuwen tijd zoo ruimschoots vermochten te bieden; de andere klasse daarentegen, de groote massa der werknemers omvattend, leed onder den druk van kommer en nood, zonder dat zij, ondanks alle mogelijke in spanning, in staat was, zich uit haar be- klagenswaardlgen toestand te bevrijden. Met dezen stand van zaken hadden ge- makkelUk genoeg vrede degenen, die, zelf in weelde badend, daarin eenvoudig de vol trekking zagen van onafwendbare econo mische wetten, en die dientengevolge alle zorgen voor een verzachting van die ellen dige toestanden uitsluitend wilden zien toe bedeeld aan de naastenliefde juist alsof het de taak ware van de naastenliefde, om de door de wetgeving maar al te vaak ge dulde, meermalen zelfs goedgekeurde schen ding der rechtvaardigheid met haren man tel te bedekken. De arbeidersstand verdroeg morrend dezen stand van zaken, waarbij hem een zoo hard lot ten deel viel, en ver zette zich tegen een zoo onverdraaglijk juk. Onder den Invloed van opruiers streefde het eene deel van den arbeidersstand naar de volkomen omverwerping der menschelijke maatschappij; maar ook bij het andere deel, dat door zjjn gedegen christelijke opvoeding gevrijwaard was tegen dergelijke afdwalin gen, vestigde zich de overtuiging, dat een diepe en snel Ingrijpende verandering drin gend geboden was. Volkomen dezelfde meenlng waren toege daan tal van katholieke mannen, zoowel geestelijken als leeken, die, gedreven door een bewonderenswaardige naastenliefde, reeds lang pogingen hadden aangewend om den onverdienden noodtoestand van het proletariaat te helpen verlichten. Ook zjj konden het zich niet indenken, dat een zoo ontzaglijk onbillijke ongelijkheid in de ver- deeling der tjjdelllke goederen zou beant woorden aan de bedoelingen van den Al wij zen Schepper. Deze allen zochten oprecht en eerlijk, zoowel naar een werkzaam heilmiddel voor de jammerlijke ontreddering der algemeene maatschappelijke orde, als naar de voorbehoedende maatregelen om althans verergering van den toestand tegen te gaan. Intusachen zoo armzalig is nu eenmaal de geestesvlucht zelfs van hoogstaande men schen door de eenen werden zU als ge vaarlijke nieuwlichters sterk van de hand gewezen, terwijl zij aan den anderen kant in hun arbeid werden belemmerd door medewerkers aan denzelfden arbeid, wier in zichten en plannen echter In een andere richting gingen, zoodat zjj bjj deze tegen strijd van meeningen ten slotte niet meer wisten, welken weg zij moesten Inslaan. By dezen geestelijken strijd nu, waar de meenlngsverschillen her en derwaarts dreven en waar het zelfs een enkele maal tot scher pe aanvallen kwam, richtten zich, als reeds zoo dikwerf tevoren, aller oogen naar den Stoel van Petrus, naar dezen eerbied- waardlgen Zetel der Waarheid, vanwaar woorden des hells uitgaan tot de geheele wereld. Ja. aan de Voeten van Christus’ Plaatsvervanger op aarde stroomden in on telbare menigte de leidende mannen der so ciale wetenschappen, de werkgevers en ten slotte ook de werknemers samen: allen met het eenlge en uitsluitende verzoek, dat hun eindelijk de zekere weg zou worden gewezen Met zijn scherpzinnig verstand overwoog de Paus rijpelijk deze zaak met zichzelf en met God; de meest ervaren raadslieden wer den ontboden; naar alle kanten werd het vraagstuk ernstig overwogen. Tenslotte stond zijn besluit vast: In het bewustzijn van den heiligen plicht van zijn apostolisch ambt, teneinde door langer te zwijgen zelfs QL. den schijn van plichtsverzuim op zich Alle «bonn**s op dit blad sim inxevolfle de veraekerin»csvcx>rwaarden LevensJanite aebeele ongeschiktheid tot werken door f bü een ongeval met f OEft bij verlies van een hand f<O£ bij varliea van een f£A tecen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen vUUU. verlies van beide armen, beide boenen of beide oogen ®U» doodeliiken afloop ZOU." een voet oj een I I ZO." daim of wijsvinger OU." been of te willen laden, zal hij spreken tot de Kerk van Christus, tot de menschheid, en zijn hem door God opgedragen Leer-ambt ver vullen. Zoo verhief dan de Paus den 15den Mei 1891 zjjn langverwachte stem. Niet afge schrikt door de moeilijkheid van zijn taak, niet gebogen door den ouderdom, neen, hoog opgericht en krachtig wees hjj aan het Menscheljjk Geslacht nieuwe banen tot op lossing van het sociale vraagstuk. HET ONDERWERP. GD allen. Eerwaarde broeders en geliefde zonen, zift goed vertrouwd met die bewon derenswaardige leer, die de onvergankelijke roem van de encycliek Rerum Novarum is. Smartelijk getroffen dat Hjj een zoo groot deel der menschheid „onder droevige, be- klagenswaardige omstandigheden in een on- waardigen toestand” moest zien, nadat de economische ontwikkeling „den arbeider in zjjn afzondering zonder genade aan de on- menschelljkheld van de werkgevers en aan het eigenbelang van een teugellooze concur rentie had uitgeleverd" maakt de opperste Herder de zaak der arbeiders tot de zijne. DaarbU heeft Hjj geput, noch uit het libera lisme, noch uit het socialisme, daar het eerst genoemde bewexen had, tot het oplossen der sociale kwestie volkomen onbekwaam te lijn, laatstgenoemde een geneesmiddel aanbeval, dat, erger dan bet te genezen kwaad self, de menschelijke maatschappij slechte nog dich ter aan den rand van den afgrond gebracht SOU hebben. Uit elgenmachtsvolmaaktheld en vervuld van het bewustzijn, dat Hem In de eerste plaats de bewaking van den Godsdienst, en de leiding van alles wat daarmee nauw sa menhangt Is toevertrouwd, nam de Paus deze aangelegenheid ter hand, waarin ..zonder hulp van den Godsdienst en van de Kerk geen gelukkige uitslag” gezien kon worden. Alleen steunend op de onveranderltjke grond stellingen van verstand en openbaring be lichtte Hij de „wederzüdsche rechten en plichten der bezitters en der onterfden, der werkgevers en der werknemers." Moedig door vertrouwen en sprekend „als Iemand die macht heeft”, verklaarde Hij en stelde Hij vast, wat de Kerk, wat de Staat, wat de be treffende personen zelf tot oplossing der kwestie hadden te doen. Niet voor niets liet de Paus zjjn aposto lisch woord weerklinken. Vol verbazing luis terden. met geestdrift namen het in zich op, niet alle^p de trouwe zonen der Kerk, maar ook velen, die ver van het eene ware geloof in dwaling rondliepen, ja. mét enkele uit zonderingen allen, die van nu aan In geleerde onderzoekingen, of In praktische wetgeven- den arbeid zich met maatschappelijke en staathuishoudkundige vraagstukken bezig hielden. Met bizondere vreugde echter werd het Pauseljjk rondschrijven opgenomen door de Christelijke arbeiders, die zich door de hoog ste autoriteit op aarde begrepen en verde digd voelden, evenals al die edele mannen, die bij hun onverdroten bemoeiingen ter ver heffing van den toestand der arbeiders tot dusver nauwelijks Iets anders hadden aange troffen dan een algemeene onverschilligheid, niet zelden ook hatelijke verdachtmaking, zoo niet uitgesproken vijandschap. Met recht staat bjj die allen het apostolische schrijven in hoog aanzien, zoodat het reeds overal ge woonte geworden is Hem jaarlijks op de een of andere wijze dankbaar te gedenken. l0p deze algemeene overeenstemming maakten enkelen een uitzondering, die door Gisteravond hebben studenten, aangazlo dan faadsUscben unlverslteitsbcnC manifestaties gehouden tegen da Vatica—, begaven sU zich naar het gebouw van de „Osservatore Romano". Onder het zingen van de fascistische hymna verbrand den zij een aantal exemplaren van het blad, waarbij zU tevens In herhaald hoongeroep tegen het Vaticaan uitbarstten. Naar tot dusver bekend Is, hadden geen ordeverstoringen plaats. Leden van de fiscistlsche militie en cara binieri bewaken het gebouw, waar de katho lieke Actie haar hoofdkwartier heeft op geslagen. Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent, bis- schop van Haarlem, is Zaterdagmiddag ir> goeden welstand van zijn reis naar Rome In Haarlem, teruggekeerd. Onze geëerbiedigde Haarlemsche Kerkvorst is zoo welwillend geweest, ons, op ons ver zoek, zijn indrukken mede te deelen over dezen pelgrimstocht, die door verschillende belangrijke gebeurtenissen In Rome wel een zeer bijzonder accent heeft gekregen. Vooral zouden, zoo stelden wij ons voor, onze lezers zich interesseeren voor de meenlng van Z. H. Exc. over de jongste encycliek „Quadra- geslmo anno”. Wij zijn Mgr. zeer dankbaar voor de groote vriendelijkheid, waarmede hij de nieuwsgierigheid van onze lezers heeft willen bevredigen. Z. H. Exc. herinnerde, na onze inleidende vraag, aan de predlcatie, die Z. H. Exc heeft gehouden in de Kathedrale kerk van Haarlem tijdens de Pontificale Hoogmis op eersten Pinksterdag. Daarin heeft Mgr. ver teld van zjjn reis naar Rome. Het zijn, volgens Mgr.. heerlijke dagen ge weest, die de ruim 700 Nederlandsche pel grims Mgr. legde nadruk op dit getal 700 in de Euwlge Stad hebben medege maakt. De pelgrims leefden er In die dagen reeds In een Plnkstersfeer. Het karakter van bet Pinksterfeest toch is liefde en liefde doortintelde alle gebeurtenissen, die de pel grims in Rome aanschouwden. Daar was allereerst de audiëntie bij Z. H. den Paus In de Sala Ducale. In heel de har- teljjke toespraak van den H. Vader straalde bovenal de liefde door van Z. H. voor het kleine Nederland. Z.H. begroette in 1 Vader huis de pelgrims als de zemen, de bevoor rechte kinderen uit Holland dat Hem dier baar is. Z. H. prees en bewonderde de Ne derlandsche Katholieken om wat zjj doen voor de missie, om de manier, waarop ,Jle- rum Novarum” door hen wordt uitgevoerd en vooral bewonderde Z. H. de groote aan hankelijkheid, die de Nederlandsche katho lieken aan hun Bisschoppen betoonen. Dat Waren, volgens Mgr., prachtige «ogenblikken, waarin de pelgrims zich In het huls van een llefdevollen Vader voelden. Dan was er die heerlijke Pausmis, zelde Mgr., in de overvolle basiliek van Sint Pieter het aantal aanwezigen werd op wel veer tigduizend menschen geschat waar wjj met 700 Nederlanders tegenwoordig waren Dat was ontroerend schoon. Mgr. herinnerde vervolgens aan de her denking van de uitvaardiging, veertig jaar geleden, van de encycliek Rerum Novarum”. In Rome is het geen gewoonte een 40-jarig jubileum te vieren, maar Z. H. de Paus had er op gestaan voor deze herdenking een uit zondering te maken om deze gelegenheid te baat te nemen, een nieuwe encycliek uit te vaardigen, die als een vervolg Is te beschou wen op de encycliek .Rerum Novarum”. Ook in die nieuwe encycliek Is de grondtoon: Liefde. De gebeurtenissen op het Damasus- pleln, waar de herdenking plaats vond en Z. H. de Paus een toespraak hield, zijn voor de toeschouwers onvergetelijke momenten geworden en Mgr. vertelde hoe trompetge schal de komst van den H. Vader aankon- dlgde, vertelde van het enthousiasme, dat onder de tienduizenden aanwezigen heersch- te en zich uitte In elndelooze toejuichingen. Het was zoo aandoénlijk mooi, aldus Mgr dat niet alleen vrouwen, maar ook stoere mannen h n tranen niet meer konden be dwingen en er den vrijen loop aan gaven. Mgr. sprak ten slotte over het Neder- landsch Priestercollege, bij welks opening de Nederlandsche pelgrims van trots waren ver vuld. Nederland heeft nu in Rome ook zijn college, zeide Mgr. met voldoening. Daar zullen jonge priesters uit Nederland ter ver volmaking van hun priesterlijke studies eenige jaren kunnen doorbrengen en zich laten doortrekken van den echten katholie ken geest, jdie Rome doorgloeit, in de heer lijke sfeer, die het „Vaderhuis” vervult, en dien geest meebrengen naar hun werk in Nederland! HOF ALKMAAR Administratie Nq. 433 Redactie No. 633 JM Sint Jaa. de evangelist, Patroon o» Beschermer van Breezand.” Ja, het gebeurt maar zelden, dat een he- mellng voor de microfoon komt, maar Ik zie geen kans meer om nog voor Donderdag half 5 mjjne beschermelingen op een andere manier te bereiken. Mag Ik dus even mijn woordje doen? „Mijn dierbare katholieke Breezanders, op Vrijdag, 10 October 1931, ging de eerste hei paal den grond in, als eerste steunpunt van het mooie, vriendelijke kerkgebouw, dat thans statig omhoog rijst en verre in den omtrek Achtbaar is om aan te geven: Hier ligt het druk besproken en soms zoo neer gehaalde Breezand.” Eens zag men ons hierheen trekken, als ’n soort ballingen, waarmee men medelijden had, maar die nu eenmaal als broodvechters niet anders konden doen. Katholieken van Breezand, de Goede God heeft onze energie en werklust gezegend, en al zijn we nog lang niet van zware zorgen en lasten vrij, toch heffen we nu onze hoof den fier omhoog, en met trots wijzend naar onze gloed-nieuwe kerk, roepen we allen jui chend toe: Ja, hier ligt nu Breezand, en hier zjjn we weer! Katholieken van Breezand. niet aan het grillige geluk, dat ieder jaar toch bijna wis selt, maar aan uwe stoere werkknulsten en die uwer jongens, aan het sobere leven uwer vrouwen en dochters dankt gij dit heerlijke succes. De offers, welke gij het vorige jaar bijeen bracht voor het groote doel een eigen bedehuis een eigen rustplaats voor uwe overledenen een eigen priester was een ongehoord voorbeeld voor het geheele Haar lemsche diocees. Nog eenmaal zoo’n krachtstoot van offer zin, en we hebben, waarnaar we gesnakt hebben. Ook In dezen lastlgen tijd mogen we met een gerust geweten zeggen, dat, wat we nu doen, geen daad is van overvloed, maar een daad van gewettigde levensbehoefte. Voorts, naast het allereerste, ons gods dienstig leven, de zekerheid van kloeke, brave en werkzame jongens, en de blljvolle reinheid en eenvoud van vrouwen en doch ters. mogen we gerust erkennen, dat door het bouwen van een eigen kerk, Breezand een nieuw aanzien heeft gekregen en dus ook onze landerijen materieel hooger heeft opgevoerd. Daarom, katholieke mannen van Bree zand, geen enkel man van karakter zal zich morgen onttrekken aan den veldslag, welke om half 5 op het land van den heer H. C. Brouwer zal geleverd worden. Neen, daar zal niemand zijn, die. zich stil letjes terugtrekkend, wil mee profiteeren. terwijl hij de zware zorgen en offers voor anderen overlaat. Komt, laat ons allen voor éën uur weer eens martelaren zijn! Toont nog eenmaal aan uwe dorpsgenooten van de Zuid uw durf en onverschrokkenheid! Toont uwe dankbaarheid aan den goeden God. Die u. door beproeving misschien eens ge dwongen. hier heen leidde om u nu achteraf te laten zien hoe goed Hjj het met u heeft voorgehad. Toe, geeft Hem nu met een blij hart een klein stukje er van terug dit jaar In den vorm van eene buitengewone liefde gave. Katholieken van Breezand. toont u mor gen wederom Roomschen In uw offers en uw daden, toont u wederom Katholieken in merg en been, die bij al uw zwanen arbeid <met de drie kruisdagen heb ik u bewon derd) onwrikbaar vertrouwen op Gods on- mlsbaren zegen en den steun van onzen goeden Sint Jan en die voortaan met een bljj oog opelende naar het ranke torentje met zjjn glanzend kruis diep in het hart den priesterdichter najubelen: Met het kruis in top. Zoo varen wfj Door bet wereldtlj Ten hoogen hemel op. Pastoor VERHOEFF. 1 economisch Op Donderdag 38 Mei vertrekt een vliegtuig van de K. L. M. naar Indië. nJ. de P.H.-A.GR. met als eersten bestuur der Th. Wiersma, tweeden bestuurder W. C. van Veenendaal en den werktuigkundige J. F. O. W. Kotte. Als passagier zal meegaan de heer Jac. J. Kalker, directeur van B. v. d. Tak Co.’s sigarenfabriek. i De heer Kalker, die 64 jaar oud is. is een veelbereisd man. Hjj begeeft zich voor za ken naar Indië, waar hij ongeveaj- tien 1 maanden denkt te blijven. j Z. H. Exc. acht de encycliek „Quadragesi- mo anno expleto” een belar.gryk stuk, dat gewichtige kwesties behandelt, waarvan en kele in bijzondere mate actueel zijn. In het particuliere onderhoud, dat Z. H. Exc. met Z. H. den Paus heeft gehad, deelde de H. Vader aan Mgr. mede, dat de principes van de nieuwe encycliek precies dezelfde zijn als die voor „Rerum Novarum” gelden, maar dat, met het oog op de vorderingen, die >n de condities van het sociale leven hebben plaats gegrepen, enkele nieuwe actueele vraagstukken ook een toepassing van deze principes vroegen. Deze toepassing geeft de nieuwe encycliek. Z. H. Fxc. deed ons opmerken, dat de vol ledige tekst van de nieuwe encycliek nog niet bekent* is, n-.„ar In het resumé, dat er van verstrekt te, hebben twee punten vooral Mgr.’s aandacht getroffen. Ten eerste is de meenlng van Z. H. den Paus over het kapitalisme als productie systeem In deze encycliek duidelijk uiteen gezet. Z. H. wijst er op, dat het huidige -1 stelsel misbruiken in zich sluit, dat er uitwassen door zijn ontstaan, dat die met kracht moeten worden uitgesneden, maar hU veroordeelt t huidige productie stelsel niet als slecht in zichzelf. Mgr. ves tigde onze aandacht op deze belangrijke passage in de nieuwe encycliek en wees op het actueele van dit punt. Z. H. de Paus, aldus Z. H. Exc., laat in de encycliek ook duidelijk uitkomen, dat kapitaal en arbeid elkander noodlg hebben, dat het kapitaal geenszins mag zeggen: de voordeelen van de samenwerking tusschen kapitaal en arbeid komen geheel aan mij. en dat de arbeid evenmin die voordeelen voor zich alleen mag opeischen. Z. H. maakt bet woord van Paus Leo Xm z.g. ook tot het Zijne: noch het kapitaal kan bestaan zon der den arbeid, noch de arbeid zonder het kapitaal. Met klaarblijkelijke voldoening herinnerde Mgr. ook aan dat gedeelte van de encycliek, waarin Z. H. de Paus er vooral den nadruk op legt, dat, voor de verbetering van de maatschappelijke toestanden, veel meer te verwachten is van ruime toepassing der naastenliefde dan van de strikte rechtvaardigheid. Dat is, aldus Mgr., geheel in overeenstemming met wat daaromtrent in den zendbrief „Rerum Novarum” Is ge schreven. Maar waar .Rerum Novarum” daarmede eindigde, wordt dit in de nieuwe encycliek zeer scherp belicht. Het gaat cr dus meer om, dat de menschen innerlijk hun mentaliteit veranderen dan dat het productiestelsel zelve zou moeten verande ren. Mgr. voegde er aan toe, dat deze passage hem heeft getroffen, omdat Mgr. zelf ook meermalen op de groote beteekenls van de vernieuwing des harten voor de oplossing van het sociale vraagstuk heeft gewezen. Het andere punt in de encycliek, dat in bijzondere mate de aandacht van Mgr. heeft getrokken.betreft hetgeen Z. H. de Paus zegt over de houding van de katholieken ten opzichte van het soeiaiisme. Dat iz óp het oogenblik ook een actueele vraag, aldus Mgr. Z. H. wijst er in den zendbrief op, dat het socialisme sedert de publicatie van .Re rum Novarum” diepe veranderingen heeft ondergaan, dat het zich in twee partijen heeft gesplitst: het communisme, dat van het socialisme de uiterste consequenties aanvaardt en zich in geenerlel wijze met de leer der Kerk laat overeen brengen; de andere partij, die voortgaat zich socialistisch te noemen, maar dikwijls in-veel opzichten haar program heeft gewijzigd. Wat dit laatste socialisme betreft, aldus Mgr., meenen sommige katholieken, dat, met het oog op de verschillende aange brachte verzachtingen, het tegenwoordig socialisme wel aanvaardbaar zou zjjn Voor den katholiek. Maar Z. H. de Paus ver klaart, al erkent Z. H. ten volle dat vele socialisten aanmerkelijke veranderingen In hun theoriën hebben aangebracht. (Mgr. her innerde In dit verband aan religieuze nei gingen bij socialisten), dat toch het prin cipieel verschil ook van dat hedendaagsche socialisme en van het katholicisme zoo groot Is, dat een katholiek ook dat socialisme niet kan aanvaarden. Het Is niet mogelijk, zegt Z. H., goed katholiek en waar socialist te zjjn. In de verhouding tusschen socialisten en katholieken brengt de nieuwe encycliek dus geen verandering. Op onze vraag of de nieuwe encycliek nog een herziening noodlg of gewenscht maakt van de wjjze, waarop de katholieken In Nederland aan de hernieuwing der Maat schappij arbeiden, antwoordde Z. H. Exc. ontkennend. Z. H. Exc. beëindigde het onderhoud met nog eens te herinneren aan wat Z. H. de Paus Mgr. In de reeds gememoreerde parti culiere audiëntie heeft medegedeeld: de nieuwe encycliek Is geen verandering, geen wijziging, geen terzijdestelling van den zendbrief .Rerum Novarum”, maar een voortzetting er van; dezelfde principes, die In den zendbrief .Rerum Novarum” zijn uitgestippeld vindt men terug In de nieuwe encycliek, maar thans toegepast op nieuwe kwesties.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1931 | | pagina 1