w
w
o
o
DE VIJFDE NEDERLANDSCHE
KATHOLIEKENDAG
1
DE SLOTVERGADERING
0
0
0
van
0
m
NEVENVERGADERINGEN
4
0
M
II
Sectievergaderingen - De sluitinèsver&aderinè - Slotwoord
den Aartsbisschop
1
laa,1- 1*^ 1*S? 1*^ ;22%
- - I9+M 1Q466 1Mgg ]9506 1Q5I3 1#51g
19616 19625 19628 19640 19695 19732
16478
15828,
14236, 15197,
17090,
liet ideale gezin
Een verklaring
met
12001
at
161»
20668 20839 20840
Het moederschap in het Roomsche
B
B
anderen
9858
14615
16409 16466 16534 16585 16600 16611
16637
het middenstands -
ƒ70 mil 5954 met ƒ70; 248 m/z 228 6767 mli
4
ra
I
et
1-
m
ar
m
H9I
•n
Onderwijzeres: kinderen, als Ik hier aan deze zjjde van die
Schrander kind: „Tweelingen, juffrouw
en
n.l.
sticht
uitloope
19562 19613
19751 19811
101
249
628
814
1058
1472
1826
2066
2285
2549
167
253
668
833
1143
1476
1844
2089
2344
2649
3049
3158
3607
3947
4130
4350
4517
4729
4921
5119
5413
5662
5921
6410
6652
7034
7248
7573
7737
7975
8108
8334
8685
8883
9150
9333
9621
10093
13465 1 3497
14078 14085
15331 15333
16168 16197
17145 17356
17870 17898
18239 18469
185
310
711
871
1176
1477
1854
2106
2431
2704
264
798
1333
1824
2563
3043
3616
4634
4978
5752
6450
7212
8005
8509
9215
3092
3230
3640
4008
4231
4357
4543
4793
4987
5192
5462
5717
5967
6460
6759
7063
7339
7611
7829
7986
8193
8368
8736
8899
9181
9444
9735
222
402
735
939
1277
1594
2011
2182
2508
2727
*320
1056
1379
2235
2591
3262
3822
4719
5205
5898
6725
7551
8134
8567
9642
336
1076
1660
2246
2796
3279
4094
4760
5355
5917
6783
7598
8150
8745
nznz
yovo
14
Mgr. J.
Utrecht,
woord.
225
444
744
975
1296
1600
2036
2194
2513
2755
3144
3344
3716
4062
4272
1406
4618
4853
5044
5257
5497
5751
6167
6485
6775
7133
7418
7652
7873
8042
8283
8645
8827
9018
9198
9476
9826
229
462
747
991
1414
1606
2041
2224
2514
2810
426
1088
1703
2266
2879
3306
4126
4788
5407
6064
6822
7613
8256
8861
9741
5268
5568
5789
6170
6503
2939
3151
3381
3858
4102
4307
4432
4660
4909
5062
5368
558.1
5855
6176
6626
6958
7204
7470
7721
7948
8074
8294
8679
8855
9046
9234
9514
aan-
jeugd
rallsme het
strydcel of blijven drukken tot een stuk pro
letariaat, wij, katholieken, zullen het vaandel
van Plus en Leo als een verlossing voor het
gezin blijven uitdragen.
Bisschoppen van Nederland, laat anderen
De charitaitieve actie der Derde
Orde in het huisgezin.
In de nevenvergadering, door de Francis-
caansche Derde Orde Woensdagmiddag om
twee uur belegd in de Kerk van den H.
An toni us van Padua (Mozes en Aaron) aan
het Waterloopleln, trad als eerste Inleider
op de zee ree rw. pater Chr. Roorda O.F.M.,
pastoor te Rotterdam, over „De charitatieve
actie der Derde Orde in het huisgezin”,
De Derde Orde, aldus besloot snr., is een
organisatie, In het leven geroepen door een
Serafijn, geruggesteund door een leefregel,
die slechts liefde ademt, samengesteld uit
apostelen der allerreinste charitas en staat
in onze woelige samenleving als een sterke
burcht, waartegen de haat te nletter loopt.
Zjj prijkt als een vruchtbare tuin In lente-
tool, wier voorjaarsbloemen In het gefolter
de menschenhart weer nieuwe levensvreugde
wekken.
3345
3789
4100
4297
4428
4642
laat 4901
NIETEN.
200
368
714
890
1194
1586
1956
2174
2504
2718
hadden i
dag zooveel mogelijk te doen
het bijzonder bracht spreker dank aan mr.
Geseling, voorzitter van het Amsterdamsen
comité en diens echtgenoote, en aan de hee-
11420 11456 11458
12067 12143 12265 12293
3060
3221
3621
3950
4187
4351
4539
4768
4950
5165
5425
5687
594J
6423
6675
7<B1
7261
7599
7799
7982
8189
8363
8689
8893
9170
9423
9674
10112 10117
316
988
1342
2087
2572
3185
3732
4708
5091
5859
6494
7323
8060
8529
9479
De Derde Orde en het devote
leven In het huisgezin.
Bisnchopperijfc bezoek Persmuseum
Narr'ns de R. K. journalisten en het be
duur van het Nederlandsen Persmuseum
werden de hooge bezoekers verwelkomd door
den heer L. A. P. M. v. d. Broeke.
Een der aanwezigen betoogde de noodza
kelijkheid om door geheel Nederland een
•ttie te voeren tegen de drinkgewoonte in
De crisis in
gezin
Woensdagmiddag om twee uur werd door
den Alg. R.K. Middenstandsbond „DeHanze"
een nevenvergadering belegd in gebouw
.Bellevue”. Als spreker trad hier op de
Zeereerw. heer J. F. A. Bots, die de crisis
van het middenstandsgezin belichtte.
De heerschende economische orde, die aan
het gezinsleven reeds zooveel schade heeft
aangericht, is'.er thans op gericht, om het
middenstandsdézin Zijn bestaan te ontnemen.
De sociale wetgeving in de laatste 25 jaren
heeft wel bewezen, dat onze regeering het
tot haar roeping rekent de zwakke elementen
te beschermen en In hun rechten te hand
haven. Wat 'echter van regeeringswege voor
den middenstand is gedaan, is echter nog
maar zeer weinig. Aandacht vragen wij van
de regeering, opdat zij, als straks de geor
ganiseerde middenstand met practische
maatregelen voor den dag komt, haar aan
vullenden steun niet zal weigeren.
De katholieke zeevarenden
en hu gezinnen
In de nevenvergadering van het Aposto
laat ter Zee heeft pater Adrianus OM. Cap
gesproken over „De Katholieke Zeevarenden
en hun Gezinsleven”.
familieleven.
Woensdagmiddag om twee uur belegde
Ned. R.K. Bond voor Groote Gezinnen
der leiding van den heer J. Bloem
Christelijk gezinsleven
en gezondheidszorg.
In de nevenvergadering van de R.K. Na
tionale Federatie „Het Wlt-Gele Kruis" hield
pastoor J. Kitselaar een rede over „Christelijk
gezinsleven en gezondheidszorg".
Aan geen enkel leven, aldus spr., wordt
het lijden gespaard. Wie goed kan lijden,
kan goed leven. In het goed lijden is Jezus
Christus ons voorafgegaan en, ons ten voor
beeld, droeg de verhevenste der vrouwen
haar ongezien martelaarschap. Onze traditie
op het gebied der liefdewerken is geboek
staafd. Tot deze werken behoort het Wlt-
Gele Kruis, en het daarmee in bedoeling
gelijkstaande R.K. Groene Kruis van Lim
burg.
Vervolgens zet spr. uiteen, hoe het Wit-
Gele Kruis bij de gezondheidsverzorging in
het huisgezin kostbare diensten bewijst Van
de verpleging bij ziekbed en kraambed gaat
een groote invloed uit voor het hygiënisch
leven vu het gezin.
„Christelijk Gezinsleven
en Sobriëtaswerk”.
In de nevenvergadering, welke „Sobriëtas"
dezen middag hield in het gebouw der St.
««Phgezellenvereeniging, heeft Pater Ma-
™s Lamers O .FM. gesproken over „Chris te-
gezinsleven en „Sobriëtaswerk".
de
on-
- -een ne
venvergadering In het Corn, Broerehuls. De
spreker op deze vergadering, de heer J. W.
F. v. Meegeren had tot onderwerp In behan
deling gekozen: „Het moederschap in het
het gezin, terwijl door enkele andere
wezigen een grootere actie onder de
werd bepleit.
Door een der aanwezige geestelijken werd
nog voorgesteld een actie te beginnen tegen
de kermissen, waarbij de spr. op de gunstige
resultaten wees, die in Breda reeds zijn be
reikt door gezamenlijk overleg met de bur
gemeesters.
Nadat pater Marius Lauers de verschil
lende sprekers beantwoord had, werd het
..Aan U, o Konlng der Eeuwen” gezongen,
waarna de vergadering werd gesloten.
fabriek. weer in zich ontwikkelt, dat he-
roisch-mooie verlangen naar het heilige
moederschap, waarin de grenzen van het
levensgeluk bij rjjk en arm gelijk loopen,
waarin het fabrieksmeisje een even gelukkige
toekomst vindt als de koningsdochter;
dat het ideaal weer gekend wordt en daar
door bemind en met offers gekocht;
dat het huls der gehuwden kan wezen een
huls van ruimte en lucht, gelijk het hart
der ouders een hart vu geloof en liefde;
dat het gezin, dat door katholieken ge
wordt op de treden vu het altaar,
op Gods troon.
slagen. In 17700 17720 17740 17768 17792 17800 17815 17845
18016 18026 18032 18035 18063
mummie ga staan, wat is dan het eerste waar je au denkt?"
i Londen Opinion)
dltus lllus" onderdanig is als de kleine Jezus !^97
16645
16780 16787 16854 16897
.„.I 17046 17088 17097 17127 17164 17172 17186
17189 17230 17237 17257 17264 17269 17282 17290
Daarop gaf spr. het woord au Z. H. Exc.
H. G. Jansen, Aartsbisschop vu
voor het uitspreken vu het slot-
2963
3152
3590
3888
4124
4321
4512
4707
4918
5085
5388
5592
5918
6332
6631
6981
7209
7500
7736
7956
8098
8300
8682
8876
9051
9251
9561
9901 10091
10329 10338 10339 10347 10363 10376
10530 10582 10689 10649 10667 IO7O9 10737 10787
10804
10643
10646 10860 10928 10937 10940 10946 10968
I 11067 11082 11113 11121
232
700
1123
•774
2317
2982
3428
4367
4884
5552
6208
6964
7784
8465
8892
9833 10059 10080 10090 10218 10334 10408
10613 10715 10780 10871 11208 11226 11240
11492 11594 11728
12535 12732 12735
12993 13042 13173
13625 13746 13801
14233 14319 14511
15356 16053 16080
16507 16613 16625
17418 17451 17508
18018 18030 18070
18546 18702 18704
3126
3341
3666
4078
4246
4368
4558
4844
5026
5248
5495
5749
6023
6461
6765
7079
7393
7632
7831
8031
8266
8582
8812
8926
9196
9459
9774
10165 10191
10430 10498
Apostolaat ter zee.
Tegenwoordig waren Z Erfc Mr. Dr L. N.
Deckers en het Tweede Kamerlid de heer
Ch. v. d. Bilt.
Naar aanleiding van de geestdriftige inlei
ding van pater Adrianus drong de heer
Zwagt au op een Staatstoezicht op de lo
gies der schepelingen, welke thans vrij alge
meen nog zoo zijn, dat de zeeman wel naar
den wal wordt gedreven.
van 20524 20541 20554 20606 20648
zelf 20906 20910
De loonpolitiek ten opzichte van
het gezin.
In de nevenvergadering. die gisterenmiddag
door de R. K. Werkgeversvereeniglng werd
belegd in „Parkzicht” hield dr. L. G. Korten
horst een Inleiding over de loonpolitiek ten
opzichte van het gezin.
Van een rechtvaardig loon, aldus spr., ku
onder normale omstandigheden eerst gespro
ken worden, wanneer het loon voldoende is
I voor het levensonderhoud vu den arbeider
en zijn gezin. Ieder mensch heeft het na
tuurlijk recht een gezin te stichten en den
plicht zijn gezin behoorlijk te onderhouden.
Derhalve mag het loon onder normale om
standigheden nimmer onder een zeker mini
mum komen.
Alleen abnormale omstandigheden kunnen
den werkgever noodzaken loonen te betalen,
die niet voldoen aan de mlnimum-elschen.
De loonstandaard in Nederland is over het
algemeen berekend op een gezin met vier
kinderen. Practise!) kwam mr. Romme in zijn
praeadvies aan de R. K. Staatspartij tot de
conclusie, dat de kindertoeslag moest begin
nen met het vijfde kind, hoewel hij theore
tisch overtuigd was. dat de kindertoeslag
moest beginnen met het eerste kind.
De premie voor verzekering tegen de fi
nancieels gevolgen vu gezlnsvenneerdering
moet in de eerste plaats worden gedragen
door de jonge ongehuwde arbeiders, voor zoo
ver zij geen kostwinners zjjn, en daarnaast
moeten de kasten dezer verzekering worden
opgebracht door samenwerking van de werk
gevers, de rest der arbeiders en de overheid.
Tenslotte meende spr., dat de uitvoering
dezer verzekering het best kon geschieden
volgens het stelsel van bedrüfsvereenigingen.
De heer Geels merkte naar aanleiding van
dit betoog op, dat de werkgever zich nooit
mag onttrekken au zjjn plicht om te zorgen
ook voor het groote gezin. Daarom mag men
den spaardwang niet verbinden met het stel
sel oer kindertoeslagen.
Mr. Vioom wilde bii de instelling vu kin
dertoeslagen niet spreken van „verzekering
Tegen het bezigen van dit woord bestaan
zoowel juridische, als economische en ethi
sche bezwaren. Zouden bovendien de midde
len voor ’t fonds niet gevonden kunnen wor
den door het heffen vu een soort belasting
op vrijgezellen en vrijgezelllnnen, desnoods
ook op de kleine gezinnen?
Wat is het gezin?
Ik ku het niet mooier zeggen, dan de
wijze opstellers vu den „Code Social” het
hebben uitgedrukt: „Het gezin is de b(on.
waar men het leven ontvugt, is de eerste
school, waar men leert denken, is de eerste
tempel, waar men leert bidden!"
Reeds op het eerste moment, waarin man
en vrouw bij den goeden God aankloppen
als scheppers van het nieuwe leven, is het
gezin zich in de eerste klem aan ’t vervol
maken door het groote geloof in hun ouder
lijke kracht.
Het huisgezin is de bron vu het leven!
In de feitelijke orde mag dat wel eens niet
bewaarheid worden, mogen man en vrouw wel
eens tevergeefs tot den goeden God bidden
en smeeken om ook vader en moeder te
mogen zijn; in de ideëele orde, in de na-
tuurwettelijke orde is het gezin allereerst
daarvoor. Het volmaakte gezin veronderstelt
de vervulling der echtelijke hoop, veronder
stelt kinderen.
Vudaar dat het ideale gezin, het katho
lieke gezin nooit vijand mag zijn vu het
leven. Wie bang is voor kinderen, moet geen
gezin stichten!
Het hoofd van een ideaal gezin moet nog
altijd durven zingen: „Zou men armoe
lijden, om een mondje meer?” En dat wel
om de geloofs-overtulging„Och waar men-
schen strijden, helpt de Heer!"
Het leven moet verder behouden, be
schermd en gesterkt worden. Het mag waar
zijn, dat straks, als de katholieke politici
weer bijeenkomen, formuleering en fundee-
ring vu het rechtmatige familieloon niet
alleen door allen eensluidend wordt aange
geven; dat ook de katholieke sociale wetge
ver nog niet den zekeren weg gevonden heeft
in de economische verwarring onzer dagen,
waarop lugs sociaal-geordende lijn een
menschwaardlg bestaan au alle arbeiders
met hun gezinnen, groot en klein, verzekerd
is: Eén zaak is zeker, dat volgens de katho
lieke gemeenschapsleer ook de arbeider
hoofd ku worden vu een gezin, vu een
ideaal gezin. Wij, Katholieken, zullen daar
voor strijden en blijven strijden. En de H.
Kerk zal voor dit recht werken met nooit
wijkende en onoverwinnelijke kracht, de
kracht n.l. vu de waarheid en vu het
recht.
Het ideale gezin is uit een stoffelijk en
geestelijk element samengesteld. Een gezonde
werkende vader; een lieve, goede moeder;
blijde, frissche kinderen, ziedaar den tuin,
Zijn bloemen, de men
laten opgroeien. Het
waarin de goede God
schen-kinderen wil
ideale gezin is echter ook de eerste schoof,
waar men leert denken, de eerste tempel,
waar men leert bidden.
God heeft het niet laten ontbreken aan
goddelijke hulpmiddelen en wetten, welke
deze levensvorming, deze opvoeding, in en
door de hand der ouders mogelijk maken.
Hjj heeft daartoe vader en moeder met
eeuwige buden aan elkaar en au het kind
gebonden. Hy heeft de harten der ouders
gcVtild met de intieme en mystieke kracht
der ouderliefde. Zelfs met beloften heeft Hij
de kinderen au die invloedssfeer van het
gezin willeif binden: Eert uw Vader en Moe
der, opdat gij lang moogt leven op aarde.
En Hij deed nog duizendmaal meer. Hij
maakte het huwelijk tot Zjjn Sacrament,
waardoor men bovennatudriyk gevormd
wordt, en de heiligende invloed der door God
gewijde huis-priesters zooals prof. Adam
zich uitdrukt op de kinderen overgaat.
Het doel vu het gezin is de opvoeding.
Maar dan de eenig-wacé, de christelijke op
voeding.
En nu enkele vragen:
Acht gij een jongen en een meisje, die met
weinig geloof, maar wellicht met veel zonden
tot den «drempel vu het huwelijk zouden
treden, in Maat en geschikt om de ouderlijke
en priesterlijke taak te gaan vervullen?
Acht gij een jongen en een meisje, die den
beker der liefde reeds lang leeg hebben en
den geest beduimeld door de aanraking der
hartstochten, in staat en geschikt om dien
heiligen tempel vu het gezinsleven te gaan
bouwen?
Acht gjj de moeder, die te laf zou wezen
om haar kind zelf te voeden, die te lui zou
wezen, om haar kleine te verzorgen een
waardige helpster van God bij de vorming
van zielen?
Acht gij het wijs en goed, dat de Jonge
man, die een helpster gaat zoeken voor zulk
een taak, die een moeder gaat zoeken voor
eigen kinderen, daarvoor het liefst en het
meest gaat uitzien op het wilde veld vu
danszaal en bioscoop?
Of dat een meisje, hetwelk een vader zoekt
voor eigen kinderen, niet bidt, maar wel
verleidt, niet ziet naar degelijkheid en deugd,
maar wel enkel naar geld en goed?
Willen wjj het ideale gezin, laten we dkn
zorgen:
dat het huwelijk komt te staan in de ach
ting, welke God vraagt voor een Zijner
schoonste Sacramenten, eenmaal vergeleken
met Zijn eigen Zoon en Diens Kerk;
dat de verkeering weer wordt de waardige
voorbereiding tot een hooger ambt cn dus
een samenopklimmen naar hooger geestelijk
keujksche goedkoope uitgave der Zondags
missen, het lnnlg deelnemen van het volk
voor de liturgische dienstep..in de parochie
kerk zooveel gemakTéTijker is gemaakt. Ook
I de gewijde kruisbeelden en de beelden vu
de H. Maagd, St. Joseph en het Goddelijk
I Hart, geïntroniseerd, kunnen au bet leven
I als ’t ware een liturgische kleur geven en
I zeer zeker ook een innerlijke heiliging over
eenkomstig de viering van 's Heeren gehei
men.
Welk een verheven plaats neemt de H.
Liturgie ook in tegenover het familieleven,
waarin het kind als vrucht is geboren. Door
de vragen van den pr|esten bij het Doopsel
wordt het kind in de H. IJfturgie als opge
nomen en door de antwoorden van peter en
meter neemt het deel aan den liturgischen
dienst. Aan de hand des priesters wordt het
kind de kerk binnengeleid, om deel te heb
ben met Christus tot het eeuwig leven.
Met teedcre zorg omringt de H Kerk in
hare liturgie het opgroelende kind. Alle
liturgische zegeningen worden aan en voor
het kind gegeven. De H. Liturgie laat het
niet los en geheel het leven van de wieg
tot het graf, Is zij werkzaam, met Christus
verborgen in God. dor.ee Christus formatur,
tot Christus In den mensch gevormd is en
het oogenblik aanbreekt van de eeuwige
vreugdevolle geboorte in den Hemel.
Het is voor ons, die nu reeds zes jaren de
onbeschrijfelijke zegening der Trldua voor
zieken hebben medegemaakt, een heerlijke
beleving van den rijkdom der H. Liturgie
geworden, welke de H. Kerk bezit in het
Missale en Rltuale voor zieken. In die da
gen immers zien wU in de H. Liturgie op
nieuw Gods barmhartigheid zich neerbuigen
over den lijdenden mensch. Het is of de
H. Kerk als de ware moeder haar moe
derlijke zorgen verdubbelt, als zij haar kin
deren ziet lijden en sterven. Het H. Oliesel
maakt den mensch tot den gezalfde des
Heeren bjj uitnemendheid, den vollen
Christus, waardig om met Christus te heer-
schen in eeuwigheid.
BIJ de laatste omhelzing van God en
mensch voor den dood, zien wy in de
H. Liturgie als ’t ware den Hemel open
gaan. Het vreugdevolle aanschijn van Jezus
doet de glorie der Hemelen reeds aanvoelen.
Op het oogenblik van sterven wordt de te
genwoordigheid van Jezus in de H. Liturgie
zoo zonneklaar, dat de priester in het oor
van den stervende met klare stem moet zeg
gen: Jezus, Jezus, Jezus. Het is de afscheids
groet der Kerk aan Jezus, die leeft en re
geert ook in dezen pas gestorvene. Zóó
eindigt het familieleven van den Christen-
mensch op aarde.
Als tweede spreker op de nevenvergade
ring, welke Woensdagmiddag om twee uur
de Franciscaansche Derde Orde was be
legd in de kerk van den H. Antonius van Pa
dua (Mozes en AAron) aan het Waterloo-
plein, onder leiding van den Weleerw. Pater
P. Melen OF.M. behandelde de weleerw. Pa
ter Cyprianus O.M.Cap. de Derde Orde van
St. Franciscus en het devote leven in het
huisgezin.
De Derde Orde van St. Franciscus, aldus
spr., is een vereeniging van personen, die
onder het bestuur van de Eerste (of Regu
liere Derde Orde) hun leven inrichten vol
gens een leefregel, door 8t. Franciscus aan
gegeven en door het hoogste kerkelijk gezag
goedgekeurd, om volgens dien regel naar de
christelijke volmaaktheid te streven. Als een
door de Kerk erkende orde van volmaakt
heid voor de menschen-in-de-wereld-levend,
heeft ze uiteraard een zeer grooten invloed
op het christelijk familieleven. Dit blijkt
vooreerst uit het positieve voorschrift van
haaf regel, dat de Tertiarissen zich in het
huiselijk leven moeten toeleggen op het ge
ven van een goed voorbeeld voor anderen
en op het bevorderen der oefeningen van
godsvrucht. Verder moeten de tertiarissen
in geheel hun leefwijze, met terzijde stelling
van alle weelde en pracht, de middelmaat
volgens hun -stand in acht nemen. Op be
paalde kerkelijke feesten moeten zij zich
door vasten voorbereiden. Zjj zyn verplicht
maandeiyks te communlceeren, dagelijks hun
officie te bidden. Zy moeten in liefde leven,
’s avonds moeten zy hun geweten onder
zoeken, als ze kunnen lederen dag de H. Mis
bywonen, een weldadige liefde toonen voor
de zieken, en voor geloof en zeden gevaar
lijke lectuur weren uit den familiekring Zoo
ontstaat in feite een weelderig bloeiend
christelijk familieleven.
Het Christeiyk familieleven redden, dat is
thans het meest actueele aller vraagstukken.
In onze tijden is daar haast een wonder voor
hoodlg. Welnu, het wonder der sanatie kan
Plaats hebben volgens het woord van onzen
Paus Plus XI, die gezegd heeft, dat de Der
de Orde wonderbaar geschikt is om de hei-
Ugheid der zedën in geheel de christenheid
<c herstellen.
Roomsche familieleven".
Om de hooge verdiensten van het moe
derschap te erkennen en te huldigen, moe
ten wy op voorbeeld van het buitenland
ieder jaar een z.g. Moederdag organiseeren
De R.K. Bond voor Groote Gezinnen heeft
daartoe het initiatief genomen en zal het
volgend jaar dezen dag demonstratief vie
ren.
Spr. behandelde vervolgens uitvoerig de
encycliek „Cast! Connubll", die een scherpe
veroordeeling inhoudt van vele tegenwoordige
opvattingen van bet huweiyk en van de toe
standen, die bygedragen hebben tot de
ontwrichting van het huweiyksleven. In het
bijzonder richt de encycliek zich tot de moe
ders en wijst haar erop, dat het huweiyk
een zlelenverbond is en dat een der welda
den van het huwelijk de kinderzegen is.
Hoog non 11067 11082 11113 11121 11277 11330
11417 11453 11580 11604 11610 11611 11614
gjj eenmaal hebt opgebouwd, wy. Uwe trou- 11618 11629 11654 11659 11698 11735 11777 >1823
we zonen, zullen de erfenis onzer Christeiyk< 11825’ 11828 11948 11969 12003 12083 12091 12118
anderen Uwe stem niet verstaan of versma-
Gezin en school.
Als tweede spreker trad op mr, C. P. M.
Romme, lid van den Amsterdamschen ge
meenteraad, die sprak over „gezin en school.”
Mr. Romme verdedigde allereerst de stel
lingen dat met betrekking tot de opvoeding
het gezin den voorrang heeft boven den
staat en dat de school een hulp-instelling
is ter aanvulling van het gezin. In verband
hiermee wees spr. op de encycliek van Z. H.
Paus Pius XI betreffende de christelyke op
voeding der jeugd.
Uit deze stellingen komt logisch voort de
uitspraak, dat de byzondere school doelmati
ger is dan de openbare. De byzondere school
zal door de andere werkwyze bereiken, dat
een verdieping kan worden geconstateerd.
Het openbare onderwijs echter leidt tot ver
vlakking.
Mr. Romme besloot met de St. Vlncentius-
vereeniging in Overweging te geven, nu en
dan bijeen te Immen om onderling de erva
ringen te toetsen.
Aan het einde van de vergadering werd nog
een kort woord gesproken door Pater Otto
Wahl, generaal-secretaris van de Duitsche
St. Vineentius vereeniging en den heer
van Kuyck, president van den Byzonderen
Raad te Antwerpen, die als gasten deze bU-
eenkomst bywoonden.
„Het Gezin In Christus hersteld
door den Vlncentiaan.”
In 't St. Willibrorduspatronaat was gis
termiddag een nevenvergadering belegd,
waarin Rector L. Brink sprak over: „Het
Gezin in Christus hersteld door den Vinoen-
tiaan”.
Het huisbezoek, dat de spil is van alle
Vincentianenarbeld, kan veel bijdragen tot
verheffing van het gezin in godsdienstig,
zedelyk en stoffelyk opzicht.
De zoo byzondere nooden van dezen tyd
naast werkloosheid, weeldezucht, een schier
revolutionnalre onafhankeiykheidsgeest reeds
by de jeugd, het nog altijd niet opgeloste
woningvraagstuk groepeeren zich alle om
het gezin en bedreigen dit met ondergang.
Op de vraag: hoe zal de Vlncentiaan dezen
noodtoestand bestrijden? luidt het antwoord:
door >een drievoudig apostolaat, nJ. dat van
het gebed, van het goede voorbeeld en dat
der charitas, gericht naar de nooden van
dezen tyd.
Ideaal zou het zyn als in volkscentra con
ferenties werden opgericht van katholieke
huiseigenaren, die by het beschikbaar stellen
van hun woningen ook de charitas een
woordje lieten meespreken. Zakelyk zyn hier
tegen misschien wel bezwaren, maar in een
zaak van zoo aangrypend belang mag men
zich toch niet alleen laten leiden door zake
lijke overwegingen.
12339 12362 12371
12513 12605 12606 12704 12739 12759 12764 12786
12796 12798 12810 12815 12820 12880 12884 12906
den, wy. Uwe kinderen, danken U voor Uw 1291g 12944 13046 13050 13102 13129 13150 13161
groote lessen, ons juist in de laatste jaren i3Z25 13305 13283 13284 13404 13410
gegeven en zullen huweiyk en gezin met 13423 13442 13466 13501
katholieke fierheid hooghouden! 13563 13569 fzwi
Goddeiyke Zaligmaker Jezus Christus, Ver- 13682 13691
losser ook van Nederland, ideale zoon van 12.55 1^???
een ideale moeder, ideaal kind in een Ideale
H. Familie, laat anderen in rampzalige dwa- 14512 14615
ling dan nog zoo ver afstaan van Uw leei 14955 14961
en voorbeeld, wy blyven U”trouw; wy willen 15126 15210
Om vyf uur gisterenmiddag werd in de
aula van het Koloniaal Instituut de slot
vergadering belegd, welke zich in een groote
belangstelling mocht verheugen.
Met een uitbundig applaus werden de
kerkeiyke en wereldlyke autoriteiten verwel
komd.
Nadat de bijeenkomst was geopend met
den Christeiyken groet, deelde de voorzitter
mr. A. baron van wynbergen mede, dat
een telegram was ingekomen van Z. H. den
Paus, waarin deze de Nederlandsche Katho
lieken aanspoorde om de op den vyfden
Nederlandschen Katholiekendag geformu
leerde conclusies in praktyk te brengen.
Daarop was het woord aan prof. dr. Feron.
Slotwoord van den AartsMasehop
Ik acht .het een voorrecht en gevoel het
als een groote vreugde, aldus Z. H. Exc.,
dat ik u aan het slot van dezen Katholieken- 6727-
dag mag toespreken, waarop een stof is
behandeld, die van zoo groote waarde is voor
uw aller gezinsleven.
Het past ons op de allereerste plaats dank
te brengen aan God. Alle sprekers en
spreeksters hebben Zijn wil vertolkt. Be
straald zyn wy door het licht van Gods
genade en wy hebben de dingen nog beter
leeren begrijpen.
Voorts bracht spr. dank aan den voorzitter
van het Amsterdamsch comité, mr. Gose-
ling, en aan Jten voorzitter van het hoofd
bestuur, baron Van Wynbergen.
TalrUk zyn wellicht de redenen. aldus
vervolgde Mgr waarom de hoofd- en sectie
vergaderingen van dezen Katholiekendag
niet zoo druk bezocht waren als wy by
vorige gelegenheden gezien hebben. wy
vieren eigenlyk met den Katholiekendag het
eerste lustrum en ik wil niet verhelen, dat
huis te bewaren, te koesteren, te
te bezoeken en te verdedigen
om het huis te zegenen, opdat erin
gezondheid, overwinning, kuischheid,
kracht, nederigheid, goedheid en zachtzin
nigheid, vervulling van de wet en dankzeg
ging aan God. Voor het slaapvertrek spreekt
de priester nog een afzonderlijken zegen uit,
waarin hy bidt, dat allen die er wonen in
Gods vrede vast staan, in zyn wil volhar
den en oud worden en zich vermenigvuldi
gen In lengte van dagen en komen mogen
tot het rijk der hemelen.
Zoo gaat dan dit Christelyk familieleven
zyn groei en bloei vol vertrouwen op Gods
zegen tegemoet. Steeds vergezelt de H. Li
turgie de famine by al haar gangen en by
al haar werk.
Doch vooral oefent de H. Liturgie invloed
uit op den geestelyken groei en bloei van
het Christelyk familieleven, wanneer het
zich maar aansluit aan net kerkeiyk leven
in de parochie. Het familieleven in huis
moet zich in zekeren zin aanpassen aan het
kerkeiyk parochieleven. Er moet eenheid
van geest en hart, van spreken en handelen
zyn in parochiekerk en huisgezin. Het ker
keiyk jaar moet zyn stempel drukken ook
op het familieleven in het huisgezin. Dank
baar constateerde spr. dat nu door de wc-
De Heilige Liturgie en het
Christelyk Familieleven
Woensdagmiddag om twee uur belegde de
federatie van Liturgische Vereenigingen in
Nederland in het St. Willibrorduspatronaat
een nevenvergadering. Als spreker trad hier
op de zeereerw. heer L. J. Willenborg, die
„de heilige Liturgie en het Christelyk fami
lieleven” behandelde.
Alvorens tot de bespreking van zyn on
derwerp over te gaan, gaf de inleider
allereerst een definitie van hetgeen onder
de heilige liturgie moet worden verstaan.
Overal waar de Christus zich aagi de men-
schen hier op aarde openbaart, Is de H. Li
turgie de zichtbare, hoorbare, tastbare, voor
de zinnen waarneembare gestalte, aldus spr.
zy heeft een dubbele werking in het
Christelyke familieleven.
In haar rust Gods oog op ons en om op
waardige wijze den bruidegom onzer ziel
tegemoet te treden en al zyn zegeningen te
ontvangen, kleeden wy ons in hetzelfde
gewaad: de H. Liturgie.
Zoodra de H. Liturgie bidt, zingt, werkt,
offert, is het Gods Barmhartigheid, die zich
meedeelt aan de menschen. Dit zien wy
onmiddeliyk by de wording van het fami
lieleven, want God heeft het begin van het
familieleven blyvend willen heiligen en ze
genen en daarom het verbond, waaruit het
familieleven ontstaat, gemaakt tot een
sacrament en dus tot deel der H. Liturgie.
De Barmhartigheid Gods heeft zich zoo-
als de Introïtus van de Huwelyksmis
ontroerend aangeeft ontfermd over twee
eenigen, die hun vader en moeder verlaten
hebben, en die nu onder Gods zegenende
Barmhartigheid met den priester in stilte
hun eerste Onze Vader als gehuwden bid
den, daarmede te kennen gevende, dat hun
innigste wensch Is, dat zy door hun huwe
iyk die zeven *beden als grondwet voor hun
familieleven willen kiezen. En wanneer dan
de H. Liturgie haar vollen zegen over dit
huweiyk kan uitstorten, en de H. Mis voor
bruidegom en bruid volgt op de zegening,
zien dé jonggehuwden de zeven idealen
van het familieleven aangegeven In het
Onze Vader voor zich in het offer der
H Mis
Wanneer het jonge paar zijn woning be
treedt, dan geleidt de Liturgie het. Zege
nend inet het gewyde water gaat de priester
door alle vertrekken rond, en smeekt God
dat Hy zyd engel zende om ai de bewoners
van dit 1
beschermen,
en om het
zy
2 3
538
776
1051
1440
1630
2064
2280
2536
van Nederland, laat anderen 2896
uw huweiyk schilderen als een last en uw 2906
als een kruis, wy zullen blyven 3166
lezen In den bybel van de moeder en haai
kinderen, die zyn als de weelderige wynsto<c
met de rijpe druiven; wy zullen blyven ge
tuigen: „Daar op ’t schouwke prijkt myn
eenig kruis!”
Vaders en moeders van Nederland,
uw kinderen opstandig maken in 5059
geëxalteerde vrijheidszucht, wy, katholieken.
zullen blyven getuigen en vermanen: „Eert
uw vader en uw moeder, opdat gy lang
moogt leven op aarde T’
Regeerders en sociale werkers van Neder- 5913
land. Iaat anderen in klassenstrijd of in libe- 7181
gezin blyven maken tot een 7420
7694
7933
8067
8284
8678
„4 8848
dan het gezin in heilloos geweld willen los- 9041
rukken van de Kerk en Haar leiders, wy. 9222
Uwe onderdanen, zullen Uw gezag over onze 9^2
gezinnen als een zegen Gods blyven waar-
deeren en volgen.
Apostelen van Nederland, die eenmaal bet
christelijk gezin hebt opgebouwd tusschen dc
wilde zeden onzer oude voorvaderen,
anderen trachten tot een ruïne te slaan, wat 11339
ik met teleurstelling heb moeten constatee-
ren, dat de belangstelling niet zoo groot is
geweest als u en ik wel gewild zouden
hebben.
Aan het hoofdbestuur geef ik daarom In
overweging na te gaan, welke redenen er
kunnen hebben bestaan, waarom deze Ka
tholiekendag in de hoofdstad van het land,
niet zoo druk werd bezocht als wy het
gaarne gezien hadden, ernstig te onderzoe
ken of de bakens soms moeten worden ver
zet en of de tyden wellicht zóó veranderd
zijn, dat er tets anders op moet worden ge
vonden. Want het zou te betreuren zyn als
de Katholiekendagen op deze wyze moesten
worden voortgezet.
Dit is geen verwyt aan het bestuur. In
tegendeel dank ik dit voor zyn goede zor
gen. Ook dank ik gaarne de sprekers en
spreeksters en allen, die de vergaderingen
hebben bygewoond.
Ondanlft de minder groote belangstellng
is de Katholiekendag toch in wezen het
zelfde gebleven. Wy begrijpen thans allen
de volle beteekenis van het Christelyk ge
zinsleven. De duidelyke teekenen van een
heropbloeiend katholicisme wyzen op een
groeiend verlangen vooral by het opko
mend geslacht naar betere vormen en
grooter bezieling.
Meer dan ooit wordt in dezen tyd het
huweiyk belaagd, maar in heriachtTame
uren, die in elk menschenleven voorkomen,
moet men toch erkennen, dat er een andere
en betere oplossing dan die der Katholieke
Kerk niet wordt gevonden. Alleen het Ka
tholieke huweiyk waarborgt het behoud van
het gezin en de goede vorming van een
nieuw geslacht.
Ik wensch. dat Katholiek Nederland het
Christelyk gezin zal handhaven en dat
deze Katholiekendag niet slechts strekke
tot versterking van het huweiyksleven der
Katholieken, maar ook tot heil van anderen.
Wy moéten thans de woorden, die hier
gesproken zyn in daden omzetten. Uw daad
zy een versterkt familieleven, een familie
leven, dat vele offers vragen zal, maa, dat
dan ook die offers waard is en onstreeft
naar het Ideaal.
Tot slot gaf z. H. Exc. aan 8Tie aanwe
zigen zyn bisschoppelyken zegen.
Om ongeveer half acht ring de Tende
ring uiteen.
13849 13869 13896
14101 14114 141«
Mlst-Of Helsel)
466e STAATSLOTERIJ.
Trekkleg vaa Doederdez. 28 Mel IMI.
ie Klasse. 7e Lflst.
HOOGE PRUZEN.
14257 ƒ5000.
559. 6063 16449 elk ƒ1000.
5641. 5869. 10864 elk ƒ400.
3259, 3733. 6587, 11484, 12894,
589. 7653, '8258. 12171. 12249, 13172,
15706 ---
123
469
1105
1710
2273
2931
3389
4134
4“62
5493
613#
692#-
7645
8391
8880
9756
Eindigen wy dezen Katholiekendag met *^74
een verklaring: 12063
By de liefde voor Christus, die eenmaal 13774 12813 12827 12872 12897
het gezin, waarin wy geboren werden tot een 13243 13286 13308
orgaan van Zyn Mystiek Lichaam maakte: !3845 14018 14070
14758 14906 15325
16097 16151
16741 16812 16966
17546 17581 17688
18086 18193 18209
1 18817 18846 18886 18935 19150 19252 19267
by de liefde voor de Kerk, die eenmaal on
zen eigen vader en moeder tot een gezin
samenbond; by de liefde voor het kruis, dat
onze huiskamer sierde
Klhderen van Nederland, weest gerust, laat |8781
anderen elders er voor werken, dat vader en 19356 19465 19523 19608 19687 20ÓÖ4 20094 20354
moeder, vry van elkaar en zelfs vrij
hunne kinderen, vernietigen, wat zy
bouwden, wij zullen met des te meer kracht
strijden, opdat gy een echten vader en een
echte moeder, in trouw en liefde, moogt be- 13
houden
Jongelingen en jongedochters van Neder
land, laat anderen U verleiden en misleiden
met een ideaal van vrije liefde en vrije lus
ten, wy, katholieken, zullen met des te meer
liefde en kracht U spreken en preeken over
een ideaal, dat God zelf voor U heeft be
reid;
Gehuwden
iwe
kinderen
leven, in plaats van een afdalen naar zonde
en verlaging;
dat het huwelijk weer wordt een levens
ideaal. zoo schoon en groot, dat geen voor-
beieidend offer te zwaar valt;
dat de gehuwde man zyn eer en trots er
in zoekt „vrouw en kind te schragen op zyn
sterke jeugd";
dat het meisje, hetzy van adel of van de 16818 elk f 260.
isiri.
17343. 20820 elk 100.
Prtzea vaa 176^-,
247
734
1246
1809
2354
3(Ó8
3473
4555
4907
5729
6356
6988
7983
8473
9116
13517 13524 13533 13540
12673 13618 13661 13669 13672
13694 «713 13721 13739 13777 13781
13934 13975 14012
14221 14231 14300
14390 14408 14430 14432 14457 14547
14738 14789 74823 14862 14894 14922
14964 14973 14980 15016 15106 15120
15255 15338 15383 15425 15441 15484
allen het ideale gezin, waarin de vader werkt 15545 15563 15700 15704 15716 15735 15753 15779
als Jozef, waarin de moeder bemint en lydt 15819 15888 15938 16010 16030 16059 16069 16079
als een Maria, waarin het kind „erat sub- 16°83 16086 16144 16148 16245 16306 16307 16369
dltus mus" onderdanig is alï de kleine Jezus J6^ \™2
16780 16787 16854 16897 16906 16926 16950 16954
Luid applaus klonk op deze enthousiaste 1^74
rede.
Baron Van Wynbergen dankte allen, die 17304 17317 17322 17326 Ï7332 17363 17392 17400
medegewerkt om den Katholieken-17430 17470 17497 17504 17561 17575 17619 17621
>veel mmmliik te doen slaven In 17700 17720 17740 17768 17792 17800 17815 17845
17964
17988 17995 18001
18088 18120 18160 18178 18195 18222 18233 18295
18307 18309 18344 18350 18479 18487 18545 18576
ren Willem Nieuwenhuis en Paul Huf voor 185g9 1^77 18663 jgnj Ig73I 1WT2 18774 18775
hun daad, welke van groote Kathollek-cul- 18799 18816 18922 18933 18940 18977 19016 19057
tureele beteekenis is geweest. 19079 19111 19115 19118 19173 19294 19309 19334
19847 19849 19869 19917 19926 19930
19995 20005 20014 20024 20031 20049 20070 20130
20147 20164 20211 20251 20259 20329 20353 20400
20442 20648 20559 20666 20569 20678 20693 20622
20628 20685 20739 20764 20816 20628 20255 20865
20918 20941 20994
Verbetering: 5e klssse, 6e lijst. 5951 met