ONS BLAD S. KROM STOOMSCHIP AAN DE FRANSCHE WESTKUST VERGAAN MAANDAG 15 JUNI 1931 JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR Tafelmessen Friedrich Herder STOOMERIJ EN VERVERIJ VAN aangifte moet, op straffe van verlies van alle rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig uren na het ongeval DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN VLIF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 137 f40 VOORNAAMSTE cWEUWS Ernstig geval van amok Telegrafisch Weerbericht Vechtpartij te Lisse - Grieksch schip op de Noordzee overvaren Avontuur van twee jongelui in een kano Averij aan de motoren van de Nautilus” GEZIN EN OVERHEID NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD arm Fransche de un te stoomschip overraren Averij aan de motoren van „de Nautilus.” Ernstig vliegongeluk bjj Saarbrücken. Barometerstand 9 uur vjn.: 7.63 stilstaand. Geen staking bij van Gend en Loos Gisteren besloten heeft Staat wor- hand- al deze „andersdenkenden' terugreis families Boerderij afgebrand Bruinsma prijst Bruinsma Door een defect aan den schoorsteen Tegen 100 per loftuiting o te 350 personen omgekomen - Slechts 8 geredden - Stormen in Frankrijk, Engelahd, België Wanneer verlangd binnen 3 dagen terug Heeren-costuums oppersen en ontvlekken f 2.50 De duikboot hulpeloos op den Atlantischen Oceaan ABONNEMENTSPRIJS: Per kwartaal, voor Alkmaar f 2. Voor buiten Alkmaar 2.85 Met Geïllustreerd Zondagsblad 0.60 hooger Grieksch Noordzee. Schip met 350 man kust vergaan. sem getroffen en brandde af. Ook de belen dende perceelen werden door het vuur aange tast, zoodat dertig boerenwoningen eveneens afbrandden. Hoogste barometerstand 768.9 te Toulouse. Laagste barometerstand 745.4 te Aberdeen. Verwachting: Aanvankelijk nog krachtige, later matige. Westelijke tot Zuld-WestelIJken wind, half tot zwaar bewolkt of betrokken, wellicht nog enkele regenbuien met kans op onweer, weinig verandering in temperatuur. Storm waarschuwingsdienst Medegedeeld door het Koninklijk Neder- landsch-meteorologisch instituut te De Bilt. Geseind hedenmorgen te 8.40 uur aan alle posten: „Weest op uw hoede.” De negende vergadering van den Partijraad der R. K. Staatspartij. Ernstig auto-ongeluk bQ Apeldoorn. Een doode. bij verlies ven *n •nderen vinger Brand In de oliefabriek „De Toekomst” te Worm erv eer. bouwwerk bedolven. voor was ge- Te Waddington werd de kerk door den blik- Door de Llssensche politie is De G des crotrnffon g»r» hronHria af CSzvlr- rla kalan Aj. u"S I nachts van zijn bed gelicht en tegen hem proce verbaal opgemaakt. Overdracht van het presidentschap der Fransche republiek door Doumergue aan Doumer. Amokmaker op Celebes doodt vijf perse nen; de dader neergelegd. Het noodweer boven Engeland Omtrent het noodweer in Engeland wordt nog nader gemeld, dat ongeveer tien perso nen door vallend gesteente werden gewond. Tengevolge van den bliksem werden twee per sonen gedood, terwijl bjj Birmingham een kleine auto in een greppel werd geworpen. Orkaan te Brussel Gistermiddag is Brussel door een orkaan geteisterd, welke veel schade aanrichtte. Verscheidene tenten van de bjj het Gare du Midi opgestelde kermis werden omge worpen. Een persoon werd gedood, een aantal ge wond. Zeewaarts gedreven en logger opgepilct door een Ernstig ongeval b<j een Amsterdam. Een aannemer Rede van Dr. H. Coljjn over de Neder- landsche handelspolitiek. De averij veroorzaakt door cylinderbreuk. De „News Chronicle" heeft een telegram ontvangen van Sir Hubert Wilkins, waar uit blijkt, dat de averij is veroorzaakt door een breuk in de cylinder van den vierden stuurboordmotor, die volkomen onbruikbaar is geworden. Te Bergen in Noorwegen hoopt Wilkins de machine te doen vervangen door een nieuwen motor. Met behulp van de bakboordmotoren en een hulpmotor aart' stuurboord kon de .Nautilus" nog eenlgen tijd met een vaart van ongeveer 8 mijl blij ven loopen. maar toen raakten de accumula toren van den reservemotor op. Dientenge volge kon er ook niet uitvoerig geseind worden en bleven alle telegrammen ook zeer kort. Het was stil weer en Zondagavond te 18 uur was de positie van de ..Nautilus” 45 gr N.B. en 24 gr. 06 W.L. Aan boord is alles WSL Lady Wilkins is aan boord van de .Mau retania” op weg naar Engeland. andere den steek In het Wupperthal Gisteravond heeft in het Wupperthal een buitengewoon hevig onweer gewoed. Een wolkbreuk, gepaard met hevigen hagel richtte groote schade aan. Er viel zooveel regen, dat de kana! s werken de watermassa >><et on u v.; ken. ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels f 1-25: elke regel meer f ItS. RECLAME per regel f 8-75 voor de eerste pagina; voor de overige pagina's f 0.50. RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD" bu vooruitbetaling per plaatsing f 6.86 per advertentie van S regels; iedere regel meer f 6.12 Zondagmiddag waren twee jongelieden van omstreeks 18 jaar, n.l. een jongen uit Alkmaar en een meisje uit Bergen langs het strand nabtj Schoor! gaan spelevaren in een kano. Er stond een vrij sterke landwind en toen het bovendien begon te regenen dreef de boot hoe langer hoe verder van het strand af; de wind nam dermate in hevig heid toe. dat de jongelül ten slotte niet meer naar het strand konden komen en zij steeds hoe langer hoe verder zeewaarts dre ven. Men maakte zich aan het strand ern stig ongerust en besloot naar Den Helder om hulp te telefoneeren. Spoedig voer de reddingsboot van Den Helder uit, terwijl ook een vliegmachine ver trok om naar de kano te zoeken. Daar deze langzamerhand voor de menschen aan het strand onzichtbaar was geworden, maakte men zich ernstig ongerust. Gelukkig werd het bootje ontdekt door den naar IJmuiden varenden motorlogger KW. 110. die de jongelui, die in hun badcostuum in de boot waren gegaan en geheel ver kleumd waren, aan boord nam. Ze werden door den schipper van droge kleeren voor- <den. In den besten welstand, echter nog wat onder den Indruk van hun avontuur, kwa men zij Zondagavond te IJmuiden aan. Zij werden aan de zorgen der politie toever trouwd. die spoedig de ongeruste familie van hun behouden aankomst in kennis stelde en er voorts voor zorgde, dat ze zoo gauw mogelijk huiswaarts konden keeren. Zes dooden en een gewonde Naar uit St. Nazaire wordt gemeld, is aan de monding van de Loire een schip, van een excursie terugkeerende, vergaan met ruim 500 passagiers aan boord. De ramp heeft plaats gehad Zondagavond om half zeven. Naar schatting zijn 400 per sonen verdronken. Tot dusverre werden 8 personen gered. De met man en macht uit gevoerde reddingspogingen worden bemoei lijkt door het zware weer. De meesten der omgekomen passagiers zijn Franschen. On der de overigen bevinden zich nog buiten landers. voor het meerendeel Zweden. Of er ook Hollanders aan boord van de Philibert waren kon tot dusverre nog niet worden vastgesteld. 306 personen omgekomen? Nader wordt gemeld, dat het bü 8t. Na- zaire vergane e^cursieschip Philibert heette. In deze berichten wordt gesprtrtcen van 300 omgekomenen en 12 geredden. is de Amerlkaansche kruiser „Wyoming” er ondanks de zware zee in geslaagd, de „Nautilus" op sleep touw te nemen. Decommandant van de .Wyoming is voornemens een ïersche ha ven binnen te loopen. De Indische regeering ontving een telegram van den gouverneur van Celebes en onderhoorigheden, meldende, dat in Ten- robolo Watjoe een godsdienstwaanzinnige amok maakte. Hij werd door m'lltalren neer gelegd, nadat hij reeds één persoon had ge wond en vijf anderen gedood. De amokmaker is nog denzelfden avond aan de bekomen verwnodlngen overleden. stuurman hebben ons verteld dat het schip met kolen van Dantzig kwam en op weg was naar Triest. Sinds Vrijdagmiddag was men in een dichten mist, zoodat voorzichtig gemanoeuvreerd werd. Zaterdagmorgen trok de mist even op. doch om 1 uur werd het in eens weer dik van mist. Er werd vaart ge minderd, terwijl er voortdurend gefloten werd. Om half 2, het schip voer toen Z.W., hoorde men een ander schip. Om kwart vóór 2 was dit tweede schip naar het geluld te oordeelen, zoo dicht bjj dat de kapitein van de „Uranla” liet stoppen. Even later doemde aan .tuurboordzjjde op 10 M. afstand een schip op, dat met groote kracht ter hoogte van ruim 1 in den zij wand van de „Uranla" schoof. Het schip bleef enkele oogen blikken zitten, draaide toen langszij en voer weer weg om op eenl gen afstand ligplaats te nemen. Eenige ma trozen. die geslapen hadd.n, waren in hun angst op de Beaufort overrekomen De rest van de bemanning bleef aan boord 20 minuten na de aanvaring werd het ruim 2 van de „Uranla” ruim 1 was natuurlijk vol water met een voet water gevuld. 5 minuten later was dit drie voet en weer vijf minuten later 10 voet. Het water stroomde door een scheur in het tusschenwand en toen het ook In de machinekamer kwam, werd be sloten het schip te verlaten. Eerst heeft de stuurman met een boot 8 man naar de Beaufort gebracht, doch toen hij terugkwam om de anderen te halen kwam hij dezen in een tweede boot reeds tegen. Het voorschip was n.l. volgeloopen en de kapi tein had het niet langer durven volhouden. Toen de reddingsbooten op een kwart mijl van de „Uranla” verwijderd waren, hoorde men een gekraak en gesis. Het schip brak en zonk zeer snel. Doordat van te voren de vuren waren gedoofd, vond geen explosie plaats. De bemanning werd opgenomen op dé Beaufort. Er is eenigen tijd later nog een tocht gemaakt naar de plaats waar het wrak gezonken was, doch het werd niet meer ge vonden. De bemanning heeft alle eigendommen ver loren. De „Beaufort", die zwaar is gedeukt, heeft gisteren een deel van haar lading gelost. Gisteravond is. waarschijnlijk door een defect aan den schoorsteen, brand ontstaan In de boerderij van den landbouwer Hoek, te Albergen, onder den rook van Almelo. Daar er geen blusschingsmaterlaal aan wezig was, was de boerderij in korten tijd tot den grond toe afgebrand. Van den inboedel kon slechts weinig wor den gered. Een beftig van t 300, toebehoorende aan een kostg^Wger, ging eveneens verloren. Verzekering dekt de schade. Ongeveer 356 slachtoffer» Volgens verdere berichten uit Saint- Nazaire blijkt, dat het vergane pleizier- stoomschip Philibert, op het oogenblik, dat de ramp plaats vond, niet nog ruim 500 pas sagiers aan boord had, maar ruim 350, aan gezien ongeveer 150 passagiers wegens het opkomende onweer de boot reeds te Pomlc hadden verlaten, om per trein naar Nantes terug te keeren. Een der 8 personen, die kon worden ge red, deelde mede, dat de boot in ongeveer 1 minuut tijd zonk. Ten gevolge van het overslaan van zeeën aan één kant van het schip, hadden de meeste passagiers zich aan den anderen kant verzameld. Toen er In deze omstandigheden plotseling een zeer hooge golf kwam, sloeg de boot om. Er stond veel hooge zee, zoodat ook de reddingsboot eenige malen omsloeg, waardoor 2 personen, die eveneens oorspron kelijk waren gered naderhand toch nog ver dronken. Het hulpgeroep der verdrinkende opvarenden waaronder veel vrouwen en kin deren. die met den dood worstelden, was verschrikkelijk om aan te hooren, maar ging af en toe geheel verloren in het gehuil van den storm en het geraas van de branding. Toen de storm later in den middag ging arbeidende meisje”, t zijn allemaal maar onderdeelen van het groote vraag stuk, hoe wjj de gezinnen kunnen be schermen, behouden en versterken, en hoe wij gevolg kunnen geven aan de vermaning van Z. H. Paus Pius XI in zijn jongste encycliek over het chris telijk huwelijk: De Graaf, vinden en beiden. Zij'wilden deze echter niet in Sassenheim uitvechten en besloten dat, ha afloop bulten het dorp te doen. Toen beiden alleen op den terugweg wa ren en Raaphorst, die per flets achter reed, De Graaf passeerde, noodigde laatst genoemde hem uit, af te stappen en het op te lassen door een krachtmee- en Duitschland „Vóór alles moet er, met inspan ning van alle krachten, naar ge streefd worden gelijk reeds Onze Voorganger Leo XIII met zooveel wijsheid heeft voorgeschreven dat in de burgerlijke maatschappij dusdanige economische en sociale toestanden geschapen worden, dat alle huisvaders, zoowel voor zich zelf als voor vrouw en kinderen, over eenkomstig hun rang en stand, de noodzakelijke levensbehoeften kun nen verdienen en verkrijgen: „want de arbeider heeft recht op zijn loon". Dit weigeren of lager stellen dan billijk is, is een groote onrecht vaardigheid en wordt door de H. Schrift onder de grootste zonden gerekend; evenmin is het geoor loofd, loonen vast te stellen zóó laag, dat zij, naar gelang de om standigheden, voor het onderhoud van een gezin ontoereikend zijn." De ,Bt. Philibert” was des morgens uit Nantes vertrokken, om een uitstapje te on dernemen naar Nolrmoutler. waar men om drie uur in den namiddag arriveerde. Onge veer een uur later werd de terugreis aan vaard. Toen de boot zich nabij de rotsen van Chateliers bevond, stak een hevige storm op en de passagiers haastten zich allen naar de loefzijde om daar beschutting te zoeken, waardoor het schip ging overhellen. Even later stortte zich een hevige ttortzee op het schip, met het noodlottig gevolg, dat dit kapseisde. liggen, dreven in de Lolre-monding tal van lijken en vele wrakstukken rond. ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringenf 3000.- ^^te^r ongeschiktheid tot werken door 750 - bii een ongeval met 250 bil verliea van een hand f 4 95 bij verlies van een EQ bij een breuk van verne® van beide armen, beide beenen of beide omzen 1 doodelijken afloop 4JU." een roet of een oog dtfim of wijsvinger been of Heeren-costuums stoomen f 4.50 Heeren-costuums oppersen f 1.00 Hevige storm aan de Fransche Westkust Van de geheele Westkust van Frankrijk komen berichten binnen omtrent den hevi gen storm, die er heeft gewoed en waardoor ook de ramp bij Saint Nazaire begrijpelijk wordt. De orkaan woedde ongeveer 4 uur en richtte op vele plaatsen groote schade aan. Bij Duinkerken werd een auto, die dicht langs den zeekant reed, door den storm te gen een muur geslingerd met zulk een kracht, dat de Inzittenden werden gedood. Storm boven Engeland. Boven Cheltenham heeft Zaterdag de hevigste storm gewoed, welke in de laatste 25 jaar voorgekomen is. Ruim 3 uur lang viel er zóón hevige regen, dat de rivier de Chell, een langzaam en onbeteekenend stroompje, 6 voet boven den normalen stand rees en aan beide zijden buiten haar oevers trad. Ook op de langs de rivier gelegen tennisbanen stond ruim 2 voet water en van een bij de rivier staand huis werd een muur geheel onderspoeld. Ook boven andere plaatsen in Engeland woedde de storm. Te Hailstones, Salisbury en Birmingham richtte de storm vrij veel schade aan en werden de daken van vele huizen ernstig beschadigd. Een vrouw werd door vallend gesteente gedood. Te Birmingham is een aantal dakloos. Wanneer eenmaal wat God ver hoede! onze samenleving zal verwor den tot een Sovjettistische maatschap pij. waarin met het gezin „afgerekend” is, dan zal men den Katholieken niets kunnen verwijten. De Katholieken hebben getoond te Weten, dat het gezin voor hen de aller eerste en allervoornaamste factor is, óók in het maatschappelijk leven, de Katholieken hebben getoond, dat zij het gezin een behoorlijke levensmogelijk heid willen verschaffen. Na den jongsten Katholiekendag in Amsterdam is de Partijraadsvergade ring in Utrecht daarvan wel een heel tterk bewijs gefeest. In de uitgebrachte praeadviezen en in de daarop gevolgd 3 gedachten wisse ling werd geschetst de taak van de Overheid ten opzichte van het gezin. Slechts voor een klein deel. Want de onderwerpen „Het gezin en zijn woning”, „Verscheidenheid van gezlns- •oon in verband met plaatselijke om standigheden”, alsook „Het gezin en het ALKMAAR Telefoon: Administratie No. 433 Redactie No. 633 De bemanning gered Zaterdagmiddag te ongeveer half vier heeft in de Noordzee ter hoogte van den Noord-Hlnder voor Hoek van Holland een aanvaring plaats gehad tusschen het Griek- sche stoomschip „Uranla”, dat van Danzig cp weg was naar Triest, met een lading kolen en het Noorsche tankstoomschip Beaufort, van Batoum met een lading olie naar Rot terdam. Hot Grieksche stoomschip heeft groote schade gekregen. De opvarenden zijn door de ..Beaufort” aan boord genomen en dit schip is daarna op de plaats van het ongeluk voor anker gegaan. De aanvaring heeft plaats gehad tijdens een zwaren mist, dte zoo dicht was, dat de sleepboot „Ganges” van L. Smit St Co.'s Internationalen Sleepdienst, die ter assisten tie is uitgevaren, lang heeft moeten zoeken alvorens zij de „Beaufort” gevonden had. De „Uranla” was 3064 tons bruto en 1953 tons netto groot en gebouwd in 1903. Zij behoorde thuis te Argostoli. De „Beaufort” meet 5067 tons bruto en 3002 tons netto, is gebouwd in 1929 en behoort thuis te Oslo. Relaas van kapitein en stuurman. De kapitein van de „Urania” en de eerste Is het eigenlijk niet verbazingwek kend en hoogst bedenkelijk, dat bijna alleen de Katholieken wij vermelden yer met eere ook de Antl-revolution- nalren ten volle de beteekenls en de waarde van het gezin voor de maat schappij en voor den Staat blijken te beseffen? Een ieder, die verstand heeft om er mee te denken, oogen heeft om te zien en ooren om te hooren, een leder moest toch weten en begrijpen, dat het gezin de kern, de kiemkrachtige cel Is van heel de samenleving, dat de maatschap pij wordt opgebouwd uit en steunt op de gezinnen, dat, waar het gezinsleven ineenstort, geen' geordende maatschap pij en ten slotte ook geen geordende Staat meer denkbaar is. Willen wij niet aan het redelooze dier gelijk worden of nog erger dan moeten wij orde stellen op onszelf: dan moeten wij huwelijken sluiten en bele ven volgens de grondbeginselen, welke niet alleen door de Goddelijke wetten, maar ook door de natuurwet worden voorgeschreven, dan moeten wij de vogelen des hemels geven ons het achoone voorbeeld onze ouderpllch- ten zwaar opnemen, onze kinderen in liefde ontvangen, hen voeden en groot brengen, hen toerusten voor het „felnd- llche Leben”, dat hen wacht, dan moe ten wij, zooveel het in ons vermogen is, onszelf de zekerheid verschaffen, dat de heer lijkste gaven Gods, onze kinde ren, op hun beurt ook een gezin zullen kunnen en willen stichten, dat we derom een gezonde cel van de nieuwe samenleving zal vormen. Dat alles Is de natuurwettelijke plicht van allen, die In X huwelijk treden en met nakomelingschap gezegend worden. Hoeveel te méér klemt dit alles voor ons. Katholieken, die weten, dat wij niet alleen onszelf op dit verganke lijk ondermaanse!» voor het eeuwig le ven hiernamaals moeten voorbereiden, doch bovendien verplicht zijn den even- mensch en dus In de eerste plaats de nakomelingen, waarvoor wij verant woordelijk zijn den Hemel binnen te helpen, voorzoover wij daartoe kunnen bijdragen. Het Is hoogere heken, 1 rijken, waardevollen factor In maat schappij en Staat beschouwen, ook ons alledaagsch, ons gezond verstand zegt ons, dat, ook al zou er heelemaal geen God en geen religie bestaan, maat schappij en Staat slechts leven kunnen uit hst gezin. Zonder het gezin.... de chaos! En naarmate Let gezinsleven kwijnt, verdwijnen ook maatschappelijke en staatkundige orde, zonder welke het ge luk der menschen niet denkbaar Is. X Is juist daarom, dat wij ons er zoo ongerust over verbazen, dat men ons In den lande in den strijd om bescherming en behoud en versterking van het gezin vrijwel alléén laat staan. Dat communisten en socialisten de laatsten voor ’n déél de gezinswaarde opzettelijk onderschatten, ja, deze zelfs geheel ontkennen of, erger nog, tot een kwaad herleiden het is tot op zekere hoogte te begrijpen: zij gaan van heel andere grondstellingen uit, zij willen heel de maatschappij hervormen, zij wil len den Staat oppermachtig stellen boven het individu en boven het gezin; maar wat dan te zeggen van al die „andersdenkenden”, die ons In laten: liberalen, vrijzlnnlg- demokraten, diverse „neutralen” en christeltjken, die toch allen de huidige maatschappelijke orde overeind willen houden, mits de daarin volgens hen heerschende misbruiken maar ver dwijnen? j Moesten niet aan onze zijde staan? Het is angstwekkend, dat zij zich zoo afzijdig houden, om niet te zeggen: ons tegenwerken. Naar wfj vernemen, gaat de staking bjj Van Gend en Loos niet door na gepleegd overlegd tusschen directie en personeel. Dit besluit Is gisteren op een vergadering te Utrecht genomen. Jongeman met een mes in den rug gestoken Ter gelegenheid van de Winkelweek in Sassenheim. waren gisteravond eenige Lis- ser jongelui naar deze gemeente getrokken, om daar de feestelijkheden mee te m»- ken. Twee van hen, de 20-jarige Raaphorst en konden het niet met elkander er ontstond ruzie tusschen echter niet alleen om deze overwegingen, dat wij, Katho- het gezin als zulk .een belang- Tengevolge van een defect aan de motoren van de „Nautilus", de duikboot waarmee Hubert Wilkins voor zijn reis onder het poolijs naar de Noordpool naar Engeland is vertrokken, kon de duikboot haar reis niet voortzetten en kwam hulpeloos op den At lantischen Oceaan rond te drijven. De duik boot vroeg om assistentie en weldra was een schip ter plaatse, dat echter weinig hulp kon verleenen. Twee Amerlkaansche schepen zijn uit Amerlkaansche havens vertrokken om assistentie te verleenen. Pogingen, om de duikboot te sleepen, mislukt De poginge- om de „Nautilus" te sleepen, zijn door de woeste zee en de onmaóht van de „Nautilus" oir te manoeuvreeren mislukt. Bij daglicht zou een nieuwe poging worden gedaan om de .•Nautilus" naar Queenstown te sleepen. Aan boord is alles wel. Dor de „Wyoming" op sleeptouw genomen. Gisteravond laat „Wyoming" geslaagd. geschil ting. R. stapte af en beiden werden gemeen en gingen elkaar te lijf. Het bleek, dat zij op een vechtpartij bereid waren, want de een. De G., wapend met een mes. en R. bad een soort ploertendooder te zijner verdedidiging bij zich. De vechtpartij nam een ernstig karakter aan. toen beiden zich van hun wapens be dienden en het gevolg was, dat R. eenige messteken in den rug toegediend kreeg, waaruit hij hevig bloedde. Door personen, die bij den strijd tegen woordig waren.'werd de getroffene naar een dokter in Sassenheim gebracht, die de won den, welke niet levensgevaarlijk bleken te zijn, verbond. Per auto werd R. daarop naar zijn woning gebracht. Door de Llssensche Mr. Goseling, de sympathieke voor zitter, zegde toe, dat X Partijbestuur dit voorstel natuurlijk gaarne in overwe ging zou nemen, en de prae-adviseur. de heer Romme, toonde zich terecht zeer verheugd, dat zijn voor-studle een dergelijk effect mocht hebben. Er komt dus dat mogen wij wel vertrouwen binnenkort een commis sie, welke tot taak zal hebben te onder zoeken, op welke wijze de overheid er toe zal kunnen bijdragen, het gezin zijn aloude plaats in de samenleving te her geven, te doen behouden en te verstevi gen. Dat Is het belangrijkste resultaat van deze Partijraadsvergadering. En wij stellen ons daarvan héél veel voor. Op de overige besprekingen ter Par tijraadsvergadering komen wij nog na der terug. op de De prae-adviseur mr. Romme greep in zijn studie „Gezinsloon” het verst en het diepst, en het is heel begrijpelijk, dat de meeste en de belangrijkste be sprekingen zich groepeerden rondom zijn praeadvles. Meesterlijk had de heer Romme zijn stellingen opgebouwd, welke aldus ge resumeerd kunnen worden: a. Het rechtvaardige loon van den ar beider behoort als minimum te bevatten de middelen tot instandhouding van het arbeidsvermogen als belooning voor het ter beschikking houden van dat vermo gen. b. De middelen tot instandhouding van het arbeidsvermogen moeten toereikend zijn om het gezin te onderhouden. c. Onder „het gezin” mag niet worden verstaan het feitelijk gemiddelde, noch het „ééne-gewone” gezin. Echter wordt de plicht van den Indlvldueelen werkge ver tegenover den Indlvldueelen arbeider niet bepaald door de grootte van diens gezin. d. De theorie van bet rechtvaardig mlnlmum-loon kan slechts tot toepas sing komen langs den weg van collec tieve rechtsvorming. e. In de practljk beweegt de loonsvor- mlng zich op het plan van voorziening In de behoeften van het feitelijk-gewone gezin met twee of drie kinderen. f. Een oplossing In de richting van het rechtvaardig minimum-loon zal moeten worden gezocht door vorming van een wettelijk gefundeerd, door de betrokke nen beheerd kinderfonds, gevormd aller eerst door de uit, de bedrijven komende premies, waarbij de Staat door een bij drage tot deelneming prikkelt. Uit dit fonds zal Iedere werkgever zijn geheele personeel een ultkeerlng kunnen verze keren van het vierde of vijfde kind af. De bijdrage van den Staat zal de ultkee- ring moeten verhoogen. g. Ook voor de gezinnen van „kleine zelfstandigen” heeft de Overheid een gelijke taak. Hiervoor en hiertegen en hieromtrent werd veel betoogd; alle sprekers waren het er natuurlijk over eens, dat In dezen geest iets gebeuren moest, maar legio waren de moeilijkheden van praktlschen aard: in welken vorm zou het mogelijk zijn, het Ideaal, dat Z. H. de Paus zoo onlangs nog decreteerde, tot verwezen lijking te brengen? Zou een onverplicht kinderfonds, waarbij de staat alleen maar prikkelt door een bijdrage, wel succes hebben? Zou het kinderfonds bedrijfsgewijze of anderszins opgebouwd moeten den? Hoe bereikt men, dat het voor den werkgever geen verschil uitmaakt, of hij den vader van een groot gezin of een ongehuwde te werk stelt? Op welke wijze kan bij de vele ver schillende toestanden In verschillende oo”den des lands en bij de immer voort durende J prijsfluctuaties vastgesteld worden, hoe hoog een rechtvaardig ge zinsloon moet zijn? En gesteld dan eens een gelukkig oogenblik, dat wij. Katholieken, te dezer zake den steen der wijzen zouden heb ben gevonden en als één man het nieu we stelsel zouden aanhangen en verde digen, zou het dan politiek'nog wel te verwezenlijken zijn? Op deze laatste vraag nu heeft Baron Van Wijnbergen een o.i. zeer belangrijk antwoord gegeven: men moest, om uit den chaos te geraken en om te komen tot een zulverstellen van de kwestie, een commissie in het leven roepen, welke tot taak heeft, heel het gexinsvraagstuk in verband met collectieve rechtsvorming en rechtvaardig loon te bestudeeren en nader uit te werken, en deze politicus gaf daarbij den wenk, het woord „kin derfonds” niet meer zoo veel te hantee- ren; werd de zaak anders aangepakt, dan zouden wij politiek wellicht ook an dere groepen met ons méékrijgen. Ann dezen wenk hechten wij juist daArom zooveel waarde, omdat het ons bekend is, dat Baron Van Wijnbergen, I méér dan menig ander, weet, wat er I leeft in zekere protestantsche kringen. Wij lezen in „Amsterdam Vooruit”: De „Cetem” gaat voort met elke week een loftuiting tot meerdere glorie en luister van den heer Adolf Bruinsma, redactioneel en on- derteekend door ..AmstArdammAr" te plaatsen. Uit zeer betrouwbare bron is ons thans m •'g ',ee!d, dat deze artikelen van den ”-r E. linsma zelf afkomstig zijn en dat co.' de plaatsing hiervan 100.— betaald wordt. HOF

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1931 | | pagina 9