J
S. KROM
HET LEVEN IN DUITSCH LANDS
HOOFDSTAD
STOOMERIJ EN VERVERIJ
r
I
I
1
DINSDAG 30 JUNI 1931
Het moratorium-vraagstuk
dRIEVEN UIT DUITSCHLAND
VOORNAAMSTE cN*JEUWS
De Italiaansche kwestie
u
Groote brand te Padang
Moord
Verbandartikelen en Verbanddoozen
h. u
de politiek
De brand en.
I
-
„De Tribune” verandert
niet van aard
Vreeselijk drama
te Amsterdam
Jkrtsing tusschen sneltrein
en autobus
Zomermantels en Japonnen
stoom en, binnen enkele
da&en teru&
op Nederlandse?)
stoomschip
f750." SoZTij^fiX f250.- f 125.- f 50.-
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN OITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET OMGEVAL
■- -
JOH. LAUWERS
PAVOLOP 3
DIT NUMMER ttSTAAT UIT TWEE BLADEN
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 150
Ik
zijn twee
«e-
t
Schade f 100.000
Echtpaar levend verbrand
8"
MacDonald over de ontwapenlnffskwestie.
De verkiezingen in Spanje.
n
Hofmeester doodgestoken
n
De
5 dooden; 18 zwaar gewonden
AI.KMAAH
“De bandjir te Padang
Schade van f 110.000 aan handelsgoederen
van
ter
volk
lamgeslagen
een
r
zal
Weer een lage prent
Ie
Ie
te
n
st
n
te
n
ir
n
Licht ep De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 8i3.
B(j een brand te Lith zjjn aes boerderijen
in de asch gelegd.
In de Jordaan te Amsterdam
oude menschen verbrand.
Verschrikkelijke botsing tusschen trein en
autobus in Roemenië.
n
IX
K
re
n
n
L
n
Evenals wij, heeft ook „De Avondpost” zich
gestooten aan de wijze, waarop „Het Volk"
uit den brand van het Nederlandsche pavil
joen op de Internationale Koloniale Tentoon
stelling te Parijs welke brand terecht alom
een nationale ramp genoemd wordt ge
tracht heeft, politieke munt te slaan.
„De Avondpost” citeert hetzelfde gedeelte
uit het „Volk”-artikel als wij gisteren over
genomen hebben, waarna het blad vervolgt:
een verschijning der ekonomisehe krtsts. de
levensopvattingen zijn anders geworden.
In de groote bloeiperiode, onmlddellljk na
"70—"II, is een menigte hulsen gebouwd met
reuzen-wonlngen, die men thans niet meer
wil, evenmin als .fie pracht” der zalen, en
salons, die den modernen smaak niet meer
P*st.
welk een vreeselijk
afge-
De Amerikaansche wereldrondvlucht
slaagd.
De ramp te Vincennes: kortsluiting niet de
oorzaak van den brand. België biedt een
deel van zijn paviljoenmlmte aan voor een
nieuwe Nederlandsche inzending.
In hooger beroep is de dader van den drie-
voudigen moord te Bilthoven tot ld jaar ge
vangenisstraf veroordeeld.
T
X
rt
3
u
Q
n
u
b
c
U
1
k
i
B
1
BlftlEAU:
Telefoon:
menschen
man lag
Mi verlies ven 'n
anderen vinger
U
n
S-
I-
n
jr
ÏF
n
Moeilijkheden ten aanzien van het mora
torium-vraagstuk.
sr
it
tt
it
I-
ie
I-
n.
VM
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
- ONS BLAD
le
ri
ei
n
ei
o.
is
a
Nabij bet station Nogasala is de sneltrein
Boekarest—Constanza in botsing gekomen
met een volle autobus, doordat de afslult-
boomen niet gesloten waren. De bus werd
werd ondersteboven geworpen en raakte in
brand, met het verschrikkelijke gevolg, dat
5 Inzittenden werden gedood en 18 zwaar
gewond. Ook de chauffeur behoorde tot de
slachtoffers.
De „Tribune" heeft weer een lafheid uit
gehaald door een prent te geven met het
onderschrift: „Waartoe de Gekruisigde dient”
en dan een skelet aan het kruis af te beel
den. Het opschrift IJIR.I. is vervangen door
..Leugens van het proletariaat”, waaruit rljks-
daalders rollen, die worden opgevar-gen door
een op de hurken zlttcnden dikken pater en
een wezenloos ultzienden dikken mijnheer.
Het is wel droevig, dat er door de ellen
dige langzaamheid, waarmede onze parlemen
taire molen maalt, van het goedbedoelde
wetsontwerp van minister Donner voorloopig
niets terecht zal Komen.
Of zou het niet mogelijk zijn ook zonder
dit wetsontwerp de lasteraars met den straf-
1 echter in aanraking te brengt.':»
Vrijheid behoeft u>cli niet te teteekenen,
dat de meerderheid van het Nederlandsche
volk straffeloos in haar heiligste overtuiging
mag gegriefd en beleedigd woid.-u.
Een groote brand verwoestte te Padang
een goedang, waarin rubber en rottan van
de firma Kho-ko-Han was opge°lagen. De
schade, ten bedrage van f 100.000. wordt ge
deeltelijk door verzekering gedekt.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5
regels L25: elke regel meer 8.25.
RECLAME per regel 8-75 v»<*
de eerste pagina; voor de overige
pagina's f 8.M.
RUBRIEK .VRAAG EN AANBOD"
b(J vooruitbetaling per plaatsing
f 8.60 per advertentie van 5 regels:
iedere regel meer 8.12
Het meenlngsverschlt tusschen
Amerika en Frankrijk.
De Fransche bladen zijn blijkbaar officieel
ingellcbt Inzake drie punten, waarin nog
geen overeenstemming tusschen de Fransche
en Amerikaansche onderhandelaars is be
reikt.
Frankrijk verantwoordelijk voor
het uitstel
Wjj zullen, besluit „De Avondpost", het
woord niet gebruiken, dat ons hiervoor in
de pen komt.
Tocht van de .Graf Zeppelin" naar het
Noorden. Onder de pususgiera bevinden
zich twee Nederlanders.
Te Rotterdam te
scheepsbediende die
„Delfsbaven" den
heeft.
Aan den H Vader werd het volgende te
legram verzonden
Aartsbisschop, Bisschoppen, geestelijkheid
en katholieke volk van Nederland, met
groote droefheid gadeslaande de moeilijk
heden. welke de H. Vader thans moet on
dervinden, en met vurig verlangen uitziend
naar een bevredigende oploesing. betuigen
innige deelneming, en scharen zich des te
nauwer om den troon van hun getneen-
scbappelljken Vader, en zenden inmiddels
hun vurige gebeden op tot God.
JANSEN,
Aartsbisschop van Utrecht.
in arrest gesteld een
aan boord van de
hofmeester vermoord
(^Mevrouw!
Onze naam waarborgt U
Zorgvuldige behandeling
De gouverneur van Sumatra** Westkust
seinde aan de regeerlng te Buitenzorg. dat de
dcor den bandjir aangeriente schade aan
handelsgoederen te Padang 110.000 be
draagt.
Gisteravond laat maakte de Amerikaan
sche onder-staatssecretaris Castle. na een
langdurige bespreking met President Hoover
en den waamemenden staatssecretaris van
den schatkist Mills, de volgende verklaring
bekend
Alle regeeringen met uitzondering van
Frankrijk, hebben thans in principe met het
plan van President Hoover ingestemd. Eenl-
ge moeilijkheden zijn ontstaan door de
vraag in hoeverre de Fransche tegenvoor
stellen met den geest van de voorstellen van
President Hoover in overeenstemming zijn
te brengen. De besprekingen van den Ame-
rlkaanschen ambassadeur te Parijs. Edge, en
van staatssecretaris Mellon met het Fran
sche kabinet worden voortgezet.
Deze verklaring, waartoe Hoover zich na
zijn gesprek met Mellon gedwongen voel
de, stelt op onmiskenbare wijze de Fran
sche regeerlng verantwoordelijk voor het
uitstel der definitieve beslissing In voor
aanstaande kringen wordt zjj aldus ge
ïnterpreteerd, dat Hoover de publieke opinie
in het geweer Wil roepen tegenover de niet-
toegevendheld van Frankrijk.
De Fransche regeerlng schijnt er aan
vast te houden, dat althans België een deel
van de niet-beschermde annuïteiten krijgt,
wat Washington, als zijnde in tegenspraak
met den geest van het voorstel van Presi
dent Hoover, afwijst.
Opening van het internationale congres
voor de hulp aan lichamelijk-rebrekklgen.
Nieuwe verklaring van Hoover. Slechte
Frankrijk heeft zijn voorstel niet aanvaard.
Telegram namens Nederlands
Katholieken aan den Paus
toen
het nog brandde bijgevuld met petro
leum. Het toestel is daarbij in brand ge
vlogen en de vlammen deelden zich mede
aan de kleeren van den 65-jarigen Haan-
appel.
Zijn 62-jarlge vrouw, méjuffrouw C. Kra
mer, die erg bijziende Is, heeft toen ge
tracht de vlammen te dooven en Is daar
door zelf ook In brand geraakt.
De buurvrouw beneden, juffrouw Denijs,
boorde hevig gillen en heeft baar schoon
zoon, den heer Streber, die op de tweede
verdieping woont, gewaarschuwd. Deze be
speurde toen, dat er brand was en hij
heeft de brandweer gewaarschuwd. Toen
deze kwam, vond zij de twee
nog als een klomp vuur,
toen bij den gootsteen in de achterkamer
Vermoedeljjk
stroomden
kanten toe.
Weldra waren ook de commissaris
politie, de heer Pijper, en de commandant
van de brandweer, de heer Gordijn,
plaatse
De Geneeskundige Dienst bracht de in
eengeschrompelde lijken van man en vrouw
naar het Wllhelmlnagasthuls.
Hiertegenover stelt Amerika een termijn
van 25 jaar met matige rente.
Frankrijk eischt. dat Dultschland tijdens
de vjjf jaar van terugbetaling geen gebruik
zal maken van het recht van uitstel van be
taling, zoools het Young-plan daarin voor-
Frankrljk wenscht, dkt ook de Midden- en
Oost-Europeesche staten de voordeelen van t
Hooverplan zullen ondervinden.
St»«erwald, de HJksmlnister van arbeid,
heeft in een Centumsvergadering meege
deeld. dat hij nu rel niet langer behoefde
te verzwijgen, dat Dultschland voor enkele
dagen gestaan heet voor de ineenstorting.
WIJ kunnen den minenten man gelooven.
Om zijn verdedlglig der omineuze noodver
ordening kracht b| te zetten, zal hij de»,
mededeellng niet edaan hebben. Hoe dik
wijls echter is In dn loop der jaren na den
wereldkrUg niet geproken van den rand des
afgronds, tot waar Dultschland was gedron
gen: eenmaal toet de vrede van Versailles
was uitgebroken; ens bU de oproeren der
Spartaclsteneenaaal na den marsch der
Baltlscbe troepen, jat laatste gedisciplineer
de restje der kelzetjjke armée. door de Bran-
dsnburgerpoort. coder toezicht van den
meesmuilenden Udendorff op het trottoir
in civiel met en paraplule waarvoor
de republlkelnsche regeerlng nals over kop
vluchtte naar Wekiar; dan bij de bezetting
van het Roergebigj door de Fransche troe
pen op bevel van *oincaré; 62 keer per jaar
in den tnflatletljc; verleden jaar nog een
paar keer en vereden week alweer. Dit Is
geen spotternij, vie gevallen waren ernstig
genoeg om een vofc In den afgrond te stor
ten, In den chaos, le anarchie. Men zie eens,
hoe onder al deze omftandlgheden, afgezien
van het bakkeleit* der radicale jeugd, het
verarmde volk ortklljk is gebleven en /Hjtlg,
zoolang het gelegenheid had tot arbeiden.
Waar een ordelljle huisvrouw heerscht. is
ook in armoede n<g wat behaaglijkheid. Dat
past op alles wat men ziet in de Duttsche
steden en op het knd. De dronkaard krijgt
in zUn armoede spoedig het type van een
ver'.oopen kerel, de ordelijke menach in de
bitterste armoede molt. Deze zaï zich bij den
weg nog steeds Raag voordoen alsof het’ vermindering van de huur
zoo erg niet met hsn gesteld Is. Ah! Ik ken
ze aooll Van natijl Als fatsoenlijk heer
vriéndelijk begroet en groetend, terend op
wat brood en een enkel schamel mlddag-
maaltje per week h het goedkoopc restau
rantje zonder Mirifcg-g Eu ntemaad bssft iarhacht uit de groote woningen u niet allaan
eenige „AhnuiTg".1
Dit indlvidueele tast op h*t geheel. Het
verklaart hoe een door oorlog en Inflatie
verarmd en ooor Versailles uitgemergeld volk
zelfs nog In deze nalalse zich zelf bleef, or
delijk In houding en kleeding. En door het
bewustzijn van zUi spreekwoordelijke vlijt
en taaie energie nla wanhoopte, maar hoop
vol bleef en soms zich opgewekt toonde Doch
alles heeft zijn greizen. Menig oppervlakkig
besoeker uit den vieemde. gewichtig met de
sending belast den toestand eens op te ne
men. rapporteerde, tat het met de bevolking
nog lang niet zoo slecht gesteld was. Wil hU
hier eerst de elleixdB uit alle hoeken en ga
ten zien puilen, vow hij een beknotting ur
gent belieft te vinden van het Youngplan,
dat Dultschland een jaarl}jh>ch tribuut op
legt van 1800 m tuisen good mark 7
Er zfjn nog andere teekenen. die er op
wijzen, dat van
nog geen sprake kan zijn’ Het moet voor
hem pleiten en vertrouwen wekken, dat ook
nu nog zoo deggeljjken aesthetlscn de woning
nood wordt bestreden. Maandelijks ziet men
in de boschrljke omgeving der stad nieuwe
huizenblokken verrijten. zoo Ingedeeld, dat
elke woning met kleinen voor- en achtertuin
zich voordoet als een kleine, vriéndelijke
villa. Een lust, daar te wonen 1 In het Zui
den van Berlijn zullen door een Coöperatieve
vereenlging op een terrein, dat de stad be
hoort. 6000 woningen gebouwd worden, het
volgend jaar naar behoefte nog 10 tot 12000.
Er zullen 2- en 3-kamerwonfngen worden
gebouwd en de huurprijzen bedragen van
385 tot 816 Mark per jaar. Het terrein is
groot 300 Hectaren, waarvan 40 percent open
terrein zal moeten blijven De eerste 6000 wo
ningen sullen 60 millioen Mark kosten. Tien
duizend arbeiders zullen er tw^e jaren lang
te werk geste'd worden. De onderneming zal
gefinancierd worden door eerste hypotheken
ten bedrage van 40 procent en tweede hypo
theken van 40 tot 90 procent met garantie
van het Rijk De stad Berlijn maakt hlerb'J
een goed zaakje Het kapitaal, dat zij voor
jaren voor het terrein betaalde en nu me»
winst In de berooide stadskas zal terug
vloeien. kan zij goed gebruiken
Bij den nog steeds ernstlgen woningnood
is er tn het Cent um en in bet Westen van
Berlijn toch haast geen huls meer te zien,
zonder de bekende bord<es „Woning te huur"
Tienduizend woningen staan reeds gerui-
men tUd leeg en geen liefhebber te komen
opdagen. Het zijn 6- en meer kamerwoningen
waarvan de huur degi meesten te hoog is.
terwUl de vermogenden de groote woningen
met 1520 en meer kamers verlieten, om
buiten de stad In beerlUke omgeving villa s
te betrekken die in huur belangrijk minder
«Un. Ook het leven dezer 11 "*n Is eenvou
diger geworden Hrt behoorde tot den goe
den toon, groote gezelschappen te ontvangen
In voo treffelUke zalen en salons, waarbU
men elkaar trachtte te overtreffen In repre-
■entatieweelde. Zooals elke burgerwoning
haar hui-skamer heeft, moest elke „hochher-
schaftüche" woning haar zalen „der Repre
sentation” hebben. Dit Fransche woord is
een geliefkoosde benaming voor dergelUke
zalen en kleinere vertrekken. Nog dweept
te be teek enen.
wat geschroeid.
Toen bekend werd,
drama zich In enkele minuten had
speeld, stroomden de menschen van alle
De reederü Gebr. v. Uden te Rotterdam
kreeg begin Mei mededeellng van den gezag
voerder van haar stoomschip „Delfshaven",
dat tUdens de reis onder de Amerikaansche
kust de hofmeester J. van den B., uit Vlis-
slngen, was doodgestoken door den 22-jari-
gen messroombediende W. T. uit Rotterdam.
Toen het vaartuig op de terugreis naar Bre
men was. verzocht de kapitein den dader van
boord te laten halen. Doch In overleg met de
rivierpolitie te Rotterdam, meldt de fcT*L”,
heeft de kapitein den dader in arrest gesteld
en dezen gisteren na aankomst te Rotterdam
aan de rivierpolitie overgeleverd.
De man is terstond aan een verhoor onder
worpen. HU heeft een volledige bekentenis
afgelegd en bleek diep onder den tndruk te
zUn van zUn daad, die niet zoo ernstig be
doeld was. HU verklaarde reeds gedurende de
geheele rel* ruzie met den hofmeester te
hebben gehad. Op zekeren dag liep de twist
zóó boog, dat bij in een vlaag van drift,
waarbQ hU niet meer wist wat hU deed, zijn
tegenstander met een mes te UJf «lag. D*
hofmeester werd zóó ernstig verwond, dat hl)
eenige uren na de vechtpartij aan de beko
men verwondingen bezweek.
De dader ia in arrest gesteld.
HOF ALKMAAR
AdminBtstie Na. 433
Redactie M 633
ABONNEMEN-ftPRIJS:
Per kwartaal, voor Jkmaar L—
Voor buiteo Alkmar J 2.85
Mei Geillustreerd Zondagsblad
0.60 hoger
men graag met z'n .Jteprésentatlon-RAume".
al is de eene verhuurd als zit-slaapkamer
en de andere In tweeën gedeeld voor eigen
gebruik. De upper-ten heeft kleinere wonin
gen betrokken en leeft buiten aangenamer en
goedkooper dan midden in de stad en
grootere gezelschappen worden In hotels
ontvangen.
Velen, die het geluk hadden uit betere
dagen een goed gemeubileerde 6- 6 10-
kamerswonlng in huur te hebben, verhuur
den tegen goeden prijs de meeste kamers en
hadden daardoor in hun armoede door in
flatie of andere omstandigheden, een be-
hoorlUk bestaan. Menig oud paartje hoopte
zijn laatste levensjaren hierdoor nog rustig
en zonder zorgen te kunnen genieten.
Daar is voor deze menschen in den laat-
sten tijd een treurige verandering in gekomen.
De huurders vertrokken, gingen in de voor
steden wonen, waar ze goedkooper wonen
en in vriendelUker omgeving Het vele bou
wen in de voorsteden heeft de*vlucht uit de
stad bevorderd. Talrijke vroeger zeer vermo
gende families, die van het kamers-verhuren
leefden, hebben de oude, deftige woningen,
waarin ze 3040 jaren hebben geleefd, moe
ten verlaten en zUn zoo goed ais tot den
bedelstraf gebracht Men kent den nood der
werkloozen, die door den Staat gesteund
worden. Doch het droevig lot der duizenden,
die zoo verarmden, is maar weinigen bekend.
Een woning met 12 kamers, op den Kur-
fürstendamm staat al een jaar leeg. De huur
van deze woning bedroeg vroeger 9000 Mark.
Voor 8000 Mark wil de huiseigenaar haar
nu graag verhuren. Vóór een paar jaar nog
sou om zoo'n woning een wedloop hebben
plaats gehad. De huiseigenaren uit het Wes
ten hebben nu al uit eigen beweging een
10 procent
voorgeslagen, als de huurder voor enkele ja
ren een nieuw contract wil teekenen. Deze
woningen zUn voor de huidige omstandighe
den te groot, te weelderig, te duur. Ben ver
kleining schUnt niet mogelljk te zUn. De
„Wat zegt men van dit fraais? Ala een
enkele maal een orthodox-rechts blad den
wil van God eens in verband brengt met
een natuurramp of een ander ongeluk, is
,,Het Volk” er onmiddellUk bU, om te
protesteeren.
Nu echter gebruikt bet socialistisch blad
dezen verschrikkelUken brand als „vlnger-
wUzing”. als „vlammend teeken". tegen een
bepaalde staatkunde, die het blad nog
maar vermoedt, en waaromtrent het
fantaseert
In dit dramatische en smartelijke
oogenblik slaat „Het Volk” uit onzen
nationalen tegenslag politieke munt.”
heeft hU nog pogingen ge
daan om de vlammen met water te dooven.
De vrouw lag bU het raam in de achter
kamer. Beiden waren toen reeds dood.
Van belden zijn de kleeren geheel ver
brand en de man vertoond* vrewslUke
brandwonden aan armen en het onderlUf
Ook de vrouw vertoonde deerlijke brand
wonden aan armen en andere deelen van
bet lichaam.
De brand zelf had zoo goed al* niets
Hier en daar is de kamer
wuae iracnten oen goudschat van de „Tu-
bntla" te zoeken, 13 te Sunderland terug
gekeerd.
De eenige mededeellng. welke de eige
naars wilden doen, was, dat zij aan hun
contractueele verplichtingen hadden voldaan
en niet naar het wrak sullen terugkeeren.
Men vermoedt, dat de .Reclaimer" dul-
kerwerk heeft verricht, om naar bet goud
van de „Tubantla" te zoeken, maar dit niet
heeft gevonden.
Men gelooft, dat. nadat de duikers hun
arbeid hadden verricht en rapport hadden
uitgebracht over hun bevindingen, hnrtn
ten werd, het verdere onderzoek te sta
ken.
bi) een breuk ven f40
Een vreeselUk drama heeft zich gister
middag tegen half zes afgespeeld in de
Lindenstraat 27 te Amsterdam.
De eerste verdlepinb van dat perceel, een
voor- en achterkamer, wordt bewoond
door het echtpaar HaanappelKramer.
Op een fornuisje in de achterkamer
stond tegen dien tUd een brandend petro
leumstel.
De man heeft dat petroleumstel,
nog
Frankrijk wenscht, dat de gelden, waarvan
de betaling wordt opgeschort, binnen rijf
jaar na den datum, waarop het plan-Young
wederom in werking wordt gesteld, worden
terugbetaald.
770.7 te Croydon,
ld 750.6 te Hapa-
Hoogste baromtersta
Laagste baromb^r
randa.
Verwachting: Meest zwakFe wind uit Wes
telijke richtingen In het Noorden. In hel
Zuiden uit Oostelijke richtingen. Licht tot
half bewolkt, weinig of geen regen in het
Noorden, in het Zuiden droog weer. Iet*
warmer.
Vrijdag 30 Januari jJ. speelde zich te
Bilthoven een vreeselUk drama af. TUdens de
afwezigheid van den heer Soeparwl, heeft
de Javaanscbe bediende Sono in de woning’
mevrouw Soeparwl en haar beide zoontjes
van het leven beroofd, door hen alle drie
met een mes in den hals te steken.
Na mevrouw Soeparwl en haar kinderen
te hebben gedood, trachtte Sono zich zelf
door gasverstikking om het leven te bren
gen. Deze poging mislukte echter.
Na door de Utrechtsche rechtbank tot 12
jaar gevangenlsstral te zUn veroordeeld,
wees het Hof te Amsterdam heden in hoo
ger beroep arrest.
Het Hof vernietigde op fonneele gronden
het Utrechtsche vonls en veroordeelde Sono
tot een gevangenisstraf van 10 jaar.
